Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ @kkblicke 16 6 jaina graMthamALA H dAdAsAheba, bhAvanagara, Tee Che22-2eo : lefke 5A2A004 , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ chI zuddhi-hi- pagADhA, mAjo radda mo. APAC cue Ciuc DISTSTSTSTSTSTSTSTSTSTSTSTUTIFUGUESHSHISHESH HINGS SS zrAvakogya AcAravicArAdi saMgraha US RUPURUElnInIE UCUCUSUSLSLSL PUCIUCIUC USU i ] aneka bukamAMthI sArasAra vatuM ekatra ane taiyAra karAvanAra saddagata munirAja zrI karavijayajI chapAvI prasiddha karanAra zA. kuMvarajI ANaMdajI bhAvanagara LUG vIra saMvata 2414] :: [ vikrama saMvata 1994 USUCUCI III IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII USUSIUSIU JUIDE SL kiMmata amUlya bhAvanagara-AnaMda prInTIMga presa, TELCLCLCULUSLSLSLSLSLSLSLSLSLSLSLSLSLSLSUGUSTE Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA 1 navapada svarUpa 2 gRhasthagya vyavahAru zikSA 3 samakita athavA samyakatva 4 zrAvakadharmavidhi (bAra vrata vigere) - (haribhadrasUrikRta prathama paMcAzakanuM bhASAMtara) 5 bAra vratanI saMkSipta TIpa 6 zrAvaka egya vyavahAru zikSA (zrAvakakalpatarumAMthI uddhata) 7 zrAvaka guNa varNana (21 guNenuM saMkSipta ne vistRta varNana) 8 guNAnurAgakulakanuM bhASAMtara 9 mArganusArInA 35 guNa 10 sAmAyikamAhAsya-tenA AThanAmane te upara8kathAo 81 11 jainadharmanIti (praznottararUpe) 12 yAtrALuone agatyanI sUcanA 13 vizvavaMda kema banAya? 107 14 samayecita agatyanI sUcanAo 109 '100 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivedana A saMgraha chapAvavAnuM sadUgata munirAja zrI karparavijayajInI hayAtimAM zarU kareluM ane temanI sUcanA anusAra ja judI judI bukemAMthI rasamaya cUMTaNI karIne A bukamAM dAkhala karela che. temAMnA keTalAka lekha te saguNAnurAgInAja lakhelA che. saMgraha bahu upayegI thayela che, vAMcanAra zrAvakanA hRdayane Adra banAve che ane A saMgraDa mahArAjazrInI suMdara vRttinuM digadarzana karAve tevuM che. temAM temanuM aMtaHkaraNa ja citareluM che, A buka chapAvavAmAM zrI morabInivAsI saMghavI kIracaMda suMdarajI taraphathI temanA saddagata putra pAnAcaMdanA zreyArthe mahA rAjazrInA upadezathI ja rU. 250) nI rakama maLI che. bhAI pAnAcaMdanuM TUMkuM jIvanacaritra tenA pheTA sAthe eka hajAra nakalamAM ApavAmAM AvyuM che. e caritra vAMcatA paNa keTalIka zubha asara jAgRta thAya tema che. zrImaMta gRhasthoe AvA upayogI graMthaprakAzanamAM pitAnA dravyane sadupayoga kare ghaTe che. jJAna-dAnanA lAlanI sImA nathI. saguNAnurAgI munirAja gata varSanA A vadi 8 me svargavAsI thayA che. temane pheTe paNa A bumAM ApavAmAM Avela che. temanA anukaraNIya caritrane jANavA mATe zrI jainadharmaprakAzanA kArtika ne mAgazara mAsanA aMke vAMcavA bhalAmaNa che. pisa zudi 2 - kuMvarajI ANaMdajI saM. 1994 I. bhAvanagara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ cidAna duSkRta pada ( rAga-AsAurI ) jJAnakaLA ghaTa bhAsI jAku, jJAnakaLA ghaTa bhAsI; tana dhana nahu nAMhIM rahyo tAku, chiname bhayeA udAsI, jAku 1 tuM avinAzI bhAva jagatake, nizce sakaLa vinAzI; ehavI dhAra dhAraNA gurugama, anubhava mAraga pAsI. jAklR02 me' merA e mehajanita sama, aisI buddhi prakAzI; te niHsa'ga paga mAhaziza ke, nizce zivapura jAsI, jAku'03 sumatA bhaI sukhI ima sunake, kumatA laI udAsI; cidAnaMda AnaMda lahyo ima, tArakaramakI pAsI, bakuM.04 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ******************* che. zrAvaka yogya AcAravicArAdi ( B E ( saMgraha () *** 1 navapadasvarUpa jina ane jaina zabdanI sAcI samaja rAga-dveSa rahita samabhAvathI ja game te bhavyAtmA game tyAMthI A bhavasamudrane tarI zake che." rAga, dveSa ane mahAdi (aMtaranA) mahAvikArene vAranAra, aMtaranA saghaLA dene dUra karanAra ane aMtaramAM chUpA rahenArA kaTTA duzmanane jItI lenArane ja jina kahevAya che. sakaLa doSa rahita jina bhagavAne bhAkhele dharma jainadharma kahevAya che. e uparathI saheje samajI zakAze ke jaina dharma ke amuka jAti ke kemane nathI, paNa je kaI upara jaNAvelA sakaLa doSa-vikAra vagaranA jinee kahelA zuddha nirdoSa dharmane athavA dharmanAM pharamAnane anusare che te saghaLAne e dharma hoI zake che. eTale ke jaina dharmane vizALa daSTithI tapAsavAmAM Ave te te AkhI Alamane dharma jaNAya che. eve e jaina dharma dariyA je UMDe ane udAra [vizALa ] che. phakta niSpakSapAtapaNe tenAM tava tapAsavAthI tenI khAtrI thaI zake che. paramArthadazIne amuka nAma sAthe taMta heto nathI. deva, guru ane dharmanAM nAma game te hoya paNa je paramArthamAM taphAvata na hoya te pachI tene svIkAra karI levAmAM kazo vAMdho Avate ja nathI. eka ja vastunA judAM judAM nAma hoI zake che tema chatAM temAM paramAthe eka sarakho hovAthI samaju mANasa temAM jhagaDe karatA nathI, paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) samadaSTithI badhA nAmane sAcA mAne che. tevI ja rIte paramArthadraSTithI zuddha nirdoSa devane jina, arihaMta, vItarAga, paramAtmA, tIrthaMkara, ziva, zaMkara, zatru, svayaMbhU, brahmA, viSNu, rAma, maheza yA mahAdevAdika game te nAmathI khelAvavAmAM Ave tA paNa te sAka ja hAvAthI samajI mANase svIkArI ja le che. evI ja rIte gurunAM ane dharmanAM judAM judAM nAma game te he paNa tenI sAthe paramA STi jIvAne kazuM athaDA hAtA nathI; kema ke teo temAM sIdhA ja vicAra kare che. kevaLa zabdabheda sAMbhaLIne tenI sAthe jhaghaDA karI besatA nathI. zabdabhedathI arthabheda samajI nahi letAM, arthenI ekatA niSpakSapAtapanuM vicAro, tenuM jhaTa samAdhAna karI le che. AvI samadaSTi, pUrvokta jinanA kharA anuyAyI jenAmAM hAI zake che, tethI ja te syAdvAdI, anekAntavAdI athavA yathArthavAdI kahevAya che ane te satya che. tattvadaSTithI ke udAra-vizALa samaSTithI vicArI zakAya tA sakaLa rAgAdi dveSa rahita vItarAga deve kahelA-samajAvelA yuddha ahiMsA [dayA ], saMyama [ cAritra ] ane icchAnirodharUpa tapa lakSaNa dharma ja kharekhara dareka bhavya AtmAne mATe svAbhAvika dhama che. ane e ja satya sanAtana dharmadvArA kharuM - vAstavika sukha prApta thai zake che, e pavitra dharmomAM jenuM citta varyA kare che tene indrAdika devA paNa namaskAra kare che, Ama hAvAthI satya nirdoSa sanAtana dharmane svabuddhibaLathI sArI rIte samajI sabhyAtmAoe sarva prakAranA pramAda tajIne tenA avazya Adara karavA ghaTe che. prathama ajJAnavaza AdarelA asat dharma upara mithyA mamatva rAkhavA ghaTatA nathI. bhAgyayeAge satya vastudharmanI pichANa thayAnuM e ja phaLa che ane daza dRSTAMte dula bha mAnavabhava pAmyAnI kharI kiMmata paNa ethI ja che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSaprApti mATe uttama AlaMbana khara sthira zAzvata sukha kayAM che ? ane te kevI rIte prApta thaI zake ?" sarvajJa sarvadazI tIrthakara bhagavAna bhavya janenA ekAnta hitane mATe kahe che ke kharuM sthira ane zAzvata sukha kevaLa mokSamAM ja che-bIje kayAM ya nathI. sakaLa kamaLane sarvathA kSaya thavAthI ja mokSa prApta thAya che. te karmamaLane kSaya karavA samyam darzana (samyaktva), jJAna ane cAritrarUpa ratnatrayI ja amegha upAya che, ema zrI tIrthaMkara gaNudharAdika jJAnI puruSe jaNAve che. anAdi mithyAtva ane kaSAyane TALavAthI zrI savajJa deve kahelA tatvavacane upara je yathArtha zraddhA upaje che te samyakatva kahevAya che. zrI sarvajJakathita sUma taravane je vaDe yathArtha baMdha thavA pAme che te jJAna kahevAya che ane zrI savajJa bhagavAne batAvelA uttama vrata-niyamone AdarI tene prasAda rahita pALatA rahI, nija guNamAM sthiratA pAmavI te cAritra kahevAya che. ukta samyaphava, jJAna ane cAritrane jJAnI puru ratnatrayI kahIne bolAve che. A pavitra ratnatrayI vagara kadApi keIne kayAre paNa sarva karmane kSaya thavArUpa mesa thaI zakatA nathI, tethI ja ratnatrayInI sAdhanA-ArAdhanA melasukha prApta karavA mATe karavI te dareka sthira ane zAzvata sukhanA artha janane mATe ucita che. bhAva sahita karavAmAM AvatI sakaLa dharmasAdhanA saphaLa thaI zake che. dAna, zIla ane tapa vagere bhAva sahita karAya te ja te lekhe thAya che. e bhAva manane AdhIna che ane uttama AlaMbana vagara caMcaLa mana sthira rahI zakatuM nathI. jo ke jJAnI puruSoe tene mATe aneka AlaMbana kahyAM che, paraMtu te saumAM navapadanuM AlaMbana mukhya ane uttama che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) navapadanuM saMkSipta svarUpa 1 arihaMta, 2 siddha, 3 AcArya, 4 upAdhyAya, 5 sakaLa sAdhu, 6 darzana, 7 jJAna, 8 cAritra ane tapa. e navapada athavA siddhacakranA nAmathI oLakhAya che. ukta navapadanA guNagrAma karavAvaDe nijaguNu zuddhi karI levI ucita che, tethI ukta navapadanA guNAnu prathama sakSepadhI varSoMna karIe chIe. 1. rAgadveSa ane mehArdika aMtaraMga zatrusamUhane sa thA jItI lai, sakaLa atizaya sahita samavasaraNamAM birAjI, bhavya janAne azrAntapaNe amRtasamAna dhama dezanA ApI, je uddhare che te arihaMta vItarAga paramAtmA kahevAya che. 2. sakaLa kramanA sarvathA kSaya karI je anaMta jJAna, darzana, cAritra ane vIsapanna thaI, aja, avinAzI, arUpI, avyAbAdha ane agurulaghu evu mAkSa mahApada prApta kare che te saghaLA siddha bhagavAna tarIke oLakhAya che. 3. zrI adbhuita paramAtmAe upadezelA uttama ( jJAnAcArAdi ) AcAravicArane je jAte sevana kare che-pALe che ane anya yogya janAne e uttama AcAra samajAvI paLAve che, te brahmacaryAdika 36 guNeAvarDa alaMkRta bhAva AcAya kahevAya che. tIrthaMkara devanA abhAvamAM zAsananI rakSA AvA AcA mahArAjA karI zake che. 4. je sana-dezita zAstronuM rahasya sArI rIte samajI lai, sAdhu samudAyane bhaNAve che ane jaDa jevA ziSyane paNa suvinIta ne vicakSaNa manAve che, vaLI je gacchanI sArI rIte saMbhALa rAkhe che ane mULaguNa [ mahAvrata ] ne tema ja tene paNikAraka uttaraguNane sAvadhAnapaNe sadA pALatA rahe che. evA avAja tulya pAThaka, vAcaka yA upAdhyAyanA nAmathI oLakhAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) 5. jeo A asAra saMsAranuM svarUpa yathA oLakhI, tethI virakta khanI, sadguru sa Mge uttama ratnatrayInuM sakaLa pramAda rahita sevana-ArAdhana kare che ane anya bhavyAtmAone AtmasAdhanamAM sahAya ApavA je sadA ya ujamALa rahe che te saMta, sAdhu, ni tha, muni yA mumukSu kahevAya che. 6. anAdi mithyAtva yA kuvAsanA ane anaMtAnukha dhI kaSAyane TALavAthI, suvAsanA ane zAntiyeAge je ta-pratItirUpa nirmaLa gujIsthAnaka prApta thaI zake che tene jJAnI puruSA samyagdarzana, suzraddhAna yA samakita kahe che. 7. jenA prakAzavarDa anAdi ajJAna aMdhakAra TaLe che ane sajJakathita tattvA sArI rIte samajI zakAya che ane anyane samajAvI zakAya che tenuM nAma tattvajJAna che. sUrya, cadra ane dvIpakanI pere tattvajJAna jagatane atyaMta upakArI che. 8. viSaya, kaSAya ane mana, vacana, kAyAne kAbUmAM rAkhe ane DahApaNathI je dayA, satya, asteya, brahmacaya ane asa gatAdi uttama guNNAnA abhyAsa karavAmAM Ave tene jJAnI puruSA saMyama yA cAritra kahe che; tethI svarUpa-sthiratA thavA pAme che. 9. jema agninA tIvra tApayege suvarlRnI zuddhi karavAmAM Ave che tema je bAhya tathA atyaMtara sAdhanajoge anAdi krama maLanA kSaya karI, AtmAnI zuddhi karavAmAM Ave che tene jJAnI puruSA nirAkArI tapa kahIne khelAve che. ukta navapakramAM prathamanAM pAMca pada thI che ane pAchaLanAM cAra pada dharUpa che. e cAre padanuM yathAvidhi sevana-ArAdhana karavAthIja arihaMta,dika uttama padavI prApta thaI zake che, tethI dareka bhavyAtmAe ukta dana, jJAna, cAritra ane taparUpa pajiMtra dhanu... zuddha premathI sevana karavuM joie. pramA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAcaraNa tajavAthI pavitra dharma pratye premabrAsa pragaTe che. zrI arihaMtAdika pAMca pado, pavitra dharmanA prabhAvathI anukrame bhavyajanene yuddhamAdezakapaNathI, avinAzIpaNuthI, zuddha AcAravicAra pALavA-paLAvavAthI, uttama vinaya zikhavavAthI anya egya jinene yathocita sahAya yA AlaMbana ApavAthI tribhuvanavAsI janene pUjA-satkAra gya thAya che. tevA pavitra AtmAonuM tanmayapaNe AlaMbana levAthI, temanI sevAbhakti karavAthI, temanA uttama guNenuM ekAgratAvaDe cintavana (thAna) karavAthI ApaNe paNa cagya adhikAra prApta karI temanA jevA ja pavitra banatA jaIe chIe ane anukrame sakaLa karma- AvaraNa dUra karIne, aMdara DhaMkAI raheluM ApaNuM anAdi AtmasvarUpa sAkSAt pragaTa karI zakIe chIe. pramAdanuM sakSepathI svarUpa AvA amUlya AtmasAkSAtkAra karavAmAM aMtarAya karanAra ane ApaNane avaLe mArga derI janAra prasiddha pramAda" zatru che. tene vAravA-dUra karavA dareka bhavyAtmAe jarUra lakSa rAkhavuM joIe. pramAda je koI prayALa duzmana nathI, tene barAbara oLakhI jatI levuM joIe. jenA vaDe ApaNuM kartavya bhUlI javAya, na karavAnA kAma karI levAya ane umaranI peThe vartana karAya, athavA TuMkANamAM 2vadIpaNe calAya tene jJAnI puruSe pramAda kahe che. tenA pAMca prakAra nIce mujaba kaddA che - 1. jenAthI mada-nIza caDe evA game te mAdaka padArthanuM sevana karavuM ane bebhAna banI svakartavyathI cUkavuM. 2. pAMca IdrinA viSa-zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparzamAM gRha-Asakta banavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) 3. krodha, mAna, mAyA ane lebha kaSAyane vaza thaI javuM. 4. ALasa ke suratIvaDe edInI jema nirudyamI banavuM. 5. jemAM kazuM svaparahita samAyeluM na hoya evI nakAmI kuthalI-vikathA karavI. upara pramANe pramAdanA pAMca bheda che. mithyAtva-ajJAna pramukha tenA ATha bheda paNa kahyA che. pramAda AcaraNa tajIne kharI dizAmAM puruSAtana pheravavAthI ke abhuta lAbha thavA pAme che? e bArIkIthI tapAsavAnI ApaNane bahu jarUra che. sAde-halake (sukhe pacI zake e) sAtvika rAka je pramANe peta ane niyamita rIte levAmAM Ave che tethI vyAvahArika ane dhArmika kArya karavAmAM bahu saralatA thavA pAme che. viSayAsakti tajavAthI Indriyene zubha upayoga karI zakAya che, cakSuvaDe zuddha deva-gurunI parama zAnta mudrAne dekhI zakAya che, zrotavaDe zAkta sadupadeza zravaNa karI zakAya che, jIbhavaDe zuddha deva-guranAM guNagrAma karI zakAya che, ghANavaDe sArA sugaMdhI padArthane ThekANe upaga karI zakAya che ane dehavaDe saTTaNI janane yathAyogya vinaya bhakti pUjA satkAra karI zakAya che. jemAMnI eka eka indriyane paravaza paDavAthI pataMgIyAM, bhamarA, mAchalA, haraNayAM ane hAthIonA kevA bUrA hAla thAya che ane te dareka indriyane svavaza karI levAthI ke uttama lAbha meLavI zakAya che te vivekathI vicArI jotAM mAluma paDe che. krodhAdika kaSAyanA kaTuka phaLa vicArIne vivekI jane kSamA, mRdutA (namratA), saralatA ane saMteSa guNane abhyAsa rAkhe che te tethI saghaLA AMtara tApane zamAvI parama zItaLatAne pAme che. je ALasa tajI sadudyama seve che to tethI zarIranuM Arogya sAcavavA uparAMta ghaNuM pAramArthika lAbha paNa saMpAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) dana karI zakAya che ane nakAmI vAta-vikathA karavAne DhALa tajIne, uttama dharmakathA karavAnI ke sAMbhaLavAnI suTevathI AtmAne anahada lAbha thavA pAme che. A rIte hareka prakAranuM pramAdAcaraNa samajapUrvaka pariharI, je prema-ullAsathI sanmArganuM sevana karavAmAM Ave che tethI ke apUrva lAbha maLI zake che te batAve che - navapada athavA vIzasthAnaka pada paikI eka ke be padanuM thAvata vIze padanuM saMpUrNa premellAsathI yathAvidhi sevana-ArAdhana karavAthI bhavyAtmA bhAre Rddhi-samRddhi pAmavA uparAMta zrI arihaMta tIrthakaranI pavitra padavIne paNa prApta karI zake che. saMpUrNa vIllAsathI pavitra ratnatrayInuM ArAdhana karanAra sakaLa karmamaLane sarvathA kSaya karIne akSaya ajarAmara evuM siddhapada paNa pAmI zake che. anAdi azubha AcAravicArane tajI je bhavyAtmA zrI sarvajJapraNIta zubha AcAravicArane bahu ja AdarapUrvaka seve che te alpa kALamAM uttama AcArya padavIne prApta karI zake che ane je sArI rIte sva-Atmahita sAcavIne ati namra bhAve vaparahita karavA ujamALa rahe che te vAcaka pAThaka thA upAdhyAya padane pAme che. e ja rIte Indriya, kaSAyAdine damI-vaza karI je svAtmahita karavA ujamALa bane che te musAdhu padavIne prApta thAya che. je susAdhuja samIpe Adarasahita hitopadeza sAMbhaLIne suzraddhA, saddaviveka ane satakriyAne seve che te mahAnubhAva suzrAvaka padavIne pAme che tathA je zuddha deva, guru ane dharmatatavane yathArtha oLakhI tenI daDhatIti kare che te anAdi mithyAtvane tajI samyaktva guNane pAmI zake che. e rIte mArganusAritA pramukha aneka sadaguNe puruSArthayege daDha abhyAsathI prApta thaI zake che. chalA pakavIne pAvAtmahita karavA ja samIpe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Previous 6 gRhastha cagya vyavahAru zikSA , jainadharma saMbaMdhI sAdI samajanAM bodhavacana rAga, dveSa ane meha Adi doSamAtrane dUra karanAra (jItI lenAra) jinezvara deva che. temaNe bhAkhe jenarma che. ahiMsA, saMyama ane tapa e dharmanuM lakSaNa che, e parama maMga. Lamaya dhamanI dhurA dhAraNa karanAra dhArI samAna sAdhu-nigraMtha guru gaNAya che. zuddha deva, guru ane dharma upara zraddhA rAkhanAra, vivekacakSuthI satya jenAra, jANanAra ane satya hitakArI karaNI karanAra zrAvaka kahevAya che. sakaLa doSarahita jinezvara deve bhAkhelA dharmane eka sarakhI rIte anusaranArA sAdhamI lekhAya che. temanI cAcita sevAbhakti bajAvavAthI bhAgyazALI ane mahAna lAbha meLave che je A bhavasamudrathI tAre, pAra utAre athavA jenA vaDe bhavane pAra pAmoe te tIrtha kahevAya che. jaMgamatIrtha ane sthAvaratIrtha e rIte tIrtha be prakAranAM che. jinezvara devanI AjJAne yathAzakti mAnya karI cAlanArA sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA e jaMgamatIrtha che ane zatru jaya, giranAra, Aba, aSTApada ane saMmetazikhara pramukha sthAvaratIrtha che. zuddha bhAvathI tene bheTanAra bhavasamudra tarI zake che. e pavitra tIrthane bhAvathI bheTI yathAzakti dAna, zIla ne taparUpa karaNa karI levI e dareka bhavyAtmAnuM avazya kartavya che, tIthe kaIka sajajanene samAgama paNa thaI zake che, temanA uttama guNanuM anumodana karavAthI ApaNAmAM sajanatA Ave che, niMdAdika deSanuM nivAraNa thAya che ane nirmaLa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) sajjanAnI sagAte prasa'gamAMthI kaMi ne huMsanI pere sAra manuSyeAnI kharI -- jJAnAdi guNeAnA prakAza thAya che. AvA uttama hetuthI ja sahu kAie pavitra tIrthanI bheTa karavI ghaTe che. tIthaeN jainesAdhamI bahu ane hunAnA AdarasatkAra karavA tathA jJAnagAthI karavI ane e dareka dareka zubha kai guNa grahaNa karI levA te cita che. tattvanuM grahaNa karI levAmAM ja buddhizALI khUkhI che, yathAzakti vrata-niyamA jJAnI gurunI pAse samajI sArI rIte AdaravA e ja A du^bha mAnava deha pAmyAnu uttama phaLa che. e rIte pUrva punyayeAge prApta thayelI lakSmI ane vANInA paNu sadupayoga karavAthI ja tenI saphaLatA che. sakSepamAM sahu sa MgAte maitrI, guNIjanA pratye pramAda, duHkhIjanA pratye dayA ane dASavata pratye madhyasthabhAva rAkhavAmAM ja ApaNuM kharuM hita raheluM che e muddAnI vAta khUba lakSamAM rAkhI kaleza kusa'pa kApeA, sarvatra sulehazAnti jALavA ane tATaphATa tajIne sahu koine sanmA'mAM joDe. sahu koinuM. zreya icchavAthI ApaNuM paNa zreya thaze ja. kabahunA ? kahyuM che ke '' sahu mana sukha che, du:khane ke na va che, nahiM zubhadharma vinA te, saukhya e sapaje che; huM sudharma pAmI, kAM pramAde gamIje ? ati ALasa tajIne, ughame dharma kIje. ihu divasa gayA je, teha pAchA na Ave, dharama samaya maLe, kAM pramAde gamAve ? dharma nahi kare je, Ayu ALe vahAve, zazi nRpati pare te, zAcanA a`ta pAve. jagatamAM sahu koi sukhanI vAMchanA kare che, kAi paNa duHkhanI vAMchanA karatA nathI. sahu jIvAne sukhamaya jIvana ja vahAluM lAge che, paNa evuM sukha yA, dAna ane dama (saMyama) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 11 ) rUpa dhasevana karyAM vagara prApta thatuM nathI. e uttama dharma sAdhI levAnI eka amUlya taka A mAnavadehamAM pAmIne, pramAdavaza paDI svaccha dapaNu` AdarI, ke bheALA bhAi ! tuM eLe gamAve che ? pramAda-mada, viSaya kaSAya, ALasa ane trikathA samAna kAi kaTTo zatru nathI. ethI ja tAruM sasAracakramAM janmamaraNanA pherA karavA paDe che, mATe ceta ! ceta ! jAgRta yA ! ane ALasa uDADIne yathAzakti vIya kAravI dha sAdhanA karI le. dharma'sabaLa (bhAtu) sAthe bAMdhI laiza te AgaLa sukhI thaIza. te vagara parabhavamAM tane kAi trANa-zaraNu ke AdhAra nathI, mATe jAgRta thA ane edIpaNuM-kAyarapaNuM tajI de. e ja kharA sukhanA mArga che. je je divasa ane rAtrie dha sAdhana vagara tArA phAgaDha jAya che te ja divasa ane rAtrie cIvaTathI dharmasAdhana karI lenAra bhAIbvenAnA lekhe thAya che. atyAre kharI take lagAreka kaSTa sahana karI laIne paNa jee dharmAMsAdhana kare che. temane bhaviSyamAM bhAre sukha sAMpaDe che. ane je kAi deha, dhana ane putrAdi parivAra upara khATI mamatA rAkhI, dhasAdhananI kharI taka kheAi nAMkhe che temane pachI bahu pastAvA sAthe bhaviSyamAM bhAre duHkha veThavu paDe che, ema samajI nija hRdayacakSu ughADI bhaviSyanA vicAra karI jo. saveLA cetI, kAMi uttama dhasAdhana karI levAmAM Avaze tA jarUra peAtAnuM bhaviSya sudharavA pAmaze. ja - gRhastha dharmanAM mULa sUtro A dharmanI sAdhanA mATe pavitra zAstrakArAe gRhasthA vasthAmAM sukhapUrvaka pALI zakAya tevA adhikAra paratve je vrata anuSThAnA upaderolAM che te sakSepathI batAvIe chIe. 1. zuddha nirdASa deva jina arihaMta, zuddha nirdoSa guru ntri-sAdhu ane zuddha nirdeSa dharmo sarvajJabhASita ja zuddha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) zraddhAthI mAnavAgyA che. bAkInA sadeSa (rAgAdiSavALA) deva, guru ane dharma tatvathI mAnavA gya nathI. jinezvara deve bhAkhelA zuddha pavitra dharmamAM zaMkA, kaMkhA ke phaLano saMdeDa karavAnI jarUra ja rahetI nathI, kema ke te bhedabhAva rahita sarvaze kahela che. 2. sahu keIne svajIvita vahAluM ja hoya che. te koIne akAruM hetuM nathI tethI sahu jIvonI rakSA svajIvitanI jema karavI joIe. jIvadayAvaDe ja ApaNe sukhI ane nirogI thaI zakIe chIe, 3. satya vacana ja vadavuM e kharekhara mukhanuM maMDana (bhUSaNa) che. sAmAne priya ane hitarUpa thAya evuM ja satya vacana bAlavAthI sajajane zethI nIkaLe che. zAstrane marma samajyA vagara bIjAne Apamate samajAvavA jatAM pagale pagale "asatya" deSa sevAya che. che. paiso agiyArame prANa lekhAya che. bIjAne pasa anI. tithI harI letAM tenA prANa levA je deSa lAge che. tema chatAM pAchuM anItinuM dravya TakatuM nathI temaja anItivaMta zuddha dharma pAmI zakatuM nathI, tethI nyAyanItivaDe ja dravya upArjana karavuM. AhAra pramANe oDakAra Ave che. nyAyI dravyathI subuddhi sUche che, tene sAro upayoga thAya che, te dravya lAMbe vakhata TakI, zake che ane tenAthI dharmamArga paNa prApta thAya che. 5. ApaNI mAtA,bena ke putrI sAthe kukarma karanAra mATe ke vicAra ApaNane Ave?ghaNo ja mAThe. te pachI evuM ja kukama karavA IcchatA ApaNe mATe paNa sAmAne kyAMthI sAro vicAra Ave? na ja Ave, te pachI strI sivAya anya strI moTI hoya tene mAtA samAna, sarakhI vayavALI hoya tene bena samAna ane laghuvayavALIhAya tene putrI samAna lekhIe te ja sAruM. tethI ravAparane keTalI zAnita thavA pAme? hene e-sIoe paNa e ja rIte parapuruSane nija pitA, baMdhu ke putra samAna ja lekhavA joIe. etho ja. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) vyavahArazuddhi thaI zakaze. vyavahArazuddhi vagaranAM mANasa pAvara dharma pAmavA pate egya ja kayAM che? pAtratA vagara guNa prApti thaI zaktI ja nathI. 6. game teTalI saMpadA chatAM lebhI mANasa mammaNa zeThanI pere duHkhI ja hoya che ane anya addhi chatAM saMtoSI mANasa puNIA zrAvakanI pere sukhI hoya che. ema samajI zANA strIpuruSae icchA pramANa bAMdhI saMtoSavRtti sevavI joIe. bAkI lebhane kaMI ja nathI ane IcchA paNa AkAzanI pere anaMtI che, tethI tene pAra AvatA ja nathI. anaMta AzAtRSNAmAM duHkha, duHkha ne duHkha ja che tethI te tyAjya che. 7. AjIvikAdika jarUrI kAraNe javA AvavA jeTalI dizAbhUminI chUTa rAkhI, bIjI badhI dizA-bhUmi saMbaMdhI AvatI kiyA aTakAvavA mATe khAsa dizA maryAdA bAMdhavI joIe. 8. mahApApa AraMbhavALA 15 karmAdAnanA vyApAravaDe vRtti-AjIvikA bane tyAM sudhI nahi karatAM, alpaAraMbhavALA nyAyayukta vyApAravaDe ja vRtti-nirvAha kare zrAvakane ucita che. bhegepaganA saMbaMdhamAM paNa bhasyAbhaDhya, peyApeyane viveka avazya sAcave yukta che. DI, niyamita ane nirjIva ( acitta ) vastuvaDe savanirvAha karI levuM joIe. 9. jemAM potAnuM ke kuTuMbAdikanuM hita samAyeluM na hoya tevI nakAmI bAbatamAM mAthuM mAravuM, pApopadeza Ape, pApAdhikaraNa ekaThAM karI bIjAne ApavAM, pApI hiMsaka jAnavara pALavAM, asatIpoSaNa karavuM, kuvyasana sevavAM, kusaMgati karavI, kAma umAda jAge evAM Asana sevavAM athavA tevA pustaka vAMcavAM ke sAMbhaLavAM, jethI aneka jIne vinAza thAya evAM pramAdAcaraNa sevavAM, nakAmAM yuddha karavA ke karAvavA, ethI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 14 ) anarthadaMDa thAya che ema samajI sujJoe enAthI pAchA osaravuM. 10. dareka zraddhAlu zrAvaka-zrAvikAe harahaMmeza jema samatA gurunI vRddhi thAya tema zuddha bhAvathI sAmAyika, pratikramaNa, prabhu darzana, pUjA, sevA, bhakti, devavaMdana, guruvaMdana, zAstrazravaNa, manana, nididhyAsana, vinaya, vaiyAvacca, satsaMga, tIrthayAtrA, zAsanaprabhAvanAdika uttama dharmakaraNI vaktavya samajIne jAte karavI, karAvavI ane anumedavI joIe. samatA-sAmAyikanuM te vyasana pADavuM ne vadhAravuM. 11. harahaMmezanI dhamakaraNa uparAMta aSTamI, caturdazI pramukha patithi joge kaMI savizeSa karavA lakSa rAkhavuM. vrata paccakhANu rucithI AdaravA ane te barAbara pALavAM. dharmazAstra citta daIne vAMcavA yA sAMbhaLavA. vaLI banatAM sudhI upavAsa, AyaMbila, nIvI, ekAsaNAdika tapa kare, zarIrasatkAra taja, zuddha ziyala pALavuM ane sarvathA pApavyApArane tyAga karavo-e rIte nija guNanI puSTi mATe piSadha kare. chevaTe temAMthI yathAzakti karaNa te pramAdarahitapaNe karavAne jarUra khapa karavo. 12. gRhastha zrAvaka-zrAvikAnuM A paNa eka uttama kartavya che ke temaNe kSamAdika daza prakAranA yatidharmane pALanArA, pAMca mahAvratane dharanArA, saMsAranI saghaLI khaTapaTathI dUra rahenArA, sadA ya sAvadhAnapaNe samatArasamAM jhIlanArA ane nirdoSa (pavitra) mekSamArgamAM cAlanArA nigraMtha-muni mahAzAne nirdoSa (prAsuka- niva) AhAra, pANI, auSadha, bheSaja, vastra, pAtra ane nivAsasthAnAdi namrabhAve niHsvArthapaNe ApavAM ane temanI pAsethI amUlya sabadha meLavI tene sArthaka kare. pavitra tIrthAdikanI rakSA karavI, jJAna-vRddhi karavI ane svadhamI baMdhuone banatI sahAya karavI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 15 ) grahasthoe svadharmanI rakSA mATe pALavA gya pavitra niyama uparanAM anuSThAne pALavAmAM madadagAra thaI zake te sAru keTalAeka sAmAnya niyama nIce darzAvIe chIe dareka graha e hamezAM tene najara sAme rAkhI te pramANe vartavAthI pitAno gRhastha dharma ujajavaLa thaI zakaze e ni saMzaya che. 1. suzrAvaka janee nyAyanItivALA game te zubha vyApArAdi vyavasAyavaDe dravya upArjana karI AjIvikA calAvavI, svakuTuMbanuM poSaNa karavuM, mAtapitAdinI sevAbhakti karavI, namratA rAkhavI, kRtajJa ane paropakArI thavuM, tathA lajajALuM, dayALu, gaMbhIra ane niSpakSapArTI banavuM. 2. AvakanA pramANamAM ja kharca rAkhavuM, sthiti pramANe ja saMbhALIne cAlavuM, iMdriyadamana ane karAyanigraha karavA vadhAre lakSa rAkhavuM. jJAnIne pagale cAlavuM. 3. sukha-duHkhasamaye harSabheda vagara udAra siMhavRtti dhAravI, nIcavRtti AdaravI nahi ane *vAna jevA DarakaNuM thavuM nahi. 4. madanaze caDhe evuM kAMI khAvuM-pIvuM nahi, ALasususta thaIne besI rahevuM nahi. ane nakAmI vAtenA taDAkA mArI ke pArakI kuthalI karI kiMmatI vakhata gALave nahi. 5. zuddha deva arihaMta, zuddha guru-sAdhu nigraMtha ane zuddha dhama sarvazabhASita ja che, evI daDha zraddhA rAkhI, tenI ja sevAbhakti tana-mana-dhanathI karavA kAyama lakSa rAkhavuM. 6 zuddha deva-gurunI sevAbhakti (darzana, vaMdana, pUjA, stuti, stavanAdi) prasaMge zarIra, vastra, mana, bhUmi, pUjepakaraNa, nyAyadravya ane vidhi e sAta prakAranI zuddhi karavA ( sAcavavA) khAsa lakSa rAkhavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 16 ) 7. zuddha deva-gurunI sevAbhakti temano pavitra AjJAnu yathAzakita pAlana karavAvaDe ja saphaLa thAya che, ema samajI koI paNa prakAranA muvyasanathI teA sadaMtara dUra ja rahevu. 8. mAMsa, dAru, zikAra, cArI, jUgAra, parastrI ane vezyAgamana e sAta mukhyasanA ubhaya lAka viruddha hAvAthI ati nidha, apayazakArI, kalezakArI ane durgatidAyaka che. 9. jJAnI gururAjanA joga meLavI, temanI pAsethI hiteA padeza sAMbhaLI, te haiye dhArIne, kAi javane pratikULatA upaje evu' aniSTa AcaraNa kadApi nahiM karatAM, jethI AtmakalyANa thAya evA sadAcaraNa ja sevavA lakSa rAkhavuM. 10. tribhAjana, jamInakada, ( kaMdamULa ) riM MgaNu, viMgaNu, tuccha ane ajANyA phaLa pramukha, kheLa athANu, vAsIbhAjana, kAcAM gArasa ( dUdha, dahIM ke chAza ) sAthe kaThe.La bhAjana lagabhaga veLAe vALu, divasa UgyA vagara khAnapAna e saghaLAM varjya che; tema ja jIvAkuLa vastu, khagaDI gayela ( calita rasa ) ghI, dUdha, mevA, mIThAi vagere padArtha, e rAtri uparAMtanu dahIM, traNa divasa uparAMtanI chAza, kAcuM mIThuM, gaLyA vagaranuM ( aLagaNuM ) pANI vagere badhuM hAnikAraka jANIne vajavA ceAgya che. 11. phAgaNa zudi 14 pachI kArtika zuddhi 14 sudhI khajUra, khAreka pramukha jIvAkuLa mevA, ArdrA nakSatra beThA pachI karI, kAcI ane bhraSTa khAMDa vagere jIvAkuLa vastumAtra bhakSaNu karavA ceAmya nathI. 12. AkhA divasamAMthI e ghaDI jeTale vakhata jarUra khacAvIne zAstrAbhyAsa, zAsravAMcana, zravaNa, manana pramukha avasya kramavuM, ane pApapravRtti tajI sAmAyika, pratikramaNa pramukha zula karaNI jarUra karavI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 17 ) 13. pAnidA, cADIcugalI, kaleza ane parane mAThAM ALa devA pramukha duSTa AcaraNathI sadaMtara dUra rahevuM, kudeva, guru ane kudharmanA phaMdamAM kadApi paDavuM nahi. 14. varSamAM ekAda pavitra tIrthanI yAtrA karI, saMgha sAdhamIjanonI sevA karI athavA vidyAdAna pramukha kaI sAruM paramArthanuM kAma karI svajIvananI saphaLatA karavI. 15. pare pakAranAM kAma karavA banatuM lakSa rAkhavuM. sUktamuktAvaLImAM khAsa kahyuM che ke - parahita karavA je, citta uchAha dhAre, parata hita haiye, je na kAMi visAre, pratihita parathI che, te na vache kadAI puruSa rayaNa seI, vaMdIe so sadAI. nija duHkha na gaNe che, pArakuM du:kha vAre, tihataNI balihArI, jAIe keDI vAre; jima viSabhara jeNe, DuMka pIDA sahIne, viSadhara jina vIre, bujhavyo te vahIne. ) tIrthakare ane gaNadhara vagere AptapuruSe je A mAnavadehanI durlabhatA batAve che te AvI rIte yathAzakti dharma Azadhana karI levAnA pavitra hetuthI ja. te pramANe varte temane te A mAnavadeha eka uttama cintAmaNi ratna jevo amUlya lekhavA gya che. anyathA zAstrakAra kahe che tema dharmanA prabhAve sukhasaMpadA pAmyA chatAM, je e upakArI dharmanI ja avagaNanA-anAdara kare che te svAmIhI ( dharmavirAdhaka ) jIvanuM bhaviSya zI rIte sAruM thaI zakaze ? nahi ja thai zake. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) ema samajI sujJa bhAIbahenee pavitra dharma AcaraNa vaDe A mAnavajIvanane saphaLa karI levA lagAre pramAda kara yukta nathI. pramAdarahita je nija hita karI le che te ja parahita paNa karI zake che. kSamA, namratA, saralatA, saMtoSa, tapa, saMyama, satya, zoca (manaHzuddhi-pramANikatA), niHspRhatA ane brahmacaryarUpa uttama sAdhudharma pAmavAnI bhAvanA dilamAM rAkhIne ja banI zake teTaluM rUDuM svAzrayI jIvana gALavuM joIe, dareka gRhastha zrAvakoe pitAnA jIvanamAM karavA gya kAryo svAzrayathI hamezAM anavarata utsAha ane khaMtathI karavA joie. " khaMtathI saudyama sevanAra zIghra vakAryasiddhi karI saheje sakaLa sukhasaMpadA pAmI zake che." e vAtanA samarthana mATe thoDAeka pramANa vA uddhArIe chIe. zrIpALakumAranI peThe udAmI puruSaratnane lamI vare che. puruSArthavaMta puruSasiMhane lakSmI saheje AvI maLe che. guNa-guNIne sarvatra Adara karAya che. guNe sarvatra pUja-satkArane prApta thAya che, pUjAya che ane manAya che. guNIjanAmAM rahelA guNe ja pUjApAtra che, kevaLa liMga (za)ane vaya pUjApAtra nathI. kAyara jano kaMI paNa satkArya pratijJAzi bhaMga thavAnA bhayamAtrathI AdaratA nathI, madhyama ane tene prabhAva jANI sAMbhaLIne Ahare te che paNa kaMi vizna AvyuM te te tajI de che, kharA dakSa-DAkA-cakara ane te game evAM vizva Ave chate paNa AdarelAM satkAryane aMta sudhI nivaDe che. prathama ja tapAse ke tame je kArya karavA saMkalpa karyo che te DahApaNabharyo che ke nahi? ane je te saMkalpa dakSa eTale DahApaNabharyo ja hoya te game tevAM vina upasthita thAya te paNa tethI lagAre Daraze nahi-calAyamAna thAzo nahitemAM aDaga ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 19 ) " rahejo. " dhaiya pUrvaka khaMta jArI rAkhavAthI game tevAM duSkara kArya paNa sAdhI zakAya che. " cAkarI vagara bhAkharo nathI. ' udyama ryA vagara phaLa maLavAnuM nathI. jevuM vAvaze tevuM laNuo. jevuM mana ghAlazA evu kamAzeA. * Apa samAna baLa nahi ane megha samAna jaLa nahi. ' jAtamahenata ( Self-Help ) para ja vizeSa vizvAsa rAkhA, svAzrayI bane. khIjAnA vizvAsa upara besI rahIne Alasyane vadhArazeA nahi. " niyamita kAya karavAnI TevathI bahu saralatA--anukULatA thavA pAme che, '" tamArA dareka kAmAM ane teTalA niyamita ( Regular) thAo, thA prayatna karI. saralatAthI kArya karavAnI enA jevI bIjI rAI sarasa paddhati nathI. niyamita kArya karanArAo game teTalAM kAma sajAthI kare che ane aniyamita kAma karanArA ekAda kAma karavAmAM paNa nAsIpAsa thAya che. " saMpUrvaka niyamita kAma karyA pachI je vizrAMti maLe che temAM ja kharI mIThAza Ave che.' aniyamitapaNe kAma karanArane Atmasa MteSane badale mahudhA khaLApA thayA kare che. (tenuM citta aprasanna ane uDDAsI rahyA kare che. ) " niyamita " niyamita kAma karanArane nija kA zaktimAM zraddhA banI rahe che, tethI dhAryu kAma utsAhupUrNAMka sArI rIte karI zake che. tethI UlaTu aniyamita kAma karanAramAM bane che. A vAta svAnubhavasiddha samajI zakAya evI che. pAtratAyege vastuprApti thavAmAM udyamAdinI paNa jarUra rahe che. ' kAi paNa agatyanAM kAma karavA icchanAre prathama tenI ceAgyatA meLavA mathana karavuM joie. ( First deserve and then desire ). ceAgyatA pAmI levAya tA kAryasiddhi sulabha thavA pAme e nivivAda siddha che. " kAraNa vagara kAryanI siddhi thai zake ja kema ! puruSArtha vaDe ja sa kaMi kavya-kAya siddha thaI zake che. puruSArthane kaMI paNa asAdhya nathI ja, mATe ja kahevAmAM Ave che & , ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) ' phre-( Try, Try and Try ) udyama kara, udyama karI, udyama karI. udyama karavAvaDe ja aMtarAya tUTaze. udyama karyAM chatAM tALa phaLaprApti thavA na pAme te tethI nirutsAha thavuM nahi. dhIraja dharIne phaLaprApti thatAM sudhI aDaMga utsAhathI udyama karI AgaLa vadhatA javuM eTale aMte phaLaprApti avazya thaze ja. '' udyama sAthe nasIkha yArI Ape che aa tatkALa phaLaprApti thaI zake che. " satata udyama karyA chatAM mULa na maLe to ja devane DhoSa devA, te pahelAM devane ke DhALane doSa I nirudyamI khanI esavu` nahi " yapi kALa, svabhAva, bhAvIbhAva ( niyati ), ( pUrva kama ane udyama-e pAMca samavAyI kArayeAge ja kArya paNa kArya siddha thAya che, teA paNa te sava mAM udyamane ja pradhAnapada apAya che, kemake tenAvaDe ja bAkInAM kAraNeAnI anukULatA thAya che ane iSTa kAryasiddhi thavA pAme che. " nija nija kra vyaparAyaNa janA sukhI thAya che ane temAM bedarakAra rahenAra duHkhI ja thAya che evu' samajanArA sahu phyunA bhAIbahenAe nija nija ka vyakama mAM pUratu lakSa avazya rAkhavu joIe. sahumAM sAdhuonA temaja gRhasthAnA samAveza thai jAya che. " pAtamAtAnA adhikAra mujaba sahue svavya karma karavAnA hAya che. tenI upekSA karavAthI temane hAni sahevI paDe che ane svakartavyaniSTha rahevAthI aMte sakaLa sukhasa MpadA svAdhIna thai rahe che. kAi paNa kArya sahasA karavuM nahi. vivekathI vicArIne kArya karanArane saheje sakaLa sukhasa padA AvI maLe che. gabhIra ane mahattvanA kAma bahu vivekathI ane dhaiya thI karavA joie, temAM phaLaprApti mATe utAvaLa karavI nahi, adhIrA thavu niha. hyuM che ke Patience and Persivereance Overcome mountains arthAt dhaiya ane khaMtathI game tevAM mahatvanAM kAma paNa pUrAM karI pAra pADI zakAya che, bAkI te vagara tA " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 21 ) Haste is Waste ati utAvaLa ane adhIrAI ati hAnirUpa nIvaDe che. zrImAna AnaMdaghanajI vagere AtmajJAnI puruSe badhe che ke "sevanakAraNa pahelI bhUmikA re, abhaya aSa akheda." sevA-bhakti ane paramAthaparAyaNatA mATe prathama ja bhaya, dveSa ane khedarUpa daSatrayano tyAga karavo joIe. jemAM pariNAmanI caMcaLatA (asthiratA) vate e ja bhaya, aruci, e ja TreSa ane evI uttama pravRtti karatAM thAkI javAya e ja kheda. satata abhyAsane sthiti paripAka thaye chate e daSatraya vilaya pAme che ane AMtaradaSTi khule che. pachI guNamaNinidhAnarUpa saMtamahuM tane pichAnI, temano paricaya karI, cittazuddhi karI zakAya che, jethI saghaLI karazuM saphaLa thaI zake che ane e rIte avaMcaka mana-vacana-kAyAthI karAyelI avaMcaka karaNIvaDe avaMcaka phaLarUpa uttamottama mokSasukha paNa prApta thaI zake che. samakita athavA samyaktva jemaNe rAga, dveSa ane meha pramukha samasta denuM unmalana karI, sakaLa (aMtaraMga) kama maLane TALI, mahA atizayadhArI arihaMta pada prApta karyuM che te devAdhidevane ja A bhavasamudrane pAra pAmavA mATe zuddha deva tarIke mAnavA. samyagadarzana, jJAna ane cAritrarUpa ati ujajavaLa ratnatrayInuM ahoniza sevana karatAM jeo nirdoSa mokSamArgamAM pravarte che ane nispRhapaNe anya gya janene sahAya ApI temAM pravartAve che tevA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 22 ) nirgatha-sAdhu munirAja ja A bhavasamudrane taravAne temaja bIjAne tAravAne samartha hovAthI mAtApitAdika karatAM atyaMta upakArI jANa saguru tarIke avalaMbavA gya che. tevA zuddha sadagurunuM zaraNa AdarI kaIka bhavyAtmAo tarI gayA che. tIrthakara, gaNadhara pramukha pramANika puruSoe prarUpela dAna, zIla, tapa ane bhAvanAlakSaNa athavA samyagudarzana, jJAna ane cAritralakSaNa dharma ja bhavyajanene gatithI bacAvI sadgati ApavA samartha che, ema samajI ananya zraddhArUpa zuddha premathI ukta dharmanuM ArAdhana karI laI svamAnavabhava saphaLa kara e ja pUrvapuNayane prApta thayela sakaLa sAmagrInuM sArthakapaNuM che. pUrvokta zuddha deva, guru ane dharma upara ananya prema-bhaktithI. anAdi mithyAvAsanArUpa mithyAtva nAza pAme che ane zuddha vAsanArUpa samyakatva pragaTe che. samakitaci jIva svakalyANArthe nIcenI gAthAnuM sadA ya raTana kare che. " arihaMto maha devo, jAvajIvaM susAhuNo gurunno| jinapabattaM tattaM, iya sammattaM mae gahiyaM // athavA zuddha deva, guru ane dharmane jemAM sArI rIte samAveza thayelo che evA nava pada rUpa navakAra mahAmaMtrane te sadA ya jA5 karyA kare che. ukta mahAmaMtrane prabhAva acitya jANI kaI kaI mahAnubhAva tene nava lakSa (9 lAkha) jApa sthiratAthI kare che athavA to zvAse zvAsamAM tenuM ja raTaNa kare che. mahAmazALakArI navakAra maMtrAdikane pramAda rahita jApa karavAthI zubha. abhyAsane temanuM samAdhiyukata maraNa thavuM saMbhave che, tethI te abhyAsa bahu jarUra che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ (23). ukta samyaktvanI rakSA tema ja puSTi mATe bhavyAjanee nIcenI niyamAvaLI lakSamAM rAkhavI. 1. zuddha vasAdika dhAraNa karI zrI jinezvara bhagavAnane bheTavA niyamasara javuM ane banI zake tyAM sudhI jayaNa(jIvarakSA)pUrvaka zuddha jaLathI snAna karI uttama kathA (pUjepagaraNa) meLavI zrI jinezvara devanI trikALa pUjA-acA paNa karavI. jyAM najadIka derAsara pramukhane yoga na hoya tyAM IzAna koNa tarapha zrI sImaMdhara prabhu sanmukha rahI sthiratApUrvaka stuti-staMtra sahita vizALa caityavaMdana karavuM. athavA navapada (sihacaka) pramukhanI sthApanA sthApI, aMtara lakSa rAkhI nityaniyama sAcave. 2. akhaMDa vastranA uttarAsaMga pramukha pAMca abhigama sAcavI, zrI sadagurunA darzana vaMdanAthe tema ja banI zake tyAMsudhI dharmadezanA sAMbhaLavA, vrata, pacakhANa karavA, temaja sAmAyika, pauSadha, pratikamaNudika dharmakaraNe nivRttithI karavA niyamasara javuM ane tyAM ati AdarapUrvaka gurumukha sAmI ja draSTi sthApI, vikathAdika pramAda pariharI saMgha-sAdharmika samudAya sAthe apUrva jJAnAdika guNene adbhuta lAbha le. 3. ApaNuM dharmavRtti sadA ya sateja rahe temAM khAmI AvavA na pAme teTalA mATe sAvadhAnapaNe nityaniyama pALavA. uparAMta parva divasa ane kalyANaka divasomAM vizeSa karIne tIrthayAtrA, pUjA, prabhAvanAyege dAna, zIla,tapa ane bhAvanA pramukha yuddha dharmanI vRddhi karavI. saMgha-sAdharmika janenI yathAyogya bhakti karavA, tema ja ApaNuM dharmakaraNInA aMtaraMga hetu samajI lakSapUrvaka vidhisahita ne premapUrvaka karavA dina dina 5 kara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 24 ) 4. dharmaratna prakaraNamAM zrI zAntisUrijIe kahelA akSutAdika uttama 21 guNe ApaNAmAM saMpUrNa khIlI nIkaLe, sukatAdika deSa mAtra samULagA dUra thaI jAya, tema ja zrI haribhasUrijIe dharmabindu pramukha graMthamAM spaSTapaNe batAvelA mArgonusArIpaNunA 35 lakSaNe (satya, pramANikatA, namratA pramukha) jema ApaNAmAM saMpUrNa AvI zake tema zatadina lakSa rAkhI sarala akuTila vyavahAra seve. pa. pUrvAcAryaviracita samyaktva sittarInA AdhAre mahepAdhyAya zrI yaze vijayajIe karela samakitanA 67 belanI sajhAya sArI rIte artha sahita avadhArI samakitane zobhAvanArAM kAraNe sadA ya sevavAnI ane malinatA karanArA kAraNe sadA ya tajavAnI pUratI kALajI rAkhavI. jema jema ulaTabhara khaMtathI tene abhyAsa karavAmAM Avaze tema tema AtmAmAM svAbhAvika guNonI prApti thatI ja jaze ane anukrame uttama pAMca lakSavALuM zuddha samyaphUva jhaLahaLatuM AtmAmAM pragaTa thaze. 6. 1 zama, 2 savega, 3 nirveda, 4 anukaMpA ane 5 AstiktA A pAMca tenAM uttama lakSaNa che. tene harahameza sArI rIte abhyAsa rAkhave. temAM pramAda eTale gaphalata karavI nahi. (1) aparAdhI jIvanuM paNa aMtarathI ahita nahi IcachatAM banI zake teTaluM tenuM hita ja thAya tema ApaNuM mana, vacana ane kAyAne sadupayoga karo ane karAve. (zama) (2) duniyAmAM dekhAtAM devatA pramukhanAM sukha paNa kSaNa bhaMgura jANe tevAM sukhane pariNAme asAra samajI temAM rati karyA vagara kevaLa mokSanAM zAzvata sukhamAM ja prIti joDavI. (savega) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 25 ) (3) karmavaza prApta thayela saMsArane kevaLa kArAgraha athavA naraka samAna lekhI, prAmasukhaduHkhamAM samabhAva rAkhI saMsAra baMdha nathI mukta thavA tIvra abhilASA rAkhavI. (nirveda) A (4) dIna-duHkhI anAtha janene yathAcita anna vastrAdikanI sahAya karavArUpa dravya dayA ane egya jIne dharmanA mArge caDAvI kAyama mATe temane dukhamukta karavArUpa bhAva dayA sadA ya dilamAM dhAravI. aMtara lakSathI karavAmAM AvatI ubhaya dayA hitakArI ja che. (anukaMpA). (5) sarvathA-rAgadveSa vajita, sarvajJa, sarvadarzI jinevara bhagavAne je je amRta vacana kahyAM che te sarvathA satya ja che. evI acaLa zraddhA atyaMta AdarathI sevavI yukta che.( AstikatA) (ra) pavitra jinazAsanane dIpAvanAra, jinAjJAne akhaMDa dhAraNa karanAra ane samasta guNanA AdhArarUpa zrI tIrthaMkara bhagavAnane paNa mAnya zrI caturvidha saMghanuM pUrNa premathI vAtsalya karavuM. prabhunI pavitra AjJAne prANanI jema pALanAra sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikArUpa zrI saMghane jema abhyadaya thAya tema lakSa rAkhI pravartavuM. (7) anAdi mithyAtva ne kaSAya prabaLa puruSArtha vagara TALI zakAya nahIM mATe anaMta duHkhadAyaka te dene dUra karavA sarva sAmarthya pheravavA cUkavuM nahIM ane ciMtAmaNi ratnathI paNa adhika sukhadAyaka samyaktva pAmI tene prANanI pere sAcavavuM paraMtu mUkhanI pere tene pramAdathI gumAvI devuM nahIM, kemake samakita sahita ja sakaLa dharmakaraNI-vrata niyama pramukha mokSadAyaka thaI zake che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ chezrAvaka dharmavidhi $ (zrI haribhadrasUrikRta prathama paMcAzakanuM bhASAMtara 1. carama tIrthakara zrI vardhamAnavAmIne namaskAra karIne, samyakUvAdika bhAvArtha sahita zrAvaka dharma sUtra tathA TIkAna AdhAre saMkSipta sarala vyAkhyAyukta sUvamaryAdA mujaba saMkSe thI huM vANuM vIza. Adi zabdathI zrAvaka egya pAMca aNuvrata, traNa guNavrata ane cAra zikSAtrata huM vakhANIzazrAvaka dharmanA abhyAsI thaIne dazavidha yatidharmanuM pAlana karavA lAyaka thaI zake e hetuthI prathama zrAvaka dharma prakaraNa kahIza. 2. ati tIvra karmanA vinAzathI je sAvadhAna thaI parapheka hitakArI jinavacana yathArtha kapaTa rahitapaNe sAMbhaLe che te atra zrAvakadharmavicAranA prastAvamAM utkRSTa zrAvaka lekhAya che. temAM prathama lakSaNathI ane phaLathI samyakatvanuM nirUpaNa kare che. 3. mithyAtva mehanIya karmanA daLane kSaya, upazama ke - thazama thavAthI, sarvajJakathita jIvAdika tavenI yathArtha zraddhArUpa samyaktva prakaTe che, eTale temAM asata Agraha-durAgraha rahetA nathI ane azruSAdika guNe atizaya vadhe che. te zuzruSAdika guNene ja zAstrakAra vakhANe che. 4. sadoSakArI dharmazAstra sAMbhaLavAnI bhAre utkaMThA, zratacAritra lakSaNa dharma pratye atyaMta rAga ane yathAsamAdhi-prasannatApUrvaka devagurunI sevA-bhakti karavAmAM ati Adara, samakita prApta thaye thAya ja.phakta azuvratAdika vrataprApti mATe bhajanA eTale te vrate samakita prApta thaye kadAcita prApta thAya athavA na paNa thAya. te bhajanAnuM kAraNa kahe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 27 ) 5. te aNuvratanI prApti te samatiprApti gya karmakSa pazamanI apekSAe adhikatara cAritramehanIya karmanAkSApazamathI ja thavA pAme che. arthAta pariNAmabhedathI samakitaprAptinA nimittabhUta karmanA sopazama mAtrathI vrataprApti thavA na pAme, paNa tethI adhikatara cAritramehanIya karmanA kSapazamabaLathI vataprApti thavA pAme e ja vAtanuM samarthana zAsakAra kare che. 6. AyuSyavati mehanIya pramukha sAte karmonI pApamanA asaMkhyAtamA bhAge nyUna eka kroDAkoDa sAgaropamanI sthiti uparAMtanI zeSa saghaLI karmasthiti yathApravRttikaraNe karI jIva apAve. pachI apUrvakaraNa karI graMthabhedapUrvaka jIva samakita pAme. pachI 2 thI 9 palyopama jeTalI vadhAre karmasthiti khapAvyAthI mANuvratAne lAbha thAya ane asaMkhya sAgaropama jeTalI cAritramohanIya sthiti khapAvyAthI bhAvathI mahAvratanI prApti thaI zake. "dravyathI aNuvrata ane mahAvratanI prApti te karmanI sthiti vadhAre hovA chatAM paNa saMbhave che." (TIkAkAra) - 7 sthaLa prANAtipAta viramaNAdika pAMca aNuvrato ja mULaguNa kaNavA ane bIjA viziparimANadiTha e mULaguNarUpa aNuvratAnA puSTikAraka guNavrata ane zikSAtrata rUpa uttaraguNa jANavA. temAM prathama azuvratanuM svarUpa jaNAvavA zAstrakAra kahe che. 8. sthaLa prANuvadhathI viramavArUpa prathama aNuvrata che. te prANa vadha saMkalpathI ane AraMbhathI be prakAre thAya che. temAM vadhu karavAnI buddhirUpa saMkalpa ane khetI pramukha AraMbha. e baMne rIte sthaLa prANAtipAtaviramaNavrata aMgIkAra karanAra zrAvaka sthUla prANavadhane pratijJApUrvaka parihare. Avazyaka cUrNimAM saMka5thI sthaLa prANavadha viramaNanI pratijJA karI ane AraMbhathI sthULa praNava vigerenI pratijJA kema kahI nahIM? uttara-gRhasthA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) AraMbha vajI na zake mATe saMkalpathI te te Agama rIte sthaLa prANavadhathI virame ja. te ja Agamokta vadhavajana vidhi ane tenI uttaravidhi darzAvatA satA graMthakAra kahe che. 9dharmAtmAM guru samIpe dharmopadezanuM zravaNa karI verAgyabhIne thayela zrAvaka cAturmAsAdika alpakALa paryata ke lAMbe vakhata vitavya parvata upara mujaba sthaLa prANavadha viratinI pratijJA karIne tenA pAMca aticAro bhAvazuddhivaDe samajIne taje. te pAMca aticAre have jaNAve che. 10. krodhAdi kaSAyavaDe dUSita manavALe thaI zrAvaka, pazu ke manuSAdikane vadha, baMdhana, aMgacheda, atibhAra Apazu tathA bhAta pANIne aMtarAya nihetuka na kare. khAsa hetusara baMdhAdika karatAM chatAM sadayapaNuthI te aticAra nathI. 11. bIjA aNuvratamAM kanyA, ga, bhUmi saMbaMdhI asatya tathA thApaNa ane kUTa sAkSI ema sthaLa mRSAvAda viramavAnuM saMkSepathI pAMca prakAre jANavuM. enA pAMca aticAra kahe che. 12. sahasA ALa caDhAvavuM, svastrI ke mitrAdikanI guhA vAta jAhera karavI, vizvAsaghAta kare, khUTe upadeza de ane peTA dastAveja karavA. e badhA ajANatAM kare te aticAra ane jANI joIne kare te vratabhaMga thAya. have trIju aNuvrata kahe che. 13. sthaLa adattAdAnaviramaNa sacita-lavaNadika, acittasuvarNAdika saMbaMdhI ema be prakAranuM kahyuM che. temAM mizra-vasa alaMkArAdika yukta putra putrI saMbaMdhI adattAdAna samAvezita thayeluM jANavuM. tenA pAMca aticAra kahe che. 14. coroe corI ApeluM kezara pramukha sastI kiMmate levuM, cArI karAvavI, viruddha rAjya-sthAnamAM javuM. beTAM mAnaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) mApAM karavAM, sArI-narasI vastune bheLa-saMbheLa kare ane evI halakI mizra vastu sArI kahIne vecavI. trIjA vratanA rakSake e aticAre varjavA joIe. have cothA aNuvratanuM nirUpaNa kare che. 15. caturtha aNuvrata maLe audArika (manuSya ane pazu saMbaMdhI) tathA vaikriya (deva saMbaMdhI) dvividha parastrIthI tene parapuruSazI) viramavAnuM kahyuM che. te svadAra (ne svapati) saMteSavrata lekhAya che. A vratanA aticAra zAstrakAra kahe che. 16. thoDA vakhata mATe pite rAkhelI vezyA tathA anya bhADe rAkhelI vezyA, kulAMganA (kumArikA)ke anAtha(vidhavA)strInuM sevana, strI-puruSa vivAha-saMbaMdha je devA ane kAmaga-zabda,rUpa,gaMdha, rasa, sparzanA sevanamAM atyaMta Asakti karavI.e save aticAre yathAsaMbhava (svadArA ne svapati saMtoSIne) vajevA egya che. sIne potAnI zokayanA vArAnA divase svapati aparigrahita lekhAya, tethI tenA vArAne ullaghI patine bhegavatAM aticAra thAya ane bIjA te atikramAdika vaDe aticAra thavA pAme che. have pAMcamuM aNuvrata vakhANe che. 17. asata AraMbhathI nivartAvanAruM IcchAparimANa vrata, citta-vitAdikane anusAra svasvaruci ne rithati mujaba kSetrAdika vastuviSayaka heI zake che-karI zakAya che. enA aticAre aneka prakAre zAstrakAro kahe che. 18. kSetrAdi, rUkha-suvarNAdi, dhana-dhAnyAdi, dvipada-catuSpadAdi tathA kupada te AsanazayanAdika gharavakharInuM je parimANa karyuM hoya tene anukame eka bIjA sAthe joDI devAvaDe, bIjAne amuka saMketathI seMpI devAvaDe, bAMdhI mUkavAvaDe athavA sATuM karI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 30 ) sAmAnA ghare sthApI rAkhavAvaDa, gabhAdhAna karAvavAvaDe tathA svamatikalpita paryAyAMtara karavA-karAvavAvaDe ulllaghana karanArane vratanI sApekSatAthI aticAra dUSaNa lAge. te yathA vratanI rakSA ravA IcchanAra zrAvaka vaje. traNa guNavrata 19. UMce ( parvatAdika upara ), nIce (vAva-kuvAdikamAM) ane tIraththuM (pUrva-pazcima uttara-RRkSiNa dizAmAM) cAturmAsAdika kALanI maryAdA bAMdhI parimANu karelA kSetranI hadathI bahAra adhika nahIM javA saMbaMdhI niyama karavA te prathama guNavrata kahevAya che. 20. UMce, nIce ke tiraththu javA sabaMdhI karelI hadanu ullu - ghana karavu, karelI kSetramaryAdAnI bahArathI amuka cIja magAvavI ane mukarara karelI hudano bahAra kAi cIja meAkalAvavI tathA jarUra paDatAM kSetravRddhi karavI ( amuka dizAmAM adhika prayANa karavAnI chUTa levI ) ane kei vakhata keAi rIte vyAkuLatA, pramAda ke matima zvetAthI karela diziparimANune visarI javu-bhUlI javuM ke (me' pacAsa jojana sudhI javAnuM rAkhyuM che ke sA sudhInu` ?) (javA prasage ema za MkA thayela hAya te pacAsa jojanathI adhika jatAM aticAra ne sAthI adhika jatAM vratabhaMga samajavA.) upara mujaba pAMca aticAra samajI sujJa zrAvake vratazuddhi arthe te aticArA vavA. aticAra rahita vratanuM pAlana karavuM. 21. bhAjana ane karmI AzrI jemAM niyama karavAnA che te bIjA guNavratamAM kaMdamULAdika 32 anaMtakAya ane 22 prakAranAM alakSya bhAjana tajavAnA ane krama AzrI khara-nirdaya-Thera kAya-Araba tajavAnA samAveza karelA samajavA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) 22. zrAvake mukhyapaNe nirdoSa AhAra ane nirdoSa vyApAra-vyavasAya karo ghaTe. tene AzrI aticAra kahe che. sacitta (sajIva kaMda pramukha), sacita saMbaMdhita (sacitta vRkSa upara rahela guMdAdi athavA pAkAM phaLa pramukha), tathA apakava (agnithI nahIM pAkela), dupakava (nahIM jevuM pAkela) ane tuccha dhAnyanuM bhakSaNa zrAvake varjavAnuM che, tema ja karmathI aMgArakarma, vanakarma, bhADAkarma, keDIkama ane sADI(zATaka karma pramukha mahAAraMbhavALA 15 karmAdAna vyApAra paNa varjavAnA che. anAgAdika ge thAya te aticArarUpa paNa je nizaMkapaNe tevA mahAAraMbhavALA pApavyApAra kare te vratabhaMga thAya. 23. khAsa prayajana vagara nakAme AtmA jethI daMDAya tenuM nAma anarthadaMDa. tenAthI viramavArUpa trIjuM guNavrata kare vAya che. apadhyAna-duSTa cittavana 1, pramAdAcaraNa (madha, viSaya, kaSAya, niddhA ane vikathA lakSaNa)2, hiMsana dhamaka-hiMsAkAraka vastunuM pradAna 3 tathA pApa-upadezarUpa4 anarthadaMDa cAra prakAre thAya che. te sArI rIte samajIne zrAvake tene tajavA jarUra khapa karavo ghaTe che. 24. kAmaceSTA-tevAM uttejaka vacana hAyAdi 1, tathA mukhanetrAdikanA vikAravALI bhAMDaceSTA 2, vratadhArI zrAvake na ja karavI, saMbaMdha vagaranuM nakAmuM na bolavuM 3, haLa hathiyAra pramukha sajja karI mAgyA ApavAthI hiMsAnI puSTi thAya te na ApavAM 4 tathA bhega-upaleganI sAmagrI vagara jarUranI-vadhAre paDatI karavAthI tethI thatI hiMsA vadhe 5 tethI uparokta anarthadaMDanA pAMce aticAre zrAvake samajIne tajavA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32 ) cAra zikSAtrata 25. pAyavyApArane tajavA ane niSpApa (mana-vacana kAyAnA) vyApArane AdaravArUpa sAmAyika te prathama zikSAvrata jANavuM. rAga-dveSathI dUra thayela jIvane je kriyAmAM pratikSaNa anupama sukhadAyI apUrva jJAna-darzana-cAritraparyAne AtmalAbha thavA pAme te sAmAyika jANavuM. zrAvake mana-vacanakAyAthI pAyavyApAra karavA-karAvavAne niSedha ane svA dhyAya-sthAnAdikane svIkAra karI niyamita samaya sudhI sAmAyikamAM rahevAtuM hoya che. sAmAyika bhAvamAM vartate zrAvaka sAdhu samAva kahelo che. 26. AnA aticAra--mana-vacana-kAyAnuM dupraNidhAnapApakarmamAM pravartAvavAnuM sAvadhAnatApUrvaka varjavuM. sAmAyika avayaya karavAnuM yAda na karAya athavA karyuM ke nahIM te bhUlI javAya ane karAya te anavasthita bhAve-DhaMgadhaDA vagara karAya te aticAre paNa vratadhArI zrAvake jarUra varjavA. 27. chaThThA digaparimANavratamAM grahaNa karela dizAparimANane saMkSepI divase divase jarUraNuM ochA pramANuvALuM karavuM te bIjuM dezAvamAsika zikSAvrata jANavuM. matalaba ke chaThThA vratanA prasaMge lAMbA vakhata mATe karela dizA pramANane A dazamA vratamAM divase divase banI zake teTaluM ghaTADI detA rahI tene aticAra rahita zrAvakajanee pALavAnuM che. 28. A dazAvagAsika vratamAM niyamita kSetranI bahArathI kaMi AvavAnuM, ApaNI pAsethI kaMIka bahAra mokalavAnuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) zabda saMbhaLAvI (sAda karI) bIjAne bolAvI levAnuM, khuMkhAre khAIne ke pitAnuM rUpa dekhADIne pitAnuM chatApaNuM jAhera karI icchita karavA-karAvavAnuM tema ja kAMkara vigere nAMkhI sAmAne cetavI dhAryuM kAma karavAnuM zrAvake varjavAnuM che. 29. AhAra ane zarIrasatkArano tyAga, brahmacaryanuM pAlana tathA pApAraMbha varjavArUpa paiSadha dezathI temaja savathI e be prakAre thaI zake che. dezathI piSadhamAM sAmAyikanI bhajanA ( kare ke na kare che paNa sarvathI piSadhamAM te sAmAyika avazya karavuM joIe, anyathA tenA phaLathI vaMcita rahevAya. sarvathI AhAra ( tyAga) pauSadhamAM cauvihAra upavAsa karavo ghaTe. dezathI hoya te temAM tivihAra upavAsa, AyaMbila, nIvI ke ekAzana pramukha yathAzakti tapa karI zakAya. ema bAkInA traNe prakAranA pauSadha prasaMge paNa samajI levuM. AThama pAkhI pramukha parvadivase pauSadha karanArA zrAvake AhArane sarvathI ke dezathI tyAga kare che. bAkInA traNa prakArane pauSadha te sarvathI ja karavAmAM Ave che. cAre prakAranA dezathI ke sarvathI paiSadhanuM savarUpa samajI khapI janee tene yathAzakti Adara kara ghaTe che. 3apratilekhita dupratilekhita zappA-saMthAra, apramAjita duSpamArjita zayyA-saMthAra, apratikhita duSpatilekhita ucAra pAsavarNa bhUmi tathA apramAjiMta duSpamAjiMta uccAra pAsavaNa bhUmi vAparavAnuM A prastuta pauSadha vratamAM varjavAnuM che. vaLI ukta cAra prakAranA pauSadha Agama rIte yathAvidhi karavAmAM thatI upekSA paNa vajavAnI che. matalaba ke, jayaNApUrvaka sAva. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 34 ) dhAnatAthI pauSadha karaNa zrAvakajane karavI ghaTe che. zayyA, saMthAre ke vasati-bhUmi jIva rahita prathama najare joI tapAsI levI te pratilekhita ane rajoharaNa caravaLAdikavaDe te jayaNapUrvaka sApha karI levI te pramArjita samajavI. jema tema jayaNa rahita saMbhrAta citte najare jevI ne sApha karavI te dupratilekhita ane duSpamArjita samajavI. e ja rIte laghunIti ne vaDInIti mATenI bhUmi AzrI samajavuM. 31. zuddha nyAyapArjita ane AdhAka pramukha deSa rahita prastAcita athavA kSetra kALa ucita evI anna, pAna, vastra, auSadha pramukha vastu sAdhujanone ApavI te zrAvaka egya cothuM zikSAvrata jANavuM. temAM brAhmaNa, kSatriya, vaizya tathA zuddha AzrI zuddha svavRtti anuSThAnathI upArjita te nyAyapAjita dravya jANavuM. kharA avasare athavA deza kALa ucita vastu supAtre ApavAthI makAupakAraka thavA pAme che, tethI te dravya amUlya lekhI zakAya che. 32. sajIva-pRthavI pramukha upara sthApI rAkhela, tathA sacitta jaLa pramukhavaDe DhAMkela bhAta pANI sAdhune ApavAthI, sAdhuucita bhikSA samaya vItAvI devAthI, nahi devAnI buddhithI annAdika pitAnI vastu pArakI kahevI ane devAnI buddhithI pArakI vastu pitAnA kahevI tethI, temaja matsara dharIne dAna devAthI aticAra lAge che. e pAMca aticAre prastuta vrata saMbaMdhI yathArtha samajIne varjavA 33. akhaMDa viratipariNAmathI upara jaNAvelA saghaLA zuddha bhAre vatemAM aticAra na ja thAya, thavA na pAme, mATe ja te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) sarvatra varjavAnuM kahyuM che. nirmaLa pariNAmavALA zrAvakajane te savAbhAvika rIte ja te aticAromAM pravRtti na kare. 34. ukta samyaktva aNuvratAdikanI prAptinA upAyaabhyatthAna, vinaya, parAkrama ane sAdhu sevanAdika kahelA che. tathA aMgIkAra karela samyaktva vratAdikanI rakSA karavAnA upAya hitakArI kalyANasthAnanuM sevana, vagara kAraNe paragharamAM pravezane parihAra, krIDA-bALaceSTA ane vikArabharyA vacana belavAne tyAga vigere che; tethI pUrvokta upAyavaDe te vratAdikanuM rakSaNa karavuM ane trividha ( mana-vacana-kAyAthI ) trividhe ( karavA, karAvavA ne anumodavAvaDe ) athavA trividha duvidhe athavA trividha ekavidhe athavA duvidha trividhe ItyAdi bhedevaDe yathAzakti ne yathAsaMbhava te te vratanuM grahaNa-aMgIkaraNa karavuM. tathA samyaktvamULa bAra vrate svIkAryA pachI tenuM maraNAdi karyA karavuM. apratyAkhyAta viSayane paNa yathAzakti tajavArUpa yatanA karavI. tathA viSaya-samyaktva vrata saMbaMdhI, jIvAjIvAdi taravasaMbaMdhI ane sthaLa saMkalipata prANI Adi saMbaMdhI samaja. ahIM prastuta prakaraNamAM nahIM varNavela heya te paNa AgamamAMthI buddhivatae jANI le. kuMbhakAranA cakabhrAmaka daMDanA draSTAnta. jema daMDathakI cakAmaNa thAya che tema AgamathI pUrvokta samyaktva vratanI prApti ane tenA upAyAdikanuM jJAna thAya che. have samyapha ne vratadhArI zrAvakane pariNAmanI sthiratA mATe je karavuM joIe te saMbaMdhI upadezanI prastAvanAthe kahe che - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 33 ) 35. samyaktvayukta aNuvrata grahaNa karyA bAda tathAprakAre prayatna karavAthI achatA evA paNa viratipariNAma thavA pAme che ane azubha kaSAyAdi karmInI prabaLatAthI tathAvidha prayatna vagara chatA paNa virati pariNAma paDI jAya che tenI khAtrI vrata, vrataupadezaka ne vratadhArInI avajJA-anAdara ke avarNa* vAda karavAnI vRtti uparathI thai zake che. viratipariNAmanA abhAve vrata grahaNa kema karAya ? evI zaMkAnu' samAdhAna e che ke-anyanA uparodhAdikathI tenA sabhava che. e rIte dravyathI sAdhu ke zrAvakacegya tabrahaNa ana tI vAra thayelA sabhaLAya che. prastAvika upadeza niAmatte zAstrakAra kahe cheH-- 36. zrAvake grahaNa karelAM samyakRtva ane aNuvratAnuM nira tara smaraNu ane bahumAna karavuM; tathA tethI viparIta evA mithyAtva ane prANAtipAtAdika pratye abhAva temaja tethI nIpajatA janmamaraNAdika bhayakara pariNAmA sabaMdhI vicAra karatA rahevuM. 37, paramaguru-tI kara prabhunI bhakti, susAdhu-mumukSu janAnI sevA tathA upara uparanA caDatA guNasthAnanI prApti nimitte eTale samyakRtva prApta thaye chate aNuvratA mATe ane aNuvratA prApta thaye chate mahAtratA mATe prayatna karavA. ema uttarAttara guNa prApta karavA mATe prayatna karavA5 uparokta upadezanuM phaLa darzAvavAvaDa kahe che keH-- 38. e rIte grahaNa karela vratanuM ahumAna karavArUpa prayatnavaDe chatA paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat nitya smaraNu ane tapariNAma pedA www.umaragyanbhandar.com r
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 37 ) thAya che ane pedA thaela bhAvapariNAma kadApi DhIlA paDatA nathI; tethI ja buddhizALI janee nitya RtyAdika prayatnamAM sadA ya udyama kare. ukta vrata saMbaMdhI zeSa kartavya (avaziSTa hakIkata ) darzAvatA satA graMthakAra kahe che - 39. A zrAvakadharmamAM prAye aNuvrata ane guNavate jIvitaparyata sevavAnA hoya che. phakta bAkI rahelAM zikSAvrata ( punaH punaH abhyAsavA cAgya hovAthI ) apa kALa sevavAnA hoya che. temAM sAmAyika ane dezAvagAsika vAraMvAra uccArAya che ane pauSadha tathA atithisaMvibhAga niyata divase karAya che. sAdhunA mahAvrate te kAyamane mATe ja hoya che. bAre prakArane zrAvakadharma ko te saMlekhanAne kahevAne avasara AvavAthI te viSe zAstrakAra kahe che ke - 40. aMte-jIvitavyanA aMta vakhate anazanapUrvaka saMlekhanA nAmano kriyA zrAvakane avazya karavAnI hotI nathI; kema ke tathAvidha pariNAmavALe koIka zrAvaka pravajyA-dIkSA Adare che te kare che tethI saMlekhanA saMbaMdhI hakIkata A TUMka prakaraNamAM kahI nathI. ataH zrAvakadharmane lagatI upara jaNAvelI hakIkata uparAMta bAkI vidhivizeSa have kahIe chIe. 41. zrAvake tevA gAma nagarAdikamAM ja vasavuM ke jyAM sAdhujanenuM AvAgamana thatuM hoya, vaLI jemAM jinamaMdire hoya ane bIjA sAdhamIjane paNa vasatA heya. evA sthAnamAM nivAsa karatAM zuM phaLa thAya? te kahe che ke sadgaNenI vRddhi thAya. zI rIte ? te kahe che ni:zaMka bhAvathI sAdhuone vAMda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 38 ) vAthI pApa nAza pAme ane prAsuka (nirdoSa) AhAra-pANI ApavAthI karmanI nirjarA (karmakSaya) thAya, jJAna-darzanacAritranI rakSA ane puSTi thAya, temaja mithyAtva kumatine nAza ane samyakatvanI vizuddhi thAya vigere. evA gAma nagarAdikamAM nivAsa karI rahenAra zrAvakanuM dinakRtya (kartavya) zAstrakAra vakhANe che. 42-43. paMca parameSThI namaskArarUpa navakAranA samaraNapUrvaka jAgavuM, pachI huM zrAvaka chuM, amuka vrata-niyama AdarelAM che vigere saMbhAravuM, pachI laghu-vaDI zaMkArUpa dehaciMtA TALI zuddhi sAcavI samAdhipUrvaka cityavaMdanAdika bhAvaanuSThAna ane vidhipUrvaka paccakhANa karavuM. pachI derAsare javuM ane pAMca abhigama sAcavI vidhipUrvaka temAM praveza kare. ane puSpa mALAdikavaDe prabhupUjA karI, prasiddha vidhithI caityavaMdana karavuM. pachI guru samIpe (prathama pote ghare dhAreluM) pazcammANa karavuM. pachI zAstra-vyAkhyAna sAMbhaLavuM ke jethI satakriyAmAM ruci-prIti thavAnA heturUpa sAdha thAya. pachI sAdhujanene zarIranA Arogya tathA saMyamanA nirAbAdhatA saMbaMdhI pRcchA namrabhAve karavI. temaja temane ucita auSadha-bheSaja, AhArapANI pramukha niHsvArthabhAve ApavAne viveka kara e rIte savaucita kartavya lakSapUrvaka karavuM. 44-45. pachI zrAvaka pUrve darzAvela paMdara karmAdAnane ta, prAya: nirdoSa AjIvikA nimitta vyavasAya kare, nahIM te dharmAni ane zAsanahIlanA thAya. pachI avasare prakRtine mAphaka Ave evuM sAduM ne sAtvika bhojana kare. pachI yathA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 9 ) zakti ( ga'DIsahiya` vigere ) paccakhkhANa sAvadhAnapaNe kare. pachI ( avasare derAsare jAya ane sAdhu samIpe zAstra sAMbhaLe athavA jyAM prAye Agama vyAkhyAna thatu hAya te caityagRhe jai sAdhu pAse zAsrazravaNa kare. pachI sAMjesakhyA samaye yathAyeAgya prabhupUjA-bhakita ane caityavaMdana karI, guru samIpe AvI, vaMdana-namaskArapUrvaka sAmAyikAdika SaD Avazyaka karaNI pramAda rahita kare. pachI vaiyAvaccAki karavAva thAkelA ane te thAka dUra karavA icchatA evA sAdhujanAnI ke tathAvidha zrAvakAdikanI vizrAmaNA-bhakti karavI ane navakAra mahAma MtranuM dhyAna tathA svAdhyAya pramukha peAtAnI ceAgyatA mujaba dharmavyApAra karavA. pachI potAne ghare javuM ane tyAM deva, guru, dharmAcArya tathA bIjA dharmapakArI janAnAM guNenu manamAM smaraNa karIne temaja vrataniyamA yAda karIne vidhipUrvaka zayana karavuM. 46. rAtrie srIparibhAgarUpa maithunanA tyAga karaveA. temAM baLAtkAre pravRtti karavAnA strIpuruSavedAdi mehanIya karmInI niMdA karavI ane srIkalevaranu` svarUpa manamAM ci Mtavavu. tathA brahma-maithunathI sathA viramelA susAdhu janA pratye a Mtarga prItilakSaNu bahumAna karavu 47. pachI nidrA TALI jAgrata thayelA zrAvake kama ane cetana pariNAmAdika sUkSma padArthImAM citta sthApavu' athavA saMsAranuM svarUpa sArI rIte cintavavuM athavA khetIpramukha ke bIjA lezeAne zamAvavA samartha thAya tevA vicArA karavA. 48. tathA kSaNe kSaNaeN thatI vayahAninA, prANIvadhAdrika viparIta AcaraNanA, mULa-pariNAmane AtmakalyANu sAdhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 80 ) levA mATe manuSya janmAdika amUlya taka maLI che tenA lAbha laI levAnA, apAra saMsArasAgara madhye beTa samAna jinAgamanI prAptinA tathA zruta cAritra lakSaNlR dharmAMnA AlAka paraleAka saMbaMdhI vividha guNu upakAra ane phaLarUpa kSemAdikanA sArI rIte vicAra karavAmAM cittane joDavu, 49. rAgAdika khAdhaka dvASA nivAraka bhAvanA bhAvavAthI ane dharmAcAya -prayatnazIla sAdhuenA mAsakalpAdi vidvAra saMbadhI zAnta vicAraNAthI ajarAmara padadAyaka saMvegavairAgya upaje che. 50, prAMtamAM kahevuM ke-navakAra mahAmaMtranA smaraNapUrvaka jAgavu. ityAdika vidhi anuSThAna je upara kahela che te pramANe niraMtara karanAra zrAvakane sa'sArabhramaNunA aMta karavAmAM amegha akasIra upAyarUpa savarati cAritranA pariNAma te bhavamAM ke pachInA bhavamAM avazya pedA thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ dareka sujJa bhAi vheta sukhe AdarI pALI zake evAM samita sahita bAra vratanI sakSisa TIpa samakita 1. rAgadveSAdika doSathakI soMpUrNa mukta thayelA sarvajJa sadazI Arata paramAtmAne ja zuddha deva mAnu' ane jagamAtrane pAvana karanAra temanAM pavitra nAma, sthApanA ( pratimA !, dravya ane bhAvanuM sadA ya raTana karuM, niratara amuka vakhata cAkhkhAi rAkhI, zrIjinamaMdire jai, tyAM sthira citta rAkho, prabhunA adbhuta jJAna, kSamA, gaMbhIratA pramukha uttamAttama guNu saMbhArI, mArA AtmAmAM tevA ja guNeA prakaTAvavA nimitte prabhunAM darzana, pUjA ane caityavaMdana karuM athavA mahAmaMtranA sthira upacega rAkhI 108 vAra jApa karuM. 2. zrI jinezvara bhagavAnanI AjJA anusAre jJAna vairAgya jAgavAthI sadguru samIpe jai jemaNe meruparyaMta jevA bhAre pAMca mahAvrata uccarelAM che, ane te mahAtratAne je rUDI rIte gurumahArAjanI ANAmAM rahIne pALe che, kaMcana-kAminIthI je sadA ya dUra rahe che, jayAthI saghaLI saMyamakaraNI sAdhe che ane bhavya janane sAro beSa ApI sudhAre che tevA muni mahAtmAne ja zuddha guru mAnu ane pratidina joga hoya tyAMsudhI temane zuddha bhAvathI vaMdana karI temanAM amRta vacananuM pAna karuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 42 ) 3 sazurunI amRta tulya vANI sAMbhaLI mArI chatI zakti gopavyA vagara banI zake teTalI gRhastha egya dharmakaraNa karavA niraMtara khapa karuM. dAna, zIla, tapa ane bhAvanArUpa dharmanI zraddhA rAkhI yathAzakti tene Adara karuM. samyaga jJAna, darzana ane cAritrarUpa zuddha dharmane mane yathArtha bodha thAya, tenI yathArtha pratitI thAya ane anukame tenI pragaTa prApti thAya tevA lakSathI saddagurunI AjJAne AdhIna rahI temaNe Atma-kalyANa ApelI rUzikhAmaNane dhyAnamAM rAkhI kALajIthI anusAruM pramAdavazapaNuthI temAM bhUla paDe te gurumahArAjane niSkapaTapaNe nivedana karI, kSamA mAgI, pharI tevI bhUla na karavA vizeSa kALajI rAkhuM. temanI pavitra AjJAnusAra prativarSa zrI zatruMjayAdika tIrthanI yAtrAdika karuM ane AzAtanAdika doSane TALI, deva-guru saMghasAdhamika-bhaktine banI zake teTale lAbha lauM ane vratapaccakhANane bhAva rAkhuM. 1 prANAtipAta viramaNa vrata (prathama aNuvrata.) 1. maraNAdika mahAbhayathI pragaTapaNe kaMpatA-trAsa pAmatA keI paNa niraparAdhI jIvane kaMI paNa prabaLa kAraNa vagara tenA prANa nIkaLI jAya tema jANI-bUjhIne mArAM mana, vacana ane kAyAthI huM jAte haNuM nahiM temaja anya kane haNAvuM nahiM. 2. mAMsa, dAru, zikAra(madha, mAkhaNa, rAtribhojana pramukha abhakSya ane DuMgaLI, lasaNa, gAjara pramukha jamInakaMda vagere anaMtakAya bhakSaNa karavA) ne tyAga karuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ (43 ) 2 mRSAvAdaviramaNa vrata (bIjuM azvavrata ) 1. jethI sAmAnuM jIvita dhULa maLe (nakAmuM thaI jAya che tevuM lAkaDe mAMkaDuM vaLagADavA jevuM kevaLa mithyA bhASaNa-putra putrInA vivAha joDavA mATe mRSAvAda (kanyAlika) vaju. 2. jethI vera-jhera vadhe, kaleza, vaDhavADa ke mArAmArI thAya tevuM miththA bhASaNa, pArakI jamIna upara pitAne ke potAnA saMbaMdhIne hakka sthApavA haDahaDatuM jUTha (bhUsyulika) va. 3. jethI pariNAme kaleza upaje evuM mithyA bhASaNa pazuonI levaDadevaDa saMbaMdhe (gavAlika) vajuM. 4. InsAphanI kerTamAM ke paMcamAM keinI dAkSiNyatAthI ke pitAnA kalpita svArthathI (lAMca vigere laIne) beTI (kUDI) sAkSI (gavAI) na bharuM. 5. kevaLa kRtrima (be) dastAveja vigere ghaDI kADhI koInI upara Aphata AvI paDe tevuM anAcaraNa huM nahiM karuM. 6. jenAthI bahu bhavabhramaNa karavuM paDe tevuM zAstraviddha vacana jANuM-bajhIne huM nahi boluM. pramAdavaza belAyuM hoya tenI khabara paDatAM tarata mAphI mAguM. 3 adattAdAnaviramaNa vrata (trIjuM aNuvrata ) 1. keInuM khAtara pADI ke gajavuM kApI ke vATa pADI ( lUMTaphATa karI) ke tevI ja bIjI rIte parAyuM dhana huM jAte Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 44 ) harI lauM nahiM temaja bIjAne tema karavA salAha ke sahAya Ape nahiM. 2. tevo cerAu mAla kaphAyata bhAve ApavA Ave to te jANIbUjhone saMgharuM nahiM; temaja tevAM anItinAM kArya karavA keIne salAha ApuM nahiM. 3. dANacorI eTale je vyApAra lAyaka vastu upara mahesula lAgatuM hoya te chupAvuM nahiM; temaja bIjAne paNa tevI khATI salAha Ape nahiM. 4. keInI nAThI, paDI ke visarI gayelI vastu beTI buddhithI lauM nahiM. 5. keInI thApaNa oLavuM nahiM temaja te bIje vizvAsaghAta karuM nahiM. 6. jyAM sudhI bane tyAM sudhI levaDadevaDamAM barAbara pramANikapaNuM rAkhyuM. 7. gaphalatathI keInuM kaMi AvI gayuM hoya te jAhera karI mULa dhaNIne seMpI dauM. 4 svadArAsaMtiSa yA sthala mithunaviramaNa vrata (caturtha aNavata.) 1. svastrI ke pati sivAya deva, manuSya ke tiryaMca saMbaMdhI viSayabhegane sarvathA tyAga karuM. deva saMbaMdhI ra43 tiryaMca saMbaMdhI 143 ane manuSya saMbaMdhI 141. eTale deva ane tiya ca saMbaMdhI viSayabhegane mana, vacana ane kAyAthI temaja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) manuSya saMbaMdhI viSayabhegane kAyAmAtrathI tyAga kare ane mana, vacananI zuddhi rAkhavA ghaTate prayatna jArI rAkhuM. 2. ukta zIla vratane bhAvabhUSaNa yA alaMkArarUpa samajI yatnathI sAcavuM. 3. svastrI ke svapatimAM paNa adhika saMteSa rAkhI viSayatRSNA tajavA vadhAre khapa karuM. svaryanuM rakSaNa karI tene dharmasAdhanamAM banate upayeAga karuM. 4 hastakriyA ke kudarata viruddha vartanathI kadApi svatIyane vinAza na karuM. 5 zIlanI vADe sAcavavA prayatna karuM cAvavA prayata 5 parigrahapramANa vrata - (pAMcamuM aNuvrata.) dhana, dhAnya, kSetra, vAstu, sonuM, rUpuM, anya dhAtu, dAsadAsI ane gAya, bela, hAthI, ghoDA pramukha catuSpada-ema nava prakAranA bAhA parigrahanuM juduM juduM pramANa bAMdhuM. tema banI na zake te temanuM samuccaye amuka cokkasa pramANa karI tethI adhika dravyanI prApti thatAM tatkALa tene sadupayega paramArtha mAge karuM. paraMtu pramANathI adhika thayeluM dravya dekhI svaniyata bagADuM nahi. dAsI bAhA parizrIe amuka apavya dekhI 6 digaviramaNa vrata ( prathama guNavrata) cAra dizA, cAra vidizA temaja UMce ane nIce ema Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ daze dizAmAM svArthavaza vyApArAdika kAraNe javA-AvavA mATe amuka maryAdA bAMdhavI. kevaLa paramArtha dave game teTale dUra javA AvavAnI chUTa rAkhI zakAya, 7 bhegepabhegaviramaNa vrata (bIjuM guNavata. ) eka ja vAra bhegAvyA bAda nirmAlya thaI jAya evAM puSpa, bhajana pramukha bhegamAM lekhAya ane vAraMvAra jene upayoga karI zakAya te strI, mahela pramukha upagamAM lekhAvAthI je 14 niyamenI yAdI AgaLa ApI che te niyamo harahaMmeza lakSapUrvaka dhArI saMtoSavRttimAM vadhAre kare. te uparAMta 15 karmAdAnanA mahApApa vyApArane paNa tyAga kara. 8 anarthadaMDa viramaNa vrata (trIjuM guNavata.) jemAM pitAne ke pitAnA svajana kuTuMbAdikane nikaTa svArtha na hoya tevI nakAmI bAbatamAM nAhaka potAnAM mana, vacana ane kAyA ke dhanane geraupayoga kare te anarthadaMDa che ema samajI AtasabAjI, vezyA-nAca, nATaka ceTaka tema ja lokaraMjanAthe ja karavAmAM AvatA bIjA aneka vagara jarUranAM uDAu kAryathI nivatI svadravyAdikane jema bane tema sadupayoga ja kara yukta che. vaLI jugAra pramukha durvyasana, vithAdika pramAda ane zastrAdikane durupayoga paNa vanya ja che. TUMkANamAM jethI pariNAma malina thAya tevA AcAravicAra tajavA yukta che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 47 ) 9 sAmAyika vrata (prathama zikSAtrata.) pratidina niyamasara eka ke vadhAre vakhata mana-vacana-kAyAnA duSTa vyApAra saMvarIne, rAga dveSAdika vikAra dUra karI samabhAvanI vRddhi thAya tevAM zubha jJAnadhAna pramukha uttama AlaMbana sevavA satata prayatna karavuM joIe. dareka prasaMge kamamAM kama be ghaDIne avakAza have joIe. tevAM sAmAyikane adhika lAbha meLavAya te bahu hitakArI che. nahiM te paNa jeTale avakAza maLI zake tene jJAnadhyAna yA satsaMgati pramukha satkAryamAM ja vyaya kare yukta che. be ghaDI jeTale avakAza maLe teNe ukta rIte sAmAyikane lAbha le cUkavo nahi. 10 dezAvagAsika zikSAvrata ( dvitIya zikSAvata ) chaThThA digaviramaNa vratamAM daze dize javA AvavA mATe rAkhelI mokaLAzane atra bane teTale saMkSepa kare; temaja pUrvokta 14 niyame paNuM avazya dhAravA. dhArelA mukarara TAIma sudhI zubha jJAnadhyAna pramukhamAM ja lakSapUrvaka pravartavuM. ukta niyama prahara, divasa, mAsa ke vaSaparyata paNa grahI zakAya che. 11 paSadhavrata ( tRtIya zikSAvrata ) dareka aMdhArI ajavALI AThama, cAdaza pramukha parvadivase pUrvokta cAre prakArane piSadha 4 ke 8 prahara parvata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 48 ) aMgIkAra karI pramAda rahita tenuM ArAdhana karavuM joIe. vikathAdika pramAdavaDe tenuM virAdhana karavuM yukta nathI ja. jenAthI tema sarvathA banI na zake teNe paNa "gAIDa" mAM jaNAvyA mujaba ukta cAra prakAra paikI jenuM ArAdhana thaI zake teTaluM karI banate lAbha hAMsala karavA cUkavuM nahi. 12 atithisaMvibhAga trata ( caturtha zikSAvrata ) tithi, vAra pramukhanI darakAra rAkhyA vagara dinarAta pramAda rahita AtmasAdhanamAM ja ujamALa munijane "atithi" kahe. vAya che. tevA mahAtmA-sAdhujanene kuTuMbAdika nimitte karela nirdoSa prAsuka AhArapANI harahameza ke chevaTa piSadha vratanA pAraNe zuddha bhaktibhAvathI kevaLa kalyANArthe herAvI pachI pote jamavuM. tenuM vrata pavitra dharmanI prApti ane puSTi mATe bahu jarUranuM che. jyAre tevA supAtra sAdhune jega na banI zake tyAre zuM karavuM ? te AzrI "gAiDamAM" karelI sUcanA lakSamAM rAkhI ukta vratanuM yathAzakti ArAdhana karavA maLelI take sArthaka karI levI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAvakaka5tamAMthI udadhita zrAvaka cagya vyavahAru zikSA (saMzodhaka-saguNAnurAgI karavijayajI) sugurunuM AvAgamana, satsamAgama, jinacaitya, samAnadhamI. enI vasti, AjIvikAnA abhAraMbhavALAM sAdhana, rAjA-prajA vacce prema, prajAne hitakArI rAjanIti, havA-pANI ane dhAnya vigerenI anukuLatA ane zreSThatA, tathA kuzaLa ane nilebhI veeTalAM vAnAM je gAmamAM ke zaheramAM hoya te gAma ke zaheramAM zrAvake vasavuM, kema ke sugurunA vaMdana ane temanA bahumAnathI pApane nAza, satsamAgamathI deSa ane dabuddhine nAza, jinacaityanA darzana-pUjA vigerethI mithyAtvane nAza, sAdhamikanI vastithI saMsAramAM sArabhUta evuM sAdhama-vAyavya ane samyagadarzanamAM paraspara sthirIkaraNa-vRddhikaraNa vagerene lAbha, aSAraMbhavALI AjIvikAthI cintA ane bhavabhramaNanI ochAza, rAjA-prajAnA prema ane surAjanItithI nirbhayatA ane sukhe dharmArAdhanane lAbha, havA pANI vigerenA sukhakArI sAdhanethI zarIre niregatA ane trikaraNa ganI svasthatAne lAbha, regya rogane nAza vagere aneka lAbha thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) svasthapaNe, nirbhaya sthAnamAM, aviSama bhUmi para, svaccha zagyAmAM, parimita nidrA mATe ekalA sUvuM. paroDhIe UDavuM. zacyA tyAgI paMcaparameSThI namaskAra maMtrano jApa karo. potAnI jAti, utpatti, zuddha svarUpa, zarIra kuTuMbAdine saMbaMdha ane tyAga karavA cagya tathA grahaNa karavA yogya vastuno ekAgratAthI barAbara vicAra karavo. pUrvanA pApane pazcAttApa ane pratikramaNa karavuM. ciAda niyame dhAravA. AjanA divasane yogya kAryane anukrama mukarara karavo. gata divasanA apUrNa rahelA Avazyaka kAryane AjanA kAryakramamAM mUkavA. bIjA lAkhe kAma mUkIne paNa haMmeza cAra ghaDI svAdhyAya dhyAna karavuM (bhaNavuM-bhaNAvavuM. vAMcavuM-vaMcAvavuM, vigere avazya karavuM.) mAphakasara kasarata haMmeza karavI. Aje pUrA karavA cagya kAryo Aje ja karavAne draDha saMkalpa karavo. prabhAte UThI maLatyAgapUrvaka yathAyogya dehazuddhi karIne jinamaMdire jaI, prabhudarzana, caityavaMdana pramukha AnaMda ane utsAha sahita mULa uddezane lakSyamAM rAkhI vidhinA khapI thaIne karavAM. pachI gurune yathAvidhi vaMdana karI yathAzakita bAdA tapanuM pratyAkhyAna karavuM. acapaLa bhAve dharmopadeza sAMbhaLI, vicArI (manana karI) pitAnI khAmIo kamI karavA banatuM lakSya rAkhavuM. gharamAM daza ThekANe canduvA, vacacha havA ane sUryanA prakAzanuM AvavuM, sAmAna vigerenI sAphasupha ane savacchatA, rasoI karanAra ane pANI bharanAranI yatanA sAthe sughaDatA, sAtvika bhakSya ane nirjIva vaccha bhejananA padArtho, vizvAsa egya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 11 ) ane sadAcArI dAsa-dAsIo vigere bAbatanI anukULatA barAbara karavI. supAtre dAna, atithine satkAra, Azrita prANIonuM piSaNa, sAdhamIvAtsalya, dIna-hInane anukaMpAdAna eTaluM avazya karI zrAvake pachI bhejana karavA besavuM. lepatA vinA, jIbhane mATe nahIM paNa udarapUrti mATe, bhUkhathI kAMIka che, deha ane buddhine hitakArI, ati utAvaLe nahIM tema ati dhIre nahIM, sArI rIte cAvIne, zAMta ane AnaMdI citta jIvanA aNuhArI svabhAvane vicArIne, na chaTake, mAtra dehanA bhADA mATe, sAtvika ane pathya AhAra kare. AhAra karyA pahelAM pANI pIvuM nahIM, madhyamAM pramANe peta pANI pIvuM ane AhArane ane mukhazuddhi jeTaluM ja pANuM pIvuM. AhArane chAMDa paDe nahIM, temaja UAdarI thAya e banne bAbate dhyAnamAM rAkhavI. khAtAM bacabacATa bolAva nahIM; AMgaLIo TALIne khAvuM nahIM; khAvAnI bAbatamAM kaI sAthe spardhA ke vAdavivAdamAM utaravuM nahi; pIvA gya padArtha pItAM hasavuM nahI; banatAM sudhI jamatAM mauna rAkhavuM. thALI vigere Ine pI javuM. sUryasvara cAle tyAre ane kharI bhUkha lAge tyAre uparokata vidhipUrvaka bhejana karavuM. jamatAM mukhane AkAra bagADa nahI. khAvAnA padArthone nidavA nahIM. banatAM sudhI vakhANavA paNa nahIM. jamavAne aMte jarUra jaNAya te nirdoSa ane hitakArI mukhavAsa levuM. khAIne 100 DagalAM jeTaluM jarUra karavuM. doDAdoDa ke bahu mahenatanuM kAma jamyA pachI tarata karavuM nahIM. ajIrNa hoya te upavAsa karavAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( para ) ane AhAra, vihAra ane nihAramAM niyamita rahevAthI nirAgI thavAya che. 5 ati zIghra, bahu vAsa caDhe tema cAlavuM nahIM. sAmAnya gatithI, sADAtraNa hAtha sudhI dUra dRSTi rAkhIne anya javAnI yatanA thAya tema cAlavuM. vAMkA vaLI jaine, hAtha keDe ke mAthe rAkhIne, paranI ceSTA karatAM, khAtAMkhAtAM, hAtha bahu ja DAlAvatAM, paga dhasatAM ane bahu marADadAra cAlamAM cAlavuM nahIM. jarUra hAya tyAM yAgya samaye, jarUranI vastue sAthe rAkhIne, jarUranuM kAma hoya te ja javu'. paragRhe nakAmA javuMAvavuM nahIM. mana vinAnA, dveSI, adharmI, rAjyanA ke prajAnA gunhegArane tyAM ghaNe bhAge javu nahIM. sa MtAtA ke DaratAM cAlavu nahIM. vAta karatAM sAmA mANasa sAthe kevA rUpamAM vAta karavI te dhyAnamAM rAkhavuM. kahevAnA muddA, pUchavAnI khAkhatA spaSTa ane saraLatAthI kahevI. madhura, hitakArI, svaparane upayogI, satya, zAstrasa'mata, saraLatAvALI, spaSTa, parimita ane nirdoSa bhASA elavI. sAmAnu kahevAnuM kharAkhara sAMbhaLIne, vicArIne, peAtAne khabara hAya teTale ja, hitAhitane dhyAnamAM rAkhI javAkha ApavA. vacamAM jaladIthI vagaravicAre azuddha ke garabaDa- bharelI bhASAmAM khelavuM nahi; ane maleka vacanA kayAre paNa khelavA nahIM. paLAya teTaluM, peAtAnA jANuvAmAM hAya tethI ochu jarUra pUratuM ane te paNa lAbhakAraka hAya tAja khelavuM. kahevata che ke " bhAve eTaluM khAvu nahiM ane AvaDe eTalu khelavu nahi." khAlelA khela pA2e gaLAtA nathI. aMduka ke tApa jevAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 53 ) mAra kadI rUjhAya che, paNa zabdanA ghA maraNAMte paNa rUjhave muzkela che; mATe jeTaluM melA teluM tALI tALIne parane kaDavu na lAge ane guNa thAya tevuM khelA. tevA samaya na hoya te mauna rahevu e vadhAre sAruM che. e kAne sAMbhaLIne, e mAMkhe 'joIne, magajamAM vicArIne-e pAMcavaOM nirNaya thayA pachI lAbha thAya tema hAya tA eka jIsavaDe thADuM ja khelavu. jIbha khatrIza dAMtanA killA vacce ane bIDela sukhamAM heAvAnuM e ja kAraNa che, e ja jIbhavaDe jagata Akhu mitra thAya che, e ja jIsavaDe jagata AkhuM zatru thAya che. jIbhamAM vazIkaraNa che ane jIbhamAM jhera che. jagatamAM lehInI nadIe cAle tevA mahAn yuddho aneka vakhata thayA che. temAM ghaNe bhAge jIbhalaDInI kaDavAza ja mukhya kAraNu che, mATe khAvAmAM ane khelavAmAM jIsane tAbe thavuM nahIM, paNa ApaNe tene ja tAme karI levI. mar3ApuruSAnA sukhamAMtho amRtanAM jharaNAe kare che tyAre mizrAbhimAnI bhUkha jIvAnA mukhamAMthI haLAhuLa jhera jevAM vacanAnA pravAha nIkaLe che. vacanavaDe jAti, kuLa ane dharmanI parIkSA thAya che. jenI hRdayanI tIjorImAM jevuM bhayuM haiAya tevuM ja nIkaLe che. koyalanI vANImAM madhuratA ane kAgaDAnI vANImAM kaThAratA, jemAM je hAya teja nIkaLe che; mATe zrAvake zrAvakadhama ne zAbhA ApanArAM vacaneA khelavAM, dInatA bharelAM, hIgrupata sUcavanArAM ane nirmAlya vacaneA kado pazu meAlavAM nahIM. bhADha cAraNA jevAM, khuzAmatabharelAM ane asabaMdha vacanenA upayoga kadApi karavA nahIM. bane tyAM sudhI niravadya bhASA ja kheAlavI. vAcALapaNAthI, vAravAra DhAkavApaNAthI ane samaane anucita bhASA khelavA karatAM mauna rahevuM vadhAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 54 ) ucita che. bolatAM pahelAM dravya, kSetra, kALa, bhAva ane lAbhAlAbhane khAsa vicAra kare; kAraNa ke bolavAthI ghaNAe bagADayuM che. koInI sAthe vivAdamAM utaravuM nahIM, tema jAte anya dhamIonI sAthe carcAnI udIraNA karavI nahIM. dharmonnatinA kAraNe pratipakSI saraLa ane jijJAsu hoya to zAntithI, yuktithI ane pramANapurasyara potAnA jJAnanA pramANamAM dharmacarcA karavI. sAmA pakSane toDavA khAtara beTI yuktio karavI nahIM. sAmA pakSanI jeTalI bAbate abAdhita hoya tene khuzIthI grahaNa karavI. dhamanItine nAme ke samAjasudhAraNAne nAme vAyuddhonA akhADAmAM utaravuM nahIM. vacananI Teka draDha rAkhavI. zabdamAM kadAca viruddhatA AvatI hoya paNa AzayamAM viruddhatA na hoya te kadAgraha kare nahIM. zabdabhedamAM Azayabheda mAnavA jevI ekAeka bhUla karavI nahIM. rAjakathA, sIkathA, AhArakathA ane dezakathA-e cAra vikathA zrAvake varjavI. kheTI sAkSI pUravI nahIM. heTAthI ke baLavAnathI kSobha pAmI khATI bAbatamAM hAe hA ke nAe nA bhaNavI nahIM. rAjyaviruddha, samudAya viruddha, nItiviruddha, dharma viruddha ane vyavahAra viruddha kAMI paNa bolavuM ke karavuM nahIM. alpAraMbhavALI ane nyAyadharmane anusaratI AjIvikA-- vRtti karavI. lebha ane parigrahanI bahu vicAra karIne hada bAMdhavI. kamANIne amuka hase uttama kAma mATe nirmANa karI, nirmita mAge tene yaya kare. nizcitapaNe dharmasAdhana, tIrthoTana vigere thaI zake tene mATe potAnI zaktine cagya upayoga kara ane bahu ugharANI karavI na paDe tevI rIte vyApAra kara. levaDadevaDamAM game tevA saMbaMdhI sAthe paNa pahelethI ja pramANiShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 15 ) kapaNe cAkhavaTa karavI. pAchaLathI saMbaMdha tUTe tema karavAne prasaMga na Ave evI rIte levaDadevaDa karavI. zastradhArI, khUnI, nirdaya, mahAmAyAvI, kSudrajAti, anunI vyabhicArI, jugArI, durvyasanI, badadAnatavALA, bhAMDa-bhavAyA cAcaka, mitra, kuTuMkhI, gAmadhaNI, rAjAnA halakA nAkara, rAjyana ke jJAtinA gunhegAra, mahena, banevI vigere sAthe khanatAM sudhI vyApArane khAtara levaDadevaDa rAkhavI nahIM; tema chatAM udhAre ApavAnI pharaja paDe te ApatI vakhate ja pAchA nahI Ave ema dhArIne ja Apavu. paNa temanI sAthe ApyA pachI takarAramAM utaravu nahIM. kamAvAne khAtara moMghavArI ci'tavavI nahIM. ApaNA thADA lAbhane khAtara khIjAne ghaNuM mhATu nukazAna thatu' hAya te| ApaNA lAbha jatA karavA. maLatA lAbha lai levA. prApta dhana-vaibhavamAMsa tASI rahevuM. dhananI lAbhahAni vakhate lakSmInI capaLatA kharAbara yAda rAkhavI. tana, mananA sukhane mATe dhanavaibhava che, paNa dhanavaibhavane mATe tana mana nathI. " e sUtranuM vAravAra manana karavuM. sarva dhanavaibhavane bhAga ApIne paNa AtmAnuM ( pAtApaNAnuM ) yatnapUrvaka rakSaNa karavuM. 66 vyavahAra, pramANikatA, Teka, AmaruM, hiMsAkha, viSNujavANijya rIti, vyApAranA mAla, tAla, mApa, sAdA vigere khAkhatA pahelethI chelle sudhI sArI cAkhavaTabharelI rAkhavI, nAkara munimAne khAgya pagAra ApI, temanI pAsethI premathI kAma levuM, vizvAsa rAkhavA lAyakane ja nAkara rAkhavA ane evA nAkara munimA para pachI avizvAsa rAkhavA nahIM. avizvAsa jevu jaNAyA pachA eka divasa pazu rAkhavA nahIM. eka bhAva, nimita naqA ane vizvAsapAtra rIti rAkhI vyApAra karavA. saTTo, jugAra, sarata, kanyAvikraya ane bhaDavA I Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 56 ) paNane dhaMdhe kadI paNa karavo nahIM. jiMdagInuM vecANa karavuM nahIM. jyAM sudhI bane tyAM sudhI game teTalA lAbhane khAtara paNa nokarI karavI nahIM, nirupAye karavI paDe te mUrkha, bekadara, kRtaLI, zaTha, apramANika, krodhI ane mithyAbhimAnI zeThanI nekarI to kadI paNa karavI nahIM ane evAnI AgevAnI nIce paNa nekarI karavI nahIM, jema bane tema thaDe paNa svataMtra dhaMdho kare. zeThAi, amaladArI ane moTAI maLe te khuzAmatanAM mAM ' na banavuM. " beTa damAma ane dera na vApara." mithyAbhimAnamAM aMdha na banavuM. paranA bhalAne mATe yathAzakti trikaraNa cage sahAyaka thavuM. potAnI badhI milakta vyApAramAM rokavI nahIM, paNa ochAmAM eche trIjo bhAga to potAnA gharamAM sIlIke avazya rAkho. mAla gIro mUkI vyAja caDhAvavA karatAM mAlane vecIne nANAM karavAM e vadhAre sAruM che. keInI thApaNa rAkhavI nahIM ane tamArI thApaNa koIne tyAM mUkavI nahIM. jarUra paDe te pramANika gRhasthane tyAM lAyaka sAkSIo rAkhI, sAmAnI sahI laI kAyadAne yogya cokakasa cekhavaTa karIne ja bIjAne tyAM thApaNa mUkavI. abhaya, jhera, leha, dAMta, cAmaDuM, zasa, keza ane cApaDa (snigdha) vastuone vyApAra bane tyAM sudhI kara nahIM. na cAle tyAre chevaTe game te vastune vyApAra ke kenI sevA bajAvIne peTa bharavuM, paNa yAcavuM nahIM. uDAupaNAmAM, ati sukhazIlapaNAmAM ke lekanI kIrtimAM nirarthaka nANAne vyaya kare nahiM. sanmArge kuTuMbI ke AzrayI jananA poSaNArthe zaktinA pramANamAM udAratAthI kharca karavo. AvakathI kharca eche rAkho. veSa ane dekhAva pitAnI zakti tathA Abarune yogya rAkhave. ubhaTa veSa rAkho nahIM, temaja kaMjusAIthI cIMtharehAla rahevuM nahIM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 17 ) phulaNajI thaI pharavuM nahIM leziyA thaI dhUtArAtho phasAvuM nahIM. bahu vicAra karIne bIjAne vizvAsa kara. haMmezanI sAdAI cheDavI nahIM. dhanavaibhavana bharatI ke eTa prasaMge gaMbhIratA choDavI nahIM. arthazAstranA karakasaranA niyame jANavA. bhalamanasAI tajavI nahIM, bheLA thaI gAMDAmAM khapavuM nahIM. khapa paDe tyAre game tevA nara pAsethI moThAza ane yuktithI kAma kaDhAvI levuM, paraMtu keIne chetarIne kAma levuM nahIM. paisAnA leze asatya pakSamAM UbhA rahevuM nahIM. nekarI, amaladArI ke zeThAI karatAM pitAnI pharajane bhUlavI nahi. dANacorI kadI paNa karavI nahIM. dhanane arthe zarIrane jokhamamAM nAMkhavuM nahIM. vyApAra evI yuktithI karo ke jethI grAhake pote ja sadA ya garajavALA rahe. leNadAra pAse nagna thavuM, deNadAro pAsethI yuktithI hAtha kADhI levo. zAkha sArI rAkhavI. hiMmate bahAdura thavuM. udyamamAM AgaLa vadhavuM, kAryamAM kAyaratA na rAkhavI. AjubAjunA saMyege je vicArI vyApAra kara, karela vyApAra ke leNadeNu vigere badhI bAju para dhyAna ApatA rahevuM. pramANika gumAstAonI kadara bujhavI. chellI avasthAmAM nivRtti pamAya teTale dhanane saMcaya karo. be ghaDI divasa bAkI rahe te pahelAM vyApArAdithI nivRtta thaI, bhUkha heya te sAMjanuM sAduM bhojana karavuM. pachI thoDe vakhata khullI havAmAM pharavuM. jinacaitye darzanane bhAvanA karI divasa saMbaMdhI pApanuM pratikramaNa sthiracitte vidhipUrvaka karavuM. divasanA niyamane vicArI saMkSepavA ane rAtrine gya niyamo dhAravA. tribhojana varjavuM. banI zake te cauvihAranuM paccakhANuM karavuM, nahIM te chevaTe duvihAranuM paccakhANa te jarUra karavuM. AtmAnA hitAhitanuM saravaiyuM kADhavuM. jijJAsu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) sajjanA sAthe dhama carcA karavI. sArUM vAMceluM sAMbhaLeluM punaH punaH vicAravuM. pAtAnI khAmIe kamI thAya tema karavuM, nidrA, pramAda ke ALasa mATe nahIM pazu nivRtti mATe jarUra pUratI levI; cAra zaraNa, ma jIvA sAthe khAmaNAM vigere vidhi karIne pachI zayana karavuM. 9 brahmaca--zIla ane AcAramAM trikaraNa ceAge maryAdA jALavavI. zRMgAranI vArtA, vAMcana ane paricaya kamI karavA, parastrIsaMganA mane sRSTiviruddha vartananA sadAne mATe tyAga karavA. svastI paratve paNa udIraNA karIne nahIM para'tu svAbhAvika udaya vakhate viSayavipAkane vicArIne na chUTake jayaNA rAkhavI. manaparicAraNA, vacanaparicAraNA, spa paricAraNA ane rUpaparicAraNA pazu jJAnI puruSAe viSayamAM gaNAvela che; mATe jema bane tema te cArathI dUra rahevAya tema karavuM. jethI pAMcamA kAyaparicAraNAnA viSayanI bhIti raheze nahI. jema ane tema te viSaya ane viSayInA prasa`ga kamI karavA. zarIranA mukhya rAjA vIrya ane pradhAna rUdhira che. ceAgya rItithI te nainA saMcaya ane rakSaNa mATe bahu kALajI rAkhavI. zaktinA ane zauyanA kharA AdhAra tenA para rahelA che. zarIranu sAMda, pratApa ane teja vInA rakSaNuthI kharAkhara TakI rahe che. apakava ummare vivAhita na thavuM. peAtAthI mhATI zrI sAthe vivAha na karavA. peAtAnA khaLAkhaLanA pukhta vicAra karavA. zvAnavRtti rAkhavI nahIM. maraTThAinuM lakSaNu vIryanA kSaya karavAmAM nahIM paNa tenuM rakSaNa karavAmAM che. sarva dharmamAM brahmacaryane pradhAna mAnavAmAM Avyu che. mahAna puruSonI alaukika zaktinA vikAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ (59) paNa brahmacaryanA barAbara pAlanathI thayo che. hamezAM sIthI athaka zasthA rAkhavI. vikAra utpanna karanArA padArtho bhegepabhegamAM jema ochA levAya tema karavuM. vikAranA udaya vakhate strIpuruSanA zarIramAM bharelI azucine barAbara khyAla lAve. kSaNabhaMgura sukhAbhAsathI cirakALanA dukhe vahorI levA jevI gaMbhIra bhUla na thAya tenI saMbhALa rAkhavI. saMsAraparibhramaNanI vRddhinA heturUpa mukhyatve viSayane ja jJAnIoe mAnya che. kaSAyanI vRddhi, jaDatA ane maMdatA paNa vIryanA nAzathI thAya che. Arogyane mATe paNa vIryanuM khAsa rakSaNa karavuM jarUranuM che. suvarNa, rUpuM Adi dhAtunA rakSaNa ane saMcaya mATe bahu kALajI rakhAya che, paNa zarIranI sAte dhAtuonA rakSaNuM ane saMcaya mATe bedarakAra rahevAya che, e ApaNI asAdhAraNa khAmI che. e khAmIne dUra karavI. zIlavaMta strIpuruSanA caritra vAraMvAra vAMcavAnuM vicAravA ne ApaNuM mana para kAba meLava. alpa AhAra ane maryAdita vihArathI vikArane rokI zakAya che. mATe jema bane tema brahmacaryanA rakSaNa mATe sadA sAvaceta rahevuM. zivamastu sarvajagataH, parahitaniratAH bhavaMtu bhuutgnnaaH|| doSAH prayAMtu nAzaM, sarvatra sukhIbhavaMtu lokAH // 1 // parahitaciMtA maitrI, paraduHkhavinAzinI tathA karuNA / / parasukhatuSTirmuditA, paradoSopekSaNamupekSA // 2 // 1. vizvatriyamAM akhaMDa zAMti prasare ! samasta prANIvarga paropakArarasika bano! deSamAtra nirmULa thAo! ane sarvatra huM koI sukhI thAo ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 60 ) 2. anya jIvonuM hita-zreya-kalyANa thAya evI aMtaramAM lAgaNI rAkhavI te maitrI, anya jIvanA duHkhane aMta Ave evI UMDI lAgaNIthI yathAzakti yatna kare te karuNu, anya jIvonI sukha-samRddhi athavA guNa-gaurava dekhI dilamAM pramudita (rAjI rAjI) thavuM te muditA ane anya jInA (atyaMta kaThoratA, nirdayatA, IrSA, niMdA pramukha) anivArya de tarapha upekSA karI temanA upara rAgadveSa nahi lAvatAM, temane karmavazavatI jANI samabhAve rahevuM te upekSA bhAvanA che. sarve'pi santu sukhinaH, sarve santu niraamyaaH| sarve bhadrANi pazyantu, mA kazcit pApamAcaret // | sarva keI sukhI thAo sake rega-AtaMka rahita thAo! sarva keI kalyANa pAme ane pApAcaraNa ma kare ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ A zrAvaka guNu varNana A anAdi anaMta saMsArasamudramAM bhramaNa karanAra ne prathama manuSya janma, Arya deza, uttama kuLa, jAti, svarUpa, Ayu, paceDhiyAdi sAmagrI saMyukta maLavuM durlabha che. temAM anAthane haranAra saddharma pAma ati durlabha che. jema puyahIna puruSane ciMtAmaNi ratna prApta thavuM muzkela che tema ekavIza guNe karI rahita chane sarvajJaprarUpita saddharma maLavo durlabha che. tethI bhavya jIne potAnAmAM dhamI thavAnI cogyatA utpanna karavAnI jarUra che. je prathama regyatA utpanna na kare to dharmanI prApti paNa thaI zakatI nathI. jema ayogya bhUmimAM bIja vAvavAthI niSphaLatA thAya che, temaja pAye majabUta karyA vinA keI puruSa mahela banAvavA mAMge te te mahela barAbara sthita thaI zakato nathI tema regyatA vinA zrAvaka ke munivaryanI prApti thatI nathI. jema ciMtAmaNi ratna bhAgyahIna chane maLavuM muzkela che tema akSudratAdika uttama guNa rahita janene paNa dharmaratna maLavuM muzkela ja che. akSatAdi ekavIza gAvaDe yukta jIvane jinamatamAM dharmaratnane egya kahe che, mATe te guNene upAjavA dharmA. bhilASI janee jarUra na kara ghaTe che. ukta vAtanuM samarthana karatAM chatAM zrImadda yazovijayajI mahArAja A pramANe kathe che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ " ekavIza guNa pariNAme, jAsa citta nityameva; dharmaratnakI yogyatA, tAsa kahe tuM deva." 1. ukta ekavIza guNe A pramANe kSudra nahi valI rUpanidhi, saumya janapriya ghanna; krUra nahiM bhIru vaLI, azaTha sudakhinna, 2 lajnALuo dayALuo, semadichi majjhaththa; guNarAgI satakathya su-pakhkha dIrghadarzI aththa. vizeSajJa vRddhAnugata, vinayavaMta kRtajANa; parahitakArI labdhalakSa, ema ekavIza pramANa. 4 guNa guNane kathaMcita abheda saMbaMdha hovAthI ja upara guNane badale guNInuM nirUpaNa karyuM che arthAt dharmaratnane yegya evA guNa thavuM ja joIe. kevA guNI thavuM joIe? tenuM upara mujaba prathama saMkSipta varNana karIne pachI kaMIka te saMbaMdhI vizeSa varNana karavAne banatA prayatna karazuM. 1. zudra nahi-akSudra, gaMbhIra AzayavALo, sUkSma rIte vastutatvane vicAra karavAnI zakti dharAvanAra samartha jIvavizeSa dharmaratnane pAmI zake. 2. rUpanidhi-prazasta rUpavALo, pAMca Idriye jene spaSTa rIte prApta thayela hoya e athAta zarIra saMbaMdho suMdara AkRtine dhAraNa karanAra AtmA. 3. sabhya-svabhAve ja pApa-deSa rahita, zItaLa svabhAvavALe AtmA. upara 1. 28ne banatA prayatna pachI kaIka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) 4. janapriya--sadA sadAcArane sevanAra leAkapriya AtmA. 5. krUra nahi--krUratA yA niSThuratAvaDe jenuM mana malina thayu nathI evA liSTa yAne prasanna cittayukta zAMta AtmA. 6. bhIru--A leka sabaMdhI tathA paraleAka saMbaMdhI apAyathI DaravAvALA arthAt apavAdabhI temaja pApabhIru hAvAthI badhI rIte saMbhALIne cAlanAra, ubhaya leviruddha kAryonA avazya parihAra karanAra. 7. azahe--chaLaprapaMcavarDa parane pAsamAM nAkhavAthI dUra rahenAra. 8. sukhinna--zubha dAkSiNatAvata, ucita prArthanAnA bhaga nahiM karavAvALA, samayeAcitavatI, sAmAnuM dila prasanna karanAra. 9. lajjAlu--lAzIla, akA va satkAryamAM saheje joDAi zake evA maryAdazIla puruSa. 10. dayALu--sava ke prANIva upara anukaMpA rAkhanAra, 11. sAmi, maaththarAga-dveSa rahita sAmyadraSTivALA ane niSpakSapAtapaNe vastutattvane yathArtha rIte oLakhI madhyasthatAthI DhASane dUra karanAra. 12. guNarAgI--sadguNonA ja pakSa karanAra, guNunA ja pakSa lenAra. 13. satkez--ekAMta hitakArI evI dharmakathA jene priya che evA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ (64) 14. su kha-suzIla ane sAnukULa che kuTuMba jenuM e sArA pakSavALo. 15. dIghadazI-prathamathI sArI rIte vicAra karIne pari. NAme jemAM lAbha samAya heya evA zubha kAryane ja karavAvALo. 19. vizeSaNa-pakSapAtarahitapaNe guNa doSa, hita ahita, kArya akArya, ucita anucita, bhakSya abhakSya, peya apeya, gamya agamya vigere vizeSa vAtane jANa 17. vRddhAnugata-paripakava buddhivALA anubhavI puruSane anusarIne cAlanAra, jema AvyuM tema uchuMkhalapaNe IcchA mujaba kAma karanAra nahIM. 18. vinayavaMta-guNAdhikanuM ucita gerava sAcavanAra suvinIta. 19 kRtajANu-bIjAe karelA guNane kadApi nahiM vIsarI janAra kRtajJa 20. 5rahitakArI-svataH svArtha vinA paropakAra karavAmAM tatpara, dAkSiNyatAvaMta te jyAre tene kaI preraNuM athavA prArthanA kare tyAre paropakAra kare ane A te pitAnA AtmAnI ja preraNAthI svakartavya samajIne ja koInI kaMI paNa apekSA rAkhyA vinA ja paropakAra karyA kare evA uttama svabhAvane svAbhAvika rIte dhAraNa karanAra bhavya. 21. labdhalakSa-kaI paNa kAryane sukhe sAdhI zake evo kAryadakSa. dareka hakIkatanA rahasyane samajanAra. have upara kahelA 21 guNenuM kaMIka sahetuka vizeSa khyAna karavAne udyama karavAmAM Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 65 ) jema zuddha karAyelA vajra upara ja joie evA raga ba mara caDhI zake che, paraMtu azuddha evA malina vastra upara caDhI zakatA nathI; temaja upara kahelA guNlRAvaDe vizuddha thayelA AtmAne ja dharmanA raMga caDhe che. vaLI jema khaDakhacaDI ane pAlIsa karyAM vinAnI bhIMta upara AkheTTama citra UThatuM nathI, paraMtu ghaThArImaThArIne sApha karelI sarakhI bhIMta upara citra joie evuM AbehUma UDI nIkaLe che, tema upara karelA guNAnA slRskAra vinAnA asaMskRta hRdaya upara dharmAnuM citra kharAkhara paDI zakatu nathI, paNa ukta guNAthI saMskArita hRdaya upara satya dharmanuM citra chArAmara khIlI UThe che. ukta guNNAnI prAptidvArA bhavya AtmA satya dharmonA uttamAttama lAbha pAmI zake che ethI upara kahelA sadguNAnA khAsa abhyAsa karavAnI atyAvazyakatA svataH siddha thAya che, ane tethI ja te guNa sa`kha"dhI khanI zake teTalI samaja levI paNa jarUranI che. emAM ja jIvanu' kharuM hita samAyeluM che, 1. kSudra svabhAvavALA manuSya agabhIra ane uchAMchaLA heAvAthI dharmAne sAdhI zakatA nathI. te nathI teA karI zakatA svahita ke nathI karI zakatA. parahita. svaparahita sAdhavAnI tenAmAM caiAgyatA ja heAtI nathI, tethI svaparahita sAdhavA te azud svabhAvI evA gabhIra ane Tharela prakRtivALA manuSya ja yAgya ane samartha hoI zake che. 2. hIna a MgeApAMgavALA, nakhaLA saMghayaNavALA, tathA iMgnicAmAM khADakhAMpaNavALA svaparahita sAdhavAne asamartha hAvAthI dharma ne ayeAgya kahyo che, kemake dhama sAdhavAmAM tenI khAsa apekSA rahe che. te vinA dharmasAdhanamAM ghaNI ja aDacaNa Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 66 ) tethI saMpUrNa aMgopAMgavALa, pace pUrepUrI iMdriya pAmelo ane uttama saMghayaNavALe, suMdara AkRtivaMta prANI dharmane regya kahyo che. evI zubha sAmagrIvALo jIva zAsananI zobhA vadhArI zake che ane sarvajJa bhagavAne bhAkhelA dharmane samyam rIte pALI zake che. 3. prakRtithI ja zAMta svabhAvavALo jIva prAyaH pApakarmamAM pravRtti karatA nathI ane sukhe samAgama karI zakAya evA ThaMDA svabhAvane lIdhe anya AkaLA ne paNa samAdhinuM kAraNa thaI zake che. arthAta AkarI prakRttivALA paNa zAta savabhAvavALA sajajanenA samAgamathI ThaMDI prakRtinA thaI jAya che tethI ThaMDI prakRtivALA prANI sukhe svaparahita sAdhI zake che, paraMtu AkarI prakRtivALA tema karavAne asamartha hovAthI dharma sAdhana vAne ayogya kahyA che. 4. dAna, vinaya ane nirmaLa AcArane sevanAra mANasa sarvajanene priya thaI zake che ane te A lekaviruddha tathA paralokaviruddha kAryane svAbhAvika rIte ja tajanAra hovAthI samaSTi jIne paNa mokSamArgamAM bahumAna upajAvanAra thaI paDe che. sadAcArasevI lokapriya puruSa pitAnI pavitra raheNIkaraNathI anya janane paNa anukaraNuya thaI paDe che, tevI rIte IcchA mujaba vartI ataDe rahenAra mANasa kaMI paNa vizeSa svaparahita sAdhI zakatA nathI. 5. krUra mANasa kilaSTa pariNAmathI pitAnuM ja hita sAdhavAne azakta hoya te te paranuM hita zI rIte sAdhI zake? tethI tene dharmaratnane ayogya samaja. samapariNAmane dhAraNa karanAra e anukaMpAvAna akrUra AtmA ja mokSamArga sAdhavAne adhikArI hoI zake che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 67 ) 6. A leAka saMbaMdhI tathA paraloka saMbaMdhI duHkhanI vicAraNuM karanAra pApakarmamAM pravRtti karatuM nathI ane lokApavAdathI paNa DaratA rahe che. e bhavabhIra mANasa ja dharmaratnane mya hoI zake che paraMtu je nirbhayapaNe-lokApavAdane paNa bhaya rAkhyA vinA savachaMdavartana kare che te dharmaratnane yogya gaNAtonathI 7. azaTha mANasa koInI vaMcanA karatA nathI, tethI te vizvAsapAtra ane prazaMsApAtra bane che. vaLI te pitAnA sadabhAvathI udyama kare che tethI te dharmaratnane kare che. kapaTI mANasa te paravaMcanAthI pitAnA kuTila svabhAvane laI parane aprItipAtra bane che temaja hitathI paNa cuke che mATe te dharmane mATe ayogya che. 8. sudAkSiNyatAvaMta pitAnuM kArya tajI banI zake teTale bIjAne upagAra karate rahe che tethI tenuM vacana sahu ke mAnya rAkhe che temaja sahu ke tene anusarIne cAle che. AvA svabhAvathI saheje svaparahita sAdhI zakAya che tethI te dharma, ratnane egya che. jenAmAM e guNa nathI te svArthasAdhaka athavA ApamatalabIyAnA upanAmathI niMdApAtra thAya che ane te dharmaratnane agya Thare che. 9. lajajAzIla mANasa nAnuM sarakhuM paNa akArya karatAM Dare che tethI te akAryane dUra tajI sadAcArane sevatA rahe che, temaja aMgIkAra karelA zubha kAryane te kaI rIte tajI zakate nathI; tethI te saddharmane egya gaNAya che. lajajAhIna te kaMIpaNa akArya karatAM DaratA nathI tethI te azubha AcArane anAyAse seva rahe che. game tevA uttama kuLamAM utpanna thAya chatAM te kuLamaryAdAne tajatAM vAra lagADatA nathI tethI lajajAhIna dharmaratnane agya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 68 ) 10. dayA e dharmanuM mULa che ane dayAne anusarIne ja sarva sadanuSThAna pravarte che ema jina-AgamamAM siddhAMtarUpe kaheluM che, tethI ja sarvAbhASita satya dharmanuM yathArtha ArAdhana karavAne dayALu hovAnI khAsa jarUra che; arthAta dayALu ja dharmaratnane cagya che. dayAhIna kaI rIte dharmane gya nathI, kemake tevA nirdaya pariNAmavALAnuM sarva anuSThAna niSphaLa thAya che. 11. madhyastha eTale pakSapAta rahita eve saumyadaSTi puruSa rAga-dveSa dUra tajIne zAMta cittathI dharmavicArane yathAsthita sAMbhaLe che ane guNane svIkAra tathA deASane tyAga kare che mATe te dharmane lAyaka che; paraMtu pakSapAtayukta buddhivALo mANasa aMdhazraddhAthI vastutatvane yathAsthita vicAra ja karI zaktA nathI te pachI guNane Adara ane doSane tyAga te zI rIte ja karI zake? tethI pakSapAta buddhithI ekAMta kheMcatANa karI besanAra dhama. ratnane yogya nathI. 12. guNarAthI mANasa guNavaMtanuM bahumAna kare che, ni. NInI upekSA kare che, sadaguNane saMgraha kare che ane saMprApta guNane sArI rIte sAcavI rAkhe che. prApta thayelA guNene doSita karatuM nathI tethI te dharmane egya che. nirguNa mANasa te bIjA guNavaMtane paNa pitAnI jevA lekhe che tethI te nathI to karato temanI upara rAga ke nathI karato guNa upara rAga, paraMtu UlaTe guNadveSI saddaguNane paNa anAdarakare che ane AtmaguNane malina karI nAMkhe che mATe te dharmaratvane mATe ayogya che. 13. vikathA karavAnA ayAsavaDe kaluSita manavALe mANasa viratnane beI nAkhe che ane dharmamAM te vivekanI khAsa jarUra che tethI dharmArthI mANase satyapriya thavAno ane satya-hitaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ). kArI vAtane ja kahevAnuM athavA sAMbhaLavAne svabhAva rAkhe joIe. AvA satyapriya ane satyabhASaka jIvathI vaparanuM hita saheje thAya che tethI tevA guNavALA ja dharmaratnane ye che. vikathA karanArathI ubhayane hAni pahoMce che tethI te agya che. 14. jene parivAra anukULa vartanAra, dharmazIla ane sadAcArane sevavAvALe hoya e DAcAbaLiye mANasa nirvinapaNe dharmasAdhana karI zake che. pUrvokta svabhAvavALA kuTuMbathI dharma sAdhanamAM kaMI paNa aMtarAya AvavAno saMbhava raheto nathI, kemake evuM sAnukuLa kuTuMba te dharmasAdhanamAM joie tevI sahAya daI zake che, tethI dharmazIla ane sadAcAravALA anukULa parivAravALo prANa je dharmane dIpAvavAne yogya gaNAya che te pratikULa AcAravicAravALA parivAravALe egya gaNAtuM nathI, kemake tevA parivArathI to dharmamArgamAM vakhatovakhata vigha UbhA thAya che, mATe zuddha ane samartha pakSanI paNa khAsa jarUra che. 15. dIva daza mANasa pUrvAparane athavA lAbhAlAbhane vicAra karI jenuM pariNAma sAruM ja AvavAno saMbhava hoya, jemAM lAbha vadhAre ane kaleza alpa hoya ane je ghaNuM mANasane prazaMsanIya hoya tevAM kAmane ja AraMbha kare che tevA dIdazI jane dharmaratnane cagya che, kemake te vicArazIla ane vivekavaMta havAthI saphaLa pravRttine karanArA hoya che, te kaMI paNa vagaravicAryuM, na banI zake evuM, asAdhya kArya sahasA ArabhatA ja nathI. je kArya sukhe sAdhI zakAya evuM mAlama paDe tene ja te vivekathI Adara kare che. sahasAkArI bahudhA apAdhya kArya karavA maMDI jAya che ane temAM niSphaLa nIvaDavAthI te pazcAttApane bhAgI thAya che tethI te dharmaratnane lAyaka Tharate nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 70 ) 16. vizeSajJa puruSa vastuonA guNadoSane pakSapAta rahitapaNe pichAnI zake che, tethI prAyaH tevA mANasa ja uttama dharmanA adhikArI kahyA che. je ajJAnatAvaDe hitAhita, kRtyAkRtya, dharmAdharma, bhakSyAbhaphTa, pethApeya ke guNadoSa saMbaMdhI bilakula ajJAta che te dharmane agya ja che, kemake je potAnuM hita zuM che teTaluM paNa samajatA nathI te zI rIte svahita sAdhI zakaze ? ane svahita sAdhavAne paNa asamartha hovAthI parahitanuM te kahevuM ja zuM ? tethI pazunA jevA ajJAna ane avivekI jene dharmane mATe ayogya che. 17. paripakva buddhivALA arthAta sadvivekAdika guNasaMpanna evA vRddha puruSe pApAcAramAM pravRtti karatA ja nathI, ema hovAthI tevA vRddhane anusarIne cAlanAra paNa pApAcArathI dUra ja rahe che, kemake ne sobata pramANe asara thAya che. kahevata che ke "jevI sabata tevI asara" tevA ziSTa puruSone anusAre cAlanAra dharmaratnane cAgya thAya che, paraMtu svachaMde cAlanAra mANasa kadApi dharmane thaI zakato nathI; kemake te sadAcArathI prAyaH vimukha rahe che. 18. samyaga jJAna-darzanAdika sarva saguNenuM mULa vinaya che, ane te sadaguNavaDe ja kharuM sukha meLavI zakAya che mATe ja jaina zAsanamAM vinayavaMta-vinItane vakhA che. lAkikamAM paNa kahevAya che ke "vane (vinaya) verIne paNa vaza kare' te pachI zAstrokta nIti mujaba vinayane abhyAsa karavAmAM Ave te tenA phaLanuM te kahevuM ja zuM? vinayathI sarva ISTanI prApti thAya che, tethI ISTa sukhanA abhilASI janoe avazya vinayanuM sevana karavuM ja joIe. avinIta mANasa dharmane adhikArI nathI kemake te tenI asabhya vRttithI kaMI paNa sadaguNa pedA karI zakato nathI, ane UlaTo ThekANe ThekANe kalezane bhAgI thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) 19. kRtajJa puruSa dharmagurune tabuddhithI paropakArI jANI tenuM bahumAna kare che. tethI samyaga jJAna-darzanAdika saddagu. nI vRddhi thAya che tethI kRtajJa mANasa ja dharmaratnane lAyaka che. kRtajJa mANasa upara sAmAnya upakAra karyo hoya te tene paNa te bhUlatuM nathI to pachI asAdhAraNa upakAra karanAra upakArIne te te bhUle ja kema? kRtajJa mANasa upakArIe karelA upakArane visarI jaI tene UlaTo apavAda bolavA tatpara thaI jAya che. dUdha pAIne ucharelA sApanI jema kutajJa manuSya nukazAna kare che mATe te dharmane yogya nathI. 20. dhanya, kRtapunya e parahitakArI puruSa dharmanuM kharuM rahasya sArI rIte samajI, prApta karIne nispRha cittavALo thaI potAnA pUrNa puruSArtha vege anya janene paNa sanmArgamAM joDI de che. arthAta dharmanuM kharuM rahasya jANanAra ane niHspR. ha5Ne pitAnuM chatuM vIrya pheravanAra evA parahitakArI puruSanI ja balihArI che. tevA dhanya puruSe vaparanuM hita vizeSa sAdhI zake che. tevA bhAgyazALI bhaLe dharmane sArI rIte dIpAvI zake che tethI te dharmaratnane adhika lAyaka che. kevaLa vArthavRttivALAthI te svapara upakAra saMbhava nathI. tethI niHsvArtha vRtti rAkhavAnI khAsa jarUra che. nisvAthI jane parepakArane potAnA zuddha svArthathI bhinna samajatA nathI, arthAt parepakArane pitAnuM khAsa kartavya samajIne keInI preraNA vinA svAbhAvika rIte ja e guNane seve che. 21. labdhalakSa puruSa sakaLa dharmakAryane sukhe samajI zake che ane te dakSa, caMcaLa tathA sukhe keLavI zakAya evA hevAthI thoDA vakhatamAM ja sarva uttama kaLAmAM pAragAmI thaI zake che. A kAryadakSa puruSa dharmaratnane lAyaka hoI zake che, paraMtu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( hara ) akuzaLa, azikSita ane maMda pariNAmI temaja ati pari. mI jane dharmane lAyaka thaI zakatA nathI; kemake temanI najara sApekSapaNe sarvatra pharI vaLatI nathI tethI teo satya dharmathI bahAra rahyA kare che arthAta dharmanA kharA rahasyane pAmI zakatA ja nathI mATe dharmArthIone e kAryadakSa ane kartavyaparAyaNa thavAnI paNa pUrepUrI jarUra che. A pramANe e ekavIza guNonuM kaMIka sahetuka varNana "dharma ratna prakaraNa" graMthane anusAra karavAmAM AvyuM che. e upara varNavelA guNe jemaNe saMprApta karyA che te bhAgyazALI bhavya jane dharmaratnane lAyaka thAya che, e ekviIza guNa jemane saMpUrNapaNe prApta thAya che te utkRSTa rIte lAyaka che, caturtha bhAge nyUna guNavALA bhavya madhyama rItyA lAyaka che ane ardhA bhAganI nyUna guNavALa bhavye jaghanya bhAge lAyaka che tethI paNa jUna guNavALA hoya te to daridrI jevA aAgya samajavAnA che, ema samajIne sarvAbhASita zuddha dharmanA abhilASI janoe jema bane tema ukta guNemAM vizeSa Adara kara cagya che; kAraNa ke pavitra citta paNa zuddha bhUmimAM ja zobhe che ane bhUmizuddhi ukta guNevaDe ja thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ex. [i/ RT ;lthED[; E V =III V EJIL ie , = = || \ =} = | guNAnurAga kulakara lu lill NI]JFG |JEZ I 'lliE ||ue ||| ET (sarala saMkSita vyAkhyA). saguNAnI cAhanA rAkhanArA bhAI bahenone khAsa upayogI sakaLa kalyANanA sthAnarUpa zrI tIrthaMkara prabhunA caraNakamaLane namaskAra karIne saubhAgyalakSamIne utpanna karanAra paraguNa saMgraha karavAnuM svarUpa jaNAvuM chuM te tame lakSa daIne sAMbhaLe. 1. je puruSanA hRdayamAM uttama guNAnurAga nivAsa karI rahe che tene tIrthaMkara pada payaMta Rddhio durlabha nathI paNa sulabha che. 2. jemanA hRdayamAM sadAya sadaguNa pratye savAbhAvika prema jAge che teo dhanya-kRtapunya jANavA. temane sadAya amAre praNAma che. 3. ghaNuM bhaNavAthI, tapa karavAthI ke dAna devAthI zuM prajana che? phakta saghaLA sukhanA sthAnarUpa eka guNAnurAgane ja tuM Adara ke jethI badhA guNe tane prApta thaI zakaze. 4. kadAca tuM ghaNe tapa karIza, ghaNuM zAstra bhaNIza ane vividha kaSTa sahIza; paraMtu je guNAnurAga dhArIza nahiM-bIjAnA sadaguNa jaI rAjI thaIza nahi, te tArI sadhaLI karaNa pheka samajaje 5. bIjAnA guNane utkarSa sAMbhaLIne je te adekhAI karIza te jarUra tuM saMsAramAM sava sthaLe parAbhava pAmIza. 6 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 74 ) irSAnA jorathI aMjAI ja che je tuM guNavaMta janenA thoDA paNa avarNavAda bAlIza te saMsArarUpa mahAaTImAM tAre bhaTakavuM paDaze, ane tyAM bahu prakAre duHkhane kaDavo anu. bhava kara paDaze, mATe prathamathI ja pArakA avarNavAda bolavAthI pAcho vaLaje. ) 7 A vartamAna bhavamAM jIva je guNano ke deSane abhyAsa kare che te guNadoSane abhyAsavaDe parabhavamAM pharIne meLave che. 8 - je pite seMkaDe game guNathI bhareluM hoya chatAM adekhAI vaDe pArakA deSa jape che te paMDita punI najaramAM palAlanA DhagalA je aDhAra (halake) jaNAya che. 9 je duSTa AzayathI parAyA chatA ane achatA dezane grahaNa kare che te pitAnA AtmAne nirarthaka pApabaMdhanathI bAMdhe che; ane bhavAMtaramAM pite ja vAraMvAra duHkhI thAya che. 10 teTalA mATe jethI kaSAya-agni pedA thAya te kArya jarUra tajI devuM ane jethI kaSAya-agni zAMta thAya te ja kArya AdaravuM. paraniMdA, IrSA, adekhAI pramukha akArya avazya tajavAnAM che. 11 je tuM tribhuvanamAM gurupaNuM meLavavA kharekhara Icchato hoya to pArakA doSa grahaNa karavAnI athavA pariniMdA karavAnI paDelI kuTeva saMpUrNa prayatnavaDe tuM tajI de e ja moTAIne mArga che. 12 jagatamAM sahu koIne prazaMsavA gya A cAra prakAranA puruSo kahyA cheH 1 sarvottamottama, 2uttamottama, 3 uttama ane cAthA madhyama. 13 e uparAMta bhArekama ane dharmavAsanA hita je adhama ane adhamAdhama pu hoya temanI paNa niMdA to na ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 75 ) karavI, paratu (banI zake to temane sudhAravA mATe) manamAM temanA para karuNA lAvavI yukta che. niMdA sarvathA varjya che, kemake tethI tene kepeAtAne kazA kAyado thatA nathI paraMtu kaNAbuddhithI tA svaparane kAyadA thavA sa'bhave che; mATe zAstrakAra tenu ja sevana karavA kahe che. 14 jenA pratyeka avayavamAM Akra yauvana pragaTayu' hAya, jemanuM zarIra ghaNuM ja sugaMdhI hAya ane jemanu rUpa sarvottama hoya evI strIonA madhyamAM rahyo chatA janmathI AraMbhI akhaDa brahmacaryaMne dhAraNa karanAra je mana, vacana ane kAyAvaDe nirmaLa ziyaLa pALe che te puruSa sarvottama jANavA ane te sarva kAne zirasAvadya-praNAma karavA yAgya che. 1pa-16. vaLI je evA ja prakAranI srIonA madhyamAM rahyA chatA kAI vakhata kSaNabhara rAgathI raMgAyA hAya, paraMtu tarataja bIjI kSaNe te lAgelA pApanI sa prakAra niMdA-gA~ kare ane phrI AkhA bhavamAM koi vakhata tenA manamAM tevA rAga pragaTe nahi te mahAsattvavata puruSa uttamAttama che ema jANavuM. 17-18, je kSaNabhara zrIMnuM (suMdara ) rUpa jove athavA maMnathI tenu ci Mtana kare, para Mtu srIoe viSayabhAga saMbadhI prArthanA karyA chatAM tevu* akAya' ( srIsevana) kare nahi, te sAdhu ke svadArAsaMtASI zrAvaka apasa'sArI uttama puruSa jANavA, 19 je sAdhu ke zrAvaka bhavabhIru hAi svatraMta rakSA kare te uttama che. kharI kasATImAM paNa je vratabhaMga thavA na de tenI balihArI che. 20 je puruSa dharma, artha ane kAmarUpa puruSArthane anyAnya badhA rahita seve, eTale dhI hAni na pahoMce tema a Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 76 ), upArjana kare ane artha upArjana karavAmAM khalela na pahoMce tema viSayasevana kare te madhyama puruSa jANavo. 21. A upara jaNAvelA puruSanA guNenuM grahaNa bahumAnapUrvaka je tuM karIza to tuM zIdhra zivasukha pAmIza ema cokkasa samajaje, kemake saddaguNa thavAne e saraLa mArga che. 22 AjakAla saMyamamArgamAM zithilatA dhAraNa karanArA ane saMyamakriyAnI upekSA karanArA pAsasthAdika sAdhucati jananI sabhAsamakSa niMdA karavI nahiM temaja prazaMsA paNa karavI nahiM, niMdAthI teo sudhArI zakaze nahi. temaja prazaMsA karavAthI temanA pApane puSTi ApavA jevuM thaze. 23 hInAcArI sAdhu-yati upara karuNA ANIne je tene ce to hitabuddhithI satya mArga kahe. tema chatAM je te roSa kare te tenA deza-duguNa (sabhA samakSa) prakAzavA nahiM. 24 atyAre duSama kALamAM jene cheDe paNa dharma guNadaSTimAM Ave tenuM dharmabuddhithI sadA ya bahumAna karavuM yukta che. ethI svaparane aneka lAbha thavA saMbhava che. 25 paragacchamAM ke svagacchamAM je saMvijha (tIvra vairAgyavaMta bhavabhIra bahuzruta gItArtha ) munijane heya temane guNAnurAga karavA matsarabhAvathI tuM cUkIza nahiM; samabhAvI mahApuruSane samAgama sadAya durlabha che. te game tyAM hoya to paNa temanuM to kalyANa sukhe thaI zake che. temanA durlabha samAgamane lAbha maLe to tenI kadApi upekSA karavI nahi, kemake tevA samajAvI mahAtmAothI ApaNane uttama phaLa maLI zake che. 26. guNaratnAthI alaMkRta puruSonuM bahumAna je zuddha-niSkapaTa manathI kare che te anya janmamAM tevA guNene jarUra sukhe sukhe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) meLavI zake che. saguNenuM anudana karavuM yA temanuM bahumAna karavuM e ApaNe saddaguNI thavAnuM amegha bIja che. 27 AvI rIte guNAnurAga (sadguNI pratye akRtrima premavAtsalya) pitAnI hRdayabhUmimAM je dhAraNa kare che te mahAnubhAva sarva koine namana karavA yogya parama zAnta padane pAme che, ema parama saMvegI ane pavitra guNAnurAgI zrI samasuMdarasUri mahArAja bhavya janene ekAMta hitabuddhithI amRtavacanovaDe bodha kare che. Itizama sajajana puruSanuM lakSaNa mana, vacana ane kAyAmAM punyarUpa amRtathI jeo bharelA che, upakAranI zreNiovaDe tribhuvanane prasanna kare che ane paranA para mANu jeTalA svalpa guNane paNa parvata jevaDA lekhI potAnA hRdayamAM pramudita thAya che (paranAM dUSaNa kadApi svamukhe uccaratA nathI temaja potAnA guNanI prazaMsA paNa karatA nathI) evA keI virala sajajane ja jagatamAM varte che. Itizama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ che che u@ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @@ @@ @ chemArgAnusArIpaNunA 35 bela . (r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r)(r) 1 nyAyasaMpanna vibhava-nyAyathI dhana meLavavuM. svAmi droha, mitradroha, vizvAsIne ThagavuM, corI karavI, thApaNa oLavavI vigere niMdavAyegyakAmane tyAga karInadhana upArjana karavuM te. 2 ziSTAcAraprazaMsA-uttama puruSanAM AcaraNanAM vakhANa karavAM. 3 sarakhA kuLAcAravALA paNa anya getrI sAthe vivAha kare. 4 pApanA kAmathI DaravuM. 5 prasiddha dezAcAra pramANe vartavuM. daIne avarNavAda bolave nahi 7 je gharamAM pesavA nikaLavAnA aneka rastA na heya tathA je ghara ati gupta ane ati pragaTa na hoya ane pADozI sArA hoya tevA gharamAM rahevuM. 8 sArA AcaraNavALA puruSanI sebata karavI, 9 mAtA tathA pitAnI sevAbhakita karavItemane sarva rIte vinaya sAcava ane temane prasanna rAkhavA. 10 upadrava vALA sthAnakane tyAga kare. laDAI, dukALa vigere aDacaNavALAM ThekANAM choDavAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) 11 nivRdata kAmamAM na pravartavuM--nidrA cAgya kAma na karavAM. 12 Avaka pramANe kharca karavuM. 13 dhanane anusaratA veSa rAkhavA. peDhAza pramANe pozAka rAkhavA. 14 ATha prakAranA buddhinA guNane sevavA.te ATha guNu A pramANe--1 zAstra sAMbhaLavAnI icchA. 2 zAstra sAMbhaLavuM. 3 tenA artha samajavA, 4 te yAda rAkhavA. 5 udghatemAM ta karavA te sAmAnya jJAna. 6 apeA=vizeSa jJAna. chaUDhA peDhathI sadehu dUra karavA. 8 jJAna=A vastu Ama ja che evA nizcaya karavA. 15 nitya dhama ne sAMbhaLavA jethI buddhinima La thAya. 16 pahelAM janmeluM leAjana pacI jAya tyArapachI AnuM navuM bhAjana karavuM. 17 jyAre kharI bhUkha lAge tyAre khAvuM, paNa eka vAra khAdhA pachI tarataja mIThAi vigere Avelu joi lAlacathI khAvuM nahiM, kAraNa ke ethI apacA thAya che. 18 dharma, artha ane kAma e traNa vane vivekapUrvaka sAdhavA. 19 atithi tathA garIbane annapAnAnaMda Apavu. 20 niratara abhinivezarahita rahevu . kAine parAbhava karavAnA pariNAma karI anItithI kAi kAmanA Arza karavA nahi. 21 guNI puruSAnA Adara karavA-temanu bahumAna karavuM. 22 rAjAprajAe niSedha karelA dezakALanA tyAga karavA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 80 ) 23 pitAnI zaktine anusarIne kAmane AraMbha karo . 24 piSaNa karavA yogya mAtApitA, strI, putrAdikanuM bharaNapoSaNa karavuM. - 25 vratane viSe rahelA tathA jJAne karI moTA evA puruSane sevavA. 26 dIrghadaza--je kaI kAma karavuM temAM lAMbI daSTi pheravI tenAM zubhAzubha phaLanI tapAsa karIne karavuM. 27 vizeSajJa- dareka vastune taphAvata samajI pitAnA AtmAnA guNadoSane tapAsa rAkha. 28 kRtajJa (karyA kAmane jANuM)-karela upakArane na bhUlo samaja. 29 lokapriya-vinayAdi guNe karI lokapriya thavuM. 30 lajajALu (lAjavALe)-lAja maryAdAmAM rahevuM. 31 dayALu-dayAbhAva rAkha. 32 suMdara AkRtivAna kUra AkRtine tyAga karI zarIrane suMdara AkAra dhAro. 33 papakArI-parane upakArI thavuM. 34 aMtaraMgArijikAma, krodha, lobha, mAna, mada tathA harSa e cha aMtaraMga verIne jItavA. 35 vazIkRteMdriya grAma-idrinA samUhane vaza karo - iddhine vaza karavAne abhyAsa karo. tene vaza na thavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmAyika mAhAmya sAmAyikanAM ATha nAma ane te para daSTAMta sAmAiyaM samaiyaM, sammevAoM samAsa saMkhevo / abava pavo, te kaTTA . artha-sAmAyika, samayika, samavAra, samAsa, saMkSepa, anavadya pariNA ane pratyAkhyAna ema ATha nAma sAmAyikanAM che, te darekanA artha nIce pramANe 1 sAmAyika-samatA bhAva rAkhe che. 2 samayika-mayA eTale dayAthI sahita eTale sarva jIva upara dayAbhAva rAkha te. 3 sumavAda-sama te rAga-dveSa chAMDIne yathAvasthita vacana bolavuM te. 4 samAsa-thoDA ja akSaramAM tava jANavuM te. 5 saMkSepa-DA ja akSaramAM karmanAza thAya che. dvAdazAMgIne ghaNe artha vicAre te. 6 anavadya-avadha eTale pApa vagaranuM kArya AdaravuM te. 7 parijJA-je sAmAyikamAM tattvanuM jANapaNuM hoya te. 8 pratyAkhyAna-pariharelI eTale niSedha karelI vastune tyAga karavo te, AdaravI nahi te. A ATha paryAyamAMnA dareka upara ekeka kathA che, te kathA uttama daSTAMtarUpe levAthI paryAyane khare artha sArI rIte samajaze. te kathAonI gAthA nIce pramANe che - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 82 ) damadaMte meajne kAlaya putthA cilAipute ya / dhammaruha ilA teilI sAmAiya madAharaNA // artha-1 damadata rAjA, 2 metArya muni, 3 kAlakAcArya, 4 cilAtIputra,palaukikAcAra paMDita,6dharmaruci aNagAra,7IlAcI kumAra ane 8 teTalIputra ema sAmAyika upara ATha udAharaNa che. 1 samabhAva-sAmAyika upara daSTAMta hatizIrSa nAmanA nagaramAM damadaMta rAjA rAjya kare che. tyAM ekadA hastinApuranA havAmI pAMDava-kauravanI sAthe sImAThAnA rAjAnI moTI vaDhavADa thaI. A vakhate damayaMta rAjA jarAsaMdha rAjAnI sevA karavA gaye hato tethI tenI gerahAjarIne lAbha laI pAMDava-kaurave damata rAjAne deza ujajaDa karyo. A vAta sAMbhaLI damadaMta rAjA moTuM lazkara laI hastinApura laDavA AvyA.meTe saMgrAma thatAM jaivavazAta pAMDava-kaurava hArIne nAzI gayA ane damadaMta rAjA chata karI potAnA dezamAM AvyuM. eka vakhate rAjA gokhamAM beThA hatA tyAre paMcavaNa vAdaLAnuM svarUpa vicAratAM manamAM vairAgya thayuM ke A saMsAra paNa pavana vAto hoya te samayanA vAdaLa samAna kSaNikaasAra che. ethI turata pratyekabuddhanI peThe dIkSA lIdhI. pachI te eka gAmathI bIje gAma vihAra karatA karatA eka divase hastinApura nagaranI bahAra AvI kAyotsarga dhyAne UbhA rahyA. eTalAmAM rAjavADImAM jatAM rastAmAM pAMDavoe damayaMta munirAjane kAusagnamAM UbhA dIThA. te vakhate lokonA mukhathI e mahaMta zaja che ema jANIne pAMDavoe ghoDA uparathI 1 gAthAmAM putyA zabe cAra prakAranA pustakagraMthavALA paMDita kahyA che. arthamAM tenuM daSTAMta cethAne badale pAMcamuM lakhyuM che. AgaLa daSTAMta paNa pAMcamuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 83) nIce utarI, zubhabhAve traNa pradakSiNA daI munizrIne vaMdana kayu , ane tyArapachI te muninuM rAjyavasthA vakhatanuM baLa ane atyA2nuM cAritrabaLa joIne temanI stuti karI teo rAjavADImAM gayA. pAchaLathI kAro AvyA, te vakhate temAMnA moTA duryodhane te munine tiraskArapUrvaka mAThAM vacana uccArIne temanA sAmuM eka bIjerUM (phaLa) karyuM. rAjAnuM joIne sAthe bIja senika ane e paNa muninI sAme lAkaDAM tathA pathara pheMkIne te muninI cAre tarapha eka eTalA jevuM karI dIdhuM. muninuM zarIra DhaMkAI gayuM. pAMDavo rAjavADImAMthI pAchA pharatAM jue che te muni DhaMkAI javAthI dekhAyA nahi, eTale lokone pUchavA lAgyA ke " ahiMthI muni kayAM gayA ? " lokoe kauravanI duSTA kahI saMbhaLAvI. tyAre pAMDavee turata sevakone kahI lAkaDAM, patharA vagere kaDhAvI naMkhAvI munirAjane bahAra kADhI namaskAra karyo ane pachI potAne sthAnake gayA. munirAjane pAMDa taraphathI mAna maLyuM ane kauravo taraphathI apamAna maLyuM te paNa ukta munizrIe baMne upara samapari@Ama rAkhe. 2 samayika-sAmAyika-dayAbhAva upara daSTAMta zrAvasti nagarImAM varadatta nAme brAhmaNa vasato hato. teNe vairAgyathI dIkSA lIdhI, paNa dIkSA pALatA satA kuLanA madane tyAga karI zakaze nahi te maraNa pAmI devatA thayA ane tyAMthI AvI rAjagRhI nagarImAM kuLamadanA vegathI cAMDALanA kaLamAM AvIne upajyAre te cAMDAlaNathakI jakhyo. tyAre te ja nagarImAM dhanadatta zeThanI strIne chokarAM AvatAM te marelAM avataratAM tethI pitAne saMtAna na hovAthI guptapaNe cAMDAlaNIe AvI, dravya laI pitAne putra zeThane Ape. zeThe laI lIdhe. pachI te chokare anukrame zeThane ghera maTe thayo ane nAma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 84 ) metArya pADayuM. juvAna thatAM vaNikanI ATha kanyA ane zreNika rAjAnI paNa eka kanyA para. bAra varasa sudhI devanAM jevAM sukha bhegavI, devatAnA vacanathI pratibadha pAmI zrI mahAvIrasvAmI pAse dIkSA lIdhI. pachI ghaNA dezamAM vihAra karatAM ekadA rAjagRhanagaramAM sonIne ghera AhAra levA AvyA. senIe zreNika rAjAne mATe devapUjA sArU eka so ATha senAnA yava ghaDIne mUkyA hatA, tene sena AhAra levA gharamAM gayA teTalAmAM kauMca pakSI AvI dANAnI bhrAMtithI khAIne bhIMta upara jaIne beThe. peTamAM bhAra thavAthI UDI zakanahi.sonI sAdhune mATe zuddha AhAra laI gharathI bahAra Avyo ane juve che te tyAM senAne eka pazu yava dIThe nahi. tyAre teNe sAdhune cAra jANI pUchayuM. "ahIM javA paDyA hatA te keNu laI gayuM ?' tyAre sAdhue vicAryuM ke "kauMca pakSIe khAdhA che evuM je huM ene kahIza te e mArA vacanathI te pakSIne mArI nAMkhaze tethI pite mauna rahyA. senIne krodha caDyo ane lIlI vAdharathI muninuM mAthuM vIMTI temane taDake UbhA rAkhyA. AnI vedanAthI suninI AMkho nIkaLI paDI tethI ghaNuM ja vedanA thaI, paNa manamAM lezamAtra dveSabhAva A nahi. zukaladhyAne caDhatAM aMtakRtakevaLI thaI meNe gayA. A rIte prANAMta kaSTa paDe te paNa muni manamAM jIvadayA ja dhAre paNa zarIranI kaMi paNa darakAra na kare-e samayika sAmAyika. | muni kALadharma pAmyA pachI eka kaThiyAre lAkaDAne bhAre tyAM pachADyo, temAMthI eka cIra UDIne tIranI jema pelA pakSIne vAgI tethI teNe java vamI nAkhyA. te joi senIne rAjabhaya lAge eTale te muniveSa laI cAlI nIkaLe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 85 ) 3 samavAda-sAmAyika upara dRSTAMta turamaNi nAmanI nagarImAM kubha nAme rAjA hatA. tene datta nAmanA purAhita hatA. te kAlikAcAya ne bhANeja hatA. te datta purArhuite peAtAnA svAmI kuMbha rAjAne maLathI bAMdhI adhIkhAne nAMkhyuM ane te rAjya bhAgavavA lAgyA. anukrame e ja nagarImAM kAlikAcAya AvI cAmAsu` rahyA. te vakhate dattapurAhita peAtAnI mAtAnI preraNAthI unmattapaNAe AcAya te vAMdavA gayeA. tyAM jaI dharma nI irSyAtho ane krodhathI gurune pUchyuM ke * he mahArAja! yajJa karavAthI thru kuLa thAya ? te kaheA. ' te vakhate gurue dhaiya rAkhIne kahyuM ke 'yajJamAM hiMsA thAya che ane hiMsA phaLa narakaprApti che.' datta eyeA ' huM maDArAja! enI sAbitI kai rIte thaI zake ?" gurue uttara ApyA ke bAjathI sAtame divase tane kutarA khAze ane tuM veDhAnI ku bhImAM pacIza.' datte pharI pUchyuM ke 'mahArAja ! te kema manAya?" gurue kahyuM ' te divase akasmAta tArA mukhamAM viSTA paDaze. A mArI kIdhelI vAta kharI paDe te tuM samajaze ke narake javAnI vAta paNa kharI che.' A sAMbhaLI krodha caDAvI datte gurune pUchyuM' ke - huM mahArAja ! tame kevI rIte maraze ? ane marIne karyAM jazeA ?' gurue kahyuM huM huM samAdhimaraNa pAmI devaleAkamAM jaiza.' A sAMbhaLI datta huMkArA karatA thA AcAya'nI pAse sIpAionI cAkI mUkIne te dhera jaI aMtaHpuramAM chAnI rIte bharAI beThA. pachI matinA bhramathI sAtamA divasane AThamA divasa gaNatA vicAre che ke gurunA kahevA pramANe sAta divasa pUrA thayA ane mane kAMi na thayuM; mATe huM AcAyanA prANa laI mana zAMta karuM.' Ama vicArI gharathI bahAra nIkaLyeA. 6 have kAI eka mALIe te nagarImAM pesatAM kAryAkuLatAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 86 ) paTanA zULathI pIDAtA thakA rAjamArgamAM ja laghunIti vaDInIti karI upara phela DhAMkI dIdhAM. A rAjamArgo datta purohite cAlavA mAMDayuM, evAmAM dattanA ghaDAne paga te mALInI viSTa upara paDyo, tethI viSTa uchaLIne dattanA mukhamAM paDI. te viSTAnA svAdathI AcAryanA vacana upara camatkAra pAmato "Aje sAtamo divasa ja che ke zuM? " evuM samajIne pote gheDo pAcho aMtaHpura tarapha vALyo. eTalAmAM tenA atyaMta durAcArathI kheda pAmelA evA je prathamanA mahetA mutsaddI hatA temaNe jaI kuMbha rAjAne baMdhIkhAnAmAMthI bahAra kADhIne rAjagAdI upara besADyo ane datta purohitane chaLathI bAMdhI laI kuMbha rAjAne seMpI dIdho. rAjAe tene kuMbhamAM ghAlI tenI nIce agni saLagAvI, pachI katarAne mokalI tenI kadarzana karAvI. AvI rIte dara maraNa pAmIne narake gayo. kuMbha rAjAe AcAryane ghaNuM sanmAna dIdhuM ane nagaramAM loke prazaMsA karavA lAgyA. A rIte satya vacana upara kAlikAcAryanuM daSTAMta. 4. samAsa-sAmAyika upara cilAtIputranuM daSTAMta rAjagRhI nagarImAM dhanadatta nAme vyavahArI ( vANuo) vasate hatuM. tene cAra putra ane pAMcamI susamA nAmanI putrI hatI. tene ghera cilAtIputra nAme dAsa (nekara) hato. te nitya susamAM putrIne ramADato. ema karatAM eka divasa susamAM kanyAnI sAthe te dAsane durAcAra karato dekhIne zeThe tene gharanI bahAra kADhI mUko. cilAtIputra jaIne eka ceranI pallIne viSe rahyo. tyAM te pAMca se cerano svAmI thaye. eka divasa ghaNA corene sAthe laIne cilAtIputra rAjagRhI nagarImAM AvI nahata zeThanA gharamAM corI karavA peTho ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 87 ) susamA kanyAnuM tathA dhananuM haraNa karI bahAra nIkaLe. zeThane khabara paDatAM pote cAra putrane laIne tenI pAchaLa deDayo, ane nagarane koTavAla paNa doDatA doDatA pAchaLa gayA. AgaLa cAlatAM mArga kApatAM zeTha najIka pahoMcyA ke re DarathI susamAM kanyAnuM mAthuM talavArathI kApI nAkhIne tenA thaDane tyAM nAkhI dIdhuM. zeTha cilAtIputranuM AvuM bhayaMkara kAma jeIne pAcho pharyo. have cilAtIputra eka hAthamAM mAthuM ane bIjA hAthamAM lehIthI kharaDAyela talavAra laIne bhayaMkara rUpe parvata upara caDhI gayo. tyAM mArgamAM kaI munirAjane kAyotsarga dhyAnamAM UbhA joIne cilAtIputra be-are muMDA! tuM mane dharma kahe nahi te huM A kharzathI tAruM paNa mAthuM kApI nAMkhIza." A sAMbhaLI munirAja paNa tenuM tevuM svarUpa joI kavaramAi saMva' e pada kahI AkAzamAM UDI gayA. cilAtIputranetraNa zabdane arthavicAravA lAgyA(1)upazama eTale udaya pAmelA krodhanuM upazamana. (2) viveka eTale kRtya ane akatyanuM vivecana-bheda, ane (3) saMvara eTale rUDe prakAre karmanA AsavanuM nivAraNa karavuM. A pramANe e traNa padane artha vicAratAM temane eka paNa guNa teNe pitAnA AtmAmAM je nahi. eTale kanyAnuM mastaka tathA kharzane vegaLAM mUkI, sama pariNAma AdarIne UDI gayelA munirAjanA jyAM pagalA hatA tya pitAnA paga mUkIne kAusagya sthAne UbhuM rahyo. tyAM lehInA gaMdhathI kIDIo tathA ghImela AvI tene karaDavA lAgI ane sarva zarIra cAlaNa mAphaka karI nAkhyuM te paNa samatA pariNAma cAlu ja rAkhyA. zubha dhyAna dhyAvatAM trIje divase kAma karIne te devaloke gaye. AvI rIte thoDA akSaramAM ghaNuM tAva jANavuM tadru5 samAsa-sAmAyika upara cilAtIputranuM daSTAMta, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 88 ) 5. saMkSepa sAmAyika para daSTAMta vasaMtapuramAM jitazatru nAme rAjA hatA. tene eka divasa zAsa sAMbhaLavAnI IcchA thaI. cAra paMDitane bolAvI zAstra saMbhaLAvavAnuM kahyuM. paMDitAe kahyuM ke zAstro amArI pAse hAjara che." rAjAe kahyuM "tamArI pAse keTalA pramANuvALuM zAstra che?' tyAre paMDitAe kahyuM ke-"amArI cAranI pAse maLIne cAra lAkha zlokapramANa che." rAjAe kahyuM eTaluM badhuM zAstra sAMbhaLavAnI mane phurasada nathI mATe ekeka padamAM tene sAra samAvIne mane kaho." tyAre cAre paMDitae sArabhUta mAtra cAra padane eka *leka banAvIne rAjAne kahyo, te A pramANe - jIrNabhojanamAtreyaH, kapilaH prANinAM dayA / bRhaspatiravizvAsaH, paMcAlaH strISu mArdavam // artha-Atreya ema kahe che ke jINuM bhejana eTale prathamano karela AhAra pacI jAya tyArapachI bIje AhAra karavo, e vaidyaka graMthane sAra che. ' kapila ema kahe che ke "sarva jIvanI upara dayA rAkhavI, e dharmazAstrane paramArtha che.' bRhaspati ema kahe che ke "keIne vizvAsa rAkha nahi, e nyAyazAstrane sAra che. " ane paMcAla ema kahe che ke strI jAti upara kemaLa savabhAva rAkha paNa strIne aMta le nahi, e kAmazAstranuM rahasya che.' Ama laukika cAra paMDitanA daSTAMtathI akSara thaDA chatAM rahasya ghaNuM samajAya evI rIte dvAdazAMgInuM sArarUpa tava jANavuM te saMkSepa-sAmAyika, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 9 ) 6. anavadya sAmAyika para dharmarucinu daSTAMta eka samaye dharmaghoSa AcAryanA ziSya dharmaci nAme sAdhu mAsakhamaNanA pAraNe nagaramAM AhAra athe pharatA pharatA rihiNuM nAme brAhmaNane ghera AvyA. rohiNIe kaDavI tuMbaDAnuM zAka karyuM hatuM, tene viSa samAna jANIne dharmanA dveSathI sAdhune harAvI dIdhuM. sAdhue svasthAnake jaI gurune batAvyuM. gurue gaMdhathI ja viSamaya jANa sAdhune kahyuM ke "e AhAra niravagha sthAne jaIne pAThavI Ave. tyAre dharmaci sAdhue paNa niravadya sthAne jaIne pAtra dharatI para mUkahyuM. te mUktAM ja temAMthI chaTe bahAra paDyo. tenI para kIDIo vaLagI ane maraNa pAmI. A jANuM pApathI bhaya pAmelA te munie sarva chavAyenine khamAvI, tyAM ja besI potAnA zarIrane sauthI niravadya sthAna gaNI kaDavI tuMbaDInA zAkanuM bhejana karyuM, eTale tarata ja tenuM viSa zarIramAM pasaryuM. tethI samAdhimaraNa pAmI te devatApaNe upajyA. A rIte niSpApa-niravagha AcaragurUpa anavadya-sAmAyika jANavuM. 7. pariNA-sAmAyika para IlAputranuM daSTAMta IlAvardhana nagaramAM dhanadatta nAmane zeTha vasate hatuM, tene dhanavatI nAmanI strI hatI. baMnene ilAdevInI sevA karatAM eka putra thaye te parathI IlA ( IlAcI ) putra tenuM nAma pADayuM. eka divasa te nagaramAM nATakIyA ramavA AvyA. tenA TALAmAM eka naTavAnI putrI mahAsvarUpavAna hatI tene joIne pUrvabhavanA nehathI tenI upara IlAputra meha pAme. pachI tatkALa pitAne ghera AvI te potAnA pitAne kahevA lAgyo ke " he pitAjI! mane A nATakIAnI putrI paraNAve, nahi to Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 90 ). huM maraNa pAmIza paNa bIjI kanyAne nahi parANuM.' pitAe kahyuM-"he putra! e nIca jAti che. ame tane uttama vyavahArIthAnI rUpavaMta kanyA paraNAvazuM. ' Ama ghaNuM samajAvavA chatAM putra kaI rIte mAnya nahi tethI zeThe naTa pAse jaI tenI putrInuM mAthuM karyuM. naTe kahyuM "amArI nAcavAnI kaLA zIkhI te kaLAvaDe dravya ekaThuM karI amArI nAtane je paze tene ame amArI beTI paraNAvIe.' A vAta pitAe IlAputrane kahetAM te putra aMgIkAra karI. haThathI gharamAMthI nIkaLI, nAnI sAthe jaI, naTa banI, sakaLA zIkhI hathiyAra thayo. pachI keTaleka kALe naTavA sAthe benAtaTa nagare gaye. tyAMnA rAjAne pitAnI kaLA dekhADavA sAru vAMsa upara caDhI aneka tarehanI 2mata ramavA lAgyo, jyAre nIce nATakIyAnI putrI vAMsanI pAchaLa UbhI rahI gIta gAtA gAtI Dhela vagADatI hatI. eTalAmAM rAja te naTanI putrInuM rU5 dekhI moha pAmyo; tethI te manamAM vicAre che ke- A vaTa vAMsa uparathI je nIce paDI maraNa pAme te A naTaDIne huM mArA aMtapuramAM laI jAuM. 'have IlApune vAMsa uparathI utarIne rAjAne salAma karI dAna mAgavA mAMDyuM tyAre rAjAe kahyuM ke "tAruM nATaka barAbara meM joyuM nahi, mATe tuM pharIthI vAMsa upara caDa.' ema traNa vAra tene nATaka karavA rAjAe vAMsa para caDAvyuM. evA avasare eka munirAje AhArane vAste kaI eka bhAgyavaMta zeThane ghera AvA dharmalAbha dIdhe tyAre te zeThanI raMbhA sarakhI rUpavaMta zrI sarva zaNagArathI zobhita hatI te UThIne rUDA bhAvathI sAdhune vaMdanA karI modakane thAla bharI herAve che, ane sAdhu paNa nIcI dRSTi rAkhI AhAra hAre che, paraMtu te strInI sAme lezamAtra najara karatA nathI. AvuM mahAmunirAjanuM svarUpa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ (91) vAMsa upara caDelA IlAputre joyuM tyAre pite manamAM vicAravA lAgyA ke "ahA ! hajALamAM paDyo, paNa mAre to eke artha saryo nahi." Ama vairAgya ANa anityabhAvanA bhAvate ghAtakarmane kSaya karI vAMsa ne vAMsa upara kevaLajJAna pApe. A vakhate devatAe kevaLajJAnane mahatsava karyo. vAMsanI lAkaDInuM siMhAsana banI gayuM. AvuM divya siMhAsana joI rAjAdika navA naTaDI sarva pratibaMdha pAmyA. A rIte parijJA-sAmAyika para IlAputranuM daSTAMta. ---- - 8. pratyAkhyAna sAmAyika para teTalIputranuM daSTAMta tetalapura nagaramAM kanakaketu nAme rAjA hatA. te rAjyanA lobhathI pitAne jeTalA putra thAya tene tarata ja mArI nAMkhate hato. A rAjane teTalIputra nAme mahetuM hatuM, tene piTilA nAme ghaNI priya strI hatI. ekadA pitAnI piTilA strIne aNamAnItI karI, tethI tene bolAvecalAve nahi. eka divase tene ghera koI sAdhavI AhArane arthe AvyA tyAre te strIe kahyuM ke he sAdhvIjI! mArA bhattarane vaza karavAne upAya batAve." sAdhvIjIe kahyuM dharmasevana kare jethI tamArA manoratha phaLaze." piTilAe saMsArathI virakta thaI vairAgya pAmI potAnA svAmI pAse dIkSA levAnI AjJA mAMgI. tyAre teNane mahetAe kahyuM ke tuM sAdhupaNuM pALI, devatAnI gati pAmI je mane pratibadha devA Ave te huM dIkSA levAnI tane AjJA ApuM. ' piTilAe te kabUla karyuM. dIkSA lai paMcamahAvrata AdaryA. evI rIte zuddha manathI cAritra pALI samAdhithI kALadharma pAmI devatApaNe upajI. have mahetAe rAjAnI rANI sAthe maLIne rAjAnA eka putrane janmathakI ja chAne rAkhe ane tene pitAne ghera moTe karI sarva kaLA zIkhavI hazayAra karyo. Ama karatAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) keTaleka divase te nakaketu rAjA maraNa pAmyA. te vakhate mahetAe kanakadhvaja kumArane rAjagAdIe besADyo ane rAjakAja sarva peAtAnA hAthamAM lIdhuM. ahIM rAjakAjamAM magna thayA thakA te mahetA dhama karavAnI vAta bhUlI gayA. te avasare pATilAnA jIva je devapaNe upajyA hatA teNe mahetAnuM evuM svarUpa joine pratidhavA sAru zAdika sarva leAkanu mana mahetA uparathI utArI nAMkhyu. prabhAte mahetA rAjAnI sabhAmAM gayA. rAjAne salAma karI tyAre rAjAe meDhuM ADuM pheravyu, tethI sabhAmAM kee pazu mahetAne eTalAbyA nahi. te joi mahetAe jANyu ke-'Aja mArI upara rAjA rIsAyeA che.' pachI peAtAne ghera AvIne maravAnA aneka upAya karavA mAMDyA paNa devatAe sa niSphaLa karo nAMkhyA tyAre te manamAM vilakhe thayA. te vakhate devatA pragaTa thaine tene kahevA lAgyA ke ' are mahetA ! sa'sAranu' svarUpa evuM che, kASTa kAtuM nathI. sau kAI svArthanAM sagAM che.' ityAdi devatAnAM vacana sAMbhaLI pradhAna pratimAdha pAmyA. devatA peAtAne sthAnake gayA. mahetAe paNa sa'sAra asAra jANI sarva Rddhi chAMDIne dIkSA lIdhI. sAdhupaNuM pALatAM duSkara tapa karI sarva pApa DhALI kevaLajJAna pAmyA. A rIte pratyAkhyAna eTale pariharavA ceASya vastuno tyAga karavArUpa sAmAyika para tatalIputranu dRSTAMta. iti sAmAyikanA ATha paryAya upara ATha thrAMta 'pUrNa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainadhama nIti 14 savAla--nIti eTale zu? ane tenA dharmoMnI sAthe ze sabaMdha che ? javAkha--nIti eTale lAMbA ane ghaNA pAkA anubhavathI ghaDavAmAM AvelA jagamAtrane kalyANakArI uttama mA A mA khinatakarArI ane su prajAone priya hAya che, tathA sa dharmomAM te mAnya hAya che. nIti e dhanA pAyA che. ane dhamA~ te enA para caNelI imArata che athavA nIti e saDaka che ane dharma e tenI banne khAju jaDI lIdhelA kaTheDA che. nIti vinAne dhama nakAmA thai paDe che. savAla--nItimAna ane anItimAna kArya kayA ane ane te ApaNe kevI rIte jANIe ? javAba--pavitra mahAtmAonA upadezathI tathA ApaNI vicAra karavAnI zaktithI temaja ApaNA aMtaHkaraNanI mAgachIthI, ApaNe nIti ane anIti vacce viveka karI zakIe chIe, teApaNu bALapaNamAM te| ApaNane jevuM zIkhavavAmAM Ave tevu vana ApaNe rAkhavu joie. jyAre ApaNe mATA thaizuM tyAre keTalAka kAya nItimAna tathA keTalAka anItimAna kema che te vadhAre sArI rIte samajI zakIyu ane keTalIka sahelI vAtA te| hamaNAM paNu ApaNe samajI zakIe chIe. " * Morality is the mathematics of religion." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 94 ) savAla-nIti pALavAthI zuM lAbha thAya che ? javAba-nIti pALavAthI ApaNuM pitAnI, ApaNuM dharmanI, ApaNA dezanI tathA ApaNI prajAnI unnati thaI zake che. je prajA nItithI bhraSTa thAya che te ahIM paNa duHkhI thAya che ane punarjanmamAM vizeSa duHkhI thavAnI ema samajavuM. savAla-jagatanuM kalyANa sAdhI zakAya teTalA mATe pavitra mahAtmAoe kayA atisugama niyama ApyA che? javAba-(1) je ApaNane nahI game te bIjA pratye paNa nahI karavuM (2) je ApaNane gamatuM hoya tevuM ja bIjA pratye vartana rAkhavuM (3) bIjAe ApaNuM bUruM karyuM te paNa ApaNe tenuM bhaluM ja karavuM. je kaI chokarA ke chokarI A niyama pALaze te avazya nItimAna thaze. savAla-A niyama bAbata vadhu samaja pADavI jarUrI che mATe pahele niyama samajAve. javAba-koI ApaNane mAre ke duHkha Ape te ApaNane gamatuM nathI. keI ApaNI niMdA kare ke ApaNane gALo bhAMDe te te ApaNane gamatuM nathI. tyAre pahelA niyama pramANe ApaNe koIne mAravuM ke duHkha ApavuM nahI, koInI niMdA karavI nahIM, keIne gALo bhAMDavI nahIM, koInuM apamAna karavuM nahIM ane keInI sAthe dago ke luccAI karavI nahIM. A pramANe tamAma vAta jANI levI. savAla-bIje niyama samajAve. javAba-bIjA ApaNane sukha Ape, mIThAM vacana kahe ane ApaNI saMdhAte mAyALupaNAthI vatta te ApaNane te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) game che, eTale bIjA niyama pramANe bIjAne sukha devuM, tenI sAthe mIThAM vacana bolavAM, tathA tenI sAthe mAyALupaNe vartavuM. savAla-trIje niyama samajAve. javAba-trIjA niyama pramANe jyAre ke ApaNuM tarapha gusse thAya tyAre ApaNe tenA tarapha kSamA rAkhavI ane namratAthI javAba Apa. temaja keI ApaNI sAthe nirdayatAthI vate te paNa ApaNe tenI sAthe premabhAvathI vartavuM. A rIte tamAma bAbate viSe samajI levuM. TUMkAmAM kahIe te emaja kahevAnuM che ke dezane badale deSathI na leve paNa guNathI le, ema karyAthI ja ApaNe nirdoSI rahI sAmAne nirdoSI karI zakIe. krodhInI sAme krodhI cayAthI bevaDe karodha vadhe che, mATe bhUMDAnI sAthe paNa bhalA thaI vartavuM emAM ja arekharI moTAI che. savAla-uparanA traNe niyama pramANe phakta manuSyanI sAthe ja premabhAva rAkhave ke kema? javAba-nA. A jagatamAMnA tamAma prANuo tarapha e ja traNa niyama pramANe vartavuM. savAla-A traNe niyama pramANe vartavuM bahu kaThaNa che aruM ke nahi? javAba-nItie vartavuM e kharuM tapAsIe te sugama kAma che ane anItie vatavuM e ja muzkela kAma che, paraMtu jyAre mANasa kAma krodhanA vikArene vaza thaI vivekahIna banI rahe che tyAre tene nItinA niyame cAlavuM duSkara lAge che ane anIti sahelI lAge che; mATe nItina pALavA arthe aMtaranI zuddhatA tarapha vahevAnI khAsa jarUra che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ savAla-mAbApa sAthe ApaNe zI rIte vartavuM joIe ? javAba-mAbApanI AjJAmAM rahevuM, temanI banatI sevA karavI, tathA temane rAjI rAkhavA tatpara rahevuM ane temanA sAthe kayAreya paNa kaMkAsa karI temanuM dila dubhavavuM nahi. savAla-vaDIla tarapha ApaNe zI rIte vartavuM joIe? javAba-teo jANe ApaNuM mAbApa ja heya tematemanI sAthe namratAthI vartavuM ane temanA tarapha pUjyabhAva rAkhavo. savAla-bhAIo tathA bene sAthe zI rIte vartavuM joIe ? javAba-bhAIoe arasaparasa pUrNa prIti ane pUratI pramANikatA rAkhavI. arasparasamAM vAdavivAda, takarAra, kaThora vacana ke kaThora vartana karI kusaMpanAM bI repavAM nahimoTA bhAI ke benanI AjJA nAnAe mAnavI savAla-sAthIo sAthe tathA mitro sAthe zI rIte vartavuM javAba-temanA tarapha mAyALu tathA pramANikapaNe vartavuM. savAla-mAbApoe putra tarapha kevI rIte vartavuM? javAba- mAbApoe badhA putra para sarakhI prIti rAkhavI, temane dareka hukama karatAM AnaMdI vAkya bolavAM, temane aparAdhemAM gya samaja ApI pharIthI tema na thAya tenI saMbhALa levI ane temane keLavavAM. savAla-cAkare tarapha kevI rIte vartavuM? A sthaLe zikSakoe amuka bALaka pitA tarapha kema vartI tenA dAkhalA ApavA joIe. * zrI mahAvIra svAmInI pitAnA moTA bhAI naMdIvardhananA taraphanI raheNI vagerenAM chAMte zikSakoe ApavAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 97) javAba--cAkarAne halakA gaNI dhikkAravA nahi, temanA para julama gujAravA nahi, tathA temanI mAMdagInI avasthA vageremAM khakhara levI. savAla--dIna ane du:khI janA tarapha ApaNI zI pharaja che? javAba--tevA janAnAM duHkhA je raste echAM thAya te raste temane caDAvavA joIe, temane ApaNe khanI zake teTalI madada karavI joIe. TUMkAmAM kahIe to sama mANase asamartha mANasanuM rakSaNa karavAmAM ane teone UMce caDAvavAmAM potAnA baLanA upayoga karavA joie. savAla--pADAzIe tarapha ApaNI zI kruja che ? javAma--ApaNA pADAzIe sAthe premALa thai rahevuM. temane sukha duHkha thatAM temanI sAthe bhAga lai temane sArI salAha ApavI. najIvA vAMdhA UbhA karI kajI--kaMkAsa karavA nahi. savAla--patie srI tarapha kevI rIte vavuM joie ? javAba--patie strIne dAsI tarIke nahi gaNavI joie. tenI tarapha pUrNa vaphAdAra rahevu' joie. tenI sAthe kaMDAra vaNuka kadApi nahi rAkhavI joie. ane dareka kAmamAM temaNe arasparasa salAhathI rahevuM joie.jema strIne pativratA thavAnI jarUra che temaja puruSane patnIvrate rahevAnI nIti pALavI joie. nItinI najare jotAM puruSa ane srA e baMnemAM pUrNa prema ane pUratI vakAdArI hAvI joie. savAla--sIoe pati tarapha kevI rIte vartavuM joIe ? javAma--pati pratye zrIe pUjyabhAva zakhavA joie, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 98 ) patinA hukamane mAnya rAkha joIe,patinA sukhe sukhI ane duHkhe duHkhI thavuM joIe, ema pativratA dharma sAcavo joIe. savAla-jAnavare tarapha ApaNI zI pharaja che? javAba jAnavarone ApaNe mAravA nahi. teo ApaNuM kabajAmAM hoya to temanI khAvApIvA saMbaMdhI saMbhALa levaDAvavI. temanA baccAM thAya to te ucherI meTAM thAya tema saMbhALa rAkhavI ane janAvaranA gajA karatAM vadhu kAma tenI pAsethI levarAvavuM nahIM. savAla-ApaNA sAdhamI bhAIo tarapha ApaNe kema vartavuM ? javAba-ApaNuM dharmapitA zrI mahAvIra bhagavAna che ane ApaNe te temanA putra-putrIe chIe mATe ApaNe sagA bhAIbahene tarIke temane gaNavA eTaluM ja nahi paNa saMsAranA sagapaNa karatAM dharmasagapaNa bhavabhavanuM hovAthI ApaNuM bhAIbahene karatAM teone vadhAre cAhavAM. savAla-AkhA janasamAja tarapha ApaNI zI pharaja che? javAba-janasamAjamAM satyano prakAza ane zAMti jaLavAya tevI icchA hamezAM rAkhavI joIe. ane A IcchAne anusarI ApaNe mana, vacana ane karmathI ApaNuM vartana pavitra rAkhI janasamAjane AnaMdakartA thavuM joIe. savAla-ApaNA dharma tarapha ApaNI zI pharaja che ? javAba-ApaNA dharma para pUrNa bhAva rAkhI temAM rahelI uttama zikSAo mAnya rAkhavI joIe. dharmanI kharI nabIo zopIne temane prakAzamAM lAvavI joIe. savAla-ApaNu mane tarapha ApaNuM zI pharaja che? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 9 ) javAba-duzamananuM paNa ApaNe bhaluM cahAvuM joIe. teo ApaNI sAthe salAha karavA Icche te temane mAphI bakSavI joIe ane temanI niMdA ke adekhAIthI dUra rahevuM joie. savAla-A uparAMta bIjI ApaNa nIti saMbaMdhI zI zI pharaja che ! javAba-ApaNe hamezAM (1) sAcuM bolavuM, (2) pramANika rahevuM,(3)suzIla thavuM. (4)udyogI banavuM,(5)vinayanamrathaI vartavuM.(6) guNagrAhI thavuM,(7) dhairyavAna thavuM ,(8)pavitra mana rAkhavuM,9)salAha saMpathI rahevuM, (10) gaMbhIra thavuM, (11) udAra thavuM,(12) AnaMdI rahevuM(13)sAvadhAna thavuM,(14)caturatA meLavavI,(15) zaya vAna thavuM ane (16) udyamI thavuM-e nItinI mukhya zikSAo che. TUMkAmAM kahIe te jeTalAM sadaguNo che eTalA nItinA pATha che. savAla-jena dharmamAM nItinuM pratipAdana zI rIte kareluM che? javAba- jaina dharmamAM nItine sAmAnya dharma tarIke jaNAvela che. sAmAnya dharma eTale ke sarve dharmomAM kabala rakhAyelA siddhAMta ke nIti. savAla-nIti ane dharma eka che ke judA ? javAba-nItine kAyama rAkhI dhama kaMIka ApaNane vadhu zraddhA, vadhu jJAna ane vadhu zAMti ApIne vadhu sukha tarapha dore che. nIti paheluM pagathiyuM che. dharma tenI uparanuM pagathiyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ yAtrArthe AvatA dareka yAtrALune na agatyanI sUcanA "anya sthaLe kareluM pApa tIrthasthAne vivekavaDe chUTe che, paraMtu avikatAthI tIrthasthAnamAM kareluM pApa vajralepa jevuM nikAcita thAya che." 1. zatruMjaya, giranAra, AbagaDha, sametazikhara ke pAvApurI, caMpApurI vigere pavitra sthaLanI jAtrA karavAnA rasika bhAImahene e kemaLa pariNAma rAkhIne jAtrAne lAbha levA AvatA bIja jAtrALuonI paNa cogya sagavaDa sAcavavA bhUlavuM nahi. 2. ApaNe jAte theDuM ghaNuM kaSTa (saMkaDAza) sahana karIne paNa sAmAnI sagavaDa sAcavI levI, e ni:svArtha sevAno lAbha sujJa bhAI-bahenae jarUra le. 3. relvemAM, gADAmAM temaja dharmazALAmAM e rIte ApaNe ghaNe lAbha uThAvI zakIe. 4. ghare memAna-pareNAnI sevA-cAkarI karIe tethI adhika sevA-cAkarI yAtrikonI karavI ghaTe. 5. sukAmethI yAtrA nIkaLyA tyAra pachIthI keI pazu (ghoDA, baLada pramukha)ne paNa trAsa Apa na ghaTe. khulAM aNavA page cAlatAM jAtrA karavAnuM phaLa na varNavI zakAya eTaluM badhuM karyuM che te mojazokhanI dhUnamAM sukhazIlatAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ (101) gumAvI devuM na ghaTe; kAraNa ke samajIne dehadamana karavAnuM bhAre kuLa kahyuM che. ( 6. zarIrakSINutAdi khAsa mAMdagInA kAraNe sivAya gala zrImateine paNa chatI zaktie jayaNathI cAlIne ja tIrthayAtrA karavI ghaTe. ApaNe karmathI haLavA thavA mATe ja jAtrA karavA AvIe chIe; bhAre thavAne nahi ja, ema samajI jayaNAnuM lakSa bhUlavuM nahi. 7. jIvita sahune vahAluM che te tenI chatI zakti gopavI, jAnavarane mahAtrAsa ApI jayaNa rahita jAtrA mATe javA AvavAne artha zuM ? prabhunI AjJA sAcavIne ja jAtrA karI lekhe thAya che. 8. sahu sAthe mitrI, duHkhI pratye dayA ane saguNI pratye pramoda temaja pApI prANI pratye adveSa (upekSA) bhAvanA rAkhavAthI ja karavAmAM AvatI dharmakaraNI saphaLa thaI zake che. 9. pavitra tIrthanI yAtrA karavA jatAM ane yAtrA karyA pachI te avazya anItine sarvathA tyAga ja karavuM joIe. tIrthayAtrAnI saphaLatA tyAre ja lekhI zakAya, anyathA nahIM. 10. anItivaMtanuM mana ja dharmakaraNamAM eMTI zakatuM nathI, ane mana vagaranI bahAranA dekhAva pUratI karaNI sAruM phaLa ApI zakatI nathI, tethI ja yAtrie dayA, satya, pramANikatA vigere sAcavavA pUratI kALajI rAkhavI. 11. prabhunA AjJA-vacanene saMpUrNapaNe pALavA. 12. nirmaLa tattvazraddhA ane bedha sahita sadavartanavaDe ja svakalyANa sAdhI zakAya. pote hita mArgane daDhatAthI sevanAra anyanuM paNa hita karI zake che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ (102) 13. regyatA meLavyA vagara vastudharmanI pragati thaI zakatI nathI tethI uttama prakAranI kSamA, namratA, saralatA, saMteSa ane udAratAdikavaDe sugyatA meLavavA cUkavuM nahi. rUDI yogyatA pAmele jIva ciMtAmaNi ratna je dharma saheje pAmI zake che. 14. kaI jAtanuM durvyasana pavitra tIrthane bheTI jaladI dura karI devuM. pavitra tIrthane bheTI tapa-japa-jJAna-dhyAna-vrata-paccakhANa karavAnuM vyasana te jarUra kAyama rAkhavuM. 15. tIrthamAM jaMgama tIrtharUpa sadaguNI saMta-mahAtmAdikane samAgama karI deSa mAtra dUra karavA. temanI svArtha vagaranI hitazikSAne jarUra anusaravuM. 16. mana, vacana ane kAyAthI saghaLI zuddhi sAcavI, sahunuM zreya thAya evuM ApaNI AsapAsa zuddha vAtAvaraNa banAvI devuM jethI zIghra sva-parakalyANanI siddhi thAya. 17. zatruMjaya tIrtharAja jevA sarvottama sthAnamAM bIjI khaTapara tajI zAMtithI rahenAra vahita sAdhI zake che. aMtaralakSathI jayaNA (jIvadayA) sahita pagapALe eka paNa yAtrA jevI lAbhadAyI thAya che tevI jayaNuM rahita upayogazUnyapaNe aneka yAtrAo paNa lAbhadAyaka thaI zakatI nathI, tethI thoDI ke ghaNI yAtrA karavA IcchatA sahue jarUra jyaNuM sAcavavI. 18. jayaNApUrvaka sAte zuddhi sAcavIne yAtrArthe jatAM, vikazAdika pramAda seve nahi. vikathAthI te potAnuM tathA paranuM paNa bagADe che tethI hRdayamAM zrI girirAjanA guNanuM smaraNa karatAM karatAM vadhatA zubha pariNAma upara caDavuM. 19. dharmanuM mULa vinaya hevAthI namratA rAkhI cAlavuM. yAtrA jatAM dehanuM damana karavuM. khAsa moTI mAMdagI vigere Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 ) kAraNe TALI karI temAM besIne javA karatAM khullA page cAlIne ja, bIjA kAne takalIpha ApyA sivAya yAtrA karavI. prabhupUjA, caityavadanAki vakhate pazu vinaya guNa visarI javA nahi. sadguNI sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA vigerenu thAyeAgya mAna sAcavavu. 20. tI jaLa pavitra hAvAthI tene uSNa karI ke karAvI snAna karavA karatAM te zuddha jaLathI ja jayaNApUrvaka snAna karI prabhupUjanamAM pravRtta thavuM yukta-sapramANa che. 21. yAtrA-vRttimAM bhAioe temaja baheneAe parAmara pAtapAtAnI maryAdA sAcavavAnI saMbhALa rAkhavI, eka ja sthaLe pUjana vigere karatAM maryAdA jaLavAya nahi tA bIjA sthaLe bhAvasahita prabhubhakti karI levI yukta lekhAya. 22. DuMgarapUjA karavA jatAM mArgamAM ja pagathiyAM upara puSpAdika caDhAvavA karatAM khAsa niyamita sthaLAe ke DuMgaramAMnI krAi alAyadI zilA upara puSpAdika caDhAvavA yukta che. tene prasage najare paDatI azuci vigere AzAtanA dUra karavA- karAvavA pUratu* lakSa rAkhavuM. 23. snAna karatI vakhate paheravAnuM vastra potapotAnuM alAyaduM ja rAkhavuM temaja tevA vastrathI bhInuM aMga nahi luchatAM, alAyadA aMguchAM ( TuvAla ) vigerethI ja zarIra sApha karavu. ema karavAthI zarIranI ArAgyatA jaLavAze ane thatI AzAtanA paNa dUra thaI zakaze. A bhAmata saMbadhI samajI bhAi-bahenAe upekSA karavI nahi. ra4. prabhu pAse dharavA mATe phaLa, phUla vigere je uttama dravya aI javAnAM hAya. te jema tema anAdarathI laI javA nahi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ (104) keTalAka mukhya yAtrALuo zrIphaLane ceTalIthI jhAlI laI jatA jovAmAM Ave che te rIti anucata che. zrIphaLa Adika Adara sahita be hAthamAM athavA thALa pramukhamAM rAkhIne ja laI javuM ucita che. 25. yAtrA jatAM upara mAga mAM kaI paNa prakAre azuci pramukha AzAtanA ApaNAthI na thAya evI saMbhALa rAkhavI. 26. yathAzakti porisI pramukhanuM paccakhANa karIne ja upara caDavuM, kemake atre kareluM nAnuM paNa paccakhANa mahAna lAbha Ape che. ra7. A kSetramAM hareka rIte sIdAtA sAdhamI bhAIone viveka sahita sahAya ApI dharmamArgamAM joDavA prayatna kare. 28. deha uparanI mAyA ochI karI, sukha zIlapaNuM tajIne ahIM svazakti anusAra dAna, zIla, tapa ane bhAvarUpa dharmanuM sArI rIte sevana karavuM. A puNyakSetramAM vivekathI karelI dharmakaraNI mahAlAbhakArI thAya che. - ra9. pratidina banatAM sudhI jayaNApUrvaka (jIvanI virAdhanA na thAya tevI saMbhALathI) eka ja yAtrA karavI. heTA parva divase bIjI yAtrA karavA IcchA thAya te te bahu sthiratAthI jayaNapUvaka vidhiyukta ja karavI. 30. keTalAka aNasamaju bhAIo derAsara ke derI vigerenI bhIMte upara pensIla ke keyelAvatI potAnA nAma lakhI ke game tevA citra kADhIne bhItane kALI karI AzAtanA kare che. AvI rIte potAnuM nAma amara karavAne IcchatA mugdhajane pitAnAM nAma upara tIrthanI AzAtanArUpa mazIne kacaDo pherave che, tethI samaju mANasee tema nahiM karatAM tevuM karanAra zasene paNa samajutI ApavA prayatna karo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 105 ) 31. keTalAka yAtrALue bahu aMdhArAmAM vahelA yAtrArthe jAya che. tema nahIM jatAM, sArI rIte ajavALuM thayA bAda jayaNA sahita page cAlIne yAtrA karavI. 32 keTalAka yAtrALuo khAsa kAraNa vagara DALI kare che tethI temanA nimitte DALIvALA DuMgara upara keTalIka jAtanIM AzAtanA kare che. te saba MdhI vicAra karrI, samajI mAsAe tevI avidhi AzAtanA tajIne ja banatAM sudhI yAtrAne lAbha levA; gatAnugatikatA te| na ja karavI. 33. yAtrArthe AvelA bhAi-baheneAe prabhupUjA, guruvaMdana, savAnuka pA ( prANIdayA ), supAtradAna, guNAnurAga ane zAstrazravaNurUpa peAtAnAM nityakRtya visArI nahiM detAM te niyamasara sevavAM. 34. ahIM sadA sAmika janAnI banI zake teTalI sevAbhaktivarDa ArAdhanA karavI; paraMtu tenI kAI rIte virAdhanA teA na ja karavI. 35. tI bhakti mATe jeTaluM tana, mana, dhanathI karAya teTaluM ochu ja che ' ema samajI je kaI yathAzakti karavAmAM Ave tenA gava karavA nahi, paNa pUrva mahApuruSonAM dRSTAMta lai svalaghutA ja bhAvavAnuM lakSa rAkhavu. 36. atra prAya: koipaNa jAtanA pApamAM pravRtti na thAya tevI kALajI rAkhavI. kAipaNa nabaLI saMgatathI alaga rahevuM. sarva jIvane ApaNA AtmA samAna lekhI, zuddha dayAnI lAgaNI rAkhavI ane pariNAmanI vizuddhi karavI. 37. kAine kaza--Thera ke mama vacana kahevu nahi. miSTa, priya ane hita vacana ja vavuM. game tevA prasaMgamAM paNa ahitakArI asatya ane apriya vacana na ja khelavu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ (106 ). 38. ApaNI pravRtti dekhI bIjA tenI anumodanA kare ane tenuM anukaraNa paNa kare tevI zAMta, nirmaLa, pramANika niSkapaTa vRtti yAtrA prasaMge vizeSe rAkhavI. dharmazAsananI prabhAvanA karavAne e saraLa raste che. 39. keIpaNa prakAranA durvyasanathI anna sadaMtara dUra rahevA ja prayatna kare. AvA pavitra sthaLe te kevaLa dharmasevananuM ja vyasana rAkhavuM ke jethI ApaNuM ekAMta hita ja thAya. 40. TUMkANamAM tIrthabhaktane chAje tevI ja uttama raheNIkaraNI ahIM rAkhavI. 41. kaI rIte anIti ke anyAyane uttejana maLe tema. nahiM karatAM nyAya-nItine ja uttejana maLe tema hareka prasaMge. jAte kAma karavuM ane bIjA pAse karAvavA lakSa rAkhavuM. che A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ che vizvavaMgha thavAne lAyaka che. mi kema banAya? "laghutAmuM prabhutA vase, prabhutAthI prabhu dUra " name te prabhune game vidanaM prasAdasadanaM, sadayaM hRdayaM sudhAmadhuravAcaH / karaNaM paropakaraNaM, yeSAM keSAM na te vaMdyAH ? bhAvArtha-jemanuM mukha sadA prasanna-AnaMdita rahyA kare, jemanuM hadaya dayA-sadA dayAlInuM rahe, jemanI vANI amRta jevI mIThI-madhura lAge evI priya ane hitakArI vartatI hoya, temaja jemanI kAyA parepakAranA kAryamAM sadAya tatpara rahe, tevA pavitra AtmAo kene vaMdanika na thAya? arthAta evA uttama jane sahu koIne vaMdanika-pUjanIya thAya ja emAM kaMI Azcarya nathI. | lakSamAM rAkhavA yogya sAde upadeza name che AMbA AMbalI, name che dADama drAkSa, eraMDa bIcAre zuM name? jenI ochI zAkha." bhAvArtha-AMbA, AMbalI, dADama-drAkSa jevA uttama jhADo name che, phaLasaMpatti vakhate teo lacI paDe che; paNa eraMDa ane tADa jevA halakA vRkSe te akkaDa ja rahe che. lagAre namatA nathI. tevI rIte duniyAmAM zIlasaMteSAdika uttama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ (108) guNathI alaMkRta thayelA sajajane sadAya sAdAI rAkhe che, namratA dhAre che ane paropakAra sAdhe che. tyAre kuzIlatAdika durguNethI vAsita thavA halakA leke akakaDa rahe che, sajajane sAthe dveSa rAkhe che ane adhikAra maLatAM anartha paNa kare che; yataH "namanti saraThA vRkSA, namanti sajjanA jnaaH| mUrkhAzca zuSkakASThaM ca, na namanti kadAcana // " bhAvArtha-jyAre sukA kASTa jevA akakaDabAja ajane kadApi namatAM nathI tyAre phaLathI lacI paDatA uttama vRkSanI peThe saddaguNazALI sajajane sadA-sarvadA namratA rAkhe che ane paradu:khabhaMjaka banI, nija janma saphaLa kare che kemake M it.. . ] . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ ouncement opposite woron jena kemanA satyahitanI khAtara khAsa nirmANa karelI samAcita bahu agatyanI sucanAo . ooooooooooooooooooooo 1. sujJa bhAI-bahena dareka maMgaLa prasaMge videzI bhraSTa vastuo vAparavAthI ApaNe kAyama paraheja (dura) rahevuM ane svadezI pavitra vastuone ja vivekathI upayoga karavo-karAva. 2. ApaNuM pavitra tIrthonI sevA-rakSA arthe ApaNAthI bane teTale svArtha tyAga kare, Atmabhoga ApavA taiyAratatpara rahevuM. 3. koI paNa jAtanA kuvyasanathI sadaMtara dUra rahevuM ane ApaNI AsapAsanA svajanAdine ethI dUra rahevA prItibharI preraNA karyA karavI. 4. zAktarasathI bharelI jinapratimAne jinezvara tatya lekhI, ApaNe paNa tevA ja zAnta-avikArI thavA temanI pUjAadika premathI karavA-karAvavA banatuM lakSa rAkhavuM. 5 AtmazAMtine ApanArI jinavANIne lAbha levA, pratidina - thoDeghaNe vakhata premapUrvaka pramAda rahitapaNe kADhavA prayatna seva, 6. jaina tarIke ApaNuM kartavya zuM zuM che? te sArI rIte jANIte pramANe lakSa rAkhIne AcaravA yathAzakti udyama karyA karo. 7. zarIra nirogI hoya te ja dharmasAdhana rUDI rIte thaI zake mATe zarIra Arogya sAcavavA sahue pUratI saMbhALa rAkhavI. vaLI bALalagna, vRddhavivAha, parastrI tathA vezyAgamana, mAdaka AhAra, kupagya sevana ane kudarata viruddha vartanathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ (110) nAhaka vIryane vinAza karavAvaDe zarIra kamajora thaI jAya che, ema samajI ukta anAcathI sahue sadaMtara dUra rahevA lakSa rAkhavuM, tenI upekSA karavI nahI. 8. AvakanA pramANamAM ja kharca rAkhavuM ane binajarUrI kharca kamI karI bacelA nANAne sadupayoga karavA-karAvavA pUratuM lakSya jAte rAkhavuM ane svajane pAse rakhAvavuM. 9. zubha-dharmAda khAte kharcavA kADhelI rakama vagaravilaMbe vivekathI bacI devI; kAraNa ke sadAkALa sahunA sarakhA zubha pariNAma TakI rahetA nathI. vaLI lakSamI paNa Aje che ane kAle nathI mATe kAle karavuM hoya te Aje ja karavuM. 10 jJAnadAna samAna keI uttama dAna nathI ema samajI sahue e kAryamAM yathAzakti sahAya karavI ane tattvajJAnane phalA thAya te prabaMdha kare; kemake zAsana unnatine AdhAra tatvajJAna upara avalaMbI rahelo che. 11. ApaNA jaina bhAI-bahenanI atyAre ghaNA bhAge kaLAkauzalyanI khAmIthI, pramAda AcaraNathI, agamacetIpaNAnA abhAvathI ane nAtavArA vigeremAM nakAmA kharca karavAnI kurUDhIthI je duHkhabharI hAlata thavA pAmI che te jaldI dUra thAya tevI tAlIma (keLavaNI) dezakALane anusAre ucharatI prajAne ApavA dareka yogya sthaLe goThavaNa karavAnI have khAsa jarUra che. 12. vItarAga prabhune pavitra upadeza AkhI Alamane upakAraka thaI zake evo hovAthI tene jema adhika prasAra thavA pAme tema sahue prayatna karave jagadaguru jinezvara bhagavAne pharamAvelI daza zikSAnuM rahasya e che ke(1) zAsanarasika janee sahu koI nuM bhaluM karavA karAShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ (111) vavA banatI kALajI rAkhavI ane udAra dilathI Atma lega Apa. (2) mada, mAna ke ahaMkAra tajI, sAdAi, bhalamanasAI ane namratA rAkhI sahu sAthe haLImaLIne rahevuM ane guNIjanene adhika Adara karo, temanA pavitra samAgamamAM AvI sadha meLave ane te pramANe sahue cIvaTa rAkhIne saddavartana sevavuM. (3) mAyA-kapaTa tajI, saralatA AdarI, mana, vacana ane kAyAnI zuddhithI svaparahitarUpa thAya tevA zubha kArya karavA-karAvavAM. (4) le-tRSNa tajI saMtoSavRtti rAkhIne banI zake teTalAM paramArthabharyA kAma nisvArtha paNe karavAM ane karAvavAM. (5) kuvAsanA tajI, IcchAnidhi tapavaDe nija dehadamana karI, pavitra jJAnadhyAna mege pramAda rahitapaNe sva-Atma suvarNa zuddha karavuM. (6) Indriya, viSaya ane kaSAyane kAbUmAM rAkho pavitrapaNe yathA zAkta vrata-niyama pALavA paLAvavA prayatnazIla thavuM. (7) satyanuM sAcuM savarUpa samajI priya, pacya ane teo evuM ( hita, mita ane madhura) vacana prasaMga pAmIne DahApaNathI bolavuM. (8) aMtaHkaraNa sApha rAkho vyavahArazuddhi sAcavavI. nyAya, nIti ane pramANikapaNuM sArI rIte sAcavI rAkhIne cAlavuM. (9) para AzA-parAdhInatAtachaniHsaMgatA ane nispRhatAdhArI ekAnta Atmahita karI levAne saveLA ujamALa thaI rahevuM. (10) brahmacarya yukta pavitra AcAravicArane sevI AtmaparA yaNatAyege sahaja svAbhAvika anupama sukhane anubhava Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 112) karo, iyaLa-bhamarInA daSTAMte paramAtmacintavanavaDe tenI sAthe ekatA karI svarUpamAna thavuM. 13. kaleza, kusaMpa, vera, virodha, irSA, adekhAI, nidA, cugalI vigere vikArone mahAduHkhadAyaka jANI sahue avazya pariharavA. 14. kusaMgathI AdarI dIdhelA khoTA rItarivAjone hAnikartA jANuM dUra karavA-karAvavA pUratuM lakSya rAkhavuM. 15. kaI rIte sIdAtA (duHkhI thatA) sAdhamajanene sArI rIte sahAya ApI apAvIne ThekANe pADavA sadA lakSya rAkhavuM. 16. mAtA, pitA, svAmI ane gurumahArAjane ApaNuM upara thayelo anahada upagAra saMbhArI, kAyama smaraNamAM rAkhI temanuM hita karavAnI senerI taka maLe tyAre te gumAvavI nahi. dravyathI ane bhAvathI banI zake teTalI temanI sevA, bhakti jarUra karavI. 17. keIe kaMI kasura karelI jANa tene tiraskAra karavAne badale tenI bhUla zAMtithI samajAvI sudharAvavI vadhAre hitakArI che. 18. dravya, kSetra, kALa ane bhAvane nija lakSamAM rAkhI mratAthI ucita pravRtti karanAra sukhe svaparahita sAdhI zake che, sau koI A amUlya sUcanAone amala karaze te teo alpa samayamAM ane alpa prayAse amUlya lAbha meLavI zakaze ema icachI, prAtha nija Azaya dAkhavIne viramuM chuM... sa. ka. vi. - samAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI buddhi-vRddhi-kapUre graMthamALAnA maNakA * bhAratIya darAnomAM jainadarzananuM sthAna, 2 sAmAyika caityavaMdana sUtra, sAtha. 3 devasirAi pratikramaNa sUtra. sAMtha. ja bhaktimALA. 5 jenuM tattvapratezaka jJAnamALA. bhAga 1 lA.. huM prArthanA pacIzI. 17 brahmacarcAvicAra.. 8 jene tattapravezaka jJAnamALA bhAga 2 ne. kaiTuM svAgrAca. 10 gharanI lakSmI. *11 ziyaLanA sahimA. 12 cidAnaMda pada saMgraha, bhAga 1 lI. 13 prabhu prArthanA 14 sodhumadAyaka 15 5'cakalyANaka pUja, (5 rU5vijayajIkRta) sAthe. 16 zrI pAlagopAla tathA sUracaMdra kumora caritra, 17 sa6 bAdha saMgraha bhAga 1 le, 18 kAmadhaTa kathAprabaMdha tathA kaMDa rAjanI kathA vigere. 19 chaTAM verAyalAM sAtI. bhAga 2 e. 20 , , , bhAga 3 ne, 21 cidAnaMdajI kRta saMgraha, bhAga 2 je bhAga 1 le tathA 2 je sAthe 23 vyavahAra kauzalya lekha 51, bhAga 1 lo. 24 a le m para thI 99, bhAga 2 ne, 25 jana tatvapravezaka jJAnamALA bhAga pahelA bIje sAthe. 26 zrAvaka cogya AcAravicAra saMgraha, ra7 prazamarati anuvAda tathA vItarAga stAtrAnuvAda 28 chUTAM verAyelAM metI. vibhAga 4 the. 29 sUktamutAvaLa. dharma-artha-kAma-mokSa cAre vagara 30 ArAdhanA sUtra payAnA avacUri anuvAda cuta.. tra AvI nizAnIvALA buke zIlITe nathI. 22 CCC Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com