Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi

Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 490
________________

जीवाभिगमसूत्रे
संभवादेकसमयमपि ब्रूयात् । अथवा देशचरणमधिकृत्यान्तर्मुहूर्तमिति वक्तव्यम् । देशचरणप्रतिपतेर्यहुलमङ्गतया जघन्यतोऽपि अन्तर्मुहूर्तसंभवात् तत्र यद्यपि सर्वचरणसंभवेऽपि यद्देशचरणमधिकृत्येति कथितम् । तद्देशचरणपूर्वकं 'प्राय सर्वचरणमिति ज्ञापनाय तदुक्तम्——
"
४६६
'सम्मत्तमि उ लद्धे पलियपुहुत्तेण सावओ होइ । चरणोवसमखयाणं सागरोवमसंखतरा होति 11
सम्यक्त्वे तु लब्धे पन्योपमपृथक्त्वे नैव श्रावको भवति । चरणोपशमक्षयाणां सागरोपमाणि संख्यातान्यन्तरं भवतीतिच्छाया सम्यक्त्व प्राप्यनन्तरे पल्योपमपृथक्त्वे क्षपिते मति जीवः श्रावको भवति । अयं भावः- - आयुर्वजनां तो चारित्र परिणाम एक समय वाला भी होता है - अतः समय की जघन्य स्थिति चारित्र - धर्म की अपेक्षा कहनी चाहिये थी । अथवा चारित्र धर्म की अपेक्षा जो जघन्य स्थिति कही गई है वह देश चारित्र की अपेक्षा से कही गई है ऐसा जानना चाहिये क्योंकि देश चारित्र भो चारित्रधर्म का एक अङ्ग है - अतः वह जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त्त तक आत्मा में रह सकता है । यद्यपि आत्मा में सर्वचरण - सकल - चारित्र भी सभवित होता है- - अतः यहां जो देश चारित्र की अपेक्षा की बात कही गई है वह इस बात को समझाने के लिये कही गई है कि सकल चारित्र प्रायः देश चारित्रपूर्वक होता है । तदुक्तम् — सम्मत्तमि उद्धे" इत्यादि ।
इसका अर्थ यह है कि सम्यक्त्व की प्राप्ति के अनन्तर पल्योपम पृथक्त्व अर्थात् दो पल्योपम से नौ पल्योपम तक का काल क्षपित होता है तब नीव को श्रावक पना आता
ધારણ કરવાની અપેક્ષાથી કહેલ છે. તેમ સમજવુ નહિંતા ચારિત્ર પરિણામ એક સમયવાળું પણ હાય છે તેથી સમયની જઘન્ય સ્થિતિ ચારિત્ર ધમની અપેક્ષાથી કહેવી જોઈતી હતી. અથવા ચારિત્રધર્મની અપેક્ષાએ જે કહેલ છે તે દેશચારિત્રની અપેક્ષાથી કહેલ છે, તેમ સમજવું કેમકે દેશ ચારિત્ર પણ ચારિત્ર' ધમ નુ એક અંગ છે. તેથી તે જઘન્યથી એક અંતર્મુહૂત સુધી આત્મામા રહી શકે છે. જો કે આત્મામાં સવ ચરણુ ચારિત્ર પણ સભવે છે. તેથી ત્યાં જે દેશ ચારિત્રની અપેક્ષાની વાત કહેવામાં આવી છે, તે આ વાત સમજાવવા માટે કહેવામાં આવી છે કે સર્કલચારિત્ર, પ્રાય દેશચારિત્ર પૂર્વક हाय छे, तदुक्तम्– “सम्मत्तंमि. उ. लद्धे", त्याहि..
સકલ
"
આના અર્થ એ છે કે સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ પછી પલ્ચાપમ પૃથત્વ અર્થાત્ બે પચેપમથી નવ પલ્ચાપમ સુધીના કાળ પિત થઈ જાય છે, ત્યારે જીવને શ્રાવકપણુ
1
"J
આવે છે
-
-


Page Navigation
1 ... 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693