Samyakdarshan ane Aatmshakti

Author(s): Mumukshu
Publisher: Rasikbhai Shah

Page 60

ચેતન અને અચેતનને ત્યાગીને, અંતરંગમાં નિર્વિકલ્પ સમાધિને વિષે પરથી રહિત ચિત્ ચમત્કાર માત્ર પરમ તત્ત્વને ભજો. (૪૩)
પુદ્ગલ અચેતન જડ છે અને જીવ ચેતન છે. એવી જે તે કલ્પના તે પણ પ્રથમ ભૂમિકામાં હોય છે. નિષ્પક્ષ યોગીઓને હોતી નથી, અર્થાત્ જેમને યોગ પરિપકવ થયો છે તેમને હોતી નથી. (૪૪)
જે દ્રવ્ય ગમનનું નિમિત્ત છે, જે દ્રવ્ય સ્થિતિનું કારણ છે, વળી બીજું જે દ્રવ્ય સર્વને સ્થાન દેવામાં પ્રવીણ છે, તે બધાંને દ્રવ્યરૂપે સમ્યક્, યથાર્થ અવલોકીને, સમજીને, ભવ્યોનો સમુહ સદા નિજ તત્ત્વમાં પ્રવેશ કરે છે. (૪૬)
કુંભારનો ચાકડો જેમ ઘડો થવામાં નિમિત્ત છે, તેમ પરમાર્થકાળ પાંચ અસ્તિકાયોની વર્તનાનું નિમિત્ત છે. એના વિના પાંચ અસ્તિકાયની વર્તના પરિણમન હોઈ શકે નહિ. (૪૮)
સર્વ તત્ત્વોમાં જે એક છે, જે સમસ્ત નાશ પામવા યોગ્ય અનિષ્ટોથી દૂર છે, જે દુર્વાર કામનો નાશં કરનાર છે, જે પાપરૂપ વૃક્ષને છેદવાને કુહાડો છે, જે શુધ્ધજ્ઞાનનો અવતાર છે, જે સુખ સમુદ્રનું પૂર છે, અને જે કલેશ સમુદ્રનો કિનારો છે તે સમયસાર શુધ્ધ આત્મા, જયવંત વર્તે છે. (૫૪) રાગદ્વેષ અને અજ્ઞાનનો આત્યંતિક અભાવ કરી જે સહજ શુધ્ધ આત્મસ્વરૂપમાં સ્થિત થયા તે સ્વરૂપ અમારું સ્મરણ, ધ્યાન અને પામવા યોગ્ય સ્થાન છે. (હા નો ૨/૧)
જે પ્રીતિ અપ્રીતિ રહિત શાશ્વતપદ છે, જે સંપૂર્ણ અંતર્મુખ અને પ્રગટ પ્રકાશમાન એવા સુખનો બનેલો આકાશ સમાન અમૃત છે, ચૈતન્યથી ભરેલું જેનું સ્વરૂપ છે, જે વિચારવાનને ગોચર છે એવા આત્મામાં તું રુચિ કેમ કરતો નથી અને દુષ્કૃતરૂપ સંસારનાં સુખને કેમ ઈચ્છે છે. (૫૫)
અશુભ તેમજ શુભ સર્વ કર્મરૂપ વિષવૃક્ષોથી ઉત્પન્ન થતાં, નિજરૂપથી વિલક્ષણ, એવાં ફળોને તજીને જે જીવ હમણાં સહજ ચૈતન્યમાં આત્મતત્વને ભોગવે છે, તે જીવ અલ્પકાળમાં મુકતિને પામે છે એમાં સંશય શો છે ? (૫૭)
જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, તપ અને વીર્યરૂપ પાંચ આચારોથી યુકત
૫૮