Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 505

प्रमेयद्योतिका टोका प्रति. २
पुरुषस्थित्यादिनिरूपणम् ४८१
तत्र अन्तर्मुहूत पूर्व
1"
न्ये नान्तर्मुहूर्तमुत्कर्पतत्रीणि पल्योपमानि पूर्वको टिपृथक्त्वाभ्यधिकानि वदेव, त्रीणि पल्योपमानि पूर्व कोटिपृथक्त्वाम्यधिकानि सप्तवान् पूर्व कोट्यायुः समन्वितेषूत्पद्य अष्टमं वारमेकान्तसुषमायां भरतैव॒तयो स्त्रिपल्योपमस्थितिषु समुत्पद्यमानस्य भवतीति ज्ञातव्यम्। धर्मचरणं प्रतीत्य जघन्येनैकं समयं सर्वविरतिपरिणामस्यैक सामयिकस्यापि संभ• वातू, उत्कर्षतो देशोना पूर्वकोटिः समग्र चरण कालस्यापि एतावत एव भावादिति । भरतैर . वतकर्म भूमिकमनुष्य पुरुषस्यापि भरतैरवत क्षेत्रं प्रतोत्य जघन्येनान्तमुर्हतम् उत्कर्षत स्त्रीणि पल्योपमानि देशो नपूर्वको ट्यभ्यधिकानि । तानि च पूर्वकोट्यायु समन्वितस्य विदेडपुरुषस्य
1
{
J
1
1
1
14
11
हो जाता है, चारित्र धर्म की
-R
.
जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त्त तक और उत्कृष्ट से पूर्वकोटि पृथक्त्व अधिक तीन पल्योपम तक रहू सकता है इतना अवस्थान काल इसका इस कारण से हो मकता है कि यह सातवार तो पूर्वकोटि की आयुवाले मनुष्य पुरुषों में उत्पन्न होकर आठवें भव में यह एकांत सुषमा काल भारत क्षेत्र के तीन पल्योपमकी उत्कृष्ट स्थितिवाले मनुष्य पुरुषों में उत्पन्न प्रतिपत्ति की अपेक्षा लेकर इसका अवस्थान काल कम से कम एक समय का है—क्योंकि कम से कम एक समय तक भी सर्वविरति रूप चारित्र परिणाम इसके हो सकता है - और अधिक से अधिक इसके सर्वविरति रूप चारित्र परिणाम देशोन पूर्वकोटि तक हो सकता है- क्योंकि सर्वविरति का काल इतना ही है भरत एवं ऐरवत कर्मभूमिक मनुष्य पुरुष का भी अवस्थान काल भरत और ऐरवत क्षेत्र की अपेक्षा लेकर जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त्त का है और उत्कृष्ट से देशोन पूर्वकोटि अधिक तीन पल्योपम का है । इतना यह काल पूर्वकोटि आयु युक्त विदेह क्षेत्र का पुरुष जो भरतादिमें संहृत होकर થી એક અતર્મુહૂત સુધી અને ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વ કટિ પૃથ અધિક ત્રણ પલ્યાપમ સુધી રહી શકે છે આટલા અવસ્થાન કાળ તેના એ કારણે થઇ શકે છે કે—આ સાતવાર સુધી પૂર્વ કાટિના આયુષ્ય વાળા મનુષ્ય પુરુષામાં ઉત્પન્ન થઈને આઠમા ભવમાં આ એકાન્ત સુષમા કાળમાં ભરત અથવા ઐરવત ક્ષેત્રના ત્રણ પલ્યાપમની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિવાળા મનુષ્ય પુરૂષોમાં ઉત્પન્ન થઇ જાય છે. ચારિત્ર ધર્મની પ્રતિપત્તીની અપેક્ષાથી તેનેા અવસ્થાન કાળ આછામાં ઓછા એક સમયનેા છે. કેમકે ઓછામાં ઓછા એક સમય સુધી પણ સર્વવિરતિરૂપ ચારિત્ર પિરણામ તેને થઇ શકે છે. અને વધારેમાં વધારે વિરતિરૂપ ચારિત્ર પરિણામ દેશન પૂ`કાટિ સુધી તેને થઈ શકે છે કેમકે - સર્વ વિરતિના કાળ એટલા જ છે. ભરત અને ઐરવત, કભૂમિક મનુષ્ય પુરુષના અવસ્થાન કાળપણ ભરત, અરવત ક્ષેત્રની અપેક્ષા જાન્યથી એક અ તમુહૂ ના છે અને ઉત્કૃષ્ટથી દેશેાન પૂર્વ કાટિ અધિક ત્રણુ પલ્યાપમના છે આટલે આ કાળ પૂર્વ કાટિ આયુષ્ય વાળા વિદેહ ક્ષેત્રના પુરુષા જે ભરત વિગેરેમાં સહરણ કરીને ફરી લાવવામા આવે
६१