Book Title: Tattvavichar ane Abhivandana
Author(s): Chimanlal Chakubhai Shah, Ramanlal C Shah and Others
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
View full book text
________________
તત્ત્વવિચાર અને અભિનંદના
“મેં ગાયું પછી તેઓ ઊઠયા અને મારે હાથ પકડી ઓતરાદી ઓસરી તરફ મને લઈ ગયા અને દ્વાર બંધ કર્યું. અમે બંને એકલા હતા. આ આશ્ચર્યથી હું તેમને નિહાળી રહ્યો અને તેમના મુખ ઉપર હર્ષનાં અશ્રુ વહી રહ્યાં હતાં. દીર્ધ સમયથી મને ઓળખતા હોય તેમ મને તઓ જોઈ રહ્યા અને મૃદુતાથી કહ્યું, “મારી પાસે આવવામાં આટલો બધો વિલંબુ કેમ કર્યો. આટલો સમય મને રાહ કેમ જેવડાવી ? મારી આધ્યાત્મિક અનુભૂતિ સમજી શકે એવી વ્યક્તિના અંતરમાં મારું હૃદય ઠાલવવા હું તલસી રહ્યો છું. તું નારાયણને અવતાર છે. માનવજાતનાં દુઃખ દૂર કરવા આ પૃથ્વી ઉપર તે જન્મ લીધો છે. હું આભે થઈ ગયો. હું શું સાંભળું છું ? આ કાંઈ ગડપણ તે નથી ને? હું વિશ્વનાથ દત્તની પુત્ર. આ મને શું કહે છે ? ફરીથી આવવાનું મારી પાસેથી વચન લીધું અને તેમનાથી છૂટવા મેં વચન આપ્યું.”
પછી તે વિવેકાનંદને આ વિચિત્ર અનુભવ અનેક વખત થયો. બુદ્ધિ ના પાડે. હૃદય આકર્ષણ કરે; અનિચ્છાએ આવે, મુધ થાય. વળી શંકાકુશંકામાં ડૂબી જાય, વળી આકર્ષાય. એક વખત પરમહંસને કહેતા સાંભળ્યાઃ
' “ઇશ્વરનો સાક્ષાત્કાર થઈ શકે છે. હું અત્યારે તારી સાથે બોલું છું અને તને જોઉં છું તેવી જ રીતે તું ઈશ્વરને જોઈ શકે અને તેની સાથે બોલી શકે. પણ તેમ કરવાને સારો પ્રયત્ન કર્ણ કરે છે? પિતાનાં શ્રી, પ્રશ્નો કે માલ-મિલકત માટે લેકે રડે છે, પણ ઈશ્વરને પામવા કેણ રડે છે ? પણ તેને પામવાની ખરી તાલાવેલી જાગે તે તેને સાક્ષાત્કાર થાય જ.”
અને નરેન્દ્રના હૃદયમાં આ અને આવાં અનેક વચને એ પી . પણ “ શિષ્ય શાં મામ્ વાન્ પ્રપનમેં એ ભાવ જાગતાં પહેલાં, લગભગ પાંચ વર્ષ સુધી એક પ્રકારને ગજગ્રાહ ચાલ્યો. બુદ્ધિવાદી નરેન્દ્રને ભકિતની લાગણી વિવશતાને અણગમો હતા. શ્રદ્ધાથી કાંઈ પણ સ્વીકારવા તે તૈયાર ન હતા. He questioned everything. He never allowed his reason to abdicate. – તે દરેક બાબત વિશે તક કરતો રહ્યો. તેણે કદી પિતાની બુદ્ધિને પદભ્રષ્ટ થવા ન દીધી. કોલેજમાં તત્વજ્ઞાન, વિજ્ઞાન, ઇતિહાસ વગેરેને તે અભ્યાસ કરતા. પ્રખર બુદ્ધિશાળી હતા. તેમજ સ્વભાવ, પ્રચંડ કાયા, ક્ષાત્ર લેહી. દરેક રીતે પરમહંસવિરોધી પ્રકૃતિ હતી. તેના અંતરમાં તુમુલ યુદ્ધ હતું, કાંઈક સ્વપ્નાંઓ તે સેવત. કોઈ વખત લક્ષ્મી, કીર્તિ અને સત્તાના શિખરે પહોંચવાની મહત્વાકાંક્ષા તેનામાં જાગતી, તે બીજી વખત ભભૂત
