________________
૩ર૦]
શ્રી આનંદઘન-વીશી આટલું શાંતિસ્વરૂપ સાંભળીને પ્રાણીને થયું : પિતે જ્યારે તે શાંતિ અનુભવે, અમલમાં મૂકે, ત્યારે તે કેવો આનંદ થાય! આને ઉગારરૂપે જ હર્ષોલ્લાર છે, પણ જ્યારે તે પ્રકારે પિતાને જાતઅનુભવ થશે ત્યારે તે ખરેખર આનંદ થશે. અને પછી એની (શાંતિની) ખરી મજા એ અનુભવશે. હવે આપણે શાંતિનું સંક્ષિપ્ત સ્વરૂપ માનનાર ચેતનના ખરા આંતરિક ઉગારે જોઈએ. (૧૨)
અહો હો હું મુજને કહું, નમો મુજ નમો મુજ રે, અમિત ફલ દાન દાતારની, જેહની ભેટ થઈ તુજ રે. શાંતિ. ૧૩
અથ–હું મારી જાતને કહું છું કે, “અરે! અરે !—મને નમે મને નમે !' કારણ કે જેનું માપ થઈ ન શકે તેવા દાન આપનારને તને મેળાપ થયે છે તે કાંઈ જેવી તેવી વાત બની નથી. (૧૩)
ટબો–અહો શબ્દ અતિશયે, તારે દર્શન, તેણે કરી ધન્ય થયે, તુજને ધન્ય છે, એવા આત્માને મારે નમસ્કાર હુઓ, જે મારાને અમિત ફલદાન દાતારની-પ્રભુની ભેટના મુજને થઈ, તે માટે હું ધન્ય. (૩)
વિવેચન–અહો ઇતિ આશ્ચર્યો. જ્યારે નવાઈ ભરેલી ઘટના બને ત્યારે અંતરાત્મા ઉગારરૂપે અહો બોલે છે! અહો અહો ! મને નમે ! મને ન ! મારે કોઈને નમવાની જરૂર રહી નથી. મારી સર્વ ઇચ્છાઓ પૂરી થઈ ગઈ છે. મને નમ! મને નમ! હે અંતરાત્મન ! પિતાને નમી જા. તેમ કરવાનું કારણ શું છે તે આગળ ઉપર કહેશે, પણ પિતાની જે અત્યાર સુધીની બીજાને નમવાની અને તે માટે જ્યાં ત્યાં દોડી જવાની ટેવ હતી તે નકામી હતી એમ તેને જણાય છે. જે અંતરાત્મભાવ પામે તેને અંતરાત્મા જ નમવા ગ્ય છે. એ કહે છે કે મને નમ! મને ન ! હું મારા અંતરાત્માને નમસ્કાર કરું છું. કારણ કે હું કે છું?–મેં પ્રભુ પાસેથી શાંતિનું સ્વરૂપ જાણ્યું છે અને પ્રભુ સાથે મને મળવું થઈ ગયું છે. આ નસીબદાર
પાઠાંતર–અહો અહો ”—બીજા “અહી” સ્થાને પ્રતમાં “હું હું' પાઠ છે. “મુજને ” સ્થાને એક પ્રતમાં “મુજને” પાઠ છે. “કહું” સ્થાને પ્રતમાં ‘ક૬ ” પાઠ છે, તે પ્રાચીન ગુજરાતી છે. “મુજ ' સ્થાને બીજા પાદમાં બન્ને સ્થાને બન્ને પ્રતવાળા “મુઝ” પાઠ આપે છે; એક પ્રતમાં “મુજઝ પાઠ છે. “દાન’ સ્થાને પ્રતમાં ૮ દાન’ શબ્દ છે. “ દાતારની’ સ્થાને પ્રતમાં દાતારને' ' પાઠ છે; એક પ્રવાળે “ દાતાર હે” પાઠ આપે છે. “જેહની” સ્થાને પ્રતમાં “જેહનૈ” પાઠ છે. “ભેટ” સ્થાને “ભેટિ રે’ શબ્દ સર્વથી છેડે મૂકે છે. હું” સ્થાને એક પ્રતમાં ‘દૂ” પાઠ છે. “તુજ' સ્થાને “તું જ” પાઠ એક પ્રતમાં છે. (૧૩)
શબ્દાર્થ—અહો = અહો ઈતિ આશ્રયે, ધન્ય, ઊર્મિવાચક શબ્દ. અહો = અરે, અરે. હું = હું પોતે, આત્મા. મુજને = મને, જાતને, મારી પિતાની જાતને. નમો = વંદ, પૂજે, ધ્યા. મુજ = મને પિતાને, આત્માને. નમો = સેવ, વિચાર. મુજ = મને, આત્માને. ચેતનને. અમિત = જેનું માપ ન થઈ શકે તેવું, (Immeasurable). ફળ = પરિણામ, બદલે. દાન = આપવું તે. દાતાર = આપનાર (ની) જેહની = જેની. ભેટ = મળવું તે, મેળાપ. તુજ = તને. આત્માને. (૧૩)
