Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
जीवाभिगम
३८०
भंते' तिर्यग्योनिस्त्रीणां भदन्त ! ' केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता' कियन्तं कालं स्थितिः प्रज्ञप्ताकथितेति प्रश्नः भगवानाह 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं तिन्नि पलिओमाई' जघन्ये नान्तर्मुहूर्तम् उत्कर्षेण त्रीणि पल्योपमानि जघन्योक्कर्षाभ्यामन्तमुहूर्तं पल्योपमत्रयं च स्थितिकालः तिर्यग्योनिकस्त्रीणा भवतीति । उत्कणि पल्योपमानि इति कथनं तु देवकुर्यादिषु चतुष्पदखीरधिकृत्य कथितमिति । सामान्यतस्तिर्यग् योनिकस्त्रीणा स्थितिकालं निरूप्य विशेषतस्तिर्यग्योनिकास्त्रीणा स्थितिकालं कथयति - " जलयर' इत्यादि, 'जलयरतिरिक्खजोणित्थीण अंते' जलचर तिर्यग्योनिकत्रीणां भदन्त ! 'केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता' कियन्तं काल स्थितिः - आयुष्यकाल. प्रज्ञप्ता - कथितेति प्रश्नः, भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम! 'जहन्नेणं अंतो मुहुत्त' जघन्येन नलचरी णां स्थिति रन्तमुहूर्तम् अन्तर्मुहूर्तप्रमाणा भवतीत्यर्थः 'उक्कोसेणं पुञ्चकोडी' उत्कर्षेण पूर्व
के भवस्थिति का प्रमाण कहते हैं - इसमें गौतम ! ने प्रभु से ऐसा पूछा है - "तिरिक्खजोणित्थीणं भंते ! केवइयं कालं - ठिई पण्णत्ता" हे भदन्त । तिर्यग्योनिस्त्रियों की भवस्थिति कितने कालकी कही गई हैं । "गोयमा । जहन्नेणं अतोमुहुत्तं उक्कोसेणं तिन्नि पलिओचमाई' तिर्यग्योनिक स्त्रियों की भवस्थिति जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त्त की और उत्कृष्ट से तीन पल्योपम की कही गई हैं। यहां जो यह तीन पल्योपम की उत्कृष्ट स्थिति का कथन किया गया हैं वह देवकुरू आदि में चतुष्पदस्त्रियो की अपेक्षा लेकर किया गया हैं । इस प्रकार सामान्यतः तिर्यग्यो निकत्रियों की स्थिति का काल कहकर अब सूत्रकार विशेषरूप से तिर्यग्योनिक स्त्रियों की स्थिति का काल कहते हैं - इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है - "जलयरतिक्खिजोणित्थीणं भंते केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता" हे भदन्त । जलचर तिर्यग्योनिकत्रियों की भवस्थिति कितने काल की कही गइ है ? उत्तर में प्रभु कहते है - गोयमा ! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं उक्को सेणं
Gr
त्थीण भंते ! केवइयं काल ठिई पण्णत्ता' हे भगवन् तिर्यग्योनिः स्त्रियोनी लवस्थिति भेटला अजनी हुडेवामां आवे छे ? उत्तरमा प्रभु छे - "गोयमा ! जहण्णेणं अतोमुद्दत्तं उक्कोसेणं तिन्नि पलिओपमाई” तिर्यग्योनिः स्त्रियोनी लवस्थिति न्धन्यथीखेड અ તમુહૂત ની અને ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણુ પત્યે પમની કહેવામાં માવેલ છે અહિંયાં આ ત્રણ श्रस्याપમની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ કહી છે, તે દેવકુરૂ વિગેરેમાં ચતુષ્પદ સ્ત્રિયેની અપેક્ષાથી કહેવામાં આવેલ છે. આ રીતે સાબાન્યતઃ તિયઝ્યાનિક સ્ત્રિયાના સ્થિતિકાળ કહીને હવે સૂત્રકાર વિશેષ પ્રકારથી તિય ચૈાનિક સ્ત્રિયેાના સ્થિતિકાળનું કથન કરે છે. આમા ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુને मेवु पूग्यु छे – “जलयर तिरिक्खजोणित्थोणं भते ! केवइयं कालं ठिई पण्णत्ता” હું ભગવન જલચર તિય ચૈાનિક સ્ત્રિયાની ભવસ્થિતિ કેટલા કાળની કહેવામાં આવેલ છે ? या प्रश्नना उत्तरमा अलु - "मोयमा ! जहण्णेणं अतोमुहुत्त उक्कोसेणं पुष्व