Book Title: Tattvavichar ane Abhivandana
Author(s): Chimanlal Chakubhai Shah, Ramanlal C Shah and Others
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
View full book text
________________
મૂર્ખાઇની પરાકાષ્ઠા
૬૩
જાણું છે. આ માનવજાતની વિશેષતા છે. આ જ રીતે સાહિત્ય, કલા, સંગીત વગેરે જીવનનાં વિવિધ ક્ષેત્રે માનવજાતે ક્રમે ક્રમે સાધેલી પ્રગતિના આપણે વારસદાર। છીએ. આપણે ટાગાર અને ટૉલ્સટોય, કાલિદાસ અને શેક્સપિયરના મહાન વિચારા વાંચી શકીએ છીએ અને સમજી શકીએ છીએ. આ આપણી વિશેષતા છે. વ્યક્તિગત રીતે માનવ આધ્યાત્મિકતાના શ્રેષ્ઠ શિખર સુધી પહેાંચી શકે છે. આપણા ધર્મ ગ્રન્થા - રામાયણ, મહાભારત, ગીતા, ઉપનિષદો, ધમ્મપદ, આગમા, બાઈબલ, કુરાન વગેરે – આધ્યાત્મિક ક્ષેત્રમાં માનવજાતની પ્રગતિના પુરાવાઓ છે. વ્યાસ, વાલ્મીકિ, બુદ્ધ, મહાવીર વગેરે મહાપુરુષોએ આ દિશામાં સાધેલી સાધનાનો ઇતિહાસ આપણી સમક્ષ છે. એટલે માનવજાતમાં જે વિશિષ્ટ શક્તિ છે તે વડે તે વિવિધ સંસ્કૃતિના ઉન્નત શિખરે પણ પહેાંચેલ છે. પરંતુ છ બાજુ તે વિશિષ્ટ શક્તિઓના – મૂર્ખાઈને કારણે થયેલ – દુરુપયોગમાં માનવજાતને વિનાશ પણ સર્જાય છે. આ મૂર્ખાઈની પરાકાષ્ઠા પણ માનવાતના ઇતિહાસમાં આ ક્ષેત્રે ક્રમશઃ સધાયેલી પ્રગતિની પારાશીશીરૂપ જ છે.
માનવમાં જેમ મૈત્રી, કરુણા આદિની સવૃત્તિ રહેલી છે તેમ લાભ, ક્રૂરતા, સત્તા આદિ અસત્તિ પણ રહેલી છે. પરિણામે માનવજાત પરસ્પર ઝઘડતી આવી છે. તેની શરૂઆત બહુ.જ નાના પ્રમાણમાં થવા પામી. માનવજાત ઝધડવામાં પ્રથમ પથ્થરાને ઉપયોગ કરવા લાગી; પછી ખાણ ખનાવ્યું અને તે વાપરવા લાગી; ધીમે ધીમે આગળ વધી. અને બંદૂક બનાવી; પછી મશિનગન ખનાવી. જાતિ-ન્નતિના ઝઘડામાંથી દેશ-દેશનાં યુદ્ધો થવા લાગ્યાં. આવાં એ વિશ્વયુદ્દો માનવજાત લડી. આમ છતાં આ વિશ્વયુદ્ધોમાં જે વિનાશ સર્જાયા તે મર્યાદિત હતા. થડા સમયમાં તે વિનાશની અસરમાંથી દેશાં ઊભા થઈ શકયા. છેલ્લા વિશ્વયુદ્ધમાં જનીને ઘણું સહન કરવું પડયું. પરંતુ ઘેાડાં જ વર્ષાં ખાદ તે પાછું સમૃદ્ધ બની ગયું. એટલે અત્યારસુધી જે યુદ્ધો થયાં અને જે વિનાશક શસ્ત્ર વપરાયાં તેની સંહારકશક્તિ મર્યાદિત હતી. પરંતુ આજે માનવજાત પાસે એવાં વિનાશક શસ્ત્રો તૈયાર થયાં છે કે એક જ શસ્ત્ર સારાયે દેશના વિનાશ સર્જી શકે, એટલુ જ નહિ પરંતુ તેની વિનાશકતાની ભયંકરતા વર્ષો સુધી માનવજાત ભાગવવી પડે. આ શસ્ત્ર છે અણુખામ્ભનુ.
૧૯૪૫ની છઠ્ઠી ઑગસ્ટ હિરોશિમા પર અને ૯મી ઑગસ્ટે નાગાસાકી પર અણુખોમ્બ ફેંકાયા ત્યારે તેનાં પરિણામોથી સારું થૈ જગત ધ્રૂજી ઊડ્યુ. સવારે માણસા ઊઠીને અને દૈનિક કાર્યક્રમથી પરવારીને કામ પર જઈ રહ્યા હતા, ત્યારે ખરાખર ૮–૧૫ મિનિટે આ ખમ્બ ૨,૦૦૦ ફૂટની ઊંચાઈએથી
