________________
નગરશેઠ ખુશાલચંદ આવો વિશ્વાસ વ્યક્ત કરીને htt અમદાવાદ ભણી ચાલવા માંડ્યા અને મરાઠાસેનાએ જે તરફથી આગમન કર્યું હતું, એ તરફ જ પીછેહઠ કરી. અમદાવાદની પ્રજા તો લૂંટફાટના ભયથી ફફડી રહી હતી, સૌને એમ જ હતું કે, અફવાનાં વાદળો હમણાં જ વરસવા માંડશે અને બધી સમૃદ્ધિ ખેદાનમેદાન થઈ જશે. ત્યાં તો વિનાશનાં ગોરંભાયેલા વાદળ વરસ્યા વિના જ વિખેરાઈ ગયાના સમાચાર સત્તાવાર રીતે વહેતા થયા અને પ્રજાની પ્રસન્નતાને આરો-ઓવારો ન રહ્યો.
જાતે લૂંટાઈ જઈને નગરને સુરક્ષિત રાખનારી આવી નગરશેઠાઈની કદર રૂપે અમદાવાદની સમસ્ત પ્રજાએ ભેગા મળીને એવો નિર્ણય કર્યો કે, અમદાવાદને લૂંટની હોનારતમાંથી બચાવનારા નગરશેઠ ખુશાલચંદને આજથી (૮ ઓક્ટોબર - ૧૭૨૫) શહેરમાંથી જતા અને આવતા માલસામાનની થતી આવકનો ૧૦૦ રૂપિયે ચાર આનાનો હિસ્સો-લાગો સૂરજ અને ચન્દ્ર તપે ત્યાં સુધી વેપારી વર્ગ તરફથી મળ્યા કરશે. નગરશેઠના વંશ વારસદારો પણ આ રકમ મેળવવાના અધિકારી ગણાશે.
આ જાતના લેખપત્ર પર એ સમયના જૈન-હિન્દુ વેપારીઓ ઉપરાંત મુસલમાન, ફ્રેન્ચ-અંગ્રેજ વેપારીઓના નામની સહીઓ થવા પામી હતી, ૮ ઓક્ટોબર -૧૭૨પ ની સાલમાં લખાયેલ આ લેખપત્ર આજેય ઈતિહાસની ઈમારતમાં સુરક્ષિત હોવાનું કહેવાય-સંભળાય છે. આવી હતી મહાજનની માનાહતા ! માનાઈ મહાજનનો આવો યુગ ભારતની ભૂમિ પર ફરી ક્યારે પુનરાવતાર પામશે?
જૈનશાસનના જ્યોતિર્ધરો ભાગ-૩ અ ર ®
