Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
जीवाभिगमत्रे निम्बाम्रजम्बु यावत् पुन्नागवृक्षाः, श्रीपर्णी तथा अशोकश्च ॥१॥
तत्र निम्बवृक्षः प्रसिद्व., आम्रवृक्षोऽपि प्रसिद्ध एव, जम्बुवृक्षः प्रसिद्धः, यावत्पदेन कोशाम्रादायः प्रज्ञापनोक्ता ग्राह्या., पुन्नागः-पुष्पवृक्षविशेषः, नागवृक्षोऽपि पुष्पवृक्षविशेष एव, 'सीवण्णी' श्रीपर्णी अयं वृक्षः 'तहा' तथा असोगे य' अशोकश्च वृक्षविशेषः प्रसिद्ध एव, तदुक्तं गाथात्रयं प्रज्ञापनोक्तम्
"निवंव -जंत्रु-कोसंव--साल--अंकुल्ल-पीलू -सेलू य । सल्लइ-मोयइ-मालुय-वउल-पलासे-करजे य ॥१॥ पुत्तजीवयऽरिहे, विहेलए हरिउए य भिल्लाए । उंबे-नरिया-खीरिणि-वोधव्वे भायइ-पियाले ॥२॥ पूइयनिवकरंजे मुण्हा तह सीसवा य असणे य । पुन्नाग-नागरुखा सीवण्णी तहा असोगे य" ॥३॥ इति ___ आसामर्थः प्रज्ञापनायामेव द्रष्टव्यः । 'जे यावन्ने तहप्पगारा' ये चान्ये तथाप्रकाराः निम्बादिवृक्षसदृशा स्तेऽपि एकास्थिकवृक्षरूपतया प्रत्येतन्याः । 'एएसिण मूला वि असंखेज्ज जीवया एतेषां निम्बादिवृक्षाणां मूलान्यपि असख्येयजीवकानि सख्येयजीवविशिष्टानि भवन्तीति । ‘एवं कंदा खंधा तया साला पवाला' एवं निम्बादिवृक्षाणां कन्दानि स्कन्धाः त्वक्-शाखाः ५ वृक्ष.जामुनका वृक्षं, यावत् पुन्नाग का वृक्ष, नागवृक्ष और अशोक वृक्ष ये सब वृक्ष पुष्प वृक्ष विशेष है । यहा यावत्पदसे -कोशाम्र से लेकर असन वृक्ष तक जो टीका में तीन गाथाओं में कहे गये है वे यहा गृहीत हुए हैं जो प्रज्ञापना सूत्र में कहे गये है तथा इसी प्रकार से “जे यावन्ने तहप्पगारा" और भी इसी प्रकार के कि जिन वृक्षों के फलों में एक ही गुठली निकलता है ऐसे फल वाले वृक्ष भी एकास्थिक पद से गृहीत हो जाते है । 'एएसि णं मूला वि असंखेज्जजीवया” इन नीम आदि वृक्षों के मूल-जड़े-असख्याते जीवों से विशिष्ट होते हैं। तथा “एवं कंदा, खंदा, तथा साला, पवाला" इन वृक्षों के कन्द स्कन्ध
तहा असोगे य” दी भानु आ3, मांगानु आ3, on मुना आउ यावत् पुन्नागना 3, નાગવૃક્ષ, અને અશોક વૃક્ષ આ બધા પુષ્પ વૃક્ષ વિશેષ છે અહિયા યાવત્ પદથી કે શાસ્ત્ર થી લઈને અસન વૃક્ષ સુધીના ટીકામાં ત્રણ ગાથાઓથી કહ્યા છે, તે બધા વૃક્ષો અહિયાં श्रय ४२शया छ तथा प्रज्ञापन सूत्रमा २ दा छे ते तथा 'जे यावन्ने तहप्पगारा" બીજા પણ જે એવા પ્રકારના કે જે વૃક્ષાના ફળોમાં એકજ ગોઠલી નીકળે એવા ફળવાળા વૃક્ષો પણ એકસ્થિક પદથી ગ્રહણ કરાયા છે
पसि णं मूला वि असंखेज्जजीवया" मा सीमा विगेरे आडना भूण ५६ मस - भ्यात यावाणा हाय छे तथा "एवं कंदा, खंधा, साला पवाला," मेरी प्रमाणे मा