Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
जीवाभिगमसूत्रे
૨૨૪
ते इमे पूर्वोकाः सभेदा चतुष्पदाः समासत - संक्षेपेण द्विविधाः - द्विप्रकारकाः प्रज्ञप्ताः - कथिता इति । समासतो द्वैविध्यं दर्शयति- 'तं जहा ' इत्यादि, 'तं जहा' तद्यथा 'पज्जता य अपज्जताय' पर्याप्ताश्चापर्याप्ताश्चेति ॥
wwwww
सम्प्रति- गभव्युत्क्रान्तिकस्थलचरचतुष्पदजीवाना शरीरादिद्वारजातं दर्शयन्नाह - ' चत्तारि सरीरा' इत्यादि, 'चत्तारि सरीरा' गर्भाव्युत्क्रान्तिकस्थल नरजीवानां चत्वारि औदारिकवैक्रियतैनसकार्मणाख्यानि शराराणि भवन्तीति शरीरद्वारम् |
अवगाहनाकारे – 'ओगाहणा जहन्ने अगुलस्स असंखेज्जइ भागं' गर्भव्युत्क्रान्तिकस्थलचरचतुष्पदजीवानां शरीरावगाहना जघन्येनारस्यासंख्येयमागम् 'उक्कोसेणं छ गाउयाई'
प्रकार के दूसरे भी स्थलचर चतुष्पद जीव हैं वे भी इन्हीं में जानलेना चाहिये "ते समासओ दुविधा पन्नता" वे स्थलचर चतुष्पद जीव सक्षेप से दो प्रकार के प्रतिपादित हुए हैं "तं जहा" - जैसे - " पज्जत्ता य अपज्जत्ता य" पर्याप्त और अपर्याप्त पर्याप्तिनामकर्म के उदयवाले नीव पर्याप्त और अपर्याप्त नाम कर्म के उदय वाले जीव अपर्याप्त कहेगये हैं ।
अब सूत्रकार गर्भव्युत्क्रान्तिक स्थलचर चतुष्पद जीवों के शरीरादि द्वारका निरूपण करते हैं इसमें गौतम ने प्रभुसे ऐसा पूछा है कि हे भगवन् ! इन गर्भव्युत्क्रान्तिक स्थलचर चतुष्पदजीवों को कितने शरीर होते हैं ' उत्तर में प्रभु कहते हैं - ' चत्तारि सरीरा' इत्यादि । भौदारिक-वैक्रियतैजस - और कार्मण के भेदसे चार प्रकार के शरीर इनका कहे गए हैं। यह शरीरद्वार है । 'ओगाहणा जहणेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं शरीरावगाहना इनको जघन्य
ખીજા પણ સ્થલચર ચતુષ્પદ જીવે હાય, તેએ પણ આના જેવાજ સમજી લેવા જોઇએ "ते समासओ दुविहा पण्णत्ता" ते स्थसयर अतुष्प वो संक्षेपथी मे अारना ऐसा छे, "तं जहा" ते थे अमरेश प्रभा सभ४वा "पज्जन्त्ता य अपज्जप्ताय" पर्याप्त अने અપર્યાપ્ત પર્યામિ નામકર્માંના ઉદયવાળા જીવા પર્યાસ કહેવાય છે, અને અપર્યાપ્તિ નામક્રમ ના ઉદય વાળા જીવે! અપર્યાપ્ત કહેવાય છે
હવે સૂત્રકાર ગભ વ્યુત્ક્રાન્તિક સ્થલચર ચતુષ્પદ છવાના શરીર વિગેરે દ્વારનુ નિરૂપણ કરે છે તેમાં ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુને એવુ' પૂછ્યું છે કે—હે ભગવન ! આ ગવ્યુત્ક્રાન્તિક સ્થલચર ચતુષ્પદ જીવેાને કેટલા શરીરે હાય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુગૌતમ સ્વામીને કહે છે —'चन्तारि सरीरा' ४त्याहि मोहारि वैश्यि तैन्स ने अभंगु ना लेहथी तेमोने यार પ્રકારના શરીરા કહેલા છે.આ રીતે આ શરીરદ્વારનુ કથન સમાપ્ત થયું છે,
अवगाडनाद्वार -- 'भोगाद्दणा जहण्णेण अगुलस्स असंखेज्जइभागं ' तेयोना शरोरनी અવગાહના જધન્ય થી એક આંગળના સખ્યાત ભાગ પ્રમાણુની હોય છે. તથા
