Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
जीवाभिगमसूत्र
संख्येयभागतया शरीरावगाहनया असज्ञिनो मिथ्यादृष्टयः सर्वाभिः पर्याप्तिभिरपर्याप्तका अन्तर्मुहुर्त्तायुष्का एव कालं कुर्वन्तीतिन्छाया) ॥
तेषां संच्छिममनुष्याणां शरीरादिद्वारजातं दर्शयितुं प्रश्नयन्नाह-'तेसिणं भंते' इत्यादि, 'तेसि णं भंते तेषां समन्छिमानां खलु भदन्त ? 'जीवाणं कइ सरीरगा पन्नत्ता' जीवानां मनुष्याणां कति--कियत्संख्यकानि शरीराणि प्रज्ञप्तानि-कथितानीति शरीरद्वारे प्रश्न, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'तिन्नि सरीरगा पन्नत्ता' त्रीणि शरीराणि प्रजातानि, त्रैविध्यमेव दर्शयति-'तं जहा' इत्यादि, 'तं जहा' तद्यथा-'ओरालिए तेयए कम्मए' औदारिक तैजसं कार्मणम् , एतच्छरीरत्रयमेव भवति संमूछिममनुष्याणां संमूछिमत्वादेवेति शरीरहारम् । शरीरावगाहना जघन्योत्कर्षाभ्यामगुलासंख्येयभागप्रमाणा। होते हैं। उनकी शरीरावगाहना मंगुल के असंख्यातवें भाग प्रमाण होती हैं. ये असंजी-मन रहित-होते हैं मिथ्यादृष्टि होते है छ पर्याप्तियो में से कोई भी पर्याप्ति इनकी पूर्ण नहीं होती हैं अतः ये अपर्याप्त ही होते हैं इनकी आयु एक अन्तर्मुहूर्त की ही होती है इसके बाद ये मर जाते हैं। इन्हें लब्ध्यपर्याप्तक कहा गया है ।
इन संमूच्छिम मनुष्यो के शरीरादिद्वार इस प्रकार से है "तेसिंणं भंते ! जीवाणं कइ सरीरगा पन्नत्ता" हे भदन्त ! इन संमूछिम मनुष्यों के कितने शरीर होते हैं। तब प्रमु ने गौतम से कहा-"गोयमा ! तिन्नि सरीरगा पन्नत्ता' हे गौतम ! इन समूछिम मनुष्यों को तीन शरीर होते है "तं जहा" जैसे-"ओरालिए, तेयए, कम्मए" औदारिक तेजस और कार्मण इनकी शरीरावगाहना जघन्य और उत्कृष्ट से मंगुल के असंख्यातवें भाग प्रमाण होती है संहनन संस्थान कपाय, लेश्या, ये द्वार यहां वीन्द्रिय प्रकरण में जैसे ये प्रतिपादित મનુષ્ય ઉત્પન્ન થાય છે તેના શરીરની અવગાહના એક આંગળના અસંખ્યાત ભાગ પ્રમાણુની હોય છે. તેઓ અસંજ્ઞી મન વિનાના હોય છે. મિથ્યા દષ્ટિવા હોય છે. તેઓને છ પર્યાઢિયો પૈકી એક પણ પર્યાતિ પૂર્ણ હોતી નથી તેથી તેઓ અપર્યાપ્ત જ હોય છે. તેનું આયુષ્ય એક અંતમુહૂર્તનું જ હોય છે, તે પછી તેઓ મરી જાય છે તેઓને લધ્ય પર્યાપ્તક કહેલા છે. એટલે કે લબ્ધિ-અપર્યાપ્તક કહ્યા છે.
मा स भूरिभ मनुष्याना शरीर विगेरे हो। मा प्रभायेछ-"तेसिं ण भंते ! जीवाणं कह सरीरगा पण्णत्ता' भगवन् ! म सभूछि म भनुष्याने टमा शरी। डाय छ ? मा प्रश्न उत्तरमा प्रभु गौतभस्वामीन ४ छ - "गोयमा ! तिन्नि सरीरगा पन्नत्ता" ॐ गौतम ! मा स भूमि मनुष्याने व शरी। डाय ®. "तं जहा" ते मा प्रभारी छ-''ओरालिप, तेयण, कम्मए" मोर, तेस मन शमण, तमाना शरीरनी भवाહના જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટથી એક આંગળના અસંખ્યાતમાં ભાગ પ્રમાણની હોય છે સંહ નન, સંસ્થાન, કષાય, વેશ્યા, આ કારોનું કથન જે પ્રમાણે બે ઈન્દ્રિયવાળા જીવોના પ્રકરણુમાં કહ્યું છે. એ જ પ્રમાણેનું અહિયાં પણ સમજી લેવું
