________________
કુટીલતાં પણ ઘણા પ્રયત્નો બાદ દૂર થઈ શકે છે.
(C) પ્રત્યાખ્યાનીય માયાઃ ગોમૂત્રિકા જેવી.
ગાય રસ્તા પર ચાલતાં ચાલતાં મૂતરે તો એ મૂત્રધારા રસ્તા પર વાંકીચૂંકી પડે છે. તે ગોમૂત્રિકા કહેવાય છે. પવન આવતાં તે સુકાઈ જાય છે. તેમ વ્રતધારી શ્રાવકાદિની હૃદયની વક્રતા પણ આ ગોમૂત્રિકા જેવી હોય છે, જે થોડાક પ્રયત્નો કરવાથી દૂર થઈ જાય છે. | (D) સંજવલન માયા: વાંસની છાલ જેવી.
વાંસ ભલેને ગમે તેટલો વાંકો હોય. પણ તેની જે છાલ ઉતારવામાં આવે તે સહેલાઈથી સીધી થઈ જાય છે. તેમ સાધુ - સાધ્વીના હૈયામાં કર્મોદયે વાંકાઈ પેદા થાય તો પણ તે ખૂબ સરળતાથી દૂર થઈ શકે છે.
લોભઃ સંગ્રહ કરવાની વૃત્તિ. (A) અનંતાનુબંધી લોભઃ કિરમજીનો (પાકા) રંગ જેવો
કિરમજીનો રંગ ખૂબ પાકો હોય. કપડું ફાટી જાય પણ રંગ ન જાય. મિથ્યાદૃષ્ટિ જીવોનો લોભ આવો હોય છે. ગમે તેટલી મહેનત કરવા છતાં ય દૂર થવો મુશ્કેલ. લોભવૃત્તિ ઓછી ન થાય.
(B) અપ્રત્યાખ્યાનીય લોભ : બળદગાડાંના પૈડાંની કાળી મળી જેવો
બળદગાડાનું પૈડું જોયું છે ને? તેમાંથી કાળી મળી નીકળે છે. જો કપડા પર ચોટે તો જામ થઈ જાય. ખૂબ પ્રયત્નો કરે ત્યારે માંડ માંડ દૂર થાય. વ્રતરહિત સમકિતી જીવોનો લોભ આવો હોય છે, જે પ્રયત્ન કરતાં વરસે દહાડો દૂર થાય છે.
(C) પ્રત્યાખ્યાનીય લોભ : અંજનના રંગ જેવો
આંખમાં અંજન (મેંશ) આંજવામાં આવે છે તે કેવી કાળી હોય છે. કપડાં પર જો તેના ડાઘ લાગી જાય તો થોડી મહેનત કરીને ધોવાથી તે દૂર થઈ શકે છે. તેમ વ્રતધારી શ્રાવકનો લોભ પણ થોડોક ઉપદેશ દેવાથી દૂર થઈ શકે છે.
(D) સંજ્વલન લોભ: હળદરના રંગ જેવો.
હળદરનો રંગ તો ઘણો કાચો હોય છે. તડકામાં તો તરત જ ઊડવા માંડે છે. દૂર થઈ જાય છે. તેમ સાધુ - સાધ્વીનો લોભ પણ ઘણો અલ્પ હોય છે. જ્ઞાન રૂપી સૂર્યના તડકાથી તે જલ્દીથી દૂર થઈ જાય છે.
સામાન્ય રીતે અનંતાનુબંધી કષાયની હાજરીમાં નરકગતિનું આયુષ્ય બંધાય છે. અપ્રત્યાખ્યાનીય કષાયની હાજરીમાં તિર્યંચગતિનું આયુષ્ય બંધાય છે. પ્રત્યાખ્યાનીય કષાયની હાજરીમાં મનુષ્યગતિનું આયુષ્ય બંધાય છે. અને સંજવલન કષાયની હાજરીમાં દેવગતિનું આયુષ્ય બંધાય છે. જસદ
૫૯ કર્મનું કમ્યુટર ભાગ-રે
News
I
ભાગ-૨
iki
