________________
કૃદન્ત પ્રકરણ ૨ અધતની હસ્તની પરક્ષા વર્તમાના અને
વર્તમાન કૃદન્ત ૧ ભૂતકાળમાં–શુ સત્ અને ત્રણ ધાતુથી પરક્ષા વિભક્તિ
વિક૯પે થાય છે. ૩પશુa ૩પરણાવ બવાસ | પક્ષે અઘતની અને હસ્તની. ૩પવીત્વ વાળોત ! श्रु-सद-वस्भ्यः परोक्षा वा ५।२।१ પરેક્ષા થતી હોય ત્યાં પરમૈપદી ધાતુથી વરૂ [] અને આત્મપદી ધાતુથી માન [arz] પ્રત્યય લાગીને પક્ષ ભૂતકૃદન્ત થાય છે. જવસુ અને વન પ્રત્યય પક્ષા જેવા છે. એટલે પક્ષામાં થતા દ્વિરુક્તિ આદિ કાય આમાં થશે. શુક્ષુવાના વિવારા જેવાઃ રર | રવાના | પૃ-કર્મણિ પુજાઃ ૪–૪–૧૧૭ तत्र वसु-कानौ तद्वत् ५।२।२ ૩ આજના ભૂતકાળમાં અદ્યતની વિભક્તિ થાય છે. ત્ર
ઐક્ષિણ તેણે વાઘ જોયો (આજે) પ-૨-૭ अद्यतनी ५।२।४ ૪ (૧) કેઈ પણ વિશેષ ભૂતકાળ (પરોક્ષ કે અનદ્યતન-હ્યસ્તન)ની વિવક્ષા ન કરીએ તે ભૂતકાળમાં અદ્યતની વિભક્તિ થાય છે. ક્ષ જ રીતtો સિમદ મ્ ા વિવક્ષો કરીએ તે ક્યાં ખૂજ સીતા પેશામણિ પામ્ ! (૨) બે ભૂતકાળ ભેગા હેાય તો અઘતની થાય છે. કઇ વા પેક્ષિMદિ શમ્ આજે અથવા કાલે અમે મૃગ જે. विशेषा-ऽविवक्षा-व्यामिश्रे ५।२।५.
