Book Title: Sanghpattak
Author(s): Sanyamkirtivijay
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
________________
विभाग-३, लघुवृत्तिः
१६९ उत्सर्गापवादौ-सामान्यविधिविशेषविधी यस्मिन् । पुनः कथम्भूते निशीथे ? शिवपुरीदूतभूतेमुक्तपुरीसन्देशहरसदृशे । पुनः किं कृत्वा ? पश्चात्-तदनन्तरं कारणेऽपोद्य-अपवादविषयीकृत्य । किं विशिष्टे अगारधाम्नि ? स्त्रीसंसक्त्यादि युक्तेऽपि-स्त्रीपण्डकादिसहितेऽपि । ननु विकारसामग्रीसहिते गृहस्थगृहे कथं यतीनां निवासः ? इत्याह-अभिहितयतनाकारिणामितिनिशीथोक्तयतनासावधानानां संयतानां किं विकारहेतुभिरित्यर्थः ॥९॥
ननु एवं यतनासावधानानां चैत्यवासेऽपि को दोषः ? इत्यतः आह
- प्रव्रज्यापरिपन्थिनं ननु धनस्वीकारमाहुर्जिनाः ॥१०॥ व्याख्या-"प्रव्रज्या०" ननु-निश्चितं तीर्थंकराः धनस्वीकारं-द्रव्यस्याङ्गीकारं प्रव्रज्यापरिपन्थिनमाहुः ॥ कोऽर्थः ? दीक्षाशत्रुभूतं कथयन्ति स्म । क्व धनसङ्ग्रहः ? क्व दीक्षेतिद्वारम् । तु पुनः सर्वारम्भपरिग्रह-सकलपापसहितानां गृहिणाम् । परिग्रहम् अतिमहासावयंअतिशयमहासपापं आचक्षते-कथयन्ति । तेन गृहस्थपरिग्रहः सर्वथा यतीनां नोचित इति द्वारम् । चैत्यस्वीकरणे तु माठपत्यमेव स्यात् । यदा यतीनां जिनगृहस्य स्वीकारस्तदा मठाधिपत्यमेव भवेत् । कथम्भूतं माठपत्यम् गर्हितम्-प्रकर्षेण निन्दितम् । यद्वा इति हेतोर्मुक्त्यार्थिनां पुंसाम् इति ममता युक्ता न-द्रव्यादिषु ममत्वं युक्तं नेत्यर्थः । कथम्भूता ममता ? व्रतवैरिणी चारित्रशत्रुभूता ॥१०॥ . तत्र दशद्वाराणां मध्ये षड् द्वाराणि निषेध्य अवशिष्टद्वारचतुष्टयं निषेधयितुमाह श्लोक चतुष्टयेन
भवति नियतमत्रासंयमः स्याद् विभूषा ॥११॥ गृही नियतगच्छभाक् जिनगृहेऽधिकारो यतेः ॥१२॥ निर्वाहार्थिनमुज्झितं गुणलवैरज्ञातशीलान्वयम् ॥१३॥
दुष्प्रापा गुरुकर्मसञ्चयवतां सद्धर्मबुद्धिर्नृणाम् ॥१४॥ व्याख्या-अत्र श्लोके सप्तमं द्वारं गब्दिकाद्यासनं निषिध्यते । अत्र गब्दिकाद्यासने विभूषा स्यात्-शोभा भवेत् । न केवलं शोभा, असंयमश्च भवति । कोऽर्थः ? जीवरक्षाऽभावश्च भवति नियतं-सर्वदा गब्दिकाद्यासने कथं शोभा भवेत् ? तत्राह-"नृपतिककुदं" एतदिति, यतः एतदासनं नृपतिककुदं-राज्यचिह्नमिति । तर्हि शोभाऽप्यभीष्टैवेत्याह-लोकहासश्चेति गब्दिकाद्यासने भिक्षोः केवलं शोभैव न भवति किन्तु लोकोपहासश्च भवति–'अहो ! भिक्षोपजीविनो मुण्डिता अपि एवंविधेष्वासनेषूपविशन्ति' । इह सङ्गः लोकविदितः गब्दिकादौ परिग्रहः, उच्चैः-अतिशयेन सातशीलत्वं-सुखलोलुपता, इति हेतोर्मुमुक्षोः मोक्षाभिलाषिणः पुरुषस्य गब्दिकाद्यासनं सङ्गतं न-युक्तं नेत्यर्थः । इति सप्तमं द्वारम् ॥११॥
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
Page Navigation
1 ... 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262