Book Title: Sanghpattak
Author(s): Sanyamkirtivijay
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
________________
१५०
श्री सङ्घपट्टकः क्षुत्क्षामः किल कोऽपि रङ्कशिशुकः प्रव्रज्य चैत्ये क्वचित्, कृत्वा कञ्चन पक्षमक्षितकलिः प्राप्तस्तदाचार्यकम् । चित्रं चैत्यगृहे गृहीयति निजे गच्छे कुटुम्बीयति,
स्वं शक्रीयति बालिशीयति बुधान् विश्वं वराकीयति ॥१५॥ व्याख्या-क्षुत्क्षाम० ॥ किलेति संभावनायां कोऽपि क्षुत्क्षाम:-क्षुधया क्षाम:-क्षीणः क्षुत्क्षामः एवम्भूतो रङ्कशिशुकः-रङ्कस्यबालः स वैराग्याभावेऽपि क्वचित् जिनगृहे चैत्ये प्रव्रज्य-दीक्षां गृहीत्वा ततः कञ्चन पुरुषं पक्षं-स्ववशं कृत्वा क्रमेण तद् आचार्यकम्आचार्यत्वं प्राप्तः । कथम्भूतः सः ? अक्षितकलिः-अक्षितः-अनिष्टः कलि:-कलहो यस्य स कलहयुक्तः । एतत् चित्रम्-आश्चर्यं स आचार्यपदवीप्राप्तो निर्गुणोऽपि चैत्यगृहे गृहीयति'ममेदं चैत्य'मिति गृहस्थवदाचरति । निजे गच्छे कुटुम्बीयति-कुटुम्बिपुरुषवदाचरति । स्वम्आत्मानं शक्रीयति-शक्रवत्-इन्द्रवदाचरति । बुधान्-पण्डितान् बालिशीयति-मूर्खायति । विश्वं-जगत्, वराकीयति-वराकवदाचरति चैत्यवासिषु एतत् साक्षाद् दृश्यते ॥१५॥ पुनरपि श्रुतपथावज्ञाद्वारमाह
यैर्जातो न च वर्दिधतो न च न च क्रीतोऽधमर्णो न च, प्राग्दृष्टो न च बान्धवो न च न च प्रेयान्न च प्रीणितः । तैरेवात्यधमाधमैः कृतमुनिव्याजैर्बलाद् वाह्यते,
नस्योतः पशुवज्जनोऽयमनिशं नीराजकं हा ! जगत् ॥१६॥ व्याख्या-यैर्जातो० ॥ यैः-शिथिलाचारिगुरुभिः अयं जनः-श्राद्धलोकः पितृरूपेण तेन न जनित:-जन्म प्रापितः, न च-पुनः वद्धितः-वृद्धि नीतः, न च क्रीतः-मूल्येन गृहीतः, न च येषां गुरूणाम् अधमर्णः-अर्थदाता, न च ग्राहकस्तु उत्तमर्णः, प्राक् प्रथमं दृष्टः-विलोकितः, न च तेषां बान्धवः-भ्राता, न च प्रेयान्-वल्लभः, न च यैर्गुरुभिः प्रीणित:-अर्थादिप्रदानेन सन्तोषितः, न च तैरेव गुरुभिः अनिशं-निरन्तरम् अयं जनः बलात्-हठात् नस्योतः पशुवत्नस्तितवृषभवत् वाह्यते-इतस्ततो भ्राम्यते । कथम्भूतैस्तैः ? अत्यधमाधमैः-अति-अत्यर्थम् अधमेभ्योऽधमाः । पुनः कथम्भूतैः ? कृतमुनिव्याजैः-विहितमुनिकपटैः, अत एव 'हा !' इति खेदे जगत् नीराजकम्-अधिपतिवियुक्तं, यस्याने पूत्क्रियते स राजा नास्तीति ॥१६॥
किं दिङ्मोहमिताः किमन्धबधिराः किं योगचूर्णीकृताः, किं देवोपहताः किमङ्ग ! ठकिताः किं वा ग्रहावेशिताः । कृत्वा मूजिपदं श्रुतस्य यदमी दृष्टोरुदोषा अपि,
व्यावृत्तिं कुपथाज्जडा न दधतेऽसूयन्ति चैतत्कृते ॥१७॥ व्याख्या-किं दिङ्मोहा० ॥ अमी जडा:-मूर्खाः किं दिङ्मोहं-दिशाभ्रमम् इता:
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
Page Navigation
1 ... 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262