________________
ભાવનાબેધ
૨. અશરણભાવના :– સંસારમાં મરણ સમયે જીવને શરણ રાખનાર કોઈ નથી. માત્ર એક શુભ ધર્મનું જ શરણ સત્ય છે, એમ ચિંતવવું તે બીજી અશરણભાવના.
૩. સંસારભાવના – આ આત્માએ સંસારસમુદ્રમાં પર્યટન કરતાં કરતાં સર્વ ભવ કીધા છે. એ સંસારી જંજીરથી હું ક્યારે છૂટીશ? એ સંસાર મારે નથી, મેક્ષમયી છું; એમ ચિંતવવું તે ત્રીજી સંસારભાવના.
૪. એકત્વભાવના – આ મારે આત્મા એકલે છે, તે એકલે આવ્યો છે, એકલે જશે, પિતાનાં કરેલાં કર્મ એકલે ભેગવશે, અંતઃકરણથી એમ ચિંતવવું તે એથી એકત્વભાવના.
૫. અન્યત્વભાવના – આ સંસારમાં કઈ કેઈનું નથી એમ ચિતવવું તે પાંચમી અન્યત્વભાવના.
૬ અથથિભાવના – આ શરીર અપવિત્ર છે, મળમૂત્રની ખાણ છે, રેગ-જરાનું નિવાસધામ છે, એ શરીરથી હું ત્યારે એમ ચિતવવું તે છઠ્ઠી અશુચિભાવના. - ૭, આસવભાવના – રાગ, દ્વેષ, અજ્ઞાન, મિથ્યાત્વ ઈત્યાદિક સર્વ આસવ છે એમ ચિંતવવું તે સાતમી આસવભાવના.
૮, સંવરભાવના – જ્ઞાન, ધ્યાનમાં પ્રવર્તમાન થઈને જીવ નવાં કર્મ બાંધે નહીં તે આઠમી સંવરભાવના.
૯, નિર્જરાભાવના – જ્ઞાન સહિત ક્રિયા કરવી તે નિર્જરાનું કારણ છે એમ ચિતવવું તે નવમી નિર્જરાભાવના.
