________________
પસંદગી ઊતરી. ચોગઠની આસપાસનાં પાંચ સાત ગામડાંઓમાં ચણામમરા લઈને છોકરા સાથે છાશ પીવા ફેરીનો ધંધો એણે શરૂ કર્યો, ઉનાળામાં ગરમીની પરવા કર્યા વિના, શિયાળામાં ટાઢ વેઠીને અને ચોમાસામાં વરસતા વરસાદે મણિલાલે ગામેગામ ઘૂમવાનું શરૂ કર્યું, ત્યારે માંડ માંડ મણિલાલનો પરિવાર પેટની ભૂખ શમાવી શકવા સમર્થ બન્યો.
થોડા સમય સુધી તો મણિલાલની આ જાતની રખડપટ્ટી બરાબર ચાલી. એમાં પણ બાજુના ગામ ચમારડીમાં એનો ધંધો જરા જામ્યો. ચણા ગરમાગરમ અને મમરા મસાલેદાર હોવાથી ઘણા છોકરાઓ રોજ મણિલાલની પ્રતીક્ષા કરતા રહેતા. ફરતાં ફરતાં ચમારડીમાં આવવાનો એનો સમય બપોરનો હતો અને છોકરાઓનું બજાર જામવાનું સ્થળ દરબાર ચોક હતું.
બપોરના સમયે જમી પરવારીને દરબાર આડા થયા હોય અને જરાક ઊંઘ આવવા માંડી હોય, ત્યાં જ મણિલાલનો સાદ સંભળાય : ચણા... મમરા ! અને છોકરાઓનું ટોળું ભેગું થઈ જાય. કોલાહલ અને અવાજ ન કરે, તો પછી એને છોકરાઓનું ટોળું કોણ કહે ? ઊંઘ ઊડી જતાં દરબાર જરા રોફ જમાવતા મણિલાલને કહે કે, આ રીતે બપોરના સમયે ન આવો તો સારું, જેથી મારી ઊંઘ ન બગડે.
દરબારના રોફ સામે મણિલાલ મૌન થઈ જાય. દરબાર સામે ગામનો શેઠ પણ જ્યાં બોલી ન શકે, ત્યાં પરગામ રહેતા મણિલાલનું તો શું ગજું કે, દરબાર સામે એક તરફ પણ એ ઉચ્ચારી શકે! દરબારનો ઠપકો સાંભળી લઈને મણિલાલ સમયમાં થોડો હેરફેર કરીને આવવાનો પ્રયત્ન કરે, પણ સવાર કે સાંજનો તો મેળ જ ખાય એમ ન હતો, એથી
હ$ $ $ જૈનશાસનના જ્યોતિર્ધરો ભાગ-૩
-
