________________
સિદ્ધ ભગવંત થનારા તે બધા આત્માઓમાંથી કેટલાક આત્માઓ મોક્ષમાં જતાં પહેલાં અરિહંત ભગવંત બને છે. તેઓ આઠ કર્મોમાંથી ચાર ઘાતી કર્મો ખપાવીને કેવળજ્ઞાન પામે છે. જૈન શાસનની સ્થાપના કરે છે. ભવ્ય જીવોને મોક્ષનો માર્ગ બતાડે છે. બાકી રહેલાં જીવનમાં સતત ધર્મનો ઉપદેશ આપે છે. સાધુ - સાધ્વી – શ્રાવક - શ્રાવિકા રૂપ ચતુર્વિધ સંઘ કે જે તીર્થ તરીકે પણ ઓળખાય છે તેની તેઓ સ્થાપના કરતા હોવાથી તેઓ તીર્થંકરદેવ પણ કહેવાય છે.
ભરતક્ષેત્ર અને ઐરાવતક્ષેત્રમાં દરેક ઉત્સર્પિણીકાળ અને અવસર્પિણી કાળમાં આવા ૨૪- ૨૪ તીર્થકર ભગવંતો થાય છે અત્યારે અવસર્પિણી કાળ ચાલે છે. ઋષભદેવ ભગવાનથી મહાવીર સ્વામી ભગવાન સુધીના ર૪ તીર્થંકર દેવો આપણા આ અવસર્પિણીકાળમાં થયા છે. મહાવિદેહક્ષેત્રમાં સીમંધરસ્વામી વગેરે વીસ તીર્થંકરભગવંતો હાલ વિચારી રહ્યા છે.
આ તીર્થંકર ભગવંતો જ્યાં સુધી બાકીના ચાર અઘાતી કર્મોનો નાશ ન કરે ત્યાં સુધી અરિહંતભગવંત કહેવાય છે. બાકીના ચાર અઘાતી કર્મોનો નાશ કરીને મોક્ષ પહોંચે ત્યારે તેઓ પણ સિદ્ધ ભગવંતો તરીકે ઓળખાય છે.
આઠે કર્મોનો નાશ કરવાથી સિદ્ધ ભગવંત બનાય છે પણ અરિહંત ભગવંત કાંઈ કર્મોનો નાશ કરવાથી બનાતું નથી. અરિહંતભગવંત બનવા માટે જરૂરી છે, તીર્થકર નામકર્મનો ઉદય.
જે આત્માએ પૂર્વના ત્રીજા ભવમાં તીર્થકર નામકર્મ બાંધ્યું હોય તે જ આત્મા પછીના ત્રીજા ભવે તે તીર્થકર નામકર્મનો ઉદય થતાં અરિહંત પરમાત્મા બને છે. ધર્મતીર્થની સ્થાપના કરે છે. ચાર ઘાતી કર્મોનો ક્ષય કરીને વીતરાગ તથા સર્વજ્ઞ બને છે. ત્રણે લોકના જીવોને પૂજ્ય બને છે. આઠપ્રાતિહાર્ય અને ચાર અતિશયોથી યુક્ત થાય છે.
આ તીર્થંકર નામકર્મ એ છઠ્ઠા નંબરના નામકર્મનો એક પેટાભેદ છે, તે પુણ્ય પ્રકૃતિ છે, કારણકે તેનો ઉદય થતાં તે આત્માને બધા પ્રકારની અનુકૂળતા મળવા લાગે છે. તેમનું પુણ્ય સામ્રાજય ચારેબાજુ ફેલાય છે.તેમના પ્રભાવે અનેકોની પ્રતિકૂળતાઓ દૂર થાય છે.
ચરમતીર્થપતિ પરમપિતા મહાવીરદેવ આ ચોવીસીના છેલ્લા તીર્થંકર ભગવાન થયા. તેમનો ૨૭મો ભવ હતો. તેમણે પૂર્વના ત્રીજા ભવે એટલે કે પચીસમાનંદનરાજર્ષિ તરીકેના ભવમાં આ તીર્થંકર નામકર્મ બાંધ્યું હતું. જેનો ઉદય ૨૭મા મહાવીર પ્રભુ તરીકેના ભાવમાં થયો હતો.
છે પ૯ કર્મનું કમ્યુટર ભાગ-૩ માં
