________________
લાભ દેખાય છે પણ તાત્ત્વિક દૃષ્ટિએ તો નુકશાન છે. દાનાન્તરાય કર્મના ઉદયના કારણે માણસ દાન નથી કરી શકતો. પુણ્યોપાર્જનની તક ગુમાવી બેસે છે. તે પુણ્યથી પ્રાપ્ત થનારી, સદ્ગતિ (નીરોગી) સમૃદ્ધિ -વૈભવ વગેરેને મેળવી શકતો નથી. વળી, દાન ન દેવાના કારણે બચેલા ધન ઉપર ગાઢ આસક્તિ થાય છે. તે તીવ્ર પ્રબળ પાપકર્મ બંધાવે છે. જેના ઉદયે દુર્ગતિ - ભયાનક દુઃખો તથા દરિદ્રતા દોડીને આવે છે. પેલા મમ્મણશેઠ પોતાની સંપત્તિમાં ગાઢ આસક્તિ કરીને મરીને ૭મી નરકે ગયા, તે વાત શું આપણે નથી જાણતા?
વળી, દાન નહિ દેવાતાં બચેલું ધન સંસારના પાપકાર્યોમાં વપરાશે. હરવા - ફરવા – રખડવામાં, મોજશોખમાં કે કામભોગોમાં અનુકૂળતા કરી આપીને નવા ઢગલાબંધ પાપો બંધાવશે. તેના ઉદયે શું શું ખરાબ નહિ થાય? તે સવાલ છે. માટે દાન તો દેવું જ જોઈએ. તે માટે દાનાન્તરાય કર્મનો ઉદય ન હોવો જરૂરી છે.
મારુંદાનાંતરાય કર્મ મને દાન કરતાં રોકે છે, એમ નહિ વિચારવાનું પણ “મારે કૃપણ નથી બનવું, મારે લોભી નથી બનવું, જો હું સંપત્તિનું દાન નહિ કરું તો આ સંપત્તિ મને વિપત્તિના ખાડામાં ધકેલશે. મારી ધનાસક્તિ મને દુઃખી દુઃખી કરી દેશે.” એવું વિચારીને દાનધર્મમાં તત્પર રહેવાનું છે.
(૨) લાભાારાય કર્મઃ આ લાભાન્તરાય કર્મને દાનાન્તરાયકર્મ સાથે ઘણો નજદીકનો સંબંધ છે. લાભાન્તરાય કર્મ દાનપ્રાપ્તિમાં વિન નાંખે છે. સામે દાનવીર વ્યક્તિ હોય, દેવા લાયક વસ્તુ હોય, માંગવાવાળો પણ ખૂબ જ નમ્રતાથી માંગતો હોય છતાં તેને જો દાન ન મળે તો તેમાં તેનો લાભાન્તરાય કર્મનો ઉદય કારણ છે.
સામેની દાનવીર વ્યક્તિ અનેકોને દાન આપે છે, માટે તેને દાનાન્તરાય કર્મનો ઉદય નથી. બધાને આપવા છતાં તે દાનવીર આપણને જ ન આપતો હોય તો તેમાં આપણું લાભાન્તરાય કર્મ કારણ છે.
કર્મવિજ્ઞાન જાણીને આપણે હવે તે દાનવીર પ્રત્યે પૂર્વગ્રહ નહિ બાંધવાનો. તેના પ્રત્યે દ્વેષ નહિ કરવાનો.” જોયો... મોટો દાનવીર, પોતાની જાતને જગડુશા જણાવે છે. એક પૈસો ય આપ્યો નહિ! હું પણ માંગવા જ ગયો હતો ને? બધા નામના ભૂખ્યા છે. કીર્તિના તરસ્યા છે !” આવો આક્રોશ નહિ ઠાલવવાનો. પણ એમ વિચારવાનું કે, “એ તો દાનવીર છે જ. બધાને દાન આપે છે. મને નથી આપતો તેમાં મારું પ્રબળ લાભાંતરાય કર્મ કારણ છે. અરે ! મારા આ કમેં મારા વિષયમાં તેના દાનાંતરાય કર્મને પણ ઉદયમાં લાવી દીધું! મારો દુશ્મન તે નહિ પણ મારું પ્રબળ લાભાંતરાય કર્મ છે, મારે તેનો નાશ કરવાની સાધના કરવી જોઈએ, નવું ન બંધાય તેની કાળજી લેવી જોઈએ.” આ છે
૧૨૦ કર્મનું કમ્યુટર ભાગ-૩ માં
