________________
मेघमहोदये
बृहदृक्षाद्य भागश्च प्रान्तश्चन्द्र तिथेरपि । तदोत्तमस्वदेश्यार्घपादः स्याच्छास्त्रसम्मतः ॥१०६ ॥ गुर्वृक्षमध्यमो भागश्चन्द्र तिथ्योरथान्तिमः । तदा मध्यो भवेदर्धो गुरुनक्षत्रवैभवात् ॥ १०७॥ एवं चन्द्रतिथिभ्यां च महद्दक्षं विचारितम् । त्रिंशन्मुहूर्त्तकेऽप्येवमादिमध्यान्तकल्पना ॥ १०८ ॥ मध्यर्क्षस्याद्यभागञ्चेचन्द्र तिथ्पोरथादिमः । तदा मध्योत्तमार्घः स्याद्धान्यस्य विदुषो मतः ॥ १०६ ॥ मध्यर्क्षमध्यभागश्वेश्चन्द्रतिध्योश्च मध्यमः ।
तदा मध्योत्तमार्घः स्यादन्तिमेऽपि च मध्यमः ॥ ११० ॥ मध्यर्क्षस्यापि मध्यश्चेचन्द्र तिथ्योरथादिमः । तदापि मध्य एवार्थो द्वयोर्मध्येऽपि मध्यमः ॥ १११ ॥ पञ्चदशमुहूर्त्त भं चन्द्रेण तिथिना स्मृतम् ।
(३६)
हो तो भी नक्षत्रका स्वभाव से उत्तम धान्य प्राप्ति हो ॥ १०५॥ बृहद्नक्षत्र का प्रथम भाग और चंद्रमा तथा तिथिका अन्त्यभाग हो तो उत्तन प्राप्ति हो यह शास्त्र में माननीय है ॥ १०६ ॥ बृहद्नक्षत्रका मध्य भाग और चंद्रमा तथा तिथिका अंत्य भाग हो तो नक्षत्रका प्रभावसे मध्यम प्राप्ति हो ॥ १०७ ॥ इसी तरह चंद्रमा तिथि और बृहद्नक्षत्रका विचार किया । उसी तरह तीस मुहूर्त्तत्राला मध्यनक्षत्रका भी आदि मध्य और अन्त्य ऐसे तीन भाग कल्पना करना ॥ १०८ ॥ मध्यनक्षत्रका आदि अंश और चंद्रमा तथा तिथिका भी आदि अंश हो तो मध्यम उत्तन धान्य प्राप्ति हो ऐसा विद्वानों का मत है ॥ १०६॥ मध्यनक्षत्रका मध्य भाग और चंद्रमा तथा तिथिका भी मध्य भाग हो तो मध्यम उत्तम हो और अंतिम भाग में हो तो मध्यम प्राप्ति हो ॥ ११० ॥ मध्यनक्षत्र का मध्य भाग और चंद्रमा तथा तिथिका आदि भाग हो तो मध्यम और दोनों मध्य भागमें हो तो भी मध्यम प्र.वि.
"Aho Shrutgyanam"