Karmaprakrutigatmaupashamanakaranam

Author(s): Shivsharmsuri, Gunratnasuri
Publisher: Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti

Page 247

·
पुरुषवेदनूतन दलिकोपशमना ]
चारित्रमोहोपशमनाधिकारः
[ १८६
परपगतिए पुण अह पवत्तस कमेण संकामेति पढमसमय अवेयगस्स संकमो बहुगो, से काले विसेसहीणी, एवं जाव उवसामणतो ।” इति
अत्र परप्रकृतिषु प्रवर्तमानस्य यो विशेषहीनक्रम उक्तः स एकममयेन बद्धदलिकाऽपेक्षया ज्ञात। एतदुक्तं भवति तत्तत्समये बद्धदलिको बन्धसमयादारभ्याऽऽवलिकायां तदनन्तरसमये प्रभूतं दलिकं संक्रम रतितना द्वितीयसमये विशेषहीनम्, ततोऽपि तृतीयसमये विशेषहीनमेव तावद्वाच्यम्, यावत्तत्तत्समयबद्धदलिकस्य मङ्क्रमचरमसमयः । उतं च कषायमाभृतचूर्णौ"पढमसमयअवेद स स कामिज्जदि बहुअं से काले विसेसहीणं एस कमो एकसमयपिबद्धस्स चेव ।' इति । ननु विशेषहीनक्रमस्तत्तत्समयेन बद्धदलिकाऽपेक्षयोच्यते, अनेकसमयबनून दलिकाऽपेक्षया कथं नोच्यते १ इति चेत्, शृणु, दलिकं योगानुरूपं बध्यते, नानासमयाsपेक्षया योगोऽसंख्यात भागहीनः संख्यातगुणहीनोऽसंख्यातगुहीनो वा संभवति । एवं नानासमयाऽपेक्षया योगोऽसंख्यात भागवृद्धो संख्याभागवृद्धो वा संख्यातगुणवृद्धो वाऽसंख्यातगुण वृद्धो वा संभवति । योगस्य वृद्धिनिर्वा चतुर्धा संभवति, तेन चन्धद्वारेण दलिकमपि चतुर्विधया वृद्धया वा हान्या वा संनीयते । अतो भिन्नभिन्नममयद्धदलिकस्यैव समयोनाऽऽवलिकाद्वयेन बद्धदलिकस्य यः पूर्वपूर्वत संख्यातगुण उपशमनाक्रम उक्तः सोऽपि तत्तत्समयेन चद्धदलिकस्यैव वाच्यः । दुक्तं नलिकाद्वयेन बद्धं नूतनदलिकमवेदकाऽद्धायां तावता कालेनोपशान्तं भवति तत्र पुरुषवेदस्य प्रथमस्थितेद्वि नरमाऽऽवलिका सत्कद्वितीयसमयेन बद्धदलिकं बन्धावलिकायाव्यतिक्रान्तायां चरमावलिकाया द्वितीयसमये कियच्चिद् दलिकमुपशमयति, एवं तृतीयसमये कतिपयचिद्दल मुपशमयति । एवमवेदकाद्ध याः प्रथमसमये सर्वथोपशमयति एक समयेनव द्धस्य दलिकस्योपशमनाय कालस्यावलिका प्रमाण वनियमात् । तथैव प्रथमस्थितेद्विचरमावलिकायारतुतीयसमयेन बद्धदलिकं तच्चरमावलिकायास्तृतीयममये कियचिहलिकमुपशमयति कतिपयचिद्दलिक तच्चतुर्थममय उपनयति एवं क्रमेगाऽवेदका या द्वितीयसमरे सर्वथोपशमयति ।
पूर्ववत्प्रथमास्थनेर्द्विचरमावलिकायाश्चतुर्थममयेन बद्धाद्दलिका त्तच्चरमाऽऽवलिकायाश्चतुर्थसमयात्प्रभृति दलिकमुपशमयितुमारभते, अवेदक द्वायाश्च तृतीयसमये सर्वथोपशमयति । एवं क्रमेण तत्तत्सम बदलिकम्यापशमनविधिर्द्रष्टव्यः । इदमुक्तं भवति - प्रथमस्थितेर्द्वि चरमावलिका
5 तथैव चोक्तं धवलायां लब्धिसारे - “पढमसमयअवेदेणं संकामिज्ज माणपदेसग्गं बहुअं से काले विसेसहीणं एस कमो जाव सव्ववसंतं इदि । जोगसमयपबद्धमधिकिञ्च एवं उत्तं जोगापत्ताणं णाणासमयबद्धाणं उत्त कमाणुववत्तीदो" इतिधवलाकारः । प्रथ लब्धिसारः - " तथा पुंवेदनवकबंधस्यैकसमय प्रबद्धद्रव्यं-प्रगतवेद" इति ।