________________
અને મૃત્યુના પર્યાય સમા હાથીની ચુંગાલમાંથી છટકી જવા માટેના મરણિયા પ્રયાસો એમણે પ્રારંભી દીધા. પરંતુ કદાવર હાથી ક્યાં અને એની સામે કીડી જેવો ગણાતો માનવ ક્યાં? - હંસરાજજીને જોતાં જ જેની આંખોમાં લાલાશ ઊભરાવા માંડી હતી, એ હાથીએ જ્યાં છટકવા મથતા હંસરાજને જોયા, ત્યાં જ એની આંખો લાલઘૂમ બનીને આગ ઓકવા માંડી. અને એણે સૂંઢ એવી રીતે લંબાવી કે, એ સૂંઢની પકક્કમાંથી કોઈ જ હંસરાજજીને છોડાવી ન શકે ? શોભાયાત્રા શોભાયાત્રાના ઠેકાણે રહી અને ચોતરફ ભાગદોડ મચી ગઈ. હાથી અને હંસરાજજી વચ્ચેની ઝપાઝપીના એ સંગ્રામમાં હાથીને વિજયી બનતાં કોઈ રોકી શક્યું નહિ. એથી વળતી જ પળે હંસરાજજી સૂંઢના સાણસામાં પકડાઈ ગયા. આ પછીના દશ્યની કલ્પના આવતાં જ સૌ પ્રૂજી ઊઠ્યા અને સૌની આંખો બંધ થઈ ગઈ.
માનવ-મેદનીની બંધ થઈ ગયેલી એ આંખો ખૂલી ત્યારે તો હંસરાજજીની કાયાનું કચુંબર થઈ જવા ઉપરાંત લોહીનું એક ખાબોચિયું રચાઈ ગયું હતું. સૌને હાથીનો ગુસ્સો જો કે અકારણ જણાતો હતો, પણ કારણ વિના તો આવી મોટી દુર્ઘટના કઈ રીતે ઘટી શકે ? આ ભવની દૃષ્ટિએ અકારણ જણાતી આ દુર્ઘટના પાછળનું કારણ તો જૈનદર્શન જ પકડી શકે એમ હતું.
જૈનદર્શન અને આત્મવાદી દર્શનોના સિદ્ધાંતાનુસાર એકાએક જાગતાં વેર કે વાત્સલ્ય અકારણ હોઈ શક્તાં જ નથી. આ ભવનું કોઈ કારણ નજરે ન ચડે, તો આવા પ્રસંગે
ગતભવનાં વવાયેલાં વેર કે વાત્સલ્યનાં બીજ કારણ તરીકે જ હોવા જ જોઈએ. ગત ભવના સંસ્કારોનું સિંચનારું નિમિત્ત
$ $ @ જેનશાસનના જ્યોતિર્ધરો ભાગ-૩
