________________
(10)
તા.૧૬-૧-૧૯૯૦ પલટાયેલી રાજકીય પરિસ્થિતિ વિશે વાર્તાલાપ
અહેવાલ : ચીમનલાલ કલાધર શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘના ઉપક્રમે ગુરુવાર, તા. 8મી
પ્રા. નગીનદાસ સંઘવીએ આ વિષય પર પિતાનું વકતવ્ય ડિસેમ્બર, ૧૯૮૯ના રોજ સાંજના ૬-૧૫ વાગે ચર્ચગેટ
રજૂ કરતાં જણાવ્યું હતું કે વી. પી. સિંહ નરમ માણસ છે. ખાતેના ઇન્ડિયન મરચન્ટસ ચેમ્બરના કમિટિરૂમમાં પલટાયેલી પરંતુ તેમની નરમાશથી છેતરાવું જોઈએ નહિ. નરમ માણસે રાજકીય પરિસ્થિતિ’ એ વિષય પર એક વાર્તાલાપ રાખવામાં કેટલીક વખત બહુ મજબૂત થઈ શકતા હોય ; આવ્યું હતું. આ કાર્યક્રમના મુખ્ય વકતાઓ તરીકે સુપ્રસિદ્ધ જેવી રીતે પથ્થર કરતાં પાણી વધુ સખત હોય છે. પાણીમાં સાહિત્યકાર અને જન્મભૂમિ' તથા 'પ્રવાસી દૈનિકના તંત્રી
પથ્થર ફેંકે તે પાણી તૂટતું નથી, પરંતુ પથ્થર પર ધીમે શ્રી હરીન્દ્રભાઇ દવે અને જાણીતા કટાર લેખક પ્રા. નગીનદાસ ધીમે પાણી ફેંકતા રહે તે એક દિવસ પર તૂટી સંધવી પધાર્યા હતા
જાય છે. આમ વી. પી. સિંહ પાણી જેવા મૃદુ છે, - શ્રી હરીન્દ્રભાઈ દવેએ આ વિષય પર બોલતાં જણાવ્યું નરમ છે એટલે તેમની સરકાર તૂટી પડશે એવી હતું કે વિશ્વનાથ પ્રતાપસિહના નેતૃત્વવાળી કેન્દ્ર સરકાર ટકશે, ચિંતા કરવાનું કોઈ કારણ નથી સત્તા પર આવતી એટલું જ નહિ પજાબનો પ્રશ્ન હલ કરવામાં મહાવિન દરેક વ્યકિતને કોઈ ને કોઈ સ્વાર્થ હોય છે. સમાન કાંગી સરકાર અને વડા પ્રધાનપદે રાજીવ ગાંધીની રાજકારણમાં દરેક વ્યકિત કંઇક મેળવવા જે આવે છે, જેને વિદાય પછી દુભાયેલા શીખ સમાજને મુખ્ય રાષ્ટ્રીય સત્તા અને ખુરશીનો મેહ ન હોય એ માણસ રાજકારણમાં પ્રવાહમાં ભેળવવાનું શકય બનશે. સરકાર ચાલી શકે એવા હેય જ નહીં. જેને સત્તા મળે અને તે સ્વીકારે નહીં એ કે સંજોગ નથી એટલે જ તે ચાલશે. જનતા પક્ષની બેજવાબદારી છે. ભ્રષ્ટાચાર સંપૂર્ણપણે નાબૂદ કરો એ બહુમતી સરકાર કેન્દ્રમાં આવી ત્યારે તેઓ સત્તાધ બન્યા હતા
અત્યંત મુશ્કેલ છે. સમાજમાં . અને લેકમાં તેનાં મૂળિયાં અને જે ઇતિહાસ સમયે હતું તે આપણી સમક્ષ તરવરે છે.
ઊંડાં ગયાં છે. આ નીતિક રોગની માત્રા વધે તે દેશ માટે તે પરંતુ હવે જે વી. પી. સિંહની સરકાર નહિ કે તે આવતાં જોખમી બની શકે છે. બંને વ્યાખ્યા પછી પ્રશ્નોતરી વીસ વર્ષ સુધી, અત્યારસુધીના વિરોધપક્ષે ફરી સત્તા જોઇ શકશે. થઈ હતી. નહિ. તેમને એની બરાબર પ્રતીતિ છે એટલે એને ટકાવ્યા વિના આ કાર્યક્રમના પ્રારંભે સંધની સમિતિના સભ્ય શ્રી અમર તેમને કેઈ છુટકારો નથી.' શિવસેનાના નેતા બાળ ઠાકરેની જરીવાલાએ સ્વાગત પ્રવચન કર્યું હતું. કાર્યક્રમના અધ્યક્ષ વિચારધારાને જોખમી ગણાવતાં જણાવ્યું હતું કે મહારાષ્ટ્રમાં
ડો. રમણલાલ ચી શાહે બંને વ્યાખ્યાનેને ઉપસંહાર ભાજપે શિવસેના સાથે યુતિ કરીને શિવસેનાને સંસદમાં
કર્યો હતે અને બંને વ્યાખ્યાતાએ પુછપગુચ્છથી સત્કાર મકલી છે. ભાજપ – શિવસેનાની આ યુતિ મહારાષ્ટ્રની
કર્યો હતો. શ્રી સુખધભાઈ એમ. શાહે આભારવિધિ કર્યા બાદ વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે
કાર્યક્રમની સમાપ્તિ થઈ હતી. ન
કહ્યાગરી ગાંઠ
* ગુલાબ દેઢિયા ઘરમાંથી કે આડેશપડોશમાંથી કે ફળિયામાંથી જયારે કરવા પ્રયત્ન કરે. બધું મુકાઈ ગયા પછી સિંદરીથી ચારે જ્યારે કે પરદેશ-એટલે કે મુંબઈ સિધાવવાનું હોય ત્યારે બાજુ બંધ બાંધે. બરાબર કચકચાવીને, કસીને બાંધે. જેથી એ વિદાયને પ્રસંગ એક ઘર પૂરત ન રહેતાં આસપાસના મુસાફરીમાં કદાચ પેટીના મિજાગરા ઢીલા થઈ જાય તે પણ સૌને પિતાને લાગતું. નાનામેટાં સૌ કોઇને. એ વિરહને બાંધેલા બંધને કારણે બધું હેમખેમ પહોંચી શકે. ' અંશ અડકી જતે.
' એ ગાંઠના પણ પાછી વળી બેચાર જુદાજુદા પ્રકાર. ' ધરના આપ્તજનો તે જાતજાતની તૈયારીઓમાં ખૂપેલા ગાંઠ પાકી તે હોય જ પણ પાછી કહ્યાગરી. રસ્તે જરૂર પડે રહે. આ સાથે લેવું અને આ ન લેવું. વાટમાં ખાવા 'તો ગાંઠ સહેલાઇથી છેડી શકાય. ચાંપ જેવી ગાંઠ. માટે ટીમણને ડખે ભરવા જાતજાતની વાનગીઓ
આજે વિચાર કરતાં લાગે છે કે ગાંઠ વાળવી એને બનાવવી. પાડોશીઓ, ઓળખીતાપાળખીતા મળવા આવે, પૂર્વગ્રહ બાંધ, મનમાં કોમ્પલેક્ષ પેદા કરે એવું માનીએ મુબઈમાં પિતાના દીકરા - દીકરી, ભાઇ – ભાણેજ, છીએ. પણ એ તે ન છૂટે, ન સરકે, ન ગાંઠે એવી માસા - કુઆ - કાકા ને કેઈ રહેતા હોય તેમને મડાગાંઠ. જેને કાપવી જ પડે. ગાંઠ બળ કરતાં કળને વધુ માટે કંઇક સુખડી આપવા આવે. કંઇ નહિ તે
માને. બળ તે છેવટે એક ઘા ને બે કટકા, કરાવે. . છેવટે કાગળપતર, રાજીખુશીના મૌખિક : ખબરઅંતર
ગાંઠ એટલે આગ્રહ, ગાંઠ એટલે ધઢબધ. જો એ કળથી આપી જાય. સુખડીમાં કચ્છના પેંડા અચૂક હાથ જ. ખૂલતી હોય તે, એમ કરવા માટે એને કળથી જ બાંધવી વધારામાં ખાખરા કે બિરા - ગુંદા-કેરીનું અથાણું, ખારેક, પડે. આડેધડ દાંત ભીંસીને ગાંઠ પર ગાંઠ દીધે જઇએ તે બોર, ચેળાફળી, મગફળી જવાના સાંઠા સુધી પણ આપ- તપૂરતું કામ પાર પડી જાય પણ એમાં પાછા ફરવાપણું ન વામાં બાધ ન સમજે. વસ્તુઓ કરતાં લાગણીઓ જ બળુકી રહે. વિચ્છેદનો જ વિકલ્પ રહે. હૈય ! ગામડેથી કંઈક મોકલવું, પિતાનાં વાડી-ખેતરનું,
ગાંઠ કશુંક જોડે છે. સ લગ્ન કરે છે. રોમેરથી ભેગી ઘરનું બનાવેલું મેકલવું એ જ ભાવના મુખ્ય હેય. ભેટ મેકલીને રહ-વાત્સલ્યની જ પંડને પ્રતીતિ દેવાની હોય છે.
થયેલી દેરડીને છેડેથી બાંધવામાં ન આવે તે બધું અદ્ધર પદ્ધર
રહે. સંગઠિન રાખવા ગાંઠ જોઈએ. ( પતરાની ટંક, બિસ્તર, મેટા થેલા અને ટીમને બે એ બધાંને બરાબરના બાંધવાનું હોય. એને માટે સીંદરી
ગાંઠ એ આગ્રહ છે. સંકલ્પ છે દુરાગ્રહ ન બના કાથીની રસીનો ઢેરો તૈયાર હોય.
જોઈએ. એટલે જ દેઢ ગાંઠ હોય તે ફટ દઈ છૂટી જાય. , આ બાંધસાંધનું કામ એટલે દોરડીથી ગમે તેમ ગાં કદાચ ગાંઠને પિતાને જ છૂટવામાં જ રસ હોય છે. અંગ મારી દેવી એવું નહિ જ વળી. મારા પિતાજીને કોણ જાણે
કપાવવાનું કેને ગમે ! કેમ આ કામની ભારે ફાવટ બાંધવાનું કામ ! એ એમની
ગાંઠ વાળતી વખતે જેટલા સાવધ રહીએ છોડતી વખતે -હેબી જ કહી શકાય. કે જવાનું હોય તે ધરેથી હાકલ
એટલી નિરાંત રહે..
.
, આવી જ સમજો. પિતાજી. બિરતરા-થેલામાં વધુ જગા ઉભી - મનની ગાંઠેનું કરીશું ? ,
, :*
