Karmaprakrutigatmaupashamanakaranam

Book Title: Karmaprakrutigatmaupashamanakaranam
Author(s): Shivsharmsuri, Gunratnasuri
Publisher: Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 269
________________

उपशान्तमोहकालः ] चारित्रमोहनीयोपशमनाधिकारः
। ११ उक्तं च कर्मप्रकृतिचूणौं-"ताहे चेव सव्वासिं किट्टीणं पदेसग्गं स्वसामे आढवेद ।" इति । उक्तं च कषायप्राभृतचूणों-"ताहे चेव सव्वासु किहिम पदेसग्ग उवसामेदि गुणसेहीए" । इति ।
"सव्वद्ध" ति, सर्वाद्धां सकलामपि सूक्ष्मसंपरायाऽद्धा यावत्पूर्ववदुपशमयति । सूक्ष्मसंपरायचरमसमय एते पदार्थाः प्रवर्तन्ते-(१) सर्वकिट्टिगतं दलं सर्वथोपशम्यते
(२) ज्ञानावरणदर्शनावरणाऽन्तरायाणामान्तौहर्तिकः स्थितिबन्धो नामगोत्रयोष षोडशमुहूर्तप्रमाणः, वेदनीयस्य च चतुर्विशतिमुहूर्तमानः ।।
__(३) सूक्ष्मलोभकिः प्रथमस्थितिमनुभूयाऽनन्तरसमय उपशान्तमोहगुणस्थानकं प्राप्नोति । तदानी च सकलोऽपि लोभ उपशान्तो भवति । एवं तत्र सर्व मोहनीयं सर्वथोपशान्तं प्राप्यते । उक्तं च कर्मप्रकृतिौँ "सहमरागस्स नाणावरणदंसणावरणअंतरातियाणं अतोमुहुत्तिगो हितिबंधो, नामगोयाणं सोलसमुहुत्तिगो हितिबंधो, वेयणिजस्स चउधीसमुहुत्तितो हितिबंधो से काले सव्वं मोहं उपसंतं भवति।" इति । अथोपशान्तमोहगुणस्थानकं व्याचिख्यासुराह
उवसंतद्धा भिन्नमुहुत्तो तीसे य संखतमतुल्ला। गुणसेढी सव्वद्धं तुलाय पएसकालेहिं ॥५६॥ वसंताय अकरणा संकमणो वट्टणा य दिट्टितिगे। उपशान्ताद्धा भिन्नमुहूर्त तस्याश्च संख्येयतमतुल्या । गुणश्रेणिः सवद्धिां तुल्याश्च प्रदेशकालाभ्याम् ॥५६॥
उपशाम्ताशाकरणाः संक्रमोद्वर्तने च दृष्टित्रिके । इति पदसंस्कारः "वसंतद्धा"त्ति, उपशान्तमोहगुणस्थानककालोऽन्तर्मुहूर्तप्रमाणः । तत्र चोपशान्ताद्धायां तत्संख्येयतमभागमात्री मोहायुर्वर्जषट्कर्मसत्कानां सत्तासम्भविनां सर्वोत्तरप्रकृतीनां गुणश्रेणिमारचति, साऽपि च 'सव्वद्ध' ति, सर्वाद्धां सकलमप्युपशान्तमोहगुणस्थानककालं यावत्प्रदेशाऽपेक्षया कालाऽपेक्षया च तुल्या विरच्यते । अयं भाव:-सूक्ष्मसंपरायगुणस्थानकस्य चरमसमयं यावद् गुणश्रेणिर्गलिताऽवशेषाऽऽसीत् , इतः प्रभृत्युपशान्तमोहगुणस्थानकस्य संख्येयभागमात्रा कालाऽपेक्षया प्रदेशाऽपेक्षया चाऽवस्थिता भवति । उक्तं च कर्मप्रकृतिचूणों "उवसंतहाते संखिजतिभागतुल्लं गुणसेटिं करेति सव्वं उवसंतड अवहितो गुणसेदिकालो "सव्वड तुल्लाय पदेसकालेहि"ति पदेसग्गेण वि कालेण वि तुल्लो।" इति । भावार्थः पुनरयम्-उपशान्तमोहगुणस्थानप्रथमसमये गुणश्रेण्यर्थ यावद्दलं गृहीत्वोपशान्तमोह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org


Page Navigation
1 ... 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332