________________
પીરસ્યાં ધાન હવે ઠંડા થઈ રહ્યા હતા. બપોરનો તાપ જામી રહ્યો હતો. પણ શેઠ સોમચંદની પેઢી પર જામેલી ચગેલી ‘ત્યાગ” ની એ રકઝકનો અંત આવતો ન હતો. બેમાંથી એકે રૂપિયાની એ થેલીઓ પર નજર નાખવા તૈયાર ન હતા.
ત્યાં તો બેનાં ત્યાગભર્યા વિવાદમાં જાણે ત્રીજાનું જ ભાગ્ય-દ્વાર ખુલ્લું થયું ! સોમચંદ શેઠને હવે પ્રશ્નનો ઝડપી ઉકેલ લાવવો હતો. નવી જ દિશા અને નવું દ્વાર શેઠને દેખાયું, એમણે કહ્યું : શેઠ ! તો એમ કરો, આ રૂપિયામાંથી તમે એક દેરૂં પાલિતાણામાં બંધાવો.
સવચંદ શેઠને આ વિચાર ગમી ગયો, એમણે કહ્યું :
શેઠ ! તમે નહિ, આપણે દેરું ચણાવીએ એમ બોલો. એ ધન તો તમારું જ છે ! આના જેટલી જ બીજી રકમ મારાં તરફથી આ દેરામાં ખર્ચવાનું હું વચન આપું છું. સારાં કામમાં તો સો વિઘ્ન ! માટે શેઠ, જલદી શિલ્પી-સલાટ તેડાવો ! જલદી જોશ જોવરાવો અને તાકીદે શેત્રુંજાની કોઈ ભૂમિને મંદિરનો મુકુટ પહેરાવીને શોભાવો !”
નિર્ણય લેવાઈ ગયો. રૂપિયાની એ થેલીઓનું સ્થાન વણથલીમાં નહિ, અમદાવાદમાં નહિ, પણ પાલિતાણામાં લખાયું હશે ? થોડા વર્ષોમાં એક ટૂક તૈયાર થઈ. શત્રુંજયની શોભા સમી આજની “સવા-સોમા’ની ટૂક પાછળનો આ ઇતિહાસ છે !
આ ઈતિહાસનો પહેલો અક્ષર જ “આંસુનો અક્ષર છે ! આંસુનો ઈતિહાસ લખનાર કોઈ પણ ઇતિહાસકાર આવા આંસુને ન ભૂલી શકે, જો ભૂલે, તો એના એ ઇતિહાસને પૂર્ણ ની પુષ્પાંજલિ આપવા કોઈ તૈયાર ન થાય.
છે કુછ જૈનશાસનના જ્યોતિર્ધરો ભાગ-૩
