________________
જ્ઞાનપંચમીના દિને વરદત્ત - ગુણમંજરીની કથા સાંભળી છે ને? ગુણમંજરી પૂર્વભવમાં સુંદરી હતી. પોતાના પુત્રો ભણતાં નહોતા. શિક્ષકોની મશ્કરી કરતા હતા. મા સુંદરી તેમનું ઉપરાણું તો લેતી હતી, સાથે તેમના પુસ્તકો ચૂલામાં બાળતી હતી. અંતે દીકરાઓને ભણવામાંથી ઉઠાડી દીધાં.
છેલ્લે જયારે કોઈ તેમની સાથે પરણાવવા કન્યાઓ નથી આપતું, ત્યારે પતિપત્ની બંને જણ પુત્રો અભણ રાખ્યાનો દોષનો ટોપલો એકબીજા ઉપર ઢોળવા લાગ્યા. ગુસ્સામાં ને ગુસ્સામાં પતિએ પથ્થરનો પ્રહાર કર્યો. સુંદરીને મર્મસ્થાને લાગ્યો. તે અકાળે મરણને શરણ થઈ!
દયાનંદ સરસ્વતીને તેમના જ રસૌયા જગન્નાથે ઝેર દેતાં અકાળે મોત વધાવવું પડ્યું હતું. કુમારપાળને પણ તેમના રસૌયાએ જ ભોજનમાં ઝેર દઈ દીધું હતું, જેના પરિણામે અકાળે તેમનું જીવન ટુંકાઈ ગયું.
(૩) આહાર : શરીર ટકાવવા માટે જેટલો આહાર જરૂરી હોય તેથી ઘણો વધારે આહાર કરવામાં આવે, અનશન વગેરે કરવા દ્વારા આહાર જ બંધ કરવામાં આવે કે શરીરને પ્રતિકૂળ વિકૃત આહાર લેવામાં આવે તો પણ આયુષ્ય ટૂંકાઈ શકે છે.
સવા લાખ જિનમંદિર અને સવા કરોડ જિનપ્રતિમા બનાવનાર સમ્રાટ સંપ્રતિ પૂર્વભવમાં ભિખારી હતો. ખાવા માટે દીક્ષા લીધી. અકરાંતીયા બનીને ખાધું. અતિ આંહાર કર્યો. પરિણામે શૂળ ઉપડ્યું. રાત્રે જ મૃત્યુ પામ્યો. આહારે આયુષ્યકમને ઉપક્રમ લગાડ્યો.
અરણિકમુનિએ દીક્ષા લીધેલી. ગોચરી વહોરવા નીકળ્યા. કોઈ સ્ત્રીએ ફસાવી દીધા. મા - સાધ્વી તેને શોધવા નીકળી. ગોખે બેઠેલાં અરણિકે જોઈ. નીચે ઉતરીને પગમાં પડ્યો. માફી માંગી. માએ ફરી સંયમ પાળવા જણાવ્યું.
“મા! કાયર છું ! મારામાં સંયમ પાળવાની તાકાત નથી. હું શું કરું?”
માએ કહ્યું, “બેટા! કૂળને કલંક ન લગાડાય. લીધેલા મહાવ્રતનો ભંગ ન કરાય. ગુરુ પાસે જઈને પ્રાયશ્ચિત લે. હવે સંયમ પાળવાની તાકાત ન હોય તો અનશન કર. પણ સંસારી તો ન જ બનાય.”
અને અરણિકે માની વાત સ્વીકારી. પ્રાયશ્ચિત કરીને અનશન સ્વીકાર્યું. મોતને વધાવી લીધું.
ફુડ પોઈઝનના કારણે મૃત્યુ પામ્યાના સમાચાર તો છાપામાં ઘણીવાર વાંચવા મળે છે ને? શું તે બધાનું આયુષ્ય તે વખતે પૂરું થવાનું જ હશે? ના, તેમાંના ઘણાને તો આ આહાર નામનો ઉપક્રમ લાગ્યો હશે, જેથી અકાળે તેમને મોત ભરખી ગયું!
SEED = = = = = = = =
= = =