Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
૨૩૮
जीवाभिगमने मनुष्येषु उत्पद्यन्ते । 'संखिज्जवासाउएसु वि' संख्यातवर्षायुष्केष्वपि मनुष्येषु समुन्पद्यन्ते । 'असंखिज्जवासाउएसु वि' असख्यातवर्षायुष्केष्वपि मनुष्येपु समुत्पद्यन्ते । यदि एतेषां मनुष्येषु भवति उपपातस्तदा केवलमकर्मभूमिकमनुष्यं परित्ज्य सर्वमनुष्येष्वेवोपपातो भवतीति भावः ॥ देवेन जाव वाणमंतरा' यदि जलचरसंमूच्छिमजीवानां देवेषुत्पत्तिर्भवति तदा यावद् वानव्यन्तरदेवेष्वेवोत्पत्तिर्भवति यावत्पदमाहात्म्यात् भवनवासिषु वानव्यन्तरदेवेषूत्पत्तिर्भवतीति भावः । गत्यागतिद्वारे- चउगइया' चतुर्गतिका' नारकतिर्यड्मनुष्यदेवेषु एते गन्तारो भवन्तीत्यतश्चतुर्गतिका इति कथ्यन्ते । 'दुआगइया दुचागतिकाः, तिर्यड्मनुष्येभ्य एव केवलं जलचर गतो आगमन भवति इत्यतो यागति का इति कथ्यन्ते इति भाव । 'परित्ता असंखेज्जा पन्नत्ता' की असख्यातवर्ष की आयु वाले हो इसी को कहते हैं- 'संखिज्जवासाउएस वि" सख्यात वर्ष की आयुवाले मनुष्यों में भी ये उत्पन्न होते है । "असंखिज्जवासाउएमु वि" असंख्यात वर्ष की आयु वाले मनुष्यों में भी ये उत्पन्न होते है । तात्पर्य कहने का यह है कि यदि मनुष्यों में उत्पन्न होते हैं तो केवळ ये अकर्मभूमि के मनुष्यों को छोड़कर सर्व मनुष्यो में ही उत्पन्न होते है। "देवेसु जाव वाणमंतरा" यदि ये जलचर संमूछिम जीव देवो में उत्पन्न होते हैं तो ये भवनवासियों में उत्पन्न होते हैं। और वानव्यन्तरो में उत्पन्न हो सकते हैं । इनके सिवाय ऊपर के देवो में नहीं जा सकते हैं क्योंकि वहां असंज्ञी आयु का अभाव है । गत्यागति द्वार में ये जलचर संमूछिमजीव 'चतुर्गतिकाः" चारो गतियो में जा सकते हैं । नरकगति में भी जा सकते है, तिर्यञ्च गति में भी जा सकते है, मनुष्यगति में भी जा सकते है और देवगति में भी जा सकते हैं । तथा -'द्वयागतिकाः" इनका आगमन तिर्यञ्च और मनुष्य इन दो में से ही आकर के उत्पन्न होते हैं । इसलिये ये व्यागतिक कहलाते हैं । "परित्ता असं. उपसु यि' सज्यात वर्षनी मायुष्यवाणा मनुष्योभा पातमा उत्पन्न थाय छ “भसंखेज्जवासाउपसु वि" असभ्यात वर्षनी मायुष्यवाणा मनुष्योमा ५ ते ७५.न थाय छे.
કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે–જે મનુષ્યમાં ઉત્પન્ન થાય છે, તે કેવળ તેઓ અકર્મ भूमिना मनुष्याने छोडी मारा मनुष्याम पन्त थाय छ 'देवेसु जाव वाणमंतरा' ને તેઓ જલચર સંમૂર્ણિમ જીવ દેવમાં ઉત્પન્ન થાય છે, તે તેઓ ભવનવાસી દેવામાં અને વાનવ્યંતર દેવોમાં ઉત્પન્ન થાય છે તે શિવાય ના બીજા દેવોમાં થઈ શકતા નથી કેમ કે- ત્યાં અસંસી આયુને અભાવ છે
सत्यागतिहारमा म य स भूरिभ ७१ चतुर्गतिकाः' यारे शातियोमा । શકે છે અર્થાત તિર્થં ચગતિમાં જઈ શકે છે. નરકગતિમાં પણ જઈ શકે છે, મનુષ્ય गतिमा पY Vश छ भने यतिभा ५९ ४ श छ तथा तेश्या 'द्वयागतिका' તેઓનું આગમન તિય ચ અને મનુષ્ય એ બેગતિ માથીજ હોય છે, અર્થાત એ બે માંથી આવીને જલચર સંમૂર્ણિમ પણાથી ઉત્પન્ન થાય છે, તેથી તેઓ દ્વયાગતિક કહેવાય છે.