________________
શ્લોકાર્થ : સહજ તેજ પુંજમાં ત્રણ લોકના પદાર્થો મગ્ન થતાં હોવાથી જેમાં અનેક ભેદો થતા દેખાય છે તોપણ જેનું એક જ સ્વરૂપ છે જેમાં નિજ રસના ફેલાવથી પૂર્ણ અછિન્ન તત્ત્વ ઉપલબ્ધિ છે અને અત્યંત નિયમિત જેની જ્યોત છે અર્થાત અનંત વીર્યથી જે નિષ્કપ રહે છે એવો આ ચૈતન્ય ચમત્કાર (પ્રત્યક્ષ અનુભવગોચર) જયવંત છે. કોઈથી બાધિત કરી શકાતો નથી. આ જ મંગળ છે.
અવિચલિત ચિદાત્મન્યાત્મનાત્માનમાત્મ - ન્યવરતનિમગ્ન ધારય ધ્વસ્તમોહમ્ ઉદિતમામૃતચન્દ્ર જ્યોતિરેતત્સમન્તા
જ્જવલતુ વિમલપૂર્ણ નિસપત્નસ્વભાવ ધર૭ા શ્લોકાર્થ : જે અચળા ચેતનાસ્વરૂપ આત્મામાં આત્માને પોતાથી જ અનવરતપણે-નિરંતર-નિમગ્ર રાખે છે. જેણે મોહનો નાશ કર્યો છે, જેનો સ્વભાવ નિસપત્ન (પ્રતિલક્ષી કર્મો વિનાનો) છે. જે નિર્મળ છે અને જે પૂર્ણ છે એવી આ ઉદય પામેલી અમૃતમયા ચંદ્રમા સમાન જ્યોતિ સર્વ તરફથી જાજવલ્યમાન રહો. ભાવાર્થ : જેનું મૃત્યુ નથી તથા જેનાથી અન્યનું મૃત્યુ નથી તે અમૃત છે; વળી જે અત્યંત સ્વાદિષ્ટ હોય તેને લોકો રૂઢિથી અમૃત કહે છે અહીં જ્ઞાનનેઆત્માને અમૃતચંદ્ર જ્યોતિ કહેલ છે તેમ જાણવું.
આત્માને અમૃતમય ચંદ્રમાં સમાન કહ્યો હોંવા છતાં, આત્માને ચંદ્રમાં સાથે વ્યતિરેક પણ છે; કારણ કે “ધ્વસ્ત મોહ' વિશેષણ અજ્ઞાનરૂપી અંધકારને દૂર થવાનું જણાવે છે. વિમલપૂર્ણ' એટલે મળરહિતપણું બતાવે છે. નિઃસંપન્ન સ્વભાવ-રાહ બિંબથી તથા વાદળાં આદિથી આચ્છાદિત ન થવાનું જણાવે છે. “સમંતાત જવલતુ' કહ્યું છે તે સર્વ ક્ષેત્ર તથા સર્વ કાળે પ્રકાશ કરવાનું જણાવે છે, ચંદ્રમાં આવી નથી. (૨૭૬)
અજ્ઞાનદશામાં આત્મા સ્વરૂપને ભૂલીને રાગ-દ્વેષમાં વર્તતો હતો, પરદ્રવ્યની ક્રિયાનો કર્તા થતો હતો. ક્રિયાના ફળનો ભોકતા થતો હતોઈત્યાદિ ભાવો કરતો હતો, પરંતુ હવે જ્ઞાન દશામાં તે ભાવો કાંઈ જ નથી એમ અનુભવાય છે એમ કહે છે. (૨૭૬)
૧૨૪
