________________
શો અને નિષેધ શો ? સમરસ સ્વભાવી આત્મતતત્ત્વમાં આ કરવા જેવું છે અને આ ત્યાગવા જેવું છે એવા વિધિ નિષેધના વિકલ્પરૂપ સ્વભાવ નહિ હોવાથી તે આત્મતત્ત્વને દઢપણે અવલંબનાર મુનિને સ્વભાવ પરિણમન થવાને લીધે સમરસરૂપ પરિણામ થાય છે, વિધિ નિષેધના વિકલ્પરૂપ રાગદ્વેષરૂપ પરિણામ થતાં નથી. (૨૧૩)
આમ જે મુનિ-સાધક આર્ત અને રૌદ્ર નામનાં બે ધ્યાનોને નિત્ય તજે છે, તેને જિનશાસનથી નક્કી થયેલ અણુવ્રતરૂપ સામાયિક હોય છે. (ર૧૪)
આ સ્વતઃ સિધ્ધજ્ઞાન પાપપુણ્યરૂપ વનને બાળનારો અગ્નિ છે, મહામોહઅંધકાર નાશક અતિ પ્રબળ તેજમય છે, મુકિતનું મૂળ છે અને નિરુપાધિક સાચા મહા આનંદ સુખનું આપનાર છે. ભવભવનો ધ્વસ કરવાને નિપુણ એવા આ જ્ઞાનને નિત્ય હું પૂછું છું. (૨૧૬)
સંસારજનિત સુખદુ:ખાવલિનું કરનાર નવ કષાયાત્મક સ્વરૂપના સર્વ વિકાર હું ખરેખર પ્રમોદભાવથી તણું , કે જે નવ નોકષાયત્મક વિકાર મહામોહાંધ જીવોને નિરંતર સુલભ છે અને નિરંતર આનંદિત મનવાળા સમાધિનિષ્ઠ જીવોને અતિદુર્લભ છે. (૨૧૮).
જે જીવ ભવભયના હરનારા સમ્યકત્વની શુધ્ધ જ્ઞાનની અને ચારિત્રની ભવછેદક અતુલ ભકિત નિરંતર કરે છે, તે કામક્રોધાદિ સમસ્ત દુષ્ટ પાપસમુહથી મુકત ચિત્તવાળો જીવ-શ્રાવક હો કે સંયમી હો-નિરંતર ભકત છે. (૨૨)
અવિચલિત-મહાશુધ્ધ-રત્નયત્રવાળા, મુકિતના હેતુભૂત નિરુપમ સહજ-જ્ઞાનદર્શન ચારિત્રરૂપ, નિત્ય આત્મામાં આત્માને સમ્યફ પ્રકારે સ્થાપીને ચૈતન્યની ભકિત વડે નિરતિશય ઘરને કે જેમાંથી વિપદાઓ દૂર થઈ છે અને જે આનંદથી શોભાયમાન છે તેને પ્રાપ્ત કરે છે. (૨૭)
જે આત્મા આત્માને આત્મા સાથે નિરંતર જોડે છે, તે મુનીશ્વર નિશ્ચયથી યોગભકિતવાળો છે. (૨૮) ભેદનો અભાવ થતાં અનુપમ, સર્વશ્રેષ્ઠ યોગભકિત હોય છે; તેના વડે યોગીઓને આત્મલબ્ધિરૂપ એવી તે પ્રસિધ્ધ મુકિત થાય છે. (રર)
દુરાગ્રહને ત્યાગીને, ગણધરદેવાદિના મુખારવિંદથી પ્રગટ થયેલાં ભવ્યજનોના ભવોનો નાશ કરનારા તત્વોમાં જે યોગી નિજભાવને સાક્ષાત જોડે છે, તેનો એ નિજભાવ અને યોગ છે. (૨૩).
૬૬
