Book Title: Karmaprakrutigatmaupashamanakaranam
Author(s): Shivsharmsuri, Gunratnasuri
Publisher: Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti
View full book text
________________
औपशमिकसम्यक्त्वाधिकारः
[ नारकाणां प्रकृतिबन्धः
,
मनुष्यद्विकौच्चैर्गोत्राणां स्थाने तिर्यद्विकनीचैगोत्राणि वक्तव्यानि यतः सप्तम पृथ्वीनारकः प्रथमगुणस्थान के तीव्रतर विशुद्धयमानोऽपि तिर्यद्विकनीचैर्गोत्ररूपाः प्रकृतीरेव बध्नाति तथास्वाभाव्यात, तथा सप्तमनरके केचिज्जीवा उद्योतमपि बध्नन्ति । इत्थं सप्तमपृथ्वीनारका द्वासप्ततिं त्रयःसप्ततिं वा प्रकृतीध्नन्ति ।
ननु रत्नप्रभादिपृथ्वीनारका उद्योतं कथं न बध्नन्तीति इति चेद् उच्यते, यदा जीवास्तिर्यग्गतिप्रायोग्यप्रकृतीवघ्नन्ति तदैवोद्योतं बध्नन्ति नाऽन्यथा । प्रथमादिपृथ्वीनारकाः प्रथमोपशमसम्यक्त्वमुत्पादयन्तो मनुष्यगतिप्रायोग्या एव प्रकृतीर्वघ्नन्ति, न तिर्यग्प्रायोग्याः । अतस्त उद्योतबन्धं विभाषयाऽपि न कुर्वते । सप्तम पृथ्वीनारकास्तु तिर्यक्प्रायोग्या एव प्रकृतीबंध्नन्ति । अत एव तेषु केचिदुद्योतबन्धमपि कुत इत्युक्तो विकल्पेन तेषामुद्योतबन्धः । सम्यक्त्वाऽभिमुखगतिचतुष्कवर्तिनः प्राणिन आश्रित्य प्रत्येककर्मणो बध्यमानोत्तरप्रकृतीनां यन्त्रम् | ज्ञानावर दर्शनाव- मोह- अन्तरायम् सातवे उच्चै नामकर्म णीयम् रणीयम् नीयम्
संकलितः
नीयम् र्गोत्रम्
प्रकृतयः
५
ह
२२
१
१
७१
ε ]
यन्त्रम
जीव: मनुष्यस्तवा
देव: सप्तम पृथ्वीनारकवर्डो नारको
वा
सप्तम पृथ्वीनारक: ५
उद्योतं बध्नन्सप्तम- ५ पृथ्वीनारक:
५
२
Jain Education International
ε
२२
२२
२२
५
५
५
५
१
१
१
For Private & Personal Use Only
१
१
देवगति
प्रा० २८
मनुष्य
गति प्रा०
२६
तिर्यग्गति
प्रा. २६ तिर्यग्गति
७२
प्रा० ३०
उक्ताभ्योऽन्याः प्रकृतीर्जीवः प्रथमसम्यक्त्वमुत्पादयन्न बध्नाति । तत्र मनुष्य स्तिर्यङ् नामकर्मणो देवगतिवर्ज गतित्रिकपञ्चेन्द्रियवर्जजातिचतुष्कौदा रिकद्विकाऽऽहारकद्वि कसंहननपटुकाऽऽथवर्ज संस्थानपञ्चकदेवानुपूर्वी रहिताऽऽनुपूर्वीत्रिकाऽप्रशस्तख गत्यातपोथीत जिननामस्थावरदशकरूपाणा मे कोनचत्वारिंशत्संख्याकानां प्रकृतीनां तथा शेषकर्मणां च स्त्रीनपुंसकशोकाऽरत्याचष्तुकाऽसात वेदनीयनी चैमंत्रिरूपाणां दशसङ्ख्याकानां प्रकृतीनामबन्धकः । इत्थं भवती है कोनपञ्चाशत्प्रकृतीनामबन्धकः ।
प्रथममुपशमसम्यक्त्वमुत्पादयन् देवः सप्तमपृथ्वीनारकवर्डो नारको वा प्रथम संहननवर्जाः पूर्वोक्ता अष्टाचत्वारिंशत्प्रकृतीनं बध्नाति । अत्राऽयं विशेष:- मनुष्यस्तिर्यङ् वा या औदारिद्विकदेवगतिवर्जगतित्रिक देवानुपूर्वी वर्जाऽऽनुपूर्वीत्रिकरूपा अष्ट प्रकृतीर्न बध्नाति तत्स्थाने देवः
७२
७३
-
www.jainelibrary.org
