________________
સવચંદ શેઠનો હાથ પકડીને એમને ગાદી પર બેસાડતા | સોમચંદ શેઠે, પોતે તો માત્ર એક ફરજ જ અદા કરી છે, એવો ભાવ બતાવ્યો.
“સૂર્ય કદી નથી કહેતો કે, પ્રકાશ આપીને હું ઉપકાર કરું છું. વાદળ નથી યાદ કરતાં કે, આખી સૃષ્ટિને સૌંદર્ય સભર રાખનાર મારો અહેસાન તમે માનો? એ હૂંડી આપે અણીને અવસરે સ્વીકારીને મારી ઈજ્જતની ઇમારતને જબ્બર ટેકો આપ્યો, એ ઉપકારનો બદલો આજીવન હું આપનાં પગની પગરખી બની જાઉં, તોય વળે એમ નથી !”
‘તમારી વાત સાચી ! પણ હવે આ ધન તો હું ન જ લઈ શકું. મારે માટે તો આ દેવ-નિર્માલ્ય” જેવું ગણાય? આ રકમ તો મેં મારા ખાતે ખતવી દીધી હતી. માટે આનો ઉપયોગ હવે તમે બીજી કોઈ ઇજ્જતને રક્ષવામાં કરી શકો છો !”
શેઠ સોમચંદની આગળ રૂપિયાની થેલીઓ ખડકાયેલી પડી હતી, એની પર એમનો હક્ક ગેરકાયદેસર ન હતો. પણ દરિયાવ એ દિલ, દીધેલું પુનઃ લેવા તૈયાર ન જ થયું.
સવચંદ શેઠે સોમચંદ શેઠને સમજાવવા આકાશ-પાતાળ એક કર્યા, પણ સોમચંદશેઠના સંગીતનું ધ્રુવપદ એ જ નીકળતું કે, શેઠ ! આંસુના એ અક્ષરે મારાં અંતરને વલોવ્યું, ને અંતરની એ આગ બુઝાવવાં જ મેં એ હૂંડી સ્વીકારી, એથી હવે આ થેલીઓ પર મારો કોઈ જ અધિકાર નથી !
“ન ઘરના ન ઘાટના' જેવી સ્થિતિ હવે સરજાઈ હતી ! રૂપિયાની એ થેલીઓને સોમચંદ શેઠ સ્વીકારવા તૈયાર થતા ન હતા અને સવચંદ શેઠે પણ એ ધન પરથી પોતાની તમામ માલિકી ખેંચી લીધી હતી. એ થેલીઓ હવે કોઈ પણ હિસાબે વણથલી લઈ જવા સવચંદ શેઠ તૈયાર ન હતા.
જૈનશાસનના જ્યોતિર્ધરો ભાગ-૩
9 20