Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ na ). @klbllidka Ik jaina graMthamALA N dAdAsAheba, bhAvanagara, phona : 0278-2425322 30 04846 paMDitazrI vIravijayajInuM janmacaritra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jaina dharma prakAzanA grAhakene bheTa. paMDita zrI vIravijayajInuM janmacaritra - prayAsapUrvaka taiyAra karanAra mauktika. prakAzaka: zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanaga2. che vIra . 2461 ] :: [ vi. saM. 1991 kiMmata traNa AnA. mudraka -zAha gulAbacaMda lallubhAI zrI mahedaya prinTIMga presa, dANApITha-bhAvanagara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivedana paMDita zrI vIravijayajInuM caritra lakhavAmAM bhAI mAtIcaMda gidharalAle ghaNA prayAsa karyo che. temanI kRti jyAM jyAM jovAmAM AvI tyAM tyAMthI ekatra karI tenI noMdha upajAvI kADhelI, te A caritramAM dAkhala karI che. ja khAsa karIne pa MDita zrI vIravijayajInA ziSya muni ragavijayajIe vIranirvANu rAsa banAvelA che ane je jaina gurjara aitihAsika rAsa saMcayamAM sumAre 20 pRSThamAM chapAyela che te sAdhana maLI javAthI temanuM ciratra lakhavAmAM sugamatA thai che. emanA gurU zubhavijayajInuM caritra je zubhavelInA nAmathI paDitazrI vIravijayajIe ja lakheluM che te meLavIne A sAthe asala athavA tene bhAvA ApavA dhAraNA hatI paraMtu tenA upAzrayavALA bhaktajaneA pAse prArthanA karatA karAvatAM chatAM paNa maLI na zakavAthI te dAkhala karI zakayA nathI. eka badhue tenA upAzrayamAM zubhavelI vaMcAtA sAMbhaLIne keTalIka hakIkata lakhI mAkalI hatI paraMtu temAM kAMi vizeSa hakIkata na jaNAvAthI tene upayoga karelA nathI. vIzamI zatAbdinA prAra Mbha sudhI A purUSanI hayAtI hatI. te zAsananA sthaMbha jevA hatA. zAsanane mATe game tenI sAme bAtha bhIDavA taiyAra hatA. evA purUSanI kRtine mAna ApavAnI AvazyakatA jaNAvAthI ame emanI karelI ceAsa prakArI pUjA, paMcakalyANakanI pUjA tathA aSTaprakArI pUjA artha sAthe chUpAvI tene lAla jaina vargane ApyA che. AvA mahApurUSanI zAsanane kAyamane mATe apekSA che, bAkI, zrI vIraprabhunuM zAsana teA jayavaMtu vate che. kiM bahunA ? AsA zuddhi cha sa. 1991 } zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukramaNikA 1 zrI vIravijayajI 2 jIvanacaritra 3 janma ane keLavaNI ... vyavahAradakSatA 4 lagna 5 dIkSAnu nimitta 6 zuvijayane saMbaMdha 7 dIkSA ... 00000000000002 ... 00000000000000 8 abhyAsa 9 bhaTTIpALane upAzraya 10 paMnyAsa padavI... 11 sthAna ane vihAra 12 kALadhama ... 1 surasuMdarIno rAsa 2 dhasmilaneA rAsa 3- cadrazekharanA rAsa : ... :: ... : ... ... ... : : : ... 00000000000000 ... 00000000000000 pUjA sAhitya. ... : ... 1 aSTaprakArI pUjA 2 ceAsaTha prakArI pUjA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ... : :: ... ... :: vi tarIke zrI vIravijayajI, ... ... ... kavizrInI kRtio. : ... ... ... ... ... ... 0000 ... : ::: : ... ... : ... ... ... : ... : :: ... : ... ... : ... 3 x 4 5 5 6 8 10 10 11 11 13 15 19 19 23 23 34 www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 pIstALIsa AgamanI pUjA 4 navANu prakArI pUjA 5 Ara vratanI pUjA 6 paMca kalyANakanI pUjA ... ... 436 1 sthUlibhadra ziyaLavela-paMdara tithi 2 hitazikSA chatrIzI 3 DhALiyAM 4 cAmAsI deva ... ... prakIrNa padya kRtio. ... ... ... ... ... ... 630 : : ... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ... ... 5 snAtra 6 stavane cha svAdhyAya 8 gahu LI 9 paracuraNa stuti, caityavaMdanA, vivAhalo, zubhavelI, sAmaiyuM, rAsakrIDA, lAvaNI, Arati vigere 1 gadyasAhitya 2 saMskRta sAhitya ... ... ... ... ... 8.0 ... ... : ... ... : : : : : : :::: ... ... ... x 4 . ... 4ra 43 rnn nndd 5 2 5 amAre tyAMthI maLaze. 1 paMDitazrI vIravijayajI kRta ceAsaTha prakArI pUjA a-vivecana tathA temAM AvatI (25) kathAe ane paMcakalyANakanI pUjA sA. rU 1) 2 mAtra (25) kathAone! saMgraha 3 zrI pArzvanAtha paMcakalyANaka pUjA sA 4 aSTaprakArI pUjA-sA 5 zrI praznaciMtAmaNi ( praAAttara ) artha sahita ... ... 48 48 51 para 53 57 60 ne paNa nI 0-1-0 0-3-0 0-1 1-4-0' www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ OOOOOOO 0 C ( i a ILLICOOT COTTOO BE gujarAta vigeremAM suvikhyAta che paMDita zrI vIravijayajInuM janmacaritra gujarAtI prAcIna yugane traNa vibhAga pADavAmAM Ave che. temAM vikramanI ogaNuzamI zatAbdi e prAcIna gujarAtIne aMtima vibhAga che. enA traNe vibhAgamAM aneka mahAna kavio, lekhaka ane pracArake gurjara girAnI aneka prakAre sevA karI pitAnA nAmane javalaMta karI gayA che. e aMtima vibhAga pUro thayA pachI vazamI vikrama zatAbdi zarU thAya che je taddana arvAcIna yuga che. e yuga kavivara narmadAzaMkara ane dalapatarAmathI zarU thAya che. ApaNe Aje je kavinAM jIvanavRkSa ane kAvyacAturya para vicAra karIe chIe teno samaya vikamanI ogaNuzamI zatAbdi hAI e vartamAna yuganI zarUAta ane prAcIna yuganA aMtima vibhAganA cheDA para Ave che. * koIpaNa kavi ke lekhakanA jIvanavRttAMte meLavavAmAM ane tene lagatuM sAhitya ekaThuM karavAmAM ghaNI musIbata paDe che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) paMDitazrI kAraNa ke ItihAsa lakhavAnI ke tene jALavI rAkhavAnI jarUra rIAta prAcInee bahu vicArI hoya ema lAgatuM nathI. chuTIchavAI hakIkta, prazastio ane lekakathAone AdhAre aitihAsika sAhitya taiyAra karavuM paDe che, chatAM jema jema samaya najIka Avato jAya che tema tema sAdhanAnI vipuLatA prApta thAya che. jaina kavionA saMbaMdhamAM ekaMdare pramANamAM vizeSa sAdhane maLI Ave che, kAraNa ke lagabhaga dareka gujarajena kavi graMthane cheDe prazasti lakhavAno rivAja rAkhatA hatA. temAM teo potAnA gurUnI paraMparA, pitAnA gacchanuM nAma, graMtha banAvavAnuM sthAna ane samaya tathA graMtha lakhavAnI preraNA karanAranI hakIkta ghaNuMkharUM lakhatA hatA. AthI graMthakartutvane samaya mukarara karavAmAM bahu muzkelI paDatI nathI. bahu thoDA apavAda bAda karatAM lagabhaga dareka jene lekhaka sAdhu ke yati thayA che, eTale teonuM saMsArI jIvana kevuM hatuM? kyAM thayuM hatuM? temanI vaya keTalI hatI? vigere caritra-upagI hakIkta meLavavAmAM ghaNuM musIbata paDe che. bIjI musIbata temanA sthAnane lagatI paDe che kemake teo eka sthaLe rahetA nathI, vihAra karatA rahe che tethI temanuM sthAna eka to hoI zake ja nahi e ughADI vAta che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vIravijayajI uparanI sarva bAbatemAM kavizrI vIravijayajInA saMbaMdhamAM bahu muzkelI nathI. eka te teozrI vikramanI ogaNIzamI zatAbdinA moTA bhAgamAM thayelA hoIne pramANamAM najIkanA samayamAM thayela che tethI temanAM jIvanavRttanAM avazeSo jaLavAI rahyA che ane bIjuM temanA ziSya zrI raMgavijaye vIranirvANa rAsa lakhI temanA saMbaMdhanI ghaNI hakIkata ekaThI karI che ane temaNe pote paNa dareka graMthanI prazasti lakhI keTalIka hakIkta beMdhI dIdhI che. e uparAMta emaNe potAnA gurU zubhavijayajInA saMbaMdhamAM "zubhaveli" nAmanuM kAvya amadAvAdamAM saM. 1860nA citra zudi 11 dine gurjara girAmAM lakhI ghaNI hakIkata prakaTa karI che. e uparAMta temanA anuyAyI vargamAM temanA saMbaMdhI keTalIka hakIkata jaLavAI rahI che ane saMvata 1976mAM zA. giradharalAla hIrAbhAIe temane TUMka prabaMdha chapAvI bahAra pADyo che.? A sarva sAdhane anusAra teozrInuM eka nAnuM sarakhuM jIvanacaritra taiyAra karI zakAya tema che. emanI kavi tarIkenI khyAti atyaMta vizALa che, emanA 1 A rAsa jaina gUrjara etihAsika rAsa saMcayamAM pR. 86 thI 105 sudhImAM prasiddha thayela che. 2 A amuka saMkhyAmAM pAnAne AkAre prakaTa thayela che paNa te badhAne labhya nathI. zrI vIravijayajInA upAzrayamAM amadAvAdamAM te amuka tithie vaMcAya che. tene sAra jaina yuga pu. 4 pR. 131 mAM Apela che. 3 te prabaMdha pAcho jena yuga pu. 4 pR. 132 thI 141 sudhImAM prakaTa thayela che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) ' paMDitazrI pratyeka kAvyamAM zabdAlakAra ane arthAlaMkAra bharelA che, emanA pratyeka rAsAmAM rasamaya adbhuta AkhyAyikAe (Romances) che, emanI pratyeka kRti dhvanikAvyanI kakSAmAM Ave che, emanA upadezamAM vyavahArUtA che, emanA varNanA AnaMda, AhlAda ane prema utpanna karanAra hAi preraka bane che, emaNe sarva rasAnu adbhuta rIte pASaNa karyuM che, emanA pratyeka kAvya geya hAvA uparAMta emAM zabdacamatkRti evI suMdara che ke eka vAra sAMbhaLyA pachI enA raNajhaNATa kAnamAM gujArava kare che ane hRdayamAM tAna kare che. emanI karelI sthULabhadranI ziyaLavela gujarAta-kAThiyAvADamAM ghera ghera rasapUrvaka gavAya che ane emanA garabA ane guhalIe eka so varSa pachI paNa asAdhAraNa rasa utpanna kare che. AvI kiva tarIkenI temanI camatkRti che te vyakta karatAM pahelAM ane tenA daSTAMtA rajI karatAM pahelAM temanA jIvanacaritra saMbaMdhI upalabdha hakIkata vicArI jaie. jIvanacaritraH-- gujarAtamAM amadAvAda zahera e jainanu kendrasthAna che. ene jaina kavioe ' rAjanagara ' nuM yathArtha upanAma aneka graMthAmAM ApyuM che. e ' jainapurI'nA nAmathI paNa prasiddha che. jeneAnA aneka preraNAtmaka prasaMgo e gujarAtanI rAjadhAnImAM anyA che. ane enu e sthAna adyApi paryaMta cAlu che. e zaheramAM pAnakAranA nAkAnI ane zahera bahAranI zeTha maganabhAi karamacakranI vADInI vaccenA bhAgamAM asalanA vakhatamAM eka ghIkAMTA hatA. tyAM ghI tALAtuM haze ema sahaja anumAna thAya che. e ghIkAMTAnI najIkamAM eka zAMtidAsanA pADA ( maheAllA ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. hatuM. hAla e pADAnuM sthaLa mukarara thaI zakatuM nathI, paNa anumAnathI batAvI zakAya tema che. e zAMtidAsanA pADAmAM eka jaNezvara nAmane audicca brAhmaNa raheto hato. tenI strInuM nAma vIjakerabAI hatuM. emane eka putrI ane eka putra hato: putrInuM nAma gaMgA ane putranuM nAma kezavarAma. A kezavarAma te ApaNuM caritranAyaka che. janma ane keLavaNuM - e kezavarAmane janma saMvata 1829nA Aso zudi 10ne reja thaye hate. ene maLato aMgrejI mAsa sapTembara 1773 Ave che. A audicya brAhmaNanA putrane nAnapaNamAM kevI keLavaNuM maLI? eNe kayAM sudhI abhyAsa karyo ? eNe saMskRta bhASAne abhyAsa nAnapaNamAM karyo hato ke nahi? e saMbaMdhI kAMI paNa hakIkata upalabdha thatI nathI. anumAna karIe te temane te vakhatanI paddhati pramANe lakhavA-vAMcavAnuM, hisAba gaNavAnuM, patro lakhavAnuM ane paropAkhyAnanuM jJAna te jarUra nAnapaNamAM maLyuM haze ema dhArI zakAya. te vakhate paNa moTA zaheramAM taddana nirakSaratA na hatI. temane aMgrejInuM jarA paNa jJAna na hatuM e temanI kRtio uparathI saheje samajAya tevuM che. lana - kezavarAmanA lagna temanI aDhAra varSanI vaya thaI te pahelAM thayAM hatAM. temanI patnInuM nAma raLIyAta. temane ghara* saMsAra ke cAlyA ane keTale cAle? tenI vigate maLI zakatI nathI. ekaMdare saMsAra sukhI haze ema "nivANarAsa" parathI jaNAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) paMDitazrI che. gharasaMsAra be ke traNa varSa cAlyuM hoya ema jaNAya che. emane aDhAra varSa pUrA thayA pachI turata ja temanI dIkSA thAya che tethI temanuM gRhastha jIvana lAMbuM cAlyuM hoya ema lAgatuM nathI. dIkSAnuM nimitta - kezavarAmanA pitA te arasAmAM maraNa pAmyA. kezavarAma bhImanAtha gAme gayA hatA. daramyAna amadAvAdanA temanA gharamAM corI thaI. kezavarAma pAcho Ave eTale mAe Thapake A ane AvezamAM gALa dIdhI. kezavarAmane vAgabANa evuM lAgyuM ke tarata ja ghara choDIne e nAsI gaye. ane recakA gAme gaye. pAchaLathI mAne pastAvo thaye eTale teNe chokarAnI ghaNu zeAdha-khaLa karAvI, mA jAte tapAsa karavA gaI, paNa ene patto lAgyo nahi. mAtA khuba raDI, strI muMjhANI, paNa upAya na sUjha. recakA gAme tapAsa karatAM khabara paDI ke tyAMthI e bIje gAma gayela che ane ghaNe bhAge kAThiyAvADa tarapha gayela che. mAtAne eka to turatamAM patinA maraNathI pati viyoga thayo hato ane chokare nAsI gayo eTale hebatanA mAryA vIjakerabAI paNa maraNa pAmyA. kezavarAmanI strInuM zuM thayuM tenI kAMI vigata maLI AvatI nathI. mAtAnA maraNa ane bhAInA nAsI javAnA samAcArathI gaMgA bahena paNa maraNa pAmI. zabhavijayane saMbaMdha: ahIM zubhavijaya nAmanA emanA gurUmahArAjanuM pAtra pragaTa thAya che. jenI tapAgacchanI vijaya zAkhAmAM saMvignaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. pakSI e sAdhu hatA. temanI paraMparA ahIM jarA samajI laIe. aDhAramI sadInI zarUAtamAM tapagacchanI mULa pATe vijayasiMhasUri hatA. temanA mATe vijyaprabhasUri AvyA. e mULa pATamAM kriyAzathilya AvatAM satyavijaya paMnyAse kiyAuddhAra karyo. e mATe etihAsika banAve che. tyArathI saMvigna pakSa nIkaLe. e pATanI paraMparA ApaNA caritranAyakane anulakSIne nIce pramANe che. satyavijaya paMnyAsa. saM. 1756 karavijaya. saM. 1775 ukSamAviya. saM. 1786 jasavijayagaNi. zubhavijaya. A Akho ItihAsa barAbara maLe che te para AgaLa vivecana thaze. ahIM eka vAta jaNAvavI prastuta che. jenA sAdhuonuM eka niyata sthAna hetuM nathI. teo comAsA sivAya Akho vakhata vihAra karI eka gAma ke zaherathI bIje gAma ke zahera pharyA kare che ane pitAnA jJAnane upadezadvArA ane pitAnA tyAganA daSTAMtadvArA janatAne AvaData, zakti ane saMga anusAre lAbha Ape che. 1-2-3 A traNenA nirvANa rAse rA. mohanalAla dalIcaMda dezAI' saMpAdita jena rAsamALA, prakAzaka adhyAtma jJAna prasAraka maMDaLa taraphathI prakaTa thayela che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) paMDitazrI jaina sAdhuomAM jJAtibheda nathI. je ke jena deva-gurUdharmane svIkAra kare tene tenAM gya lakSaNe joI gurU dIkSA ApIne pitAnAM vargamAM dAkhala kare che. jena dharmamAM janmathI jAti hoya tevuM dekhAtuM nathI. aneka pUrva caritra vAMcatA paNa jaNAya che ke jenavargamAM jJAtibheda jevuM nathI. atyAre je bhede jaNAya che te Akasmika che, vyAvahArika che, AgaMtuka che. asala jaina saMghanuM baMdhAraNa dArzanika najare thayuM hatuM ane tene pariNAme vyavahAra ane dharmanA alaga alaga vikAsapa jemAM atyAre paNa pracalita che. Ane laIne kezavarAma brAhmaNa hovA chatAM ene jyAre jenA darzananI viziSTatA samajANI tyAre ene jainavargamAM joDAtAM jarA paNa muzkelI paDI nahi. aneka brAhmaNa, bhAvasAra, paTela, kaNabI, pAMcA, luhANa, rabArI vigere atyAre paNa jena che, te jaina saMghamAM sAthe rahI zake che ane vyavahAramAM pitAnA varga sAthe kanyAnI levaDadevaDa kare che. dIkSA laI zake che. jenA saMgha-saMbaMdha dharma paratve ja che e khyAlamAM rAkhavA lAyaka aitihAsika ghaTanA che. dIkSA - kezavarAma bhImanAtha gAmamAM upareta zubhavijayane maLyA. tenI pAsethI temane jena dharmanuM jJAna maLyuM. tenI sAthe pAdavihAra karatAM pAlItANe zatruMjaya yAtrA nimitte gayA. daramyAna enI jaina dharma taraphanI rUci vadhatI cAlI. ema jaNAya che ke e arasAmAM kezavarAmanI tabiyata bagaDI AvI. te vakhate bhavijayanI sahAyathI enI mAMdagI dUra thaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ viravijayajI. uttarottara kezavarAmane evA ja prasaMgo banatA rahyA ke jethI e gurU tarapha vadhAre vadhAre anurAgavALA thatA gayA ane jaina dharma tarapha pratidina temanI rUci vadhatI cAlI. pUrva kALamAM paNa aneka brAhmaNe jena thayA che. vastutaH jaina darzana che, emAM kema ke jJAti jevuM nathI. je ene svIkAra kare te jena thAya e niyama pUrva kALathI cAlu che. khUda mahAvIrasvAmInA mukhya sarva gaNadhare brAhmaNa hatA. kaI paNa prANu jena dharma pALI zake che. zubhavijaya gurUnA upadezathI kezavarAmane jaina dharmane raMga lAgyo. eNe dhArmika abhyAsa vadhAravA mAMDyo ane aMte pitAne ghera na ja gayA. zubhavijayajImAM AkarSakazakti ane upadezazakti ghaNI suMdara jaNAya che. kezavarAmanI temanA tarapha bhakti paNa sArI jaNAya che. je zabdomAM zubhalimAM gurUnuM varNana karavAmAM AvyuM che te vicAratAM gurU taraphanI temanI bhAvanA suspaSTa, dIrdhakALa sudhI nabhe tevI ane prazasya jaNAya che. zubhavijaya vihAra karatAM pAlItANethI khaMbhAta tarapha cAlyA. mArgamAM pAnasara gAma che tyAM saMvata 1848nA kArtika vadimAM sadara gurU mahArAje kezavarAmane dIkSA ApI. te divase kezavarAme saMsArano tyAga karyo, sarva AraMbha-samAraMbha choDI dIdhAM ane mana-vacana-kAyAthI paMca mahAvrata uzcaryo. te vakhate temanuM varavijaya nAma rAkhavAmAM AvyuM. dIkSA samaye kezavarAmane aDhAra varSa pUrA thaI ogaNIzamuM varSa cAlatuM hatuM. zubhavijaya pAse te vakhate be ziSya hatAH ekanuM nAma dhIravijaya ane bIjAnuM nAma bhANuvijaya. AvI rIte saMvata 1848 (sane 1791nI Akhara) thI vIravijaya kavinuM jena sAdhu jIvana zarU thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) paMDitazrI abhyAsaH dIkSA lIdhA pachI vIravijayanA khare| abhyAsa zarU thAya che. teoe saMskRtane abhyAsa paNa karyA jaNAya che. temanA samayamAM abhyAsanI je paristhiti hatI te anusAra temaNe sArA abhyAsa karyo haze ema mAnI zakAya che. egaNIzamI vikramanI sadInI AkharamAM jaina dharmamAM abhyAsanuM dhAraNa uttattara marda thatuM AvatuM hatuM. sattaramI sadImAM prakhara vidvAnA thaI gayA pachI abhyAsa paratve zithilatA AvI hatI, sa MskRta bhASA paranA kAbu ochA thatA jatA hatA, gujarAtI sAhitya janapriya thatuM jatuM hatu, rAseA ane mALAvAdheA khUba leAkapriya thatA jatA hatA ane saMmatitarka jevA kaThaNa graMthAne bahu alpa mANasA abhyasatA hatA. e paristhitimAM Agamane bedha kavacit kavacit jaLavAI rahyo hatA. A egaNIzamI sadInA dhAraNa pramANe zrI vIravijayajInA abhyAsa sArA gaNAya. cha dananA ane paMca kAvyA temaNe abhyAsa karyAM hatA tema temanA ziSya nirvANarAsamAM kahe che. khAra varSa sudhI vIravijaya potAnA gurU pAse rahyA, temanI sAthe vihAra karyo ane aneka graMthAnuM avagAhana karyuM. bhaThThIpALanA upAzrayaH-- zuvijayajI mahArAjanI vRddhAvasthA thatI jatI hatI. saMvata 1860 sudhImAM nAnI nAnI kRtie vIjiye karI. tenAmAM kavitva ane upadeza devAnI zailI suMdara heAine gurUmahArAje temane deza-paradeza upadeza ApavA mAkalyA. daramyAna saMvat 1865mAM zrAvaka tAlabhAI kIku, bhavAnacaMda gamAnacaMda, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. ( 11 ) harakhacaMda karamacaMda tathA gulAbacaMda jecaMde amadAvAdamAM bhaThThInI piLamAM eka upAzraya baMdhAvyuM. tyArapachI vIravijayajI jyAre jyAre amadAvAda AvyA tyAre tyAre e upAzraya nivAsa karatA hatA ane Aja paNa e upAzraya zrI vIravijayanA upAzraya tarIke prasiddha che. paMnyAsa padavI:- daramyAna vIravijayajIe surasuMdarIno rAsa saM. 1857 mAM banAvyuM ane sthUlabhadranI ziyaLavela saM. 186ramAM banAvI pitAnI prathama paMktinA kavi tarike gaNanA sthApana karI. emanI ziyaLavelamAMthI paMdara tithi, sAta vAra ane bAra mAsa amadAvAda zaheramAM ghera ghera gavAvA lAgyA, emanI guhalIoe anekanAM zira DelAvyAM ane emanI ziyaLavelanI kRtie emane jainetaramAM paNa khUba prasiddha karyA. emanI aSTaprakArI pUjA ( saM. 1858 ) maMdire maMdire rasathI gavAvA lAgI. e sarvane pariNAme bhavijaye temane saMvata 1867 nA arasAmAM paMnyAsa padavI amadAvAdamAM zrI saMgha samakSa ApI, ane tyArapachI thoDA vakhatamAM saM. 1867 nA phAgaNa vadi bIjane roja zubhavijayajIe kALa karyo. vIravijaya gurUrAga zubhavelinI pratyeka paMktimAM jhaLake che. e laghu graMtha temaNe saM. 1860mAM banAvyo. nirvANarAsamAM zubhavijayane deihotsarga samaya 1860 Ape che. zubhavelInI tArikha jotAM e vAta paNa saMbhavita lAge che. sthAna ane vihAra - tyArapachI vIravijaye aneka ThekANe vihAra karyo, yAtrAe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) paMDitazrI karI, saMgha sAthe gayA ane upadeza Ape. teo badhA te amadAvAdamAM ja rahyA eTale temanA aneka sthAne vihAre chatAM temano saMbaMdha amadAvAda sAthe eTalo badho Ave che ke kaI keI temane amadAvAdanA dhArI le e banavAjoga che. jenA sAdhune eka sthAna hotuM nathI. emane sthAna upara rAga karavAne paNa niSedha che. ApaNe have temanA jIvananA agatyanA neMdhAyelA prasaMge joI jaIe. saM. 1878 sANaMdanA koI sthAnakavAsIe amuka prakArane kesa amadAvAdanI vIsAzrImALI jJAti para amadAvAdanI DIsTrIkaTa korTamAM mAMDyo hato. e korTamAM dharmacarcA cAlI hatI ane temAM kavi vIravijayajIe bhAga lIdho hato evI cAlu vArtA che. e saMbaMdhI nirvANarAsamAM je vigato ApI che te pramANe jUdA jUdA gAmamAMthI AgevAna sAdhuone amadAvAda rAjasabhAmAM bolAvyA hatA. kahe che ke e zAstracarcAmAM vIravijayane vijaya thayo hate. muMbaIvALA zeTha motIcaMda amIcaMde (metIzA) saMvata 1897mAM pAlItANA zatruMjayagiri para aMjanazalAkA (prANapratiSThA) karI te vakhate vidhi karAvavAmAM kavi vIravijayajI hatA. kavizrIe zeTha motIzAnA DhALIA A prasaMge banAvyA che te vAMcavA gya che. saMvata 1903mAM zrI amadAvAdanA dIlhI daravAjA bahAra zeTha haThIsaMga kezarIsiMganI vADInI pratiSThA mahotsava karAvavAmAM paNa kavizrIe paMDita rUpavijayajI sAthe bhAga lIdho Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. ( 13 ) hate. e pratiSThA pachI bhayaMkara kolerAne upadrava cAlyo hato. tenA paNa DhALIA kavizrIe padyamaya banAvyAM che. temAM jAvaDazAnA uddhAra vakhate saMvata 108mAM jAvaDazAne dhvajadaMDa caDAvatAM deva addhara upADI gayA tenA pratiSThA karAvanAra zrI vayarasvAmI daza pUrvadhara hatA chatAM te kAMI karI zakyA nahi e bhAva lAvI pitAne bacAva karyo che. kALadharma - zrI vIravijaye aneka zrAvakAdine upadeza ApyA. aneka sthAnee vihAra karyo. amadAvAdanI janatAne khAsa lAbha Ape. temanA zrAvakemAM ghaNA agresaranAM nAme Ave che. teonI vRddha vaya thatAM saMvat 1908 mAM teone sakhta mAMdagI thaI. temanA bhakta zrAvakoe sArI rIte vaiyAvacca karI. teo saM. 1908nA bhAdaravA vadi trIjane divase amadAvAda zaheramAM kALadharma pAmyA. te divase haju sudhI amadAvAda zaheramAM pANI pALavAmAM Ave che ane sarva vyApAra dhaMdhA temanI yAdagIrImAM baMdha rAkhavAmAM Ave che. bhaThThInI piLanA upAzrayamAM temanI pAdukAnI sthApanA saM. 1909 nA mahA sudi nomane divase thaI che. maraNa samaye teozrIne 7muM varSa cAlatuM hatuM. teo A saMsAramAM 78 varSa 338 divasa rahyA. temaNe jaina sAdhunI dikSA 61 varSa paryata pALI. * zrI vIravijaya kavinI ATalI jIvanarekhA prApta thaI zakI che. emanI gurjara kavi tarIkenI khyAti para ApaNe have vicAra karIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ kavi tarIke zrI vIravijayajI kavi tarIke gurjara kaviomAM zrI vIravijayanuM aneAkhuM sthAna che. emanI kRtimAM asAdhAraNa camatkAra che. emanA pratyeka kAvyamAM ekaluM mAdhuryaM ThAMsI ThAMsIne bharelu che. emanI kRtimAM jhaDajhamaka ane alaMkAro pratyeka paMktimAM che. emanA kAvyamAM mIThAza ane zabda citya eTalAM suMdara che ke eka vAra kAvya vAMcyA pachI kAnamAM enu gujana thayA kare che. emanA zabdAlaMkAra ane arthAlaMkAra ati ucca prakAranA che. emanI bhASAmAM bhAva che, ArdratA che, vyavahAranu pASaNa che. emanA kAvyanI geyatA ati suspaSTa che. emanI pratyeka DhALe! gurjarIne kaThe atyAra sudhI vahe che. emanA kAvyanI mImAMsA karavAmAM khUba AnaMda Ave tevuM che. eka bAbata ahIM spaSTa karavI khAsa prastuta che. prAcIna kAvyA para carcA thAya che tyAre jaina sAhityane kAM tA dhArmika sAhityanI kakSAmAM mUkI athavA ekadezIya gaNI tenI upekSA karavAmAM Ave che. A upekSAne pariNAme ghaNA gerainsApha jaina sAhityane thayA che. e vAta jarA vistArathI kahevA jevI che. prathama daSTie jotAM jaNAze ke gurjara prAcIna sAhitya bahudhA dhArmika bhUmikAmAMthI udbhava pAmela che. ApaNe premAnaMdanuM sAhitya joie ke narasiMha mhetAnuM sAhitya joie ke anya kAi paNa prAcIna gurjarakavinuM joie tA temAM dhArmikanuM caritra ke dharma bhAvanA jarUra haze. ethI kAi sAhitya upekSavA yeAgya thavuM na ghaTe. muddo e che ke prAcIna gujarAtI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. ( 15 ) sAhityamAM dharmabhAvanAnuM ja ekaMdare piSaNa che. jene sAhityakAroe dareka kathAne ke rAsane jena AkAra Apyo che, paNa tame je kaMI paNa rAsa sAdhaMta vAMcaze to temAM nevuM TakA te adbhuta kathA ke navala kathA je ja bhAva dekhAze. prastuta vIravijayane kaI paNa rAsa vAMcatA jaNAze ke emAM eka kedrastha vicAra te dharmabhAvanAne jarUra haze, paNa prastAvika prasaMgo, varNana ane caritrAdaza sAmAnya janatAne samajAya tevA ane bahu muddAsaranA haze. kahevA muddo e che ke prAcIna jaina sAhityane dhArmika ke ekadezIya gaNuM tenI upekSA karavAmAM AvI che. ethI janatA e ati suMdara sAhityanA lAbhathI vaMcita rahI che. emAM sAhityane nukazAna thAya te karatAM janatAne ghaNuM hAni pahoMce che e najare e savAlanI carcA thavI ghaTe che. A muddo A viSayane aMte vadhAre spaSTa thaze. jena rAse bahu vyavahArU jJAna ApanArA ane muddAne anulakSI lakhAyelA che ane janatAne turata rUce tevI zailIe taiyAra thayelA che. vyavahAradakSatA - zrI vIravijaya kavimAM vyavahArakuzaLatA keTalI hatI te temanI kRtiomAM temaNe karela vyavahAranA piSaNathI jaNAya che. emaNe emanI kRtiomAM nItinAM sAmAnya ane ucca dharaNe bahu spaSTa rIte ane AkarSaka zabdomAM ApyA che. teozrInI hitazikSA chatrIzI suprasiddha che. junI vAcanamALAnI chaThThI copaDImAM tene keTalAka bhAga Ape hate. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 16 ). paMDitathI sAMbhaLa sajajana nara nArI, heta zikhAmaNa sArIjI, rIsa kare detAM zikhAmaNa, bhAgya dazA paravArI. - suNaje sajajane re. pachI e chatrIzImAM aneka vyavahArU zikhAmaNo cItarI che. be jaNa vAta kare jyAM chAnI, tyAM ubhA navI rahIe. vare na karIe ghara vecIne, jugaTaDe navI ramIejI. be hAthe mAthuM navi khaNIe, kAna navi khetIejI. bheya citrAmaNa nAge suve, tene lakSya che. AkhI chatrIzI khAsa vAMcavA gya che. kavinI vyavahArakuzaLatAnA dAkhalA enI pratyeka kRtimAM che. ahIM te prathama batAvavAnuM kAraNa e che ke jena kavio para dhamadhatA ke ekadezIyatAne parokSa apakSa Aropa mUkAya che te abhyAsa vagaranI upajAvI kADhelI vAta che. dhammilanA rAsanI zarUAtamAM dhammila tyAgabhAva pasaMda kare che tyAre tenI mA tene saMsArI banAvavA jugArIonI sobata karAvavA mAMge che. te vakhate tenA pitA sAte vyasana saMbaMdhI kahe che. zeTha kahe suNa suMdarI, te sAcI kahI vAta; paNa saMgate vyasanItaNu, guNI janane guNaghAta, 1 mAMsa prasaMge dayA nahi, madirAe yazanAza; kulakSaya vezyA saMgate, hiMsA dharma vinAza. 2 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. ( 17 ). maraNa lahe cerIthakI, sarva nAza paradAra; jugaTIyAnI sebate, ghara-dhanane apahAra. 3 naladamayaMtI hAriyAM, rAja kAja sukhavAsa; pAMDava hAryA dvipadI, vaLI vasiyA vanavAsa. 4 nIca jugaTIyA jAtanI, saMgati na ghaTe nAra; uca prasaMge pAmIe, sukha saMpada saMsAra, 5 tyArapachI tyAM susaMgati-kusaMgatinA cAlu daSTAMto ApI vAtane khUba mahalAvI che. vyavahAradakSatAnA prasaMgone emanA pratyeka rAsamAM pAra nathI. A vAtane vadhAre agatya ApavAnuM kAraNa e che ke atyAra sudhI janatAmAM evI mAnyatA pracalita che ke jena kRtiomAM dharmanI ja vAta hoya che. A hakIkata jena kRtine avalokavAnI upekSAmAMthI ja udbhavela che. lagabhaga pratyeka jena kRti vyavahArakuzaLa manuSyae racela che. emAM nyAya ane satyanI pAlanAne, nIti ane vyavahAranI poSaNAne khAsa sthAna ApavAmAM AvyuM hoya che. saMsArane tyAga karavA chatAM emanI kRtio evI vyavahAramaya hoya che ke ghaNIvAra zrotAne Azcaryamugdha karI nAkhe che. vyavahArathI para thanAra prANuM ghaNI vAra vyavahArane ane khAM daSTibinduethI oLakhI zake che. A satya kavi vIravijayanA saMbaMdhamAM te koI paNa prakAranA virodhane bhaya vagara kahI zakAya tema che. temanA rAsa ane upadeza graMthamAM vyavahArane ati ucca kakSAmAM batAvela che. enAM daSTAMte ApavA besIe to aneka graMtha bharAya teTalI moTI tenI saMkhyA thAya tema che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ (18) paMDitazrI emanI vyavahArakuzaLatA emaNe ati uMDA pravacanaprasaMgamAM paNa vAraMvAra ANela che. emaNe cosaTha prakArI pUjA racI che tyAM A prANa bAjI bhUlyA che evI vItaka vArtA tenI pAse bhagavAna samakSa kabUla karAve che. tyAM bhagavAna pAse eka prasaMge te kahe che - nigama eka nArI dhUtI paNa, ghebara bhUkha na bhAMgI; jamI jamAI pAcho vaLiye, jJAna dazA tava jAgI. bhUlyA bAjI. 3 ahIM vyavahAra samajAvavA eka pracalita AkhyAyikAno upayoga karyo che. naigama eTale eka vANuo hato. tene ghebara khAvAnI khUba hoMza hatI, paNa tene tene roga thato nahato. eka divasa teNe eka strIne chetarI ane evA apramANika dhanathI pitAne mATe ghebara taiyAra karAvyA. pote snAna karavA gaye, daramyAna jamAI AvyuM. sAsue jamAIne ghebara khavarAvI dIdhA. jamAI sAme maLe. vANuo samajyo ke potAnA prArabdhamAM ghebara nathI. tene ghebara khAvA na maLyA. ahIM apramANikapaNe prApta karela dhana ane aMtarAya karmane evo suMdara sahayoga karyo che ke vAMcanArane kharekhara AnaMda prApta thAya. kahevAnI vAta e che ke ati nAjuka zAstraprasaMge citaratAM paNa emaNe vyavahArane vicAryuM nathI. paMcepAkhyAnanI tathA cAlu kathAo, AkhyAyikAo ane daSTAMtene pUratA upaga karyo che ane sAMbhaLanArane baMdha thAya te rIte vizuddha vyavahArane piALe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ kavizrInI kRtio - - :: padya : rAso. (1) surasuMdarIne rAsa. (mudrita) - A rAsa vIravijyanI yuvAnavayanI kRtiomAMno eka che. e rAsa teozrIe amadAvAdamAM saM. 1857nA zrAvaNa zudi 4 gurUvAre pUro karyo te vakhate temanuM vaya mAtra 28 varSanuM hatuM, chatAM e kRtimAM padalAlitya ane varNanazailI khUba suMdara che. e rAsamAM nave rasanuM piSaNa che. e kRti jotAM kavinuM kavitva jhaLakatuM, vikasatuM ane yuvAnIne thanaganATa karatuM dekhAya che. (2) basmilane rAsa. (mudrita) kAvya camatkRtine A namune saMvata 186nA zrAvaNa zuda trIje pUro karyo. niyama levAthI keTalA lAbha thAya che tenuM temAM addabhuta caritra che. tenI aMtargata agaDadatta muninuM caritra kharekhara eka adbhuta kathA che ane te caritranAyakanA mukhamAM ja mUkavAmAM AvyuM che. A rAsano aradhe bhAga A caritra le che. A rAsanI prazastimAM eNe ItihAsa-vaMzaveli varNavelI che. e prazasti ane have pachI kahevAnA caMdrazekharanA rAsanI prazastine etihAsika vibhAga eka sarakhe hovAthI ahIM te utArI laIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ (20) paMDita zrI tapagaccha kAnana kalpatarU sama, vijayadevasUri rAyAjIra nAma daze diza jehanuM cAvuM, guNajanavRMde gAyAche. vijayasiMhasUri tasa paTadhara, kumati mataMgaja siMhajI tAsa ziSya sUri padavI lAyaka, lakSaNa lakSita dehe jI. saMgha caturvidha deza videzI, maLiyA tihAM saMketejI; vividha mahotsava karatAM dekhI, nija sUripadane hete che. prAyaH zithila muni bahu dekhI, mane vairAgye vAsIjI; sUrivara Age vinaya virAge, cittanI vAta prakAzIjI. sUri padavI nathI levI svAmI, karazuM kiyA uddhAra; sUri bhaNe A gAdI chetumacI, tumavaza gaNu aNagArajI. ema kahI svargasIdhAvyA sUrivara,saMghane vAta suNuvIjI; satyavijaya paMnyAsanI ANA, munigaNamAM varatAvI che. saMghanI sAthe teNe nija hAthe, vijayaprabhasUri thApIjI; gacchanizrAe ugra vihArI, savegaNu guNa vyApI jI. raMgita vastra lahI jaga vaMde, caitya vajAe lakSIjI; sUri pAThaka rahe sanamukha ubhA, vAcaka jasa tasa pakSIjI. muni saMvegI, gRhI nirvedI, trIje saMvega pAkhIjI; mukti mArga e traNe kahIe,jihAMsiddhAMta che sAkhIjI. Arya suhastisUri jema vaMde, AryamahAgiri dekhIjI; che tIna pATa rahI maryAdA, paNa kaLiyuga vize khIjI. ahIM sudhI satyavijaya paMnyAse vikramanI aDhAramI sadImAM me kiyAuddhAra karyo tenuM varNana che. sAdhu-catiomAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. ( 21 ) maMdatA-zithilatA AvI jatI dekhI satyavijaya paMnyAse vetane badale sAdhunAM kapaDAM pILAM karyA ane savignapakSa kADhyo. kaMpaDAnA raMgane caityadhvajA sAthe sarakhAvela che. emAM atyAre jema deza dezanA jUdA jUdA vAvaTAe heAya che. tenu anulakSya che. emAMthI jANavA jevI vAta e nIkaLe che ke--satyavijaya panyAse navA mArgo calAvye temAM saMghanI saMmati hatI ane gacchAdhipatinI paravAnagI hatI. A suhastI ane A mahAgirinA ullekha eka ja dharmamAM mA alaga alaga hoya chatAM sApekSa hAya tA bannemAM satya hoya che enu sthApana che. nyAyavizArada yazeAvijaya upAdhyAya A kriyAuddhAranA pakSamAM hatA ema A prazasti parathI jag2Aya che. A prazasti jo ke ema * kahe che paNa kharUM jotAM yazeAvijaya veta vastrathI anya ra MgIna vastra karavAthI virUddha hatA ema temanA vaktavya parathI jaNAya che. tyArapachI prazastimAM jaNAve che:-- grahila jaLAzI janatA pAzI, nRpamazrI paNa bhaLiyAjI; satyavijaya gurUziSya bahuzruta,kapUravijaya matimaLiyAjI. tAsa ziSya zrI khImAvijaya budha, vidyAzakti vizAlIjI; jAsa pasAye jagatameM cAveA, kapUracaMda bhaNazAlIjI tAsa ziSya zrIsujasavijaya budha, tAsaziSya guNavatAjI; zrIjIbhavijaya vijaya jasa nAme,je mahImAMhI mahaMtAjI. paDita vIravijaya tasa ziSye, racanA racI surasAlajI; dhrummila caritra tistata vIkharyAM,meLI karI phUlamALajI. ra 1 ghelA kare tevuM jaLa pIdhelA leAkeAne joine. 2 ekaThA karIne. www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 22 ) paMDitazrI vijayadevedrasUrIzvara rAjace, DhathI bhavI ka prasiddhijI; rAjanagaramAM rahIya cAmAsu, rAsanI racanA kIdhIjI. saMvata aDhArase channuM varase, zrAvaNa ujalI tIjejI, A bhavamAM paccakhkhANatANu phaLa,varaNavIyu' mana rIjhejI. satyavijaya paMnyAsanA ziSya kapUravijaya, tenA ziSya khImA( kSamA )vijaya ( enA vakhatamAM kapUracaMda bhaNazALInI jagatamAM nAmanA thai ), tenA ziSya sujasavijaya, tenA ziSya zuvijaya ane zuvijayanA ziSya 5. vIravijaya ( kiva ). A rIte emanu vaMzavRkSa zarUAtamAM jaNAvyuM te spaSTa thAya che. AkhA rAsamAM alakArA anne prakAranAM khUba AvyAM che. zabdAlaMkAra tA pratyeka pAdamAM che ane arthAlaMkArAnA pAra nathI. emAM ADakathAe, AkhyAyikAo, subhASitA ane pUrva daMtakathAnA pAtrAnA nAmeAllekhAne pAra nathI, enI upamAe tAdRzya ane hRdayaMgama che, enI geyatA zrutine AnaMda ApanAra che, emAM vyAjokti ane jhaDajhamakanA pAra nathI ane e gAtAM rAmAMca khaDAM thAya tevI paddhati jALavI rAkhI che. AkhA rAsa evI paddhatie banAvyA che ke game tyAM aTakavAmAM Ave te bIje divase zrotAne AkarSAine AvavuM ja paDe. e rAsa lagabhaga arvAcIna gura girAmAM che ane khAsa vAMcavA lAyaka che. enA chApela pustakanA pRSTha 343 che ane enI zleAka saMkhyA 3700 upara che, enA cha vibhAga ( khaMDa ) pADavAmAM AvyA che. emAM dareka khaMDamAM anukrame 13, 10, 15, 13, 11 ane 10 DhALeA che. pratyeka DhALanA prAraMbhamAM duhA Ave che jenI saMkhyA sarerAza dezanI heAya che. pratyeka DhALa cAlu gujarAtI garakhAnA rAgamAM gAI zakAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. (23) (3) caMdrazekharane rAsa. . A kavirAjanI chellI rAmaprasAdI che. e rAsa saMvata 1902mAM vijayAdazamIne divase rAjanagaramAM pUro karyo. ene viSaya "munidAna "nA mahimAne che. ene keMdrastha vicAra nyAyapArjita dravyathI karelA dAnane che. emAM aMtarakathAo ghaNuM che. citrasena padmAvatInuM caritra ane zIlavatI caritra trIjA khaMDamAM che. cothA khaMDamAM jayaratha rAjAnuM strI-caritradarzaka caritra, te ja khaMDamAM vIrasena maMtrInuM strI-caritradarzaka caritra ane lebha para zaMgadatta zeThanuM caritra khAsa bodhaka che ane kavitvanAM namunAo che. emAM cAra khaMDa pADavAmAM AvyA che. kula gAthA 2243 che ane pratyeka khaMDamAM anukrame 9, 11, 17 ane 20 DhALe che. A rAsa duniyAnA anubhavane aMte lakhAyeluM hovAthI kavie temAM khUba dakSatA batAvI che, vyavahAra ane dharmanuM emAM abhuta aikya karyuM che ane tyAgadharmanI zarUAta dAnathI thAya che te vAta aneka rIte vaijJAnika paddhatie paNa vyavahArU rIte batAvI che. AbAlavRddha sarvane AnaMda thAya te kathArasa temAM jamAvyuM che ane rAsa hAthamAM lIdhA pachI pUre karyA vagara choDI zakAya nahi te rasa temAM jamAvI tene sArvatrika karyo che. Akho rAsa vAcatAM eka paNa sthAne kaMTALo Ave tema nathI ane eka eka citra - hRdaya para lAkSaNika asara kare evI bhavya racanA karIne bahu suMdara kRti jIvananA chevaTanA bhAgamAM kavizrIe prakaTa karI che. * rAsasAhityane je yuga jena kaviomAM cAle tenI A chevaTanI kRti lagabhaga kahI zakAya. vikramanI vizamI zatAbdinI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) paMDitazrI zarUAtanI A kalAkRti rAsasAhityane chelle zabda che ema kahI zakAya. tyArapachI kaI mahatvane rAsa banyuM hoya ema jANavAmAM nathI. A rAsamAM paribhASA lagabhaga navIna che eTale narmada-dalapata yuganI uSA enI bhASAmAM dekhAya che ane enA rasanI jamAvaTa anirvacanIya hoI, enAM varNane asarakAraka che, enuM zabdagAMbhIrya zoryamaya che, ene rasapravAha avihata che ane emAM anuprAsa kAvyanA suprasiddha niyamane anusaranArA che. kavinA kavitvanA khAsa cUMTelA phakarA e rAsanA joI jaIe. vArAMganA varNana (dhammila rAsa, prathama khaMDa, ceAthI DhALa.) catura citrAmaNa cAture, citarI citrazALI; camake nara citta citavI, caturA caracALI. 1 vinayavatI vArAMganA, vacane vIMdhANe; vikasita vanaja vanAzraye, ala yuM lapaTANe. 2 vikasyo phaara vihAyase, vacce vIjaLI bhALI; lalita lIlAvatI lIlamAM, lAdhI laTakALI. 3 lAMbI veNu vilokIne, bhUmi bhoriMga peThe laMka kaTitaTa kesarI, vanamAM jaI beThe. 4 pANuM caraNa sukumALatA, jaLa kamaLa te dekhI. raMbhA laghu uMcI gai, e sura animekhI. 5 daLamaMDaNa gajarAja che, sehe rAja duvAra; paNa nabaLe eka lakSaNe, nAkhe zira chAra, 6 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. ( 25 ) daMtataNA cuDA kIA, haiye mAtInA hAra: hasti gati harI nArIe, duHkha bhar dhare chAra, 7 dharI zaNagAra vinAdanI, kahe vAta vilAsI; meAhanI ma Mtra miSe ghaDI, dhAte ihAM vAsI. 8 kuMara te dekhI mAhIe, nave nitya rANagAra; pAMca viSayasukha bhAgamAM, bhUlyA gharabAra. 9 X x * x peAtAnI pasaMdagIthI dhammilakumAra yazeAmatIne paraNyA. lagna thayA pachI thADA vakhata sAMsArika sukha bhAgaLyu. pachI adhyAtma rasamAM paDyo. tenu varNana, tenAM rUpaka khUkha sarasa che. ( sadara rAsa. 1. 2) vara AvAse vasiyAM prIte re, sukha bhAgavatAM svanI rIte re; ketA dina rasa sukhabhara jAtAM re, puNyAthI dharmila dharma rAtA re. 4. adhyAtama rasa bhaNavA mAMDe re, pustaka hAthathakI navI chAMDe re; sAdharmI beThaka bheLI re, peAsaha paDikkamaNAMnI TALI re. 5. vaNija kriyA jUDo vyavahAra re, meAhanI jALa yoAmatI nAra re; te saghaLA kIdhA parihAra re, AtmadhyAnI huA vrata dhAra re. 6. nArI vache vanajaLakrIDA re, kuara kahe ekedriya pIDA re; sA kahe cAleA Aja ujANI re, kuara kahenahi e jinavANI re. cha. che bheLA khaTarasa pAka re, Aja navI dhAryAM dhRta zAkare; vache sA kanakAvalI hAra re, cA mALA ne gaNeo navakAra re. 8. vahepArI Ave gharabAra re, elAve bhALA aNugAra re; Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) paMDitathI, pUche sakhIo yazomatI kema re, prItama tuja pALe che prema re. 9 bele sA muja pIyu saMga re, pAravatI ne zaMkara vega re; jaba cAhe sA bhajana bhAve re, A taNuM phaLa ziva maMgAve re. 10. sAmagrI saMbhAganI dhyAve re, tava eka pAde jaga dharAve re; aMge cAhe jaba zaNagAra re, tava Ape pannaga be cAra re. 11. cAhe vilepana bhasma caDhAve re, gIta gAna sUra gAla bajAve re; vAhana veLA sAMDha pramANa re, maMdira mAge vase samazAna re. 12. paranArI dekhIne rAce re, bhIlaDI pUThe nAge nAce re; dharI ardhAga hRdayathI uvekhI re, e vara gArI amara te dekhI re. 13. yAga ghaNuM jana ghara ghumAve re, rahe rahe gerI mA kahI gAve re; paNa pati dekhI mana lajAve re, kRpe paDatI du:kha samAve re. 14. e laMbANa TAMcaNamAM viziSTa nirUpaNa che ane vAMcatAM AhalAda thAya tevuM che. emAM aneka alaMkAre che. e zabdAlaMkAra ane arthAlaMkAranuM citra che. AlAnathI chUTelA madamasta gAMDA hAthInuM varNana. bhaya, Azcarya, vIrarasAtmaka varNana (1. 11) dalamaMDaNa ripukhaMDaNa, gaja guNadhAma che he lAla ke; gaja hastIghaTAmeM paTAvata, caMpaka nAma che he lAla ke, caMpaka. te madabharIo dharI na jAya mahAvate re lAla na jAya; AlAnathaMbha umeLI, karelI bhaTa dhAvate he lAla karalI) 2. pADato ghara hATa IhA halakAraze Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. (ra7), he lAla; hAM nA leI jIva, turaMgane mAraze he lAla; turaMganeema kahetAM teNu vAra, subhaTa bhAlAM dharyA he lAla; subhaTa pAsata nAsata trAsata, cAkara ThAkarA he lAla ke, cAkara. 3. gajita ujita sUMTha, pracaMDa ulALato he lAla; pracaMDa gati vila prabhaM jana, dhULa uchALato he lAla ke dhaLa0 prAvRTa aMbhoda suMdara, kALe vAraNe he lAla ke kALe agni dhamyuM jema tAmra, ratAkSe bhISaNe ho lAla. ratAkSetra 4. sAte sota savaMta, jalAzraya dArUNe he lAla; jalA jaMgamagiri nijharaNu, jharaMtAM bAraNe he lAla; jharaMtApAchaLa paga vilagatI, khalaMtI zaMkhalA he lAla; khalaMtI. bubArava kare leka, phIratA vegaLA he lAla. phIratA5. e ja rAsamAM virahI strInuM varNana (2. 1), laDAInuM hRdayabhedaka varNana (ra. 4) vigere pAra vagaranAM zabdAlaMkAra, arthAlaMkAra ane judAM judAM rasAtmaka citra che. caMdrazekharanA rAsanI zarUAtamAM ja putrane keLavaNuM ApavAnI keTalI jarUra che te para vicAra karatAM deharAmAM jaNAve che - tiNe avasara mAtA pitA, ciMte citta majhAra; rAjyapade e cegya che, lakSaNavaMta kumAra. 1 - vidyA viNa zobhe nahi, zastra vinA bhaTa jAti; paviNuMgA, nadI jaLa vinA, caMdravinA jema rAti. 2 eka nagara eka rAjavI, mUrakhamAM ziradAra; rAja calAve maMtravI, bhU5 kacerI majhAra. 3 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) patizrI eka dina rAja kacerIe, AvyuM AbhirALa; TeLuM naTanuM nAcatuM, gAve gIta rasALa. 4 dAsI hajurI rAyanI, bese bhUpati pAsa; bhUlacUka batalAvatI, kAna dharI mukha pAsa. 5 rAgaraMga karI pUchatA, bhUpane nartakI jAma; dAsI vayaNe nRpa kahe, rAgataNuM te nAma. 6 rAga AlApI pUchatAM, nartakI nRpane jama; dAsIkathita rAjA kahe, paMcama rAga te nAma. 7 kAryavaze dAsI gaI. maMdiramAM lahI lAgaH nRpa kahe nartakI pUchatAM, e sahI chama rAga. 8 dAsI AvI utAvaLI, kahe e geDI rAga vaLatuM rAjasabhA vacce, bole mUkha pravAda. 9 (rAjA kahe-he dAsi!) ehI rAga te geDI paNa je tuma nAyAta deDI; baMdA vIsa talaka caDhate, paNa nAhIM pIche valaMte." ema suNI sarva sabhA hasI, e mUrakhanI rIta; nATakIA nAThA save, jANI mUrakhanI bhIta. 10 te mATe e kumarane, vidyA bhaNavA heta; paMDita pAse mUkIe, narane vighA neta. 11 (bIjI DhALa-prathama khaMDanA duhA) 1 AzAbhareluM. 2 AvI na hatI te. 3 netra. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI (29) virahanuM varNana. vanitANuM citta vedhiyuM re, vaMThI sAMbhaLI vAta; vasAvazI thaI vegaLI re, viSamI vajanI ghAta. 1 virUI veLA viyoganI re, vedhathI na khamAya; vijegI vanamAM phare re, pRpApAta karAya. virUI 2 jima caleM calI bIhu re, usNu tune kALa; tRSAvata viletA re, sahetAM tApanI jhALa. virUI. 3 udaka vinA rajanI gaI re, paDiye vAdaLa ThAra; kuzAgre jaLabiMduo re, dekhatAM tiNivAra. virU. 4 prema viyoge deya ciMtavI re, eka ekane kahe tyAMhI; tuM pItuM pI karatAM paDayuM re, pavane jaLa rajamAMhI.virUI05 maraNa gayA deya nirAzathI re, e naranArI viga; idra rIsANI manAvatAM re, je che bahulA bhega. virUI 6 rAsanA zrotA kevA hovA joIe ? te saMbaMdhamAM trIjA khaMDanI zarUAtamAM kavivara kahe che ke - zrI zubhavijayajI muja gurU, suragurU sama vikhyAta; samaraMtAM sukha saMpaje, japatAM akSara sAta 1 bIjo khaMDa akhaMDa rasa, pUraNuM hue manaraMga; trIjo khaMDa kahuM have, suMdara zrotA saMga. 2. je zrotAjana maMDaLI, vakatA samukha da; caMdrathakI amRta jhare, kerava vana paratakSa. 3 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 30 ) patizrI mUrakha zrotA AgaLe, vaktAnA upadeza; pAka vayaNa suNI kare, varathA citta kleza. 4 vipra bhaNe varathA tame, samajI rUve che kema; muja pADu' AraDI mu, rakhe tuma pragaTe tema. pa paDimaNe DAu devazI, huM paNa khImazI DhAu'; jhaghaDe paDikkamaNAM vinA, bihu kahe nija ghara jAuM. adhA AgaLa ArasI, kyuM badhira pura gAna; mUrakha AgaLa rasakathA, e traNe eka ja tAna. tiNe nidrAdika pariharI, suNo zrotA dakSa; jANa haze tama rIjhavuM, khANI na bhUle lakSa. x * X X vANIA ane brAhmaNanuM varNana karatAM pahelA khaMDamAM suMdara garabe lalakAre che-- ( rAga. kezaravarNA hA ke kADhI kasu! mArA lAla ) tava sura khele heA ke naravai puttA mArA lAla; ene maLIA aa ke e doya ttA mArA lAla; Nika ne vADava hA ke e ehu jAti mArA lAla, mitrapaNAthI hA ke thAya ati mArA lAla, 10 ghAsanI ane hA ke vAdaLa chAyA mArA lAla, vezyAsa'gati he| ke viNakanI mAyA mArA lAla; jaLanI vRSTi haiA ke nIcanI sevA mArA lAla, jaLa parapoTA hA ke tulya gaNelA, mArA lAla, 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ viravijayajI. vaNika jagatamAM hA ke traNa garbhAvAse hA ke citra maraNa thayelA hA ke trIjo avara bharUDse hA ke kabahu na rahIe mArA lAla. 12 tima vaLI bhikSuka hA ke brAhmaNa bhUMDA mArA lAla, dAna mRtakanAM ho ke keLave kUDo mArA lAla; dhanapati naranAM hai| ke maraNa ja vache. mArA lAla, eka dina nApe hA ke tAsa nI che . mArA lAla, 13 eka dina jamaNe hA ke tidina lAMghaNu mArA lAla, mAMgaNa janamAM ho ke nabaLA brAhmaNa mArA lAla; tRNathI halakI hai| ke tulanI jAti mArA lAla, tehathI halakA hA ke vipra vijAti mArA lAla. 14 pavana na pharase hA ke rakhe muja Age, mArA lAla, mAgaNu ve Teve hA hA ke kAMIka mAge mArA lAla, ( 31 ) bhalerA mArA lAla, karelA mArA lAla; kahIe mArA lAla, A samAM zabdaprayAga, bhASAsava ane vanazailI jovA lAyaka che. AkhA rAsa vAMcatAM khAsa AnaMda thAya tevI AkhI racanA che. AkhI vArtA adbhuta kathA che, kAIkharI che, navala che ane rasamaya kAnya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjA sAhitya dhArmika divasamAM dharmAnuSThAnanA eka vibhAga tarIke jemAM pUjA bhaNAvavAno rivAja che. te vakhate khuba ThATha karavAmAM Ave che. prAcIna paddhatimAM e pUjA bhaNAvatI vakhate naraghAM, sAraMgI ane kAMsIne upayoga thato. kAMsImAM calatI, hIMca ane hAMsa traNa prakAra Areha, avareha ane palaTA sAthe thAya che. pUjA bhaNAvanAra niSNAta hoya che te bhAre nuka cAle che ane gavarAvanAra ane jhIlanAra be pakSe eka rasa thaI jAya che. e paddhatimAM dezI rAgone khUba sthAna maLe che. garabI garabAnA rAgane AthI khUba pracAra jenAmAM cAlyuM hatuM. emAM kavacit nRtya paNa thAya che. A prAcIna paddhati nAnAM gAmamAM haju paNa cAle che. nedhavAnI vAta e che ke emAM gAvAnuM kAma purU kare che, jyAre strIvarga te mAtra sAMbhaLavAnuM ja kAma kare che. kavacit strIvarga pUjA bhaNAve che tyAre purUSavarga hAjara rahetuM nathI. arvAcIna paddhatimAM e ja pUjAone asala rAga ke rAgaNImAM hArmoniyama, phIDala, dIlarUbAmAM gavarAvavAno pracAra vadhatuM jAya che. emAM khAsa niSNAta gAyake kAma kare che jyAre bAkInA hAjara rahelA zrotAnuM kAma kare che. kavivara zrI vIravijayanI pUjAmAM bhAre camatkAra che. emanuM zabdalAlitya eTaluM suMdara che ke emanI pUjAe sAMbhaLyA pachI divasa sudhI kAnamAM guMjArava kare che. emaNe pUjA jevA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. (33) viSayamAM vyavahAra ane tattvajJAnanuM ajaba mizraNa karyuM che. pUjAnI kRtiomAM teonuM sthAna ghaNuM viziSTa che ane nirvivAdapaNe prathama sthAna teo le che. pUjAonI kRtio soLamI zatAbdithI zarU thaI che, paNa te sarvanI upara kaLaza vIravijayajI kavie ogaNIzamI sadInI Akhare caDhAvyuM che. emanI pUjA nIce pramANe che:(1) aSTaprakArI pUjA. A kRti saM. 1858 nA bhAdaravA zudi 12 ne divase pUrI thaI. eTale A kRti paMDitanI kRtionI zarUAtamAM gaNAya. e banAvatI vakhate kavinuM vaya 29 varSanuM hatuM. dravyapUjAnA ATha prakAra che. jaLa, caMdana, puSpa, dhUpa, dIpa, akSata, naivedya ane phaLa. A dareka pUjAmAM prathama asala rAga Ave che ane upara dezI rAgamAM gIta Ave che. dareka pUjA asala rAgamAM athavA dezanA rAgamAM gAI zakAya che. dareka pUjAnA prAraMbhamAM be be duhA (doharA) mUkyA che, je ghaNA pracalita che ane dararoja aneka mukhathI uccArAya che. A kRti paNa jenemAM ThIka prazaMsA pAmI che. enA namunA tarIke dIpakanI pAMcamI pUjAnuM gIta utArIe. dIpaka dIpate re, lokAlokapramANa; eha dIvaDe re, pragaTe pada niravANu dIpaka dravyathakI dIpakanI pUja, karatAM da gati reke re, prabhu paDimA Adarza karIne, Atama rUpa vileke. dI. 1 zuddha dazA cetanakuM pragaTe, vighaTe bhavabhaya re; cidAnaMda jhakajheLa ghaTAzuM, kevaLa dIpa anUpe. dI. 2 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ (34) paMDitazrI paData pataMga na dhamakI rekhA, nahi caMcaLa mArUte re; vRta viSNu pUre pAtra na tApe, vaLI navi mela prasUte. dI.3 pApa pataMga paData tema dIpaka, karatI do sAhelI re; jinamati dhanasirirIzivasukhane, vIra kahe raMgarelI. 4 A pramANe chatAM AgaLa upara pUjAnI je kRtio kavizrIe karI che tenA pramANamAM A kRti sAmAnya gaNAya. (2) cesaTha prakArI pUjA A kRti saMvata 1874nA vaizAkha zudi 3 (akSayatRtIyA) ne reja kavirAje pUrI karI ema teo kaLazamAM jaNAve che. e kRti amadAvAda(rAjanagara)mAM karI che ema jaNAya che. A kRtimAM tatvajJAna ane vyavahAranuM asAdhAraNa samIkaraNa kavie karyuM che. karma ATha che. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mehanIya, AyuSya, nAma, netra ane aMtarAya. jJAnAvaraNIyakarmathI AtmAne jJAnarUpa mULa guNa AcchAdana pAme che. darzanAvaraNIya karmathI AtmAne dekhavAne mULa guNa avarAya che. vedanIya karmathI zarIra saMbaMdhI sukha-duHkhane anubhava thAya che. mohanIya karmathI krodha, mAna, mAyA, lAbha, rAga ane dveSa thAya che. saMsAranuM mULa A karmamAM vadhAre hoya che. AyuSya karmathI amuka bhavamAM keTalA varSa rahevuM tene nirNaya thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI (35) nAma kamathI gati, jAti, iMdriya, zarIra, saMsthAna, kIrti Adi aneka citrAmaNa vicitra prakAre sArA athavA kharAba thAya che. gotra karmathI ucca-nIca jAtimAM avatAra prApta thAya che. aMtarAya karmathI dAna, lAbha, bhege paga ane baLa para ochI-vadhatI trApa paDe che. e pratyeka karmanI anukrame 5, 9, 2, 28, 4, 103, 2, 5. maLIne kula 158 prakRtio che. prakRti eTale svabhAva. A AThe karmane vicAra jaina tatvoe khUba vistArathI karyo che. e karmothI haMmeza mATe mukti thavI enuM nAma mokSa kahevAya che. A karmonuM viziSTa tattvajJAna A pUjAmAM dAkhala karyuM che ane atyaMta bArIka viSayane hAthamAM ramata ane kAnamAM gAna karate karI dIdhuM che. bIjI dareka pUjA eka divasa bhaNAvavAnI hoya che. A pUjA ATha divasanI che ane pratyekamAM ATha ATha (aSTaprakArI) pUjA heI kula enA 64 DhALa-rAge-laye thAya che. karmanI prakRtinAM baMdha, baMdhanAM sthAne, udaya, udayakALa, sattAgata karmo baMdha, udaya ne sattAvicchedanA sthAne vigere aneka bAbate aMdara dAkhala karI che. ane vyavahAranA dAkhalAo te evA suMdara mUkayA che ke e vAMcatA ane sAMbhaLatAM kharekhara sAnaMdAzcarya thAya. dAkhalA tarIke vedanIya karmanI pUjAmAM anuttara vimAnanA devenuM sukha ane vIra paramAtmAnA pAraNAne aMge charaNazeThanI bhAvanAne adbhuta rIte varNavela che. pratyeka prasaMgane - ujavaLa karyo che ane chatAM pUjananuM dhyeya eka paNa sthaLe kavi cUkyA nathI. vIrakumAranuM hAlaraDuM gAtAM teo lakhe che ke:Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ (36) paMDitazrI vIrakumaranI vAtaDI kene kahiye, kene kahiye re kene kahiye; navI maMdira besI rahiye, mukumALa zarIra, vIra. 1. bALapaNathI lADake nRpa bhAvyo, maLI cesaTha i mahA; IMdrANuM maLI halarA, gayo ramavA kAja. vIra. 2. chArU uchAMchaLA lekanA kema rahiye, enI mAvaDIne zuM kahie? kahiye te adekhAM thaIe, nAzI AvyA bALa. vIra. 3. AmalakI kIDAvaze vIMTANe, meTa riMga roSe bharANe hAthe jhAlI vire tA, kADhI nAkhe dUra. vIra. 4. rUpa pizAcanuM devatA karI chaLiye, muja putrane leI uchaLiye; vIre muSTi prahAre vaLiye, sAMbhaLIe ema, vIra. 5. (3-8) evI ja rIte mahArAjAnA AkhA sinyanuM hRdayabhedaka varNana vigere cethA aSTakamAM e ja pUjAmAM karyuM che ane vasaMtaRtu ane maharAjAnI maitrIne paNa tyAM bhAre lalakArI che. AThamA aMtarAya karmamAM kapilA dAsInA daSTAMtane khUba bahalAvyuM che ane aneka vyavahAranI mIThI vAta karI che. dAnAMtarAyanI vAta karatAM kahe che ke - kalapatarU kanakAcale re, navI karatAM upakAra; tethI marudhara rUDa keraDe re, paMthaka chAya lagAra. karapI bhaMDo saMsAramAM re. (8-2-6) zAstra tathA vyavahAranAM jANItAM daSTAMtenuM nirUpaNa te bahu bhavya kareluM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. (37) kALa anAdi cetana rajhaLe, eke vAta na sAjI; mAyaNa bhaINa na rahe chAnI, maLiyAM mAtapitAjI. bhU bAjI; bAjI bAjI bAjI bhUlyo bAjI. ahIM zrIpALanA rAsanA be viziSTa pAtro mayaNAsuMdarI ane surasuMdarI jayAre zrIpALanI lazkarI chAvaNamAM maLe che tyAre bhavya dekhAva thAya che ane mAtApitA vigere sarvane meLApa thAya che tenuM evuM lAkSaNika varNana karyuM che ke hakIkta yAda karatAM AMkhamAMthI premAzru vahe. AvuM kAvyacAturya AkhI pUjAmAM karyuM che. A pUjA temanI kRtiomAM sarvathI bheTI che. vAstavika rIte e ATha pUjA kahevAya. e pUjAne kaLaza ghaNuM etihAsika hakIktothI bharapUra che tethI atra tenuM nirUpaNa karIe - gAye gAye re mahAvIra jinezvara gAye. trizalA mAtA putra nagIne, jagane tAta kahAye; tapa tapatAM kevaLa prakaTA, samavasaraNa viracA re. mahA1. yaNa siMhAsana besI jaimukha, karmasUDanuM tapa gAye AcAra dinakare vaddhamAnasUri, bhavI upakAra racAye re. mahAga 2, pravacanasAroddhAra kahAve, siddhasena sUrirAye dina cauThThI pramANe e tapa, ujamaNe niramA re. mahA. 3 ujamaNathI tapa phaLa vadhe, Ima bhAkhe jinarA; jJAna gurU upakaraNa karAve, gurU- gama vidhi viracAye re, mahA 4. ATha divasa maLI cosaTha pUjA, nava nava bhAva banA; narabhava pAmI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ (38) paMDitazrI lAhe lIje, puNya zAsana pAye re. mahA5. vijayajidrasUrIzvara rAja, tapagacchakere rA; khuzAlavijaya mAnavijaya vibudhanA, AgrahathI viracAya re. mahA. 6. vaDa ozavAla gumAnacaMda suta, zAsanarAga savA; gurUbhakti zA bhavAnacaMda nitya, anumedana phaLa pAye re. mahA. 7. mRga baLadeva muni rathakAraka, traNya huA eka ThA: karaNu karAvaNa ne anamedana, sarikhAM phaLa nipajAve re. mahA. 8. zrI vijayasiMhasUrIzvarakerA, satyavijaya budha ThA; kapUravijaya tarasa khimAvijaya jasa, vijaya paraMpara dhyA re. mahA9 paMDita zrI zubhaviya sugurU muja, pAmI tAsa pasAthe; tAsa ziSya dhIravijaya saluNa AgamarAga savA re. mahAka 10. tasa laghu bAMdhava rAjanagarameM mithyAtva puMja jalAye paMDita vIravijaya kaviracanA, saMgha sakaLa sukhadAye re. mahA 11. pahele utsava rAjanagarameM, saMgha maLI samudA; karatA jema naMdIzvara devA, pUraNa harSa savA re. mahA0 12. (3) pIstALIza AgamanI pUjA. A pUjA saMvata 1881 nA mAgazara zudi 11 ze pUrI karI che. A pUjAmAM jJAnAdhikAra che. emAM prathama cauda pUrvanuM varNana che. pachI 11 aMga, 12 upAMga, 10 pannA, 6 chedasUtra, 4 mULasUtra, anuyogadvAra, naMdIsUtra maLIne pIstALIza jenasUtro-Agama thAya che tenuM lAkSaNika varNana karyuM che. ATha pUjA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. ( 9 ) che, darekamAM DhALa ane gIta che. sarva rAgo dezInA che. emAM paNa kAvyacAturya to pratyeka DhALa ane gItamAM bharyuM che. * cethI dhUpa pUjAmAM- "eka jana dhrutarasi bole re, he mana mAnyA mehanajI; prabhu! tAharI nahIM ke tele re, ho mana mAnyA mehanajI. e pUjAmAM jhuka jamAvI che. (4) navANu prakArI pUjA. A kalAkRti saMvata 1884 nA caitra zudi 15 ne reja pUrNa thaI che. emAM sArASTramAM AvelA suprasiddha zatruMjaya girinuM varNana che. enI 11 pUjA che. e agyAre pUjA dezI DhALamAM che. AkhI pUjA masta che ane sAMbhaLatAM ke gAtAM khUba AhulAda Ape tevI che. temAM zatruMjayanAM 9 nAmo paikI dareka pUjAmAM nava-nava nAme ApyAM che. ane pratyeka pUjAnA duhAo jena janatAmAM gharagaththu thayelA che. eka be dAkhalAo to khAsa neMdhavA lAyaka che. (navamI pUjA) siddhAcI zikhare dIvA re, AdIzvara alabelo che jANe darazana amRta pIve re, AdIzvara alabelo che. ziva saMmajasAnI lAre re, AdIzvara tera keDa muni parivAre re AdIzvara siva 1. . kare zivasuMdarInuM ANuM re, AdIzvara nAradajI lAkha ekANuM re; AdIzvara vasudevanI nArI prasiddhi re, AdIzvara pAMtrIsa hajAra te siddhi 2. AdIzvara siva 2. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 40 ) paMDitazrI IhAM mekSa gayA keI keTI re, AdIzvara amane paNa AzA meTI re; AdIzvara zraddhA savege bhariyo re, AdIzvara meM meTe dariye tariye re. AdIzvara si. 3. ( agyAramI pUjA.) tIrathanI AzAtanA navI karIe, navI karIe re navI karIe; padhyAna ghaTA anusarIe, tariye saMsAra tIratha0 1. AzAtanA karatAM thakAM dhanahANI, bhUkhyAM na maLe annapANI; kAyA vaLI rege bharANI, A bhavamAM ema, tIratha0 2. (5) bAra vratanI pUjA A kRti saMvata 1887nI divALI(Aso vadi amAsa)ne roja pUrI thaI che. jainadharmanA nItivibhAgamAM-vartanavibhAgamAM sAdhudharma ane zrAvakadharma evA be vibhAga che. zrAvaka (Laymen Jains) ne bAra vrata levAnAM hoya che. emAM pAMca aNuvrata, traNa guNavrata ane cAra zikSAvrata hoya che. emAM vartananA mAnasika, vAcika ane kAyika sarva prakAre, tyAga, saMyama aneka prakAre Ave che. AvA zuSka viSayane kavie suMdara rAga-rAgaNImAM guMthI khUba rasadAra banAvyo che. AmAM tera pUjA che. emAM aneka sthAne kavie khUba ucca uDDayana ryuM che. dareka prasaMgane khUba saMskAravALe karyo che. bIjA asatyatyAga vratanI pUjAmAM- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. ( 41 ). ' "mAMsAhArI mAtaMgI bele, bhAnu prazna dharyo re; juThA narapaga bhUmizAdhana, jaLachaTakAva karyo che. mehana mero mukitazuM jAImaLe. "(3-4) ahIM asatya bolanArane karmacaMDALaNIthI paNa nIco kahyo che. pAMcamA parigraha parimANa vratanI pUjAmAM manamehanajI jagatAta, vAta suNe jinarAjajI re; nava maLiyo A saMsAra, tuma sarikhore zrInAthajI re. kRSNagarU dhUpa dazAMga, ukhevI karUM vinati re; tRSNatarUNI rasalIna, huM rajhaLe re cAre gati re. tiryaMca tarUnAM mULa, rAkhI rahyo dhana upare re, paceMdri phaNadhara rUpa, dhana dekhI mamatA kare che. ma01 mura lebhI che saMsAra, saMsArI dhana saMhare re, trIje bhava samarAditya, sAdhu caritrane sAMbhaLe re; narabhavamAMhe dhanakAja, jhAjha caDI raNamAM raDo re, nIcasevA mUkI lAja, rAjyarase raNamAM paDayo che. ma. 2 anarthadaMDaviramaNa-AThamA vratanI pUjAmAM- nekanajara karo nAthajI, jema jAye dalidara AjathI ja he neka ame akSata urvala naMdale, karI pUjA kahuM jina AgaLe che he nekaTa AvI pahere chuM paMcama kALamAM, saMsAra dAvAnaLa jhALamAM cha he. neka ane tyArapachI nakAmAM pApa prANuM vAraMvAra kevAM kare che . tenAM lAkSaNika daSTAMta ApyAM che. 1 tRSNArUpI strI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 42 ) (6) 5McakalyANakanI pUjA-- pUjAnI kRtimAM A sathI chellI jaNAya che. e saMvata. 1889 nA vaizAkha zuddhi trIja (akhAtrIja) ne rAja pUrNa thai che. paMDitazrI dareka tIrthaMkarane aMge pAMca mahAt prasaMgeA heAya che. (1) mAtAnI kukSImAM AvavuM-cyavana, (2) janmasamaya, (3) dIkSAnA prasaMga, (4) saMpUrNa jJAna-kaivalyaprApti ane (5) mekSigamana. A pUjAmAM trevIzamA tI kara zro pArzvanAthane aMge A pAMce prasaMgeA-kalyANakA kavie adbhuta cAturya thI varNavyA che. kivanI sarva pUjAmAM A pUjA agrasthAne che. AkhI pUjA na bhUlAya tevI gAjatI zabda citrAvalInA namunA che. pratyeka prasaMga khUba jhaLakAvyeA che. kula ATha pUjA che. cyavana kalyANakamAM vasaMtane lalakAre che:--- rUDA mAsa vasata phaLI vanarAjI re, rAyaNa ne sahakAra vAlA, ketakI jAi ne mAlatI re, bhramara kare jhaMkAra vAlA, koyala madabhara TahukatI re, beThI AMbADALa vAlA; haMsa yugala jaLa jhIlatAM re, vimaLa sarAvara pALa vAlA, maMda pavananI laheramAM re, mAtA supana nihALa vAlA. (2-1) pachI cauda svapnanuM vedhaka varNana karyuM che. pachInI e pUjAmAM janma mahAtsava bahu sArI rIte varNa vyA che. pArzvanAtha ane kamaTha ceAgIne saMvAda paNa pAMcamI pUjAmAM khUba dIpAvyA che ane tevuM ja suMdara varNana sAtamI pUjAmAM kamaThanA upasarganu karyu che. pachI AThamI pUjAmAM rasaraMganI jamAvaTa thAya ke-- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. ( 43 ) raMga rasIA raMga rasa banya, manamehanajI; keI AgaLa navi kahevAya, manaDuM mohyuM re manamehanajI; vedhakatA vedhaka lahe mana, bIjA beThA vA khAya. manaDuM 1 AkhI pUjA bahu vedhaka ane rasathI bharapUra che. sArA gAyakane mukhe gAtAM sAMbhaLI hoya te rasamAM lIna kare tevI bhavya bhASA ane zabdacAturya, vastunideza ane kathana nirUpaNa asAdhAraNa gauravazALI che. A cha pUjAo uparAMta snAtra pUjA paNa banAvela che. te paNa bahu rasika che. teno ullekha prakIrNa padya kRtiomAM che. prakIrNa padyakRtio (1) sthUlibhadra ziyaLavela- paMDita vIravijayanI kaLAkRtie aneka dezIya hatI te batAvavA have thoDA namunA raju karavAmAM Ave che. temaNe saMvata 1862 mAM sthalabhadra ziyaLavela nAmanuM kAvya 33 varSanI vaye lakhyuM che. emAM kavi tarIke teo viziSTa ane janapriya kavana karI zakayA che. ene viSaya ghaNe uMce hato. te prasaMgane emaNe khUba dIpAvyo che. emAM emaNe bAra mAsa ane paMdara tithie cAlu gujarAtI dezIomAM mUkayA che. e kati khUba prasiddhi pAmela che ane AkhI vAMcavA-gAvAyegya che. madhura kaMThe athavA garabAmAM gavAtI hoya tyAre eka asAdhAraNa rasa jamAvI zake evI e kRti che. emAM zRMgArarasanuM piSaNa, virahadazAnuM varNana ane zAMta rasanuM sevana-e sarvanuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 44 ) paMDitazrI ajaba saMmizraNa karyuM che ane rAga eTalA prasiddha che ke e gAvAmAM Ave tyAre kuka bele che. ApaNe e kaLAkRtinA thoDA namunA joIe. paMdara tithi. (DhALa sAtamI) vezyAe vadhAvyA svAmI re, ubhI AgaLa sA zira nAmI re; kahe sAMbhaLe aMtarajAmI, hAlAjInI vATaDI ame jotAM re. 1 virahAnaLe dAjhI dehare, ghaNuM varasa rahI huM geha re; paNa nA nagIne teha vahAlAjInI. 2 1 x x x x paDavedina pIyu sAMbharatAM re,nizi mera te TahukA karatAM re; ATha pahora gayA duHkha dharatAM. hAlAjI. 5 bIje bIjIone nIhALI re, huM bALapaNanI bALI re; | melI mujane zuM TALI? hAlAjI 6 trIje TIkhaLa eka jAgyuMre, citrazALIe tuma rUpa lAgyuM re; jotAM manaDuM tihAM lAgyuMhAlAjI 7 cothe avadhi ghaDI cAra re, karI cAlyA catura tajI nAra re; deya cAra varasanI vAra hAlAjI pAMcame paMcAmRta khAdhe re,paMca bANa taNe rasa vAre; je jIvana kahAM navI lAge. hAlAjI 9 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. (45). chachuM chaTakIne melI re, jue cahaTe tAsa sahelI re; huM dharatI duHkha akelI. hAlAjI 10 sAtama dina zayyA DhALI re, dIpa dhUpa kusumane TALI re; zayana te pAsuM vALI. hAlAjI 11 AThame uThI parabhAte re, saMbhAryo pIyu varasAte re; nizinAtha naDayo ghaNuM rAte. vahAlAjI 12 navame nidrA dila nAIre, jema raMga pataMga racAI re; IsI nAgara jAta sagAI vahAlAjI 13 dazame devaLa bahu mAnyA re, zukanAvaLiye jevarAvyA re; ema kIdhA ghaNuM meM chAyA. hAlAjI 14 agiyAraze aMga namAvI re, joI vATavAtAyane AvI re; mane kAma naTuve nacAvI. vahAlAjI 15 bAraza dina bAra ughADI re, ghara AvI rahI kara nADI re; svapnAMtara piyuDe jagADI. hAlAjI 16 Aja terazane dina mITho re, prANajIvana nayaNe dI re; Aja amRtarasa ghana yu. hAlAjI 17 daza dina ciMtA TaLaze re, haiDuM ghaNuM heje haLaze re; - mAre prema te tumazuM maLaze. vahAlAjI 18 - zaNagAra sajI saMcarazuM re, durjanIyAMthI navI DarazuM re; punama dina pUrA karazuM. vahAlAjI 19 evI ja rIte bAra mAsa teramI DhALamAM sadara kaLA- . kRtimAM ApyA che te khAsa namunA tarIke AgaLa dharavA gya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ (46) paMDitazrI kezyA kahe suNajo sumane, Aza nirAza karyA amane; prItamajI na ghaTe tumane, rasilA sAthe ame ramazuM. 1 uThI prabhAte namaNuM,nitya jamADI pachI jamazuM rasI2 eha sagAI navI karavI, piyu na ghaTe mata e dharavI; pUrava nArI pariharavI. rasIlA. 3 bAra varasa sukha sAMbharatAM, sAle haIDAmAM baLatAM; AMkhe AMsuDAM jharatAM. rasIlA. 4 mAsa asADe aneka phaLa, dava dAjhela tarUvela vaLe; vallabha virahe deha baLe. rasIlA. 5 zrAvaNa sIce dharatI, melaDI TahukA karatI; vAdaLI kAma vize jharatI. rasIlA. 6 bhAdarave bharajaLa varase, paMkhI yugala mALe Tharaze; virahI nArI kIzuM karaze? rasIlA. 7 Aso mAse dIvALI, sAkara seva ne suMALI; chAMDI thALI piyu bhALI. rasIlA. 8 dha sItA zazIbhajanamAM, kArtike keLItaNuM vanamAM dekhI sAle che manamAM. rasIlA. 9 mArgazire manmatha jAge, mehanAM bANa ghaNuM vAge; duHkha mehana maLatAM bhAMge. rasIlA. 10 piSa te zeSa kare dhAna, zuM kare sepArI pAna; vallabha viNu na vaLe vAna. rasIlA. 11 1 dudhane sItA-sAkara. 2 rAtribhejanamAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. ( 47 ) mAha mAse TADha paDaze, zItaLa vAyu vadhu caDhaze; kAma anaMga ghaNuM naDaze. rasIlA. 12 phAguNe khaDakhaDatI hoLI, paherI caraNa ne cALI; kesara ghoLI maLI TeLI re. rasIlA13 loka vasaMta madhu ramaze, keyala aMbavane bhamaze; te dina muja zAthI gamaze? rasIlA 14 vaizAkhe sarevara jaIzuM, ketakI caMdana vana rahIzuM; dekhI caMdra zItaLa thaIzuM. rasIlA. 15 pathI pazu pramadA meLA, jANIe madhya niziveLA; jeTha bapore bhaLI bheLA. rasIlA. 16 mehana hAle mahera karI, dayitA dekhI duHkha bharI; bAre mAsa vilAsa dharI. rasIlA. 17 nATaka raMga rase karazuM, dAva lahI dilaDuM haraNuM kahe zubhavIra navi caLazuM. rasIlA. 18 A AkhI kaLAkRtimAM aneka rasanuM piSaNa bahu sArI rIte karavAmAM AvyuM che. ane pratyekanI dezI lokapriya hoI khaba rasathI gavAya che. emAM vezyA ane sthUlibhadrano saMvAda che te vAMcatA zuka-raMbhA saMvAda yAda Ave tevo che. temAM eka caTake khAsa jovA jevo che. enA laya paNa khUba pracalita che. vezyA-nAgaranI nirdaya jAta, bole mIThuM re kALajAmAM kapaTanI dhAta, meM pratyakSa dIThuM re. 10 sthiLibhadra-zuM kahIe anANuM lekane, duHkha lAge re grahI sAdhunAM tarU reka, kahyuM vItarAge re. 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ (48) paMDitazrI vezyA-vItarAga zuM jANe rAga, raMganI vAta re; A dekhADuM rAgane lAga, punamanI rAte re. 12 sthaLa-zaNagAra tajI aNagAra, ame nirlobhI re; nava kalpI karazuM vihAra, melI tane ubhI re. 13 vezyA-vahAlA bAra varasa lage TheTha, lADa laDAvI re; kema nA dharaNa heTha, merUe caDhAvI re. 14 sthaLa-kAtAlIne draSTAMta, narabhava lAdhe re; thaI paMca mahAvrata vaMta, merUpare vAdho re. 15 (2) hitazikSA chatrIzI A chatrIza gAthAomAM-kaDIomAM vyavahArane sAre khyAla Ape che. emAM sarvasAmAnya zikSAo tathA strIonI khAsa zikSAo ApI che. emAM keTalAka sarvamAnya satya raju karyA che ane keTalIka saMvyavahAranI vAto karI che. junI vAMcanamAnAnI chaThThI copaDImAM e chatrIzIno keTaloka bhAga levAmAM AvyuM hatuM. vyavahArakuzaLatAne aMge tenA eka-be dAkhalA A lekhanA agADInA bhAgamAM raju thaI gayA che. (3) DhALiyAM. (a) zrI DIpArzvanAthanA DhALiyAM. traMbAvatI (khaMbhAta) mAM A DhALiyAM saMvat 1853 nA jeTha zudi 5 me pUrAM karyA che. AnI nakala mane maLI nathI. (b) motIzA zeThe muMbaImAM bhAyakhALe pratiSThA karI te hakIkatane A DhALiyAmAM amara karI che. e kRti saM. 1888 A zudi 15 ne roja karavAmAM AvI che. e kRti paNa ghaNAM varSo thayA chatAM pracalita che ane khUba rasathI garabArUpe gavAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. (49) - (c) zeTha haThIsaMga kezarIsage amadAvAdanA vADInA derAsaranI aMjanazalAkA (prANapratiSThA) saMvat 1903mAM karI tenAM DhALiyAM kavie banAvyAM che. e pratiSThA thayA pachI turata regane bhayaMkara upadrava cAle tenuM pitAnI lAkSaNika zelImAM varNana karatAM kavi lakhe che ke-"pUravadhara varasvAmI, ekavIza vAra pratimA virAmI; deve jAvaDazA harI lIne, pUravI thaIne zuM kIne ? eTale saMvat 108 mAM zatruMjaya para mULa derAsarano uddhAra jAvaDazA zeThe karyo ane pachI dhvajA caDhAvavA zikhara para caDyA tyAM atyaMta harSanA AvezathI tenA prANa cAlyA gayA eTale devo tyAMthI parabhAryA tenA dehane laI gayA. te vakhate pratiSThA karAvanAra pUrvadhara hatA chatAM kAMI karI zakayA nahi te amArA jevI sAmAnya vyaktinuM deva AgaLa gajuM zuM?" A DhALiyAM paNa vAMcavA-sAMbhaLavA gya che. | (a) zeTha premAbhAI hemAbhAIe ubhI seraThane saMgha kADho tenAM DhALiyAM saMvat 1905nA mahA sudi 15ne reja pUrA karyA te paNa e ja kakSAmAM Ave che. (e) zatruMjaya tIrtha para aMjanazalAkA-prANapratiSThA saMvata 1893mAM thaI tenAM DhALiyAM paMDita kavie te ja varSamAM banAvyAM che. emAM zarUAtamAM metIzA zeTha zeTha motIcaMda amIcaMda)nuM varNana karatAM dezanA rAgamAM prathama DhALamAM kahe che ke - amIcaMda sAkaracaMdataNa, kaLajugamAM kalpavRkSa banyA? upagArI tarUchAyA ghaNu, vimaLagiri raMgarase se. 8 zeTha motIzA dhanarAze, pUre dIna duHkhIA Aze; kalakattA vaLI madrAse. vimaLa0 9 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) paMDitazrI darIA mAMhI jhAjha ghaNuM, cIna deza vilAyata suNyA; zeTha motIzA nAma taNu. vimaLa0 10 saMvata 1888 mAM kuMtAsarane khADe pUrAvyuM tenuM varNana karatAM lakhe che ke - DhALa bIjI - saMvata aDhAraze aAzI mAMhe, siddhagiri zikhara vicAle che; kuMtAsarane khADe meTe, zeThajI nayaNa nihALe. manane meje che. aMtaranayaNAM nihALe. manane maje che. bhavagaNanA pUraNane hete, khAMta mUrata tyAM kIdhuM ; sara sarapAva ghaNuM jAcakane, dAna atula tyAM dIdhuM. manane maje . 2 ceAthe Are bahu dhanavaMtA, paNa navI khADe pUrAvyo che A kALe motIzA zeThe, kanaka rUpaie bharAvyo che. manane maje che. 3 e khADe pUrI tyAM svargavimAna jevI TuMka banAvI. tenI pratiSThA karavAnuM saMvat 1892 ne bhAdaravA mAsamAM muhUrta nIradhAryuM. tyArapachI zeTha motIzA svarge gayA, paraMtu muhUrta kheDavyuM nahi. savAlAkha jene ekaThA thayA. temanA putra saMgha laIne pAlItANe AvyA. tyAM saMvat 1893 nA mahA sudi 10 budhavAre prANapratiSThA ati ADaMbarathI karavAmAM AvI. paMcakalyA kane adbhuta mahotsava karavAmAM AvyuM. prabhunA lagnanA varaghoDA paNa kAlyA. paherAmaNIo karI. amaracaMda zeTha (munIma) kanyApakSanA ane khImacaMda zeTha varapakSanA mukhya thayA ane 1893 nA mahA vadi 10 ne ja praveza mahatsava karyo. A sarva prasaMgenuM adabhuta varNana rAgamAM karI sAtamI DhALamAM kahe che ke- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. (49) maDapa ubhA ema kahe manameAhanajI, kAMI saMghavI saMghavaNa doya, manaDu' mAthuM re manameAhana jI. bhaveAbhava zaraNa tumAraDu, mana0, Adesara amane hAya, manaDa janma saphaLa ame mAnay', mana, jinama`DaLI mukhaDAM dekha. manaDuM bhUSaNu cAmara chatrabhu, mana, prabhu AgaLa bheTa vizeSa, manaDuM. r sameAsaraNanI vAnagI, mana, siddhagiri upara meM kIdha; manaDu N tyAM sAhebane padharAvIA, mana, prabhu AgaLa bheTa vizeSa, manaDuM. 3. AkhAM DhALiyAM aitihAsika che, bhASA apUrva che ane varNana rasAtmaka che. A DhALiyAM atyAre paNa sArI rIte gavAya che. (4) cAmAsI deva. saMvat 1865 nA azADa zudi 1 me cAturmAsanI cAdazane divase vAMDhavAnA devA banAvyA che. emAM 24 caityavadana, pAMca stavana, 19 chuTI stuti, pAMca stutinA joDAMo ane pAMca tIrthanAM stavanA Ave che. e pratyeka kRti khUba rasIlI che ane atyAre paNa prabhustutimAM sArI rIte pracalita che. enA rAgeA AkarSaka che ane kRti khUba kheMcANukAraka che. enA eka namune raju karIe; sALamA zAMtinAthanuM caityavaMdana:-- sarvArtha siddhe thakI, caviyA zAMti jiNeza hastinAgapura avataryAM, ceAni hasti vizeSa. - mAnava gaNu guNavaMtane, meSa rAzi suvilAsa; bharaNIe janmyA prabhu, chadmasthA ega vAsa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat - 1 2 www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( para ) paMDitathI kevaLa naMdi tarU taLe e, pAmyA aMtarajhANuM; vIra karamane kSaya karI, nava zatazuM niravANu. 3 AvAM covIze tIrthakaronAM caityavaMdana banAvyAM che. stutio paikI eka stutinA jeDakalAno eka bhAga namunA tarIke ApIe. | vIra jagatapati janma ja thAve, naMdana nizcita zikhara rahA, ATha kumArI gAve; aDa gajadatA heThe vasAve, rUcakagirithI chatrIza Ave, dvIpa rUcaka cau bhAve; chappana dikumArI phularAve, sutIkarama karI nija ghara jAve, zaka suSA vajAve; siMhanAda karI tiSI Ave, bhavaNa vyaMtara zaMkha paDade milAve, suragiri janama mahAve. 1. enI sarva stutie khuba majA Ape tevI che. (5) snAtra. A eka prakAranI pUjA che. emAM tIrthakaranA janmamahotsavanuM varNana hoya che. emAM kalpanAzakti merU parvatanA. zikhara sudhI jAya che. emAM pa6 dizAkumArIne janmamahotsava ane devakRta mahotsava ane khAsa karIne janmAbhiSeka khUba suMdara varNave che. e kRtinI pachavADe banAvavAnI sAla ApavAmAM AvI nathI. e paNa sArI kaLAkRti che. dikumArIno mahotsava varNavatAM "kaDakhA" nA rAgamAM kahe che ke - sAMbhaLe kaLaza jina-mahensavane hAM, chappana kumArI dizi-vidizi Ave tihApha mAya suta namIya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. (53) ANaMda Adhake dhare, aSTa saMvata vAyuthI kacare hare. 1 vRSTi gaMdaka, aSTa kumarI kare; aSTa kaLazA bhare, aSTa darpaNa dhare; aSTa cAmara dhare, aSTa paMkhA laha; cAra rakSA karI, cAra dIpaka grahI. 2 ghara karI kerInAM, mAya suta lAvatI; karaNa zucikama jaLa-kaLaze nDavarAvatI; kusuma pUjI alaMkAra paherAvatI; rAkhaDI bAMdhI jaI, zayana padharAvatI. 3 namIya kahe mAya tuja-ALa lIlAvatI; merU ravi caMdra lage, jIvajo jagapati; svAmIguNa gAvatI, nija ghara jAvatI; teNe ame IMdra-siMhAsana kapatI. 4. A kRtimAM malikatA najare paDatI nathI. pUrvakALanA munionA karelA snAtrAnuM AmAM anukaraNa ja che ane temAM ghaNAkharA alaMkAre paNa cAlu ja vaparAyA che. e kRti sArI che, chatAM kavinI pratibhAne anurUpa viziSTa kRti tarIke ane khAsa karIne mAlikatAnI najare, ene bhAgye ja asAdhAraNa kRtinI kakSAmAM mUkI zakAya. (6) stavane. stavanonA be prakAra che. ekamAM bhaktibhAvathI mAtra prabhunI stavinA heya che ane bIjA prakAramAM amukatithine ke tIrthane mahimA * gAvAdvArA prabhunI prazaMsA hoya che. AvA banne prakAranAM seMkaDo stavano kavi vIravijaye banAvyAM che. evI kRtimAMthI keTalA* kane kALa maLe che, keTalAkane maLato nathI. temanAM keTalAMka ratavane nIce pramANe che - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 54 ) patizrI (a) jenI tArikha maLe che tevAM stavane. 1 aThANuM (alpabadutva) bolanuM stavana. saM. 1855nA mAgazara vadi 10 2 zrI viraprabhunuM pAMtrIza vANInA guNanuM stavana. saMvat 1857 nA zrAvaNa zudi 4. 3 akSayanidhi tapanuM stavana. saMvat 1871 zrAvaNa vadi. 4 zrI siddhAcaLanuM stavana. saMvat 1873. 5 zrI zaMkhezvara pArzvanAthastavana. saMvat 1877 mAgazara vadi 1. zaMkhezvara sAhiba sAce, bIjAne Azare kAce re.zaM A stavanamAM saMghanuM varNana suMdara che ane zaMkhezvara prati kavinI khAsa bhakti to emanI pratyeka kRtimAM jhaLake che tethI khUba rasathI A stavana banAvyuM che. A prasaMge jaNAvavuM ucita che ke dareka moTI kRtimAM zrI vIravijaye zaMkhezvara pArzvanAthanI stuti zarUAtamAM karI che je kRtio vAMcavAthI mAluma paDaze. temanI zaMkhezvara pArzvanAtha prati vizeSa bhakti hatI. 6 zrI zaMkhezvara pArzvanAtha stavana kRti saM.1878mAgazara zudi11 7 zrI vimaLAcaLanuM stavana. navANuM yAtrAnuM saMvat 1884 mahA sudi 11. yAtrA navANuM karIe vimaLagiri, yAtrA 8 zrI mahAvIrasvAmInuM sattAvIza bhavanuM stavana. saMvat 1901 zrAvaNa zudi 15 (b) jenI tArikha maLatI nathI tevAM stavana - 1 zrI sImaMdhara jina stavana. "guNanidhi sAhiba vaMdIe." 2 , " guNa anaMta anaMta birAje' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. (55). 3 zrIzaMkhezvara jina stavana. atizaya mahimA. gAthA 15. DhALa 3 sImaMdhara tuja milane. " cha gAthA 8 dhyAnamAM dhyAnamAM dhyAnamAM re, jinarAja liyA meM dhyAnamAM. " 5 zrI siddhacaka stavana. gAthA 11 "atizaya cautIza zobhatA" 6 , gAthA 10 " sakaLa surAsuravaMdya namIje." 7 zrI siddha stavana. gAthA 5. siddha jagata zira zobhatA, ramatA AtamarAma; lakSmI lIlAnI laheramAM, sukhiyA che zivaThAma. siddha 8 zrI jhaSabhadeva stavana gAthA "nAbhi naridananaMdana vaMdiye re." gAthA 7 "ubhe rahete he jIurA." 10 zrI siddhAcaLa stavana. "jitArI abhigraha lIdhe. gAthA 11 bahudhA A stavana upara jaNAvela (a) 4 vALuM ja che. gAthA 9 "mana tananA meLA karI lejo." gAthA 11 "zItaLavara siddhAcaLa chAyA." gAthA 15 "vivekI vimaLAcaLa vasIe." gAthA 9 "suhaMkara siddhAcaLa zerI." gAthA 7 "vimaLAcaLa vimaLA pANI." A stavana hAla paNa khUba pracalita che. enI prathama gAthA - vimaLAcaLa vimaLA pANuM, zItaLa tarU chAyA karAyuM; rasadhaka kaMcana khANuM, kahe Idra suNe IMdrANuM; Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) paDitazrI sanehI saMta! e giri sevA, cAi kSetramAM tIrathana evA. sanehI sata ! e giri sevA. 1. 21 16 zrI saMbhavanAtha stavana. gAthA 5 'manameAhana lAge zelaDI jI' 17 zrI suvidhinAtha stavana. gAthA 11 'guNavaMta saluNA svAmI.' 18 zrI vimaLanAtha stavana. gAthA 8'svAmI vimaLa vimaLa jinanAme. 19 zrI zAMtinAtha stavana gAthA 9 'tuma dekhata ama AzA phaLIrI.' 20 zrI neminAtha gIta, gAthA 3 ' zrI neminAtha vadanakI zeAbhA.' gAthA 7 'tAraNa Ai kayu cale re ?' gAthA 7 'suNA sikha sajjana nA visare.' gAthA 8 * sakhi zrAvaNanI chaTha ujaLI ' gAthA 9 ' rizana dIThe dilaDAM ThariyAM. ' gAthA 9 'mata jAe mata jA mata jAe rAja.' 26 zrIpArzva jinastavana. gAthA 6 'mana mIThaDI mUrata pyArI vazI A. 27 zrI za Mkhezvara pArzvanAtha stavana. gAthA 9 ' sahajAnaMdI zItaLa 22 ( 23 24 25 sukha bhAgI tA. ' 28 99 "" 99 "" 99 gAyA cha sAra kara sAra kara svAmI zakhezvarA.' 29 zrI bhAbhA pArzvanAtha stavana. gAthA 6 'jJAnAgAraarihA zanirihA. ' "" 99 30 zrIgADIpArzvanAthastavana. gAthA 5 'vAmAnaMdana jinavara gADI.' 31 zrI vIrajina stavana. gAthA 5 8 rasiyA zrI arihaMta prabhu bhagavata namAstu te re leA. (AmalakI krIDAnuM) gAthA 9 'mAtA trizalA naMdakumAra' 3ra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. ( 17 ) ( janmakuMDaLInuM ) gAthA 10 ' sevidha saMca uverIA. "" , ( dIvALInuM) gAthA 7 'jaya jinavara jaga hitakArI re. ,, 33 34 35 ) gAthA 7 ' sakaLa surAsurasevita sAhiba. ' ,, 36 37 ,, 40 (pIstALIza Agamanu gAthA15'mujavaMdanana danatrizalAre.' (samavasaraNanuM) gAthA 15 'darazane nayana TharAvajo jiSNu dhrujI.' 38 AMgIva na stavana. gAthApa'AMgIca gIAjanIsukhalaDucere.' 39 vairAgya stavana. gAthA 6 'kAyA dharIchekAramIre,prabhudilamAMdharIe.' gAthA 3 4 sAMise dila lagA prANI, ' 41 vasaMtastavana.(nemarAjulanuM)gAthA11 AyAvasa tahasaMtasAhelI.' 42 ,, (sumatinAthanuM) gAthA 7 'sAcAdeva bhajana mana kara hA.' 43,, ( vIraprabhunu) gAthA 14 'cauda sahasa muni viSNuja vepArI. 44 sarvArthasiddha vana gabhita RSabhadeva stavana. gAthA 12 * samiti pAmI daza bhava vAmI. 45 vasaMta (vAsupUjyantu) gAthAcha'caMpA bhAgasI caMpA vAsasI.' 46 vasaMta hArI (neminAtha) gAthA 9 'zivAna Mdanaku hira gArI.' (7) svAdhyAya. ? " "; "" ( " "" jainaparibhASAmAM ene sajhAya kahevAmAM Ave che. e AtmaguNavikAsa mATe lakhAyalI hAya che. e pAMcathI padara gAthAnI sAdhAraNa rIte heAya che. gAthAnI saMkhyA lekhakanI IcchAne AdhIna heAya che. e sarva geya hAya che. (a) tArikha sAthe A kavinI nIcenI eka ja sajhAya mane prApta thaI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDitathI ( 58 ) 1 dazArNabhadranI sajhAya. saM. 1863 merUtteraza (pisa zudi 13) lIMbaDI. (b) tArikha jenI maLatI nathI tevI nIcenI sajhAya che. 1 zrI gaNadharanI sajhAya. gAthA 7 2 daza zrAvakanI sajhAya. gAthA 9 gAthA 9 4 sahajAnaMdInI sajhAya. gAthA 11 A sajhAya khUba vairAgyamaya che. prathama gAthA. sahajAnaMdI re AtamA, sUte kAMI naciMta re; mehataNuM raNa A bhame, jAga jAga mativaMta re; luMTe jagatanA jata re, nAkhI vAMka atyaMta re, narakAvAsa ThavaMta re, keI viralA ugaraMta re. sahajAnaMdI re AtamAM. 1 enI pratyeka gAthAmAM khUba suMdara daSTAMta ApI te para nukatecInI karI che. 5 vairAgyanI sajhAya.gAthAda "suNasodAgara be! dilakI vAta hamerI." 6 muhapattinA pacAsa bolanI sajhAya. gAthA 6 7 samakitanI sajhAya. gAthA 11 "samakitanA paMca bheda e, suNaje sAjana leka re." 8 sAmAyikanA batrIza deSanI sajhAya. gAthA 9 "zubha gurU caraNe nAmI ziza." 9 micchAdukkaDa sajhAya. gAthA 14"gurU sanmukha rahI vinaya viveke." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. (59 ) - 10 rahanemi sajhAya. gAthA 13 "rahanemi rAjula dIyara bhejAI." 11 rahanemi rAjulanI sajhAya. gAthA 40 A sajhAya rahanemi ane rAjamatInA saMvAdarUpa ekeka gAthAvALI che. temAM caturAI uparAMta upadezaka bhAva paNa khUba bharela che. tenI thoDIka vAnakI joIe. rahanemi aMbara viNa rAjula dekhI jo, madadaya mohyA muni citta rAkhI je, kahe suMdarI suMdara meLe saMsAramAM je raha0 jaze kharA paNa bALapaNanA jogI je, vAta na jANe saMsArI ke bhegI je, bhuktabhegI thaI ane saMyama sAdhazuM je. 23. rAju sAdhazuM ane saMjama te savi cheTuM jo, jarApaNunuM duHkha saMsAre meTuM je, vrata bhAMgIne jIvyA te narake gayA je. 24. raha0 gayA narake te jeNe pharI vata navi dhariyA je, bhAgye pariNAme saMyama AcariyA je, cAritra citta Tharaze IcchA pUraNe je. 25. rAju IcchA pUraNa keI kALe navi thAve je, svataNuM sukhavAra anaMtI pAve che, bhavabhaya pAmI paMDita dIkSA nI taje je. 26. raha0 navi taje te pUravadhara kima cUkyA ? rahI gharavAsane tapajapa veza ja mUkyA je, arihA vAta ekAMte zAsana navi kahe je. 27 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) paMDitazrI rAjI kahe ekAMte brahmacaya jinavariyA je, vrata tajI pUravadhara nigeAde paDiyA jo viSa khAtAM saMsAre koNa sukhiyA thayA jo ? 28. raha. thayA jinezvara sukha vilasIsa'sAre jo, kevaLa pAmI pachI jagatane tAre je. dIkSA lezuM ApaNe sukha lIlA karI jo. 29. rAjI. kiriyA saMyama jina ANA zira dhArA jo, caLa citta karIne caraNataNuM phaLa hArA che, vamana bhakhatA zvAna pare vAMchA karA jo. 3. ( 8 ) gahuLi--gurUguNastuti geya. dararAja prabhAte pravacana thAya ( sAdhu vyAkhyAna vAMce ) temAM vacce daza mIniTane AMtare paDe che te vakhate strIonI gAvAnI racanAne gahuLa kahevAmAM Ave che. A kavirAje ghaNI gahuLio banAvI che. kahe che ke pracalita pratyeka garabIgarakhAnA rAha para emaNe gahuLie banAvI che. mane nIcenAM nAmeA maLyAM che. vadhAre zeAdhakhALa cAlu che. A gahuLi khAsa sAMbhaLavA yAgya hAya che. 1 zrIjIbhavijayajInA amadAvAdanA zrAvakeAnAM nAmasUcaka gahuLi. sa. 1858 nA asADa zuddhi 14 pachInA cAturmAsamAM banelI. 2 siddhacakranI gahuLi. gAthA 12 'AvA sakhi sajamiyA gAvA.' 3 bhagavatI sUtranI gahuLi gAthA cha * vIrajI AyA re guNazIla caitya mejhAra. ' 4 aThThAvIza labdhinI gaDuM Li. gAthA huM gaNudhara zrI gotama prabhu re. 5 paryuSaNanI gaDuM`Li. gAthA 9 'jI re lalita vacananI cAturI. ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. ( 61 ) - 6 muninI gahRLi. gAthA 9 "munivara mAragamAM vasiyA. ' 7 gurUnI gaeLi. gAthA 5 "caraNa karaNazuM zubhatA." 8 sukRtanI gahuM Li. gAthA 6 "sukRta tarUnI veli vadhAravA re." 9 sAdhujInI gahRLi. gAthA 6 "jJAnadivAkara zobhatA." 10 dara devanI gaheLi. gAthA 8 "rAjagRhI vanakhaMDa vicAla." 11 muninI gahuM Li. gAthA 7 12 aSTAMgayeganI gaeLi. gAthA 7 "muditA muni maMDaLIe vasyA." 13 aMbaDa tApasanI gaeLi, gAthA 6 "arihA AyA re caMpA vanake medAna." 14 paryuSaNanI gahuLi. gAthA 5 "sakhi parva pajusaNa AviyA." 15 sAmAnya gaheLi. gAthA 6 "caturA caturI cAlazuM re calI cokhe cIre." 16 jayaMtiprazna gaeLi-gAthA 9 cittahara cAvIzamA jinarAja." thI 4 (9) paracuraNa aneka nAnI moTI chUTaka padyakRti A vibhAgamAM Ave che. (1) stutio. a vIza sthAnika stuti. gAthA 4 "pUche gautama vIra jirNodA." 5 zrI sImaMdhara stuti gAthA 4 "zrI sImaMdhara deva sahekara." c zrI siddhacaka stuti. gAthA 1 "siddhacaka namI pUcha bhaNue." (2) caityavaMdane. a zrI mahAvIranuM caityavaMdana. gAthA 3 "vardhamAna jagadIza." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ (62) paMDitazrI 'b 14para gaNadharanuM caitya gAthA 6 "gaNadhara caurAzI kahyA." c siddhAcaLanuM caityavaMdana. gAthA 7 "siddhAcaLa zikhare caDhI." te bAvana jinAlayanuM caityavaMdana.gAthA 3 "zudi AThama caMdrAnana." e paryuSaNanuM caityavaMdana. gAthA 9 "parva pajusaNa guNanIle." 3 neminAthane vivAhale. saMvat 1860nA pisa vadi 8. 4 zubhali . saMvata 1860nA caitra zudi 11. AmAM pitAnA gurU zrI zubhavijayajInA guNanuM varNana che. 5 kUNikanuM sAmaiyuM. emAM kUNikarAjAe karelA viraprabhunA apUrva sAmaiyAnuM varNana che. 6 chapanna dikumArI rAsakrIDA. DhALa 2. "mAtAjI tame dhanya dhanya re." 7 lAvaNI. a zrI pArzvanAthajInI lAvaNuM. gAthA 10. "suNe sayaNa ese sAMI saluNe. " 6 zrI sthaLibhadranI lAvaNI gAthA 9 "suNe sakhIrI raMga mahelamAM meM phIratI'tI divAnI." (8) Arati. zrI pArzvanAthanI AratI. gAthA AratI kAje pAsa kumarakI." (9) ragaNukita 636 akSarAtmaka kAvya. AmAM A ragaNu ja vAparyo che. guru laghu gurUe ragaNa thAya che. AkhA kAvyamAM e eka ja gaNu che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIravijayajI. (63) (10) duhA. (a) siddhAcaLa khamAsamaNa. duhA gAthA 39 khUba pracalita che. (b) akSayanidhi tapa khamAsamaNa. duhA gAthA 26 (9) divALI pUjana duhA. ( d ) nava aMga pUjAnA duhA. gAthA 10 " jalabharI saMpuTa patramAM. " 11 sthULabhadranATaka. "pADalipurane rAjiye,naMda narezara nAma, 12 jasvAmInA kulaDAM. gAthA 8. "sakhI re meM ketuka dIThuM, 13 hariyALI. gAthA 9 "cetana cete catura cakhelA." 14 neminAtha rAmatInA 12 mAsa. gAthA 18 "sakhi teraNa AI kaMta gayA nija maMdire." gadya sAhitya. paMDita kavi vIravijayajIe karelAM gadya sAhityamAM mane nIcenuM eka ja upalabdha thayuM che - 1 adhyAtmasArane be kRti saM. 1881nA citra zudi 15. sAdI gujarAtImAM A gadya che. uparAMta gujarAtI sAhitya vadhAre saMbhave che, tapAsa cAlu che. saMskRta sAhitya. A saMbaMdhamAM mAtra eka praznaciMtAmaNi nAmane temano karelo graMtha upalabdha thayela che. kartAe enA be vibhAga pADelA che. baMne vibhAgamAM 101-101 prazno che. A prazno keInA karelA nahIM paNa svayaM udabhava karIne tenA uttare Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ (64) paMDitazro zAstrAdhAra sAthe ApavAmAM AvyA che. emAMnA ghaNA prazno khAsa vAMcavA ne vicAravA temaja samajavA lAyaka che. emAM ApelA sUtro ne graMthonA AdhAre kavizrInuM bahuzrutapaNuM batAve che. prasaMgopAt emAMnA keTalAka prazno uttaro sAthe ApavA IcchA vate che. A graMtha chapAyela che. tenuM bhASAMtara thayuM che ane te paNa chapAyela che. A sivAya saMskRta bhASAmAM bIjuM kAMI banAvyuM hoya to mArA jANavAmAM ke jovAmAM Avela nathI. chevaTe. A sAhityanI vizALatA keTalI che tene khyAla ApavAnI jarUra nathI. emAM lagabhaga sarva bAbato Ave che. padya sAhitya sarvadezIya che. enA vistArane saMgraha karavAmAM Ave to ochAmAM ochA 4000 pRSTha thAya evI gaNatarI che. enA vistAra karatAM emAMnI vastunI najare joIe to emAM suMdara kavitva che. e viSayamAM rasa pADavA janatAne preraNA thAya to A prayatna saphaLa che. emanI kRtio rasapUrNa hovA sAthe gaMbhIrArthavALI che. temanI karelI pUjAomAMthI bAra vratanI pUjA ane navANuM prakArI pUjA vistRta artha sAthe zrI jaina AtmAnaMda sabhAbhAvanagare chapAvI che ane cesaTha prakArI pUjA ke je karmagraMthanA rahasyathI bharelI che te artha ane kathAo sAthe ghaNA vistArathI zrI jaina dharma prasAraka sabhAe chapAvelI che ke je karmagraMthanA abhyAsIe khAsa vAMcavA gya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 cazohi, alclobito natato FINITE IT live ETITkhatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com