Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
जीवाभिगमसूत्र
५७२
त्वादिति । 'उमीसेरयणप्पभाएपुढवीए' एतस्या रत्नप्रभायाः पृथिव्या 'णेरइय पुंसगा नैरयिकनपुंसकाः 'असंखेज्जगुणा' असख्यातगुणाः, द्वितीयार्करापृथिवीनार कनपुसकापेक्षया एकस्यां रत्नप्रभाख्यप्रथमपृथिव्यां वर्तमाना ये नारकनपुंसकास्ते असख्यातगुणा अधिका', अङ्गुलमात्रक्षेत्रप्र देशरागौ तद्गतप्रथमवर्गमूले द्वितीयवर्गमूलन गुणिते यावान्प्रदेारा विस्तावत्प्रमाणासु धनीकृतलोकस्यैकप्रादेशिकीषु श्रेणीपु यावत्, आकाशप्रदेशास्तावत्प्रमाणत्वादिति ।
अयं भाव'–प्रतिपृथिवीं च पश्चानुपूर्या पूर्वोत्तरदक्षिणदिग्भाविनो नारकनपुमकाः सर्वस्तोकाः, तदपेक्षया दक्षिणदिग्भाविनोऽसख्येयगुणाः यतः पश्चानुपूर्व्या पूर्वपूर्व पृथिवी गतदक्षिणदिग्भाविम्योऽपि अग्रेऽग्रे तनपृथिव्या पूर्वोत्तरपश्चिमदिग्भाविनां नैरयिका असख्येयगुणा भवन्ति । असंख्यात २ गुणा हीन होता है । ऐसा जान लेना चाहिये । " इमी से रयणप्पभाए पुढवीए" तथा इस रत्मभा पृथिवी के "णेरड्य णपुंसगा" "नैरयिक नपुंसका द्वितीय शर्करा पृथिवी के नैरयिक नपुंसको की अपेक्षा "असंखेज्जगुणा" असंख्यात गुणे अधिक है । क्यों कि इनका प्रमाण, अड्गुल मात्र क्षेत्र में जितनी प्रदेश राशि में उसमें रहे हुए प्रथम वर्गमूलको द्वितीय वर्ग मूल से गुणित करने पर जितनी प्रदेशराशि आती है । उतने प्रमाण की एक प्रदेशवाली श्रेणियों में जितने आकाश प्रदेश होते है । उनने प्रमाण के रत्न प्रभा पृथिवी के नैरयिक होते हे | इस प्रकार से यह द्वितीय अल्प बहुत्व है । प्रत्येक पृथिवी में पूर्व दिशा में उत्तर दिशा में, और पश्चिम दिशा में जो नारक नपुंसक है वे सब से कम हैं । इनकी अपेक्षा दक्षिण दिशा में जो नारक नपुंसक हे वे असंख्यातगुणे अधिक हे । पूर्व पूर्व की पृथिवियों की दक्षिण दिशा के नैरयिक नपुंसको की अपेक्षा पश्चानुपूर्वी से आगे आगे की पृथियो में पूर्व उत्तर और पश्चिम दिशा में रहे हुए नैरयिक नपुंसक असख्यात गुणे अधिक है । प्रज्ञापना નીકળી આવે છે તેના કરતાં પાચમી વગેરે પૃથ્વીયેાના નાયિક નપુ સકાનું પ્રમાણુ અસખ્યાત ગણુ પૂર્વાનુપૂર્વિથી બીજી પૃથ્વીના નૈયિકોથી લઈ ને પછી પછીના પૃથ્વીયાના નૈરयिोनु प्रमाणु असंख्यात पशु डीन गर्छु होय छे. तेभ समन्वु, “इमीले रयणप्पभाप पुढवीए" तथा भा रत्नयला पृथ्वीना "णेरहयण पुंसगा" नैरयि नयुसमें मील शश प्रमा पृथ्वीना नैरयि नपुंस। श्ता "असंखेज्जगुणा" असण्यात गया वधारे होय छे કેમમાં—તેનું પ્રમાણુ આંગળ માત્ર ક્ષેત્રમા જેટલી પ્રદેશ રાશિમા રહેલા પહેલા વર્ગ મૂળને ખીજા વર્ગમૂળથી ગુણુવાથી જેટલી પ્રદેશ રાશિ આવે છે, એટલા પ્રમાણુની એક પ્રદેશ વાળી શ્રેણીમા જેટલા આકાશ પ્રદેશે! હાય છે, એટલા પ્રમાણના રત્નપ્રભા પૃથ્વીના નાયિકા હાય છે. આ પ્રમાણે આ ખીજા અલ્પ બહુપણાનું કથન છે. દરેક પૃથ્વીમાં પૂર્વદિશામા ઉત્તર દિશામાં અને પશ્ચિમ દિશામા જે નારક નપુ'સકો છે, તે સૌથી ઓછા છે. તેના કરતાં દક્ષિણ દિશામાં જે નારક નપુ ંસકે છે, તેએ અસંખ્યાત નપુસકા કરતાં પાનુ
"
