Karmaprakrutigatmaupashamanakaranam

Author(s): Shivsharmsuri, Gunratnasuri
Publisher: Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti

Page 169

उपशमका: ]
अनन्त० उपशमनाधिकार :
[ १९१
•
भवति यद्वाssवलिका प्रमाणस्थितिरणिस्तिकसङ्क्रमेण सङ्क्रमय्य निःमत्ताका क्रियते । ततः परमन्तर्मुहूर्तं यावदनिवृत्तिकरणं कथमवशिष्यते १ एवं स्वीक्रियमाणे ह्यनिवृत्तिकरण एव गुणप्राप्तिरभ्युपगमः स्यात् न चैतादृग् गुणप्राप्तिग्न्यत्र प्रतिपादिता द्रष्टा तर्ह्यत्र कथं स्वीक्रियते ? तथा चाऽनन्तानुबन्धिविनाशतोऽन्तमुहूर्ते गते शेषकर्मणां स्थितिघातादयो निवर्तन्त इति चूर्णि काराणामभिप्रायः, न हि तैरुक्ता ISनिवृत्तिकरण पर्यवसाने शेषकर्मणां स्थितिघातादीनां निवृत्तिरिति चेद् ? उच्यते - श्रोमन्मलयगिरिसुरोश्वराणामक्षगणि सङ्गमयितुकामैः सति शब्दोऽध्याहार्यते तच्छब्देनाssवलिका शेषः परामृश्यते । तेनाऽयमर्थः- तत आवलिका शेषतोऽनन्तरमनिवृत्तिकरणपर्यवमाने सत्यन्तमुहूर्तात्रतः शेषकर्मणां स्थितिघातादयो व्यवच्छिद्यन्ते । ननु स्थितिघातादीनां निश्चयो जातः, तथाऽपि विमुच्यमानोदयाऽऽवलिकाऽनिवृत्तिकरणसम्बन्धिनी भवत्याहोस्विन्नेतिचेद् ? अत्रोच्यते, अनिवृतिकरणे च वर्तमानः सन् गुणसङ्क्रमानुविनोलनासकमेण निरवशेषान्विनाशयति किन्त्वधस्तादावलिकामात्रव्यतिक्रान्ते स्थितिघातादयो व्यवच्छिद्यन्त इत्यर्थः, अनिवृत्तिकरणस्य चरमसमये चाssवलिकावर्ज सर्वमनन्तानुबन्धिनां सत्कर्म विनाशयति, प्रतिपादितश्चाऽनन्तानुबन्धिनामावलिकावर्ज सर्वस्थितिविनाश उपाध्याय पादैरपि तथा च तद्ग्रन्थः- अनिवृत्तिकरणे च वर्तमानः सन् गुणसङक्रमानुविद्धे नोलनासङ्क्रमेण निरवशेषान् विनाशयति किन्त्वधस्तादावलिकामात्र मुञ्चति" इति एतैरपि वाप्यत आवलिका मात्रास्थितिरनिवृत्तिकरणे न विनाश्यते, चरमममय आवलिकामात्रवर्ज सर्वस्थिती घातितायामनन्तरसमयेऽनिवृत्तिकरणं व्यवच्छिन्नं मातीत्यर्थः । अनिवृत्तिकग्णतः परमावलिकामात्रस्थिति स्तिबुकसङ्क्रमेण निःसत्वां करोति । तत्व पुनरस्थानद्वयं ऽपि बहुश्रुता विदन्ति ।
तदेवमुक्ताऽनन्तानुबन्धिनां विसंयोजना |
अत्र केचिदाचार्या अनन्तानुबन्धिनामुपशमनामध्यभ्युपगच्छन्ति तन्मतेनोपशमनाविधियते । अविरतसम्यग्दृष्टिदेशविरतप्रमत्ताऽप्रमत्तेष्वन्यतमोऽमनुष्योन्यतमयोगे वर्तमानस्तेजःपद्मशुक्ललेश्यास्वन्यतमलेश्यया युक्तः साकारोपयोगेनोपयुक्तोऽन्तः सागरोपमकोटाकोटी स्थितिसत्कर्मा करणकालात्पूर्वमन्तर्मुहूर्त यावत्पूर्ववत्परावर्तमानाः प्रकृतीः शुभा एवं बध्नाति तथा
•
* उक्तश्व धवलाटोकायामपि "तो चरिमट्ठिदिखंडय लिदोवमस्स श्रमखेज्जदिभागायामं अतोमुहुत्तमेत्तुक्कीरणकालेन श्रदिक्कतो श्रणियट्टिकरणच रिमसमए उदयावलिबाहिर सम्वद्विदिसंतकम्म. परसरूवेण सकामिय तोमुहुत्तकाले मदिरकते दसणमोहणीयक्खपणं पटुवेदि ।”
2