________________
? 8 જૈનશાસનના જ્યોતિર્ધરો ભાગ-૩
ચોમેર અનર્થથી ઘેરાયેલા અર્થને જ સર્વસમર્થ માનવા જેવી વૃત્તિ-પ્રવૃત્તિમાં આજે ઉછાળો આવેલો જોઈ શકાય છે, એથી અર્થ ખાતર પરસેવો પાડવાથી આગળ વધીને લોહી વહેવડાવવાની લોભાંધતાનો વ્યાપ જ્યારે કૂદકે - ભૂસકે વધી રહ્યો છે, એવા આ યુગ માટે દશકાઓ પૂર્વે ઓસવાલ વણિકોએ સિંધપ્રાંતને જે કારણોસર નવગજની સલામ ભરીને જે રીતે કચ્છ-હાલારને વહાલું વતન ગણ્યું હતું, એનો ઇતિહાસ તો ઠીક ઠીક બોધક અને પ્રેરક બની રહે એવો છે.
કોઈ એક જમાનામાં ઓસવાલ-ણિકો સિંધ-પ્રાંતમાં સ્થાયી થયા હતા, ધંધો-ધાપો અને વેપાર-વણજની એવી જોરદાર જમાવટ સિંધપ્રાંતમાં થવા પામી કે, ઓસવાલ ણિકોએ તો મનોમન જાણે એવો જ મક્કમ અને નક્કર નિર્ણય લઈ લીધો કે, સિંધપ્રાંતે આ રીતે આપણને બધી રીતે માલામાલ કરી દીધા હોવાથી હવે આ સિંધપ્રાંતને સલામ કરીને અન્યત્ર જવાનો વિચાર સ્વપ્નેય ન જ કરી શકાય. જન્મભૂમિ ભલે આપણી અલગ અલગ હોય, પણ મૃત્યુભૂમિ તો હવે સિંધ જ બની રહેશે.
જુદાં જુદાં ગામનગરોથી આવી આવીને ધંધાર્થે સિંધમાં સ્થાયી થયેલા ઓસવાલ-વણિકોની આર્થિક પ્રગતિ અને સમૃદ્ધિ જોતાં સ્થાયી પ્રજા પણ છક્ક બની જઈને એમની પુણ્યાઈની પ્રશસ્તિ ગાઈ રહી. એ વખતે સિંધપ્રાંત પર રાજવી હમીરનો સત્તાસૂર્ય ચમકી રહ્યો હતો. એ પોતે તો માંસાહારી હતો જ, પણ એને તો માંસાહારનો ફેલાવો વધુ ને વધુ વ્યાપક બને, એમાં પણ રસ હતો, એથી એણે દીર્ઘદ્રષ્ટિને જાકારો આપીને એક વાર એવો ફતવો બહાર પાડ્યો કે, સિંધમાં માંસાહાર વ્યાપક હોવાથી દરેક દુકાનદારે અન્ય અન્ય