________________
૭૮
કારક-વિભક્તિ પ્રકરણ ૨૨૨૮ नोपसर्गात्क्रुद्-द्रुहा २।२।२८ ૧૪ જેનાથી છૂટું પડવાનું હોય તે, અપાદાન. વૃક્ષu qતતિા ___ अपायेऽवधिरपादानम् २।२।२९ ૧૫ વસ્તુને આધાર-વસ્તુને રહેવાનું સ્થાન તે, અધિકરણ.
घटे जलम् । गृहे तिष्ठति । तिलेषु तैलम् । क्रिया-ऽऽश्रयस्याऽऽधारोऽधिकरणम् २।२।३०
વાકયમાંનું જે નામ ક્રિયાપદની સાથે ખાસ સીધે (સમાન) સંબંધ રાખતું હોય, તે નામ મુખ્ય કહેવાય છે અને બાકીનાં ગૌણ કહેવાય છે. મુખ્ય નામને નામાર્થે (નામના પિતાના અર્થમાં) પ્રથમા વિભક્તિ થાય છે. વાંઢ ત . વાઢી ઘટતા ઘાટા ઇત્તિ. ૧–૧-૩૮
नाम्नः प्रथमैक-द्वि-बहौ २।२।३१ ૧૭ સંબોધનના અર્થમાં નામને પ્રથમ વિભક્તિ થાય છે. કોઈ પણ
કહેવા માટે કોઈને બેલાવ, સનમુખ કરવો તે, સંબોધન. રે बाल ! त्वं क्व गच्छसि ?। हे कमल ! कथं न स्फुटसि ?
आमन्त्र्ये २१२१३२ ૧૮ થિ તો વિગેરે અવ્યયની સાથે જોડાયેલા નામને
દ્વિતીયા થાય છે. ધન નહિમ લુચ્ચાને ધિક્કાર થાઓ.
અત્તરે ઘર્ષ પુર્ણ મતિ ધર્મ વિના સુખ થતું નથી. નૌર સમય-નિવા-ફા-પિત્તર-બત્ત-sતિ-ર
तेनै द्वितीया २१२।३३ ૧૦ દિવમાં વર્તમાન અધો મઘિ અને કર સાથે દ્વિતીયા
થાય છે. ઉપર ગ્રામ માં:. –૪-૦૯ द्वित्वेऽधोऽध्युपरिभिः २।२।३४ . ..
