________________
સ્થિતિને દેખે છે, તેઓ એ રીતે સ્યાદ્વાદની શુધ્ધિ પામીને-જાણીને જિનેશ્વરના માર્ગને ન ઉલ્લંઘતા થકા જ્ઞાનસ્વરૂપ થાય છે. (૬૫)
- આ આત્મા અનાદિકાળથી મિથ્યાદર્શન જ્ઞાન ચારિત્રને લીધે સંસારમાં ભમે છે. તે સુનિશ્ચિતપણે ગ્રહણ કરેલાં વ્યવહાર સમ્યગદર્શન જ્ઞાન ચારિત્રની વૃદ્ધિની પરંપરા વડે અનુક્રમે સ્વરૂપનો અનુભવ જયારથી કરે ત્યારથી જ્ઞાન સાધકરૂપે પરિણમે છે, કારણ કે જ્ઞાનમાં નિશ્ચય સમ્યગ્રદર્શન જ્ઞાન ચારિત્રરૂપ ભેદો અંતભૂત છે. નિશ્ચય સમ્યગદર્શન જ્ઞાન ચારિત્રની શરૂઆતથી માંડીને ‘સ્વરૂપની-અનુભવની વૃદ્ધિ કરતાં કરતાં જયાં સુધી સમસ્ત કર્મને નાશ થાય અર્થાત્ સાક્ષાત્ મોક્ષ થાય ત્યારે જ્ઞાન સિધ્ધરૂપે પરિણમે છે, કારણ કે તેનો અસ્મલિત નિર્મળ સ્વભાવભાવ પ્રગટ દેદીપ્યમાન થયો છેઆ રીતે સાધકરૂપે અને સિધ્ધરૂપે-બરૂપે પરિણમતું એક જ જ્ઞાન આત્મવસ્તુને ઉપાય-ઉપેયપણું સાધે છે.
યે જ્ઞાનમાત્રનિજભાવમયીમકમ્પાં ભૂમિં શ્રત્તિ કથમપ્યપનીમોહા તે સાધકત્વમધિગમ્ય ભવન્તિ સિધ્ધા;
મૂઢાવમૂમનુપલભ્ય પરિભ્રમન્તિ શારદા શ્લોકાર્થ :- જે પુરૂષો કોઈપણ પ્રકારે જેમનો મોહ દૂર થયો છે એવા થયા થકા, જ્ઞાનમાત્ર નિજભાવમય અકંપ ભૂમિકાનો આશ્રય કરે છે તેઓ સાધકપણાને પામીને સિદ્ધ થાય છે, પરંતુ જેઓ મૂઢ-મોહી-અજ્ઞાની મિથ્યાષ્ટિ છે, તેઓ આ ભૂમિકાને નહિ પામીને સંસારમાં પરિભ્રમણ કરે છે.
ભાવાર્થ :- જે ભવ્યપુરૂષો ગુરૂના ઉપદેશથી અથવા સ્વયમેવ કાળલબ્ધિને પામીને મિથ્યાત્વથી રહિત થઈને, જ્ઞાનમાત્ર એવા પોતાના સ્વરૂપને પામે છે. તેનો આશ્રય કરે છે, તેઓ સાધક થયા થકા સિદ્ધ થાય છે, પરંતુ જેઓ જ્ઞાનમાત્ર એવા પોતાને પામતા નથી તેઓ સંસારમાં રખડે છે.
કોઈ શિષ્યને ગુરુએ કહ્યું-મારી સામું જોઈશ નહિ, અંદર તારામાં જો જયાં ચિદાનંદ પ્રભુ વિલસી રહ્યો છે, ત્યાં જ જો અને ત્યાં જ રમણતા કરી લે; ત્યાં જ ઠરી જા. તેણે એમ કર્યું તો સમકિત સહિત તેને સાધકપણું થયું તથા કોઈ સ્વયં અંદર જાગૃત થઈ અંતઃપુરૂષાર્થ કરી સાધક થયો. આમ સમકિત યુકત સાધકપણાને પામીને જીવો સિદ્ધદશાને પામે છે. આ જ માર્ગ
૧૧૭
