Samyakdarshan ane Aatmshakti

Author(s): Mumukshu
Publisher: Rasikbhai Shah

Page 86

આથી જ વિવેકી પુરૂષો પુણ્યભાવથી પણ વિરકત થઈ નિજ આત્મવીર્યને સ્વરૂપની રચના પ્રતિ જાગૃત કરે છે. આનું નામ પુરૂષાર્થ છે, વીર્યશકિત છે અને આ જ માર્ગ છે.
૭. પ્રભુત્વ શકિત - સ્વાધીનતા શકિત
જેનો પ્રતાપ અખંડિત છે. એવી સ્વાધીનતાથી શોભાયમાનપણું જેનું લક્ષણ છે એવી પ્રભુત્વશકિત.
વીતરાગ સર્વજ્ઞ સાચા પરમેશ્વર છે, તેમને જોઈને પોતાના ચૈતન્યને -આત્માને યાદ કરી લે છે, જાણી લે છે, તેને ભવના અભાવના બીજરૂપ સમ્યગ્દર્શનાદિ પ્રગટ થાય છે. જેણે પોતાના પ્રભુને-ચૈતન્ય મહાપ્રભુને અંતરમાં દીઠા તે તે પર્યાયમાં પ્રભુતા પ્રગટ થાય છે. આ પ્રભુત્વશકિત ષટકારકમાં વ્યાપક છે. દ્રવ્યમાં વ્યાપક છે, ગુણ અને પર્યાયમાં પણ વ્યાપક થાય છે. આ પોતાના સ્વાધીન શુધ્ધ આત્માની શક્તિ છે.
પ્રભુત્વશકિત એટલે (૧) પ્રતાપ-જયવંત તેજ. (૨) અખંડિતતા. (૩) સ્વાતંત્ર્ય-સ્વાધીનપણું (૪) શોભાયમાંનપણું. આ પ્રમાણે ભગવાન આત્મા ચૈતન્ય પ્રભુ સ્વાધીનપણે પોતાના અખંડિત પ્રતાપ વડે નિત્ય શોભાયમાન છે તે તેનું પ્રભુત્વ છે એટલે કે
(૧) આપણું આત્મદ્રવ્ય અખંડિત પ્રતાપથી સ્વાધીન શોભાયમાન છે. (૨) આત્માના ગુણ અખંડિત પ્રતાપથી સ્વાધીન શોભાયમાન છે અને (૩) સ્વ-આશ્રયે પ્રગટ થયેલી આપણી પર્યાય પણ અખંડિત પ્રતાપથી સ્વાધીન શોભાયમાન છે.
આત્મદ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાયની પ્રભુતામાં અશુધ્ધતાનો અભાવ છે, કેમકે અશુધ્ધતા તો બહારને બહાર છે એટલે કે આત્માના દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાયમાં વ્યાપક એવી પ્રભુત્વ શકિત વડે જીવ ચૈતન્યના અખંડિત પ્રતાપથી સ્વાધીન શોભાયમાન થાય તે જ જીવનની વાસ્તવિક શોભા છે. ઉજ્જવળતા છે. વર્તમાન સમ્યક્ત્તાનની દશા કેવળજ્ઞાનના સ્વરૂપને જાણે-ઓળખે છે અને તે જ વધતી વધતી કેવળજ્ઞાનરૂપ થઈ જશે.
જ
માટે આવા નિજસ્વરૂપનો મહિમા લાવી અંતર્મુખ થા. તેમ કરતાં જ અખંડિત તેજ વડે આત્મા પ્રભુતાથી શોભી ઉઠશે.
૮૪