________________
શબ્દોમાં એનું ભાગ્ય આડેનું પાંદડું ખસતું ગયું, એમ એની વાત દશા અને દિશા સુધરતી ગઈ.
મુંબઈમાં ઠીક ઠીક પગભર બનેલો મણિલાલ ભાગ્યથી પ્રેરિત બનીને કલકત્તા અને ત્યાંથી પછી રંગૂન પહોંચ્યો. રંગૂનમાં તો મિલમાલિક તરીકે લાખો રૂપિયા કમાયા પછી મણિલાલ જ્યારે દેશમાં પાછા ફર્યા, ફેરીવાલા મણિલાલ મટીને મિલમાલિક મણિલાલ તરીકે પંકાયેલા એમની પ્રગતિ જોઈને ઘણાખરા લોકો બોલી ઊઠ્યા કે, આનું નામ ભાગ્યે યારી આપી અને ભાગ્ય આડેનું પાંદડું ખસી ગયું.
મણિલાલ માત્ર સંપત્તિના માલિક નહોતા બન્યા, સંસ્કાર અને સદાચારનું સ્વામીત્વ પણ એમણે મેળવીને દીપાવી જાણ્યું હતું. વતનભૂમિ ચોગઠને આવો સંસ્કાર- સ્વામી ક્યાંથી ભૂલી શકે? મિલમાલિક મણિલાલ ચોગઠની આસપાસનાં એ ગામડાંઓમાં જાતે ફરીને એ લોકો તરફ ઉપકાર અને આભારનો ભાવ વ્યક્ત કર્યા વિના ન રહી શક્યા કે, જેઓ ભીડ અને પીડના સમયે ભેરું બનીને પોતાની વહારે ધાયા હતા, જેમણે કદાચ પોતાને અપમાનિત ન કર્યા હોત, તો પોતે આજે પણ કોઈ ફેરિયા તરીકે જ ગામડાઓમાં ફરતા-રઝળતા-રખડતા હોત. આ બધાને મણિલાલ ભૂલ્યા નહોતા.
મણિલાલ ચમારડી પહોંચ્યા, ગામે એમને મિલમાલિક તરીકે સત્કાર્યા, એઓ દરબાર સમક્ષ ખડા થઈ ગયા. આંસુભીની આંખે અને ગળગળા અવાજે એમણે વીતી ગયેલા એ ભૂતકાળને તાજો કરાવીને દરબાર તરફ આભાર વ્યક્ત કર્યો કે, આપે ત્યારે ચાનક લાગે, એવા ચાબખા ન ફટકાર્યા હોત, તો હું આવી પ્રગતિ કઈ રીતે સાધી શક્યો હોત ? માટે આ પ્રગતિના પાયામાં મૂળ પીઠબળ તો આપનું જ ગણાય ને?
જૈનશાસનના જ્યોતિર્ધરો ભાગ-૩
& 9 &
.
