Tattvavichar ane Abhivandana

Author(s): Chimanlal Chakubhai Shah, Ramanlal C Shah and Others
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 71

તત્ત્વવિચાર અને અભિનંદન સજાશે, છેલ્લાં ૫૦૦૦-૬૦૦૦ વર્ષમાં માનવાતિએ ધાર્મિક અને માધ્યાત્મિક મૂલ્યનું સર્જન કર્યું છે તે ધૂળમાં મળી જશે.
અણુશસ્ત્રોના સર્જનની આ હરીફાઈ અટકાવવા માટે પૃથફ પૃથફ પ્રયત્ન પણ થઈ રહ્યા છે. થોડાં વર્ષ પહેલાં દિલ્હીમાં Anti-Nuclear Conference થયેલી. તેણે અણુશસ્ત્રનું સર્જન અટકાવવા માટે આંદોલન શરૂ કરેલું; World without Bomb” કોન્ફરન્સ આક્રામાં મળેલી. અણુશસ્ત્રોની ભયંકરતા અંગે ઘણું સાહિત્ય પણ પ્રગટ થઈ રહ્યું છે. ભારત સરકારે અણુપ્રયોગો અને તેના પરિણામ અંગે પુસ્તક બહાર પાડયું છે. આ પુસ્તક આ વિષયના નિષ્ણાત ડિ. કોઠારી અને ડે. ભાભાએ તૈયાર કર્યું છે. આ પુસ્તક એટલી સરસ રીત તૈયાર થયું છે, કે તેને દુનિયાભરમાં આવકાર મળી રહ્યો છે અને પરદેશનાં પત્રો પણ પ્રશંસાનાં પુષપે વેરી રહ્યાં છે. “માન્ચેસ્ટર ગાર્ડિચને”. તે પિતાની
ધમાં એટલે સુધી લખ્યું હતું કે બોમ્બ બનાવનાર કોઈ પણ દેશને વિજ્ઞાન નિક આટલી નીડરતાથી લખી ન શકત અને આવું લખાણ તેને માટે જોખમકારક ગણાત. આ પુસ્તકમાં અણુબોંબની અસર કેટલી ભયંકર થાય છે તે સમાવવામાં આવેલ છે. આ બધું સાહિત્ય વાંચવાથી મને લાગ્યું કે મહાન દેશના સત્તાના સિંહાસને આરૂઢ થયેલ શાસકોએ મૂર્ખાઈની જે પરાકાષ્ઠા સર્જી છે તેને જગતના લેકે પોકારીને અટકાવશે નહિ તે માનવજાતનું ભાવિ અંધકારમય છે.
મુમ્બઈની આ પરાકાષ્ઠા અંગે વધુ વિચાર કરતાં પહેલાં આ પરાકાષ્ઠાનું ઉદ્ભવસ્થાન શું છે તેને વિચાર કરીએ. માણસ જન્મે છે ત્યારે બીજાં પ્રાણીની સરખામણીમાં તે શારીરિક દષ્ટિએ અપંગ છે. તેનામાં પોતાનું રક્ષણ કરવાની શક્તિ નથી, જ્યારે બીજાં પ્રાણીમાં તે શક્તિ જન્મથી જ આવે છે. આમ છતાં માનવ અન્ય પ્રાણીઓ કરતાં ઉત્તમ ગણાય છે તેનું કારણ તેનામાં રહેલી બીજી વિશેષતા છે. માનવમાં કલ્પનાશક્તિ છે, બુદ્ધિ છે, સ્મૃતિ છે, ભાષા અને વાચા પણ છે. અન્ય પ્રાણીમાં આ શક્તિ પ્રમાણમાં અલ્પ છે. કબૂતરે વર્ષોથી જે રીતે વર્તે છે તે મુજબ આજે પણ જીવી રહ્યાં છે; સિંહ અનાદિકાળથી એકસરખી રીતે વતી રહેલ છે. માનવજાતમાં પિતાના કે પારકા અનુભવ પરથી જીવનમાં પરિવર્તન આણવાની શક્તિ રહેલી છે. એટલે માનવજાતને અનુભવવારસે વંશપરંપરાગત ઝિલાતા આવ્યા છે; આપણી પાસે ૫૦૦૦-૬૦૦૦ વર્ષના માનવજતના અનુભવને વારસો છે. ન્યુટને Law of Gravitation ની શોધ કરી ત્યારે તે નવી વસ્તુ હતી, પરંતુ અત્યારે સામાન્ય વિદ્યાથી પણ તે