Book Title: Mahasati Rushidatta
Author(s): Bhuvanbhanusuri
Publisher: Divyadarshan Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022898/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********* Subosete 3 113 121310 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bIpInabhAI mayAbhAI lakSmIcaMdanA saujanyathI prakAzita mahAsatI aSidanA (bhAga-1) * pravartyanA va mAnatapeAnidhi pa. pU. AcArya devazrI vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAja ~~~~~lC/h; divyardezana TrasTa dunAvADa - jhAlA, mubai-40000 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama AvRtti vi. sa. 2037 kacarAnuM A pahelA ja bhAgI 1194, lakSmInArAyaNa peALa, rAjAmahetAnI poLa, amadAvAda-380001. 19 saMpAdaka pa.pU. munirAjazrI padmasenavijayajI mahArAja prAptisthAna tenuM e kumArapALa vi. zAha 68, gulAlavADI, muMbaI-400004 nA mRtyu 868, kALuzInI poLa, kALupura, amadAvAda-380001. e bhADAnA sukI da 68, vasaMtakuMja, zAradAmaMdira reDa, pAlaDI, amadAvAda-7. mUlya muzke jagadIzacaMdra sI. zAhu palaka TAIpa seTara nagarazeThane vaDA, zrIkAMTAreDa, amadAvAda-1. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya ugAra mahAsatI sASidattAnAM jIvana-kavana upara pUjyapAdazrIe varSo pUrve ApelA pravacananuM divyadarzana' sAptAhika mAMthI saMcayana- saMkalana karI vAcaka mumukSu sajajanenA karakamalamAM grantharatnarape prastuta karatAM amArA AnaMdane kaI sImA nathI. pUjyapAdazIe A samagra pravacane grantharUpa chapAtAM pUrve Aghanta I-tapAsI ApavA je anugra karyo che te badala ame temanA traNa chIe. teozrInAM pravacanamAM pAne pAne ane vAkya vAkya Arya saMskRti ane jainazAsanane sArabhUta je umadA ane tAttvika vicArakaNikAo prakurita thaI cheeka kuzaLa mAnasazAstrInI Dhabe pratyeka nAnI-moTI ghaTanAone AtmalAbhamAM DhALI denArI je bahumUlya zikSAo zabdadehe sAkAra thaI che tenuM mUlyAMkana karavAnuM amAruM gaju nathI. prastuta prakAzanamAM adithI aMta sudhI prapha saMzodhana vagere javAbadArIbharyA kAmamAM pa. pU. munirAjazrI pavanavijayajI mahArAje je UMDo rasa dAkhavyuM che te badala amo temanA kaI chIe. vaLI amadAvAda nivAsI zeTha zrI mayAbhAI lakSmIcaMdanA suputra zrI bIpinabhAI ke jeone tyAM temanA ati AgrahathI pUjyapAda AcAryadevazrI (vi.saM. 2037mAM) padhAryA tyAre teoe pUjyapAdazrIne kaMIka ne kaMIka sukRta karavA mATenI sUcanA pradAna karavA khUba ja vijJaptio karI hatI, Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaNe pUjyapAdazrInI te padharAmaNInI punIta smRtimAM udAratApUrvaka prastuta saMpUrNa grantharatnanA prakAzana-mudraNa aMge prAraMbhika sahAya karI amArA A kAryamAM sahabhAgI banyA che te kharekhara anamedanIya che. A granthanuM mudraNakArya karanAra "palaka TAIpa seTaravALA zrI jagadIzabhAI mATe amAre kharekhara kahevuM paDaze ke teoe pUjyapAdazIna cAlu vinDAre cAracAra pAMca-pAMca divase svayaM prapha laIne hAjara thaI dilacarapIthI jhaDapabhera A granthane pUrNa karavAmAM je jahemata UThAvI che te dhanyavAda ApavA lAyaka ja che. prAne A grantha ratna "mahAsatI RSidattA bhAga-1nA vAcana-manana dvArA mumukSuo Atma kalyANamAM pragati sAdhe eja zubhecchA. [ TUMka samayamAM taiyAra thaI rahelA bIjA bhAgane vAcakonA karakamalamAM prastuta karavAnI mahecchA sAthe divyadarzana TrasTa vatI kumArapALa vi. zAha Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suvizAla gacchAdhipati siddhAMta mahodadhi AcArya zrImad ui4yapremasUrIzvarajI mahArA54 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka sAhitya sUtradhAra, sacamaikaprANa, vAtsalya nidhi vizvalyANakara jinazAsana udyotaka siddhAMta mahAdadhi divaMgata pUjayapAda AcArya deva arpaNa zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAja sAheba jemanu vyaktitva ane kRtitva benamUna hatuM jeenuM dharmapradhAna ane saMyamatanmaya jIvana hajAro mumukSu bhavyAtmAne mATe pavitra preraNAonu` pAvarahAusa banI gayuM tathA jeoe jaina jagane seMkaDo sAdhumahAtmAonA ratnadIpAthI jhagamagAvI mukayu evA parama ArAdhyapAda guruvarya zrInA caraNAmAM A pustaka arpaNa karavA pUrvaka ame kArTiza: vaMdana karIe chIe. li. Apane vinamramevaka bipinakumAra mayAbhAI lakSmIcaMda (amadAvAdavALA) Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satItvanuM jhaLahaLatuM tejas samagra Aye dezamAM prAcInatama kALathI nirmaLa zIlane adbhuta mahimA gavAte AvyA che. mahAsatI sItA, mahAsatI subhadrA, mahAsatI manoramA, mahAsatI madanarekhA, A badhI mahAsatIoe zIlarakSA mATe je jIvaleNa kaTe ane prANaghAtaka saMkaTa veThayAM che enA pUrvASi-munioe mukta kaMThe prazaMsAguNagAna karIne Aryo ane jainenAM jIvananI bAhya-AtyaMtara cAritrya saMpattine samRddha karavAmAM bahumUlya phALe Ave che. zuddha cAritrya e ja mAnavajIvananuM mahAmUlyavaMta metI che, Atma saudaryanuM benamUna AbhUSaNa che, sAmAjika ane AdhyAtmika jIvananAM prANa che A bAbata upara puSkaLa bhAra apAvAnAM kAraNe ja bhUtakAlIna jaine ane AryonuM jIvana ghaNuM ja pavitra banI rahyuM hatuM. pAzcAtya bhogavilAsapremI prajAnAM kusaMsarganAM kaDavA phaLa rUpe Aje e cAritryanuM teja vyaktigata ane sAmAjika jIvanamAMthI vilupta thaI jatAM prajA bicArI trAhimAma pokArI rahI che. bhraSTAcAra-durAcAra-anAcAra-laMpaTatA vagere mahAdUSaNa eTalI hada sudhI varyA che ke lagabhaga samagra bhAratIya prajA Aje trAsa-saMtApa ane becenInI cakakkImAM pitAI rahI che, azAMtinI AgamAM zekAI rahI che enAM prakhara tApamAM akaLAI rahI che. enuM aMtara keIka IzvarI dUtanI rAha joI rahyuM che- pratIkSA karI rahyuM che ke kyAre A badhA saMtApa nI bhaThThImAMthI hAtha jhAlIne bahAra kADhanAra keI divya puruSane bheTo thAya ! Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharekhara AvI bUrI dazAmAM jANe kudarate emane pokAra sAMbhaLyuM hoya tema A "mahAsatI naSidarA ane eka amRta kaTare dhAraNa karIne eka divya vibhUti ApaNI samakSa upasthita thaI che. enI AMkhamAM ja nahIM - meremamAM bharapUra karuNAne vAsa che - enI vANamAMthI mAtra zabdo nahIM sAkSAt hadayane ThAranArI zItaLa jaLanI varSA thaI che. eka hAthamAM amRtano kaToro laI e divya vibhUti saMsAranAM trividha tApathI akaLAI UThelA AtmAo upara amIsiMcana karI rahI che ane hajAra AtmAonuM haiyu enAthI karyuM che, kemaLa banyuM che ane zIlanI divya sugaMdhathI surAsita banyuM che. jIvananAM aMdhArA khUNAomAM divya prakAza patharAye che, ajJAna ane meDanuM timira ogaLI gayuM che e divya vibhUtinAM pavitra pArasa sparzathI ane konuM lehamaya jIvana suvarNamayatejasvI banyuM che. prAtaHkAlIna pratikamaNamAM belAtA "bharaphesarabAhubalI sUtramAM ja mahApuruSo ane mahAsatIonAM pavitra nAmanuM raTaNa karIe chIe-emAM "rAImaI risIdatA padamAM A mahAsatI naSidattAne paNa bhAvabhInI aMjali ApIe. bhUtakALamAM DokIyuM karIe te saheje jaNAze-A mahAsatInAM jIvana caritranuM aneka trASipaMgoe bhavya ane kRti. ramya Alekhana karyuM che. prAkRta-saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM gadya-padya ubhayarUpe paccIzathI vadhu nAnI moTI kRtio jaina jJAnabhaMDAronI zebhAmAM vadhAro karI rahI che. emAMnI ghaNI te mudrita paNa thaI cUkI che. mahAsatI traSidattAnuM jIvana caritra Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e kaI praNayakathA ke navalakathA rUpa samajI levAnI jarUra nathI 3 kalAkamAM pUrI thaI jAya evI manoraMjaka mAtra sInemAnI sTerI paNa nathI ke nathI A keI mAtra vAMcIne samaya pasAra karavAnI ramata, A te mahA mUlyavaMta zIla vagere Adarzo ne jIvaMta rIte apanAvI levA mATe bhArobhAra preraNA ApatI dharmakathA che. zIlanI rakSA mATe saMkaTo ane bhISaNa ko sAthenAM jIvasaTosaTanAM saMgharSane citAra rajU karatI romAMcaka kathA che. dhIraja ane hiMmatanI caramasImAonuM prANavaMta darzana karAvanArI udAtta kathA che. A kathAmAM nAyaka tarIke kanakaratha rAjakumAra miNuM nAmanI rAjakanyAne pitAnA AdezathI paraNavA mATe prayANa karato sau prathama ApaNI samakSa upasthita thAya che. mArgamAM jaMgala che, tyAM eka udyAnamAM manahara jinamaMdira che, eka vRddha tApasa reja tyAM jinezvaradevanI pUjA-bhakti karI rahyo che. RSidattA e A tApasanI kanyA che paNa kUdarate traNe lekanAM sauMdaryanuM jANe ke enAM aMge agamAM pradarzana karyuM che. rAjakumAra kanakaratha RSidattAnAM darzane paNa jarAya rAga vahuvaLa thatuM nathI chatAM tApasanA Agrahe RSidattA sAthe ene lagna jIvanamAM joDAvuM paDe che. rumiNane paraNavA nikaLela rAjakumAra trASidattAne laI pAchA pharI jAya che- A bInA jANavA maLatAM ja amiNunAM aMtaramAM strIsahaja ISyanI Aga bhaDakI UThe che, ene herAna-parezAna karI mUkavA mATe sulasA nAmanI jogaNane Azaro le che. jegaNa sulasA kanakarathanAM nagaramAM AvI jogamAyA vaDe roja rAtanA ekeka mANasanuM khUna karI RSidattAnAM mukhanI AsapAsa mAMsa-lohInuM bibhatsa dazya saje che. vidattAnA hoTha ane moTuM lehI-mAMsa bhInuM kharaDI nAMkhe che Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjakumAra caMkI UThe che. jagADe che-pUchaparacha kare che ane ene enI nirdoSatAnI khAtarI thAya che. paraMtu jogaNa rAjAne trASidattAnuM A reja barojanuM ghara hatyAnuM kRtya hovAnuM ThasAvI de che. tethI have rAjA dvArA sulasA jegaNa SidattAne jIvatI DAkaNu rUpe prasiddhi ApavAmAM saphaLa thAya che ane rAjA ene avaLe gadheDe besADI nagara bahAra laI jaI mArI nAMkhavAne hukama choDe che. vadhasthAnamAM mUchita thaI gayelI vidattAne joI jallAdo marelI samajIne pAchA pharI gayA pachI jhaMjhAvAtamaya jIvanadazAne prAraMbha thAya che. prastuta bhAgamAM AvatI trASidattA kathAne A saMkSipta sAra che. kathAno mAMcaka zeSAMza bhAgabIjAmAM pUrNa karavAmAM Avaze. vi. saM. 2028-29 nA varSa daramyAna amadAvAdamAM pUjya gurudevazrIe cAturmAsa ane te pachI zeSakALamAM A mahAsatInAM uparokata prasaMgenuM pravacanamAM eka pachI eka AlekhavA mAMDyA. zrotAvarga to sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM eTale mugdha thaI jate ke jANe mAnavadharatI uparathI keIka svarganI dharatI para AvIne UbhA rahyAM ke zuM ? kALanuM te jANe ke sAva vismaraNa thaI jatuM. 0 kalAka sAMbhaLIne pachI UThIne pAchA AvatA rahIzuM evI gaNatarIthI AvanArAo te pAchA pharavAnuM zuM-UThavAnuM paNa bhUlI jatAM. samaya jatAM e pravacane divyadarzana sAmAhikanAM vAMcakone divya AnaMdanI anubhUti karAvI gayAM. - pUjyapAdazrIe A mahAsatInA prasaMgenuM mAtra eka kathAnI jema Alekhana nathI karyuM paraMtu eka eka prasaMgonI bArIkamAM bArIka hakIkatene dhyAnamAM laI emAMthI mAnava jIvanane uccatAnAM zikhara talpha derI janAra anubhavagarbhita AdarzonuM navanIta tAravI ApyuM che. kathAnI jhINI jhINI bAbatemAMthI phalita thatAM mAnavatAnAM mahAna siddhAMtanuM mananIya hadayaMgama nirUpaNa Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavanAM caMcaLa manane sthiratA ane daDhatAnAM paMthe derI janAruM che. pUjyapAdazrIe kathAprasaMgenAM Alekhanane nirasa nahIM banavA detA Dagale ne pagale emAM mAnavanI AMkha ughADI nAMkhe e je suMdara bodhaprasAdane thALa prastuta karyo che ane te kaI AsvAda ja anere che. prasaMgenAM Alekhana sAthe mAnasika ucca bhUmikAonuM je sahavarNana che enuM evI suMdara rIte joDANa karyuM che ke vAcakane jarAya ema na lAge ke A eka vAtamAM vaLI bIjI bIjI bahAranI vAta kyAMthI AvI gaI ? ! kSamAnamratA-vairAgya-samAdhAnavRtti vagere mAnavajIvananAM bhavyAti bhavya mUlyone pUjyapAdazrIe je sahaja uThAva Ape che e paNa manuSyane sabhAna avasthAmAM lAvI denAra che ane kartavyanI dizAmAM maMgaLa prasthAna karAvanAra che. TUMkamAM, pUjyazrIe pitAnA samagra anumane niceDa ane ciMtananuM navanIta A kathAprasaMgonAM mAdhyame ApaNI samakSa bheTa dharyuM che. mAtra kathAne ja bhAga vAMcI laIne paDI baMdha karI khUNAmAM mUkI devAnuM je vAcakanuM durbhAgya nahIM hoya te A pustakanuM AdyapAnta vAcana-manana ane ciMtana enI hRdayaguphAnAM dvAra kholI nAkhaze ane AtmasauMdaryanuM jhaLahaLatuM darzana karAvaze. citta daIne vAMcanArane mAtra AnaMda ApI jaze eTaluM nahi paNa jIvananI gUDhatama samasyAo je pitAne muMjhavI rahI haze enuM khUbaja saraLa nirAkaraNa- samAdhAna tene AmAMthI sahaja prApta thaI jaze, je kAMI che te badhu huM ja chuM ' evI mithyA abhimAnanI bhekhaDa nIce dabAyelA manuSyane pitAnI kSudratAnuM bhAna thatAM karmonI bhekhaDe cIrIne bahAra AvavAne adamya utsAha jAgaze. prAnta, A kathAgranthanA vAMcanathI bhavya jIve muktimArgamAM pragati sAdhe eja zubhecchA. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaNikA 1 rAjakumAra kanakarathanuM lagnaprayANa 2 para-rAjyanI hadamAM A padA 3 adazyabALA koNa? bAhya rasa khataranAka ja buddhine atizaya 5 kumAranI jinastavanA 6 maMdire RSi ane kanyA : mukhya upakAra prabhune 7 RSinI pUrva kathA : tattvazikSA [8 paralekane vicAra 9 samyagdarzana ane samAdhi 10 hariSaNa rAjA AzramamAM 1ii prItimatInuM jhera nivAraNa 12 karmanuM jana vijJAna 13 amUlya cittaratna 14 vItarAganI sAcI sevA 15 rAjA hariNa virakta bane che 16 rAjArANI pivanaprati 17 RSidattAne janma 18 sattvanA upAya 18 RvidattAnuM lagna 20 zabdone camakAra : mahAdAnane upAya 111 115 119 . 122. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 34 141 146 16 6 176 185 21 IndriyanA anartha : ApaghAna akArya 22 zaddhAra 23 RSidattAne bApanI hitazikSA 24 mAnasika roga 25 gaNanI pApalIlA 26 duSTatA ane dharmane dharma 27 RSidattA para kalaMka 28 RSidattAne vadhane Adeza : jIvanI azaraNadazA 29 dharma khAtAmAM dAna viveka 30 RSidattAne gebI bacAva 31 dharma zuM rakSaNa Ape 32 zIla ane saMyama 191 196 205 219 230 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAsatI RRiSadattA 1 rAjakumAra kanakarathanuM lagnaprayANa bharatakSetranA madhyakhaMDamAM thamana nAmanuM nagara che. tyAM rAjA hemaratha rAjya kare che. nyAyamAge rAjya karatA hAvAthI prajA sukhI che. saMtuSTa che. rAjAne suyazA nAmanI rANIthI kanakaratha nAme putra thaye. ene kaLAe zikhavavAmAM AvI, paraMtu emAM e U`cI gatine jIva, eTale dharmakaLAmAM sArA hoMziyAra banyuM. prAya: halakI gatithI AvelA jIvA dha kaLAmAM sArI kuzaLatA prApta karI zakatA nathI; kemake emanA AtmAmAM halakI gatinA kSudra ane pApabharI jIvanacaryAnA gherA saMskAra evA bharacaka bharAyA hAya che ke enI asara dharma tarapha ruci-ANuM ja na jAgavA de. tyAre jo dharma tarapha ruci ja nahu to dha kaLAnI kuzaLatA karyAMthI Ave ? te eTaluM samajI rAkhe ke eka dha kaLA bIjI badhI kaLAne jItI jAya che. 'dhakaLA' eTale dharmAMnI sudara zraddhA, dharmanA uttama viveka, ane dharmanI tAraka kriyA. zraddhA viveka ane kriyA jenAmAM hAya tene zrAvaka kahevAya. 'zrAvaka' zabdanA traNa akSara zra-va-ka a sUcave che. eTale evA zrAvaka dha kaLAvALA gaNAya. A dharma kaLAnI balihArI che. jagatamAM aneka prakAranI hunnaronI ane bIjI trIjI kaLA hoya che. e vizeSarUpe vikasI hoya teA bIjAne camatkAra paNa pamADI Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ de evI hoya. para Mtu dharma kaLAnI AgaLa e kucha visAtamAM nahi, kanakaratha dharmakaLAmAM vizeSa hoMziyAra che. bIjI bAju ToberInagaramAM suMdarapANI nAmanA rAjAne vAsulA nAmanI rANI che. indrANI jevI e rANIthI rUpALI philmaNI nAme putrI utpanna dhaI che. e vidya-kaLAmAM kuzaLa che. covanamAM AvatAM rAjA enA mATe varanI ciMtAmAM vRddha maMtrIne pUche che ke A kanyAne kayAM devI ?' 6 maMtrI kahe che, * mahArAjA ! rathamana nagaranA rAjA hemaraneA putra kanakaratha ApaNI dIkarI mATe bahu cegya vara che. tA enI sAthe kanyAne vAvADa' matrI rAjAnI AMkha kahevAya. maMtrIe joyu' te rAjAe joyuM. maMtrInA joyA para vizvAsa; te rAjAe tarata hemaratha rAjA pAse dUta meAkalyA. jaine rAjAnI AgaLa philmaNInAM rUpa-guNanA evA vaNa na karyAM ke rAjAne manamAM enA pratye AkarSaNa UbhuM thaI gayuM, ane dUte pachI kahyu ke amArA rAjA A kanyAne ApanA guNiyala putra kanakarane vere ApavA icche che. mATe kumArasAhebane amAre tyAM kanyA sAthe lagna mATe mele.' tyAre hemaratharAjAe e svIkArI lIdhuM, ane peAtAnA putra kanakarathane kahe che, 'jAe tame A kanyAne paraNavA mATe koberI nagarI paheAMcI jAo.' jenu mahattva AMdhaLiyA ya karAve : kumAra kanakane kAMI eTalI badhI tAlAvelI nathI; kemake ene mana jaDanuM evuM mahattva nathI ke emAM AMdhaLiyA karavAnuM mana thAya. e jue che ke ' A kanyA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMge te sAmene dUta kahe che eTalA mAtra para vizvAsa kema dharAya? bApane potAnI kanyA sArA ThekANe varAvavI hoya eTale e te enuM sAruM ja gAya. bAkI kanyAnuM sAcuM svarUpa te ApaNA vaLa dvArA AjubAjuthI tapAsa karAvIe te ja khabara paDe. to e rIte kanyAnA guNane lAyakI jANyA vinA ekalA viSayarAgamAM aMdha banI rUpamAM AkarSAIne saMbaMdha bAMdhavAmAM zuM lAbha? kadAca AtmAne jIvanabharanA saMtApa-asamAdhi UbhA thAya te ? " kumAranuM mana dvidhAmAM paDyuM. eka bAju pitAnI AjJA che, te bIjI bAju AMdhaLiyAM karI game tevI kanyA sAthe jIvanabharano saMbaMdha bAMdhavAmAM jakhama dekhAya che. A jokhamane vicAra jaDa karatAM AtmAnuM vadhAre mahatva AMkavA para Ave che. manane je ekalA jaDa viSaya-sukhanuM ja mahattva hoya, te te manane ema thAya ke, "lAvone, rUpALI rAjakanyA ApaNe mAgavA gayA vinA ApaNane gherabeThe lAvI dharAya che ne ? te vadhAvI le." kupAva beTA ne viSayalaMpaTI paNa beTA : paraMtu nA, manane mahatva AtmAnuM vadhAre lAge che, tethI mana A vicAre che ke, "viSayalaMpaTatAnA AMdhaLiyAmAM je kapAtara (kupAtra) sAthe jIvana-saMbaMdha baMdhAI gayA, te AtmAne rejanA saMtApa, rojanAM ArtadhyAna, rejanI asamAdhi ! ane sArA sahayogathI Atmahita sAdhavAmAM je anukULatA rahe te lUMTAI jAya. ema bhale ne evuM kupAtara nahi, paNa sevAkArI pAtra maLyuM, kintu jo e mAtra viSaya Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhanI ja laMpaTa che, te ya enA rUparaMga ane hAvabhAvamAM kheMcAI gayelA jIvane ekalA viSayAnmAda maLe; tyAre pahelethI jo AtmAnuM mahattva AMkavAnuM rAkhyuM hoya te evA pAtranI ya sAthe saMbaMdha na joDAya ane unmAdanA nathI macI javAya' rAjakumAra kanakaratha Ama vimAsaNamAM che ke, * sAmA pAtrane parakhyA vinA, enA guNa-dveSa jANyA vinA ema ja enI sAthe jIvana-samaya zI rIte badhAya ?" dharmakaLAkuzaLa che ne kumAra ? ethI ene mana AtmAnuM vizeSa mahattva che, eTale A vimAsaNamAM paDe che, pAtAnI hRdavyathA e pitAne jaNAve che. pitAnuM samAdhAna :--- tyAre pitA kahe che. '* evI za'kAkuza'kA kara nA he. sArA gharanI e chokarI che, mATe khAnadAna hAya. ema tA duniyAmAM rAjakumAro ghaNA che, paraMtu enA pitAne kAI sArA rAjakumArane zeAdhI kADhavAnI ciMtA thaI, e sUcave che ke peAtAnI putrI evI viziSTa lAyakAtavALI hoya tyAre ja evA viziSTa kumArane zodhavA tarapha dRSTi jAya. bAkI jevI tevIne te game tyAM rUpALA ane zrImaMtane vere nAkhI mana parathI bhAra utArI nakhAya; ene mATe vaLI khAsa guNiyalanI kheAja zI karavAnuM bane ? mATe tuM zakA na rAkha, jA, ane ene paraNI le.' dakSiNyathI kumAra UpaDe che : pitAnA mela para kanakarathanA manane sa MtoSa nathI, Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kintu dAkSiNya guNanA lIdhe vicAre che ke "pitAjInI sAme dalIlabAjImAM UtaravuM ThIka nathI, tethI karma ane bhavitavyatA mujaba thavAnuM thavA do." basa, ema vicArIne pitAe ApelA hAva-lazkara sAthe e UpaDe kauberI nagara pratye. have manamAM bahu cintA rAkhI nathI, ne AgaLa AgaLa prayANa karyuM jAya che. tyAre pUche, prave-je manamAM vasavo hoya ke koNa jANe kanyA kevIka guNadoSavALI haze, te zuM mana nizcitta rahI zake? cinA na thAya ? u-paNa ahIM samajavA jevuM che ke, manane AtanAnuM mahatva lAgyA pachI e gya puruSAtha bAda banatI bahAranI ghaTanAene AtmAnAM karma ane bhavitavyatAnA avarabhAvI banAva tarIke lekhe che. pachI avazabhAvamAM ciMtA zA sAra kare ? mukhyapaNe AjAne mAnya eTale te enAM pUrvopAjita kAma ane enA para kAma karatI niyata bhavitavyatAne paNuM mAnavuM ja paDe. saMsArI jIva sAthe e karma ane bhavitavyatA te anAdi kALathI saMkaLAyelAM tattva che. eTale AtmAne mahattva ApyA pachI ene kema avagaNAya? kema dayAna bahAra rakhAya ? AtmAne mAna che, ne enI sAthe gADha saMkaLAyela karma nathI mAnavA ? bhavitavyatA nathI mAnavI? je ene avagaNe, e jANe kazuM che ja nahi ema mAno, Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to pachI AtmAne kevA mAnyA ? zu sadAno zuddha ? evu jo hAya ne, te te AtmA para banatI vicitra ghaTanAe avAstavika re. sadA zuddhane vaLI vicitra ghaTanAenA bhAga zuM kAma banavAnuM heAya ? kAraNa vinA kArya ane nahi. nizcayavAdI kacAM bhale che ? : mATe bhUlA paDatA nahi, AjanA kolakalpita nizcayanayane mAnanArA ke kArI bhAMvatavyatAnI ghaTanAe mAna nArAnA palle paDatA nahi. kavaza e nAcatA te hAya ja che. chatAM kama AtmAne kazu karatA nathI ema bele che! kanA bhega banatAne anicchAe Apattigrasta e banatA tA hAya ja je, chatAM enI pAchaLa AtmAnAM vicitra kama kAma karata! hAya che ema nathI mAnavuM! kanu e kAya hAvAnuM nathI mAnavuM; kahevAtA nizcayavAdInI A kevI ajJAna mUDha dazA? kanA AtmA para karaze. prabhAva jana hAya tA. jIva atyAre saMsArI zAne ? cAra gatimAM bhaTakate zAne? kAyadAnI kedamAM pUrAvAnuM zA mATe aneka prakAranAM zAtA-azAtA. yaza-apayaza, mAnaapamAna vagere phaLa bhogavavAnuM kema ? agara karmInI parAdhInatA nathI, te A badhu AtmAne zA sAru veDavAnuM anubhavavAnu' hoya ? karmAMnA prabhAva nathI to kema dhAryuM ghaNuM saphaLa nathI thatuM? te aNudhAryuM. aIyu` kema AvI paDe che? Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sthitimAM mAnavuM ja paDe ke ekalA zuddha AtmAthI A badhI vicitra ghaTanAo bane nahi; e te jema AtmAne mAnIe ema AtmA paranA karma-baMdhana paNa mAnavA ja paDe. AtmAnI sAcI mAnyatAmAM kamanI mAnyatA AvI ja jAya. rAkhavI ja paDe. te ja kharekhara Atmatattva samajapUrvaka mAnyuM gaNAya. AvI rIte AtmAne khAsa mahattva apAya tyAre karmanuM mahatva karmane prabhAva enI aMtargata rahe ja. pachI bAhya jaDa padArtho ane jaDa saMgane evuM mahattva na apAyAthI tevI tevI paristhitimAM jaDa vastune doSa na detA, AtmAnA karmane ke bhavitavyatAne doSa devAya. AtmAne mahatva ApyA pachI ApattimAM manane zAMti rakhAya ke jevA karmanA udaya hoya te ja pramANe bane. ema jevI bhavitavyatA hoya te pramANe ja paristhiti banI Ave. rAjaputra kanakaratha pitAnA Agraha para dAkSiNyavaza A ja vicAre che ke "jAre emano A Agraha ja che, te bhale rAjakumArI rukimaNInA guNadoSa bIjI rIte jANavA nathI maLyA, paNa karma ane bhavitavyatA haze tema banavAnuM che, mATe have mAre kheMcapakaDa karavAnI jarUra nathI. AgaLa te je banavAnuM che te banaze, paNa hAla te mAre pitAjInI IrachA pramANe ene paraNavA javAnuM; pitAjIne nArAja nahi karavAnA. bahAranI vAtamAM mukhyapaNe te karma ja kAma karatA hoya che; puruSArtha te gauNapaNe kAma karanAre che. tyAre pitAjInuM dAkSiNya jALavavuM e Abhyantara vAta che, ne emAM Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 mAre puruSA mukhya javAbadAra che; mATe A ja karu' basa, rAjAe lhAva-lazkaranI je taiyArI karI ApI, te laI ne kanakarathe koberI nagarI tarapha prayANa Adaryu che. rasAlA AgaLa vadhI rahyo che; emAM evu bane che ke have khIjA rAjayanI hadanI aMdara jaMgalamAM eka vaDanA jhADa nIce mukAma karyo che. rAjakumAra sa'hAsana para beThA che, tyAM e rAjyanA rAjA arimananA dUta AvIne kanakane Ama kahe che, 2 para-rAjyanI hadamAM ApadA bhAgyavAna! amArA mahArA, pRAve che ke tame amArA rAjyanI hadamAM kone pUchIne peDa ?' kanakaratha kahe, 'emAM pUchavAnuM zuM? dezAMtara javAnA rastA parathI te koI paNa pravAsI pasAra thaI zake che.' dUta kahe,-' eTale zu rAjyamAlikanI rajA nahi levAnI ?' A uttaramAM pUche che, 'to zuM tamArA rAjAne kAle UDIne dezAMtara javuM hoya ane vacamAM amArA ne khIjAnA rAjyanI hadamAMthI pasAra thavAnuM hAya, te zu amArI ane khIjAnI rajA mAga mAga karaze ? 7 dbhuta mu MjhAyA ke hA kahevI ke nA? eTale kahe che, * e vakhatanI vAta e vakhate. atyAre te tame vinA rajAe amArI hadamAM ghusyA che tethI gunegAra che. mATe kAM to Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gunAnI mAphI mAgI AgaLa javA mATe rajA mAgI le, nahitara yuddha mATe taiyAra thaI jAo." kumAre joyuM ke "rAjAne mithyAbhimAna che, ne tethI khoTI rIte laDavA ja cAhe che. Ama mArA pratye halakI vRtti dharAve che, te pitAjInuM gaurava sAcavavA ene javAba daI de " ema vicArIne e dUtane kahe che, "tArA rAjAne khoTI : te laDavuM ja che te bhale AvI jAya laDavA." rAjakumAranA salAhakAra enuM parAkrama jANe che, enI gaMbhIratA ane vizeSajJatA jANe che, tethI enI vAtane vadhAvI le che. dUta upaDyo pAche, ane jaIne rAjAne vAta karatAM rAjA lazkara laI caDI Avyo. mAbhimAna mANasane ke mahekAve che? ke vacAra banAve che? AMgaNe AvelA AvA sArA rAjakumAranA svAgana karI eka sArA memAna tarIke ghare padharAvavAnI akkalane badale ulaTuM jhagaDavAnI akkala Ape che ! mi.bhinAnanA gharanI akkala TI. rAjA ane kanakarInAM lazkara sAmasAme athaDAyAM. emAM kanakara vizeSa guNo AvavAthI e AgaLa jaI laDavA taiyAra thaI gayA, tyAre enA subhaTa mANaso ene reke che, kahe che, "kumAra sAheba Apa te amArA netA ratna che, Ape AgaLa thavAnuM na hoya, Apa jevA ratnanI te amAre rakSA karavAnI hoya; mATe Apa bese, ame laDI laIzuM." Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 paraMtu kumAranuM khamIra UchaLyuM che, eTale e jhA nathI rahetuM. e te talavAra sAthe lazkaranA mekhare AvI gaye, ane sAmA rAjAne paDakAra kare che ke "AgaLa Ava, tuM ja AgaLa Ava; Aja tAre kALa tane belAvI rahyo che. kALathI gabharAI bAyale thaI pAchaLa zuM chUpAI rahyo che?" para rAjAnI durdazA - rAjAne A sAMbhaLI apamAna lAgyuM te Avyo mokhare ane kumAre palakamAM tenA para kUdake mArI nIce paTakIne pakaDI lIdho. beDIe baMdhAvyo. basa, lazkara nAyaka pakaDAI jatAM DhIluM ghUsa. badhA namI paDyA. kanaka rAjAnuM abhimAna barAbara utArI devA pAMjarAmAM pUrAvI ene kedI tarIke pitAnA rasAlA sAthe lIdho. kauberI nagarI tarapha savArI AgaLa cAlI rahI che, ne rAjA kedarUpI emAM sAthe che. leTarI lagAvI ne? saMbhava che jItI jaIzuM, ne jItIzuM te bahAra khyAti vadhaze," A leTarI ja che ne ! leTarI, ativizvAsa, atibha..badhAM khoTAM. potAnA balAbalane vicAra karyA vinA AMdhaLayA sAhasa karavAmAM pastAvAno vakhata Ave. abhimAnathI rAkhele ativizvAsa ane dunyavI cIjane lebha AvuM vagara vicAryuM sAhasa karAve che. arimardana rAjAne e ja thayuM. ene pitAnI sattA ajamAvavAno lAbha lAge manamAM abhimAna saLavaLyuM ke huM A rAjyano moTe rAjA, te mArI rajA vinA pesa Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 nArane batAvI dauM ke, huM koNa chuM? enI pAse mAphI maMgAvuM " A abhimAna ane lebhe pitAnA baLane ativizvAsa karAvyuM, ne vagara vicAryuM sAhasa karAvyuM. ahIM te Avela rAjakumAranuM eka memAna tarIke svAgata karavAne avasara hatuM. ene lAvIne AMgaNe padharAvI bhakti karavAnI ane mitratA vadhAravAnI taka hatI. paraMtu e dekhAya kyAM ? mada ane lebhe aMdhatA UbhI karI, aMdaranI cakSu khulavA dIdhI nahi. maitrIbhAva. karaNAbhAva, ane bIjAnA sArA upara IrSyA nahe paNa pramodabhAva. ene kiMmatI avasara aMdaranuM ca khUle tyAre dekhAya. paNa mada ne lema e khUlavA detA nathI. zAstrakAro eTalA ja mATe kAma-krodha-lobhAdi kaSAyane bhayaMkara aMdhApo kahe che, khataranAka kahe che. A UMcA mAnava avatAramAM te maitrI-karuNA-amada-mAdhyasthanI bharacaka suvAsathI hRdayane maghamaghatuM kayuM rAkhavAno mahAna sonerI avasara kahe che. paraMtu mUrNa jIvane kaSAyanA aMdhApAmAM e avasara dekhAte ja nathI. tethI jiMdagI AkhI ya dilamAM vera-virodhabhAva, kaThoratA, IrSyA, paraciMtA-paradeSa darzana vagere badabo ja bharyo rAkhavAmAM gumAvAya che. mUkha jIvane e bhAna nathI ke "je baLa-sattAsamRddhi ane parivArAdi pAmavA para abhimAna ane lebha kare che. je e karIne A badabo dilamAM bhare che, e badhA te chevaTe jIvananA aMte tAre ra8 bAtala thavAnA che, tArAthI Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 vikhUTA paDavAnA nizcita che; jyAre mada leAbha vagerenA ane ane vera virAdhAdinA gojhArA saskAra AtmAmAM jaDAyA sAthe cAlaze e bhAvI bhavAne bhayaMkara pApiSTa manAvaze.' bhAvI duHkhada ane pApis bhavAnI te zI vAta ? paraMtu A mada vagere deSa ane vaira-virodhAdi duSkRtya ahIM paNa jIvane ciMtA-sa tApa-glAni ane hAyavAya Ape che. rAjA amina pAmyA ne 'nApanAM ! mArA rAjyamAM vagara rajAe bIjA pese ? saMtApa jAte ubhA karyAM. tyAre mada ne maitrIbhAva hAya to zAMti pAme. ' maitrI Adi gumAvavAmAM jAte saMtApa UbhA karavAnuM thAya. tyAre e vicAre, ke maitrI yAne jIvA para snaDabhAva rAkhIe, duHkhI para karuNA rAkhIe, bIjAnA sArA para AnaMda rAkhIe ane pacatA, saMtApa, ne paradoSadarzana na karIe, te zuM ApaNe gumAvavAnuM thAya ? ke sArUM pAmIe? zu leAka duzmana bane? maitrI bhAva Adi rAkhavAmAM zI nukasAnI ? tIthakara bhagavAnanuM zAsana maLyu che. tyAre mada-lAbha, kAma-krodha,vagere AtmAnA rAga haTAvavA mahAna sonerI avasara banyA che. maitrIbhAva vagerethI dilane suvAsita maghamaghatuM rAkhavAnI anerI taka maLI che. ApaNI najara sAme bhagavAnanAM jIvananA uttama Adeza che, bhagavAnanI vANIne javalaMta prakAza che. prabhunA A Adeza ane jinavANInA prakAzane ApaNA jIvanamAM Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 kaI upaga nahi? to jina ane jinavANIne vaLagyA chIe zA mATe? zuM upaga lebhAguonA jIvanane? ne anAdithI cAlyA AvatA meha-aMdhakArane ? mada lebha vagere kema karIe chIe ? dekhA dekhIthI ja ne ? bIjAo e kare che, mATe e joIne ApaNe ya bhUlA paDIe chIe. mehanA aMdhakArane lIdhe aMdaranI cakSu khUlatI nathI, tethI maitrIbhAva AdanAM suMdara phaLa dekhAtA nathI, jevA nathI. prabhu jIvanano Adarza ane prabhupANIne prakAza maLyAnI kadara kare, enAM mahAmUlya Ake. duniyAnA moTA bhAgane nathI maLyA e tamane maLyA che. evA nahA durlabha Adarza ane prakAza maLyA para jIvanamAM ene upaga kare. rAjA rimardana madamAM bhUlya, laDavA gaye to hAryo ane have kedamAM pUrAI rAjakumAra kanakarathanI sAthe kedI tarIke cAlavuM paDayuM. kevI nAlezI? je je, kamasattA jIvanI AnAthI paNa bhayaMkara nAlezI kare. moTA deva jene paNa upADI garbhanI kedamAM ane halakI kAyAnI keTaDImAM pUrI de che ! pachI kema? te ke, abhimAnanA vege baMdhAyelA nIca gotra ane tiryaMcagatinAM kame je bhUMDanI kAyAmAM jIvane pUryo, te e kAyAthI ekavAra devane jIva have viSkA khAI AnaMda mAnaze ! karmasattAnA A julma para plAni thAya che? je saMsAramAM AvuM ja Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 cAlyA kare che, e saMsAra pratye naraphata chUTe che ? vairAgya Ave che ? nA, vamAnamAM maLelA viSayeA para vizvAsa rAkhI laMpaTatA karavI heAya, tyAM saMsAranI nAlezI zAnI jovAya ? rAjakumAra kanakaratha udAra che. ene nathI joitu arimananuM rAjya, ke nathI rAkhavA enA para vairabhAva. traNa cAra prayANa AgaLa vadhyA pachI eNe rAjAne chUTa karyA, zikhAmaNa ApI, mAnabhera enA nagaramAM ravAnA karyo, mahAna puruSAnAM dila mahAna hoya che. kSudra nahi. ApaNe mahAna banavuM che ? te dila mahAna rAkhavA joize. abhimAnI ane ApaNane nIcA pADavA mathanArane paNa prema ane udAratAthI navarAvI nAkhavA joIe. avasara pAmI evA premanA udAra vartAva dAkhavavA joie. dila ane vartAva mahAna banAvyA vinA mahAna kema thavAya ? mAnava jIvanamAM AvI ja suvAsa kamAI levAnI hAya che ke, duzmana hA, virodhI hai, ke ApaNuM nukasAna karanAra, yA ApaNane duHkha denAra hA, enI upara paNa maitrIbhAva, snehabhAva rAkhIe, udAratA dAkhavIe, ApaNA vizALa dilamAM ene snehI jevu sthAna ApIe. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 adazya bALa keNaH bAhyano rasa khataranAka rAjakumAra kanakaratha AgaLa vadhatAM eka sAyaMkALe jaMgalamAM paDAva nAkhe che. pite saMdhyAkALanI arDa bhakti karI pratikramaNa karI le che. tyAre, enA mANase AjubAju pharavA gayelA, te meDA pAchA phare che. kumAra pUche -kema, ATalo badhe samaya kyAM rokAyA? bALa adRzya : pelA kahe, "sAheba! ahIM eka camatkAra jevA maLe. ame ahIMthI saheja Aghe gayA tyAM eka deva-bALA jevI yuvatI jovAmAM AvI. hajI te ame vicAra karatA hatA ke AvA jaMgalamAM AvI apsarA kyAMthI? eTalAmAM te e amane joI jhADImAM pesI gaI, ame tarata ja enI pUThe jhADImAM peThA, e pUchavA ke "tuM keNa che, ane ahIM kyAMthI? ke amArA manane ema ke je e kuMvArI kanyA hoya te ApanA mATe barAbara yeca che, tethI ene ApanI mulAkAta karAvI daIe. paraMtu kumAra sAheba ! ame jhADImAM ene khUba zodhI, paraMtu te dekhAI ja nahi. bAda atre AvyA. Ama atre pAchA vaLavAmAM ame meDA paDyA enuM kAraNa A hatuM. mANasoe A khulAso karyo. enA para kanakarathane lAgyuM ke "saMsArI jI kautukapriya che, eTale svAbhAvika che ke mANase kAMIka kautaka jovA maLe tyAM bhUlA paDI Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 jAya. sAmAnya mANasonuM gajuM keTaluM? jIvana teA ghaNu ya UMcuM mAnavapaNAnu maLyu hoyaH paraMtu bahAranuM vhevAnA rasaUMcAM jIvananAM kUcA kare che. ne jhunu pAlana bhUlAvI, AvA ne AvA tuccha viSayA pAchaLa jIvane bhamAve che. jIvane Ama ja anIvAra UMcA mAnava avatAra maLyA chatAM e veDaphAI gayA. nahitara manuSyabhave to peAtAnA AtmAnI ciMtA mukhya banAvI UMMcA sat kabyAna pAlana karatA rahevu joie, kemake e karavA dvArA tattvamAM ramatA rahevAnI ahI suMdara taka che; tatvamAM ramatA rahI potAnA AtmAne vAra vAranA janma-maraNanI viTaMbaNAmAMthI mukta karavAnA sonerI avasara che. sadutryapAlana, tattvaramaNatA ane janma-maraNa-ucchedanA AvA sene avasara te ana tIvara maLyA hatA, chatAM kema jIva saMsAramAM hajI sudhI bhaTakatA rahyo? kahA, khAdyanA rasa, kautuka jovAnI laganI, ane viSayAnAM bhAre AkaSa Na kAMthI e sUjhavA de? potAnA AtmAnI ci MtA zAnI jAgavAM ja de? jo e niha, te pachI kartavyapAlana ane tattvamAM TharavAnuM Ave ja zAnuM? khAdyanA rasa ane kautuka jovAnI laganI AtmaciMtAne bhUlAve che. rAjakumAra kanakathanI jIvanadRSTi UMcI che. eTale AvI bhavya bhAvanA kare che. khUkhI jue enI vicAraNAmAM kyAMya pelI apsarA jevI mALA aMge kazA vicAra nathI. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 nahitara yuvAnImAM AvelAne te enI vicAraNA magajamAM ghara karI jAya....e kevI kahaze ?....' ema jANavAnI AturatAmAM e joI AvanArane pUchavAnuM mana thAya pachI enI ja carcA-vicAraNA cAle. paraMtu ahIM kumArane ene kaze vicAra spA nathI. tyAre yuvAnInA unmAda eNe kevA sacamamAM rAkhyA haze. mATe te jue ke enA mANaso bahAra laTAra mAravA nIkaLI paDyA; paNa kanakaratha pote prabhubhakti ane pratikramaNamAM lAgI gayA. have mANasA joIne AvyA pachI khulAso kare che, te peAtAne kaze kheda nathI ke AvI apsarA jevI khALA jovAnI rahI gaI.' nA; kAraNa ke eNe yuvAnInA unmAdane kabajAmAM rAkhya che. ethI ja khAdyanI camatkArika ghaTanA sAMbhaLavAmAM AvI chatAM enA para tAttvika vicAraNA kare che. H manane U'cA manuSya avatAranI kiMmata haiAya, te (1) AtmAnI ciMtA mukhya banI jAya, (2) jIvanamAM U'cA vya sAdhI levAnI dRSTi jAgatI rahe, ne (3) e dvArA mana tattvamAM Dare, bAkI jIvananI kiMmata na heAya, to AtmAnI ciMtA ja zAnI thAya ? ciMtA bAhyanI, ciMtA pudgalanI ! rasa bAhyanAM, mana Thare te emAMja hare! pravRtti deDadhAma ane dhAMdhala cAle e khAdyanI pAchaLa ! tyAM sat kata vyanI pravRttimAM mana lAge ja zAnu ? kuLa rivAjathI kAMka devadarzanAdi kanya-sAdhanA thatI heAya te ya mana emAM Thare nahi. Aje dekhAya che ke zrAvakapaNAnAM rAjanAM keTalAMya kavya AcAro bhUlAtA jAya che ne? be vAra pratikramaNa, * Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 trikALa jinabhakti, jinabhaktimAM svadrabyAnuM samarpaNa, satata jinavANI zravaNa, zAstra-svAdhyAya, cauda niyama.... vagere rAjIdI pravRtti karanArA keTalA ? patithie vizeSa tyAga ane tapa tathA pASadhAdvi dharma pravRtti karanArA keTalA ? ati alpa. bAkI to mATo bhAga khAdyanI pravRttimAM paDelA che. kema Ama ? kaDA, UMcA jIvananI kiMmata nathI, AtmAnI ciMtA nathI, mAtra khAdyane dharakhama rasa che, bAhya doDadhAma che, jIva khAdyamAM Thare che. e sahaja che ke jenI bahu pravRtti, enA rasa pASAyA rahe, ane mana emAM ja Thare, mATe A vAta che ke tattvanA rasa jagAvavA-poSavA hAya, manane tattvamAM TharatuM karavuM hoya, to tAttvika pravRtti arthAt dhArmika kabyAnuM khUba pAlana karavu joie. mAtra vAtA karavAthI ane bAhyanI pravRtti pUra josamAM karye javAthI, tattvamAM TharavAnuM na bane; dhamAM TharavAnuM na bane. pra0 - bharata cakravatI ne bAhyanI pravRtti ghaNI hatI, to ya e tattvamAM TharatA hatA ne ? u - emanA dAkhalA laI tamArI khAdyamAM doDadhAma para sikko lagAvatA nahi, ene vinA gabharATa sevatA nahi; kemake bharata cakravatI to ArisAbhavanamAM kevaLajJAna lenArA hatA, vItarAga bananArA hatA. tamAre te derAsaramAM ca sAme Arise AvI jAya te 'huM kevA sArA zobhu chu.' ema rAgathI jAtane joi levAnuM mana thAya che; tyAM gharamAM ArisAbhavanamAM vItarAga manavuM saheluM che ? Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAta A che bAhyanI bahu pravRttimAM bAhyane rasa poSAya che, mana bAhyamAM Thare che, tethI tatvamAM ane dharmamAM rasa nathI AvatuM, citta TharatuM nathI. emAM TharavuM hoya te bAhyanI dhamAla ochI karI nAkhI dharmapravRtti vadhAre. prabhu AgaLa eka caityavaMdana karatAM ya je DALiyAM marAya che te dharmarasa khatma! e caityavaMdana dharmamAM TharavAnuM gUma. citta je dharmamAM TharatuM hota to mana bahAranuM jovA kema jAya ? rUpiyA gaNatAM DAphoLiyAM mAre kharA ? paramITa mATe moTA ophisara sAthe vAta karatAM DAphoLiyAM mAro kharA? te navakAravALI gaNatAM caityavaMdanamAM prabhunI sAthe vAta karatAM DAphoLiyAM zAnA marAya ? bAhyane rasa ne bAnI maphatiyA-phagaTiyA deDadhAma baMdha karI daI ane jarUrI paNa doDadhAmane ochI karI nAkhI dharma pravRtti khUba vadhAre, pachI juo ke dharma- rasa keTale badhe vadhe che, dharmamAM citta kevuMka Thare che ! 4 buddhine atizaya kanakarathanuM prayANa AgaLa vadhe che - kanakaratha rAjaputrane A hatuM eTale mANase bahAra pharavA-jovA gayelA e vakhate pite jinabhakti-prati- kamaNa AdimAM lAgele; emAM enuM citta TharatuM hatuM tethI ja pelAoe bahAra devasuMdarI jeI AvyAnA varNana kare Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 che, paNa kumArane emAM rasa nathI. pachI badhA sUtA, savAre vahelAM UThayA pachI paNa kumAra parameSThi-namaskAra, AtmaciMtA, tathA paramAtmabhakita karavAmAM lAgI jAya che. jenuM jemAM cittaTharatuM hoya, e enI pravRtti saheje kare hoMzathI kare. kumAra devabhakita karyA pachI senAne AgaLa prayANane Adeza Ape che, eTale enA enI taiyArImAM paDI; ane kumAra pite mitro sAthe AgaLa cAlavAnuM kare che. AgaLa vadhatAM eka sarovara AvyuM. e jotAM cittane prasannatA thAya che, eTale kanakaratha tyAM sarevaranI pALe jaIne bese che. evAmAM pAsenA udyAnamAM pelI suMdarI jovAmAM AvI. jeIne kumAranA manane Azcarya thayuM ke "ahe! A keIke devalokanI devAMganA ahIM kyAMthI? saMbhava che ahIM pAromAM keI tIrtha hoya te enI bhakti mATe AvI heya." juo kumAranI vicArasaraNI kaI dizAmAM kAma karI rahI che? devAMganA jotAM enAM rUparaMga-sauMdarya para vicAra nahi yA enAM AgamananAM hetumAM bIje kaI vicAra nahi, paraMtu tIrthanI kalpanA thaI Ave che. pUcho, dunyavI prasaMgamAM paNa dhama saMbaMdhI kalpanA zI rIte AvatI haze? kahe, buddhimAM zAstradvArA atizaNa UbhuM karyAthI e Ave. AmAM mahattvanI vAta buddhimAM zAstra dvArA eka atizaya Ubho karavAnI AvI. A bahu mahatvanI vAta che. kAraNa e che ke jIvanI buddhi, mana, Azaya, valaNa, anAdi anaMta Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALathI zabdAdi viSayamAM rakta rahenAruM hoya che. pitAnA AtmA tarapha lezamAtra paNa daSTi ja nahi. jIvanamAM badhA hisAba-khitAba mAMDe te viSenI anukULatA ja lakSamAM rAkhIne, pachI bhalene e manuSyane avatAra pAmyuM hoya, chatAM mananuM valaNa viSaye tarapha. tyAre A te kAMI ene ja AvaDe che evuM nathI, sarva jIvone e AvaDe che. pazu paMkhI-kIDA-kaDI vagere saune AvuM viSayanuM valaNa, AvI buddhi hoya che. eTale e te sarvasAmAnya buddhi thaI. mATe te kahevAya che ke, beLiyuM mana manuSyanuM maLyuM paNa viSayAMdha ane kapAyAviSTa dila janAvaranuM rahyuM. gadheDA paranA Athara badalAyAM paNa gadheDA enA e ja rahyA. eTale A karavAnI jarUra che ke dilane Azaya-valaNa badalAya dilamAMthI viSayamUDhatA ane kaSAyanA Avezane haTAvAya te ja potAnA AtmA tarapha daSTi jAya, AtmaciMtA UbhI thAya. A karavA mATe zrutaAgama-zAstranI vAtanuM vAraMvAra zravaNa ane manana joIe, temaja e karavA dvArA atyAra sudhInI ghabuddhisAmAnya buddhine viziSTa banAvavI jarUrI che. A viziSTatA eTale atizaya. buddhi zratathI atizayavALI banAvavI joIe. buddhimAM mRta-zAstranA ciMtana dvArA eka vizeSatA yAne atizaya Ubho kare eTale ke svAtmAnI dRSTi ane ciMtA jAgatI karavI. AtmaciMtAthI ke viveka Ave? - svAtmAnI ciMtA jAgatI thaI jAya, pachI (1) AtmA Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 ane jaDane viveka UbhuM thAya, (2) viSayamAM mUDhapaNuM ane kaSAyonI pakaDa e kevA anaMthakArI che, jyAre (3) e TALIne svAmaciMtA rakhAya e kevA anarthone aTakAvI kalyANane UbhAM kare che, eno viveka UbhuM thAya. have kharekhara tyAjya zuM? ane AdaraNIya zuM ? ene arthAt heya-upAdeyane viveka jAgate bane. AvI atizaya ane vivekavALI buddhimAM zubha bhAvanAo ramatI thaI jAya, pachI lakattara prazamasukha UbhuM thavAnuM saheluM banI jAya. - buddhine atizaya e prasaMga paranI kalapanA para mapAyaH AnA parathI ApaNI jAtanuM mApa kADhI zakIe ke ApaNAmAM Ave buddhi-atizaya ane viveka che ke kema? prasaMga-prasaMga para ApaNane zuM kure che? ApaNI buddhine-cittane jhoka kaI tarapha jAya che? kevaLa jaDa viSaya ane enI lIlA tarapha? ke AtmahitakArI kaI tatva tarapha? dA. ta. sanehI premathI belAvatA AvyA to (1) "A bahu sArA sanehI maLyA che evA harakhanA khyAla para caDaye chuM? ke (2) "AmAM mAro puryodaya arthAta pUrva jIvananI mArI kaI tapasyA-jinabhakti kAma karI rahI che mATe snehInA nehamAM tapasyA-jinabhakti na bhUluM, Avo koI khyAla Ave che ? evuM dhana vagerenI anukULatA thavA para A be prakAramAMthI kayA prakArano khyAla Ave che? jo Atmahitakara tapa-jina bhaktine khyAla AvatuM hoya e buddhi atizayavALI kahevAya. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA sagAM-snehI taraphathI apamAnakArI ke kaThera bola sAMbhaLavA maLyA, te tyAM cittamAM tarata zuM kuM che? zreSabhAva? svamAnahAninuM duHkha ? "A belanArA sArA nahi" e durbhAva ? zuM AvuM kAMka kuMre che ke enA badale "sAruM che A mArI bhUla batAve che, athavA ApaNI bhUla nathI te manane zuM evuM thAya che ke, "mArI nabaLI puNyAI pramANe A barAbara che? pUrve tapasyA ke jinabhakti evI nahi karelI e sUcavI mane have tapasyA ane jinabhakti mATe sajAga kare che te sAruM che." AvuM skure che? cittane jhoka, buddhine vaLAMka, kaI bAju jAya che e tapAsavA jevuM che. je svAtmasthiti tarapha, yA mahApuruSanAM umadA caritra tarapha, ke Azrava-saMvara tattva tarapha buddhi-citta-Azaya dorato hoya te samajAya ke e buddhimAM atizaya utpanna thaye che. buddhi sAtizaya yAne atizayavALI banI che. sAtizaya buddhinI balihArI che. manane e keTalAya kheda-vikhavAdathI bacAvI le che, manane zAMta svastha rAkhe che. lAkhe koDe rUpiyAnI ke moTA sAmrAjyanI saMpatti para je zAMti ane mastatA na maLe e A buddhinA atizaya upara maLe che. A buddhine atizaya zAstranA jinavANInA bhAva vAraMvAra ciMtavavA para Ubhe thAya; kahe, dilane jinekta bhAvene ciMtanathI vidhavA para buddhine atizaya janame. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 putrone buddhi-atizaya : bhagavAna zrI rASabhadevanA aThThANuM putrae zuM karyuM ? e prabhu pAse te bharata paranA kaidhathI dhamadhamatA AvyA hatA, paraMtu prabhue zAMti-upazama keLavanArI vANI relAvI. emAM prabhue je (1) kharA zatrunI oLakha, (2) Antara zatruonA jAlima trAsa, (3) saMpattinI nazvaratA sAthe jIva para saMhAralIlA, (4) parivAranI svArthodhatA ane hakAritA, (5) mamatAnI lokhaMDI beDInI akATa jakaDAmaNa, vagere vagere samajAvyA, enA para aThThANuM putre vicAramAM paDI gayA enA UMDA ciMtane emanA dilane emanA kalejAne vIMdhI nAkhyuM. emanI buddhimAM eka samartha atizaya UbhuM thaI gayA. pachI te kema? te ke A atizayavALI buddhie svAtmAnA vizva sAthenA anaMtakALanA vicitra saMbaMdha nihALyA. bele emAM zuM zuM avanavuM na dekhAya ? e badhAnI AgaLa vartamAna jIvanaprasaMga kevA kUpamaMDUka jevA jaNAya ? kevA vAmaNa dekhAya? aThThANunI sAtazaya buddhie jagatane ane maLelA tana-dhana-parivArane na ja raMga dekhADyo; buddhanA atizaye pUrve jyAM prakAza-prakAza dekhAto hato, tyAM ghora aMdhArA dekhADyA, ane je sAcA prakAzanAM sthAna taddana lakSa bahAra hatAM, te have pragaTa karyA ene jhaLahaLatA prakAzavALA dekhADayAM. sAtizaya buddhinI kevI balihArI ! eNe jagatanA nAzavaMta ane vinAzakArI bhAve pratyenI mAnasika gulAmInI jaMjIre teDI nAkhanAruM baLa jagADyuM. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 zAstronA bhAre paricaya ane hadayavedhI ciMtanathI buddhimAM atizaya - vAta e che ke buddhimAM evo atizaya UbhuM karI deve joIe; ane e mATe zAne bhAre paricaya rAkhave joIe, enA kahelA bhAvo para hadayavedhI ciMtana calAvyuM rAkhavA joIe; tuMgiyAnagarInA zrAvake mATe A vizeSaNo Ave che ke "laddhaThThA, gahiyA..." arthAt "zAstra kahelA jIvAdipadArthone sAMbhaLanArA-samajanArA-ciMtavanArA ane pitAnA AtmAne enAthI bhAvita karanArA." evA to bIjA keTalAya zrAvake bhAvita banelA zAstromAM sAMbhaLavA maLe che. te zuM e pUrvakALane ja zrAvako mATe zakya hatuM, ne tamArA mATe Aje zakya nathI ? zuM Aje e bhAvene kahenArA zAstrone samajAvanArA guru nathI maLatA maLe ja che; ne enuM parizIlana karI karI buddhine enAthI bhAvita karavAnuM ane e dvArA buddhimAM eka atizaya UbhuM karavAnuM paNa zakya che. to kema e nathI karAtuM ? zAstro konA mATe racAyAM che ? tamArA mATe nahi? tamArA mATe racAyelAM zAstrono upaga tamAre nahi karavAno ? dAdAjIe tamArA mATe khAsa ghara, khAsa kapaDAM, khAsa pharanIcara, vagere karAvyuM hoya, te tame ene upayoga karyA vinA raho kharA? ke cAhIne khAsa mamatAthI upayoga kare? tyAre maharSioe tamArA mATe khAsa racelAM zAstrono ja upayoga nahi karavAne? maharSio para Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mamatA hoya, AsthA hoya, te ya e mamatAnI lAgaNIthI paNa emanAM zAstrone upayoga karAya. "mArA kalyANavAMchu maharSioe mArA mATe je khAsa zAstro banAvyAM che, te mAre ene upayoga karavo ja joIe. AvuM manane jarUra thAya. te pachI ema kaho ke maSie para evI mamatA ja nathI. nahitara emaNe tamArA mATe banAvela zAstraratnane kema upaga na thAya ? "mArA dAdAjIne mArA para bahu prema hato ane ethI emaNe A ghara mArA mATe khAsa banAveluM," evI mamatAnI lAgaNIthI e gharane upayoga thAya che, te zuM pUrve maharSiene tamArA para bahu prema nahote ? zuM e premathI khAsa grantha nathI banAvI gayA ? A vAta che ke - pUrvajoe tamArA paranA premathI racela zAstrone amUlya vArase tamane maLe che te ene suMdara upayoga kare; nahitara pachI pharIthI bIjA bhave Avo vAro meLavavAne haka UDI jaze. lAya kAta naSTa thaI jaze. bhautika vAtenA rasathI zAsrarasa De che ? zuM kAma AjanI bahu bhautika vAtamAM ja mana ghAlyA karo cho? emAM mana ghAlI-ghAlIne manane kharAba asta ane kUcA jevuM zA sAru banAva? samajI rAkhe ke, bhautika vAta ne dunyavI vAto bahu rasa rAkhI enA ja bahu vicAra-vANI-vartAva karavAthI zAstrane rasa ja jAgatuM nathI pachI zAstronA tatvabharyA bhAva jANavA-samajavA ane manamAM Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra7 paloTayA karavAnuM banavAnuM ja kyAMthI? ane AmAM geLane cheDI Dhera khAya evA kheLane pakaDavAnuM thAya che, e bhUlaze nahi. ze, hisAba kADhaze, te dekhAze ke ghaNo e samaya jIvanane binajarUrI evI dunyavI vAta pAchaLa barabAda thaI rahyo che. e badhe samaya enA badale zAstranI vAte sAMbhaLavA-samajavAmAM ne ene manamAM palaTavAmAM vAparI zakAya. zAstranI vAte manamAM khUba khUba palaTavAne A mahAna lAbha thAya ke buddhimAM eka atizaya Ubho thAya; ne e pachI dunyavI jIvanamAM paNa khUba upayogI thAya. jIvanamAM sAme AvatA padArtho ane prasaMgo aMge juduM ja umadA valaNa jagAve, umadA vicAraNA karAve, ne e hRdayane khUba ja zAnti Ape. | kanakaratha jinamaMdiramAM - rAjaputra kanakaratha pelI suMdarIne jevA para, AvA atizayavALI buddhithI, nokara-mANaso karatAM judI ja vicAraNAmAM caDe che; ciMtave che ke "ahIM ATalAmAM keka tIrthasthAna hovuM joIe, jene pharasavA mATe A keI devakanyA ahIM AvI hoya, te lAva, tIrthanI tapAsa karuM." e pramANe ciMtavane kumAra jyAM eTalAmAM zodhatA phare che, tyAM enA jovAmAM eka bhavya sapheda jinamaMdira Ave che, jANe e eNpala kailAsa parvata ja na hoya ! jotAM ja kumAranuM hRdaya vizeSa dhabakAra le che, dila gadgada thAya che; emAM vaLI jinamaMdiranI aMdara zrI kaSabhadeva bhagavAnanA maneharabiMbane nihALI romAMca anubhave che! Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa kumAranI jina-stavanA jinamaMdiradazane bhavya vicAraNuM :- kumAranA manane ema thAya che ke "aho ! mAruM kevuM saubhAgya ke mane AvA tIrthasvarUpa bhavya jinamaMdirane juhAravAnuM maLyuM? cAle, pitAjInA dAkSiNyathI paraNavA mATe nIkaLavuM paDayuM, paraMtu dhakko ahIM ja lekhe lAgI gaye ! A virATa vizvamAM bhaTakatA jIvane AvuM vItarAga prabhunuM maMdira bheTavAnuM kyAM maLe ? mAre dhanya bhAgya ! dhanya ghaDI ! dhanya avatAra !!" evA bhAllAsa uchaLyA pachI te kumAre zuM kAma darzanamAtrathI TUMke patAve ? eNe bahAra nIkaLI mANasane suMdara kuphle laI AvavA kahyuM, bIjI paNa pitAnI pUjanasAmagrI maMgAvI, ane pote snAna karI pUjAne cakakhA vastra paherI lIdhAM. tAjAM phule sAthe bIjA potAnAM pUjana-dravya laI have e maMdiramAM vidhisara pese che, ane ThAThathI bhagavAnanI pUjA kare che. pUjana karatAM keI ane AnaMda anubhave che ! e divyAtidivya AnaMdanI sAme devaka ane devAMganAo maLavAno AnaMda paNa tuccha banI jAya che. zAstranA bhAvonA parizIlanathI buddhimAM atizaya Ubho thayA vinA A prabhupUjanane ya divyAtidivya AnaMda anubhavI na zakAya. atizayavALI buddhi e viziSTa buddhi, atizaya vinAnI e sAmAnya. evI sAmAnya yAne janasAdhAraNa buddhithI laukika dunyavI viSayasukhanA prasaMgamAM ane Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 AnaMda Ave, paNa prabhupUjana jevA leAkeAttara anuSThAnamAM anero AnaMda AvavA muzkela che. rAkhetA mujaba prabhunAM darzIna-pUjana-stuti te thAya, paNa e hRdayane hacamacAvI na zake, divya AnaMdanA hileAre na caDAvI zake. ahIM kumAra to sAtizaya buddhithI jinamaMdira jinadanapUjana vagerene judI ja rIte navAje che; tethI jUe have e prabhunI stavanA kevI kare che! e gAya che,rAjakumAranI jina-stavanA :niHzeSasukhasandohakandalanAmbudaH / navAmayagrAma ! nAmeya ! binaputra adya me saphalaM cakSuradya me saphala ziraH / adya me saphalaH pANiradya me saphalaM vacaH // dRSTosi vanditosi tvaM pUjitosi stutosi ca / sukRteSveSu saMsiddha upakArastavaiva hi / / arthAt 'samasta sukhAnA samUhanA kandane ugADanAra megha samAna ane amApa zuSNeAnA bhaMDAra he RSabha jinapati ! Apa mArA dilamAM jayava'tA varto. Aje mArI AMkha saphaLa thai; Aja mAruM mastaka saphaLa thayuM; Aja mArA hAtha saphaLa thayA; Aja mArI vANI saphaLa thaI. (kemake) cakSuthI tAruMdana thayuM. ( mastakathI) tane vaMdana thayuM; (hAthethI) tArI pUjA thai; ane (vANIthI) tArI stuta thai. A mArAM sukRtAmAM tArAja upakAra siddha che, nizcita kAraNabhUta che.' dilamAM prabhu jayaMvatA, te kevA lAbha ? :kumAranI buddhinA atizaya A zraddhA karI rahyo che Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 ke "samasta sukha vItarAga prabhunA prabhAve ja maLe che. mATe dilamAM prabhu ja jayavaMtA va. prabhu amApa anaMtA guNonA bhaMDAra che, tethI prabhu dilamAM jayavaMtA bane eTale sahaja che ke (1) emanA e guNonI bhAre anumodanA cAle; ethI athAga puNya UbhAM thAya; je sukhanI relamachela karI de. tema, (2) prabhunA amApa kSamA-samatA-udAsInatAdi guNonAM mahatva dilamAM aMkita thaI jAya pachI dunyavI duHkha duHkha ja na lAge, samasta saMgomAM mAnasika sukha-zAMti dhArAbaddha vahyA kare. vaLI (3) dilamAM prabhu jayavaMtA bane pachI dunyavI samRddhi tuccha lAge. bole, A traNa mahAna lAbha khape che? te anaMtaguNasaMpanna prabhune dilamAM jayavaMtA karo. dilamAM prabhune jayavaMtA kare e buddhino atizaya. kumAranI buddhinI vizeSatA A manAvI rahI che ke "A jIvanamAM AMkha-mastaka-hAtha-vANI te majenA maLyA paNa maLelAM e Aje jinadarzana-vaMdana-pUjana-stutithI saphaLa thayAM, suMdara phaLavALAM banyAM. bAkI A sukRto choDIne dunyavI viSaye ane pravRttimAM e vaparAvAmAM e AMkha vagerenI zI saphaLatA che ?" kumAranI jema ApaNane prabhudarzane ema vicAra Ave, ke ahobhAgya che mArAM ke e kiMmatI gAtro maLyAne saphaLa karAvanAra A dayALu prabhu maLyA! prabhunAM darzanAdi maLyAM ! bAkI to game tevI mArI AMkha vagere maLelAM paNa gaTarakalAsa kAryomAM veDaphAI rahyAM che. bIje vicAra A Ave, ke " AvuM dazanapUjana Adi ApavAmAM prabhune kevo ananya upakAra ! " Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 kumAranI atizayavALI buddhi prabhudarzane A paNa manAvI rahI che ke "A prabhudarzana vagere sukRta sAdhavAmAM mArI potAnI gujAyaza-vaDAI hoziyArI nathI, kintu emAMya prabhune ja upakAra siddha che. prabhunAM uttama AlaMbane ja karAtAM A darzanAdi sukRtenI kiMmata che. bAkI to darzana vagerenA puruSArtha ane hoziyArI te game teTalA karAya, paraMtu je e vItarAga prabhune badale jemAM tenAM darzanAdi karAya te enuM kazuM mahatva nahi, phaLamAM hiMgaDA e kAMI evA UMcA phaLa na apAve. e to bhagavAna arihaMta paramAtmAnAM ja darzana-vaMdana Adi karAya te ja UMcA phaLa Ave; e darzanAdi sArI saphaLatAne pAme. mATe, dazanAdipravRttimAM prabhAva puruSAtha-karanArA jIva karatAM dazanAdinAM AlaMbanarUpa prabhune mATe; ne te ya ati bhArI prabhAva prabhudazanamAM prabhuno upakAra sAtizaya buddhie samajAya - AvuM badhuM sAmAnya buddhie na samajAya, haiye na Thase. buddhi vizeSatAvALI thAya tyAre ja (1) devadarzanAdi sAdhanAmAM mULabhUta sAce upakAra mukhya upakAra prabhune che e samajAya; temAM (2) puNya maLela tana-mana-dhana-Idri-gAtronI saphaLatA jinabhakti karavAmAM lAge, tathA (3) sukhanAM srota prabhumAMthI vahetAM dekhAya. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhuM buddhinI vizeSatAthI buddhinA atizayathI ja samajAya evuM che ne buddhimAM e atizaya e vizeSatA zAstronAM parizIlanathI janame che e bhUlaze nahi; jethI zAstraparicaya jIvanamAM khUba vadhAravAnuM karAya. kanakaratha rAjakumAre mastIthI prabhunI stuti karI, dila emAM gaddagada thaI gayuM, jIvananI A ja dhanya ghaDI manAI, jIvanane sAra pAmavAnuM AmAM ja lAgyuM, kavi stuti karatAM kahe che "athira saMsAramAM sAra tuja sevanA. devanA deva tuja seva sAre...." A phAnI duniyAmAM, A asthira ane asAra saMsAramAM, sAra kAMI hoya te he jinendradeva ! tArI sevA ja sArabhUta che. mATe moTA Indra paNa tArI sevAmAM tatpara bane che, tatpara banI sevA maLatAM emAM tallIna bane che." asAra saMsAramAM jinendrasevA ja kema sArabhUta ? vicArajo, meTA iMdra jevAne A mehinI ? enI pAse athAga aizvaryA che, divya vaibhava che, devatAI gaLacaTAM sukhanA bhaMDAra che. zI kamInA te e emAM je prasanna nahi e prasanna zrI jinendradevanI sevAmAM ! enuM magaja bahera mArI gayeluM ke sAruM kAma karatuM ? magaja meDa, mUDha, ke tejasvI ? buddhine atizaya ene A manAvI rahyo che ke vaibhava vilAsa ThaThAre vagere badhuM asAra; emAMthI kazo mAla na nIkaLe, enAthI AtmAne kaze upakAra na Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 thAya ane aMte e cAlI jaIne AtmA mATe duHkhadurdazAnA strota-pravAha mUkatA jAya. tyAre jinendrasevA sArabhUta eTalA mATe, ke emAMthI (1) puNyAnubaMdhI puNyanA ceka UbhA thAya che (2) mananI ajaba prasannatA ane AtmAnI mahAna nirmaLatA sadhAya che tathA (3) ahIM ane parabhave sukha-svasthatAnA strota vahe che. kanakaratha A samaje che, eTale bhagavAnane stavI rahyo che ke prabhu ! tuM sukhanA samUha varSAvanAra megha che, tArA darzanAdimAM amArI AMkha vagere saphaLa thAya che, tAre upakAra avarNanIya che." AMkha vItarAga prabhu para lagAvI, mastaka emane namAvyuM, hAtha emanA pUjanamAM jyA, ne vANI emanA guNagAnanAM joDI, te phaLamAM athAga puNyanI puSTi ane alokika vizuddhirUpI tuSTi thAya. bhavasAgara tara che, taravA mATe darzanAdi sAdhanA karavI che, to emAM AlaMbana mAtra vItarAga bhagavAna bane che. vitarAganAM AlaMbane thatAM darzanAdi saphaLa thAya che. mATe vItarAga prabhuno anupama upakAra che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. mAdare RSi ane kanyA H mukhya upakAra prabhune rAjakumAra stuti karatAM karatAM prabhune vAraMvAra namaskAra kare che. eTalAmAM tyAM eka vRddha ane khakhaDI gayela kAyAvALA tathA jaTAjhuMDa mastakavALA eka RSi Ave che. emanI sAthe pelI kanyA hAthamAM phUlane karaDayA laI ne Ave che; AvIne prabhunI pUjA tathA stavanA kare che. kanyAne kumAranuM ANu : pUjA--stavana karyA pachI kumAra kanyAnI dRSTimAM AvatAM kanyAnA manane ema thAya che ke ahA ! A te keNu ? zuM A iMdra che ? cadra che ? sUrya che ? kAi deva che ? ke sAkSAt kAmadeva che? athavA AvuM adbhuta sauMda iMdranu kayAM che? iMdrane teA zarIre hajAra AMkha kahevAya che eTale enu zarIra te jANe DhAMkayA kANuAMe bharyuM kahevAya. tyAre devamAMya A lAvaNya nahi, to sauMdaya zuM ? te caMdramAmAM ya A sau kAM? kemake e bicAra kala'kavALA che, tyAre sUrya vaLI eTaleA badhA tapanAra ke ene jovAnuM mana ja na thAya, ane, joyuM teA banyA samajo. tyAre kAmadeva tA anaga, mAtra manamAMthI janamanArA; ene aMga ja nahi rUpa ja nahi. te sauMdAnA ? tyAre A mahAbhAga kANu haze? ' kanyA A vicAre che eTalAmAM tA kanakaratha kumAra stuti karIne UThavyo, prabhune namaskAra karIne tyAM ekAeka dekhAyela RSine AzcayapUrvaka namaskAra kare che Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 RSi tyAM kumArane pUche che,-"nararatna ! tuM koNa che? ane ahIM kayAMthI ? rAjakumAra pote pitAnuM zuM gAya? paNa enI sAthena bhATa-cAraNa kumArane suMdara paricaya Ape che, ne ahIM sudhI AvavAnuM prajana kahe che ke "kumAra rAjakanyA rukimaNIne kanyAnA bApanA AgrahathI paraNavA jaI rahyA che." eTalAmAM RSinI laTatI jaTAnA AMtarAmAMthI pAchaLa UbhelI pelI kanyA kumAranI najare caDI. kumAra RSine pUche che, "Apa te eka vayevRddha maharSi dekhAo che, te ahIM A kanyA zI? Apa koNa che ? jevAnI khUbI che,-rAjakumAra prabhunI stavanAmAM ke lIna haze ke tyAM AvelI kanyAne atyAra sudhI jaInahi, te hamaNAM ja jeI ! vaLI joyA pachI enA dilamAM vikAravAsanA-AkarSaNa nathI jAgyA, paNa Azcarya thayuM che ke vanavAsI kaSi pAse kanyA zI?" mane ja umAda ane asat pravRttinuM kAraNu kumAra yuvAvasthAmAM Avela che, yuvAnI divAnI, ane emAM AvI kanyAnAM darzananuM e nimitta maLI jAya pachI vAsanA-vikAranAM tophAna jAgyA vinA rahe? chatAM kumArane e nathI jAgatAM tyAre ene mana para aMkuza keTale haze? AMkha para saMyamana kevuMka haze? mULa, mana ja unmAda ane asatupravRtti tathA kaluSita bhAvanAnuM kAraNa che. "zAMtasudhArasa zAstramAM kahyuM che ke evA manane pavitra zAstranA ciMtanathI saMskArita ane atizayavALuM Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 anAvyuM, pachI te e mana apavitra vicAro karavA mATe taiyAra ja na heAya, tyAre mana AvuM sayamita, pavitra ane prazAMta banyA vinA prabhubhaktimAM evu` ekatAna paNa kayAMthI banI zake ke tyAM pachI meATI iMdrANI UtarI paDe te ya enA para dRSTi ja jAya nahi, ene vicAra ja na Ave ? mana pavitra banAve, zANu -svastha ane viSayeAthI dharAyeluM banAve, te mana ADuMavaLuM nahi jAya, strIonAM rUpamAM nahi jAya. bAkI to AjanI maryAdAhIna vezavALI strIonA yugamAM mANasanAM meAta che. vItarAganAM madiramAM ya enA hallA cAlu ! e joI mANasanuM mana pAgala thAya enI evI benene kayAM paravA che ? kahA e mATe ja evA veza paherI maMdire Ave che. tyAre bheALA leAka tyAM bhAna visarI jAya che. paraMtu evA ghelA thatA manane kahA, mUkha` ! AvA avasare pavitra maTI apavitra zAnuM thavA jAya che? kAnI khAtara bagaDe? keAnI khAtara gheluM ane nirmAlya thAya ? viSDAnI kothaLI upara nAIleAnanuM astara joI zuM mehavuM hatuM? emAM jovAlAyaka vicAravA lAyaka che ja zuM? A te hamaNAM ahIMthI khasI jaze, paNa tArAmAM ethI peThelI pAgalatA vihavaLatA AMDa khase, ulTu UMDI UtarI jaze. vikAra unmAdane e anaMtA kALanA rAga che. e rega AvA lapaTa dezanethI phAlaze-phUlaze. vaLavAnuM kAMI nahi, ane mahA rAgiSTha banavAnu Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 kavi kahe che - narabhava dohilo re, pAmI mohavaza paDiyA, parastrI dekhIne re, muja mana tihAM jaI aDiyo. kAja na ke saryA re, pApe piMDa meM bhariyo; zuddha budha navi rahI re, teNe navi Atama tari. jIvanI karuNa kathanI: kavi prabhune jAtanI karuNa kathanI kahe che, ane ApaNI pAse paNa prabhune ApaNuM karuNa kathanI kahevarAve che, ke "he nAtha ! A jagatamAM manuSyabhava pAmave keTale badhe durlabha che! e ya mane maLI gaye, to pachI e maLavA para te, prabhu ! mAre mehanI paravazatA mUkI ApanI ja AdhInatA svIkArI levI joIe. meha zIkhave ema ja karavA mATe te A jagatamAM janama ghaNAM, tyAre jinendradeva ! tuM zIkhave ema ja karavA mATe A eka ja manuSyane ja bhava; ane A ja karIne bhavanA pherA maTe. "he mArA nAtha ! tAre vaza thavA tArI AjJAne vaza thavA mATenI UMcI taka A durlabha mAnava avatAre pAmyA chatAM huM kaMgALa A UMcI takanI kiMmata nahi samajatAM tArI AdhInatA mUkI mehanI AdhInatAmAM paDayo rahyo! aphasosa ke huM mehAdhIna banI mohe zIkhavyA duSkRtyaduritra Acarate rahyo. emAMnuM eka duzcaritra A ke parastrI dekhIne mAruM mana enAmAM jaI lAgI gayuM. A mArI keTalI mehamUDhatA! vItarAga deva jovA maLyA te emAM jaIne citta na ciMdhyuM, ne maLamUtra bhareluM ne mAtra rUpALA eka Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 astaravALuM mehanuM pUtaLuM jovA maLatAM emAM mana otapreta banI gayuM! tyAM he vItarAga ! tAruM mukha yAde ya na AvyuM. nAtha! mane e bhAna na rahyuM ke AvAM maLa bharyA pUtaLAM te janama janama jeyAM, ne janama janama emAM mana lagADyAM, te zuM ethI manane kyAre ya tRpti thaI? ahIM paNa tRpti che ? e rIte tRpti thAya nahi. tRpti thAya te vItarAga tArA darzanathI, tArAmAM citta karavAthI thAya. ema karavAnI ahIM maLelI uttama takane oLakhatAM AvaDavuM nahi ane bhUkhAravApaNuM ja poSAye jAya evA parastrIdarzana karyo gaye, e darzanathI cittane kSaNika ThAravAnuM karthe gaye. A mArI kevI viTaMbaNa! kevI mehuvazatA ! he mArA nAtha! khUbI te pAchI e thaI ke ema parastrImAM AMkhone bhaTakAvI ane cittane lagADIne vaLyuM to kAMI nahi; mananI kazI bhUkha bhAMgI nahi ke jaMpa vaLe nahi, paNa uparathI mArA piMDane mArA AtmAne phegaTa pApathI bhaye gaye! mArI A kevI ghelachA ! vaLyuM kAMI naDi, ne ulaTuM AMkhe baLatI rahI, valakhA mAratI rahI ne citta pararUpamAM cuMTatuM rahyuM, ne sajajanatA bhUlatuM rahyuM." he nAtha! A ghelachA karavAmAM kazI mane zuddha budha zAna-samaja rahI nahi, zuddha buddhi AvI nahi, Atma-bhAna rahyuM nahi, ne ethI ja mAre AtmA A bhavasAgarathI hajI sudhI taye nahi, sAgaramAM bhaTakato ja rahyo." kavi AgaLa jaIne kahe che- Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (39 anaMta bhava huM bhame re, bhamatAM sAhiba maLiye. tuma viNa kuNa dIe re, bedhi raNu muja baLiye, saMbhava! Apaje re, caraNa kamaLanI sevA. naya ema vinave re suNiye devAdhidevA." arthAt "he vItarAga nAtha! Ama havaza paDI parastrI ane bIjA pApamAM mana lagADavAthI huM anaMtA bhava bhaTakyo. je tAre vaza rahI tArAmAM ja citta lagADayuM hota, tArAmAM ja huM Tharyo hato, te A hajI sudhI bhaTakavAnuM zAnuM hoya ? bhavabhramaNa baMdha ja thaI gayuM hota." pUche - prabhumAM citta lagADavAthI bhavano aMta kema ? kAraNa spaSTa che ke mAnava-avatAre mohavaza paDI Idri dvArA mehanI kALI ramata karavAthI enA ja saMskAra UbhA thAya. pachI bhAvI avatAre e saMskAranI ramatanA bane, e sahaja che. tyAre bhAvamAM bhaTakavAnuM eTale zuM che? mehanA saMskAronI ramatanA avatAronI paraMparA e ja bhavabhramaNa che. ahIMnI mehaghelI pravRttio ane mehavazatAmAMthI evI bhAvI ramata-paraMparAne calAvanArA kusaMskAranA jathA UbhA thAya emAM navAI nathI. ethI ulaTuM je manane jinavaza-jinAjJAvaza banAvI devAya, te mehanI kuTila ghelI ramata baMdha paDI jAya, citta emAM jAya nahi, tethI kusaMskAro na vadhatAM, hAya emAMthI ghasAre paDatA jAya. ema karatAM karatAM kusaMskAre naSTa, pachI evA saMskArothI cAlatI moharamatanAM jIvana Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ja kha'dha; ane prabhumAM cittane TharavAnu gADha banI jAya eTale e vItarAga prabhumAM cittanI tadna ekaekatA thatAM bhavanA ata AvI lAge. ' A kavi kahe che, samaja je dhiratnathI maLe, evuM mahAkiMmatI badhiratna, he prabhu ! tamArA sivAya keNu ApI zake ema che? keI ja nahi. mATe huM saMbhavanAtha prabhu! mane evA badhiratnane pamADanArA tamArA caraNukamaLanI sevA Ape; jethI mAruM mana tamArA caraNamAM ja tamArA jIvana ane tamArI AjJAmAM ja cAMTayu rahe, lAgyuM rahe, citta emAM ja Thare, DaeN'Daka-TADhaka nirAMta emAM ja anubhave.' bhagavAnanAM caraNamAM citta karI besavAthI badhiratna maLe? hA, enu kAraNa bhagavAnanAM caraNamAM citta sthApavAthI bhagavAnanuM jIvana ane svarUpa tathA bhagavAnanI AjJA ja najara sAme Ave, manane ema thAya ke : ahA ! bhagavAnane saMsAranA sukha vaibhava kevA UMcA maLelA ! chatAM prabhune e gamatA nahetA; enA pratye prabhune viraktabhAva hatA. eTale ja avasara AvI lAgatAM e badhuM page vaLagelA kacarAnI jema khaMkherI nAkhyuM, cheDI dIdhuM ! uparathI kAyAnI ya mAyA evI cheADI ke kaThAra tapasyA ane khaDA khaDA dhyAnamAM tathA gheAra parIsahA ane upasargAmAM peAtAnI kAyA para kALA kera vartAvyeA. kAyAne game tevA trAsa maLyA ke sanmAna maLyA, prabhue kayAMya rAga dveSa karyo nahi.' prabhunA caraNamAM mana lagADIe eTale A badhu najara sAme taravarI Ave tethI manane thAya ke jo prabhue Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. pita. kAyA-mAyAnI Asakti cheDI, te te e mAre paNa cheDavA ja jevI." A samaja e badhiratna. paraMtu je je ho, prabhu vItarAga banyA che, e pUrve vItarAga banavAnI dizAmAM hatA te emanuM AvuM badhuM kaThora sAdhanAmaya jIvana baneluM hatuM. evuM vItarAganuM jIvana ApaNI najara sAme Ave eTale ApaNane e sAdhanAonI bhArobhAra anumodanA thAya, "he ? bhagavAna jevA paNa A sAdhanAo kare che ? tyAre e sAdhanAmArga keTalo badhe kalyANakara ! ane kevo mArA jevAne mATe te khAsa kartavya." Ama, mekSa mArga pratye ruci-AkarSaNa-zraddhA jAge. tyAM bodhiratna arthAt samyagdarzana sulabha thAya. te kahe, keNa pamADe e ? vItarAga prabhunAM caraNanI sevA keI sarAgInI sevA e pamADI zake nahi. vItarAgamAM ja mana lagADayAthI sAcI mArga samaja Ave, bodhiratna Ave. eTale ja jayavimaLa kavie gAyuM ne ke he vItarAga prabhu saMbhavanAthasvAmI ! tArA vinA mane joradAra badhiratna koNa ApanAra che? mATe huM vinavuM chuM ke mane tamArA caraNakamaLanI sevA Apaje. he devAdhideva ! A mArI arajI suNe," vAta e hatI ke AvA paramAtmAnuM AlaMbana maLavA chatAM e ja mohanI ramata? uttama manuSyabhave e AlaMbane te jagatanA viSaya para mIThI dRSTi uThAvI levA jevI hatI; paraMtu mUDha jIva mohanI gulAmImAM paDI parastrIdarzana jevA keTalAMya avivekI kU kAma kare che! rAjakumAra kanakaratha rAjazAhI Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaibhavamAM Ucharele chatAM vivekasaMpanna che. mAnavabhavanAM mUlyAMkana karanAre che, eTale jinamaMdiramAM pUjAstavanamAM lIna banelA ene tyAM AvelA rASinI sAthenI pelI apsarA jevI kanyA para dRSTi nathI. cittane prabhumAM kevuM layalIna banAvyuM haze ? citta prabhumAM kevuM TharI beThuM haze ? citta prabhumAM karatuM na hoya tyAre ja ene bahAramAM ThAravA mATe DAphoLiyAM mAravAnuM mana thAya. bahAranuM jotAM jotAM anaMtA sArA kALa paDI gayA, ane A bhavamAM ya varSo paDI gayA, chatAM je tRpti thaI nathI, te zuM have e bahAranuM joIne tRpti thaI jaze? je bahAranuM jovAnuM cittane bhukhAravuM ja rAkhe emAM citta karavAnuM zuM ? cittane TharavA devuM te tyAM, ke jyAM pachI e bhUkhAravuM na rahe, emAM ukaLATa-khaNaje-adhIrAI uThavAnI na rahe. mATe ja paramAtmA, zAstro, tIrtho, sadguru ane dharmakriyAo vagere evAM AlaMbana che ke emAM cittane TharatuM karI devAmAM Ave, te bahAranI kaI khaNa-ukaLATa adhIrAI UbhI na thAya. bahAra mATe tRpti thaI jAya. mana kahe "bahAramAM jovAnuM che ja zuM? TharavAnuM che ja zuM ? ke tyAM jaIne TharuM ? " eTale ja kanakaratha rAjakumArane derAsaramAM prabhubhaktimAM TharelA cittane lIdhe pelI kanyA para AMkha jatI nathI. have jyAM pitAnI jinabhakti-guNagAna Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrA thayAM, tyAM Avela Sine e praNAma kare che, RSi ene pUche che, "Apa keNa? kyAMthI padhAryA ?" rAjakumAranI sAthe bAroTa kumAranI bhavya oLakha Ape che. pachI kumAra trASine pUche che "Apa ahIM zI rIte? A bhavya tIrtha samuM jinamaMdira keNe baMdhAvyuM haze? " tyAM vaLI trASinI pAchaLa UbhelI kanyA kaSinI laTakatI lAMbI jaTAmAMthI dekhAI, tethI e paNa pUche che ke, ahIM A bALA koNa che ? " 7 RSinI pUrvakathA : tatvazikSA traSi kahe che, "A meTI kathA che. mATe pUjAnuM kArya patyA pachI bahAra AvuM chuM tyAM ApaNe vAta karIe." kanyAnA hAthamAM phUlane karaMDiyo hite, e phUlethI pUjA vagere patAvI draSi bahAra Ave che, ane tyAM rAjakumArane have pitAnI jhuMpaDImAM laI jaI bhejanAdi ApI, pachI mAMDIne pitAnI vAta kare che. kaSi koNa? azikSita mana-De vikanA jaMgalamAM - rAjakumArane RSi kahe che, amarAvatI jevI eka nagarI che, enuM nAma mitrAvatI. tyAM rAjA hariSaNa rAjya kare che. ene paTTarANa priyadarzanAthI ajitasena nAme eka Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 putra thayA. ekavAra evu banyuM ke eka gheADA para savArI karIne rAjA nagara bahAra nIkaLye tyAM e gheADA azikSita nIkaLyA, te ekAeka jaMgalanA mAge doDaco. rAjAnA mANasA jotA rahI gayA, are gheADo te rAjAne upADI kAMne kayAMya doDayo jAya che. rAjA ghaNAya ene rokavA jAya che, paNa azikSita te rokAya zAne ? mANasanuM mana paNa AvuM ja che. jo e tattvathI sArI rIte suzikSita nathI, to anicchanIya vikalponA jaMgalI jevA mAge doDayuM jAya che. navakAravALI gaNatAM ke dha krayA karatAM A anubhava che ne ? manane ghaNuMya jApanA paDhamAM ke kriyAnA sUtramAM rokavA jAe, paNa kSaNavAramAM mana kevu chU thaI jAya che? kevA kevA aTasaTa AcaDakucaDa vicAromAM kevu' DhADayuM jAya che ? eka vastunA vicAramAMthI mIjI vastunAM vicAramAM ne bIjImAMthI vaLI trIjInA vicAramAM......... Anu kAraNa zuM? Aja ke manane tattvanI zikSA ApI nathI. jANeA che. tattvanI zikSA eTale? mAtra karuM tattvaciMtana nahi, kintu jIva-ajIva Adi padArthonuM tattvanuM kramasara rasamaya ciMtana e tattva zikSA, 'rasamaya' eTale evA rasabhayu` ke vacamAM bIjA trIjA koI vicAra na Ave. bIjA trIjAnA evA rasa ja nahi ke e vacamAM vicAramAM utarI paDe. evuM rasamaya tattvaciMtana paNa kramabaddha cAle, eTale ke tattva-ciMtananI gADI kramasara AgaLa AgaLa tattvanA padArtha para cAlatI ja jAya. ema tattvanI jema koI mahApurUSanA jIvanaprasaMgone kramasara Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 vicAratA javAya, te ethI paNa mana suzikSita thatuM jAya. mukhyatAe AmAM kama ane rasa bhUlavAnA nahi, te ja mana para sArA saMskAra paDe, mana saMskArI baMne, ghaDAya, suzikSita thAya. pachI e manane navakAravALImAM reke ke svAdhyAyamAM yA vyAkhyAna zravaNamAM paNa kAma ane rasathI reke, tyAM e ADAavaLA vikalpamAM nahi deDe. vAta A ke manane zikSita kare, tattvathI keLave. ghaNAonI A phariyAda che ke sAdhanAmAM amAruM mana kema sthira rahetuM nathI ? paNa zI rIte vaNakeLavyuM azikSita e sthira rahe? ene keLavyuM hoya te sthira rahe ne? keLavavAnuM A ke manane tamAM-caritromAM bhAvanAomAM rasabharyuM banAvIne ane kamasara calAvyA kare. are ! A kAMI na AvaDe to ya jIvanamAM je thai jinamaMdire spezya hoya, ene ya kamasara ane rasabharI rIte yAda karatA cAle, emAMya sAthe ekeka bhagavAnane dhyAnamAM lAvI mAnasika vaMdanA--khamAsamaNuM detA jAo ane AgaLa vadhe, yA covIsa bhagavAnane ke sudharmA gaNadharathI mAMDIne pATaparaMparAe thayela AcArya mahArAjAne kamasara tathA rasabharI rIte yAda karatA cAle ane mAnasika vaMdanA-khamAsamaNa detA cAle, AvuM vAraMvAra kare, to paNa mana sthiratAmAM suzikSita thatuM jAya mULa vAta A che ke manane evA rasabharyA ane kamabaddha padAtha ciMtanamAM lagADaye rAkhavAnI jarUra che. te e sthiratAne abhyAsa pAme. emAM keLavAyeluM zikSita banatuM jAya. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAkI azikSita mana te jiMdagInA chevADA sudhI ADAavaLA vicAra-vikalparUpI jaMgalamAM deDyA karavAnuM. rAjA hariSaNane laI azikSita gheDa jaMgalamAM kathAno kayAMya deDaye jAya che. rAjAe joyuM ke A reke rakAte nathI, te pachI have kayAMya evuM pakaDavAnuM maLe to ene vaLagI javuM." basa, ema vicArIne jyAM eka vaDanuM jhADa AvyuM ke rAjA enI DALIne vaLagI paDe. gheDo te AgaLa UpaDe paNa rAjA have jhADa parathI nIce Utare che. jhADanAM AlaMbane AgaLa bhaTakate bae. ema vItarAganAM AlaMbane kuvicAromAM AgaLa vadhatAM bacAya. 8, paralekane vicAra rAjA cAre kora jue che te jaMgala che. eTale manane thAya che ke kayAM javuM? mahelamAM beThe ke zaheramAM rahyo hoya tyAM sudhI koI ciMtA na hoya ke jaMgalamAM mukAvuM te zuM thAya ? paNa jaMgalamAM mUkAvAnuM AvyuM tyAre ciMtA thaI Avaze tyAre jevAze zuM joIza? : saMsAramAM AvuM ja che. jyAM sudhI jIvana cAlu che, paralekaprayANa nathI AvyuM, paralekanAM duHkha veThavAnAM nathI AvyAM, tyAM sudhI mana e tarapha ciMtA vinAnuM rahe che Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 kaI yAda karAve, dhyAna kheMce; te ya manane ema thAya che ke "atyAre zuM che? e Avaze tyAre jovAze, paraMtu e vicAra nathI ke "paralekagamana ane duHkha AvIne UbhA raheze e vakhate zuM joIza? eka atyAre ja patnI ke putra thoDA AghA jAya te mana muMjhAya che, emAM vaLI mahine thaye kaze kAgaLa na Ave te AkuLavyAkuLa thAya che, te pachI jyAM paraleka jatAM kAyamanA ane vinA- kAgaLa-khabaraaMtaranA viyega paDaze tyAre keTalI muMjhavaNa thaze? ema atyAre ke zArIrika vedanA ke bIjuM duHkha UbhuM thAya te sahana nathI thatuM, hAya ne ya thAya che, te palekamAM evA keI jAlima trAsa UbhA thaye zuM jaIza ? zAnti raheze ?" paraloka-gamana ane enA trAsa-duHkha-vedanAne A tulanAtmaka vicAra nathI eTale bolAya che ke "Avaze tyAre jevAze." paNa pachI zuM jaIza ? AvavAnuM nakkI che, mATe atyAre ja je atyAre ja vicAra kara ke "e kema na Ave? kema muMjhavaNa na thAya ?" (1) zuM paralokagamana aTake? - pra-to zuM vicAraNA karavAthI paralekagamana aTake? u0-aTake nahi, paNa e Ave tyAre muMjhavaNa na thAya evuM karAya. tyAre e jue ke mANasane maratAM ne paraloka jatAM muMjhavaNa kema thAya che ? kAraNuM A che ke ahIM maLelA kAyA-mAyAnA managamatA saMga para bhAre Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 mamatva che, tethI e chUTI javAnA avasare mana AkuLavyAkuLa thAya e sahaja che. eTale ja jo ahIM jIvatAM ja e mamatva na rAkhyA hAya, mamatva utAranArI hArdika sacATa bhAvanA keLavyA karI hoya te du:kha na thAya. mamatva utAranArI bhAvanA A. ke " A paisA-parivAra vagerenA saMcAga nAzavaMta che, eka di' javAnA che, mAru emAMnuM kazuM rahevAnuM nathI, mATe emAM ' mAruM mAruM' zuM karuM ? kazuM ja mAruM nathI eTale huM te atyArathI ja mAnuM ke jANe A badhA UpaDI gayA, ane hu ekaleA ja chu. ane huM ekale paDavA chatAM phikara nathI, bhAgya mArI pAse che tema mArA dilamAM prabhu ane emanA dhama mArI sAthe che. mAre zI phikara ? ane jagatamAM aDhaLaka jIvA ekalAaTulA kayAM nathI dekhAtA ? keAnA para e mamatva kare? tyAre zuM mArI pAse Aje saMcAge che eTale ja mamatva karu chuM ne ? sayegA na hAya tA zAnA para mamatva karavAnuM ? saMcAgeAnA pApe mamatva thAya che, mATe evA pApasa yAgene ALakhI rAkhuM, e nizcita javAnA e rIte ene atyArathI ja para mAnI rAkhu, parAyA lebhu, jAo, tame mArA che ja nahi, e A ghaDIthI kharAkhara samajI rAkhu." Ama vAraMvAra bhAvanA karatA rahevAthI jIvamAM ekattvanI lAgaNI UbhI thAya, mamattva meLu paDe, bAhya mamattva rahetuM hAya, paNa aMdarakhAne barAbara samajI mUkAya ke Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 A bahAranuM kazuM mAruM nahi, eka di' badhuM ja UDI javAnuM." jIvananA aMtakALa sudhI A lAgaNI keLavyA karI hoya, pachI paralokagamana AvIne UbhuM rahe tyAre e chUTatAM muMjhavaNa na thAya. manane ema thAya ke meM te pahelethI ja samajI rAkheluM che ke A kazuM mAruM nahi A te atyArasudhI mArA thaIne rahyA e kAkatAlIma saMga; bAkI A janama pUrve A kyAM mArA hatA ja? kayAM huM janamatAM pUrvathI badhuM sAthe laIne AvyuM hatuM ? A to badhA AyArAma-gayArAma che, mArA kazA ja nahi." tyAre have pUche, (2) paraleka duHkha aTake ? : pra - ThIka che, mamatva aTakAvyAthI parelekagamanane nizcitta yAne ciMtArahita banAvI zakAya, paraMtu paralekamAM du:kha aTake ? u- hA, paralokanAM du:kha be rIte aTakAvI zakAya, (1) eka to, ahIM dharma karatA rahI pApI vicAravANI-vartAva aTakAvavAthI, ane (2) bIju baMdhAI cUkelA pApanA udaya jAge tyAM cittane samAdhi rahe evuM karavAthI arthAta ahIMthI samAdhinA saMskAra laI javAthI tyAM samAdhi rahe, te manane du:kha na lAge, A baMne vastu ahIM sAdhya che, ahIM UbhI karavAnI. (1) dharmamAM lAgyA rahIe, te paNa evA ke dharmasAdhanA sivAyanA kALamAM ya, dA. ta. khAnapAnAdi ke Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 dhanapravRtti vakhate ya aMtaramAM dhama piraNita cAlu hoya; mana ema vicAre ke, 'A tA . kAyAmAyAnA tarpaNa eTale ke munimanAM poSaNa che; emAM rAga-dveSa karIne mAlika AtmAnuM na luMTAi jAya e dhyAna rAkhaje, tema A deha munimane pAdhyA pachI enI pAsethI AtmAnuM kAma leje." AvI AvI jAgRti rAkhavAthI dharma pAreNita cevIsa kalAka kAyama rahe. tethI palAke mahAduHkha lAvanArAM pApakama na UbhAM thAya. pApa aTakAvavA mATe karavAnuM A, ke (1) hRdayamAM satat dharmAMnA pariNAma jAgatA rahe evI bhinna bhinna prakAranI sArI bhAvanA-lAgaNI-gaNatarI zIkhI levI joie ke 'kayA avasare kevI kevI sArI vicAraNA kevA kevA zubha bhAva ane gaNatarI rAkhavAnI' tema (2) zakaya saMyama keLavavu joie, tathA (3) ene peASanArI zaya dhasAdhanAomAM ramatA rahevAnuM. ethI duHkha lAvanAra pApa aTake. (2) paraleAke duHkha vakhate cittane samAdhi hoya te e duHkha duHkha na lAge. e samAdhine ahIthI UbhI karavI paDe. zI rIte e UbhI karAya ? samyagdarzanathI, haiyeApAdeya Azrava-saMvaranA viveka ane ene anurUpa valathI, Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sthApanA ane navA 9. samyagdarzana ane samAdhi samyagdarzana zI rIte Ave e samajo cho ne? bhagavAna jinezvaradeva upara athAga ananya rAge, ane emaNe kahelAM jIva-achavAdi tattava tathA mekSamArga para saMpUrNa zraddhAe samyagdarzana Ave. A jIvanamAM A samyagdarzanAno khUba abhyAsa keLavavAthI ciranI suMdara samAdhi-svasthatA jALavI zakAya ane e samyagdarzana tathA samAdhinA abhyAse evA susaMskArane ja UbhuM thAya ke paralokamAM enA baLa para e baMne sulabha bane. samyagdazananI tAkAta mAmulI samajatA nahi. samyagdarzananI eTalI badhI jambara tAkAta che ke ke moTI saMpattinA DhagalA maLyAM hoya te ya cittane e aDe nahi, cittane mahekAve nahi, unmAdI na thavA de, tema pUrvanA azubhanA udaye Apattio gherI vaLI hoya, chatAM citta samatola rahe, sAvadhAna rahe, dIna-dukhiyAruM na bane; A tAkAta samyagdarzananI che; vItarAga prabhu paranA athAga rAganI ane jinekta jIva-ajIva-Azrava-saMvara vagere tattva paranI athAga zraddhAnI A tAkAta che. bharata cakavatI pAse cha khaMDanuM ezvarya, cauda ratana ane nava nidhAna, A saMpattinA DhagalA hatA. chatAM bharatajI manahI meM vairAgI; cittane rAganI asamAdhimAM e DukhyuM rAkhanArA nahi, pUrva bhave cAritradharmanA suMdara pAlana dvArA mahAna samyagdarzana ane samAdhinI sAdhanA Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para karIne AvelA; eTale enA susaMskAronA baLe ahI cha khaMDanA sAmrAjya vakhate ya samyagdarzana ane samAdhi su Mdara anubhavI zakatA. vicArajo dina-pratidina ene vega kevA vadhatA rAkhyA haze ke e aMte ArisAbhavanamAM e The vItarAganA ane kevaLajJAna sudhI pahoMcI gayA. zreNika ane kRSNa mahArAjA atyAre narakamAM che, narakamAM keTalA kAramA duHkhA ? paNa zAstra kahe che ke narakamAM sakitI AtmAe kAramA du:khonI vacce ya bIjA mathyAdRSTi jIvonI mAphaka bIjAne mAruM kApI nAkhuM, evI duSTa buddhi dharatA nathI ! tyAM paNa potAnAM pApakarmAMnA udaya vicArI cittane ghAra dveSanI asamAdhithI bacAvI le che. khIjAnA ghA e sahI le, paNa khIjAenAM kApaNa-kuTaNa karavAnI ene duSTatA nahi. ghera duHkhamAM cittanI A samAdhi sAmAnya nathI. tattvanI samajanA prabhAve tyAM potAnA azubha karmanA ane e UbhA karanArA pUrva duSkRtyAnA khyAla kare che, pazcAttApa kare che. narakanAM kAramA duHkhane du:kha mAnavA karatAM peAtAnAM pUrvaduSkRtyonuM bhAre duHkha dhare che. cittamAM mAruM du:khanuM duHkha lAgavA karatAM e bAhya duHkhanI pAchaLanA pAtAnA duSkRtyAnuM du:kha lAge e mahAna samAdhi che, cittasvasthatA che. cittAgRti che. jAgatuM citta che. zreNika ane kRSNa mahArAjAne ahIM samyagdarzananA sArA abhyAsa hatA; enA saskArI laIne narakamAM samAdhi sulabha kare che; jethI bahAranA niHsIma raurava du:khamAM Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 ya manane evI asamAdhinuM duHkha nathI. e kAMI vItarAga nathI, eTale bahAranuM duHkha manane duHkha to lagADe, paNa duHkha denArA pratyenA bhAre dveSa-tiraskAravALuM duHkha nahi. sItAne rAme garbhiNI avasthAmAM jaMgalamAM tyajAvI mUkyA, te tyAM zuM sItAnA manane duHkha na thayuM ? duHkha te thAya, paNa rAmacaMdrajI pratye dveSa tiraskAra nahi. dveSa pitAnA pApakarma ane ene UbhA karanArA pitAnA pUrva janmanAM dukRtya pratye. duHkha rAmanuM nahi ke "A ke duSTa nAlAyaka pati maLe ke vagara vAMke AvI ghara sajA kare che ? " nA; A duHkha nahi paNa duHkha jAtanuM ke evo ke mAre duSTa-nAlAyaka AtmA ke eNe evAM pUrvajanmamAM dukRtya AdaryA ?" bAhya du:khamAM manane bIjAnI pratye dveSa tiraskArabharyuM dukha lAge e bhAre asamAdhi; ane manane jAtanI duSTatA lAgI jAtanAM dUSkRtyanuM duHkha lAge e samAdhi. samyagdarzana A samAdhi Ape che. bhAre saMpatti ane ghera Apatti para samAdhi kema rahe e mATe bharatajI ane sItAjI tathA zreNika-kRSNanAM daSTAnta najara sAme taravaratAM rAkhavA jevI che. ethI emanI apekSAe ApaNane maLatI sAva mAmulI saMpatti-vipatti ne tuccha sukha-duHkha vakhate samAdhi jALavI zakAya, cittane svastha rAkhI zakAya. sukha vakhate manane ema thAya ke "mane te evA kayA cAre bAjunAM sukhanA DhagalA maLyA che ke viThAnA kIDA karamiyAnI jema ene cATato besI rahI emAM masta Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 , khanuM ? kayAM e bharata cakrI ane zAlibhadranAM sukha ? ne kayAM mArAM ? ' ema duHkha AvyAM hoya to ya manane ema thAya ke 'mane te zA evAM du:khanAM peATalAM varasyAM che ke emAM dIna-dukhiyAre khanuM ? kayAM e jaMgalamAM taroDavAnAM sItAne du:kha ? kayAM e zreNika-kRSNane narakanAM kAramA duHkha ?' A vicAra samyakatvanA baLe Ave. samyagdarzanane A prabhAva che ke bahAranAM sukha vakhate aMtarAM bhAvI anane nAMtaranArA rAgAdi pAyAnu bhAre du:kha lAge. sukhamAM rAga, viSayamUhatA, ane hAMjA abhimAnAdi kAcA tathA Arabha-sAra bhAdi pApA kevA mahAlavA mAMDe che ? tyAre teA jJAnIe saMsAranAM sukhAne asAra tuccha ane duHkharUpa kahe che. sukhI samakitIne aMtaramAM A rAgAdi pApAnu bhAre duHkha hAya che. eTale tA kahevAya che ke, samakitI mahArathI sukhI, paNa aMtarathI du:khI; tyAre sAdhu mAhyathI du:khI, kintu aMtarathI sukhI. sAdhune bahAranA kaSTobhayu jIvana paNa aMtaramAM niSpApatA-sa yama-zAstrasvAdhyAya tathA vItarAga deva ane emanuM zAsana maLyAnA apara pAra AnaMda. pra. te zuM samakitIne A deva-guru-zAsana maLyAnA AnaMda nathI ? to pachI kema e aMtarathI duHkhI ? u-kahA, A zAsana ane peAtAnAmAM bharacaka bharelA rAga-viSaya gulAmI-varati-hiMsAmaya Arbha samAraMbha Ardi pApAnI bhayAnakatA dekhAya che, bhAvI rAgADhi pApamaya Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 bhavAnI paraMparA ane dekhAya che, tethI enu ene aMtaramAM bhAre duHkha che. tyAre munie te A pApAne dezavaTA dIdhA che, eTale manane enu duHkha nathI, paNa anaMta kalyANasAdhaka saMyamAdi sanyAnuM aparaMpAra sukha che. A sacADhi maLyAnuM manane apa pAra sukha e samAdhi che; ema pUrva bhavanAM ke ahIMnAM rAgAdi duSkRtyAnuM manane bhAre du:kha e samAdhi che, vamAnamAM tame sukhI che? paNa e khAdya sukhanA Anadane badale jo tamane vItarAga prabhu ane emanuM zAsana maLyAnA AnaMda che, ane khAdya sukhathI thatA rAga-madalAbha ane ArabhasamAra bhAdvi pApeAtA bhAre kalpAMta che, te e cittanI samAdhi che. tyAre vartamAtamAM tame du:khI che ? paNa jo manane enA rodaNAne badale e duHkheA pAchaLanA pUrva janmanA duSkRtyenuM du:kha che, rudana che, temaja vartamAna du:khonI vacce . vItarAga paramAtmA ane zAsana pAmyAne bhAre AnaMDha che, teA tamAruM citta samadhimAM gaNAya. pUchajo. pra-zu' duSkRtyAne kalpAMta e samAdhi kahevAya ? 30-hA, e to evI mahAna samAdhi che ke emAM AgaLa vadhatAM AvaDe to e gojhArA rAgADha duSkRtya pratye evI jabaradasta napharata chUTe ke pachI mAtra pUrva janamanA rAgA ke kheATA ema nahi, kintu ahIMnA ya rAgAdi mahA khATA lAge, evA khoTA lAge ke pachI ahIM maLela paisA parivAra ane yAvat peAtAnI kAyA tathA arhatva vagere paranA rAga kRpAca, Asakti kapAya, ane anAsaktabhAva jAge. tyAre Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 anAsakta bhAvane zuM samaje che ? e jIvane vItarAgabhAva para pahoMcADe. vItarAgabhAva pragaTa thAya eTale taratamAM ja kevaLajJAna pragaTa thaI jAya. te bole, vItarAgabhAva ane kevaLajJAna sudhI keNa pahoMcADe ? samAdhi ke asamAdhi ? cittanI svasthatA ke AkuLavyAkuLatA ? kahevuM ja paDe ke samAdhi cAne cittanI svasthatA ja TheTha vItarAgabhAva sudhI laI jAya. tyAre mahAna AtmAo je manane duSkanAM bhAre duHkha lagADavA para vItarAga banI kevaLajJAna pAmyA che, te e manane thatuM duSkatyanuM bhAre dukha e samAdhi ja che. sAvI mRgAvatIjIne guraNa caMdanabALAe Thapako Ape ke "tamArA jevA kulIna AtmAe samavasaraNamAMthI Ama moDA AvavuM e ThIka nahi " basa gura vacana para mRgAvatIjIne A pitAnuM meDuM AvavAnuM e pitAno prasAda lAge, dukRtya lAgyuM, paNa bacAva na karyo ke "ame kyAM bhaTakavA gayA hatA? gayA hatA te prabhunI pAse ne? tyAMthI sIdhA sIdhA bIje kayAMya gayA vinA ahIM cAlI AvyA. jarA meDA paDyA, te bahu anucita karI nAkhyuM ? nA, Avo koI ja bacAva nahi, paNa e kharekhara anucita ja samajyA, dukRtya ja mAnyuM, ane tarata gurunA pagamAM mAthuM mUkI kakaLatA dile kahe che "bhagavatI ! kSamA karo, A mArI bhUla thaI micchA mi dukakaDa. pharIthI AvI bhUla nahi karavA dhyAna rAkhIza." kevo dhanya AmA ! guruNI te pachI saMthAro karI gayA, paraMtu mRgAvatI Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 jInA manamAM A duSkRtyanA khedanuM tAMDava cAlyuM. "hAya ! A mArI kevI gaphalata ? prabhunA sahavAsanA aMdha rAgamAM prabhunI saMyamane samaya oLakhavAnI AjJA ja bhUlI? prabhu pharamAve che ke saMyamanA pegone yathAsamaya barAbara ArAdhe barAbara ArAdho eTale eka saMyamapega bIjA saMyamayogane bAdhaka na bane e rIte ArAdhe. arthAt eka yogamAM eve samaya na kharacAya ke bIjA ne samaya ghavAya. kAle kAla samAyare, te te kALe tene tene megya AcAranuM pAlana karavuM. A zAstrAjJA che. prabhunI AjJAnA pAlanamAM ja prabhunI sAcI upAsanA che, tyAre manamAnI upAsanAe mane kevI bhUlAvI? aMdhAruM thatA pahelAM samayasara mukAme AvI javuM A jinAjJAne huM bhUlI, aho ! A mAruM kevuM duSkRtya! mAro ke khoTo moDa! enI pAchaLa kevA mArA pUrvabhavanA rAgAdi ! ane kevI ahIMnI Apamati ane jAtanuM abhimAna !.." basa, dukRtyonA saMtApane ane duSkRtyonA mULamAM kAma karatA Apamati, svAbhimAna, tathA rAganA pazcAttApano dAvAnaLa saLage ! e dAvAnaLe samasta rAga Asati vagere doSane saLagAvI mUkyA. duSkRtyone kheda-pazcAtApa-duHkha e samAdhi ? ke asamAdhi? asamAdhi rAgAdine bALI na mUke; e te rAgAdine majabUta kare. tyAre ahIM te rAgAdine bALI mUkayA. e bALI bhasmIbhUta karanArA duSkRtyapazcAttApa tathA kalpatane asamAdhi na kahevAya. e te bhAre samAdhi Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 kahevAya, ke jemAMthI apUrva mahAsamAdhi pragaTI ! ane e vItarAga kevaLajJAnI banI beThA ! tyAre e bhulaze nahi ke A rAgAdi duSkRtyanA bhAre AMtara khetanI samAdhimAM mULa prabhAva kone ? prabhune, prabhunA samyagdarzananA samyagdarzanamAM manane zu thAya? e samyagdarzane vastusvarUpanuM samyag darzana karAvyuM, tatvadarzana karAvyuM. moTuM cAritra pALe, meTI dharmAM sAdhanAe karA, meTI tapasyAe kare, ke jinabhakti karA, e badhuM A tattvadarzInane, vastusvarUpanA darzanane, samyagdarzanane vadhu ne vadhu vikasita karavA mATe karavAnu che. prabhue bhAkhelAM tattvAnA hADohADa raMga lAgI jAya, samyagdana aMtaramAM uchALA mAravA lAge, dRSTi sIdhAM tattvane ja pakaDatI thaI jAya, evuM badhI sAdhanAmAMthI UbhuM karavAnuM che. aMtaranI dRSTimAM tattvanI eTalI badhI khetaprAtatA thaI jAya ke pachI jaDa-cetananA bheda sApha sApha dekhAya, kAya! mAyAthI AtmAnu tadna nirALApaNuM sApha sApha dekhAya, rAgAdinI lAgaNIoe AtmAnA mahA rega mA vikAra jevI lAgI aMtarane karaDayA kare. ma tIya kara bhagavAne bhAkhelA jIvAjIvAditattvanI zraddhAnI balihArI che. jIvanamAM evI kazI tyAga-saMyama-tapanI sakhaLa sAdhanA nathI banI zakatI, te ya kamamAM kama A tattvazraddhAne A samyagdarzanane aMtaramAM uchALA mAratuM karI zakAya. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTa tava maLyAnI manane kadara joIe ke aho ! A virATa vizvamAM bhaTaktA jIvane A tanI oLakha kayAM maLe? jagata bicAruM AMdhaLuM che, ene A tonI kazI gama nathI. e to mane ahIM A durlabha bhave vItarAga sarvajJa bhagavAna maLyA te emanAM tanI oLakha maLI. kevAM mArAM ahobhAgya ! A maLavAno mahAna bhAgyeya maLyA pachI paNa huM A tattane dilamAM ramADate na banuM? te huM ke haiyAphUTe? haiyAmAM jagatanuM bIjuM trIjuM rAkha jevuM mamarAvIne zuM maLavAnuM ne zuM vaLavAnuM hatuM? have te haiye mamarAvuM te mArA tAraNahAra prabhunAM tone AvA nirdhAra karAya to samyagdarzananI raDha lAge,lagana lAge rAta ne divasa haiyAmAM ene vadhune vadhu uchALA mAratuM, ragarezamAM prasaratuM ane aMtaramAM adhikAdhika otapreta thatuM karAya. rTa, nAkamAnDa pAna- 10. hari rAjA AzramamAM pelA rAjA haripeNane mahelamAM beDA ciMtA nahotI paNa have AzikSita ghaDAthI jaMgalamAM mUkAye ciMtA thaI ke "have kyAM javAnuM ne zuM karavAnuM ? " e doDatA ghaDA pachI jhADane vaLagI nIce Uye, ane tyAM Ama tema jue che te eka sarovara joyuM, sarovara pAse jaI hAthapaga-meM dhoyA, pachI bAjumAM jotAM eka Azrama najare pa. rAjA tyAM pahoMce, te AzramamAM tApasane jue Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 che. tApasAe ene AvakAryo ane peAtAnA vizvabhUti nAmanA kulapati pAse ene laI gayA. kulapatine rAjAe praNAma karyAM, ane pAse beTho. RSi enA lakSaNAdi parathI kalpe che ke A kAika rAjA hAvA joIe. e pahelAM te AzIrvAda de che, ke * he rAjana! je RSabhadeva prabhunA mastakethI e kAna pAse laTakatI bhramara jevI kezanI laTa kuMbha para caDAvela kamaLamALAnI zobhAne dhAraNa kare che evA e traNa jagatane mATe pUrNAMku bha jevA bhagavAna tamArA maMgaLe!nI puSTi karo.' ema AzISa ApIne vizvabhUti RSi rAjAne pUche che,-'tamAre ahI" kacAMthI AvavAnuM thayuM ? ekalA kema ?' rAjA javAbamAM kahe che, 'bhagavan ! saMsAramAM jIva eka sthAnethI bIje sthAne kevA dhAraNA bahAra bhraSTa thai jAya che e Aje anubhavavA maLyuM. mitrAvatI nagaronA huM rAjA hariSeNa ghoDesvArIe nIkaLela, te zI khabara ghADo azikSita haze, te eNe raste doDaye ja rAkhyu', keme ya e UbhA ja na rahe, aMte ahIM najIkamAM jhADanI DALIne huM vaLagI paDyo. ApanAM darzana maLavAnuM saubhAgya haze ta jhaDethI UtarI ahIM AvyA. A Azrama keAnA sthApela che ? kulapati rAjAne kahe che. ' bhagavAna RSabhadeva svAmI nAmanA nA vakhatamAM prabhunA bhakta kaccha ane mahAkaccha be moTA tApase thaI gayA, emane sthApele A Azrama cAlyA Ave che. ahIM saMsArathI thAkelA ane manuSya jIvananAM Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 sAra pAmavAnA Icchuka bhavyAtmAe AvIne tapasyAmAM lAge che.' ema kahI nivRttimaya jIvananI majhAnAM vana kare che. rAjAne A sAMbhaLatAM manane thayuM ke ahA ! kevA * ! dhanya AtmAe ke sasAratI tApamaya jaLeAjathAthI chUTI ahIM tAmaya jIvana gALe che! kayAre mAre evA dhanya divasa Avaze ke hu' paNa viTaMbaNA ane saMtApabharyo saMsArathI chUTI AvA tAmaya jIvanamAM lAgI jaIza ? zuM A mAnavadeha jIvananA aMtakALa sudhI saMsAranI jaLAjathAthI viDa'bAvA mATe ja che ? viSayAthI ukaLatA ja rahevA mATe che ?? jIvanI e mUDha dazA che ke je saMsAranI jaLeAjathAmAM AnaMda manAve che, pachI bhale emAM Dagale ne pagale eka yA bIjA prakAranI ciMtA-bhaya-sa tApa UThayA karatA hAya. jIvane eka jAtanuM abhimAna pASAtu rahe pachI A ciMtA vagere bhamarIe bhale kATatI-Da'khatI rahe ane ane kaMTALA nathI. kevI meha, mUDhatA ? ema viSayAthI indriyAne ThAravAnu mAne che, paNa e indriyA jugAranI jema ethI khATI TevAyelI vadhu ne vadhu khaNajovALI bane che, ne tethI jugAranI jema navA navA viSaya saparka mATe Atura banI rahe che. eTale dehane enA sadAneA ukaLATa. viSayAmAM kSaNulara DaravAnu dekhAya, para'tu viSaya jhaMkhanAnA ucATa rAta ne divasa cAlu. eTale A viSayeAmAM kAyamI TharavAnu mAnavuM e kevI bhramaNA ? AzramavAsIone bhaya kema nahi ? rAjA vizvabhUti RSinI pAse vAtacIta karatA beThA Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 che ane zubha bhAvanA karI rahyo che, eTalAmAM jaMgalamAM meTo kolAhala UDayo. AzramavAsIone e sAMbhaLIne ko bhaya nathI ke ' hAya ! lUMTAI jaIzuM ?' kemake pAse che zu' te e lUTAvAne bhaya lAge ? bhaya te jeNe kaze! pAragraha rAkhyA che ane e lUMTAI javAnA haiAya. A tA . tyAgI tApase che emane zu' lUTAvAnu' ? tema e paNa bhaya nathI ke 'hAya ! kAI mAraze ' kemake kAyA para paNa evuM mamatva rAkhyu nathI, tethI to tapasyA karI karI kAyAne sUkavI rahyA che. Ama tApasAne bhaya tA kaze nAha, paNa jijJAsA thAya che ke A zALA keTalAhala haze ? te parasparanA meDhA sAme jue che tyAM rAjA hariSaNane khyAla Ave che ke peAtAnuM sainya Avyu hAya tethI kulapatine kahe che ' mahArAja ! mane lAge che ke A mane zodhavA nIkaLela mArI senAne avAja hAya. tethI huM jarAka ene darzana ApI vu', jethI ene zAMti thAya. ' ema kahI rAjA UDayeA. RSine praNAma karIne AzramanI bahAra gayA. tyAM jue che te potAnI senA ja hatI; eTale senAne daza na ApI Anadata karI de che. senAmAM rAjAnA jayajayakAra gAjI rahe che. madhA khuzI khuzI mAne che ke cAleA rAjAsAheba maLI gayA, sAruM thayuM. ( d * have senApati kahe ' padhAro mahArAjA ! nagara tarapha.' rAjA kahe che, 'nA, hamaNAM ahI thAbheA. ahI maharSinA Azrama che, AtmAne ghaNI ThaM'Daka ApanAro. tethI emanA satsaMgane lAbha laie. zaheramAM gayA pachI vaLI Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A mahAkiMmatI satsaMga kayAM maLe? ahIM jyAre aNadhAryuM AvavAnuM banyuM che, te e sArA mATe. hAla ahIM mahine mAsa satsaMga ane zAnti mATe rahevuM che. tethI tame badhA ahIM ja paDAva nAkhe." basa, rAjAno Adeza thayo eTalI ja vAra. senAe tyAM chAvaNI jamAvI dIdhI. rAjA rahe che ane moTo bhAga vibhUti SinI upAsanA kare che. emanI pAse besI tattvanI geDI kare che. dinapratidina rAjAnI zubha bhAvanA vadhatI cAle che. satsaMga ane sata zravaNano A pratApa che ke mANasanAM dilane pheravI nAkhe; asad vikalapo ane vicArathI bacAvI dilamAM zubha bhAvanAo phurAyamAna karI de. derAsara-nimaNa kanakaratha rAjaputrane vRddha tApasa kahe che ke pelo haripeNa rAjA vevabhUti tApasanA Azrama pAse, potAnA lazkaranI chAvaNa nakhAvIne rahyo che, ane eka mahine kulapati tApasanI upAsanA kare che; sAruM zravaNa karI karIne potAnA dilane enAthI bhAvita karatuM jAya che, tyAM eNe sArI daSTi UbhI karI; ene paramAtmA pratye bhAre rAga Ubho thaye; ne tethI eNe A derAsara baMdhAvyuM. guru paramagurUne meLavI Ape. tApase paramaguru paramAtmAnA kevA guNa gAyA haze ane rAjAe e kevA jhIlyA haze ke eNe khUba bhAvathI jinamaMdira baMdhAvyuM ! rAjAe eka mAsa upAsanA karyA pachI have kulapati pAse javAnI rajA mAge che. e kahe Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, "bhagavad ! ahIM ApanI chAyAmAM e nirmaLa AnaMda Ave che ke ahIMthI javAnuM mana na thAya. paraMtu rAjyanA kArabhAra saMbhALavA rahe che, tethI have huM javAnI rajA mAguM chuM.' vizvabhUti kulapati paNa samaje che ke kArabhAra saMbhALyA vinA vyavasthA barAbara cAle nahi, temaja saMsArI jIve eTale pitAnI rucithI satsaMga kare eTalI vAhavAha, bAkI emanA para kAMI satsaMgane balAtkAra thAya nahi, eTale e rAjAne kahe che, "juo ahIM tame satsamAgamane ane tattvazravaNane sAre lAbha lIdhe, te have ene barAbara dilamAM rAkhaje, rAjyanA kAmakAjamAM ene bhUlI jatA nahi." ema kahI kulapatie rAjAne viSApahAra-maMtra, jhera utAravAno maMtra Ape. 11. prItimatInuM jhera-nivAraNa rAjAne nivRttijIvananA AnaMde saMsArapravRttine rasa urADa - rAjA hariSaNa kulapatine pUchI senA sAthe potAnI nagarImAM pAcho Avye rAjya-kArabhAramAM paDe che, paraMtu enA dilamAM tApasanA AzramamAMnA eka mAsanA vasavATe nAkhelA saMskAra daSTi badalI nAkhI che, tethI rAjyasattA-saMpatti vageremAM ene have pUrvanA je AnaMda nathI. enA manane avaranavara yAda AvatAM ema thAya che ke aha? kyAM e tapovananA nivRtta Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 jIvanane AnaMda ? ane kayAM A pravRtti-jIvananI khaTapaTa ?' Ama lAgavA chatAM pravRtti-jIvana Ubhu` teA rahyuM, paNa pelA nivR tta-jIvananA Ana Mde AmAMthI rasa urADI mUkayA. rAjaputrI prItimatIne sa Mdeza : eka vAranA prasaMga che. rAjA hariSeNa sabhA bharIne beThe che. tyAM bahArathI eka mANasa AvIne khabara Ape che ke,* mahArAjA ! moMgalAthI bharelI moMgalAvatI nAmanI nagarImAM priyadarzIna nAme rAjA che, ane vidyutprabhA nAme rANI che. A rANIe putrIne janma ApyA, ane enu nAma prI.tamatI rAkhavAmAM Avyu. e meTI thatAM eka vAra ene duSTa sApa DasyA. enuM jhera caDI jatAM e maravA jevI thaIne paDI. rAjAe gAruDikAne khelAvyA, khIjA upacAranA jANakArone khelAvyAM, ma`tra-jaDIbuTTa vagere upacAro karavAmAM AvyA, paraMtu kazu' ja phaLa AvyuM nahi. rAjA-rANIne kalpAMtane pAra nathI. bIjAe paNa du:kha karI rahyA che, ke 'huM ? zuM A bicArI chekarI maraze ?? jANavA maLyuM che ke ApanI pAse viSApahAra maMtra che, ethI jhera dUra thAya che. te! zuM Apa e dvArA A rAjakumArIne jIvatadAna na bakSI zakA?? rAjA hariSeNane A sAMbhaLI lAgaNI ubharAI AvI, paraMtu jue che ke e rAjya ane e nagara ahIthI dUra che. tethI eTale cheTe jaldI kema pahoMcAya ? ane jaldI na pahoMcAya, teA kumArI keTaluM jIvatI rahe ? khera ! prayatna tA karu.' Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 Ama vicArIne rAjAe tarata sAMDhaNIe maMgAvI ane pAte tathA peAtAnA mANaso enA para savArI karIne UpaDayA; pahoMcI gayA e nagaramAM. rAjA jaIne jue che teA rAjakumArI maryA jevI thaIne nizceSTa paDI che, ane enA mA bApa vagere bhAre gamagIna thaI beThA che. sAjI sArI rAjakumArI jherathI bebhAna, ane kuTu bIene rAtAM joi rAjA hariSeNunu dila dravita thaI gayuM. sAthe ne eTale Anada thayA ke kumArInA dehamAM hajI prANa che, ne pAte ahIM ThIka pahoMcI gayA. kumArInA pitAe enA AvakAra karyo. rAjA hariSeNu tApaseAnA kulapati pAse tatvajJAna pAmelA che ethI ahI ene saMsArI jIvanA mAthenI karmanI parAdhInatA para vicAra Ave che ke, AgaLa jIva rAMkaH ke ahA ? mANasa game tevA sattA ane samRddhithI saMpanna hoya ane jAtane mahAsukhI mAnatA hoya; paraMtu ka'nA ekAeka UThatA upadrava AgaLa keTalA badhA rAMka ane pAmara che ! AvA upadrava vakhate enI sukhanI kalpanA kevI UDI jAya che ? ane arhatva kevu... ogaLI jAya che ! agara ka A soMsAramAM eka ja upadrava UbhA karIne ya jIvI chatI sattA--samRddhi tathA badhA ja sukhanI kalpanA urADI zake che, te AvA sa'sAranI kevI asAratA ! temaja kanI kevI zirorI ? ' sasAra kema asAra ? beleA, tamane zuM nathI dekhAtuM ke mANasane ghaNI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAte sukha lAgatuM chatAM evA keka ekAda upadrave jANe badhuM sukha naSTa thaI duHkhanI e pika mUkate hoya? je saMsAra A khela kare che e saMsAra sArabhUta? ke taddana asAra? saMsAramAM bharapUra sukha-sAdhana mojuda chatAM jo ekAda evA keI aniSTa prasaMgathI jIvane sukhane anubhava taddana Dula thaI jato hoya, te to mAnelA sukhanAM sAdhana kharekhara to bekAra, nAkAmiyAba ane pikaLa ja nIvaDyA gaNAya ne? pelA rAjAne rAjyapATa-rANIo-khajAnA ane rAjazAhI sukhasAdhano to UbhA ja che, chatAM eka putrI A rIte maravA paDI che, emAM evuM bhAre du:kha zA mATe lAge che ke jethI jANe pitAne sukha kazuM ja nathI ? AvA avasare ene kaI pUche ke "kema mahArAjA sAheba ! mahArANI sAheba ! rAjyapATa vagerethI sukhI che ne ??? te rAjA-rANe zuM kahe ? A ja ne ke "zuM kapALa sukhI ? AvI vinayI suzIla ane prANathI amane adhika mArI dIkarI maravA paDI che, te enA AvA duHkhe ame duHkhI muA hoIe tyAM A rAjyapATa vageremAM zA sukha? baLyA e rAjaya ne pATa. khAvA dhAya che e" AvuM ja kahe ne? eTale ja jarA TharIne vicAravA jevuM che ke saMsAranA vaibhava vilAsa ane parivAra vagerenAM sukha jo mAtra eka duHkhanI bAbatathI rada bAtala thatAM hoya, te e sukha ane sAdhana sArabhUta gaNAya ? ke asAra tuccha ? kaho, saMsAranA eka du:khe badhA mejuda paNa sukha DUla thayA lAge che mATe saMsAra asAra che, Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evAM paNa asAra sukha ane sAdhana pAchaLa jIvonI kALI bhAvanA ne kALA pApAcaraNa e sarAsara mUDhatA che. ema te hariSeNa rAjAnI A tAtvika vicAraNuM AgaLa cAle evI che. prastuta prasaMga joI mana UMDA tattvaciMtanamAM garakAva thaI jAya evuM che. paraMtu atyAre rAjakumArInI sthiti jotAM ene bacAvI levAmAM have vilaMba kAmane nathI ema lAge che. tethI e kArya karavA pUrva kuMvarInA rotA mAtA pitAne kahe che, 'bhAgyavAna! jarAya ciMtA na karaze. have A kumArI sajIvana thaI gaI samajo." Ama kahIne tarata ja rAjAe viSApahAra maMtrane upayoga karyo, ane maMtranA prabhAve kumArInuM jhera taddana naSTa thaI gayuM, e bhAnamAM AvIne beThI thaI gaI ! ethI badhAne harSane pAra na rahyo. ahIM eka vastu samajavA jevI che. prazna thAya - prave-je A maMtra-prayogane vega na maLe hatA te te rAjakumArI marata ja ne? paNa maMtrathI jIvI gaI emAM karmonAM phaLa akATaya hevAnuM kahevAya che e kayAM rahyuM ? 12, kamanuM jaina vijJAna zuM maMtra kama para asara kare ? uo_jainadharmanuM tatvajJAna AnuM suMdara samAdhAna Ape che. jIvane je pIDA-vedanA cAle che e ekaja karma Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ skandhanI asara nathI, paraMtu prati samaya cAlatI pIDAvedanA upajAvanAra alaga alaga kamaskandhanI asara che, te te samaye pAkanAra karma skandha pAke eTale tyAM ja vedanA upajAve che, enI pachInA samaye pAkanAro karmane skanyA pAkatAM ja eja samayamAM vedanA Ape che, ema mAne ke saLaMga pIvedanA cAlI, te A hisAbe eTalA kALanI vedanAno koI eka kamaka nahi kintu aneka karma ska javAbadAra hoya che. eTale have samajAze ke je samaya vedanA baMdha paDI e samaye e kaI joradAra karma skandha pAkanAro hate ja na, yA hatA te enA para koI e prabhAva paDe ke jethI e phaLa dekhADyA vinA emaja ravAnA thaye. prazna thAya, pra-to badhuM kAkatAlIya nyAyathI bane che ? u0-nA, ahIM kAtAlIya nyAyathI jema tADa paDavAnuM hatuM, eja vakhate kAgaDo enA para beTho. ema "ranI pIDAnAM karmadaLiyAM pUrA thavAnAM hatAM eja vakhate maMtraprayeLa thaye, ne maMtraprayAge ene sAjI karI" evuM na mAnIe, paraMtu have pAkanAra karma para maMtraprAganI evI asara paDI ke karmanI phaLa dekhADavAnI zakti maMtraprayAgathI kuMThita thaI gaI, tethI je ke karma pAkavAnA hisAbe udayamAM AvyAM kharAM, paNa pIDA na ApI zakyAM, ane ArogyanAM karma vipAka-udayamAM AvI, eNe Arogya dekhADayuM, ema banI zake che. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 pradezada-vipAkedaya : nimitta pAmI vipAka dekhADanAra karma mATe AvuM bane che ke tevAM nimittanA hisAbe tevAM karma vipAkamAM je mArI jAya, ane bIjA karma pAkelAM paNa mAtra pradezathI bhagavAI jAya. ravipAka na dekhADI zake, paNa pUrve paNa juo pApanuM jhera caDyuM tyAre te pUrve Arogya ApI rahela kamadaLiyAM regya Aye jatA hatAM, te sarpadaMza pachI Arogya kema aTakayuM ? kahe, sarpadaMzanuM nimitta pAmI azAtA vedanIya karmane vipAkedaya jora mArI ga, tethI pelA cAlu AkhyadAyI karmane ravipAka sthagita thaI gaye, eTale e bicArAM sthiti pAka udaya pAmavA chatAM khAlI pradezotha ravipAka dekhADayA vinA ja bhagavAI ravAnA thatA gayAM ne azAtAkarmanA vipAka prabaLa banavAthI pIDA zarU thaI. basa, ethI ulaTuM have A jhera-nivAraka maMtra-prAgathI banyuM. have ahIM Arogya zAtAdAyI karmajora mArI jAya che. kama para dravya-kSetranI asara : A batAve che ke karmanA udaya para tevA tevAM dravyakSetra-kALa-bhAva asara kare che. karma te baMdhAyA pachI ene amuka abAdhA-kALa arthAta ene abAdhita rahevAne kALa pUro thayA bAda, samaye samaye udaya pAkaye jAya che. emAM zAtA-azAtA jevA paraspara virodhI karma paNa pitAnA kALa pAye udaya pAmatA jAya. paraMtu jevAM dravya trAkALa-bhAvanI prabaLatA, e pramANe zAtA ke azAtA be Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 jAtanA karmamAM ekanI phaLa-pradAna-zakti kuti thaI jAya, ane bIjAnI zakti abAdhita kAma kare. ahIM eka prazna thAya,- kama mAnavAnI jarUra ja zI ? : pravarte te pachI dravya-kSetra-kALa-bhAvane ja phaLa ApanAra tarIke mAne ne ? vacamAM maphatiyAM karma mAnavAnuM zuM kAma che ? u0- nA, AmAthI taddana nirALA bAhya dravya-kSetra kALa-bhAva AmA para asara na karI zake. e to AtmA sAthe ekameka caeNTelAM karma para ja tevI tevI asara batAvI zake. nahitara dA. ta. juo ke zaheramAM pleganI havA cAlu thaI gaI to zaheranA badhA ja mANasone e havA dravya lAgu thayuM chatAM ethI badhA ja mANasa mAMdA paDe che, AvuM kema bane che? kahe, jene evA prabaLa azAtA vedanIya karma hatAM enA para A havA dravya asara karI eNe zAtA vedanIya karmanA phaLanI zakti kuMThita karI, ethI zAtAphaLa zekAyuM, ane pelA azAtA karma phaLa batAvavAmAM jora mArI gayA. jenA zatAvedanIya kama joradAra hatAM, enA para A havAe asara na karI, tethI enI zAtA cAlu rahI, ne azAtA-bimArI na AvI. samAna nimitta chatAM judA phaLanI pAchaLa kAraNa tarIke judAM karma mAnavA ja paDe. Ama, AmA para asara enA para saMlagna kama ja batAvI zake. bahAranAM dravya-kSetra-kALa-bhAva e karma para asara kare yA na paNa kare. karmanI jevI jevI durbaLatA yA sabaLatA, Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 e pramANe asara thAya yA na thAya. keTalAMka karma nirmAmattAdhIna; eTale tevA tevA dravya-kSetra-kALa-bhAvanuM nimitta pAmI udaya pAmanArA, vipAka dekhADanArA hoya, e ka tevAM dravyAdinI asara le; mATe dumaLAM, para Mtu sabaLa karma dravyakSetra-kA--bhAvanI asara nathI letAM, ane peAtAnA prabhAva dekhADe che. sanimittaka animittaka karmAMya : , eTalA mATe * zrIpannavaNA ' sUtramAM kahyuM ke ka e jAtanAM, (1) sonamittaka udayavALA ane (2) ninimittaka udayavALAM. AmAM nimittakamAM AvAM ka Ave ke je dravya-kSetra-kALa-bhAvamAMnu koI nimitta pAmIne vipAka-udayamAM Ave. dA. ta. ahIM rAjakumArIne maMtraprayAganu ni matta maLyuM ane Arogyanu karma udayamAM AvyuM. bimAra mANasa havA khAvAnA sthaLe jAya, ane tyAM rahetAM sAje thAya, e kSetranuM nimatta pAmIne zAtAvedanIya ka udayamAM Avyu gaNAya. ema Rtu badalAya ane zaradI vagere maTI Arogya maLe, e kALa-nimittaka karmAMnA udaya thayA gaNAya. bahu ciMtA-zaMkA-bhaya vagere bhAvanuM nimitta pAmIne ya roga azAtA UbhI thAya, e bhAva-nimittaka azAtA vedanIya kama nA udaya kahevAya. Ama sanimittaka karmAM udayanuM nimitta maLatAM kAma kare. paNa AvAM koi nimittane gaNakAryA vinA ema ja dA. ta. TI. khI. kensara lakavA vagere roga UbhA thai jAya tyAM prabaLa ninimittaka karma ne udaya gaNAya. ema, geAkhavAnI ghaNI mahenata karavA chatAM jJAna na Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 caDe e evAM pramaLa jJAnAvaraNa karmanA udaya kahevAya. paraMtu gAkhelu bhaNeluM pharI pharI yAda na karAya, punarAvartana na karAya, ane divase jatAM bhUlI javAya, tyAM jJAnAvaraNa nA sinemantaka uddaya thayA kahevAya. ka evuM mAhanIya karmImAM ghaNuM ghaNuM che. hAsyanA nimittamAM UbhA rahe ane hasavuM Ave e hAsyamehanIya ka nA sanimittaka udaya thayA gaNAya. strI sAme vAraMvAra joyA kare, azlIla citra ke sinemA jue yA vilAsI vAMcana kare ane vAsanA-vikAra jAge, e kAmamehanIya kA sanimittaka udaya gaNAya. duzmane ApelA trAsa vicAre ke duzmananI halakAI vicAre, ane manamAM gussA-rASa sphurI Ave, e krodhameADanIya karmIne sAmittaka udaya thayA kahevAya. ene mananA bhAvanuM nimitta maLI gayuM, ane karmIne unnaya bhabhukI UDayeA. koInA mAla makAna-meTara vagere para STi jatAM rAga sphurI Ave e lAbhameAhanIya karmonA nimittaka uya thayo kahevAya. Ama joze te dekhAze ke hAsya-zeka, ha -kheda-bhaya, kAma-krodha-lAla, mAna-mada-matsara, vagerenA keTalAMya mehanIya ka evAM che ke ene nimitta Ape| to uya pAmI e hAsya vagerenI lAgaNI UbhI kare che. pUche prazna-te zu nimitta na ApIe to e kama beThAM rahe che? u-nA, karmaneA sthitikALa pAke aTale udaya te pAme ja, paraMtu evA karmo nimitta na maLatAM khIjAnA Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhegA bhaLI udaya pAme, tethI enuM pitAnuM phaLa dekhADayA vinA mAtra enAM daLiyAM pradeza udaya pAme. Ane pradezadaya kahevAya. tyAre phaLa dekhADe e vipAkodaya kahevAya. baMne prakAranA udayamAM pachIthI karma khapI jAya, arthAt AtmAnI sAthenA saMbaMdhathI alaga thaI jAya. vAta A, ke ghaNAM evAM mehanIya karma che ke jene nimitta Ape te ja vipAkedayamAM AvI enuM phaLa dekhADe. mATe nimittathI AghA rahetAM ghaNe bacAva maLe. A parathI samajAze ke je evAM nimitte na sevIe enAthI dUra rahIe, to keTalAMya mehanIya karmanA vipAkedayathI bacIe arthAt tevI tevI mehanI lAgaNIothI bacI jaIe. pazu karatAM mAnavane avatAra pAmyAnI A vizeSatA che ke, (1) ApaNane "harSa-kheda kAma-krodha vagere e menDanI lAgaNIo che" enI khabara paDe che, (2) ene janmAvanAra nimittonI samaja paDe che. (3) e nimittothI dUra rahI, e lAgaNIothI bacI zakAya che. (5) ane ema aneka prasaMgamAM bacavAthI enA saMskAra daDha na karavAnuM, temaja zubha bhAvanAthI jUnA saMskArone naSTa karatA javAnuM karI zakIe chIe. temaja (6) e rIte azubha karmabaMdhanathI ya bacI zakIe chIe. mAnavabhavanI A mahAna vizeSatAone dhyAna para Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 laIe te e mATenA prayatnamAM zI khAmI rahe ? jIvana laIne beThA eTale jIvana nibhAvavA mATe khAnapAnAdi jarUrI ghaNuM ya karatA rahIe chatAM e kazuM je mukhya kartavya na lAge evuM mukhya kartavya A mehanI lAgaNIothI bacatA rahevAnuM lAge. kumArane jhera utAryA pachI - haripeNa rAjAe priyadarzana rAjAnI putrI prItimatIne karaDelA sApanuM jhera utArI nAkhatAM pachI zuM thayuM ? kumArI kSemakuzaLa beThI thaI eTale enA mAtApitA vagerene pArAvAra AnaMda thaye. rAjA priyadarzanane lAgyuM ke hariSaNa rAjAe A jabaradasta upakAra karyo, te mAre have ene badale vALavA zuM karavuM ?" ajJAna mUDha karatAM sujJA mANasanI A vizeSatA ke upakArInA upakArane lenAra sujJa mANasane e upakArano bhAra mAthe caDayo lAge che, nagharoLane ja e kaze bhAra caDayAnuM na lAge, tethI ene ene kiMcit paNa badale vALavAnI vRtti ja nathI thatI. vicAravA jevuM che ke deva-guru-dharmane A ucca mAnavabhava vagere ApavAnA upakArane badale vALavA keTalI tamannA? sujJa che ke ajJa? mAtApitAne mahAna upakAra bhUlavAnuM AjanA je chokarIomAM dekhAya che, e kaI kakSAnA mAnavI gaNAya ? thoDA divasa roja roTalAno TUkaDe pAmanAra kUtarAnI jAta paNa e upakArane bhUlatI nathI, ne tethI e TUkaDo denAranA gharanI Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 cAkI kare che, tyAre TheTha janamathI mAMDIne varaseA sudhI reja mAtra khAnapAna ja nahi, kintu sarva prakAranA Ucherane pAmanAra chekarA mAtApitAnA upakArane bhUle, enA yahi cata adaleA vALavAnI vAta te dUra, paNa uparathI mAtApitAnA cittane kaleza pamADavAnuM kare, e kUtarAnI jAtathI ya gayA ne ? evA kUtarAnA jIvanathI ya badatara jIvanane jIvatAM kRtavra mANasajAtane kazA vicAra kharo ? kUtarA zALAmAM zikSaNu nathI pAmyA, tyAre manuSya Aje zALAmAM zikSaNa pAme che, zikSita banyA kahevAya che. evA zikSaNamAM upakArInA upakArane samajavAnuM yAda rAkhavAnu` ane enA yathAzakti badalA vALavAnu kazu zIkhavAnuM nahi ? ulTu zikSaNanI paddhati ja evI ke e zikSaNu pAmIne taiyAra thanAra okarAonA meTA bhAga evA svArtha rasika ane viSayAMdha anelA dekhAya ke e svArtha rasa ane viSayAsaktimAM mAtApitAne droha denAra, ane emanAM haiyAne haMmezAnI baLatarA karAvanAro dekhAya che ! tyAre saheje vicAra Ave ke, ' AjanA jamAnA kevA ? ' svArthI dhatA ane viSayAsakti jAlima vadhArI kRtajJatA bhUlAvanAra jamAnA para ovArI javAtuM karAya ? ke jamAnAne jherI samajI sAvadhAna manavAnuM karAya? X Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. amUlya cittaratna jamAnAne cepa bhUMDe che. enuM jhera comera prasarI gayuM che. upakAranI kRtajJatA bhUlI kRtaghana banAvanArA jamAnAnA pApe Aje kenA kenA manane kheda nathI? saMtApa nathI ? mAbApone chokarA taraphathI, zikSakone vidyArthIo taraphathI, zeThane nekaro taraphathI, avasare dhana vagerenI sahAya karanAra sajajanone sahAya lenArA taraphathI, yAvat dharmaupakAra karanAra guruone bhakto ke ziSya taraphathI, saMtApa rahetA hoya evA mAbApa-zikSaka-sahAyaka-guruonI saMkhyA jovA nIkaLe, te keTalA maLI Ave ? upakArIne upakRta taraphathI zAMti maLavAnI vAta te dUra, paNa uparathI saMtApa maLe e jamAnAnuM jhera nahi to bIjuM zuM che? tame mAbApa he, zikSaka ho, keInA sahAyaka banyA hi, guru banyA che, tyAM AvA jherane joI, arthAt tamArAthI upakAra pAmelA taraphathI tamane saMtApa maLato joI duHkha thatuM haze paraMtu sAthe sAthe tamArA jIvanane tapAsajo ke tame vaLI tamArA upakArIne saMtApa pamADanAra banyA ke banatA te nathI ne ? mANasane bIjAnA mAthe dezanI pAghaDI paherAvavAnI ane potAnA mAthe guNanI pAghaDI paheravAnI kharAba Adata hoya che paNa A AdatamAM phasAvA jevuM nathI. saMtApa kema TaLe? zati kema maLe? jo tamane tamArA upakArane pAmelA taraphathI saMtApa maLatuM hoya tyAM te evA ja mATe dveSa na karatAM dayA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ciMtavaje. ane tamArA pitAnA evA azubha karmone ja prabhAva mAnaje, jethI tamAruM dila tamAruM kiMmatI citta rana bagaDe nahi. vAte ya sAcI; bIjAne vAMke ApaNuM kiMmatI cittaratna zA mATe kaluSita malina karavuM ? eTale tyAM te nItaratI bhAvadayA vicAravI ke mane te mArA pUrva kRta karma mujaba ja sAruM-narasuM maLe che; emAM A jIvane koI doSa nathI, e te bicArA nimitta mAtra che, paraMtu A bicArA nuM A kRtanatAthI zuM thaze? emane sadbuddhi maLe, ane e palakanA mahAna anarthothI bace. potAnA duHkha aMge potAnA pUrvakRta karma ja javAbadAra che ema svakarma para najara nAkhavA uparAMta vizeSa to vaLI A jovAnuM che ke pitAne potAnAthI upakAra pAmelA taraphathI saMtApa maLatuM lAge che tyAM, saMtApa kharekhara evI paristhitine lIdhe che ke pitAnA mananI saMkucita mudra-tuccha sthitinA hisAbe che? ahIM dA. ta. tame mA-bApa ho te pUchaze - pra-chokarA ADA phATe ne amane saMtApa thAya emAM amArA mananI saMkucitatA zI? kSudratA zI? uo-paNa A vastu jarA aMtaramAM UtarIne vicAraze te samajAya evI che. aMtaramAM UtarIne jovAnuM A che ke "putra ADe phATe, emAM mane saMtApa kema lAge che? mane putra taraphathI bAhya sukha-sagavaDa-sanmAna maLe evI AzA-apekSA rahe che mATe ne? je AvI AzA apekSA ja na hoya, te saMtApa karavAnuM kAraNa che?" Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 pra-paNa dIkarA taraphathI AzA te rahe ne ke e ApaNuM lIluM vALe? ApaNuM mAna rAkhe ? u0-tyAre vAta ja A che ke AvI AzA rAkhI pachI e ADiyA putra taraphathI phaLatI nathI saMtApa thAya che. eTale saMtApa dIkarAnA kAraNe nahi, enI ADAInA kAraNe nahi, paNa ApaNI AzA-apekSAnA lIdhe thAya che. ApaNane A AzA rahe che e svArtha che. svArthanI AzA che e na pUranA putra ApaNA manane sahana thato nathI. manamAM enA para dveSa thAya che. zreSanA kAraNe saMtApa thAya che. te have bole, svArtha lAlasA-dveSa-asUyAvALuM mana e sAMkaDuM ? ke vizALa? vizALa AvA manane na kahevAya, vizALa mana to ni:svArtha, paragaju, sahiSNu, kSamAzIla dayAbharyuM udAratAbharyuM hoya evA manane kahevAya. evuM vizALa mana hoya te koI saMtApa nahi. enAM badale mana svArthavaza sAMkaDuM hoya to keI saMtApa jiMdagIbhara cAlyA kare che. vicArIzuM te dekhAze ke jIvanamAM TheTha aMta sudhI koIne koI saMtApa cAlyA karatuM hoya, to enI pAchaLa kAraNabhUta ApaNuM sAMkaDuM -saMkucita mana che. bAhya duHkha te nimittamAtra che paNa mULabhUta kAraNa nahi; kemake dekhAya che, vizALa dilavALA bhAgyavAnane duHkha chatAM saMtApa nathI thatA. zrI mahAvIra prabhu para saMgama devatA zUlapANIyakSa, gevALiyA, caMDakauzika vagere taraphathI duHkhanI jhaDI varasI, chatAM prabhunA manane leza saMtApa naheAte; kemake mana vizALa hatuM. saMtApa sAMkaDA manane lIdhe thAya che, paNa Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAM mana vizALa hoya tyAM pachI zuM kAma saMtApa thAya ? rAjA zreNikane putra keNike rAjyabhraSTa karI jelamAM nakhAvyA, chatAM zreNikane putranA kAraNe saMtApa nahote thatA. nahitara te manane ema kheda thAta ke "A abhayakumAre kayAM dIkSA laIne mane A nAlAyaka putrane panAre nAkhe? paNa nA, abhayakumAranI dIkSA para kheda nathI thaye, ulaTuM anamedanA ja karI che ke dhanya che abhayakumAra, meghakumAra, naMdISeNa vagerene ke jemaNe cAritra laI janama saphaLa karyo, kamabhAgI huM ke rAjaya ane viyenI mamatAmAM besI rahyo, cAritra lIdhuM nahi, ne janama eLe jaI rahyo che! temaja A jelanAM duHkha sahavAnuM akAmanirjarAmAM taNAI rahyuM che ! cAritra hota te e upasarga mAnI AnadathI vadhAvIne sakAmanirjarA kamAvavAnI thAta." zuM ? rAjA zreNikanA vizALa mananI A udAra vicAradhArA ane sakAmanirjarA-akAmanirjarAno bheda jevA jevA che. duHkha te tamane ya Ave, ne jarUra paDye sAdhune ya Ave. tamAre ya pALele-poSele ne sAro taiyAra karela dIkaro ADe phATe ne duHkha Ape, tema sAdhune ya sArI mahenata laI virAgI banAvele dIkSita karele ne zAstro bhaNAvI-gaNAvI taiyAra karele ziSya kadAca mAnapAnAdimAM paDI ADe phATe, ne sAdhune duHkha Ape. paraMtu tamAre ajJAnatAthI hAya karI e sahana karavAmAM akAmanirjara thAya, tyAre sAdhu Ane eka upasarga sahavAne AvyA mAnI vizALa manathI saharSa sahana karI le emAM ene Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakAmanirjarA kamAvAnI maLe. kAraNa A, ke sAdhu svArtharasa na rAkhatAM vizALa dila rAkhe che pachI ziSya sevA na kare enuM ene duHkha nathI, paNa e avinaya-kRtajanatAgurudroha vagere ghera pApamAM paDe enA para ene dayA Ave che. pitAnA mATe to AvA prasaMgamAM e samaje che ke, kama khapAvAno avasara ehave, pharI nahi maLaze prANI ! re." mAnava-mana AtmAmAM akhUTa saMpatti ane paramazAMti vahetI karavAno pAtALa kUvo che. mAnava-manamAMthI A akhaMDapaNe vahyA kare, paraMtu je ene zudra-tuccha-saMkucita rAkhe te nahi, kintu udAraumadA vizALa banAvo te ja bhUlazo nahi -rUpiyAnA Thera ane sattA-ThakurAImAMthI mahAsaMpattio ane paramazAMti nathI vahetI. emAMthI te bhikhArIpaNuM ane ciMtA-saMtApa azAMti ja vahyA kare che. Aja juo cho ne ke meTA dhanavAnane dhananI meTI tRNA che, moTI bhUkha che, bajAra-duniyA saMsAra pAse moTI bhIkha mAgavAnuM che, "bajAra! duniyA! saMsAra! tuM mane meTI dolata Apa." AvA moTA bhikhArIne akhUTa-avinAzI saMpatti zI? nItaratA svAtha ane moTI tRSNathI mana mudra-tucchasAMkaDuM bane che. evAM sAMkaDA manane zAMti heya nahi bhava mahAna mAnavane; chatAM mana mudra-sAMkaDuM! kevI kamanasIbI? Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je bhava mahAna, tevuM mana mahAna banAvAya. te AMtara saMpatti ane nirbheLa zAMtinI relamachela. mahAvIra prabhunA mahAna manamAM ane rAjA zreNikanA mahAna manamAM duHkha denArA para dveSa nathI varasate, duHkhane saMtApa nathI thatuM. ema tamane tamAre upakAra pAmelA putrAdi taraphathI duHkha hoya ema bane, chatAM ene saMtApa nahi, emanA para dveSa nahi, evuM mana mahAna banAve. tema tame tamArA upakArInA upakArane na bhUle emane saMtApa karanAra na thAo, paNa sevA-zAMti ApanArA thAo evuM mana mahAna banAve. je mana mahAna bane to pachI bIjA para ApaNe bahu upakAra karyAmAM paNa kazuM karyuM na lAge, ne bIjAe ApaNuM para cheDe paNa upakAra kyamAM eNe ghaNuM karyuM dekhAya. sAMkaDA zudra manamAM AthI ulaTuM hoya. ene pite mAmulI karIne ghaNuM ghaNuM karyuM lAge! ne bIjae pitAnA para ghaNuM badhuM karavA chatAM kazuM karyuM lAge nahi ! tyAre A eka vAta vicAro ke meM tamArA para upakAra keTale karyo che? pUrva janamanA dharme ahIM tamane amUlya mAnava-avatAra ane ruDA mAnavadeDathI mAMDIne keTakeTaluM ApyuM che? te dharmanA A athAga upakAra vArevAre yAda Ave che ne? yAda lAvIne e upakAranA dhaMdhanI sAme dharma pratye ze badale vALavAnuM karatA rahevA mATe mana thayA kare che ? mana mudra sAMkaDuM nahi, paNa mahAna hoya to emAM dharmanA athAga upakAra yAda AvyA kare, ne badalAmAM dharmanuM ghaNuM ghaNuM karavAnI IcchA rahyA kare, temaja evA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 manathI khUba khUba dhasevA karI kRtajJatA majAvyAneA sateASa rahe. mana kSudra hoya teA dhame` kazu karyuM" na lAge. dharme ghaNuM karyuM lAge pachI te kema ? te ke savAra paDI jAgyA ke tarata kRtajJabhAve dhama ne dha dAtA deva-guru yAda Ave, parameSThImaMtra yAda karAya te kRtajJabhAve, ke ahe ! A parameSThI-namaskAre ane parameSThIee mArA para keTale badhA upakAra karI mane ATale badhe UMce mAnava avatAre ane saLamAM caDAvyeA che !' Ama navakAra gaNavAnA, devadana karavAnA, pUjA karavAnI, e badhu dharma pratyenI kRtajJatA khajAvavA. dharme mane ghaNuM dIdhu che te huM emAMthI ghI-dUdha-sukhaDa-kezara-varakha vagere dharmanA eTale ke prabhunA caraNe dharavA lai jAuM,'-AvuM rAja ne roja thAya. evuM sAdhu-sevA, sAdharmika-sevA, anuka pAdAna, vageremAM kharacatA rahI dharma pratye mAtra kRtajJatA bajAvyAne saMtA rahe, paNa dha` ma`dira vagere para pAte koI upakAra karyA evI vizeSatA na lAge. tapAso maMdira-upAzraya-dharma khAtAmAM kharacIne tame upakAra karyo evuM nathI lAgatuM ne ? evuM na lAgatuM hoya te beDa para caDAvavAnuM, nAma kAtarAvavAnuM ke takatI marAvavAnuM mana na thAya. jo enu mana thAya che teA enA atA e che ke upakAra peAtAne manAvavA che ke meM dharmanuM ATaluM bhaluM karyuM. meM pUjA bhaNAvI, AMgI racAvI, prabhune gAdIe besADayA, prabhunu ATaluM karyuM, prabhu upara dharma upara upakAra karyo !' kevI ( ulTI gaMgA ! Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaMgA himAlayamAMthI samudramAM jAya che? ke samudramAMthI himAlayamAM? ema deva-guru-dharma taraphathI ApaNA para upakAra Ave ? ke upakAra ApaNA taraphathI deva-gurudharmanI upara jAya? dharmanuM kazuM na karavuM, deva-guru-dharmanI kazI sevA na karavI, e jema eka kRtajJatA bhUlavAnuM gaNAya, ema emanI sevA karavA chatAM kRtajJatA adA karyAnuM na mAnatAM emanA para upakAra karyAnuM mAnavAmAM paNa kRtajJatAne bhUlyA gaNAya. kRtajJatA bhUle e nagharoLa, kUtarAnI jAtathI ga gaNAya. - rAjA priyadarzana pitAnI putrInuM sarpajhera UtArI ene sacetana karanAra rAjA haripheNane bahu upakAra mAne che, ane badalAmAM kRtajJatA bajAvavA hariSaNane kahe che ke "A mArI putrIne svIkArI le, ApanI sevAkAriNI patnI banAvI le; te e bicArI potAnA para vaselA A navA mAnava-avatAra rUpI anupama upakArane yatkiMcita badale vALI zake." priyadarzane khUba Agraha karyo eTale Ama te hariSaNane sevAne kaze badale joI na hatuM, chatA bahu Agrahavaza svIkAra kare paDe, ne tyAM rAjakumArI prItimatI sAthe enAM lagna thayAM. ene laIne pitAnI nagarImAM AvI gaye. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - 14. vItarAganI sAcI sevA prItimatI te have mahArANI banI, ene rAjAnI sevA zI bajAvavAnI haya? sevA te dAsI kare ke mahArANuM? paraMtu jarA samajI leje ke, sAmAnA tananI sevA karatAM enA mananI sevA moTI che. sAmAnA manane zAMti ApavI, zAtA upajAvavI, prakallitatA-prasannatA rahevAmAM sahAyaka thavuM e meTI sevA che. mAbApanA, upakArInA ke gurunA mananI A sevA karavAnuM dhyAnamAM rahe te jIvana aneruM jIvavuM paDe. harapaLe A yAna rahe ke rakhe ne mArAthI evo eka paNa zabda paNa na bolAya jethI sAmAnA dilane azAMti thAya ! mAruM mukha jarAya evuM kaTANuM ke udAsIna na dekhADAya ke jethI emane azAtA upaje ! e saheja paNa mAtra AMkhanA reSa je ya eka paNa vartAva na thAya ke jethI emanuM mana gamagIna bane ! uparathI e upakArI bIjI rIte gamagIna banelA hoya te emane prakullita karavA mATe mAre svArtha bhUlI je kaI bhoga ApavuM jarUrI hoya e Apa joIe." vItarAganI sevA zI? - sevAdharma paramagahane...kema? enI pAchaLa A rahasya che ke sevya upakArInA manane saheja paNa azAtA na thAya evI ApaNe satata jAgRti rAkhI vartavuM paDe, eTaluM ja nahi kitu je e sevya svAmI pote vItarAga jevA hoI ke sthitaprajJa hoI emane kazI mAnasika azAtA Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na hoya, te tyAM paNa emanI sevA zI? A ja ke emanI najaramAM ApaNI leza paNa ayogyatA ke narasApaNuM na bhAse evI takedArIbharyA ApaNA vicAra-vANI-vartAva joIe. samajAya che A ? jue zrI mahAvIra prabhu mikSamAM jaI beThA, yA zrI sImaMdharasvAmI bhagavAna hajI dharatI para hayAta chatAM karoDo mAIla dUra beThA che, te emanI sevA zI karavAnI ? sevA zI rIte karavAnI? A ja sevA, ne A ja rIte, ke emanA jJAnamAM ApaNe agya-narasA na bhAsIe, anucita vartanArA na lAgIe. e zI rIte bane ? emanI AjJAne saMpUrNa vaLagyA rahIe; emanA Adarzane, ne ApaNe Adarza, emanAM siddhAntane ApaNe siddhAnta, ane emanI daSTine ApaNI daSTi banAvIe te ApaNe emanA jJAnamAM agya na bhAsIe, narasA na dekhAIe. dA. ta. ApaNuM keIe moTuM nukazAna karI nAkhyuM, have enA para je ApaNe reSa dhamadhamAvIe, te sarvasanI daSTimAM kevA bhAsIe? athavA reSa-kodha thaI jAya che kintu e roSanI kazI aphasesI nathI thatI, te jJAnInI daSTimAM kevA lAgIe? amegya, narasA ja ne ? basa, tyAM ja ApaNe emanI sevA gumAvI. alabata e vItarAgane pitAne zAtA-azAtAvALuM mana ja nathI, tethI ApaNA ke keInA ya taraphathI emane kazI mAnasika azAtA nathI pahoMcavAnI. paraMtu emane pratisamaya vizvanuM palaTAtuM svarUpa pratyakSa dekhAya che, emAM ApaNe sArA maTI agya banIe, te e paNa jhaTa dekhAvAnuM ne A ja ApaNe Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emanI sevA gumAvI. te have puche - prave-jJAnInI najaramAM ApaNuM agyatA narasA paNuM zI rIte Ave ? u. A ja rIte ke ApaNe emanAM vacanathI ADA cAlIe, emanA siddhAnta-Adarza--daSTithI viruddha vatIe, te svabhAvika che ke ApaNe emanA jJAnamAM agya dekhAIe, narasA jaNAIe. vItarAga sarvajJanI sevA karavI che? emanA sAcA sevaka banyA rahevuM che? te A ja lakSa rAkhyA karavuM paDe ke emanI AjJAnA virAdhaka yA upekSaka na banIe, emanI jIvanadakiTa-jIvanasiddhAnta-jIvanaAdarzathI viruddhadaSTi, viruddha siddhAnta, viruddha Adarza dharanArA na banIe. pUjA karatAM AjJApAlana mahattvanuM - je je he, Ama emanI lAkha rUpiyAthI pUjA karavI sahelI che, paNa A emanAM vacana-siddhAnta-daSTi-Adarza pALavA kaThina che. AnA vinA te ekalI pelI kiMmatI pUjAnI kazI kiMmata nathI. mATe te kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdra sUrijI mahArAje kahyuM ke "vatarAja ! sAtastavajJAnaM pUrama !' "he vItarAga ! tArI pUjA karatAM tArI AjJAnuM pAlana vizeSa mahattvanuM che. AnuM kAraNa pachI AgaLa batAvyuM ke "AjJAnI ArAdhanAthI mokSa thAya, ne virAdhanAthI saMsAra thAya." pUjA te zakti na hoya te na ya bane, echI ya bane, Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa eTalAmAtrathI mikSa nahi aTake, kintu AjJAsvIkAra e che na cAle, ne ethI te mokSa jarUra aTakI jAya. vyavahAramAM juo zuM che? bApanI ke zeThanI bhakti bahu kare, paraMtu emanI AjJAnI paravA na rAkhe, khuzamizAla AjJA viruddha varte, te e kAMI bApane lAyaka dIkare ke zeThane lAyaka nokara nahi gaNAya. bApa ke zeTha ene sAro na mAne, pachI bhale e sevAbhakti sArI karate heAya. evuM ja vItarAga paramAtmA aMge che. emanI AjJA pALavAnuM emanA Adarza emanAM siddhAnta ane emanI daSTi dharavAnuM ja meTuM mahattva che. vItarAga sarvajJanI AjJAnuM vizeSa mahatva kema? eTalA ja mATe ke je raste emaNe cAlIne nijanAM AtmakalyANa sAdhyAM, ne je e ja raste emaNe jagatane batAvyuM, e ja ApaNA mATe paNa kalyANa mArga hoya ne ? arthAt emanAM vacananA AdhAre ja kalyANamArga ne? ke vacanathI ADA cAlavAmAM kalyANa thAya ? sarvajJanAM vacana pramANe pravRtti-amala-AcaraNa hajI ochuM bane, kintu kamamAM kama emanAM sarva vacanane saMpUrNa svIkAra te joIe ja. e hoya te pachI pravRttinI ochAzamAM aphasI thAya. e aphasosI pravRttimAM AgaLa vadhAranArI banavAnI te TheTha vItarAga banavA sudhI pahoMcADaze. mULa pAyAmAM saMpUrNa AjJA-svIkAra salAmata joIe. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 kArIgara bApanA vacana para pUrNa Adare putra AgaLa vadhe. jue niSNAta kArIgara bApanA dIkarA je khApanI AjJAne saMpUrNa mAthe dharanArA hAya, pachI bApa ene kArIgarI zikhavADe emAM dIkarAne ekadama ja badhuM nahi AvaDe, kArIgarIne e abhyAsa karaze emAM bhUle| truTi vagere AvavAnI, ne bApa e ene batAvye javAnA. tyAM dIkarAne jo bApanA vacana para saMpUrNa Adara haze, te e peAtAnI bhula khAmI samajavAne; ane enA para ene aksAsa thavAnI; ne e asAsIthI AgaLa vadhu mahenata karavAne. ema karatAM karatAM e TheTha parAkASThAe pahoMcI kArIgarImAM saMpUrNa niSNAta banavAnA. paraMtu A AgaLa vadhavAnuM tyAM sudhI ja ke e khApanAM vacana para sa`pUrNa AdaravALA banyA raheze. je ghaDI vacana para Adara saheja paNa gumAvye te ghaDI bApe batAvelI bhUla sahana niha karI zake, arthAt e bhUlane bhUlarUpe nahi mAne, eTale pachI pote ane sudhAravA tarapha lakSa ja nahi Dhe. tyAM zI rIte have AgaLa vadhe ? jayAre vyavahAramAM AvuM che ke vaDilanA vacana para sa'pUrNa Adara hoya, te ja emaNe bhUla batAvyAthI peAtAnI khAmI dekhAya che, enA para peAtAne asAsa thAya che, ane ene sudhArIne AgaLa vadhavAnu karAya che. te pachI samajI rAkheA ke AtmAnuM sudhAravA mATe paNa A ja rastA hoya ke jJAnInAM sa` vacana para saMpUrNa Adara heAya, te pravRttimAM e vacane Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 atAvelI khAmI manamAM Utare, enA para asesI thAya ane ene sudhArIne AgaLa vadhavAnu` karAya. eTale AgaLa vadhavAnA A be upAya,--(1) savajJavacananA Adar sAthe sapUrNa svIkAra, ane (ra) vacanAnusArI pravRttimAM potAne rahetI khAmI para bhAre asAsI. zrAvaka jinavacaneAkta sapUrNa ahiMsAne tathA sava thA aparigrahane upAdeya-kavya tarIke svIkArI le che, paraMtu enuM pAlana nathI karI zakatA; eTale je sthAvara jIvAnI ahiMsA pALI nathI zakatA enI ene bhAre aAsI rahe che. A aksAsI ene zakaya eTalI sthAvarakAya jIvonI dayA-ahiMsAmAM prere che, emAM AgaLa vadhAre che, ane ema karatAM eka divasa evA Ave che ke jyAre e sthAvara jIvAnI paNa sapUrNa hiMsAne tyAga kare che, ane sa thA ahiMsAnuM pAlana kare che. khUbI A che ke jinavacana para sarvesarvA zraddhA-Adara hAvAthI, peAtAne gRhasthajIvanamAM anivAya evI paNa lezamAtre ya sthAvara hiMsAne kaLyuM nathI mAnatA; kintu ene pAparUpa ja ane tyAjya ja mAne che. mATe ja e aMge. ene rAjanI aksAsI rahe che ke, are ! A mArI kevI meAhanI phasAmaNI ke enA lIdhe A asaMkhya sthAvarakAya jIvonI hiMsA karavI paDe che ! nahitara e veAe mAru zuM bagADayuM che ? paraMtu je gharavAsamAM niraparAdhI evA emane mArA svArtha haNavA paDe che, e A ghAsane dhikkAra che ! Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema, rAtA paisAne parigraha e pApa che, tyAjya che, chatAM parigraha pApane gharavAsa aMge ja sevavuM paDe che, evA ya A gharavAsane dhikkAra che! gharavAsanA mArA mehane ane hiMsA-parigrahAdi pApone dhikkAra che !" bele, mAtra peTa bharavA pUratA paisA vinA ghara cAle ? eTalA pUratA AraMbha-samAraMbha vinA paNa cAle ? nA. chatAM jinavacana je e parigraha-AraMbhane pAparUpa ane tyAjya kahe che, to e jinavacanaparanA sarvesarvA Adara-zraddhA e pApanI aphasesI ja karAve che. to ja e aphasosImAMthI eka divasa saMpUrNa tyAganuM jema pragaTe che. pApanI satata aphasosImAMthI ja pApano tyAga pragaTe, ane jinavacananA sarvasvIkAramAMthI ja nAne paNa pApanI aphasosI janma, Ama, jinezvara bhagavAnanI mahAna sevA emanAM vacanano pUrNa svIkAra che. e svIkAra karIe eTale emanA jJAnamAM eTalA egya eTalA sArA tarIke dekhAIe. je e svIkAra na hoya ane emanI lAkha rUpiyAthI pUjA-bhakti karIe to ya tethI emanA jJAnamAM sArA lAyaka na dekhAIe. prabhunA jJAnamAM sArA dekhAvuM e emanI sAcI sevA. ema svAmIna ke upakArI mAtApitAnA manane zAtA upajAvavI prasanna rAkhavuM e emanI meTa sevA che. tana karatAM mananI A sevA moTI, prItimatI rANI rAjA hariSaNanA manane sadA prasanna rAkhIne rAjAnI A mahAna sevA bajAvI rahI che. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. rAjA hariSaNa virakta bane che vakhata jatAM rANI prItimatIne putrane janma thAya che, ane enuM "dhAra" evuM nAma pADavAmAM Ave che. e putra UcheratAM hajI bALa che e vakhate juo ke rAjAnA mananI zI sthiti bane che. ApaNe joyuM che ke rAjA hariSeNa tapovanamAM mahine rahI Ave tyAre pavitra tApasanA satsaMga ane kulapatinA tapadezathI bhAvita thayele che, ne tyArathI tattvanuM manomaMthana cAlu ja che. e tattvaciMtanamAM pahelA naMbaramAM saMsAranA padArtho yAvat pitAnI kAyA anitya yAne nAzavaMta jaI evA saMsAra pratye ene vairAgyabhAva jAge che. tyAre pUchatA nahi ke, pravarte pachI e prItimatine paraNya kema? ane pachI paNa enI sAthe saMsAra mAMDe kema? u0AvuM pUchatA pahelAM e samajI rAkho ke vairAgyabhAva ane tyAganI vacamAM AMtaruM che. vairAgya-bhAva Avyo eTale tarata tyAga thaI ja jAya evo niyama nathI. hA, vairAgya thaye tyAganI tamannA khaDI thAya. bAkI saMsAranI anityatA, saMsAranI du:khada ghaTanAo ane saMsAramAM jIvanI karmajanya Dagale ne pagale parAdhInatA uparAMta pAponI anivAryatA.. vagere evuM viSama che ke e je mana para vasI jAya te jIvane vairAgya thaI jAya evuM che. A tamane je vairAgya meghe lAgatuM hoya te enuM kAraNa A che ke A saMsAranI anityatA, duHkhada ghaTanAo, ane jIvanI karma-parAdhInatA vagere para mane barAbara jatuM Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 nathI, vicAratuM nathI. nahitara saMsAranA sukha bhale ne mIThA lAgI gamatA hoya, chatAM jIvana jIvatAM AvatA kaSTo, pApA, vastu-vastunI parAdhInatA, dhAraNA bahAra iSTa viyeAga-aniSTa sayeAga, ane aMte meAta,....vagere khAkhatA evI che ke saMsAra parathI AsthA uThADI mUke, aMdarakhAne enA para aruci napharata mujhavaNa thAya. AnuM ja nAma vairAgya. eTale varAgyabhAva te AvI jAya, paraMtu have evA saMsArane ekadama tyAga karI devA e eTaluM sahelu kAma nathI. e mATe te viziSTa vIceTallAsa joie. sukha- sagavaDamAM peAtAnI gALayA jevI sthiti phagAvI daI, kaSTapratikULatAbharI tyAgI jIvananI caryAe AdaravAnu sattva joI e. e kAMi vairAgya jAgatAMnI sAthe UbhuM thai ja jAya evA niyama nathI. bahu sukhazIliyAne ya saMsAranuM naguNuM svarUpa joI aMtaramAM enA pratye napharata te chUTe, paNa enA tyAganI hAMza na heAya, evuM ane. e te vairAgyabhAva jAgyA pachI mane maMthana cAlyA kare, cAlyA kare, ane aMtaramAM joma vikasAvatAM vikasAvatAM eka divasa eve AvI jAya ke saMsArane phagAvI UThIne cAlatA thaI jAya. rAjA hariSaNanI pahelAM vairAgyanI sthiti UbhI thayela, paraMtu tyAganuM jema nahi. eTale vairAgyabharyA dilathI saMsAra nabhAvye jatA hatA. emAM have vairAgya vadhI gayeA, jAma visvara thai UThayuM, putra dhAra hajI khALa avasthAmAM che, kintu vairAgya ane tyAgane vIcallAsa Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTI UThyA pachI, putrameha zuM, ke patnIhayA rAjyameha zuM, badhAya bAjue besI jAya. tyAre, jagatamAM pAra vinAnA nimitto evA che ke je eka paNa dhyAna para AvatAM jIvanA vairAgyane vadhArI de, ane aMdaranuM jema UchaLI paDatAM jIva badhA ya mamatvane phagAvI daI tyAga tarapha ne tyAgI jIvana tarapha doTa mUke. rAjA haripheNa pahelAM rANI prItimatine kahe che, "juo A jIvana mAruM, jIvanane amUlya samaya duHkhada raMgarAga ane bhegamAM veDaphAI jaI rahyo che, mAnavajIvananuM mahAna phaLa tapa ane tyAga e cUkAI rahyA che. Ama te jIvanane bharoso paNa zuM che ke jyAre dhaba karatuM baMdha paDI jAya ? ane ema thatAM paheleka-kamANI karavAnI taddana ja rahI jAya. mATe huM have A badhI mAyA choDIne tapovanamAM jaI tapa tapavA IcchuM chuM. kAyAne ya zo vizvAsa che ke e kayAre taddana ja zithila na paDI jAya ? ke koI mahAgathI kyAre na gherAI jAya tyAM pachI zI tapasyA thaI zake ? mATe Aje zakita che, te sArI tapasyA sAdhI levI." rANI kahe, "hajI ApaNe saMbaMdha te hamaNAM thaye che, ne ekadama ja tyAganA paMthe javuM che?" rAjA uttara kare che, "devI ! AmAM ekadama jevuM zuM che? jIvanane bharoso nathI, e tame tamArA jIvanamAM barAbara anubhavyuM che. juone sarpadaMza ekAeka ja thayele ne tame mRtyu jevI sthiti para ekAeka ja AvI gayelA! kALane kUra paMjo jIva para kayAre paDe enuM zuM kahI Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9pa zakAya ? vartamAna kSaNe e kALa paMje nathI paDe ene zuM e artha che ke e bIjI kSaNe nahi paDe ? AvA mAthe laTakatI talavAra jevA jIvanamAM tyAgamArgane te vahelAmAM vahelI take vadhAvI levuM hitAvaha che. AgaLa marIne ya tyAga ja karavo paDe che, te jIvana ja tyAgamaya kAna banAvavuM? bhagavatI ! tamArA e prasaMgathI to mArA manane sacoTa lAgI gayuM che ke | mArA para Avo koI kALa paMje nathI paDe ane huM jIvato rahyo chuM te zA mATe ? kSaNa vinAzI bhegasukhamAM ajJAna pazunI jema mahAlavA mATe ? ke avinAzI tyAga ane mokSanI samRddhi sAdhI levA mATe ? bhUlaze nahi, maLelA bAhya saMgo nAzavaMta che, arthAt jIvana nAzavaMta che, kAyAnI zakti sauMdarya badhuM ja nAzavaMta che. AtmA avinAzI che; e avinAzInAM hita A nAzavaMta jIvana ane kAyAmAMthI kADhI levA emAM ja buddhimattA che. bAkI nAzavaMtanI pAchaLa avinAzIne khuvAra thaI javA de e te ajJAna nAnA kIDA-maMkaDA paNa kare che." rAjAnI ceTa aMge ane jIvana tathA kAyAnI nAzavaMtatA para che. A badhuM ya nAzavaMta; tethI have e nAzavaMtatA najara sAme taravaratI thaI gayA pachI jIvana ane kAyAmAMthI sAra kheMcI levA sajaja thaI gayuM che. hariNu rANIne jagADe che - hariSeNa rAjAne A bhAna che ke dunyavI padArtho parivAra ane viSaye anitya che, viyega pAmanArA che, pachI mana Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 para enI hakumata laI enI gulAmI calAvye rAkhavI e bhUkha`tA che; kemake e aMte teA javAnA. jIvanA hAthamAM emAMnu kazuM ja nahi, ane enI gulAmImAM rAgAdi dhane UbhA karyAM e mAthe rahevAnAM. ethI bhavabhramaNa UbhuM rahe. A ucca mAnava avatAre jyAre tapasyAnI uttama taka che ke jenAthI bhavamAM bhaTakayA karavAnA aMta Ave che; te pachI A anitya rAjyapATa ane parivAranA samAgamamAM zuM besI rahevuM ? have to Ane ThADIne jAuM tapAvanamAM ane tapa tapu." rAjAe peAtAnA A vicAra rANIne jaNAvyA tyAre rANI kahe ' te pachI mAre paNa A sayAgAmAM zA mATe besI rahevuM? huM paNa tapeAvanamAM AvI tapa tapIza.' ane jIvana saphaLa karIza.' rAjA puNyazALI; kevI sahucarInA yAga maLyA che! tyAganI kaparI paNa vAta vadhAvI lenArI ! OMpaDiyA makAnanI mamatA na chUTe, teA meATA rAjyapATanI mamatA chUTavI sahelI che? rAjidA sAdAM bhAjana-vastra vagerenI lahera na chUTe, te rAjazAhI sukha-vilAseAnI laherane DavI saraLa kahevAya ? paraMtu e badhAnI anityatAnuM sAcuM bhAna thAya, enI gulAmImAM AtmAne bhUlavAnuM ne Atmahita gumAvavAnu mahA nukasAna dekhAya, ane e dilane bhAre khaTake, te ene tyAga karavA kaThina nathI. rAjA hariSeNe ma`trIone khelAvI peAtAnA vicAra jaNAvI dIdhA. maMtrIoe kahyu', 'mahArAjA ! hajI rAjakumAra Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 mAtra be ja varasanI uMmaranA che, mATe amArI vinatI che ke emane meTA thaI javA DhA, pachI Apa tyAga ane tapane mAga svIkAre e ThIka che. ' rAjA kahe, 'jue maMtrIzvare ! AyuSyanA bharosA nathI ke e katyAre tUTe ? eTale enA vizvAse besI rahevAmAM e kadAca vaheluM ja pUruM thayuM te A UMcA avatAre maLelI sAdhanAnI amUlya taka emaja eLe jAya! jIvane dunyavI AvA samAgamA tA janame janame maLyA ja kare che. janama-janamanA te te saMcAgane ja jo saMbhALatA rahevAnu hAya te pachI peAtAnA AtmAne kacAre saMbhALavAnA ne AtmAnuM hita kacAre sAdhavAnu'? mATe have te amArA nirdhAra che ke tapAvanamAM javAnA eTale lAvA bALakanA rAjyAbhiSeka karI laIe. pachI tamA badhuM saMbhALI lejo. tamArA para vizvAsa che ke tame ene meTa karI suyeAgya zAsaka rAjA banAvI deze. ' maMtrIo kahe ' paraMtu rANI sAhebe tapAvanamAM joDAvavAnI utAvaLa zA mATe karavI joI e ? ' rAjA kahe, ' tame jANA che ne ke emane bhAre sadaeNza thayele ne maravA jevA thaI gayelA ? e te e vakhate gayA ta te kazuM sAruM sAdhyA vinA ja gayA hAta. tyAre jo bhAgyayeAge e jIvI gayA te, zu have hAthamAM raheluM jIvana meADu-mamatAne peASavA mATe ? eTale have emanA mATe paNa tamAro Agraha nakAmeA che. emane paNa emanu Atmahita sAdhI levA de, ' Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 chevaTe matrIone vAta mAnavI paDI, khALa rAja- kumAranA rAjyAbhiSeka karavAmAM AvyA, maMtrIoe rAjya kArabhAranAM sukAna saMbhALI lIdhAM, ane riSaNa tathA rANI prItimatI rAjyanA tyAga karIne tapAvanamAM cAlI nIkaLyA. 16 rAjA rANI tapAvana prati rAjA-rANI tyAga karI tApasane ceAgya veza sarjIne jyAre mahelamAMthI cAlI nIkaLe che e vakhatanuM dRzya ! khUba ja karuNu hatuM. AkhI prajA AvA sArA rAjAne gumAvavA para dhrusake rAtI hatI. rAjA-rANIne vaLAvavA gayelA hajAro nara-nArIomAMnA ekanI paNa AMkha karI nathI. dareka AMkhamAMthI AMsu TapakI rahyA che, mAM udAsa che, ne vANI AvA prakhara tyAganI bhUri bhUri prazaMsA karI rahI che. dareka jaNa potAnI bhAgalabdha ka gALa dazA teA samaje ne? pachI tyAM AvA rAjazAhI vaibhavavilAsa ThukarAvI tApasaveze tapeAvanamAM cAlI nIkaLatA rAjA-rANInI sAttvika dazA para kema evArI na jAya ? kema enI prazaMsA karyA vinA rahe anitya viSayo ane svajanA jIvane kayAre ekAeka cheDI de! e pahelAM te ja enA tyAga karI devA emAM buddhimattA che ne puruSArtha zaktinA sadupayoga che. nahitara buddhi ane zakti baMne ya veDaphAI jAya.' e satyane samajanAra rAjA ane rANI pelA vizvabhUti Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulapatinA tapovanamAM jaI tApasa tApasI tarIke dAkhala thaI gayA. kayAM moTA mahArAjA-mahArANI tarIkenuM rAjamahelavAsI jIvana? ane kayAM ahIM tApasa ne tApasIpaNAnuM vanavAsanuM jIvana ? A vanavAsanuM jIvana eTale to mahelavAsanI badhI ja suMvALI anukULatAe vinAnuM jIvana. bhejana keTalIvAra? bhejanamAM zuM ? vAhana kayAM? zamyA kevI ? ATaluM gajaba parivartana ekAeka apanAvI zakAya ? sAMbhaLatAM manane gabharAmaNa thAya che ne ke "hAya bApa! ATale badhe tyAga ekadama zI rIte apanAvAya ?" paNa najara sAme jue che ne ke badhI ya sArI majenI sukhasagavaDa ekAeka cheDIne mANasa mare che kharo ke nahiM? tyAre zuM ene mATe paraphekamAM AvuM badhuM suMvALuM taiyAra karI mUkeluM che? ekendriyathI paMcendriya tiryaMcagati sudhInA avatAramAM te bhArI duHkhanAM piTalAM khaDakAyelAM paDyAM che. nArakImAM trAsa-ribAmaNane pAra nathI. mAnava avatAre paNa pahelAM to nava mAsanI garbhanI kedamAM pUrAvuM paDe che. tyAre devatAI avatAre kadAca sukha gaNe, paNa te maLa kyAM re paDe che ? mANasa je pahelekanAM A duHkhone vicAra kare ene najara sAme taravaratAM rAkhe, te vartamAna jIvana jIvate jIvate rAjazAhI paNa sukha-sagavaDanA tyAga para "hAya bApa! AvuM kema cheDAya ?" evI gabharAmaNa karavAnuM na thAya. are ! karma ruThe che tyAre A ja jIvanamAM sukha-sagavaDa khUMcavAI jaI kyAM dukhita daridra avasthA nathI AvatI ? e Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 100 AvyethI mana pachI emAM eDajasTa (adgust) thaI jAya che ne? goThavAI jAya che ne? savAla manane eDajasTa karavAne che. svecchAe tyAga karI manane emAM goThavI letAM AvaDe, te pachI koI du:kha nathI lAgatuM. | mana vaibhava parivArane sukhada ane eTale ja mahattvanAM mAnI le che, tethI ja enA tyAganI vAta AvatAM bhaDake che. e virala durlabha mahAkiMmatI puruSArtha zaktithI vaibhava parivAranA svecchAe tyAga karyA pachI je tapomaya jIvana banAvAya, emAM mana goThavAI jAya che, mana evA tyAga tapane ja anukULa mAnI le che pachI tyAM kazuM kaparuM nathI lAgayuM. rAjA hariSaNa ane enI rANa prItamatI tapovanamAM mAjathI tapa tapI rahyA che, ane vizvabhUtiSinI upAsanA karI rahyA che, tattvazravaNa karI rahyA che. emAM eka dukhada ghaTanA banI Ave che. rANI prItimatI tapa tapavA chatAM pAMcame mahine garbhavatI hovAnuM spaSTa dekhAya che. tyAre ahIM tapovanamAM garbhAe keTaluM lajajAspada? rANI tathA rAjA haripheNane e bhAre lajajAkArI bane che. je je huM ahIM hariSaNanA brahmacaryamAM bhaMga thaye nathI. tethI ja ene Azcarya sAthe kheda thAya che ke "A zuM ?" ene khAtarI che ke "rANImAM pahelethI saMsArI jIvanamAM ya pAke sadAcAra che. e kAMI ahIM tApasa jevA ucca jIvanamAM te sadAcArane bhaMga kare ja zAnI?" eTale Azcarya pAmI patnIne pUche che, Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 "he bhAgyavatI ! sadAcAramAM makkama evI tAre A garbha zAno?" prItimatI kahe che, "svAmI ! mApha karaje, jyAre ApaNe tapovanamAM nIkaLyA tyAre ja huM garbhavatI hatI; saMsAravAsamAM hatA e vakhate ApaNuthI ja A garbha rahe. paraMtu jo e saMsAratyAga veLAe huM garbhanuM kahuM to mane A tapa-saMyamanuM jIvana na maLe. tapasaMyamanA e aMtarAyanA bhayathI meM e vakhate kaheluM nahi." meTI rAjarANuM ane saMsAratyAga mATe enA para kaI ja dabANa nahi ke upadeza paNa nahi, chatAM enI saMsAra choDI tapovanamAM tapa tapavA mATenI keTalI badhI tamannA ke e na cheDavo hoya to garbhanuM sAcuM bahAnuM hAjara che, chatAM e nimitte paNa saMsAramAM rahevAnI vAta nathI ! tapa-saMyamanI sAdhanAne gumAvavAnI vAta nathI ! mAnavajIvananA UMcA udeza samajAya che? jIvana kaI UMcI sAdhanA mATe? zuM khAnapAna mATe che? zuM pisA kamAvavA mATe? zuM vepAra mATe che? zuM parivAramAM mohaghelA banyA rahevA mATe che? zuM bIjA para rapha bajAvavA ne raSa karavA sAru che? e badhuM karIne aMte AtmAne zuM sAruM siddha thavAnuM ? maraNa samaye samAdhi siddha thavAnI? jIvatAM je e khAnapAna-vepAra- pisAparivAra Adi samAdhi yAne cittanI svasthatA-zAMtatA nathI dekhADatA, e maraNa samaye zI rIte svasthatA-zAMtatA dekhADaze? Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 rAgamAM zAMti kema nahi? rAgamAM azAMti zI ? :bhUlazo nahi, samAdhi-zAMti mAtra dveSanA dhamadhamATamAM na hoya ema nahi, kiMtu rAganI vihvaLatAmAM paNa na hoya. citta rAga meDa, vigere karatu hoya te paNa enI azAMta avasthA ja che; kemake rAganA viSaya bagaDatAM ke pheraphAra pAmatAM, citta AkuLavyAkuLa thAya ja che. tyAre je avasthAnA hisAbe ja pachI AkuLavyAkuLa banavu paDatu hoya, e avasthA zAMti-samAdhinI na gaNAya. ahIM prazna thAya,pra0- jyAM sudhI rAganI cIjamAM pheraphAra na thAya tyAM sudhI te| e rAgamAM cittane zAMtine anubhava rahe che ne? te rAgamAM azAMti zAnI? u- e anubhava khoTA che. rAgamAM cittane zAMti nathI, kintu eka prakAranA no! che, vihvaLatA ja che; enu kAraNa e che ke mAnA ke e koI dunyavI vastu para rAga bharelA cittathI bhagavAnanuM nAma japavA beThA, ke bhagavAnanI stavanA karavA mAMDI, yA kAi anuSThAnamAM lAgyA to zuM emAM citta sthira rahe kharuM? nA, citta ahIthI UDI UDIne pelI rAgavALI dunyavI vastunA vicAramAM jAya che. cittane tame khe...cI kheMcIne dhakriyAmAM lAvatA hai, ne e khasI khasIne bahAra pelI rAganI vastumAM sarakI jAya che, enA vicAramAM caDI jAya che. te zu' A cittanI vihvaLatA nathI? dhama kriyAmAM asthiratA kema ?HAje dhamI jIvAnI A phariyAda che ke dhama kriyAmAM amane sthirattA kema rahetI nathI ? amAruM citta kema Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 caMcaLa rahe che? AnuM kAraNa spaSTa che ke citta jenA vicAramAM kheMcAya che e vastu para rAga che, yA dveSa-aruci che. je aNagamatI cIjane vicAra Ave che te e TheSa-arucibharyA Ave che. ne emAM garbhitapaNe gamatI vastu para rAga rahele che. dA. ta. vAha garamI paDe che e gamatI nathI, enA para dveSa-- vi zAya che, te enA peTAmAM ThaMDaka game che, ThaMDaka para rA ra che. mULa A rAga upara dveSa thAya che, ane ema thato pratikULa vastu para pa cittane vihvaLa kare che, tethI pachI evuM vivadha citta dharmamAM sthira rahetuM nathI. tti je zAMta-svastha hoya te te dharmakriyAmAM sthira kema na rahe? paNa zAMta-svastha nathI mATe cittanI caMcaLatA anubhavAya che. A azAMti-asvasthatA zA kAraNe ? kaho rAga-dvapanA ja kAraNe. e hoya tyAM sudhI zAMti zAnI ? mATe A vAta che ke rAgamAM paNa citta zAMta nahi paNa azAMta avastha che, vihUvaLa ja che. mATe te dunyavI cIja para rAga sthApavA pachI cittamAM e bhaya ke zaMkA thAya che ke zuM A nAza te nahi pAme? A AvI ja raheze ke bagaDaze?" rAganI vastu na bagaDe na khavAya enI takedArI rahe, enA para AkramaNa dekhI saMtApa thAya. e badhI asvasthatA ja che. are ! kharekhara AkramaNa na AvyuM hoya toya enI mAtra kalpanA thavAthI ya ciMtA-saMtApa UbhA thAya che. dA.ta. gharavALA para ke dIkarA para bahu rAga che, te tapAsI juo ke "A phalunI havAmAM e mAMdA paDaze te? evo Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 bhaya saMtApa thAya che ke nahi ? paisA bahu game che te kharcA vadhI jaze to? TekSa lAgaze to? vyAja ochuM Avaze te??...vagere keTalAM lapharAM cittamAM UThe che? dhana para bahu rAganA hisAbe ja A bhaya-zaMkA-saMtApa ne? mATe sArAMza A che ke rAgamAM citta zAMta svastha nathI, asvastha che, vihvaLa che. vihvaLatA hoya tyAM samAdhi na hoya. vAta e hatI ke jIvanabhara rAga-dveSa karI karIne cittamAM asamAdhine ja abhyAsa rAkhyA karyo hoya te zuM aMtakALe e ekadama TaLI jaIne samAdhi Avaze? je ahIM nahi te pachI parakamAM samAdhi maLaze? prItimatI rANIe jIvanane A UMce Uddeza para ke mAnava-jIvana A samAdhine khUba abhyAsa karI aMte samAdhi siddha karavA mATe che, jethI parlokamAM saheje samAdhi AtmAnI sAthe ja hoya. A samAdhino abhyAsa kayAM thAya ? khAnapAna ane mohamAyAne saMga rAkhyA karavAthI e na thA. emAM te rAgAdi piSAyA kare, ne tethI cittamAM asamAdhi ja rahyA kare. samAdhi te mohamAyAnA raMgano tyAga karI tapanuM jIvana jIvavAthI maLe. basa rANIne AnI lagana lAgI, tethI pote sagarbhA chatAM eNe e vAta chupAvI rAkhI, jethI rAjA tapavanamAM AvavAno InkAra na kare, ne tapa saMyamamAM aMtarAya na thAya. paraMtu have pAMca mahine garbha pragaTa thayAthI zuM kare ? Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 15 rAjA hariSaNane rANIne khulAse sAMbhaLIne pitAne te saMtoSa thayo. paraMtu bIjA tApane darekane zI rIte khulAse karavA jAya ke A te pUrvanA saMsArI jIvananuM pariNAma che, paNa tapovananA jIvanamAM kaze AcArabhaMga nathI thaye? Avo khulAse darekane karI zakAtuM nathI, ane manane vasavaso rahe che ke "A badhA tApasanA manane zaMkA rahetI hoya, tethI have badhAnI najaramAM mAM zI rIte batAvavuM ?" vicAra kevA karavA ? jIvanamAM keTalIka vAra AvI samasyA UbhI thAya che ke ApaNe sAcA sArA hoIe chatAM hakIkta evI UbhI thaI hoya ke jethI bIjAone ApaNA mATe halakI kalpanA thatI hoya, ane ApaNe sAcI vastune khulAso na karI zaktA hoIe;" tyAre muMjhavaNa thAya ke mananI samAdhi zI rIte rAkhava? tyAM samAdhi mATe kamasattAnuM tattva AvIne UbhuM rahe che. ApaNe vicAravuM rahyuM ke, ApaNAM azubha karma vinA ziSTa janamAM ApaNI halakAI thAya nahi. ApaNe sArA chatAM sAcA chatAM ApaNuM halakAI kaNa karAve che ? ApaNAM azubha karmanA udaya. e azubha kyAMthI UbhA thayA? pUrvajIvanamAM ApaNe mahApuruSonA jIvana prasaMgenA vicAra, umadA vicAra, dA. ta. mAnasArInA 35 guNa, samakitanA 67 guNa, mahAvIra prabhunA ra7 bhava, anityAdi 12 bhAvanAo...vagerenA kamasara vicArene bhUla, paranI halakAInA ke jAtanI vaDAInA vicAra karavA beThelA, ane vANumAM e utArelA, tethI evAM azubha Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 kama UbhA thaI gayAM te have ahIM naDe che. "te phikara nahi, have ahIM bIjAnI halakAInA vicAra paDatA mUkI e umadA vicAranI manamAM saLaMga sIriyala (paraMparA) cAlu rAkhyuM. jinanI bhakita ane jinAjJAnuM pAlana pUrve ochA karelAM, tethI ahIM viTaMbaNA-vasavaso ubhA thAya che, mATe have e jinabhaktine vadhAruM, jinAjJApAlana vadhAruM." vartamAna vAtAvaraNa : viSaya: rAjasthAnI pAchaLa A upAya. tevA, ane ApaNA mATe halakuM mAnanAra pratye jarAya Dheba na karAya. jIvanamAM tapAsa ke "eka te pUrvanAM tevA azubha karma ApaNe DagavIe chIe, chatAM vartamAnamAM bIjAnuM halakuM ApaNe nathI vicAratA ne? bIjA para ApaNe Dhera nathI karatA ne?" A muzkela che hai, Aje ApaNI AjubavAtAvaraNa lagabhaga evuM che. kavi kahe chekarata prazaMsA saba mila apanI, parAniMdA adhikerI, kayuM kara bhakita karuM prabhu! terI" AvA vAtAvaraNanI vacamAM rahIne bacavAnuM che. vAtAvaraNa cheDIne bhAgI javAya evuM nathI. kayAM bhAgI jaIe ? jagatanI vacce rahIne ja mokSamArga sAdhavAno che, ne jagata vicitra che, te ethI bacavA kyAM bahAra jaI zakAya e te bacavuM kema eno ja upAya levAne. e mATe mAna vijyajI kavi A ja kahe che - kahata mAna jina-bhAva-bhagati bina, ziva gata heta na merI, kayaMkara bhakti karuM prabhu ! terI " Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 jinezvara bhagavaMtanI bhAvathI bhakti karyA vinA A svaprazaMsAne rega tathA paraniMdAne roga maTe nahi, ane mokSa thAya nahi. prabhunI bhAvabhakitano prabhAva : prabhunI bhakti vinA ke khAlI dravyabhakitathI pelA vicAranA roga maTe nahi. roga maTADanAra che prabhunI bhAvabhakita vItarAga arihaMta prabhunI bhakita karavAne te amuka sajA maLe, paraMtu emAM hRdaya mAtra zuddha bhakitanA hAthI bharyuM bharyuM hoya, ane bIjI kazI nAzavaMta padArthonI. lAlasA-AzaMsA na hoya, to pachI enA saMskAra ane no rasa bIjA samayamAM paNa dilamAM zuddha bhakitanA bhAva jAgatA rAkhe. manane ema thAya - | he ! A prapaMca ke lAhula ane viTaMbaNAbharI duniyAmAM bhagavAna zrItIrthaMkaradeva vinA keNa zAMti-svasthatAprakulitatA ApanAra che? bIjuM kazuM pavitratA. kuti ane ojasa ApI zake ema che? kharekhara vItarAga paramA-mA ja eka AdhAra che, ananya upakArI che. ananya guNabhaMDAra hAIe ja eka upAdeya, upAsanIya ne ArAdhya che. yeya ane smaraNIya che. e prabhunA kevA ucca Adarza ! kevuM emanuM ucca jIvana ! kevAM emanA ucca siddhAnto ! prabhunI kevI UMcI AtmapariNati ! UMcI Atmalagana ! ane parama AtmaniSThatA !" --Ama manane vAre vAre dhayA kare, eTale dilamAM e prabhu pratye prIti-bhakita-bahumAnanA bhAva UchaLyA kare. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 prabhu pratye bhAvabhakita-bahumAnanA manamAM taMraga cAlatA hoya tyAM, jAtanI vahAI ke bIjAnI halakAInA vicAra manane spaze nahi. evA vicAra spharatAM ja pelI vItarAga prabhu paranI bhaktinA bhAva jIvane zIkhave ke "nAdAna ! AvA jAtavaDAI ane parahalakAInA vicArane rega zA piSavA'tA? evuM karatAM karatAM te janmArA ane jiMdagIo vahI gaI ! manane nIrogI nirmaLa banAvavuM hoya, to vItarAga prabhunI laDAInA ja vicAre seva. "garviSTha thatI tArI jAtane e anaMtaguNenA dhaNa prabhunI sAme UbhI te rAkha, ane joto kharo ke emanAmAM je dayA, je kSamA, je tyAga, je vairAgya vagere guNa-samRddhi hatI, emAMnuM tArI pAse zuM che te jAtavaDAI mAne che?" "tyAre, bIjAnuM halakuM, bIjAnI khAmI, bIjAne doSa, joI joI tArA kiMmatI manamAM zI ujajavaLatA, zI svasthatA, ane zA prakAza pragaTe che? enI sAme prabhunA vicAra kare to mana kevuM ujajavaLa-svastha-zAMta ane prakAzabharyuM bane ! mATe mela A jAtavaDAI ane parahalakAI jevAnI lata." Ama, prabhunI bhAvabhakitane kharekhara raMga lAge ane bhakitabhAvanA ja vicAra vAraMvAra AvyA kare, to e anAdinA gojhArA jAlima kuvicArethI mukita maLe. rAjA-rANuM gupta sthaLe rAjA harizeNane patnInI garbhavatI sthiti para ema Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 nathI lAgatuM ke ' aDDI. tApasA niMdA kare, to e kevA kSudra dilanA gaNAya ? 'rAjAnA aMtaramAM prabhu pratyenI bhakti vasI che, tethI dila umadA che, eTale mAtra jAtanI halakAI jue che. patnIne e kahe che. * anyuM te banyuM. paraMtu have ApaNe A niLa jIvana jIvanArA tApasenI vacamAM rahevuM ThIka nathI. tethI kayAMka ekAMtamAM jaIne rahIe.' rANIe e svIkArI lIdhuM, ane baMne jaNa vahelI prabhAte tyAMthI nIkaLI gayA, ne jaMgalanA koIka gupta sthAne jaine rahyA. tApasAnI zeAdha : ahIM tapAvana AvA be ucca AtmA vinA zUnya lAgavA mAMDyu. tApase jUe che ke ' A zuM thayuM ? A ane ekAeka kyAM upaDI gayA ? ' tApasA cAre bAju jaMgalamAM zodhAzodha kare che. kema ? gunegAra samajIne nahi, paraMtu sadharmI tarIke emanA para vAtsalya che mATe, emanA manane jo kazuM duHkha lAgIne jatA rahyA hAya tA emane zodhIne emanA mananu duHkha dUra karIne pAchA tapAvanamAM lai AvI sAthe rAkhavA mATe. dila dharmomAM lAgyA pachI jo e bhUlelA para udAratA dAkhavavA taiyAra na heAya te dharmamAM lAgyuM zAnuM? dhI dila ne udAratA na rAkhatA kSudratA rAkhe, to pachI zuM pApI dila udAra banaze ? udAratAnI AzA kenI pAsethI? pApI pAsethI ke dhamI pAsethI dhanuM zaNa... pakaDanAra upara dharma A bhAra mUke che ke,'tu' anAdinA rAhe tA khIjA jIva pratye kSudratA ane Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 Sa karate hatuM, paNa have tAre anAdi rAha badalI bhUlelA jIva para udAra dila ane karuNA rAkhavI paDaze." A rAkhavA mATe ApaNe ATaluM vicAravuM joIe ke - je dharma tAraNahAra mAnI meM vadhAvyA che, svIkAryo che, to mAre have anAdinA mudra ane kreSilA dilane palaTavuM joIze, nahitara meM dharmane svIkArI ene ze bhAra mAthe rAkhe ?' tApase rAjA-rANIne udAra dile zodhavA nIkaLI paDyA che, tyAM eka vRddha tApasane jaMgalanA UMDANamAM hariSeNa tApasa jatA dekhAyA. tarata pAse jaI emane kahe che, "mahAnubhAva! A tame zuM karyuM ? kema ekAeka cAlI gayA?" tyAM hari peNa e tApasane vAta karI ke "tapavanamAM tApasapaNe rahevA AvatA pahelAM rANI garbhavatI banelI, paraMtu tapovananA saMyama-jIvanamAM AvavAnA aMtarAyanA bhayathI e vAta eNe chUpAvI rAkhelI, chatAM A vastunA ajANa bIjAo have gabha pragaTa thaye dekhI ahIM tapovananA jIvana para zaMkA khAya. e zaramathI amAre guptavAsa levuM paDe." vRddha tApasa kahe che, "aho ! emAM tamAre zaramAvAnuM zAnuM hoya? tApasa meTA manavALA hoya che e kAMI tamane gunegAra samaje nahi. mATe vinA saMkeca cAle tapovanamAM ema bahu Agraha karIne baMnene e tapavanamAM laI gaye. A saMsAranI anitya ghaTamALa dekho-ke bhale hariSaNane A eka ApadA TaLI, paNa have bIjI ApadAmAM phasAya che. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 RSidattAnA janma rANIe kramazaH nava mahinA pUrA karI eka bALakIne janma ApyA, paNa pete prasUtinI vedanAthI mRtyu pAmI, eTale have bALakIne ucheravAneA bhAra hariSeNa tApasanA mAthe ALye. jue kanI viTaMbaNA ! gharanA anyA vanamAM gayA to vanamAM lAgI Aga. janama ApatAM ja dIkarInI mA marI paravArI. saMsAranA bhAvA anitya, nAzavaMtA che, emAM zA rAga karavA ?" e hisAbe rAjAne bairAgya janmelA ane tethI rAjyapATa cheDI vAnaprastha jIvana svIkAreluM, eTale have ahIM rANInA viyeAga para duHkha karavAnuM hatuM nahi, kintu bALakIne kayAM mUkI Ave ? eka jIva tarIke enA para dayA hAya, eTale A sthitimAM enI upekSA na karAya, ene tarADAya nahi. hariSeNu bALakIne kALajIthI uchere che. e ahI' RSi AzramamAM janmI tethI enu' nAma RSidattA rAkhavAmAM Avyu. pachI te saheja meATI thatAM have khIjA tApasAne rAgAdi karA vA dvArA ArAdhanAmAM aMtarAyabhUta na thAya e mATe hariSeNu ene laIne judA sthAne jaine rahe che. hariSeNu peAte tA samaje che, paraMtu bIjA tApaseA paNa A vastu samaje che, eTale have ene A tapAvanamAM sAthe rAkhavAnA Agraha karavA choDI de che. rAgAdinA nimittothI AghA raheAH sAdhaka AtmAne A sAvadhAnI joIe ke Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 rAgAdina nimittathI Agho rahuM," paNa beparavAI ne joie ke "mane nimitte zuM karavAnA hatA?" nimitta sevatAM te bhalabhalA DUkhyA. vizvAmitra Sine menakA apsarAnA nRtyanuM nimitta maLyuM, emAM beparavAI karavA gayA ke "mane taponiSTane A nimitte zuM karavAnuM hatuM ? ? te aMte enAmAM lebhAyA ane paDayA. AjanI duniyAmAM jue che ne ke prabhaka nimitta baha vadhI jatAM e sevavAmAM paDelI prajA kevI pAyamAlInA paMthe paDI che? pavitra rahevuM che? te bhUle cUke citrapaTadarzana, navalikAvAMcana, parastrIdarzana vagere nimitto sevatA nahi. AjanA viSayarasabharyA chApAM vAMcI karA-chokarIonAM mAnasa ane vartAva kevA banI gayA che ? AjanI chokarIone pitAnA zIlanI vizeSa ciMtA rahe che? ke pitAnA aMge pAMga ane hAvabhAva dekhADavAnI ? AjanA chokarAone guNasamRddhinA vicAra cAle che? ke dhanasamRddhinA ? Aje chApAM ane lekavartAve dATa vALyo che. bIjAnA dekhAdekhI navA navA AtmA patana pAmatA jAya che, bagaDatA jAya che. nimitta baLavAna che. tApase tapavanamAM vidattAnAM vAraMvAranA darzanane patananuM nimitta mAnI ene laIne rAjAtApasane ahIM ja rahevA mATe Agraha nathI karatA. rAjA hariNa-tApasa kanyA rASidattAne laI jaI jaMgalanA gupta bhAgamAM rahe che. paNa have kanyA uMmare vadhatAM enuM sauMdarya khIlI UThayuM che. tethI moTo bhaya che ke "keI vanacara mANasa ene joI jatAM enA para upadrava Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 kare te?" eTale kanyAnI rakSA khAtara hariSaNe ene evuM vanaspationuM aMjana ApI mUkyuM che ke evA parajana dekhAI jatAM pite e AMkhamAM AMjIne adazya banI zake. kathAnuM anusaMdhAna - vAta cAlI che kanakaratha rAjakumAranI. e pitAnA Agrahe rukimaNI rAjakanyAne paraNavA jaI rahyo che, emAM ene jaMgalamAM rUpALI kanyA dekhAI paNa pAchI tarata e adazya thaI gaI. tyAM vaLI emAM jinamaMdira jovA maLyuM, te nAhI-dhoI rAjakumAra prabhunI pUjA nimitte maMdiramAM gaye. tyAM eka tApasa ane pilI kanyA dekhAyA! bahAra AvI tApasane "Apa keNa che? ane ahIM jagalamAM A kanyA keNa?" ema pUchatAM, tApase hariNa rAjAno prasaMga kahevA mAMDe che te have ahIM sudhI enI hakIkta kahI. have rAja putrane kahe che - "je bhAgyavAna ! e hariSaNa tApasa huM pote ja ane A triSidattA mArI kanyA che. tamArA mANasone ane tamane e dekhAyA pachI tarata adazya thayelI te aMjananA pratApe.ajANyA mANasa taraphathI zIla para Apattino prasaMga na Ave e mATe kanyAne ahIM adazya thavA sivAya bIjo upAya che?" tApasane kumArane vairAgya aMge saMvAda - rAjaputra kanakaratha tApasane A adhikAra sAMbhaLI diDramUDha thaI gaye. haripeNa tApasanA addabhuta jIvana para , ovArI gaye kahe che, "dhanya tamAre avatAra ! dhanya tamAruM Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 caritra ! aho! sukhada saMgamAM paNa ke javalanta vairAgya? hai prabhu! te pachI amane kema vairAgya nahi thatuM hoya ? mahAna tApasa kahe che, "mahAnubhAva ! A tamane vairAgyanuM caritra sAMbhaLavuM gamyuM, enA para tame evArI gayA e tamArI paNa vairAgyadazA sUcave che. vairAgyanA prasaMga sAMbhaLatAM kayAMya tamane ajugatuM lAgyuM kharuM ke AvuM kema manAya? kema karAya ? nA, ulaTuM mana thayuM, AtaDAda thayo ! e sUcave che ke tamane paNa saMsAranA saMgo rAga-mamatA-AkarSaNa karavA jevA lAgatA nathI. basa, e ja tamArI vairAgyadazA sUcave che." aMtaramAM vairAgyadazAvinA vairAgyanI vAta game nahi kumAra kahe - te prabhu! amArAthI kema AvA duHkhada saMsAra-saMgo chUTatA nathI ? " tApasa kahe che, "e mATe viziSTa vIllAsa joIe che. vairAgya TakAvI rAkhavAthI eka divasa e jarUra pragaTa thaze evI zraddhA rAkhavI jarUrI che. sAthe vairAgyavALA tyAgI pavitra puruSanA samAgama sAdhatA rahevuM. ethI tyAganuM jarUrI AMtarika baLa-vIrya-satva vadhatuM raheze." sava vinA svecchAe viSayatyAga nahi - juo khUbI ! ATalI badhI vAtacItamAM rUpavatI kanyA RSidattA tyAM UbhI che. chatAM rAjakumAra kanakanuM mana enAM para jatuM ja nathI. je manamAM ya e nahi, te pachI enAM darzananI ke enA aMgenI kazI AgaLa vAta-cItanI vAte ya zI? kumAranI A sAtvika prakRti sUcave che. sAme Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 gamatA viSaya Ave e vakhate sattva hoya to ja ene svecchAe tyAga thAya. sattvahIna jIvA ahIM TakI zakatA nathI. avasara maLye paraNelI parastrIne jovAmAM ya lAgI jAya, te pachI a-pariNita eka kanyA para AMkhA mAravAnuM cUke? te have AvuM kema karazeA, ' ema pUchyA vinA rahe? .6 18. sattvanA upAya pra0- evI sattvahInatA kema mITe ? u.-prazna majenA; paraMtu aMtaramAM esattvahInatA khaTakI rahI che ane ene kADhI sattva pragaTAvavu che mATe pUche che? bhUlatA nahi, mAtra jANavA khAtara pUchatA heze| te jANyA pachI ahIM thI kaze| nirdhAra laI ne niha jAe. Aje evA khAlI khAlI jANavA mATe prazna pUchanArA ghaNA jovAmAM Ave che. eTale te sAruM samAdhAna maLyA pachI paNa jarAka peluM samAdhAna jANe gaLe Utaryu nathI te pAchA uMDu kare che! pAchA evA ja prazna khIjA zabdomAM karatA rahe che; temaja ahIMthI gayA pachI emanA pUrva mAnasamAM kaze pheraphAra dekhAto nathI. mATe prazna karavA te sAcuM samAdhAna grahaNa karI dilamAM te jIvanamAM utAravA sAru hovA joIe. astu. .. parastrIdarzananI sattvahInatA kema sITe ? * A praznanuM samAdhAna A che ke (1) pahelu te, e sattvahInatA manane khaTakavI joie ke 'are! huM A keveA muDadAla ke mArI ja AMkhane Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 mArA kabajAmAM nathI rAkhI zako? kAma kazuM saratuM nathI, ulaTuM pAchaLathI citta baLatarAmAM paDe che. chatAM mArI A ghelachA? A muDadAlagIrI? keTalA kALa mATe? jIvavAnuM che keTaluM thoDuM ? emAM A janama-janama cAle evA kusaMskAranA theka UbhA karanArA AMkhanA nAca zA sAru?". ema manane bhAre khaTake thAya. evuM bIjI paNa satvahInatA mATe, (2) A khaTake thayA kare enA para have bIjA pagathiyA tarIke AMkha vagerenA saMyama mATe pUrvanA mahApunA ane satIonAM jIvanaprasaMgo vAraMvAra vicAratA rahevAya. e vicAratAM manane ema thAya ke, "emaNe jyAre vikaTamAM vikaTa saMgo AvI paDavA chatAM, athavA mahAprabhane UbhA thavA chatAM, zIla-sadAcAra-sanmArganI maryAdAothI lezamAtra paNa calita na thavAnA sattva dAkhavyAM, te huM sAmAnya prasaMge ke pralobhanemAM bacavA kema evuM sattva na keLavuM ?" .....AvA vicArathI savahInatA kapAtI Ave, satva pragaTAvatA rahevAya. juo zrImahAvIra bhagavAna, zAlibhadra, jaMbUkumAra sanaskumAra cakavata, sItAjI, caMdanabALa vagerenA sattvanA dAkhalA kayAM ochA che? emaNe kevA saMgamAM paNa kevA mahAsaMyama ane kevI dhIratA-prasannatA-sahiSNutA rAkhelI? cittamAM AnAM vAraMvAra manana sAthe maMthana cAlyA kare to zuM ApaNA aMtaramAM chUpAyela sarva jarAya saLavaLe nahi? bahAra pragaTa thAya nahi? paraMtu vAta e che ke manamAM Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 khIjA DAcarA calAvyA karavA hAya paNa mahApuruSonAM sattvabharyAM prasaMge nahi te pachI sattva kayAMthI pragaTe? (3) sattva keLavavA mATe vaLI eka A upAya che ke jagatanI keTalIka vastu sAme jovuM ke e mahAApattimAM paNa kevuM sattva dAkhave che! dA. ta. caMdanane game teTaluM ghasA e zItalatA ja Ape. ene game teTaluM khALe e suvAsa ja prasarAve. phUlane game teTaluM cALI nAkheA e sugaMdhithI ja hAthane vAsita kare. sAnAne kaseATI para ghase te ca caLakATa ja, chINIthI kApeA ta ya e ja, ne agnimAM game teTaluM tapAveA tA paNa vadhu ne vadhu caLakATa ja dekhADe che. ratnane game teTaluM ghaseA chatAM e teja ja batAve che. tyAre vicAravuM joie ke AvA ekendriya phUla-sAnuMratna--cana jevA jIva paNa jo guNa ja batAvavAnuM sattva dharAve che, te pachI huM paMcendriya mAnava sattvane na keLavuM ? (4) sattva keLavavA vaLI A jue ke jIvanI vaDAi zemAM ? sattvahIna banyA rahI karamAvAmAM ne kALe paDavAmAM ? ke praphulrita ane ujajavaLa rahevAmAM? jarAka-zI vAtamAM krodhathI dhamadhamavAmAM? ke mana zAMta rAkhI kSamAnI udAratA dAkhavavAmAM ? zelA kayAM ? eka jarA rUpALI bhikhAraNa sAme AvI enA para AMkhA vaLagADI devAmAM? ke meATI iMdrANI Ave chatAM enA para saheja maTaku ya na mAravAmAM? AtmAnAM sau ya ane uttamatA zAmAM e iMdriyA tathA mana para saMyama keLavI bhalabhalA paNa viSayAthI vimukha rahevAnuM sattva dAkhavavAmAM che. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 bele, sasare dIkarAonI vahuo sAme joyA kare emAM zebhe ? ke sAme saheja paNa AMkha na laI jAya emAM zebhe? zobhA zAmAM kuTuMbane vaDere ghI-dUdhamAla pitAnAM bhANe bhare emAM ? ke kuTuMbanAM bhANe bhare emAM ? jarAka jarAkamAM nAnaDiyA para roSarepha kare emAM ? ke emanI bhUlabhAla khamI laIemanA heta-sabhAva vadhAre emAM ? sajane ane mahAtmAo kema pUjAya che? strIo sAme najare nAkhe ethI? ke moTuM nIcuM karI daI leza paNa maTakuM na mAre ethI? kodhI abhimAnI bane ethI ? ke zAMta kSamAzIla ane namra-mRdu bane ethI ? zebhA-pUjA-vaDAI guNenAM keLavavAmAM che, paNa nahi ke deze poSanArI niHsarvatA rAkhavAmAM. anaMtA janama evI nisattva-muDadAla sthiti rAkhI rAkhI deSa-duSkRtya-durbhA piLe rAkhyA; te zuM ahIM paNa e ja cAlu rAkhavAnuM ? sarva keLavavAno A mahAna janama maLe che, to have sattva ja keLavuM - A nirdhAra thAya, te sattva keLavAya. kanakarane sattva jALavavAne prayatna che. tethI kanyAnI sAme na jotAM ke enA aMge kazuM na pUchatAM tApasane vairAgya ane tyAganuM pUche che. SinA khulAsA para rAjakumAra kanakarathanA samAjamAM AvI gayuM ke "saMsAra para vairAgya thayA pachI viziSTa vIrya sattva pheravavAmAM Ave to ja saMsArane tyAga thaI zake." Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. raSidattAnuM lagna kumArane tApasa kanyA svIkAravA kahe che - hariSaNa tApasane ciMtA che kanyAnI ke,-"have uMmaramAM AvelI ene kayAM varAvavI?" emAM ahIM pahelAM A rAjakumArane sAro paricaya meLavyuM che, tethI te ene badhI vAta karI. temaja vizeSamAM enA vivekabharyA bela sAMbhaLyA eTale tApasana manane ema thAya che ke, kanyAne kyAMka devAnI te che ja, te saheje saheje ahIM maLI gayela AvA vivekI saguNI ane sugya rAjakumArane ja kAM na devI ? daI dauM eTale mArA mAthethI A bhAra UtarI jAya." ema vicArIne rAjakumArane kahe, "kumAra ! tame amArA memAna banyA che, tethI memAnanI bhakti karavA mATe A kanyA tamane devA IcchuM chuM. mane vizvAsa che ke tame e svIkArI leze; na nahi paDe." yuvAnInA raMga judA che. kumAra rukimaNIne paraNavA nIkaLe che ane A mAgaNa para have kanyA tarapha javAnuM thAya che, ane jotAM cittamAM enA tarapha rAga UchaLe che. RSi-kanyAne paNa pitAnI mAgaNI sAMbhaLatAM ane kumAra para dRSTi paDatAM eka bAju rAganuM AkarSaNa UbhuM thAya che, ane pitAnA bela para bIjI bAju lajajAthI enuM mukha nIcuM namI paDe che. rAjakumAra kanakarI jue che ke "pitAne Agraha Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 mULa te kanyA paraNI levAnA che, pachI cAhya e rukimaNI hA, ke RSidvattA. emAM rukimaNInA hajI kAMi anubhava maLyA nathI, te ahIM A mahAna tApasa hariSaNanI hakIkta sAMbhaLatAM A kanyA nirdoSa ane keI purUSanA saMparka mAM nahi AvelI lAge che. te ene ja kema na svIkArI levI ?' ema vicArIne tApasane kahe,-jevI tamArI AjJA.' kanyA sAthe lagna : khasa, tyAM RSadattAne kanakaratha sAthe bahu ullAsathI paraNAvavAmAM Ave che. kanakaratha rAjaputra tApasanA AgrahathI pachI tyAM keTalAka divasa rAkAya che. have kumAra tApasane kahe, 'tAta ! have kRpA karIne mane rajA Ape! huM mArA pitAjInA caraNamAM pahAMcI jAu. ' rASi` hariSeNa A sAMbhaLIne gadgad svare kahe che kanyA aMge mApa tApasanI bhalAmaNu : ' jue kumAra ! mAre have kAya patI gayuM che. tamArA jevA jamAI ne pAmI huM kRtakRtya banI gayA chuM tethI have tamane vadhu rokI zakatA nathI. paraMtu mArI A tamane khAsa bhalAmaNa che ke tame A kanyA tarapha khuba rahema najara rAkhajo. kanyA vanamAM janmIne vanamAM ja UcharI che, tethI e mugdha che, bhALI che, zaherI vAtAvaraNa eNe joyu' nathI, tethI AMTIghu'TIe e kazI jANatI nathI. mATe tame ene kharAkhara sabhALo; enI bhUlabhAla upara udAra dila rAkhI ene samajAvI leze. meTA rAjakuLanI keI Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 aNadhArI aniSTa khaTapaTa UbhI thAya ene bhega ene banavA detA nahi." tame to kumAra ! kAle rAjA thaze, eTale jagatanA AdhAra thaze. tethI jene potAnA karyA, enA para tame vAtsalya-bhAvane ja dharanArA banaje. vizeSa tamane zuM kahevuM ? A bALAne apamAna-avagaNanAnuM pAtra na banAvaze. tamone mahA guNasaMpanna tarIke joyA che, mATeja A vanavAsI paNa kanyA tamane seMpI che. tamArA jevA guNanidhinA saMparkathI A paNa guNavatI banaze. caMdananA vanamAM caMdananI suvAsanA saMparkathI pAsene lImaDe paNa, caMdana jevI suvAsavALa banI jAya che. haraNanI ghUMTImAM peThelI dhULa paNa kasturInI suvAsane pakaDe che. tethI tamArA saMparka kanyA guNasamRddha thAo. tame ene barAbara saMbhALaje ema huM IcchuM chuM." rAjarSithI kahevAyelI amRtasamI vANI, ane te yuktiyukta vAtsalyabharI temaja gadgad svare kahevAyelI, eNe kumAranA dilane vIMdhI nAkhyuM. AMkha AMsuthI bharAI gaI. RSidattA pratye jabaradasta lAgaNuM UbharAI gaI. manane thayuM ke "AvuM anahada prema sAthe pAlana mArA prANunA bhege paNa karavuM ja joIze; nahitara huM vizvAsaghAtI ane nirdaya TharuM !" prasaMga prasaMgane mAna hoya che. putrI ane jamAI baMnenA vidAya vakhatane prasaMga ja viziSTa hoya che. enA hisAbe paNa rAjarSinI vANI bhAre asara karI jAya che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zabdane camatkAraH mahAdAnane upAya mAtra, prasaMge ucita belatAM AvaDavuM joIe nahitara vivAhanI varasI thAya. jIvanamAM ApaNane aneka prasaMgane lAbha maLe che; paNa je evA prasaMgane vadhAvI laI ucita vivekabharyo veNa kADhIe te sonA savAsa thAya; ne e na AvaDe to senA sATha thAya ! mANasanA avasaracita bela parathI enI UMcI kiMmata thAya che. vacana anucita kADhe ke ucita kADhe, emAM kazo kharca lAgatuM nathI ke zramavizeSa paDatuM nathI. " te pachI jaza zuM kAma na le? ucita vivekabharyA mulAyama veNathI sAmAnA dila kema na jItavA? kaDavA belamAM kevI ghelachA? jIvanI A ghelI mAnyatA che ke "huM caDabhaDiyA bola na beluM, taDAka ne bhaDAka jevAM veNa na saMbhaLAvI dauM, to nukasAna thaI jAya." emAM to laka kahe che javA de e bhAInI vAta enI te mijAsI prakRti ne kuhADA jevI jIbha che, eka ghA ne be TukaDA kare evI !' evI jIbhane zuM lAbha? nukazAna te puNya hoya te kazuM thatuM nathI. UlaTuM, kaDavI yA avivekI jIbhathI sAmAne nehasadabhAva jIvanabhara gumAvavAnuM moTuM nukasAna UbhuM thAya che. cIjanAM nukasAna karatAM premanAM nukasAna meTAM cIjavastu e keI jIvanabharanI bAbata nathI; tyAre Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 jenI sAthe jiMdagI kADhavI che enA neha-saddabhAva TakyA rahe e jIvanabharanI upayegI bAbata che. to koNa e mukhe hoya ke kAmacalAu cIjane sudhAravA jIvanabharanI cIjane naMdI kADhe ? mATe zANA thAo, samajadAra bane, jIbhane aviveka-anucitatA-uddhatAI-karkazatA vagerethI bacAvI le. jIbha para madhapuDo mUkI do jethI emAMthI madha ja madha jharyA kare. basa, pachI prasaMge prasaMge madha jevAM mIThAM veNa jharavAthI virodhIne paNa vahAlA lAgaze te sagA-snehInA to tamArA para heta varase emAM navAI zI? sItAnA camatkArika bola : cogya zabda te camatkAra che. TreSanI Aga para himanI varSA kare, zekanA hRdaya para caMdanarasanA vilepana kare ! brAnta mAnyatAnA aMdhakArane naSTa karI de! anaMta, kALanI mahamUDhatAne uDAvI de ! juo - sItAjIne mATe rAmacaMdrajIne lAgyuM ke "leka kahe che ke e rAvaNane tyAM rahI AvelA mATe rAmacaMdrajI jevA mahAna rAjAe gharamAM na rakhAya, te pachI mAre eka sArA rAjA tarIke emane rAkhavA nahi. joIe,' ema vicArIne emane jaMgalamAM mUkAvI dIdhA. paraMtu mUkavA janAra senApatie sItAjIne vanamAM choDI emanI pAse svAmIne kahevAne saMdeze mA, te mahAsatIe kahyuM - svAmIne kahe che ke lekanAM vacanathI tame mane cheDI te bhale, paraMtu kAle UThIne loka tamArA jaina dharmanI niMdA karI e choDavAnuM kahe, te Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 paNa tame ene choDatA nahi, kemake mAro tyAga karavAthI tamane mArA karatAM sArI patnI nahi maLe ema nahi, maLaze, ane ethI tamAre mekSa aTake ja evuM nathI. mekSamArge caDI javAthI mekSa paNa thaze. kintu vItarAgane jaina dharma choDI devAthI enAthI savA te zuM, enI haLane ya dharma nahi maLe, ane je maLaze e sarAgIne dharma maLaze, emAM tamane sAce mekSamArga nahi maLe, ane ethI tamAre mokSa acUka aTakI jaze." sItAjInA A zabda jyAre rAmacaMdrajIe sAMbhaLyA tyAre eNe camatkAra saro, sAMbhaLatAM ja rAma mUcchita thaI gayA, ane bhAnamAM AvatAM ja kahe "are ! meM AvA mahAna divya dilavALI ane subuddha mahAsatIne ajJAna mUDha lekanA belathI jaMgalamAM choDAvI ? A mArI kevI mUrkhatA? kevI nirdayatA?" pachI tenA patine kahe "cAla jaldI ratha tyAM laI le, ApaNe mahAsatIne pAchI laI AvIe." zabda zuM kAma kare che? rAmanA haiyAne sItAnA zabdoe palALI nAkhyuM, ajJAna mUDha lokanAM vacana para madAra bAMdhavAnuM mUkAvI dIdhuM. alabat rAma jaMgalamAM zodhavA gayA, paNa sItAjI maLyA nahi, tyAre emane pArAvAra zeka sAthe pastAvo thaye. varSo pachI lavaNa-aMkuza bahAra paDI rAmacaMdrajI tathA lakSmaNajI sAme sacoTa laDAI ApatAM, jyAre rAmane emanI oLakhANa paDI ane sItAjI maLyA, tema ja emanI pAse Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 agninuM divya karAvatAM e emAM kSemakuzaLa pAsa thayA tyAre pitAnA apakRtyathI bhAre dilavALA rAma sItAne kahe che - devI ! mArA lIdhe tamAre ATaluM badhuM kaSTa paDayuM tenuM mane bahu duHkha thAya che, kSamA karaje." sItA rAmathI ja bacAva mAne che - e vakhate juo sItAjI zabdane camatkAra ke saraje che ! e kahe che,-"nAtha ! A zuM bole che ? tamArAthI mane kaSTa ? nA, nA, tamArAthI mane kaSTa nahi, kintu jabaradasta bacAva maLela che. juo (1) tame ja mArA dilamAM hatA ane bIje kaI puruSa nahi, tethI ja mane bharajaMgalamAM dharmane bhAI maLe ane eNe Azraya ApatAM sukhe sukhe A tamArAM be ratnano janma thayo ane e UcharI moTA thaI gayA. (2) ema, nAtha ! tame ja mArA dilamAM hatA paNa anya kaI puruSa nahi tethI ja A agninI khAI pANInuM saravara banI gaI tamArA badale je bIje puruSa mArA dilamAM hota to zuM enI majAla hatI ke e agnine pANI banAvI de ? e to Apa ja dilamAM hatA eTale Ama banyuM. mATe ApanAthI te mane kaSTa nahi, paNa bhAre bacAva maLela che ! pachI Apane zAnuM duHkha karavAnuM hoya ? ke zenI kSamA mAgavAnI hoya ? Apa to mArA upakArI che." zabdane camatkAra ke? sItAjInA A zabdoe rAmacaMdrajInA dilane zeka miTAvI bhAre dilane pheruM Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 phala karI dIdhuM. rAmane sItA para anahada sadUbhAva vadhI ga; eTale badhe ke sItAjIne te saMsAra tyajI dIkSA levI che, paNa rAma AvA ucca nArIratnane viyega sahavA taiyAra nathI. saddaguNe AkarSaNa te kare che, paraMtu samayecita viziSTa zabdo AkarSaNane bhAre vadhArI de che. AbhaTa e rAjA kumArapALanA eka mahAna maMtrI emaNe rAjAnI AjJAthI eka anADI duzamanane jItI enuM rAjya ane ghaNI saMpatti rAjAnA kabaje lAvI mUkelI tyAre kumArapALe AdmabhaTTane keTalAya hAthI ghaDA ane lAkha rUpiyAnuM InAma ApyuM. e laIne AdmabhaTTa ghara para jAya che, paraMtu vacamAM keI yAcaka dAna mAganAra maLyA bole; AmAMthI dhana chUTe? chUTe te keTaluM chUTe? AmrabhaTTa ghera pahoMcatAM sudhImAM badhuM ja InAma dAnamAM daI de che !! zI rIte eTaluM badhuM hAthathI chUTayuM ? mahAdAnanuM eka kAraNa svabhAva, amApa saMgrahanA svabhAvanI jema amApa dAnano svabhAva : AdmabhaTTanA hAthe eTaluM badhuM aDhaLaka dhana dAnamAM chUTavAnuM- (1) paheluM kAraNa to emanAmAM mahAna dAnasvabhAva hate. Aje keTalAyane paisA bhegA karavAne svabhAva hoya che ne? keTalAyane saMgharI rAkhavAne svabhAva hoya che ne? te keTaluM bheguM kare che, ne keTaluM saMgharI rAkhe che? kahe, enuM mApa nahi. basa e ja rIte dAnarucivALA chone dAna devAne ja svabhAva e hoya che ke tyAM pachI che emAMthI keTaluM devuM enuM mApa nathI hotuM. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 kRpaNa mANasa A svabhAvane na samajI zake. jemake, saMsAranA ati Asakta mANase-"zAlibhadra jevAthI mahAsaMpatti ane parivAra vagere saMsArano ekIkalame tyAga ze karAye?"--e nathI samajI zakatA. lakSmI ane viSayenI ati Asakti cIja ja evI che ke pite te dAna ane tyAga karavAnI te vAte ya zI, paraMtu bIjAo dAna ane tyAga kare e samajavAnuM pacAvavAnuM ane anudavAnuM paNa emanuM gaju nahi! pachI UMce mAnavabhava maLe chatAM emAMthI evAne zuM kamAI javAnuM ? rAkha ne dhULa. ati AsaktinA lIdhe te evA gherA kusaMskArane jaze tathA pApakarmone e rAzi kamAIne javAnuM thAya ke pachI durgatinA halakA avatAra ane emAM aparaMpAra duomAM kAmaNa, uparAMta viSayanI ati AsaktinA ghora pAponuM AcaraNa ja jovA maLe. dhana-mAla-parivAra ane viSayenI ati Asakti bhUMDI. aphasI ATalI ja ke evA jAlima duHkhadAyI pariNAmane paNa lakSamAM na levarAvatAM ati Asakti keTe vaLagI rahe che. jANe jIvane svabhAva ja eva! AmrabhaTTane dAna devAne svabhAva enI pAse sahelAIthI mahAdAna karAvI de che. (2) mahAdAnanuM bIjuM e paNa kAraNa che ke yAcakee jaina dharmanI vAhavAha gAvA mAMDI hoya tethI avasara para dharmanI evI vAhavAha belAvavA mATe chUTe hAthe dAna dIvye rAkhyuM hoya. kiMmatI zuM ? paisA ke jaina dharmanI vAhavAha ? Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 dharmAtmAne mana dharmonI jAhojalAlInI sauthI vadhAre "mata hAya che, enI AgaLa paisAnI kiMmata nahi. dharaNuzAha peravADa eka rANakapurajInuM maMdira khaMdhAvavA pAchaLa e kALanA navANu kroDa rUpiyA peAtAnA zI rIte kharcI zakayA haze ? emaNe joyu. ke mane mAnavabhavanI A mahAna satithI mAMDIne dhana vagere badhAnI aDhaLaka puNyAI ApanArA tathA have pachInA bhaviSyamAM mArA tAraNahAra devAdhidevanuM viziSTa bhavyatAvALu' maMdira adhAvavAnI A seAnerI taka che; te evuM ba dhAvI dauM ke emAM sekaDA-hajAro varasanI jADojalAlI thatI ja rahe; keI lAkhA jIvAnA klimAM e dharmanAM bIja ane dhanuM pASaNa karatuM ja rahe ! maratAM potAne te avazya mUkavAnI, tathA mUkelI pachI bIjAonA viSayavilAsa pAkhanArI, ne asaMkhya sthAvara vagere jIvAnA kaccaraghANa kADhatI rahenArI lakSmInA AvA sadupayAga na kare e kevA pAmara ane kaMgALa ? tana-mana-dhananA ze! sadupayoga saMsAramAM bhaTakatAM jIvane lakSmI prApta karavAnI navAI che ? anatI vAra e maLI; nathI maLyuM. ethI dhanI jAheojalAlI karavAnu. mUDha jIvane e bhAna nathI ke geAjhArI lakSmIe ja ati Asakti tRSNA mamatA karAvI karAvIne ja mane durgAnA dharAmAM evA pheMkI dvIdhA ke bhavAnA bhavA sudhI emAM ja bhaTakatA rahyo. mATe A zIkhA ke maLelI tana-mana-dhananI sa`pattithI -: Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 ApaNuM pitAnA ane bIjAnA AtmAmAM dharmanI jAhejalAlI kema karatA rahIe? paramAtmAnI bhakti, sAdhusAdhvInI sevA, samyagUjJAnane pracAra, tIrthayAtrA, upadhAna, ughApana, vratadhArInAM sanmAna, sAdharmika bhakti, tapasvInI bhakti, anukaMpAdAna vagerethI ema tyAga-tapasyAthI, vrata-niyama ane zIlasadAcArothI tathA dharmanA anuSThAnethI, ane zubha bhAvanAo tathA kSamA Adi zubha bhAvathI tana-mana-dhanane lekhe lagADI zakAya, dharmanI jAhojalAlI karI zakAya. AdmabhaTe dharmanI jAhojalAlI thavAnuM devuM hoya tethI meTA InAmanI badhI ja rakama dAnamAM lUMTAvI dIdhI. kahe che ne "jIvyA karatA joyuM bhaluM ?" ema, "bhegavyA karatAM dIdhuM bhaluMno hisAba hoya tyAM detAM ze AMcako? (3) mahAdAnanuM trIjuM A paNa kAraNa che ke lakSmI ghare laI gayelI mamatAne poSe, e karatAM dAnamAM UchaLI dIdhelI pAchaLathI vAraMvAra sukRta-anumodanAnI ane nirmaLa yazanI kamANI karAve ! A hisAba, A dheraNa dAnane svAbhAvika banAvI de che. e yaza e ke bhaviSyanA kALamAM paNa hajAro-lAkhe ne dAnanI preraNA protsAhana Ape. astu. A prabhaTTe dAna te daI dIdhuM paNa vinisaMteSioe jaIne rAjA kumArapALane bhaMbheraNI karI "mahArAjA Apane jhAMkhA pADavA mATe AgraMbhadde IrSyA ane abhimAnathI ApanI badhI bheTa yAcakemAM UchALI dIdhI ! Ape te bahu udAratAthI lAkhanuM inAma ApyuM, paNa enA ja para Amrabhara Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 Apane jhAMkhA pADavAnA dhadho karyAM,kevI IrSyA ! kevu' gumAna !" rAjAne kSaNabhara AMcakA lAgyA ke A zu' ? emaNe tarata AmrabhaTTane bolAvyA, ane kahyuM kema bhAI badhu InAma dAnamAM daI dIdhuM te mArA karatAM caDiyAtA thavA mATe ?' AmrabhaTTa kahe che, mahArAjAdhirAja ! ApanAthI caDiyAtA te huM chuM ja. Apa che eka tribhuvanapAla DAkAranA putra ane huM chuM aDhAra dezanA samrATa rAjAdhirAja kumArapALane putra. evA samrATanA putra tarIke mAre A dAna devu* ucita ja che; emAM samrATanI ja zobhA che.' daDhaprahArIne zabdanA camatkAra : kevA zabda ! kumArapALa rAjAnA haiyAne e camatkArika asara kI gayA. mahAna purUSonA jIvanAmAM AvA zabdanA camatkAra ghaNA jovA maLe. zabdanA prabhAve jIvanabharanA adhakAra UlecAi jAya che. dRDhaprahArI gheAra cAra hatyAe karyo pachI pastAyA. have jIvavuM nakAmuM lAge che tethI jaMgalamAM ApaghAta karavA mATe doDI rahyo che. tyAM mahAtmA bheTaDyA, mahAtmA muni kahe che, kema doDe ?' dRDhaprahArI kahe 'mahArAja ! huM dhAra pApI chuM. AvezamAM evI cAra mATI hatyA karI nAkhI ke mane lAge che ke mArA jevA pApAtmA have jIvavA lAyaka nathI, mATe ApaghAta karavA jAu chuM.' mahAtmA kahe, ' bhalA AdamI! te ema kAMi marI javAya? tuM marIza paNa tArAM pApa kayAMthI maraze ? ane Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 e ahIM nahi mare te parabhavamAM tArA DUcA kADhI nAkhaze, ghera trAsa deze ! e te ahIM jIvatA rahIne pApane mAre, te ja parabhave nirAMta. daDhaprahArI parabhavanA A trAsane sAMbhaLI cAM, ane kahe che, "te zuM prabhu! mArA AvA ghora pApane ahIM mArI zakAya? mahAtmAe kahyuM "hA. A zuM? AthI paNa bhayaMkara pApane ya ahiMsA-saMyama-tapanI utkRSTa ArAdhanA dvArA nimULa naSTa karI zakAya." daDha prahArInuM dila palaTAI gayuM ! ane e ArAdhanA mATe taiyAra thaI gaye. tyAM ja saMsAra tyAga karI cAritra lIdhuM, ane pratijJA karI ke "jyAM mAruM pApa yAda Ave e divase AhAra-pANIne tyAga." A pratijJA karI nagaranA daravAjA bahAra kAussaga dhyAnamAM UbhA rahevA mAMDayuM. have kema? je nagaramAM cAra ghera hatyA karI hoya, e nagaranA leka ane jeI tiraskAra karavArUpe e pApa yAda karAvyA vinA rahe? are ! tiraskAra mAtra zuM? ene lAta- lAkaDI-dhabbo mAranAre ya keka maLI Ave. thayuM, roja upavAsa paDe che. uparathI apamAna tiraskAra tADana maLe e juduM; chatAM DaravAnI vAta nathI. emAM eka daravAje leka thAkavuM. te bIje daravAje, eja pramANe dhyAnamAM UbhA, ne kadaryane sahI. vaLI trIje daravAje; pachI ethe daravAje, ema cha mahinA sudhI lAgaTa upavAsa sAthe kadarthanA sahI mahAtmA daDhaprahArI tarIke prasiddhi pAmI gayA. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13ra badhe zAne pratApa? zabdanA camatkArane "tuM marIza, paNa tArA pApa zI rIte maraze?? A zabdoe ene ApaghAtathI aTakAvI mahAtmA banAvyuM. jIvanamAM zabdanA camatkArane samajI, vANI para saMyama mUkavA jevo che. vANImAM kuzaLatA vAparavAne abhyAsa karavA jevo che. ghare memAna laI gayA, gharavALAe jamADyA, paNa je maka laI gharavALAnAM sAMbhaLatAM memAnane kahe, "bhagavAnanI maherabAnI che ke A gharavALa ratana jovA maLyA che. jAte bhAre zrama laIne gharanI zobhA vadhAre che." basa, tyAM e sAMbhaLIne gharavALA pANI pANI thayA ja samaje. eTaluM ja na AvaDyuM te jAte dahADe kaMTALIne mAM caDAvI kadAca saMbhaLAvI de ke bIjAnI veTha karavA ja amane ahIM lAvIne besADyA che? kema jANe rasAyaNa rAkhI ! te jene ne tene upADI lAvavA che, te rAMdha enuM, tuM tAre bhaThiyAruM kUTayA kara... zabdane viveka na AvaDe to AvA kaleza UbhA thAya. upaSTa haNuM dazanAcAramAM zabda camatkAra : zAstrakAroe samyagdarzananA AcAramAM A samajIne ja upakhaMhaNane eka AcAra mUke che. "upakhaMhaNa eTale sAmAnA guNanI prazaMsA, sukRtanI prazaMsA, sevAgaNa-ArAdhanAnA parAkramanI prazaMsA karI pratsAhana ApavuM te upakhaMhaNa kahevAya. samyagdarzananA A AcAranA pAlanamAM zuM che? zabdane camatkAra ja ne? sAmA para camatkAra Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 te thAya, kintu potAnA AtmAmAM paNa guNa-sukRta-sevAnI anumodanA ane dharmaprema vadhAravAnuM ne tethI guNa-bIjAdhAnane camatkAra thAya. basa, vAta A che,-bole te jokhIne vicArIne saumya madha jevI bhASAmAM bole; evuM goThavIne bolo ke sAmAnA kalejane ThArI de! pretsAhita karI de! enAmAM sneha sadbhAva vadhArI de! rAjakumAra kanakarathane jamAI banAvI vidAya detAM pahelAM haripeNa rAjarSi AvI vANImAM kahe che,-"juo, tame to mahA guNasaMpanna che, tyAre mArI A kanyA vidattA vanavAsamAM UcharelI hoI atyaMta mugdha che. paraMtu mRganI nAbhimAM paDelI dhULa paNa kastUrInA saMparko jema suvAsita banI jAya che, evI rIte A mugdha bALA paNa tamArA saMparka guNasaMpanna, vivekI, ane zANI banI jaze." kema Ama kahe che eTalA ja mATe ke rAjakumAra kadIka rAjakhaTapaTanA kAraNe mugdha bALAnuM apamAna na kare, tiraskAra na kare; ane khare khara ! banyuM evuM ke e zabdoe kumAranA dilamAM protsAhana jagAvyuM, bALA para sneha-saddabhAva vadhArI dIdhe. vaLI kahe che, "kumAra ! juo meM kuTila yuvAnI te viSayaraMgamAM veDaphI nAkhI, ne yuvAnI te osaravA lAgI.... yuvAnIno unmAda :- yuvAnane thanamanATa, yuvAnInuM UchaLatuM lehI ane yuvAnImAM kUdatI dhAtuo yuvAnIne viSaye tarapha doDAve che, viSayomAM gaLAbUDa magna kare che! kAraNa e che ke, Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21. indriyAnA anartha : ApaghAta akAya saMskAro e taraphanA ja dRDha thayelA che, te emane ahI pUrabahAramAM khIlI UThavA mATe yuvAnInA kSanamanAnA kALa vasa MtaRtu jevuM kAma kare che. vasaMtamAM vanarAjI khIlI UTheM, ema yuvAnImAM anAdinA viSayasaMskAro jAgatA-khIlatA thai jAya che. pachI pariNAma vicArI jIvane anAdithI A gamatI vAta che, viSayaraMge raMgAi javAnI vastu pasaMda che. emAM yuvAnI sahAya kare pachI jItra jhAlyA rahe ? yuvAnI divAnI, yuvAnI vAMkI : yuvAnImAM ISTa viSaye sivAya khIjuM kAMi ene sUjhe ? priyAnuM darzana maLyA pachI prabhunAM darzananI bhUkha rahe ? eka nAstike kahyu', 'priyAnA namevAstu, minyaHkuza - nAntara: / ' amAre te gArI gulAkhI priyAnuM ja dana hai| bIjAenAM dazananuM zuM kAma che ? samajAya che ? yuvAnI kevI divAnI ? cuDA rUpALA viSayAnI evI jAlima Asakti ke emAMthI mAthu' UMcu karavAnI vAta nathI. bhava tA ghaNA U McA maLyA, vItarAga arihaMta bhagavAnanAM darzana-pUjana-vaMdana Adi dvArA manane prabhumAM lagAvI zakAya evA bhava ! paraMtu yuvAnI evI vAMkI ke manane viSayeAmAM ja pakaDI rAkhI tyAM javA ja na de. mAnava avatAre taka kevI suMdara ? : mAnava avatAra te eTalA suMdara maLyo, ne emAM yuvAnI vaLI evI jussAbharI ke arihaMta tIthaMkara bhagavAnanI AjJAnusAra tyAga--tapasyA--ahiMsA saha.-brahmacaya Adine Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 suMdara kaTinA AcaravAnI sonerI taka maLI gaNAya, ne ethI karmanI zRMkhalAo ane bhavanA pherA kApI zakAya; paraMtu vaka yuvAnI e zuM kAma Acare? kahe che ne ke sIdhA rahIne dUdha na pIe paNa vAMkA rahIne mUtara pIe. yuvAnI vAMkI te durlabha janma ane durlabha zaktio saMgone jina-jinAjJAnI ArAdhanAmAM lekhe lagADavA na de. paNa halAhala-viSathI bhayaMkara evA viSayamAM homAvI dArUDiyA jevI pApala dazA UbhI kare ! ane paraloke bhayaMkara durgatiomAM bhaTakatA rahevAnuM UbhuM karI Ape ! paraMtu AMka jIvane bhAna nathI ke "A yuvAnInA gojhArA tophAnamAM co che, paNa e yuvAnI rahevAnI keTalI? hamaNa jotajotAmAM e cAlI javAnI, ane enI sAthe ArAdhanAnI thanamanatI zaktio palAyana!" A bhAna nahi, eTale yuvAnIne vaza rAkhI yuvAnIne sadupayoga karI levAne badale pote yuvAnIne ja vaza banI jAya che, ane e paravazatAmAM pachI Idri ane viSayenI gulAmI uThAve che. tyAM pachI game teTalAM kaSTa uThAvavA paDe te jIva taiyAra ! kevI ghelachA ! ukhaDela kanyAne paraNanAre ke nila jaja gulAma? : jemake, kaI karoDapati pitAnI bahu vahAlI paNa UkhaDela kanyAne paraNAvavA zarata mUke ke " Ane paraNAvIne daza lAkha rUpiyAne dAyajo ApuM, phephaTarImAM bhAga ApuM, Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 moTara ane bagalA ApuM, paNa A mArI kanyAne jyAM bhaTakavu hoya tyAM laI javAnI, ane ene jenI sAthe khela khelavA hAya enI sAthe ene khelAvI khuzI thavAnuM; ' te A zarate kaNa ene paraNe ? paNa paisA ane viSayasukhane lAbhayA lAlacu yuvAna ene paraNavA taiyAra thAya, ane paraNIne pachI zuM kAma kare ? A ja ke e UkhaDela navADhA navI vahune jayAM khela khelavA hoya tyAM hAMze hoMze ene laI javAnA ! pelI khela khele tyAM khavAsanI jema UbhA rahIne e jovAne ! pelI pUche, '* kema tamane gamyuM ? 'tA A khavAsa dhaNI kaheze ke, ' tane game che ne ? basa, tane game emAM huM rAjI' A kevI nija gulAmI ? DAhyA leka bhale ne AnI niMdA kare paNa A mUDhane enI lajta nahi, e to A rANI sAhebanI kulaTAgIrInA khelamAM ja rAjI. indriyarANIonA jIva khavAsa : ema, kasattAe jIvane pAMca indriyArUpI UkhaDela kanyAe paraNAvIne ghaNI vAtanI sagavo ApI paNa A zarate ! to jIva zu kare che ? khavAsanI jema IdriyarANIone enA gamatA viSayeAmAM teDI jAya che! ane viSaye sAthe khelatI indriya-kulaTAone kahe che, ke 'kema ? tuM rAjI ne ? basa, tane game che te huM emAM rAjI chuM.' jIvane AmAM zuM maLavAnuM ? nAmanu ya puNya nahi, lezamAtra jJAnamagnatA nahi, chAMTA ca upazama-prazAMtatA nahi. je maLaze te IndriyAne khuzakhuzAlI, IndriyAne tRSTi-pRSTi maLavAnI, jIva lukhkhA bAkasa ! e khuzI mAnaze te indriyAnI khuzI ya Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 para, 'AhA' A mArI IndriyAne kevu' sarasa jovA sAMbhaLavAnuM maLyuM? basa, AMkha AmAM cAMTI ja jAya che; kAna AmAM lIna ja thaI jAya che ! vAhu sarasa ! asa, teA pachI ApaNe bIjI joI e che ya zuM? iMdriyAne majA paDe e ja joI e.' viSaSasevAmAM kema budhyugIrI ? keTakeTalA anatha ane khoTa ? - jIvanI A kevI khavAsagIrI ? kevI gulAmI ! ? thanamanatI yuvAnInu badhu joma ene A IndriyAnu khavAsapaNuM karavAmAM khalAsa karavuM che! AmAM jIvanI kaI buddhimattA ? ke sarAsara bumbugIrI ? Indriyo ane enA viSayAnI ja gulAmI karavAmAM jyAM (1) puNyanA leza paNa kamAvAne ni. (2) tattvajJAnanI leza ramaNatA niha. (3) susaMskAranuM nAmanuM ya sajjana na,i (4) paramAtmabhiktanI saheja paNa mastI nahi; ne uparathI (5) pApAnA Dhera, (6) kusaMskAronI puSTatA, (7) mAhanI ramaNatA tathA (8) A bhavanI barabAdI, ane (9) e UbhA thavAmAM vaparAyelI pUnA aneka janmanI athAga tapasyAnI sarAsara barabAdI, sAthe (10) dIrgha drutionAM jAlima duHkhAnI paraMparA cAle evA pApAnu'dhanA thokabaMdha sarjana thAya, tyAM jIvanI zI buddhimattA gaNAya ? narI budhyugIrI ja gaNAya, ke peAte peAtAnA ja hAthe peAtAnA ekAMta vinAza sarja !! A badhu taphAna ekAma vatI yuvAnInu che. khUbI to pAchI e che ke e indriyAnA gamatA viSaye UbhA Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 karavAmAM, bhogavavAmAM, saMbhALavAmAM kaSTa ochAM che? AdhivyAdhi ochI che? sagA-vahAlAnAM meM sAcavavAmAM kaSTakaleza nathI paDatA? bole, saMsAra tamAre suMvALI gulAbanI zayA je che khare? kaI ja cittakaleza-kaSTa-Adhi-upAdhi nathI? jIvane gulAma banAvanArI, viSayenI ja sevA karAvanArI ane seMkaDo game tevAM kaleza-kaSTa upaDAvanArI A vaka yuvAnI paNa aMte te jotajotAmAM UDI janArI ! evI anitya nAzavaMta yuvAnInA durAcaraNamAM yatheccha vartanamAM nitya avinAzI AtmAe pitAnAM hita visarI javAnA? hariSaNa tApasakumArane zuM kahe che? : juo pelA hariNa rAjAe yuvAnI Ama veDaphI nAkhavAnI potAnI mUrkhatA vicArI zuM karyuM? rAjyapATa ane navI managamatI rANI prItimatInAM sukhane tilAMjali ApI saMnyAsane ane tapane mArga lIdhe te have mAthe AvI paDelI RSidattA kanyAnI ApadA heThI utArI rAjakumAra kanakarathane bhaLAvI daIne kumArane kahe che.- "kumAra ! nAzavaMta yuvAnIthI avinAzI mArA AtmAnAM kazA hita sAdhyA nahi; paNa prabhukRpAe jAgIne pAchaLathI A kAyAthI zakya tapasyA karI lIdhI. have kAyA vRddha thaI gaI che tethI huM ene agnimAM praveza karAvI bhasmIbhUta karavA IcchuM chuM. kemake mArA jevA ghasAI gayelA mANasane jIvavA karatAM maravuM bhaluM." Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 kumAra A sAMbhaLI cAMkI UThe che, pagamAM paDIne kahe che, ' munIzvara ? agnimAM paDI prANatyAga karavAnI vAta rahevA de; kemake Avu' mRtyu e durgAtinuM kAraNa che.' ApaghAtathI kema durgati ? : AvuM akALa duHkhada mRtyu' eTale AtmahatyA, ApaghAta. emAM asahya pIDAnA ceAge citta asamAdhimAM durdhyAnamAM paDavA saMbhava, ane ethI durgAMti thAya. aMte jevI lezyA tevI gati. pApI paNa gezALAne aMte sArI pApanA pazcAttApanI lezyA AvI teA e bAramA devale ke utpanna thayA. zreNika kSAtrika samakitanA dhaNI eTale have emanuM saphLa zAzvata kALasthAyI; chatAM maravA vakhate legyA bagaDI, temarIne paDelI nake gayA. ApaghAta karavAmAM je sAdhanathI ApaghAta karAya che enI pIDA, meTa sabhava che ke, asahya banI jAya ! mANasa keAI duH :khanAM kAraNe te ApaghAta karavA jAya che; e duHkhamAM jIvavuM asahya lAge che mATe te maravAnuM kare che. teA pachI have maravAnAM sAdhanasmRta agnidAha-jha pApAta vageremAM je pIDA UbhI thaze e, duHkha asahya lAgavAnA svabhAva mujaba kayAMthI sahya banavAnI? ane Ama jo e pIDA asahya lAgI te cittanI samAdhi-svasthatA rahevI muzkela; tethI lezvA bagaDatAM gati bagaDe, durgati thAya.... 6 ApaghAtanu` mana rAkavA 3 vicAra : A uparathI A khUba dhyAnamAM rAkhavA jevuM che ke Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 jIvanamAM bhAre pIDA-Apatti AvatAM, agara koi tevuM pApakA thaI jatAM, saMbhava che mana maravAnA vicAramAM caDI jAya, paraMtu tyAM evA vicAra rokavA joie. e rekavA mATe traNa vAta vicAravAnI : - (1) ApaghAtamAM aMte samAdhi-vezyA bagaDatAM duti thaze. ahIM thoDuM... duHkha asahya lAge che to tyAM jAlema duHkha kema sahana thaze ? te paNa jIvanabhara ! eTale jIvanabhara asamAdhi durdhyAna-azubha kSezyA. Ama dutinA du:kha vakhate asamAdhi thayA kare, enAthI kevAM dhAra pApa badhAye ja javAnAM ? (2) vaLI durgaMtine bhava eTale emAM koi ja dharmasamaja nahiM, tethI vANI-vicAra vartAva pApabharyAM cAlavAnA. ApaghAtathI durgAtinuM jIvana duHkhamaya sAthe pApAcaNabharyuM . heAya enuM ya pariNAma kevuM kharAma ? tyAM UgavAne zo A (3) ApaghAtathI UMcA mAnavajIvanano nArA eTale pApanAzanI ne mukRta kamAinI badhI takano nAza ! ApaghAtamAM kevAM kevAM sukRtanI badhI taka naSTa ?: arthAt ApaghAta na karatAM hajI jo ahI jIvatA rahIe chIe, te tana-mana-dhanathIndrayAthI keTalAya sukta karI zakIe chIe, (1) kamamAM kama parameSThinamaskAra matranuM ke arihaMtanuM smaraNa karI zakIe chIe (2) vaLI kAyAne meru mUkI, marIne kAyA naSTa karavI che te, jIvatA rahIne ene Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 tyAga-tapasyAthI ogALI zakIe chIe. sAthe (3) kevA kevAya vrataniyamo laI pALI zakIe chIe.(4) AMkhene prabhuja jovAmAM ne zAstra vAMcavAmAM ne (5) kAnane sadagurunI vANI ja sAMbhaLavAmAM joDI zakIe chIe. (6) AnAM aMtarAya hoya te ya mana AvA badhAmAM joDAya,(7) zubha vicAro, zubha bhAvanAo,mahApuruSa ane tIrthakara bhagavAnanAM caritronA ciMtana....vagere badhuM jIvatA rahIe te ja karavAnI taka, te ja e badhuM karI zakIe. ApaghAtathI ekadama marI gayA pachI paralekamAM A zuM thaI zakavAnuM ? e to gaI e badhI taka. vaLI jIvatA rahIe te jIvanamAM pApone nAza karavAnI paNa taka che, jyAre duHkha bharyuM jIvana kaMTALAjanaka lAgyuM che, to pachI jIvanamAM AjasudhI AcarelA thokabaMdha azubha vicAra, mehabharyA bela, ane aDhAra pApasthAnakanA vartAvanAM pApa zuM kaMTALAjanaka nathI lAgatA? 22. zabdAra du:khane kaMTALo khare, ane pApano kaMTALo nahi e sarAsara mUDhatA che, mithyAtva che, jenapaNuM che. jainane te kharekhara pApano kaMTALo hoya. tethI ja e gharavAsane-saMsArane duHkhada mAne, asAra mAnanAre hoya. manane ema thayA kare ke, "A saMsAra-gharavAsana nimitte, keTakeTalAM ya pApe sevavAM paDe che! pApanI hoMza paNa thAya, pApanI janAo thAya, dA. ta. sagAI thaI lagna thayA. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyArathI vividha moha-ramatanA manamAM vicAra cAle! eka dhaMdhe mAMDyuM tyArathI lebha ane AraMbha samAraMbhanI janAnA vicAra cAle!..A pApa-pApa-pApa bharyo saMsAra ke asAra! keTale dukhada nIvaDavAne? te kayAM sudhI Ama?" A rIte pApane kaMDaLa lAvavAne badale mAtra dukhane kaMTALe lAva e ajJAnatA sAthe kAyaratA che. "duHkhathI jIvana para kaMTALo ja AvyA che, te have lAva, jIvanamAM sukha-zAtA para kaMTALo lAvIne ene meha choDI vata-niyama sAthe kaDaka tyAga, ane kaThora tapasyA tathA jinabhakti-sAdhusamAgama karate rahuM, pApanAM prAyazcita lauM, tema ja pApa- dunI roja niMdA-pazcAttApa karate rahI mArAM A ane pUrva jIvananAM pApane vidhvaMsa karavA lAguM. AvA vicArathI ApaghAta karavAne badale jIvatA rahI pApanAza karanAra upAya sAdhavAnI mahAna taka che, e jIvatA rahI saphaLa kAM na karavI? maryA eTale to khalAsa ! taka gaI! ghera pApa thaI gayA para paNa ApaghAta kema na karAya? - A ja pApanAzanA puruSArthanI vastu, jIvanamAM kaMIka bhayaMkara pApa sevAI gayA para ApaghAta karavAnuM mana thAya tyAre paNa vicAravAnI che. meTAM pApAcaraNathI je bhArI azubha karma baMdhAyAM eno nikAla karavA mATe, ahIM je jIvatA hoIe te, upAya thaI zake, paNa ApaghAtathI jIvana TUMkAvI nAkhe zuM thAya? kemake upAyamAM, pahelA naMbaramAM Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 guru AgaLa yathAsthita AlocanA karavI prakAzana karavuM e che. duSkRtya jevuM banyuM, je rIte banyuM, e badhuM spaSTa rUpe bALabhAvanI saraLatAthI temaja atyaMta pazcAttApa sAthe gurune kahI devuM, e che. A vastu maryA pachI bIjA jana. mamAM ahIMnuM yAda ja nahi AvavAthI zI rIte banI zake? tyAre, je pApanI guru AgaLa AlocanA na karI ane hRdayamAM ja chupAvI rAkhyuM, e pApanuM dilamAM zalya rahI jAya che. pApanuM e zalya pachI janama-janama pApa buddhi karAvI AMkha mI cIne evA pApAcaraNa karAve che. pApanuM zalya eTale kAMTe. e UMDANamAM jAmI paDe e bhUDuM. mATe pApanuM zalya aMdaramAM UbhuM rAkhyuM ane pazcAttApathI bahAramAM tapa ghaNe karyo chatAM uddhAra thAya nahi. gurune kahyuM hatuM, ane guru je prAyazcittarUpe tapa Apata, enA karatAM ya 10-100-1000 guNa tapasyA karI! paNa je AleyaNA nahi te pApano nikAla nahi, zalyane uddhAra nahi, te te halakA jame ane emAM pApabuddhi ane pApAcaraNa cAlyA ja kare che. guru AgaLa pApanuM prakAzana na karavuM ane manamAM ja e rAkhI mUkavuM enI A bhaMDAI che. gazALAne aMtakALe pastA thaye ke "arere ! meM guru dharmAcArya mahAvIra prabhunI keTalI badhI avahIlanA karI ! viTaMbaNA karI !" pitAnA ziSyone e kahyuM paNa Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 kharuM, ane keIe gurunI hIlanA na karavA upadeza paNa karyo, temaja jagatane pitAnA daSTAntathI guru-avajJA na karavAnuM jAhera karavA paNa kahyuM; kintu pite guru pAse AlecanA na karI ene e na sUjhayuM ke ziSyane kahuM ke "mane laI jAo mahAvIra prabhu pAse, jethI huM pApanI AlecanA karI prAyazcita mAguM te pApanAM zalya kevA UMDA UtarelA rahI gayA ! ke have e saMsAramAM durgatiomAM bhayaMkara bhaTakavAne che. pApazalyanI A bhaMDAIke bhava pApAcaraNe Ape ! jIvatA chIe tyAM sudhI ja guru AgaLa AnA uddhAra zakya. ApaghAtathI marI gayA pachI, agara jIvatA rahevA chatAM mRtyu sudhI guru AgaLa ene uddhAra na karavAmAM marI gayA pachI zuM thAya ? "gurune kahIe te guru AgaLa halakA paDIe, mATe na kahevuM te na ja kahevuM." ema karI jarA pitAnuM mAna sAcavyuM eno lAbha keTale? ane parabhave jamanA janma pApAcaraNamaya maLe enuM keTaluM nukasAna? A je vicArAya te ahIM Alecana karatAM bhale ne gurunI najaramAM halakAI thaI, paraMtu e nukasAna vadhAvI laI palekanAM ati bhayaMkara nukasAnane rekavAnuM karAya; temaja mAna kaSAya para bhAre prahAra karAya. tIva pazcAttApa sAthe AlocanAnI balihArI che. AlecanA e pApanAzane pahele upAya che. enA para Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 je prAryAzcata Ave te vahana karavAnu, e khIjuM pagaluM. tathA (3) A jIvanamAM bhUlAI gayelA temaja pUrva janmAnAM je pApA enA anubaMdha teDavA mATe duSkRtyAnI tIvra gaha sAthe AMha sA-sayama-tapeAmaya cAritranu pAlana e pApanAzaduSkRtanAza mATenA ramakhANa ilAja che. A badhuya jIvatA rahIne thai zakeH paNa e na karatAM ApaghAta karavA mAtrathI zu thAya ? ulTu eja ApaghAta karavA jatAM asahya vedanAthI lezyA bagaDe, samAdha thAya, to duSkRta thAya. tyAM pelA pApAnAM zalyA ane karmA AMlama julma varasAve ! rAjakumAra nakaratha viSe rAjiSanA pagamAM paDIne kahe che, mahArAja ! AApa agnipravezathI ApaghAta karavA dhAre che paNa ethI gati bagaDI jAya. mATe kRpA karI rahevA de e rIte prANatyAga karavAnuM .' bIjI bAju tApasakanyA RSidattA paNa hAtha joDIne kahe che, tAta ! A tamArA jamAi jA kahe che to pachI tame emanuM mAnI jAe, eTalI mArA para dayA kareA.' RSi baMnenI lAgaNI ane vivekanA khela sAMbhaLI prasannatA dekhADe che. tA zu agnipravezane vicAra mAMDI vALyA ? nA, peAtAnA nirdhAra bhale aDaga hAya pheravavAnA na hoya, kintu sAmAnA e pheravavA mATenA vinaya viveka yuktibharyA bAlanI kadara to karavI ja joIe. kadara A, ke emanA e vinaya-viveka para prasannatA dekhADavI ane yuktibharyAM melane nyAya ApavA ke tamArI dRSTie tamArI vAta kharAbara che, have mAru dRSTibiMdu samajo. 10 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23. RSidattAne bApanI hita zikSA harijeNe prasannatAthI kanyAne kahyuM, "vatsa ! tAre A zeka karavA jevo nathI. tAre te amArI hita-zikSAnA bola kyAMya visAravA nahi, e ja dhyAnamAM levA jevI vastu che. mAruM jIvana te be varasa vadhu cAlyuM ke A ja samApta thayuM ethI tane bahu vizeSatA nathI; paNa tuM zikSAvacana barAbara amalamAM utAre ethI tAre jIvanabhara lAbha che, tArA jIvanamAM mahAna vizeSatA thaze. hitavacana A che ke : zuzraSethA gurun zIlaM pAlayethA: pativrate / sapatnISvapi mA ko pI: kopayantISvapi dhruvam // vidhuHlaMtapyate kAcid grasyamANo'pi rAhuNA ? mA bhUH sukhe ca duHkhe ca vatse ! dharma praadd.mukhii| dharma eva hi jantUnAM pitA mAtA suta: prabhuH / / kanyAne bApanI hitazikSAo :tApasa hariNa kanyA trASidattAne kahe che,(1) sevAH- "vatsa! vaDilanI sevA-suzraSA karaje. vaDilanI je sevA kare che e jagatamAM sevA pAme che. sevA pAmavA puNya joIe che, ne gurujanenI sevA karavAthI puNya UbhuM thAya che. e je bhUlAya te sevAne badale avinaya-akakaDatA-abhimAna-DarAmaDADakAM vagere deze piSAya che ne ethI te puNyane badale pApakacarA ja Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 vadhe. vaLI ApaNA saMtAna ApaNAmAM sevAguNa jue te ja ene sevAnuM sakiya zikSaNa maLe che; nahitara ApaNA avinaya-svArthodhatA vagere joI ene e ja zIkhavAnuM maLe. mATe, saMtAnanA bhalAM khAtara paNa gurujanenI sevA kIza nahi. (2) zuzraSA :-ema,gurujanenI zuzraSA eTale emanuM sAMbhaLavAnI IcchA rAkhaje; jethI e IchA haze te emanA ToNAM-DapakAnA bola paNa hitazikSArUpe sAMbhaLavAnI ruci raheze; ne e sAMbhaLatA kema nahi thAya; ulaTuM jIvanamAM hitanI zikSA vadhaze temaja kSamA-samatA keLavavAnI taka maLaze. he bALA ! A jIvanamAM hitane khyAla vadhAratA rahevAnuM che, ane kSamA samatA-saumyatA Dagale ne pagale keLavatA javAnuM che, ethI ja jIvananI saphaLatA che; nahitara jIvana te anArya mANasa paNa ahitanAM khyAle ane kedha dhamAdhama vagere karate paNa jIve che; kintu evAM manuSya jIvana sarAsara niSphaLa che. kutarAnuM jIvana pAmyA karatAM mAnavajIvana pAmIne enAmAM kaI vizeSatA nathI. (3) zIlaH "he pativratA ! tuM zIla barAbara pALaje, jethI mana dharapatavALuM banyuM rahe. nahitara kuzIlamAM to mananuM bhUkhAravApaNuM vadhI jatAM e rAkSasI bane che. bhUlIza nahi, A jIvane game teTalA viSayo maLyA paNa kadI tRpti nathI thaI. vinA saMparkathI to vAsanAnI Aga vadhatI jAya che, zAMti tRti vadhatI nathI. e Aga vadhatAM mana emAM ja rakta rahevAthI pachI Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 paramAtmAmAM coMTatu nathI, temaja peAtAnA AtmAnI ciMtA zakAtu nathI viSayaghelu mana eTalu paNa thatI nathI, kahI madhu muDadAla banI jAya che. bAkI e te tuM samaje ja che ke kuzIlanA mAge jatAM kuLane kevuM kala'ka lAge; temaja game teTalA premALa patine paNa kuzIlanI jANa thatAM keTalI badhI napharata thAya ? tiraskAra chuTe ? ane kadAca jIvanabhara mATe kADhI paNa mUke? tyAre khAI mANasa mATe evu haDadhUta thayela jIvana kaiTaTTu nAlezI Tu ane kevu du:khada bane ! strIRRta mATe zIla e te sAthe! alakAra che. (4) sahavatI para zapa nahi : "huM bhAgyavatI ! bIjuM e paNa dhyAna rAkhaje ke tu rAjarANI thaze eTale bIjI zaikaya rANIonA paNa saMparka maLaze emAM e kadAca tArA para gusse thAya te ya tuM jarAya gusse na thaIza. emane tArI nAnI sagI ene gaNaje; ane nADiyA UMcAnIcA thAya emAM ApaNe vaDerAe zu' U'cunIcuM thavu' ? nAnAnu` te gaLI ja khAvAnuM hAya,' evA bhAva dilamAM hamezA rAkhaje. teA tane badhAnA sneha-sadbhAva-sahAnubhUti maLaze. joje, jagatanI vacamAM jIvana jIvavAnu che; e sAthenAonA sneha-sadbhAva-sahAnubhUti vinA tA akAru jIvana anI jAya citta asa vikalpe asamAdhi ane durdhyAnathI gherAyelu rahe, tethI AvA ucca jIvanamAM zubhakame pAja nanI, Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 sonerI taka gumAvI azubha karmonA paLe paLe theka bAMdhavAnuM thAya. zI majhA AvuM jIvana jIvavAmAM? mATe zakya rANIo taraphathI ne maLe ke gusa, tuM kayAre ya na abhimAna ke na guso karIza. zuM caMdramAM rAhuthI Akho ne Akhe gaLAI jAya chatAM kyAre ya tapI UThe che? nA, e te zItaLa te zItaLa ja rahe che. ApaNe e AlaMbana najara sAme rAkhI ApaNI zItala svabhAvanI vizeSatA kayAre ya nahi choDavAnI. (5) dharma na bhUlAya : dhama e ja sAcA mAtApitA : "vaLI huM priya putrI ! zuM sukhamAM ke dukhamAM, kadI tuM dharma-parADu-mukha na banIza, dharma na bhUlIza. jANe che ne ke A saMsAramAM jIvane sAcA mAtApitA putra ne svAmI koNa? eka mAtra dharma. dunyavI mAtApitA sAcA mAbApa nahi kemake emanA saneha ane saMrakSaNa kevAM ane kayAM sudhI maLe ? bahumAM bahu mAtra A jIvananA aMta sudhI ja ne? teya emano svArthabhaMgAte hoya te A jIvanamAM paNa sneha mUkI de ne? tyAre ApaNe rega-akasmAtu-aMgabhaMgathI gherAyA hoIe te saMrakSaNa mAM zuM e ApaNI aMdaranI vedanA TALI zake ? nA, kazuM nahiM. dAma kesa saMrakSaka ? - e to eka dharma ja ApaNI pAse hoya to e ApaNane evuM baLa Ape, evI tattva samaja Ape ke jenA AdhAre aMtaranI hAyeya aTake, roga-ApattiakasmAt kazuM duHkharUpa ja na lAge, pachI enI vedanAmAM Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 duHkha zuM mAnavuM ? dharmanI rUe regAdi prasaMgane te kaThina karmonA kacarA sApha thaI javAnA prasaMga mAnyA hoya, eTale jANe "divALI AvI" nI kalapanA ane harakha hoya, dharma jIvane A kapanA ane harakha Ape, e ja jIvanuM mahAna saMrakSaNa karyuM. dharma ahIM paNa jIvane nizcitta-nirbhIka ane masta banavAnuM karI Ape. ene mana pIDA e pIDA ja na lAge. anaMta lAbhadAyI navakAra ane parameDI maLyAthI bIjI kazI vAtanI khoTa ja na lAge tema dharma paraleke jIvane mahAna sadgati ane zubhadaya sajI Ape. dharmane A ke saMrakSaNa guNa ! keva ne ! bacuM badhethI hArIne mA pAse jAya tyAre mAtA taraphathI ene ekalI bhAre huMpha-AzvAsana-hiMmata maLe che ema jIva badhethI hArIne dharma pAse jAya tyAre dhama taraphathI jIvane jJAnInAM vacananAM, tava samajanAM ane mahApuruSanAM AlaMbananA baLa upara bhAre huMpha-hiMmata-AzvAsana maLe che. hArelA ajitasenane dharma zI hiMmata ApI? : zrIpAlanA hAthe kAkA ajitasena hAryA, bhAre nAlezI thaI, tyAre kAkAe dharmanuM zaraNuM lIdhuM. dhame batAvyuM emane, are pAmara ! tuM A hArane zuM gaNe? A nAlezI zI visAtamAM che? tuM (1) je tArA AMtarazatru rAga-tRNAahaM - AdithI ane (2) karmathI hArele che, tema (3) ethI naraka-nigoda sudhInA trAsa ane dIrghatidIrgha kedamAM nakhAI je nAlezI veThate Ave che, eja kharekharI. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 bhayaMkara hAra ne nAlezI che. mATe mana para levI hAya ta e hAra ane eja nAlezI le; temaja have pharIthI e na veThavI paDe evA puruSArtha kara, je ahIM ja tAre hAthavetamAM che bAkI zrIpAla taraphathI maLelI A hAra-nAlezIne zuM rue ?'' dharma taraphathI maLela A viveka upara ajitasenane bhAre huMmita AvI gai, ane AMtarazatruenA khADA kADhI nAkhanArA jJAna-darzana-cAritra-tapanA puruSArtha ne hAtha karI lIdheA; yuddhabhUmi para ja manomana saMsAratyAga karI upazamabhAvamAM caDIne cAritra-munipaNu svIkArI lIdhuM, ane tyAM ja kAussagga-dhyAnamAM UbhA rahI gayA. melA, raghu keI have duHkha ? bahAranI lAge keAI pIDA ? dunyavI mAtA-pitA A zuM karI ApI zake? e to dhanI ja tAkAta. mATe dhama eja sAcA mAtA pitA che.. dhuma eja sAcA putra : -- hariSaNa kanyA-RSidattAne kahe che, "he puNyavatI ! dha e ja sAcA putra che. putra zuM kare che, mAtApitAnA manane Anandva utpanna kare che, emanI sevA kare che, ane vRddha jarjarita thaI gayelA emanu pAlana-pANa aAve che. ema dharma jIvanA manane mahAAnaMda utpanna kare che, jIvanI bhAre sevA bajAve che, ane rAgAdithI tathA karmothI jarita thaI gayelA jIvanuM bhAre pAlana- peASaNa kare che. mahAvIra prabhunA jIva nayasArane samyakattva dhama maLatAM. apUrNAM Ana Mda thayA, te jIvyA tyAM sudhI kAyama rahyo tyAre, Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 dharma sevA e bajAvI ke (1) dharma pAmyA pahelAM kaSAethI mana bhAre rahetuM hatuM, te have kavA para aMkuza karI ApIne manane pharUM banAvI dIdhuM; ne (2) sAdhanA ApI kama sAme pAlana-poSaNa karyuM. sevA zuM kare che? sahAro karIne manane pheruM karI Ape e ja ne? dharma A karI Ape che. tyAre gAdithI ne karmathI jarjarita banelA jIvanuM dharma vairAgya-upazama- udAsInabhAva tathA saMvara-nirjarAnI sAdhanA ApI je pAlana-poSaNa kare che, jIvane navayuvAnInI baLa-skRti Ape che, e alokika che. A badhuM dunyavI putra kazuM karI zake nahi; e te dharma ja kare. mATe dharma e ja sAce putra che. dharma e ja sAce prabhu che. : kaSi kanyAne kahe che, "he bheLI ! bhUlI na paDIza dharma e ja sAce prabhu che, svAmI che. svAmI sevakanI badhI vAte jatanA karI sevakane UMce caDAve che. te A kAma dharma ja kharekharuM bajAve che. mahA ApAttaomAM dhame rakSaNa Ape che. haripeNa kema ApaghAta kare che ? : hAreNa pitAnI kanyA SidattAne kahe che, "dharma e ja sAce saMrakSaka svAmI che. mATe tuM kyAreya dharmathI paramukha na thaIza. huM te have vRddha thaI gayo chuM vaLI zarIre tIvra vedanA paNa che; tethI huM te zIgha mRtyune sAdhIza; ane agni vinA e zIdhra nahi sadhAya; mATe - have huM agni-praveza karIza tame baMne have samajI jaze Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 ane jarAya aMtarAya nahi karatA. tIvra vedanAmAM dIrgha kALanA trAsathI kaMTALIne huM tIvra paNa agnidAhanI TuMkI pIDA samaja pUrvaka ja vadhAvI lauM chuM, tethI asamAdhi na thAya e mATe jAgrata ja chuM, jethI paleka na bagaDe. namaskAra maMtranA dhyAnamAM jaIza ! basa, have dittA ane enA patine bolavA jagA na rahI. baSi hariNe paMcaparameSThi maMtramAM citta lagAvI baLatI citAmAM praveza karyo. bhaDabhaDatI AgamAM saLagI jatAM vAra keTalI ? A bAju traSidattA te pitAnA A agni-pravezane jaI bhAre AghAta pAmI gaI ekalA pitA sAthe jaMgalamAM rahetI, te ene pitAnI mAyA jabaradasta baMdhAI gaI hoya e sahaja che. janamatAM mAtA marI gayelI, tethI pitAnuM vAtsalya vadhI gayuM hoya, evA ekalA pitAnA ja vAtsalyane pAmelI, eTale have e pitAnA A agni praveza para apAra duHkha pAme emAM navAI nathI. saMsAranI A vicitratA jovA jevI che. keTalAya bahu sArA ane premALa mAtApitA para bhAre prema rAkhanArI dIkarIo uMmaramAM AvatAM navA ja premane paravaza paDI lagna karIne e mAtApitAne hoMze choDIne cAlI jAya che. haze cheDIne kahuM chuM, virodha kare ne ! | pahelI vAra sAsare jatAM hoMga dhatUro: kalakattA vihAramAM mArgamAM eka gAmanA nAke jevA maLyuM ke eka yuvAna bAIne gADImAM bIjI bAIe parANe pakaDIne besADatI hatI, tyAM pilI bAI hAtha UMcA karI Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 jANe chUTavA mathatI hatI ane pikAratI retI hatI, hAya mADI ! tane choDI kyAM jAuM ? basa, mane cheDe, choDe, mAre nathI javuM, nathI javuM....o mA re ! " mane thayuM "kema A bicArIne retI kakaLatI laI jatA haze ?" tyAM bIjAe kahyuM ke, A te bAIne ravAne dekhAva mAtra che. ene lagna pachI have sAsare laI jAya che. eTale ene A dekhAva karavo paDe. gAmamAM A dekhAva na kare te bIjI bAIomAM bhUMDI dekhAya kemake dareka kanyA pahelavahelI sAsare jatAM A revA-kakaLavAne DhaMgadhatUre karatI ja hoya che. e na kare ne ema ja cAlI nIkaLe te leka TIkA kare ke, "joyuM ? dha maLe eTale hajI to hamaNAM pahelI ja vAra maLe che, chatAM emAM kevI mohita thaI gaI ke varasonA premI mAbApanA premane A ghelI bhUlI jAya che te cAlI hoze hoMze vaDAlIyA mAbApane choDIne !" A TIkA na thAya mATe nahi javAne DhaMgadhatUro karAya che. vAsanA bhU DI : bhalA ! mAbApanA varSonA atyaMta vahAla paDatA mUkI navA ja paricaya karavAnA pati para A prema zA? paNa saMsAra ja evo kaDhaMge che ke upakArI pitA karatAM jenI sevA ne gulAmI karavI paDe evA pati upara athAga prema Ubho karI de! e kaDhaMgApaNuM saMsAramAMnI kAmavAsanAne laIne che. vAsanAvaza banelI have patine sarvesarvA mAne Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 che, pitA karatAM keIguNa prema pati upara dharAvatI banI jAya che. vAsanA ja bhuMDI che, te upakArIne paDatA mUkAvI navAnI ja sevAmAM lagAve. vAsanA na hoya te paraNavAnuM kAma ja zuM? paNa e te strIne ne? puruSa rAma jevAne vAsanA kyAM evI bhulAve che ke e pitA karatAM panI para vadhu prema dharAve ? e to pitA paranA premathI emanAM vacana khAtara patnIne choDIne javA taiyAra thayA ne ? u0-evA putra jagatamAM keTalA ? keIka ja ne ? bAkI Aje juo zuM dekhAya che ? mAbApa tarapha bhAre dila ane patnI tarapha phe dila UbhuM karAve che ne ? AjanA putrone mAbApamAM have kAMka bhUla ane patnImAM zANapaNa dekhAtuM hoya evuM jovA bahu maLe ne? kAraNa? vAsanA mAre che. ' are ! DAhyA paNa dIkarAmAM kadAca mAbApa tarapha eTale ja prema Ubho hoya, chatAM e tapAso ke e hRdaya kayAM vadhu che? jevuM patnIne haiyuM sope evuM mAtAne ke pitAne pate hoya evuM dekhAya ? ke ThuM to patnIne ja Apate dekhAya ? para nahoto ke jyAM sudhI dhaMdhAmAM jAye nahote tyAMsudhI hajI pitAne haiyuM soMpate hoya, paNa paraNyA pachI? ane dhaMdhAmAM jAmI gayA pachI? dekhAya che ke patnIne dila, evuM mAtApitAne nahi. vAsanA bhUDI che. tyAre A vicAravA jevuM che ke je kAmavAsanA AvI upakArI mAtApitA paranA athAga premamAM uthalapAthala karatI hoya, te vAsanAvALe saMsAra Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 paNa bhUMDe ja ne? saMsAra asAra, nahi rahevA je kema? ATalA ja mATe ke emAM viSayavAsanA AvI uthalapAthala karAve che mATe. pUchatA nahi, saMsAranI asAratA jAno ze upaga? pro-saMsAranI asAratA jANIne zuM karavAnuM ? Aja ne Aja e cheDe ja mUkAI javAnuM hatuM ? u-bhale, paNa saMsArane e asAra naguNo jANI samajI rAkhyuM hoya te evA saMsAranI khAtara kAramAM pApa na thAya evA AMdhaLA rAga cAlu na rakhAya...tema saMsAranA vilAsa ane pramAda khAtara AtmAnuM ti ane dharmasAdhanAo na gumAvAya. bole, savAre UThIne ane rAta paDye paDikAmaNuM koNa cUkave che? saMsAranA gharane pramAda ja ne? arthakAmanI lAlasA ne ? artha, kAma, kAyA...badhA ja saMsArana.. je saMsArane dhaDamULathI naguNa hovAnuM oLakhI lIdhuM heya, te zuM manane ema na thAya ke are zrAvikAnI kukSIe avatAra pAmavA chatAM, huM A naguNa saMsAranA artha, kAma ane kAyAnI A gulAmI vahoruM ? ne dharma bhUvuM ? mArA AtmAne ja bhUluM ? te pachI huM Astika zAne? nAstika paNa AvuM jIvana te jIve che. savAre jAgyA tyArathI "khAuM !' te nAstika paNa kare che. huM ya AtmAne badale kAyA-IdrinuM ja saMbhALuM, chatAM huM Astika? khAvA-pIvA AdimAM pUrapATa kharcA, paNa Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 prabhu-bhaktimAM ne dharmakSetramAM eno cotho zuM, dazame bhAga paNa kharacavAne nahi ! rAtribhejana, abhakSmabhakSaNa, dhaMdhA AdimAM jUThaDaphANane kALAdheLAM, gu, tuMDamijAja... vagere jevuM nAstikamAM, evuM mArAmAM ? naguNuM saMsAra khAtara A gojhArI ramata ?" AstikatA hoya te ATale vicAra paNa Ave. tethI saMsArarna asAratA jANyA para pApamAM AMdasi na karI . hirapaLe dayAna rahe ke "saMsAra ThagAro che, ThaganI jema jIvanI saMpattimAtra ya karI jIvane mahA viTaMbaNAmAM utAre che, jIvanI mahA durdazA kare che. mATe kyAre ethI chUTuM ? ne na chUTAya tyAM sudhI pApamAM rAcuM mAthuM nahi." pelI vidattAne vanavagaDAmAM ekalA pitAno ja saMparka maLelo, pitA para athAga prema hato, te have pitA ekAeka agni praveza karI de che e joI ene bhAre AghAta lAgyo. e bhaya para paDI, ALoTatI kalpAMta karI rahI che-"he tAta ! tAta ! he saMtAna para anahada vAtsalyamAM tatpara ! have te hAya ! mULa vinAnI velaDInI jema tamArA vinA huM zekapAtra banI gaI dukhiyArI thaI gaI ! he pitAjI ! meM te mAtAjIne joyelA ja naDa, tethI tame ja mArA mAtA paNa hatA. mAre te mAtA gaNuM, pitA gaNuM, bhAI gaNuM, ke bena gaNuM, badhuM tame ja hatA; te mAre ekanA eka ja sagA tame, tamAre asta thaI gaye zuM mAre Apane paNa viga. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 thaI jAya ? huM tAta ! e mArA ananya upakArI tAta ! tame ekAeka cAlyA gayA ?? RSidattAnA karuNa kalpAMta para enA pati kanakarathane lAge te che ja ke A bALA ekalA pitA sAthe A vanavagaDAmAM UcharelI, emanI pAsethI zikSaNa sa skaraNa pAmelI, ene AvA upakArIne! Ama ekAeka viyega thaI jAya e asahya bane, e svabhAvika che. paraMtu have kalpAMtathI zuM vaLe ? tethI mAre ene AzvAsana ApavuM joIe; ' eTale e ene kahe che, kumAranI tattvavANI : dhIrI paDa, dhIrI paDa, huM priyA ! ATaleA badhA kalpAMta karavA have rahevA de. tu jANe che ke A tArA deva jevA pitAe pAtAnA ghasAi gayelA zarIramAM atyanta vedanA heAvAthI enAthI chUTavA paralokayAtrAne mA lIdhA che. ApaNe ApaNA svArtha joI e chIe ke AvA pitA kema amane rakhaDatA karIne cAlyA gayA ?' paraMtu emanA duHkhane zuM ApaNe jevAnuM nADu ? ane * huM suzIlA ! A tArA pitAe te meTAM rAjyasukha paNa bhogavyAM ane mar3Ana tApasavrata paNa pALyuM; ema sAMsArika cho ane yAgIjanA anenI dRSTie jIvana kRtArthe karyuM. have te, samaya thaye cAlatI pakaDe, enA para zu zeka karavA jevA che? sU udaya pAmI AkhA divasa prakAzamAna rahI jagatane paNa Ana' ApI, pachI sAMje samaya thaye asta pAme. enA 6 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 para kANu zAka kare che ke khicAro sUrya asta pAmyA, aDu duHkhamAM paDyo ! 'AveA kheda sunna mANasa na kare; kemake jANe che ke sUrya A pRthvI para saphaLa ujjavaLa kArakIddI thI kuMtA thaIne gayeA che. enA para kheDha zAno karAya? ' " bAkI huM saubhAgyavatI ! samaya thaye javAnu kAne nathI ? A jagatanA sanAtana kALathI cAlI AvatA kema mujaba niyama mujaba vastumAtra potapotAnA samaya bajAvI rUpAntara pAmI jAya che. tyAM rUpAntarane badale sthiratAne AgraDa rAkhavA e mUDhatA che. ' jagat ' zabdane artha ja e che ke je vAraMvAra gamana kare, vAra vAra navI navI navI avasthAmAM gayA kare....' emAM pachI ekaja avasthA kAyamI rahevAne Agraha na rakhAya. mATe AvA jIvana kuMtA karI gayelA dhanya pitA pAchaLa zAka na karatAM emanA sukRtAnI anumodanA kara. ' ,, kumAranA upadezanA sAra - rAjakumAra kanakarye TUMkamAM mahAna tattvajJAna daI dIdhu. (1) duHkhathI trAselA mANasa duHkha nivRttinA mArga le emAM ApaNA svAbhagane na rovAya. (2) jIvana samRddhisaMpanna, guNasa patna, ne sukRtasapanna jIvI gayelAnI vidAya para duHkha na karatAM emanA guNA ane sukRtenI anumodanA ja karAya. 6 (3) * jagata sthira nahi paNa parivartanazIla che,' e pratikSaNa najara sAme rAkhI, samaya Avye cAlI jatI Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 jagatanI vastu para kheda na karAya. "jagata" zabda pramANe vastu jaMgamana-punaH punaHparivartane svabhAva bove emAM kheda kare e mUDhatA che. kanakaratha rAjakumAre navI patnI vidattAne AzvAsana ApyuM ane rasAlA sAthe pAcho vaLe. pitAne Agraha hatuM ke eka sArI rAjakanyAne parI Avo. te A maLI to have rukimaNIne paraNavA javAnuM zuM kAma che? "rANI ekathI be bhalI, nA, kumAramAM AvI viSayalaMpaTatA nathI. je je Dara nathI ke che karIne kadAca paraspara laDI mare che ? e Dara sAmAnya mANasane tyAM. A te rAjA, eTale moTA ThaThArA-vaibhavavALa ane pAche sattAdhIza. ene tyAM be patnIone paraspara laDI haLI saLagAvavAnuM jarAya cAlI na zake. -ttAnI rUe rAjA ene tageDI ja mUke. A saMsAramAM vaibhava ThaThAre are ! sattAnAM aMjAmaNa ane ! mATe saMsAra asAra, Aje dekhA jagatamAM enAthI aMjAyelI patnI, putra snehI parivAra kevA haze haze gulAmanI jema vate che! are! vaibhavI ane sattAdhIza banelA dIkarAnI gulAmIo bApane kevI karavI paDe che! A saMsAra asAra nahi ? dhamanA gharamAM A aMjAmaNa nahi eTale gurunI evI tAbetAro koNa veThe ? hA, gurunA guNenuM aMjAmaNa hoya dharmano bhArabeja mAthe hoya e te gurunI AgaLa namrapaNe teM. paNa e keTalAne? ne keTalA pramANamAM ? AjanA Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 paDA kALamAM eka gumAstA para zeThanuM jeTaluM aMjAmaNa ane bhArabAja hoya eTaluM ziSyanI upara gurunuM aMjAmaNa ane bhArabAja keTalAmAM jovA maLe? gurunI AjJA ke IrachA hoze vadhAvI levAnuM keTalAmAM dekhAya? zuM badhAmAM? nA, eTale ja kahevAya che ke dunyavI vaibhava-ThaThArAnAM ane sattAnA aMjAmaNa anerAM. valava jevA aMjAma dharmanAM nahi, gurunA guNenAM nahi, tethI emanI zeTha jevI tAbedArI koNa seve? sattA lAvanAM aMjAmaNa anerAM ! tethI rAjA bananAra kanakarathane Dara nathI ke be rANI karuM ne e aMdara aMdara laDI mane pajave te ? A Dara na hovAnuM kAraNa pitAnI sattAdhIzatAnI AgaLa rANIonI zI majAla ke garabaDa macAvI zake ? garabaDa macAvAnArI, tageDAI ja jAya. Ama, kumArane Dara na ha chatAM rAjakumAre travidattAne paraNyA pachI rukimaNIne paraNavA javAnuM kema na karyuM ? enA mATe te gharethI nIkaLyuM hatuM ne vaLI rukimaNuM ane ene bApa kumArane khUba jha khI rahyA hatA. tyAre kahe, kumAranA dilamAM evI viSayalaMpaTatA ane mAnAkAMkSA nahatI, tethI rukimaNane paraNavA javAnuM mAMDI vALyuM viSayalaMpaTatA ane mAnAkAMkSA mANasane adhika viSa tarapha deDAve che. ane duniyAnA viSayo tarapha adhika deTa eTale bhagavAna vadhAre bhUlAvAnA. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 A uttama mAnavabhava zA mATe che? bhagavAnane mUlavA mATe ? ke bhagavAnane vadhu yAda karavA mATe? bhUlaze niha bhagavAnane mUlavAnA bhava ghaNA, yAda karavAne uttamabhava A mAnavabhava. anaMtA bhava bhaTakayA ApaNe; tyAM bhagavAnane bhUlatA AvyA, ne tethI ja hajI paNa bhaTakatA chIe. viSayA taraphanI bahu dATa bhagavAnane bahu bhulAve, mATe bhagavAnane na bhUlavAnA mArga A, ke viSAne bhUlavA; (1) bahAra duniyAnA viSAnI bahu lapa na rAkhavI; (2) manamAM viSayAne bahu palATavA niha. bahAra enI bahu lapa karyo kare te manane e pakaDavAnA. pachI devadana- navakAravALI vageremAM paNa mana viSayAnA vicArathI gherAvAnu.... jIvana jIvatAM viSayanI bahu lapa rAkhavAthI manamAM enA joradAra saMskAra UbhA thAya che, ne e dharma sAdhanA vakhate viSayAnA vicAra ramatA kare che eTale kahe, dhama mAM mana sthira rAkhavA upAya A, ke jIvanamAM viSayAnI lapa AchI karo. pUche che ne ke dharma karatI vakhate amAruM mana kema sthira nathI rahetu ? samajI le enuM kAraNa A che ke dunyavI jIvana jIvatAM nAnethI mAMDI meATI meATI vastuenI khUba lapa kare che. A sAvaraNI ahI kema mUkI ? maseAtA traNamAMthI e kema rahyA eka kema phATI jAya che ?'.... AvI AvI tuccha bAbateAthI mAMDI ghara kema apa-Tu-DeTa banAvuM ? ....sAsAyaTImAM baMgalA kevI rIte ghAlu ?....bAyaDI kema Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 dAsI jevI thaIne rahe ? ....DajAro lAkha rUpiyA kema bane? kayA bajAramAM sAruM mArjina che?... samAjamAM mAnavaMtA kema banAya ?...AvI AvI meTI bAbatonI lapa bahu karAya che, banI zake eTale enI pAchaLa udyama karAya che, eTale ja enA gherA saMskArone thara magaja para jAmato jAya che pachI e saMskAro dharma sAdhanA karatI vakhate zAnA jape ? tyAre pUcho. dunyavI kAryamAM nahi. ne dhama kAryamAM mane kema asthira ? pra - duniyAnAM kAma karatI vakhate nahi, ne dharma karatI vakhate ja kema ADAavaLo vicAra bahu Ave che? u0- AnuM kAraNa spaSTa che duniyAnI bAbatenA daDha saMskArothI ene rasa bahu; e rasathI duniyAnAM kAma karatI vakhate jIva emAM bahu otapreta thaI jAya che, tethI manamAM enA ja vicAra ramatA hoI bIja-trIjA vicArane jagA nathI maLatI. tyAre, dharmakAryothI dharmanI bAbatothI evA dRDha saMskAra pADyA nathI, tethI dharmane rasa jamA nathI, eTale evA rasa vinA dharmanAM kAma thAya emAM citta otapreta kyAMthI rahe? na rahe eTale enA ja vicAra evA joradAra satata cAle nahi, pachI dunyavI bAbatonA gherA saMskAra ane dunyavIne rasa bIjA-trIjA vicAranI hAramALA calAve emAM navAI nathI. dharmamAM mana sthira karavAnA 4 upAya :eTale kartavya A banI rahe che ke dunyavI lapa ochI Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare, enA para bahu mana na laI jAo, enI bahu pravRtti na kare; dA. ta. (1) "A zuM che? peluM koNa gayuM ? ole zuM bole che " Ama ADAavaLA DAphoLiyAM ne je-temAM mana ghAlavAnuM, temaja evA maphatiyA niSphaLa vikalpa karavAnuM baMdha karo. (2) dunyavI je kAma karavA jarUrI che, emAM paNa ene bahu bahu ThIkaThAka karavAnuM apa-Tu-DeTa banAvavA bhAre mathavAnuM, jarAka vAMkAcUMkAmAM AkuLa-vyAkuLa thaI ene sudhAravAnI ciMtA karyA vagara karavAnuM, ane ene sarakhuM karyA vinA nahi japavAnuM....vagere baMdha kare. (3) thoDI ghaNI tyAgavRtti UbhI rAkhe, tyAganA niyama rAkhe, jethI pudgalanI bahu lapa na karavI paDe. (4) jIvanamAM sahana karI levAnI vRtti keLave, jethI aNagamatuM-binamAphaka saharSa calAvI levAya ane ene TALI devAnI mathAmaNamAM na paDAya; ema gamatuM maLatuM jatuM na rahe e lakSamAM ene bahu sAcavavA karavAnI gaDamathalamAM utarAya nahi. Ama, (1) DAphoLiyAM ne niSphaLa vikape baMdha (2) jarUrImAM bahu ThIkaThAkanI mathAmaNa baMdha; (3) tyAganA niyamo ne tyAgavRtti, (4) sahana karavAnI vRtti ne Teva rAkhavI. AvA AvA upAya ajamAvatA rahevAthI bahAranI bAbatenI lapa ochI thAya. enA para ja dharmanuM ArAdhana karatI vakhate bIjA trIjA vicAra aTake ema kara, A karavAnI bahu jarUra Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 che. banDAranI lapa, jaDa pudgalanI lapa ochI kare to ja enA vicAre magajane gherI vaLyA na rahe ane manamAM bhagavAnane AvavAne avakAza rahe; nahitara bahAranI bahu lapamAM te bhagavAnane bhUlavAnuM bahu thAya che. kumAra pAchA nagaramAM -- rAjakumAra kanakanA manamAM evI bahu lapa nathI, kemake evI viSayalaMpaTatA nathI, tethI eka vidattAthI saMtoSa mAnI bIjI rAjakanyA rukimaNIne paraNavA javAnuM mAMDI vALe che. sAmethI kanyAnA pitAne AgaDa bhare che, chatAM have e vAta nahi, tethI have pAchA vaLI avirata prayANathI kumAra pitAnA nagaramAM pahoMcI jAya che. enA pitAne samAcAra maLyAthI kumArano praveza bahu ThAThathI karAve che. kanakaratha ane kAyadattA mahelamAM pahoMcI ja na mAtApitAnA pagamAM paDI namaskAra kare che. e paNa prasanna thaI emane dIghAyuSya ane sukha saMpattinA AzIrvAda Ape che. pravarte zuM pitAe pUchayuM nahi ke A tuM rukimaNune badale bIjI kema laI AvyA ? ke pitAne khabara ja na paDI? u-khabara te paDI, paraMtu pitAnI IchA to mAtra eTalI ja hatI ke kumAra lagna kare, pariNIta jIvanamAM AvI jAya, pachI rukimaNIne paraNI lAve ke vidattAne, emAM koI Agraha nathI. vaLI moTI uMmaranA chokarAne, tene AvA rAjakuLamAM suMdara keLavaNI pAmelAne vizeSa kahevAnuM zAnuM hoya ? samajadAra sAthe mukhya bAbatanI ja carcA karavAnI hoya. gauNu nAnI-nAnI bAbatanI nahi. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 nAnI bAbatamAM ya samajadAra sAthe cALIne cikaNuM karavAmAM sAmAnI samajadArInI avagaNanA thAya ane emAM ene ApaNA para abhAva Ubhe thAya che. jAtane ja vicAra karI juo, tamArI sAthe koI nAnI bAbatamAM tamArA vicArathI viruddhamAM kheMcA kheMca kare, dalIlabAjI kare, te tamane kevuM lAge? evuM ja ne ke A kema beTI kheMcA kheMca kare che? meM Ama karyuM emAM mane zuM akkala vinAne gaNe che te beTA prazna kare che? A kaI moTI bAbata hatI te emAM meM samaja vinAnuM karyuM mAne che? AvuM jAta mATe lAge te bIjAne pitAnA mATe evuM na lAge ? rAjA kumArane samajadAra mAne che, ane pite jue che ke, mukhya bAbata sArI kanyA paraNavAra hatI te te patI gaI che; te have e rukimaNIne kema na paraNI lAvyA ne Ane kema lAge, e bAbata mahatvanI nathI." basa, e aMge kAMI pUchyuM nahi. kumArane rahevA alaga mahela Ave. 24. mAnasika re raphimaNa para pratyAghAta - RSidattAne ahIM have azubha karmano udaya jAge che, te enI sAthenA kumAranA lagnanA samAcAra pilI rukimaNIne pahoMcI jatAM, e UMcInIcI thAya che, rukamaNIne AzAnA bhAMgIne bhukkA thayA dekhAyA. kumArane paraNavAno rAga te ghaNuM ja hatuM, Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 emAM jue che ke A te mArA badale vanavAsI kaIka trASidattA para gaI. eTale ene IrSyA paNa thaI AvI ke, "he ? mArA badale A paraNI jAya ?" rAga kumAra sAthe paraNavAnI tAlA velI rakhAve che, ane IrSyA SidattAne kema heThI utAru evI nirdayatA karAve che. rAga I karAve che. ne IrSyA nirdI banAve che. raphimaNInI krUra vicAraNA - e vicAre che ke, " tyAre have mAre zuM raste levo ? " jyAM sudhI kumAra RSidattA pratye abhAva aruciSavALe na bane tyAM sudhI e ene cheDe nahi, ne mane paraNe nahi. e te enA para bhAre dveSa karIne ene kADhI mUke te ja mane tyAM pesavAnI jagA maLe. mATe naSidattAne huM kumAranI najaramAM evI koI halakaTa jaMgalI tarIke dekhADuM jethI kuma 2 gussAmAM dhamadhamIne ene khatma ja karI de, agara dUra jaMgalamAM haTAvI de. basa, have A mATe mAre rasto zodhave rahyo." jeje, rukimaNI keTalI krUratAbharI vicAraNA para caDI che koNa karAve che A? aMtarane kumAra sAthe paraNIne manamAnyA viSayasukha bhogavavAnI lAlasA bharyo rAga ane emAMthI janmela RSidattA pratyenI IrSyA A bhayAnaka krUra vicAraNA karAvI rahI che. jIvanI pAse gojhArI vicAraNA ane gojhAro apakRtyo karAvanAra rAga ane IrSAnA jAlima mAnasika roganI ciMtA che. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 mAnasika roga kevA jAlima? zarIranA jarA jeTalA roganI bhAre ciMtA thAya che, mAnasika meTA regenI paNa theDI ya ciMtA nahi ? kema thatI nathI? ke karavI nathI ? karavI hoya te ruDI thAya. zarIranA jarA jeTalA paNa rogane kADhavA mATe upAya keTalA karAya che ? are ! roga oLakhAya nahi, te niSNAta pAse tapAsa karAvAya che, ane oLakha thatAM bhAre ciMtA karAya che, ne upAyanI yojanA gaThavAya che. ema mAnasika roganI khabara na paDe te enA niSNAtane maLe, pUche, tapAsa karAve, evuM kAMI jIvanamAM kharuM? mananA reganI oLakha thatAM enI mukhya ciMtA UbhI kare kharA? ke, ararara! ahIM jIvato chuM ne A roga haTAvyA vinA jAuM, to dIrtha paraleke kevI durdazA ? ahIM paNa mAnasika roganA kAraNe keTalI viTaMbaNA?...' A ciMtA karavI hoya te zuM na thAya? rAga mada-ISya vagere mAnasika regenI ciMtA karavI hoya te karI zakAya evI che bhUlaze nahi. mAnasika rege zarIra bagADe che. zarIrareganI ciMtA karanArA, paNa mAnasika rogamAM rIbA nArA, prAya zArIrika roganA cAlu bhoga banyA rahe che. AjanuM meDikala sAyansa kahe che "zaMkA, bhaya, gussa vagere mAnasika lAgaNIo zarIranA leDI dhAtuo-pAcana vagere para kharAba asara kare che. emAMthI DAyAbiTisa vagere roga thAya che." mANasa jamatI vakhate koinA dhamadhamATa mAM hoya te e vakhate lIvara hajarI vagerenA rasa vikRta thavAthI evA vikRta anamAM bhaLI Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 169 rega kare emAM navAI nathI. Ama, krodha bhaya-zaMkA vagere mAnasika rogonI zarIra para paNa khoTI asara paDe che. mAnasika rogonI vana-avatAra upara khoTI asara paDe che. e kevI rIte ene te moTo vistRta vicAra thAya. (1) zekAnA mAryA kaI dha-ghaNayANInA vacce kAyamI kaleza UbhA thaI gayA, keI pitA-putra ane zeTha-menejaranA rAha jAmatA nathI. (2) bhayanA mAryA UdhA dhAraNa karI keTalAe pisA gumAvyA. (3) musAbharyA svabhAvathI kuTuMba kaleza haMmeza cAlyA kare che. (4) vArthanA ja aMdhApAmAM moTA ze Theya paNa pITha pAchaLa cU- tha ya che. (5) vairanI gAMTha bAMdhI keTalAya pAmara sArA cAnsa gumAve che. (6) abhimAnanA tera para keIkane lapaDAke paDI. keTaluM jevuM che? AkhuM jagata A vArtha bhaya-zaMkA-gussa-vara abhimAna vagere mAnasika rogInA anarthonuM pradarzana che. ekalI ApaNI jAtamAM joIe te ya dekhAze ke ApaNe eka yA bIjI mAnasika rogane khuzamizAla sevIe chIe. khuzamizAla " eTale samajo cho? je sevavAmAM dilane saMkoca nathI, sevavA para keI aphasa nathI ke " are ! A meM zuM karyu ? " keIbhaya nathI ke "A sevIne mAruM zuM thaze? " dA. ta. Aghe kyAM javuM ? mAno ne ke derAsaramAM bhagavAnanAM darzana karatA hatA eTalAmAM kaI pUjA karanAra ADe AvIne Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 UbhA, prabhunuM mukha dekhAtuM baMdha thayuM, tyAM jhaTa manamAM gussA UDI Ave che! vItarAganA maMdiramAM gusse ? gusso karavAnA saMkoca che kharo ke maMdiramAM gussA na thAya? nA, mardoramAM khAvA pIvAnA saMkeAca kharA, ke khavAyapIvAya nA huM; paNa gussAne abhimAnane 'kAca nahi ke e na thAya. pachI asesI paNa nAhu ke rAga prabhunI samakSamAM gusso karyAM ? kevu bhaya nahi ke gusseA karuM chuM, te dharmanAM pApa lAgaze ! ne gussAnA saMskAra kevA dRDha thaze ? ethI A bhaya ja naha. Ama gussAna kare che? khATu * arere ! me' vItakAma ? ' koi sthAnamAM ya kevAM rahI dana aTakAve te gussA AgaLa mAruM zu thaze !' mAnasika roga kethA anatha pra0 prabhunI ADe UbhA na thAya ? u-e vicAro ne ke, vItarAganAM darzana zA mATe karavAM che ? : kahetA nAM, * puNya mATe. ' ekalAM puNyathI AtmAne uddhAra nahi thAya. ekalAM darzIna ja zuM.' DeDa cAretrapAlana sudhI anaMta vAra karyo, paNa e niSphaLa gayAM, ne hajI sa sAramAM rakhaDatA chIe. kAraNa ? puNya ane ethI maLatA dunyavI sukha mATe e danAdi karyA. tyAM AtmAnA A bhayAnaka janmamaraNAdi vaTa'aNAbharyo saMsAramAMthI uddhAra kayAM thayA? agara kahA, ' prabhu daCna AtmAnAM kalyANa mATe karIe chIe, ' to e vicAre ke zu kalyANa gussAthI thAya ? kaSAyeA Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 aTakAvavAthI kalyANa ke da bavAthI ka9yANa? darzanamAM kaI ADe AvyuM tyAM gusso aTakAvavA A vicArAya ke " darzanathI mAre AtmakalyANa sAdhavuM che, kaSAyane mAravA che, aMte vAta rAga thavuM che, te zuM kAma gu karuM?" vItarAganA darzanAdi vItarAga thavA mATe hoya; ne vItarAga thavAnuM rAga-dveSa kAma kodhAdine sadaMtara naSTa karI devAthI ja bane. bIjA sarAga deva naDi, ne vItarAga devanuM AlaMbana pakaDIe, emanAM darzana pUjana guNagAna karIe, te vItarAga banavA mATe ja hoya. A AlaMbananI balihArI che; kavi kahe che, prabhujIne avalaMbatAM, nija prabhutA ho pragaTe guNarAza ke; devacaMdranI sevanA, Ape muja hai avicala sukhavAsa ke traSabha jirNodazuM prItaDI. ' tana-mana-dhana vAparavA che, kayAM vAparIe to UMcA AvIe ? ne ApaNI prabhutA yAne vItarAga dazA pAmavA tarapha caDavAnuM thAya? kahe vItarAga bhagavAnamAM e lagAvIe, tana-zarIra prabhune jevA mAM ne vItarAganI AjJA pALavAmAM vaparAya, mana prabhunAM jIvana guNe ane upakAra ciMtavavAmAM vaparAya, dhana prabhunI bhakitamAM jAva matalaba, vItarAgarUpI viSayamAM tana-mana-dhana jevAya, te nijanA rAga-dveSa vagerenI gulAmI eAchI thatI Ave, rAga dveSAdi ghaTatA Ave ane aMte sarvathA nATa thaI vItarAga paNanI prabhutA pragaTa thAya. A vItaganAM AlaMbane ja thAya. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 tyAre, AvuM suMdara AlaMbana maLyuM chatAM ko-raSaAbhamAna vagere mananA rega poSIe te durdazA kyAM mITa vAnI? darzananI ADe AvanAro gunegAra che e vAta jarA bAjue rAkho, paNa e jue ke ApaNane anaMta kALathI A saMsAramAM bhaTakAvanAra ko-roSa ApaNe (1) vIrAganI samakSamAM ya sevIe, (2) vIrAMganA darzanamaraNa mATe prabhunuM AlaMbana maLavA chatAM ya sevIe, ne (3) vItarAga banavAnI pravRttimAMya sevIe te ApaNA e kacarA, e mananA rega kyAreya maTavAnA ? kodha karIne zuM ApaNe vItarAganI najIka jaIe chIe ke pAchA paDIe chIe? darzana vakhate koI aTakAvavA bIjo upAya: prabhudarzane keI ADe AvyuM che te koTI AvI, tyAM dhane na UThavA daIe te darzananI pahelI kakSAnI parIkSAmAM pAsa thayA, naDita napAsa. pra- paNa tyAM rahevAtuM nathI ne ? u0-kAraNa ke ekalAM darzanano Agraha che, paNa smaraNano nahe. nahitara darzana baMdha thatAM, je tyAM AMkha mIMcI prabhunuM smaraNa karIe, e vItarAga bhagavAnanA guNa-jIvana-upakAramAM mana lagAvIe, te gusso karavAne rahe nahi. darzana karIne ya prabhunAM smaraNamAM javuM che ne? te jarA darzanamAM aMtarAya AvyuM te ya e ja samaraNa karavAnuM. zuM kAma gusse bha mUke ? mana navaruM hoya te gussAmAM jAya ne? manane prabhunAM smaraNamAM lagAvI dIdhuM pachI gussAmAM nahi jAya. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 vAta A che ke prabhudarzana karavAne uddeza ja lakSamAM nathI; darzana maraNa mATe. " e dhyAnamAM nathI tethI darzanamAM aMtarAya AvatAM "smaraNanI taka maLI, to AMkha mIMcI maraNa karuM, mana emAM lagAuM." e khyAlamAM nathI, eTale ja mana bIjA bIjA vikalpa ane gussAmAM parevAya che. prabhunAM darzana prabhunAM satata maraNa mATe che e khUba khyAlamAM rAkho, A khyAla rahetAM darzana karatI vakhate vacce AMe mIcI mIMcI e jovAnuM mana thaze ke prabhu keTalA yAda rahyA ? kevA yAda Ave che ?" barAbara smaraNamAM levA AMkha prabhu para barAbara lagAvI lagAvI, emAM ya khAsa karIne prabhunI kIkImAM vItarAgatA joI joI e vItarAgatA prabhue kyAM kyAM jADI, e dhyAna para levAnuM karAze tyAM vacamAM keI ADe AvyuM to manane kAMI nahi. AMkha mIMcI smaraNa cAlu thaI jaze. mananA roga haTAvavA che? darzana vakhate bIjA para gusse thAya e manane roga che e haTAvavAne mATe A cAvI che ke AMkha mIMcI prabhunuM samaraNa cAlu karI do. samaraNamAM mana rokAyAthI gusso aTakI jaze. A cAvI bIje paNa kAma lAgaze. paNa pahelI vAta e che ke ApaNA krodha-ahaMkAra rAga-dveSa vagere e jAlima mAnasika rogo che eno pAko khyAla, ne sAthe e sevatAM are kAro-aphasesI-glAni thavI joIe. enI pAchaLa bhaya lAgavo joIe. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 pachI manamAM bIjuM sArU ci'tavavAnu` cAlu karI devu, jethI e rAga che. kAma krodha-lAbha vagere bhaya kara regAne haTAvavA A cAvI che. pelI ruikamaNIne rAjakumAra kanakaratha pAtAne badale RSidattAne paraNI gayAnuM jANavA maLyu tethI irSyAthI have RSidattAnu kATaluM kaDhAvI nAkhavAnuM dhAre che. IrSyA, hiMsAnI dhAraNA, niyatA e AtmAnA bhayaMkara roga hAI enA bhaya lAgavA joie. paNa e lAgavAnI vAta nathI, eTale e zuM kAma have aTake ? eNe eka jogaNIne sAdhI enI pUjA bhakti karI kahe che, rukimaNI jogaNIne sAdhe che : mA ! jone A mane paraNavA nIkaLelA rUpALA rAjakumAra kanakaratha para jaMgalanI koika RSidattAe evuM kAMka kAmaNa TUmaNuM karyuM ke pachI rAjakumAra enAmAM bhALavAI jai ene ja paraNIne cAlye pA; ahIM mArA pitAnA Agraha ane enA pitAnA Adeza chatAM paraNavA Avye nahi. mATe mA ! RSidrattA para tu kAMIka evu` kala`ka na caDhAvI Ape ke rAjakumAra ene kADhI mUkI mane paraNavA AvI jAya ? evI luccI jaMgalanI bALAne kalakita tarIke oLakhI laI bhale ne pachI e pAchI ene jaMgalamAM rakhaDatI karI nAkhe te ya ze| vAMdhA ?' mANasa koi paNa kAyanA; jevA ke krodhanA, abhimAnanA, mAyAnA, iSyonA ke lebhanA, AvezamAM caDe che tyAre dilanA pariNAma keTalA niSThura karAya enu mApa nathI rAkhate, ene eka ja dhUna rahe che ke, cena kena prakAre mAruM' dhAryu. siddha Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 karu; yA sAmAne batAvI ApuM.' basa, pachI e mATe jarUra paDaye adhamAdhama kAyavAhI karavAmAM sa`keca zuM kAma rAkhe ? kulavAlaka munine guru para dveSanA Aveza jAgate rahyo, tA e keTalA badhA bhraSTa thayA ? emAM ya vezyAnI sarabharA levAnA rAganA AvezamAM taNuAyA. te emanuM cA retra-saMyama ne samyagdarzana paNa ThekANe paDI gayuM', ne ke bhagavAna muni- suvratasvAmInA prAcIna stUpa teDAvI nakhAvavA tathA vizAlAnagarI naSTa karAvavA sudhI pahoMcI gayA ! brahmadatta cakravatI e viSayAsaktinA Avezama, jAtismaraNa ane adhajJAnI bhAimuninI zikhAmaNa vagere maLyu chatAM sAtamI narakanA patha lIdhA ! a Mte peAtAnI AMkha phoDAvanAra eka brAhmaNa paranA krodhanA AvezamAM eNe jagatabharanA brAhma geAnI AMkheA phoDAvavAnI kALI lezyA lagAvI. mULa kAraNa viSayAsa ktane Aveza;-mArA viSayasukhene toDAvanAra kai harAmInI jAta che ?' sikkmaNI paNa kanakaratha rAjaputrane paraNavAnA lAbhanA Ave zamAM nirdoSamALA RSivruttAnu kAsaLa kaDhAvavAnI peravI kare che. ApaNe kAma-krodha-lAbha-irSyA-mazkarI vagerenA AvezamAM caDatA pahelAM sAvadhAna banI javA jevu che. nahitara enAM khataranAka pariNAma veThavAnAM Ave tyAre emAMthI bacavAneUgaravAne kAI avakAza ja niha rahe. eka manuSya bhava durgAtanA hajAro bhavAne nAMtaranAga kema bane che ? Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 AthI ja ke viSaya kaSAyanA AvezamAM bhAna bhUlI jIve jAlima vicAraNA yojanA-pravRtti karI hoya che. marIcie ziSya karavAnA lebhanA AvezamAM utsutra bhASaNa karyuM, te ene asaMkhya bhava durgatiomAM bhaTakavuM paDayuM. keTalAya bhava devagati manuSyagati maLI, te ya jaina dharmanuM moTuM dekhavA na maLyuM ! ajJAna kaSTatapathI devaka maLe, tethI zuM ? AtmAnI unA, AtmAnuM kalyANa kyAM che? bhave bhave tridaMDika saMnyAsIpaNuM laI saMsAra choDavA chatAM, jainadharma maLyuM nathI te pApanA tyAga kayAM che? samyagdarzana ane samyakyAritra kayAM ? 25. jogaNunI pApalIlA kimaNIe gaNane sAdhI. jegaNa vidyAmaMtranI jANakAra hatI. eNe ghATa ghaDI kADhaye e ke jemAM trASidattA kaI hatyArI DAkaNa che, ane manuSyanA mAMsa-lehI AroganArI che, e bhAsa thAya ! vidyAmaMtra te divya vastu che, ene upaga che? divya kAma karavAne? ke rAkSasI-pizAcI kAma karavAna? paraMtu, vastu game teTalI sArI hoya chatAM enA upayogano AdhAra e vastunA pAtra upara che. pAtra keTalI lAyakAtavALuM che e hisAbe upayoga thavAne. varasAdanuM nirmaLa pANuM enuM e ja, paNa sApane meMmAM jaI jhera bane che, ne gAyanAM mukhamAM jaI dUdha banavAmAM upayogI Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 thAya che ! e ja pANI vaLI kALI jamInamAM paDI ghauM ne kapAsa banAve che! tyAre ukaraDA para paDI gaMdavADa-kahovATadurgadha vadhAre che ! paisA keTalAyane maLelA hoya che, chatAM enAthI bhAre jinabhakti-sAdhusevA dayA-paropakAra vagere upaga thavAnuM keTalAmAM dekhAya che? bahu thoDAmAM ja ne? kAraNa? paisA sArA pAtranA hAthamAM paDyA hoya to ene sadupayoga thAya. kapAtaranA hAthe caDayA paisA raMga-rAga, jIvahiMsAmaya, AraMbhasamAraMbhe ane AgaLa vadhIne jugAra-durAcAra-julama vageremAM vaparAtA hoya che. vastu to kiMmatI maLI, kintu ApaNI pAtratA-gyatA UMcI rAkhIe te ene tAraka sadupayega thavAne. mATe ja ApaNe pahelI te ApaNI pAtratA sArI khIlavavAnI jarUra che. pachI te ApaNane maLela TheTha A manuSya deDathI mAMDI IMdriye mAnava-mana, vANI, buddhi, tarkanI ane puruSArthanI zakti, tathA bIjI bAhya sAmagrI-saraMjAmanA UMcA sadupayega karavA tarapha ja lakSa rahevAnuM, ane e udyama thavAne ciMtana ja mukhya enuM cAlavAnuM. jogaNunuM gejhAruM kRtya : pelI bicArI jogaNamAM pAtratA nathI tethI vidyAmaMtrane duSTa upayoga, gejhAre upaga, karavA tarapha e prerAya che. RSidattAnA durbhAgye e UpaDI kanakaratha rAjakumAranA nagaramAM tyAM jaI eNe tapAsa karI lIdhI ke rAtanA RSidattA pAse zI rIte pahoMcI javAya. pachI meDI te mahela najIkamAM mANasane avasthApinI nidrA ApI jethI keI jAgI na zake; ane 12 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 tyAM eka mANasane mArI nAkhI enuM lehI mAMsa laI pahoMcI raSidattA pAse, avasthApinI vidyAthI paheragIra jevAne paNa UMghatA karI dIdhA che, eTale ene kaI rokanAra nathI. eNe RSidattAne joI te ene lAgyuM ke, "aho zuM AnuM rUpa ! kevI AnI kAnti ! A kumAra puNyazALI ke Ane AvI strI maLI ! paraMtu mAre A jevAnuM zuM kAma che? mane mAruM dhAreluM bajAvavA de." ema karI eNe naSidattAnuM mAM lehI kharaDyuM karyuM, ane enA ezike mAMsanA TukaDA mUkI dIdhA. pachI tyAMthI nIkaLI jaIne avasthApinI vidyA uThAvI lIdhI. have ahIM jAgelA lokoe mANasa marAyelo joI kehala karI mUkyA, ane rAjAne jaIne A bhayaMkara hatyA thayAnuM jaNAvyuM. rAjA pUche, "A hatyA keNe karI ?" leka kahe -mahArAjA ! game te purUSe cA strIe karI haze, enI khabara nathI, paraMtu hatyA thaI che e hakIkata che. Apa prajAnA nyAyI mAlika che, tethI hatyArAne pakaDAvIne Ape bhayaMkara sajA phaTakAravI joIe." rAjA kahe che. "AvuM kAma karanAra to kaI rAkSasa ke rAkSasI ja hovI joIe. je haze ene kheMcI kADhavAmAM Avaze, ema kahI sipAIone bolAvI kahe che. "jAo, tapAsa kare, ane pakaDI pADe keNa che e hatyAre-hatyArI ?' kumArane ciMtA :have jyAre ahIM A dhamAdhama cAlI tyAre kumAra jAgI jAya che, ane vAtAvaraNa parathI samajI jAya che ke "keI nirdoSa Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANasanuM khUna thayeluM che. bIjI bAju jue che te trASidattAnuM meTuM lehI kharaDyuM che. e camakI UThe che, enA manane ema thAya che ke, A zuM ? zuM mArI patnI rAkSasI che ? bahAra kaIka mArI nakhAye saMbhaLAya che, ne ahIM A lehIyALa meM tathA mAMsanA TukaDA paDayA che ! tyAre zuM A rAkSasI ? te rAkSasI mArI prANapyArI heya? zAstramAM je saMbhaLAya che ke rUpa ane saMpatti pApa mATe thAya che, evuM ahI A rUpALI strImAM banyuM lAge che. he vidhAtA ! he tAta! A ulaTuM zuM banyuM? patnI te sArI guNiyala devI jevI mAnIne karI ne e rAkSasI nIvaDI? huM kayAM phasAye jaMgalamAM ?..." kumAranA manamAM aneka saMka9pa-vikalapi UThayA. sArI guNiyela evI paNa nA padattAnuM me leDI-kharaDayuM ane pAse mAMsanA TukaDA dekhyA, tethI mANasanA khUna sAthe saheje AnI kaDI joDAI gaI, ne emAM kAraNabhUta rUpane mAnyuM. maharSionI vANI ene yAda AvI ke, rUpa ane saMpatti pApa karAvanAra bane che." jagatamAM AvuM bahu banatuM dekhAya che ke rUpALA strIpurU kevA kevA jAte pApe Acare che ane bIjA pAse AcarAve che. sUryakAntA rANI bahu rUpALI, te pahelAM to pati pradezI rAjAne e ghele karelo ke e bicArAne deva-guru-dharma kazuM yAda ja na Ave, ulaTuM nAstika banI lekamAM paNa dharma na cAle e mATe nagaramAM sAdhu-saMta ja AvatA baMdha karelA. sUrya kAntAnA rUpano A eka anartha. pachI bIjo anartha e thayuM ke Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 kezI gaNadhara mahArAjanA upadezathI pradeza rAjA Astika ane dharmAtmA bane tyAre A rUpALI patnI sUryakAntAe ene jhera khavarAvI mArI nAkhe. saMpatti pApa karAvanArInA dAkhalA - saMpatti pApa karAve che enA dAkhalA Aje pAra vinAnA dekhAya che. lAMcarUzvata, droha, anIti, khUna, durAcAra vagere keTalA dhUma pApa saMpatti pAchaLa cAlI rahyA che ! moTA moTA dezo Aje sAmasAmA laDI rahyA che te saMpatti upara ja ne ? saMpattivALA ja deza garIba dezo para trATakI rahyA che, julma varasAvI rahyA che. cUMTaNIo saMpatti khAtara ja laDAI rahI che ne? ane saMpattivALA ja emAM ghAlamela kare che ne? ke.Nake rAjya saMpattinA lebhe ja sagA bApa rAjA zreNi kane jelamAM nakhAvI roja phaTakA marAvavAnuM kareluM. 0 rAjA azake saMpattinA baLa para kaliMga dezamAM bhayaMkara narasaMhAra karAvela mammaNa zeThe saMpattinA mehamAM sAtamI narakanA kRra bhAryA. kI taipAyana deve devatAIzakti saMpattinA baLa para dvArikA saLagAvI dIdhI. amerikAe eTama beMbanI saMpatti para nirdoSa nAgAsAkI ane hIrozImA nagara bALI nAkhyA. saMpatti zuM na kare ? kaI milamAlikane joI aMjAI jAo cho ne? meMmAM lALa gaLe che ne? paNa khabara che kharI ke emAM meTA moTA DhoronI kara kaleAma para nIpajelI carabI keTalI vaparAya che? saMpatti upara ja ne saMpatti mATe ja A hiMsaka dhaMdhA ne ? saMpatti kevI gejhArI? Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 rUpa pAchaLanA anAtha :- tyAre Aje rUpanI pAchaLa keTalAM pApa cAle che? parastrInAM rUpa pAchaLanI ghelI kAmagIrI TheTha vyabhicAra sudhI pahoMcADe che. Aje strIo ubhaTa veza karI rUpanAM pradarzana karavAmAM jAtamAM saLagatI kAmavAsanA poSe che, ne jenArane kAmanA unmAda jagAve che. rUpanI pAchaLa ghelAM banela eka premI bIjA premInuM khUna kare che. rUpa-ghele putra mAtApitAne trAya de che. rUpa-ghelA rAvaNe yuddhanA hatyAkAMDa apanAvyA ! duniyAnAM rUpa ane saMpattine durathI namaskAra karavA jevA ane enA para dhikAra varasAvavA jevA che. RvidattA para kanakarathane zaMkA :kanakaratha rAjakumArane rUpALI trASidattA para narahatyAnI zaMkA jAya che. e ene jagADIne pUche, "tuM je manamAM na chUpAve te huM tane pUchuM." trASidattA kahe, "prANunAtha ! khuzIthI pUche, mAre ApanAthI kazuM chUpAvavAnuM nathI." kumAra kahe, "priye ! tu mAnavI strI nahi, paNa koka rAkSasI lAge che, are ! Apa Ama bole che ? " hA, A jene tAruM meM lehI-kharaDayuM che, ne ezike mAMsa paDayuM che. tethI lAge che ke te koI mANasanI hatyA ka che. nahitara tAruM mukha AvuM kema dekhAya ? " traSidattA darpaNamAM jue to pitAnuM mAM evuM ja che, ne ezike mAMsa paNa dekhyuM. eTale Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RSidattAnA javAba : have RSidattA kahe che, "huM kazuM jANatI nathI. rAtanA sUtA pachI huM kayAMya gaI nathI, are ! jAgI paNa nathI. eTale je kAMI banyuM hoya e mArI UMghatI avasthAmAM ja mArA kame preryA kAI verIe karyuM haze. te paNa game te daivI prayeAgathI banyuM haze. mane kazI khabara nathI. jo huM mAMsAhArI heta, te pUrva mAMsane tyAga zuM kAma karata? chatAM Apa mane ApanI mAnatA hA, ne Apane vahema hAya te! ThIka lAge te sajA mane karI zako che. saDelu paNa pota!nu aMga kayAM kApI nakhAtu nathI ? ema ApanA parivAra paikI hu eka aMga saDelu -bagaDelu lAgatI hAuM, to khuzIthI mA nikAla karI nAkhe. pAtane vahema ja hAya teA priya patinA hAthe marAI javAmAM ya mane AnaMda che. kanakaratha rAjaputra moTA mananA che, temaja A RSidattAnA khelathI enA upara zraddhA thAya evuM che ke, e asatya bele nahi, yA mAyAjALa race nahi; tethI enAM vacana para vizvAsa mUkI mAnI le che ke, 'game te agama-nigama kAraNe Ama banyuM lAge che, bAkI RSidattA nirdoSa che;'ne e pramANe ene AzvAsana Ape che ke, 'tuM nirdoSa che; mATe manamAM jarAya kheda na karIza. tArA veNuthI mArI zakA naSTa thaI jAya che,' kumAranA A vizvAsa para jIe enA mananI vyavasthitatA zuM kAma kare che. temaja hajI RSivruttAnA puNyodaya jAgata che, eTale paNa jue ke kumAranA ' mana para e zeA prabhAva Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 pADe che. rAjA nagaramAM Akho divasa tapAsa karAve che ke koNe A khUna karyuM paraMtu po lAgato nathI. kumAra pAse paNa vAta AvI ke kaI khUnIne patto nathI, chatAM ene naSidattA para leza mAtra vahema ja nathI. guNasaMpanna jIna jIvyuM hoya te pitAnA saMparkamAM AvelA para enI AvI chAyA paDe che ke evA koI aNadhAryA vicitra prasaMgamAM A guNa saMpanna AtmA mATe ema ja halako abhiprAya na bAMdhI le. vidattAnA guNasaMpanna jIvananI kumAra para A chAyA che. alabat emAM RSidattAne puNyadaya paNa kAma karI rahyo che. azubhane vaidaya thAya to te nirdoSane paNa kalaMka caDatAM vAra nahi. sItAjIne ema banyuM ne ? jegaNunI roja khUnarejI :ahIM eka divasa pUro thaye, paNa bIjI trIjI rAtrie paNa ema ja cAlyuM. roja ekeka mANasanuM jogaNa khUna karatI gaI, ne RSidattAnA mukha para lehInA lapeTA ne pAse mAMsanA TukaDAnuM sthApana karatI gaI. rAjA pAse ja ne ja phariyAda AvatI gaI, ne enA taraphathI nagaramAM rAja raja dhamadhamATa tapAsa thatI cAlI. kumAra sAthe paNa e A aMge vicAraNAnI Apa -le kare che ke A reja roja kema khUna thayA kare che? pelI jogaNa e gaNatarImAM che ke, " rAjakumAra keme ya pitAnI patnI para vahema khAya che ? vahema lAvIne potAnA pitAne padattAnA mukhanI roja rAtanI sthitine kahe che? je ATaluM thAya te te rAjA tarata kaDI jeDI de ke, "te Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 pachI RSidA ja hatyArI lAge che je roja rAtanA A ekeka mANasane mArI nAkhatI hAya." jogaNunI gaNatarI kema niSphaLa? :paraMtu gaNanI gaNatarI pAra paDatI nathI, kemake (1) naSidattAnuM puNya tape che; (2) vaLI rAjaputra kanakarathane trASidattA para athAga vizvAsa che, temaja (3) ene pitA haripeNa tApase A kanyA mATe je bhalAmaNa karI che ke "A vanamAM ja ucharelI bALA bheLI che, mugdha che, mATe e dhyAnamAM rahe ke e zaherI prapaMcane bhega na bane" e bhalAmaNa barAbara khyAlamAM che. tethI trASidattA para leza paNa akAryanI zaMkA ene UThatI nathI. tema pitAneya zaMkA na paDe e mATe RSidattAnA mukhanI rAtanI vAta jarAya jaNAvate nathI. have zuM kare jogaNa? kRtya to gejhAra karyo, paraMtu RSidattA para kumArane abhAva tiraskAra Ubho karAvavAnuM karI zakatuM nathI eTale ene potAnI melI murAda bara AvatI dekhAtI nathI. roja ne reja kaSidattAnuM prabhAte moTuM lehI kharaDyuM ne mAMsa-gherAyeluM dekhADavAnuM, chatAM kumArane RSidattA para jarAya zaMkA ja jatI nathI pite sajajana che, ane RSikattA suzIla-sadguNI hovAne ene pAke vizvAsa che. tyAM jogaNanuM zuM cAle ? Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra6. duSTatA ane dhana ma tyAre zu jogaNa hArI thAkIne pAchI jAya evI che ? nA, duSTa mANasA cAle tyAM sudhI duSTatAmAM hAratA thAkatA nathI. saMgamadevanuM cAlyuM tyAMsudhI mahAvIra prabhu pratye duSTatA kaye gayA. kAlasaukarika kasAine roja 500 pADA mAravAnI Adata; te zreNika rAjAe enI A ghera hiMsA baMdha karAvavA eka vAra ene kUvAmAM UMdhe mastake laTakAvyeA. te zuM eNe hiMsanI duSTatA mUkI ? nA, tyAM paNa e TeDAthI kUvAnI divAla para pADA cItarI hAthethI enA gaLA kApavA lAgyA. agnizarmAnA jIva janme janme samarAdityanA jIvanI pAchaLa paDayA. tema kamaTha bhAi marubhUti te pArzvanAtha bhagavAnanA jIvanI pUMThe sarva bhave upasarga karatA lAgyA. e te ba MnenuM aMte cAlyuM nahi, tyAre pAchA paDayA, ane e duSTatA mUkI. tAya agnizamAM anaMta saMsAra bhaTakavAnA, emAM zuM duSTatA aMdha thayelI ? nA nA, te te ana te kALa zAne bhaTake ? A parathI samajavA jevu e che ke duSTatAneA cIle| bhaya kara ! ekavAra duSTatA karavAnA mArge caDayA, pachI pAchA vaLavAnuM muzkela che. mATe dilane duSTa banAvatA pahelAM ja vicAravAnu ke 'A duSTatAnuM pachI pUchaDuM lakhAze e tane pAlavaze ? kAM sudhI duSTatA karye jaIza? ane enA bhayaMkara duHkhada pari NAma kevAM ? ahI gheADI takalIpha paDatI hAya, dhana-mAna ochAM maLatA hoya, e badhuM calAvI le, lAbha jatA kara, paNa takalIpha TALavA Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 ke dhana-mAna meLavavA duSTatA na Acara, dila ja duSTa na banAva." dilanI daSTatA zI? e samaje che ne? dila bahu viSayalaMpaTa ke kaSAyAvezavALuM bane, ene dilanI duSTatA kahevAya. Aje sinemA jevAnI lata lAge che e zuM che? AMkhanA viSayanI lapaTatA. e dilanI duSTatA che. Azcarya che ke AjanI strIone AnI lata lAgI che! duSTatA kayAM sudhI pahocI ? AryadezanI kulIna bALAo te viSayalaMpaTa patinI saMpaTatAne kAbUmAM rAkhanArI hoya eTalI enI UMcI kakSA. te zuM e pote ja laMpaTa ane duSTa banavAnI adhama kakSAmAM deDe ? ekalA sinemA ja zuM, paNa vilAsI vAMcana, abhakSya bhakSaNa, hoTelamAM bhaTakavAnuM, udubhaTa veza, papha-pImeDa Adi majazekha, bAthamAM snAna, kalaba sosAyaTI vagerenI lata, e badhuM viSayalaMpaTatA ja che, dilanI duSTatA ja che. emAM kAMI dilanI pavitratA na gaNAya, svasthatA-ziSTatA na gaNAya. A duSTatAmAM jIva kayAre hAravAne thAkavAne ? kazuM nahi, e te jIvanabharanI balA vaLagI te choDe zAne ? tyAre pUcho - pra- gharma na bacAve ? u- Aje dekhAya che ne dharma vadhe che, paryuSaNAmAM tapasyAo, 3charAmaNIo oLIo, eccha,upadhAna, yAtrAo, vagere dharma pravRtti sArI vadhI che. chatAM e karanAranAM jIvana dekhe. jazekha ghaTyA? sinemA baMdha thayA ? abhakSya ke TesadAra bhaThyabhajana ochA thayA? haravA-pharavAnuM, parastrI-parapuruSanA darzana-milana-vAtacIte, rAtribhUjana, tithinI virAdhanA, Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 vagere vagere ghaTayA ? nA, A pApeA te dhUma cAlI rahyA che! kemake, viSayala paDhatAnI duSTatA ghara karI gai, te vAraMvAra pApa karAve. to zu dhama na bacAve? jarUra macAve, paraMtu dhAma samaje ane ma A duSTatAthI bacAve. Aje tA dhama karavA che, paNa dharmanA mAMsamajIne dharma kayAM karavA che? AnaMdaghanajI mahArAja kahe che," dharama dharama raTato jaga sahu ki, dhama na jANe ma; dharmajiNesara caraNu grahyA thakI, koI na bAMdhe karyuM. arthAt dharma-dharmAMnI raTaNa karatA pharanArA jagatamAM aneka, ghaNA evA maLaze je ema kahetA haze ke ame dharma karIe chIe. paraMtu aksAsI e che ke e dhama nA ma nathI jANatA! ethI ja dharma karavA chatAM bIjI bAju lakhalUTa kama bAMdhe che. nahitara dharma -jiNe sara ' eTale ke jinezvara zrI dhanAtha bhagavAnanAM caraNa pakaDacA, arthAt vItarAga devAdhidevane ja ekamAtra zaraNarUpe dharyAM pachI te evAM ka koI na bAMdhe, paNa dharmanA pAyAmAM jina-caraNa pakaDavAnI vAta ja kayAM che ? " "" jinacaraNa pakaDavA, eTale vItarAga prabhunAM caraNa pakaDavA, eTale ke vItarAgatAne lakSyarUpe pakaDavI, vItarAgatAne jIvana-Adeza banAvavI. jIvananA uddeza tarIke najara sAme vItarAgatA rAkhyA karavI. bAhyathI dharma karanAra madhamAM A kayAM che? ele, tame dharma karanArA che ne ? te dharmanA mA Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 vicAra che? marma vinA dhama phaLe ? ghauMnA dANAmAMthI kIDIe mama kocI lIdhu hoya, te| e dANA vAvavAthI Uge ? ena para pAka Ave ? nA, te jo marma vinAnA eka ghauMnA dANA ya na phaLe, te mama vinAne dharma zI rIte phaLe ? agara kaho ke, ame dhane! mamaM 6 samajIe chIe, ' tA eTalA dharmane mama zuM? kahA ne dharmAMne ma eTale, pApa pravRttimAMthI sArI pravRttimAM AvavuM" nA, ema te ApaNe anaMtI vAra sArI pravRttimAM AvyA, chatAM hajI bhavATavImAM rakhaDatA kema ? dho sa hAtha AvyA pachI anaMta kALa bhaTakavAnu rahe nahi. dha nA mama vItarAgatAnA uddeza, viSayala paDhatA para kApa :-- mATe kaho, dharmanA mahAtha lAgyA nahAtA, tethI bhaTakatA ja rahyA. jIedhA maA, ke vItarAga prabhunAM caraNa pakaDavA, vItarAgatAne AgaLa karavI, dha sAdha nAnAM phaLa tarIke vItarAgatAne najara sAme rAkhyA karavI. pApa pravRtti mUkI dharma pravRtti karIne zuM joIe che? zA mATe dharma karI rahyA che ? AnA javAba A, ke kramazaH rAga-dveSamanatA-tRSNA-Asakti-viSayala paTatA ne kaSAyAveza AchA thatA Ave; jethI eka divasa e sathA naSTa thai vItarAga banAya, ane A saMsArajALa ane janma-maraNanI jaMjALane aMta Ave. eTalA mATe pApapravRtti mUkIne dharma-pravRtta karIe chIe. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 Ama, dharmane A marma, e pApapravRttithI eTalA pramaNamAM choDAveeTale eTalA pramANamAM pApanA paricaya ane abhyAsa ochA thatAM rAga-dveSAdi aTakAve; temaja dharma vItarAga paramAtmAne kahela karavAnuM che eTale emane najara sAme rAkhIne karavAno che, arthAt vItarAganAM caraNa pakaDIne karavAne che; jAte vItarAga banavAnI ja ekamAtra lAlasAthI karavAnuM che. tethI dharma karatAM rAga-dveSane dubaLA pADavAnuM lakSa rahe. anaMtI dharmakriyA niSphaLa kema gaI? : pUrve anaMtI dharma pravRtti karI tyAre dharmanuM A marma- rahasya samajAyuM ja nahotuM. ulaTuM tyAM te dunyavI vizvanA rAganA jesathI ja dharma pravRtti karyo gayA, "dharma karuM to paisA maLe, "cAritra lauM to mAnapAna maLe, devatAI sukhabharyA svargamAM javAya..." AvA AvA uddezathI dharma pravRtti karI tyAM rAga-Asakti-tRSNa ja vadhe ne? emAM joradAra mahA mehanAM karma na baMdhAya ne saMsArabhramaNa na vadhe te bIjuM zuM thAya ? tripRSTha vAsudeva ane brahmadatta cakravatInA jIve pUrvabhavamAM pahelAM to sArA uddezathI tapa-saMyamanI sAdhanA mAMDelI, paraMtu pAchaLathI uddeza pheravI nAkhyuM ane malina ekalo paugalika Azaya Ubho karyo, te baMnenI dharmane je mAla vAsudevacakavatIpaNAnI lIlA, te bheLavI lIdhA pachI ke te badhI karuNa dazA sarajAI ? kevAM joradAra karma ane bhavabhramaNa vadhyAM? A karAvanArI AmAnI viSayalaMpaTatA e enI duSTatA ja che. "dharama jiNesara caraNa rahyA thakI keIna badhe karma, Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 vItarAga bhagavAnanA je caraNa pakaDayAM, to AvAM karma bAMdhavAnuM hoya nahi. emaNe evA pralebhaka sagamAM paNa je vItarAga bhagavAnane hadaya sAme rAkhI emanI vItarAgatAne pitAnA Adarza tarIke, pitAne prApta karavAnA uddeza tarIke manamAM joradAra pakaDI rAkhI hatI, te evAM kama bAMdhIne patana pAmavAnuM zAnuM UbhuM thAta? paraMtu viSayalaMpaTatA bhuMDI, mahAduSTa, kAramI. caDelAne ya pADe, te pachI pUrvanA anaMta kALamAM kyA caDavAnuM karyuM ja nathI tyAM patananuM pUchavuM ja zuM? karmasattA jANe viSayalaMpaTa dhamIne kahe che,-dharmanA kaSTa karyA che ne? te ene mAla puNyAI ekavAra bheLavI le, paNa pachI tArI mULabhUta viSayalaMpaTatAnI duSTatAnAM bhayaMkara phaLarUpe narakAdi gatienAM bhramaNa mATe yiAra raheje." dharma na bacAve? bacAve, vItarAga bhagavAna nAM caraNa pakaDI rAkho to bacAve. dharma karatI vakhate uza tarIke pitAne viSayarAga ane mAnAdi kaSAya-AvezanI duSTatA TALI TheTha vItarAgatA prApta karavAne rAkhe che, te e dharma ahIMthI ja bacAvavA mAMDe. pUche - dharmathI ahIM bacAvaze? ahIM bacAva A, ke dharmasevananA kALamAM te vItarAga ane emanI vItarAgatA najara sAme che ja, paraMtu dharmasevana pUruM thayA pachI duniyAdArImAM paDyA tyAM paNa vItarAgatAnI miThAza mana para AvyA kare, verAgya jAgate rahe. eTale Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 viSayalaMpaTatA ane kaSAyAvezanI duSTatA dabAya dharma sAdhatAM je vItarAgatAne jhaMkha Ave che, te e jhaMkhanA pachI thoDI ja bhUlAya ? eTale ja kahevAya ke, "dhama jinezvaranAM caraNa pakaDayA pachI duniyAdArImAM paNa evAM bhAre karma na baMdhAya; " kemake e baMdhAvanArI viSayalaMpaTatA ane kaSAyAvezanI duSTatA vItarAganI jhaMkhanAne lIdhe UbhI rahe nahi. pelI jogaNa bacArI duSTatAmAM paDelI, ene kayAM vIta rAga bhagavAnanAM caraNa pakaDavAnuM saubhAgya che ? tethI pote ghera kRtya karavA para paNa dhAryA pramANe kanakaratha rAjakumAra patnI RSidattA para abhAva-tiraskAravALo nathI banate e jovA chatAM duSTatA mUkavA taiyAra nathI. eTale have e, juo kevI AgaLa vadhe che. ra7. vidattA para kalaMka A bAju roja eka eka mANasa haNAyAnI phariyAda rAjA pAse Ave che, ane koTavALonI tapAsamAM keI hatyAre maLato nathI, eTale rAjA have divAna para gusse thaI kahe che -"tamArA kArabhAramAM zuM cAlI rahyuM che?" saMnyAsIone nikAla | divAna kahe che, "tapAsa te pUrI karAvIe chIe, mahArAjA! paraMtu lAge che ke A koI sAmAnya mANasanuM kAma nathI, A te keI vidyA-maMtara-taMtara jANanAranuM kArya lAge che. e Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19ra jANanArA jogI saMnyAsIo hoya che. mATe eka Adeza kare ke eka vAra te badhA jogI-saMnyAsIone A nagaramAMthI ravAnA karAvI do. pachI joIe AvuM bane che ke kema ?' divAnanI salAha upara rAjAe jaina sAdhu-sAdhvI sivAya bIjA badhA jogI-saMnyAsIone nagaramAMthI ravAnA karAvI dIdhA, ane navA AvatA baMdha rakhAvyA, Ama chatAM pelI sula sAgaNa te have gaNanA veze nahi, paNa eka gRhasthanA veze rahe che, te ene keNa bahAra kADhe ? ema e enuM gojhAruM kRtya roja eka mANasane mAravAnuM cAlu rAkhe che, have divAna zuM kare, ne rAjA ya zuM kare? paDayA muMjhavaNamAM. bIjI bAju kanakara trASidattAnuM meM lehIlIMpeluM jovA chatAM enA para vahema laI javA taiyAra nathI. je gaNuM zuM kare ? gaNane bIjo dAva :basa, have jogaNI eka saddagRhastha bAInA veze rAjA pAse UpaDI, ane kahe che -mahArAjA! mane eka svapna AvyuM che, ane emAM A rejanI hatyAno bheda khule thaye che." rAjA te e rahasya pakaDavA mATe iMtejAra hate ja, eTale pUche che, "bele, zuM svapna joyuM ?" jegaNa kahe, "svapnamAM mane eka deva kahI gaye ke rAjAe jogI-saMnyAsIone nakAmA kADhI mUkyA che. hatyArI kaSidattA ja A aghera kRtya karanArI che. kumAra sAheba je traSidattAne paraNuM lAvyA che, e mULa te vanamAM ja ucharelI eTale rAkSasI jevI; vaLI kAMka jaMtara-maMtara jANatI haze tethI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAtanA bahAra nIkaLI keI na jANe e rIte eka mANasane mArI mAMsa khAI karI lehI paNa pI karIne pachI potAnA sthAne jaI sUI jAya che. have Apane tapAsa karAvavI hoya te guptacare dvArA rAte enI khAnagI tapAsa karAve." jogaNIe Ama kahI rAjAne bhramita karI nAkhe. enAM manane thayuM ke "A zuM? paNa saMbhava che vanamAM ja UcharelI eTale AvI koI Adata hoya, ane e yAda AvI jatAM AvuM kAma cAluM karyuM hoya. lAva tyAre pahelAM khAnagImAM tapAsa karAvavA de ke trASidattA zuM kare che emAM AnAM svapnanI satyatA-asatyatA vartAI jaze." e vakhate kumAra pAse beThA che tethI kumArane kahe che, "Aje tuM ahIM ja sUI raheje. mANase tapAsa karI leze ne jeze ke zuM bane che?" kumArane ciMtA thaI ke, "game te kaI devI ghaTanA te banI ja rahI che, to saMbhava che Aja rAtre ya bane ! paNa emAM nirdoSa RSadattAnuM bicArInuM zuM thaze ?" paraMtu ciMtA karIne zuM kare? pitAnI A tapAsa AgaLa bolAya evuM nathI, ane have traSadattAne azubhedaya cAlu thAya che. guptacara &SadanAnI tapAsa rAkhe che. : patyuM, rAtanA gaNIe AjubAjuvALA sane avasvApinI nidrAthI UMghADI dIdhA, ane eka mANasanI hatyA, enA zarIramAMthI mAMsanA TukaDA ane lehI levAnuM, pachI RSidattAnA mukha para lohInA chaTakAva karavA, enA ezake mAMsanA TukaDA 13 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 mUkI devAnA, vagere kAma patAvI pachI avasvardhA panI nidrA uThAvI lIdhI. rAjAnA guptacaroe tyAM tapAsa karI tA UMghatI RSidattAnI e sthiti nihALI, ane bahAranI bAjue eka mANasanI hatyA thayelI joI. khasa, baMnenI kaDI meLavI lai rAjA pAse AvI kahe che, mahArAjA ! Aje paNa eka mANasanI hatyA thai che, ane RSidattAnuM mAM leAhI kharaDayuM che, temaja enA AzikA pAse e mANasanA zarIranA mAMsanA TukaDA paDelA che. eNe zI rIte hatyA karI haze e jovA nathI maLyuM, paraMtu eka bAju kAI mANasanuM kapAyeluM zarIra, ane bIjI bAju RSidattAnu lohI kharaDayu mehuM tathA pAse mAMsanA TukaDA jovA maLyA che.' rAjAne manamAM cAkkasa thai gayuM ke, * mANasAne game te gaphalatamAM nAkhIne paNa RSidattAe ja A hatyA karI ane mAMsa-lehI khAI-pI pAchaLathI aghAra kRtyathI masta banI emaja leAhiyALA mukhe A duSTA nirAMte sUtI. paNa Aje pakaDAi gaI. bAkI roja Ama A ja karatI haze. tyAre kumAre A rAja kema calAvI lIdhu ? ' kumAra para gussA H 6 rAjA kumAra para gusse thaI kahe che, are pApI ! A te rAja banatu hatu, te kema AcaraNavALI Ane tu' jANatA nabhAvI lIdhI ? tane zarama na AvI ? pati ! mArI AMkha sAmethI cArlse rAkSasaNInuM pASaNa karIne 'dra jevA ujjavaLa ApaNA kuLane jA re jA rAkSasInA jA. te te AvI te chupuM rAkhyuM ? rAkSasI chatAM, kulAMgAra ! ene te Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195 kalaMkita karyuM ! jA jaIne je enuM mAM, ke e kevuM gharakRtya karanArI che enI khabara paDe. " kumAre jaI SidattAne jagADI pUchyuM ke "A zuM ? " eNe kahyuM "huM kAMI jANatI nathI." kumArane vizvAsa che paNa pitA mAne ema nathI. e te kumArane dhamakAve che. tyAM kumAranA manane ghaNuM duHkha thayuM, e jue che ke A RSidattA para khoTuM kalaMka caDI rahyuM che." nirdoSanI viTaMbaNA na thAya e hetuthI pitAne hAtha joDIne kahe chepitA AgaLa kumArane patnI aMge bacAva - pitAjI ! ApanI putravadhu nirdoSa che. bahAra hatyA thaI che e vAta sAcI, paraMtu hajI sudhI koI e te joI nathI lAvyuM ke naSidattAe ja kharekhara hatyA karI. tyAre enuM mAM leDI-kharaDayuM te UMghamAM game te mANasa karI zake. mATe Apa kSamA kare, nirdoSanI upara vahema na lAvaze. bApu! hajI ya tapAsa karavI hoya te A svapnanI vAta karanAranI tapAsa karo." rAjakumAre Ama bhale ne yuktiyukta kahyuM, paraMtu trASidattAne ane ene azubha udaya hoya tyAM enI yuktiyukta paNa vAta pitA jevA pitA paNa zAnA mAne ? e te vadhu gusse thaI kumArane dhamakAve che - "are ! strInA gulAma ! ene khoTo bacAva kare che ? pratyakSa pakaDAyuM ke puruSanI hatyA thaI che ane traSidattAnuM moTuM lehiyALuM tathA ezike mAMsanA TUkaDA che, pachI ene Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 tuM bacAva kare che? ne "cera keTavALane daMDe" ema A svapna kahenArI bhalI bAI bicArI para hatyA karanAra tarIke vahema lAvavAnuM kahe che ? bela, ATalA divasa e jaMgalanI UcharelI trASidattAe hatyA karyAnuM te nathI jANyuM ? kadAca hatyA karatI nahi joI hoya paNa enuM lohiyALa meM ne mAMsa te reja joyA haze ne? kema nathI bolato ? ? ahIM kumAra zuM bele? pitA enA mana para kahe che strI, ghelA ! ATalA divasa e jANavA chatAM enAM karapINa kRtya te DhAMkya rAkhyAM ? UTha Ubho thA, tAruM strI-ghelAnuM mAre sAMbhaLavuM nathI." 28. gAvidattAnA vadhane Adeza : jIvanI azaradazA Ama kahIne rAjA tarata sipAIone hAka mArI kahe che, e sipAIe! jAe pelI hatyArI rAkSasaNI naSidattAne nagaramAM pheravI ghera hatyArI tarIke jAhera kare, ane pachI masANamAM laI jaI ene vadha karI nAkhe. juo e rAkSasI che, tamane gaphalatamAM na nAkhe. ene masANamAM TheTha pUrI ja karI nAkhaje." ekane azubhedaya bIjAnAM mAnane ya dabAve. RSidattAe pUrva janmamAM evuM kaIka duSkRtya karyuM hoya enA ge azubha karma baMdhAvA para have ahIM e karmane udaya thatAM AvI vicitra ghaTanA banI AvI enA Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 para hatyAcArI tarIkenuM kalaMka caDe emAM rAjakumAra patine bacAva ze kAma lAge ? kumAra pitAne bahu vahAle che, enI hoMziyArI upara pitAnA dilamAM mAne che, paraMtu rASidattAne azubhadaya atyAre e prema ane mAnane aMkicikara banAvI de che. pitA putranuM mAnavA taiyAra nathI. rAmacaMdrajIne lamaNa para ghaNeya prema hatuM, lamaNanuM e sAru mAne ema hatA, paraMtu sItAjIne bhAre azubhedaya ja che eTale e vakhate lakSmaNa rAmacaMdrajIne ghaNuM ya kahevA chatAM ke, "moTAbhAI! A Apa lokanI niMdAthI makkAsatI sItAjI para vahema lAve nahi, yA emano tyAga karavAnuM sAhasa karo nani," Ama kahevA chatAM re! atyAre enuM mAnavA taiyAra nathI. vicAre tyAre ke sItAjI jevA mahAna AtmAne ya pitAnA keka pUrvanAM azubha karmano udaya Ama naDI jAya; pachI pati pote emane cekakasapaNe vizuddha satItvavALI mAnava cho pitAnI jAtane eka bAyaDI-ghelA nahi evA sArA rAjA tarIke khyAtanA mehamAM tANe, ane pote atyaMta priya bhAI lakSmaNanuM paNa kahevuM avagaNa, emAM mahAna sItAjIno paNa abhadaya keTalA joradAra kAma karI rahyo che ? karmanI kevI zirejerI kAma karI rahI che ? tyAre zuM rAjakumArane A joI rahevAnuM ? paNa e zuM kare ? pitAnI AgaLa dalIla te karo ke "pittAe mANasanI hatyA karavAnuM pratyakSa keNe joyuM che ? paraMtu rAjAnA manamAM Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 eka bAju hatyA ne bIjI bAju vidattAnuM lohiyALuM moM tathA pAse mAMsanA TUkaDA, e baMnenI kaDI joDAI gaI che. eTale eTalI ja vastu para e ene pratyakSa hatyAkAriNI mAnI le che, ane putrane patnIne mehaghele mAnI dhamakAve che. tyAM vinaya dAkSiNayaguNavALa e kumAra zuM kare? pra-zuM e pitAne kahI na de ke je tamAre eka nirdoSa strIne mArI nakhAvavI che, to huM paNa enI sAthe marIza? u0-kahI zake, ene koI pitAnA jIvananI evI paravA nathI. paraMtu eka to e janmathI mAtA pitAnI pratye bhAre vinaya-dakSiNyavALe che, ane bIjI bAju sAMye gaka purA evo banyA che ke, pitAne RSidattAnI nirdoSatAnI khAtarI chatAM, bahu jora mAravAne jagA dekhAtI nathI. rejanA roja eka mANasanI hatyAnI bUma, ane roje roja naSidattAnuM mAM lohiyALuM, A sajajaDa sAMgika purAvA para rAjAne nirdhAra thaI gaye, tyAM pachI kumAra maravAnI taiyArI batAve tethI rAjA rAjApaNAnI rUe RSidattAne jatI na kare. to pachI kumAranuM mata vyartha jAya ne te A janamamAMnI zakaya sukRta-sAdhanA gumAvanAre bane. eTale trASidattAnuM nirdhArita mota jANI emAM kaze sudhAre ke pheraphAra azakya jANa kumAre have bIju belavAnuM baMdha karyuM hoya, temaja pitAnA mRtyune vyartha mAnI ene prastAva na mUka hoya pra-te pachI ene pitAne ja RSidattA para zaMkA na gaI? u0-zaMkA eTalA mATe na rahI ke RSidattA guNiyala ane Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 mRdu kAmaLa svabhAvanI eNe anubhavI che. temaja enA pitA tApasanA vRttAntane eNe sAMbhaLIne e kanyAnI khAnadAnI e samayeA che; uparAMta eNe zakAthI RSidattAe pote hatyA tathA leohiyALA mukha aMge kazuM na jANatI hovAnu` kahyA para kahyuM hatuM ke ' Ama chatAM tamane emaja lAgatu. hAya ke ha huM hatyArI ja chuM to tame khuzIthI mane eka saDelA aMganI jema khatma karI nAkheA. ' ATalI hakIkata para have kumArane enI nirdoSatAnI khAtarI kema na thAya ? ' " astu. have kumAra lAcAra banI beThe che; ne rAjAe ca'DAle AvyA eTale emane kahI dIdhuM ke, jue A RSidmanA rAkSasaNI che eTale sAvadhAna rahejo, tamane ya ThagI na jAya, laI jAo ene nagaramAM rAkSasI tarIke jAhera karatAM pheravIne zmazAnabhUmimAM lai jai eno vadha karI nAkho. ' 6 jojo jagatanA bhAvAnI AnatyatA. pelI rukUimaNI kanyA kumAranA pANigrahaNamAMthI utarI gayelI, ane have pANigrahaNanA prasaMgamAM Avavu che, e mATe A RSidattA sukhe samAdhe rAjaputranI patnI banI beThelI enA para vadhanI sajA ThokAya, bhAre kala kita paNa mAthe Ave, e kevI anityataH ? tame vata mAnanA tamArA sukhada mAnelA saMyegAnA bharose beThA che ne ? ke AvuM sAMbhaLIne manane vasavase thAya kharo ke, 8 huM ? te A sa cAge ya kone khabara kAle kevA pharI bese ? " caDALe RSidattAne laI cAlyA, ne nagaramAM 'A rAkSasaNI che, eNe rAja rAja ekeka jaNanI hatyA karI che, tethI have Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ene masANamAM laI jaI mArI nAkhavAmAM Avaze ema jAherAta karatAM karatAM nagaramAM pherave che. paraMtu khUbI e ke loko badhAja A sAcuM mAnI letA nathI ! keTalAyane AnI nirdoSa AkRti ane rudana revarAvI jAya che. ema lekonA raDavA vacce thaIne Ane caMDAle vaDe laI javAmAM Ave che. rASidattA talavAranI dhAra nIce: loka raDe tethI trASidattAne zuM? ene kaI bacAvanAra maLe? rAjAnA kaDaka AdezanI sAme keInI bacAva mATe AgaLa AvavAnI majAla nathI. khuda rAjakumAranuM gaju nahi, te bIjAnI zI vAta ? jIvanI A azaraNa dazA kevI? karSidAne TheTha masANamAM laI jaI khaDI karavAmAM AvI. tyAM sUryAsta thaI jaI rAtri zarU thaI gaI che. caMDAlee harSidattAne phamazAnamAM khaDI karI, have ene haNI nAkhavA mATe cakamakatI talavAra kADhI ugAme che. vicAre kaSadarAnI atyAre mAnasika paristhiti. aSidattA nirAdhAra UbhI che. dilane dukhano pAra nathI. UMce Abha, nIce dharatI, ne AsapAsa caMDAla sivAya koI nathI; vikarALa masANabhUmi che. ahIM have A kha sAme talavAranI cakamakatI dhAra, ene kamakamate ghA, sIdhuM kapAI maravAnuM ane meta pAmavAnuM dekhAI rahyuM che. keI bacAvanAra dekhAtuM nathI. thI potAno pati bacAvanAra, ke nathI koI nagarane dayALu nagarazeTha vagere ya bacA vAvALa. caMDALa jANe yamarAja te enA hAthamAM sapaDAI saMpadA taddana azaraNunarAdhAra UbhI che. kadAca patie ja mArI nAkhI hatI te ene je duHkha Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra01 na lAgata, e pArAvAra duHkha caMDALanA hAthe marAvAnuM lAge che. kevI karuNapAtra dazA jIvane jyAM sudhI sArAsArI hoya che tyAM sudhI AvA duHkhada prasaMganI kalpanA nathI AvatI, eTale meDa-rAga Asakti ane kada-nizcittatA emaja UbhA rahI Atma hita sUjhatuM nathI; ne pachI jayAre duHkhada prasaMga AvIne ubhe rahe che tyAre mehamada ogaLI ja nita Ave che, ane Duita sAdhavAno avasara raheto nathI. motanA mukhamAM evI azaraNa dazA UbhI thAya che. cakavatI azara dazA : ? meTA mAMdhAtA cakataone ane camarabaMdhI devAne ya mAtAnA AkramaNa vakhate, bacavA koI zaraNa nahi; bacavuM to ghaNuM ya hoya, paNa majala kenI ke emanA mRtyu aTakAvI zake ? ne mRtyu vakhate UbhI thatI e mahAsamRddhi ane zarIra suddhAMnA viyAganI pIDAne aTakAvI zake ? jyAre e cakavatapaNuM UbhuM kareluM, tyAre te apavA vaTa ane vegathI kareluM ke jANe Ane jagatamAM heva keI AbanAra nathI ! A sUrya have asa ja thAya nahi ! paraMtu vakhAne jatA ze vilaMba ? te je jovAmAM mRtyurUpI Akta e AvI Ubhe ke cakravartI upara bahAranA keI caDI AvanAra zatru vinA ja enA hAMjA gagaDavA lAgyA. AjubAju AjJAMkita parivAra moTo khaDo che, paraMtu keInuM cAlatuM UpajatuM nathI huM mAre javAnuM? kaI bacAvI rAkhanAra ?" ema cAre bAju cakravatI' dIna-hIna mukhe najara nAkhe che, paraMtu be-trANa dazA che ke I trANa-rakSaNa dekhAtuM Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 nathI. e vakhate potAnI mAMdhAtAgIrInA mada AgaLI jAya che. cakravatI subhUmanA lahAva-lazkara bharyA vimAnane 16000 yakSa devatAene Teke ekI kalame chUTI javAthI vimAna jayAM AkAzamAMthI nIce paTakAvA mAMDayu, tyAM samatA kSaNa pahelAMne pAvara-maMda-ahaMkAra lupta ! 'hAya ! A zA gajaba ? are ! pakaDo koI vimAnane pakaDI rAkheA'ema sunUmanI kAkaludIbharI yAcanAne sAMbhaLanAra koNa che ? kaI ja nahi. vimAnamAM beThelA badhA ja A kAludI karI rahyA che. vimAna paTakAine sAgaramAM DUbI javAnu eTalu badhu jotajotAmAM banI rahyuM daM ke yakSeAnA hAthamAM ya have ene u cakI bacAvI levAnI bAjI rahI nathI. mAMdhAtA subhramanI kevI azaraNa-nirAdhAra dazA ! tyAre meTA devatAnI yazI vale ? e ya ahIMnI lAkhA karADA peDhIe nIkaLI jAya tyAM sudhI jIvatA UbhA hatA, deva devIonA 5 ravArathI sevAtA hatA, ne enA para nirAMta nizcintatA karIne beThA hatA, paraMtu jayAM mRtyune che mahinA bAkI rahyA, tyA. badhu phikkuM karamAtu-esaratuM dekhAvA mAMDyuM. devatAne nikaTa mRtyu, cokkasa lAgI gayu, hAya thai ke huM ? A ve badhuM javAnuM ? ' cha mahinA jhuDDI mare che; dInatAthI ahIM tahI phAMphAM mAryA kare che ke, koI rAkhanAra che? koI pahelAM jevu sarakhu karI ApanAra che ?' paNa kANu hAya ? vizvavyApI hukumatavALA jAlima mAtanAM AkramaNane rokanAra koi ja nathI. , pelI RSidattAne masANa vacce khAsa karIne enI cAre bAju caMDALA ane talavAranA jhaTake khatma karavA taiyAra Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 UbhA che. thoDA vakhata pahelAM e kevA vizvAsamAM beThI hatI, kevI nirAMta vALIne raDI hatI, ke "mAre samartha ane rUpALe -guNiyala-premALa pati kanakaratha rAjakumAra maLe che. pAche e pitAne vaDAla lADake putra che, mAre te manamAnyuM banI AvyuM che, have ciMtA zI?' evo vizvAsa ane nirAMta gharIne beThelI naSidattAne atyAre ekalI aTulI sthitimAM caMDALe mArI nAkhavA UbhA che. pati uparathI enA pitAnuM vahAla UThayuM, ane pitAne paravaza patinI rakSakatA UDI ! nagaravAsIonI dAjha sahAnubhUti ya niSkriya ! kaI ja rakSaka, kaI ja zaraNa, keI ja AdhAra ahIM masANamAM caDALethI gherAyelI ekalI aTulI SidattAne dekhAto nathI. ahIM to mArI nAkhanArA caMDALa UbhA che. tamane vicAra Ave che kharo ke "ApaNane paNa koI mahAga, mahAviTaMbaNA, mahA akasmAt ke chevaTe mahAmRtyuM AvuM AvIne UbhuM rahevAnuM che ? tyAre koI rakSaNahAra nahi maLe ? ahIM jenI bahu mamatA karI evI eka paNa cIja ke sage snehI zaraNa naDi Ape ? ke ene ApaNI tarIke TakAvI rAkha. nAra koI nahi maLe?" A vicAra Ave khare? je Avane hoya te pachI zA sAru e cIjanI e sagAnI evI mamatA? ne zA sAru enI pAchaLa kALAM kRtya, kALI lezyA? zA sAru durgAna-vikala-ciMtA-saMtApa ? zuM e ciMtA-saMtApa durbAna ane duSkRtyo vinA nathI jIvI zakAtuM ? pratipaLa mRtyu vakhatanI azaraNa-nirAdhAra-nirbaLa dazA lakSamAM rAkhavA jevI che. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 azaraNanA dAkhalA :rAvaNa ane laddamaNa ghaNuM pratApI hatA, paraMtu mRtyu thatAM pratApa palAyana thaI Aje cothI narakamAM sabaDe che. cakravatI sanakumAranA teja-sauMdarya-kAnti evAM ke indra enAM vakhANa kare, ane sanakumArane enuM abhimAna; paraMtu kAcI sekaMDamAM seLa rega janmI e naSTa-bhraSTa thatAM sanaskumAra ke azaraNaabaLa ke ne TakAvI zake nahi ? nepoliyana ne hiTalaranuM AgaLa vadhavAmAM dharma keTaluM ? paNa e keTaluM Takyu ? mama na dhana bheLuM karavAne udyoga keTale ke ratna jaDele senAne baLada UbhuM karI dIdhA ! have ziMgaDuM bAkI che, paNa mRtyu vakhatanI azaraNutAe udyoga kayAM pheMkI dIdho ? bharacakInI kAyA kevI laSTapuSTa ke koDonI senAe pakaDelI ane kheMcavA IzkelI sAMkaLane bharate saheja hAthe vALatAM potAnI tarapha kheMcI lazkarane heruM pADavuM. chatAM e puSTatAnuM bAhubaLa sAme zuM UpajayuM ? A te jIvatA jIve banavAnI vAta thaI. bAkI mRtyu vakhate te darekane A sthiti bane che. mANasa maravA paDyA hoya tyAM kuTuMbIo enuM dravya lUMTavAnI peravImAM paDe che. e vakhate maravA paDelAne zubha khAte sAruM devuM hoya te zuM e daI zake ? nA, have e azaraNa banI gaye, eTale pitAnA kamAyelA paNa dhana para have pitAnuM cAle nahi; eTalI kuTuMbIonI jehakamI ane tarApa hoya che. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29. dhama khAtAmAM dAnavaveka peAtAnu dhana chatAM azartAne dAkhale : ( eka bhAI meTI uMmare patnI gujarI javAthI bIjI paraNyA. nAtanA AgevAnene lAgyuM, atyAre bhAI bIjA lagnanA AnaMdamAM che, sukhI che, tethI lAvA jaIe emanI pAse, ane dharma khAtAmAM rakama kaDhAvIe.' AgevAno jaine bhAIne ghare UbhA. bhAI e AvakAratA kahyu', ' padhAre, padhAre, birAjo Asana para.' besADIne pUche che, ' mAvA, kema padhAravu thayu ?? ' 6 AgevAnA kahe, A to saheja manane thayuM ke lAve zeThane jarA maLI premane sArA gharanI kanyA maLI enAM abhinadana ApI AvIe, ane....' ema kahetA acakI gayA. zeTha kahe, khele khele, khelatAM kema aTakI gayA ?? pelA kahe, 'bIjuM te kAMi nahi, paNa bhagavAnanI tamArA para maherabAnI che, paisA sArA maLyA che, te jarA ApaNI dha zALA, pAMjarApALa vagere tarapha jovA jevuM che. e mATe ApanuM dhyAna kheMcavA AvyA chIe.' 6 ? C zeTha samajI gayA ke, A paisA kaDhAvavA AvyA che, eTale tarata kahe, vAta tamArI sAcI dhama khAtAomAM devu joI e. paNa jIene A junIne maMdavADa ghaNA cAlyA emAM paisA mA sArA kharacavA paDayA, pAchu A lagana karyuM... emAM ya ThIkaThIka kharacA upaDayA, eTale hamaNAM tame samajo ja che ke naveA keTalA kharaca upaDe ? ' Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa zeTha ! jevu' che, ghaNu bhegA ( A te 206 lAlA ! lAkhaH te ke savA lAkha' ghasarakA, ' 6 'hA, paNu kharaca dhAryA karatAM vadhAre thai gayA che, eTale hAla devAnuM ane evu' nathI. ' , zu vAta sAcI che ? ane evuM nathI ? hamaNAM kAI svArathanA kharace Ave, navI strI ja mAge ke, amuka jAtane dAgInA karAvI Apo, yA divAnakhAnuM apa-Tu-DeTa sajAvI Ape, ' te navInA meDamAM kharaca kare ke nahi ? kare; te ahIM dhamamAM kharca kema nahi ? kaheA dharmo para strI jeveA rAga kayAM che ? zeThe navI mATe sAru khacyuM teya bhaMDAra bharyAM che, paNa dharma para evA rAga kayAMthI lAvavA ke emAM kharacavA hAMza hAya ? AgevAnA dhama zALAdimAM bharAvavA sAme pagale cAlIne AvelAne paNa rokaDuM parakhALyuM. ' hamaNAM kharacA bahu thaI gayA che, tethI hAla devAnu ane evuM nathI' thayuM, AgevAnoe joyu' ke kAMI vaLe evu nathI, eTale nirAza thaIne UDI cAlyA gayA. vakhata jatAM zeThe joyuM ke je navI vahunI pAchaLa moha-mUDha banI ane bhAre kapaDAlA dAgInA-rokaDa vagere Ape che, enA raMgaDhaMga kai era ja che. e bApanu ghara bharatI jAya che, uparathI avasare potAne dabaDAve che, ane khIjI bAju cApalusI paNa kare che. tyAre ene vicAra Avye ke, * are ! A srIbata ? mAyAnuM maMdira ? svAza ane prapa'canuM ja pUtaLu ? avasare abhimAnanA nRtya ? mArI viSaya bhAganI Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 laMpaTatA che mATe ene cApalusI ane varcasva jamAvavuM che mATe rapha ane dakhAmaNI; kevA khela ? khAnagI bhegu karavuM che mATe mAyA-pra paca ? A balAmAM mArA AtmAnuM zuM bhaluM thai rahyuM che ? ene potAnA AtmAnI te kazI paDI ja nathI, paNa mArA AtmAnI ya keI ci MtA nathI ! mAre have ahIthI upaDavAnA dahADA AvyA; pUnA puNye aDDI te lahera bhAvI hAdhI para`tu have AgaLanA bhave zuM ? AgaLa mATenA puNya vinA kayAM jai paTakAvAnu ane zu sAruM pAmavAnuM? zeDa gabharAyA paralokanI ciMtA thaI, ekAeka jo dhakhI javAnI ghaDI Ave, te A bAyaDI aDhaLaka sapattimAMthI ene kazuM sukRta parakhAve nahi enI bhaDaka lAgI ! eTale eNe khAnagImAM have sukRtanuM vIla karI levA nirdhAra karyo e mATe AgevAnAne maLavA dhAryuM. prabhu ane zAsananA jayajayakAra zAnA para ? atyAra sudhI dharmomAM rasa lIdhe nathI, paisA kharacavA paDe mATe madada upAzraya sAthe evA sabaMdha rAkhyA nathI. tethI dharmAMnA kayA khAtAmAM vizeSa jarUra che enI ene khabara nathI; paNa vivekI heAi enu mana kahe che ke je je khAtAmAM khAsa jarUriyAta hoya emAM vizeSa rakama ApavI; kemake e ApavAnA uddezamAM saravALe te tIrthaMkara bhagavAna ane emanA zAsanane jayajayakAra khelAvavAnuM ja mahAna kavya che, ane te te je kSetramAM khAsa jarUra hAya ene taratA karavAthI thAya; kema ke badhAya dhama kSetra saravALe tI kara bhAvAna ane emanA zAsananI Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 udbrajanA prabhAvanA-bolabAlA ka AvanArA banavA joIe. amuka amuka khAtAM sIdAtA rahe te A na bane. mATe sIdAtAmAM vizeSa dauM ? sAdhAraNa khAtAnuM mahatva : (1) zeThanI vicAradhArA jevA jevI che. maMdiranuM sAdhAraNa khAtuM sIdAtuM hoya, eTale pUjArIne pagAra muphalIsa apAya, e pachI prabhunI sArI bhakti kare ? ke veTha utAre ? le tuM pagAra te khAya che, mATe AgI cavAnA tuM paisA zAnA mAge ? A racI kADha AMgI' ema kahI ene AMgIne sAro mAla paNa ApavAmAM Ave to ya e zAne bahu cIvaTa ne mahenata laI bhavya AMgI re ? e veTha utAre, ane uparathI mAlamAMthI corI na khAya te sAruM. tyAre je ene manamA pagAra, benasa, aMgaracanAdi vizeSa kAryanA sArA purarakAra vagere apAtuM hoya, te bharyA peTe e dilathI, prAmANikatAthI ane bhavya kAma kare. ethI tIrthakara bhagavAnanI zobhA thAya, jIve AkarSAIne sArAM bhakita-guNagAna kare. koI viziTa aMgaracanAmAM bhadraka Itarone paNa darzana karavAnuM mana thAya. Ama prabhu ane zAsananI prazaMsA-prabhAvanA thAya, paraMtu A pUjArIne bharyA peTavALa banAvAya te ne ? e banAvavAnuM te ja thAya ke je sAdhAraNakhAtuM sAru taratuM hoya. | (2) ema mAne ke zrAvake sIdAtA heya, emane je eka yA bIjI rIte sAru dhana lagAvIne uddhAra karyo hoya te enA ahesAnamAM velA che. mane pachI prabhubhakti ane zAsana Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 209 ArAdhanA karavAnI avasare avasare preraNA karI zakAya ane e ArAdhanA karavA lAge, ethI prabhunI ane zAsananI belabAlA thAya. (3) ema upAzrayanA sAdhAraNamAM bharatI karI hoya, te upAzrayamAM ronakadAra pUrva puruSonAM citrothI jhagamagate thAya; emAM dharmopakaraNonI majenI sagavaDa hoya, upAzrayamAM ArAdhanA karavA AvanArane suMdara prabhAvanA apAtI thAya, vagere vagere dvArA upAzrayamAM AvanArA vadhe, ArAdhanArA vadhe, ethI prabhuzAsananI vAhavAha thAya. e ArAdhake pachI sArI jinabhakti kare ethI prabhunI vADavAha thAya. sAraMza, je kSetra sIdAtAM hoya emAM sAruM devAthI zAsanane jayajayakAra thAya, prabhune jayajayakAra thAya. paraMtu je enA badale ekale devadravyamAM ja devAno ne maMdiranA bhaMDAramAM ja nAkhavAne Agraha rAkhyuM hoya to Aje dekhAya che ne ke sAdhAraNanA teTA, maMdiramAM muphalIsa dUdha-kezara, ArAdhakenI ochAza, vagere vagere kevuM cAlI paDyuM che? are maMdiramAM devadravyanA paisA hoya chatAM zikhara kALA, bhIta jhAMkhI, thAMbhalA phikakA ! prabhujIne AMgI nahi, prabhunI AgaLa rAjazAhI darabAranI sajAvaTa nahi ! chate paise Ama kema? kaho. manamAM beThuM che ke paisA kharacAI jAya to pachI vahIvaTadAre vahIvaTa zAne karavAne?" nahitara je paisA kharacatA rahevuM hoya te derAsara haMmezA aMdarathI ane bahArathI cATalA jevA rakhAya, prabhujInI aneka cAMdInA khokhA para judI judI phezananI mInAkAra thI ke TIkAthI yA jaDAvathI AMgIo 14 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 banAvI taiyAra rAkhIne vArApharatI emAMthI ekeka prabhujIne caDAvAya. AgaLa-vividha darabAra pharatA-pharatI geAThavAya. paNa Aje maMdiramAM A sAmagrI kyAM che. ? mATe kahevAya che, ' hAthe te sAthe.' paisA kharacavA che ? sukRta karavu che? to A karo, (1) prabhunA evA evA judI judI agaracanAvALA cAMdInA khokhA banAvarAvA; (2) prabhunI AgaLa rAjadarabAranI zAbhA thAya evI sAmagrI UbhI karaze; (3) maMdira ane AMzakharo tathA dhummaTAne aMdara tathA bahA rathI cATalA jevA anAvarAvA: (4) dhAtunA baMbAne pATaNanI vaDIthI sAnA samAna cakacakita karo. thoDA kharcathI ya prabhubhakti prabhunI bhakti karavI hAya tA evuM nathI ke hajArA rUpiyA kharacavA hoya evuM ja kAma che. zakti pramANe bhakti thaI zake che. mahine base rUpiyA gharakharcanA kADhI zake che. tA 10-20 rUpiyA vadhu kharacanA kADhI zake ne ? eTalAmAM ya peAtAnAM sArA dravyathI prabhu pUjA karI zake, pUjArIte khuza rAkhI zako. are ! mAsika 4-5 rUA. kharca'mAM rAja niyamita prabhujInI AgaLa tamArA peAtAnA eka agaramInA TUkaDAnA dhUpa, eka ghInI battIne dIvA dharI zake, temaja prabhujIne eka varakhanA pAnanA cAthiyA TUkaDo rAja lagADI zake. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 zakita pramANe bhakti karavI che ? maMdiramAM dekhAya ke sukhaDanA TukaDAne badale lAkaDAne yA halakA sukhaDano TukaDo ghasAI rahyo che, te sArA cokhA sugaMdhita sukhaDane TukaDo lAvIne mUkI zake. ema-avaranavara sApha aMgaluchaNa jhAMkhA zyAma paDelA joI ghare laI jaI bApha sapheda karIne lAvI zake. A paNa vAta e hatI ke dharmanA je khAtAmAM khAsa jarUriyAta hoya emAM dAna karavAthI sIdhI ke paraMparAe bhagavAnanI bhakti thAya. pelA zeThane svArthI strInI gabharAmaNathI e vicAra Avyo ke " AgevAnone khAnagImAM belAvIne vIla karuM ane je je khAtAomAM khAsa jarUriyAta hoya emAM sArI rakama nakakI karI neMdha karAvuM." zeTha sukRtanuM vIla karAve che - have e khAnagI avasaranI rAha jue che emAM ekavAra pite narama zarIranA kAraNe ghare che, ane patnI kyAMya bahAra gaI che, e vakhate avasara joI jJAtinA AgevAnone bolAvI pitAnI IcchA jaNAve che. ane vIla lakhAve che emAM emane pUchI pUchIne vividha jarUrI khAtAomAM sArI sArI rakamo lakhAve che. vIla taiyAra thaI gayuM. pAse daseka lAkha rUpiyA jevuM pahoMcatuM haze. emAMthI bAI mATe rU. 2-3 lAkhanuM dhana rAkhI bAkInI rakama naMdhAvI dIdhI. vIla taiyAra; have sahI-zAkha sikakA karavAnI vAra che eTalAmAM te zuM gajaba banyuM e juo. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 potAnuM kamAyeluM dhana pAse chatAM ane pitAnI kharacavAnI vRtti chatAM mANasanI pitAnA ja kuTuMbI AgaLa kevI azaraNatA che enA A dAkhalAnI vAta cAlI che. vIla taiyAra thaI gayuM che, sahI sikakA karIne AgevAnone ApI de eTalI ja vAra che, paraMtu zAMtasudhArasa zAstra kahe che ke kuTuMbIo lUMTavA beThA hoya tyAM jIva azaraNa-nirAdhAra te sukRta zuM karI zake ? patnIne khabara paDatAM......... pelA zeThanI patnI bahAra gayelI te keke ene kIdhuM ke tArA ghare mahAjananA AgevAne gayA che. e sAMbhaLatAM ja eNkI,-"are ? e kema gayA haze ? pahelAM AvyA hatA nANAM kaDhAvavA, te emaNe pAchA kADhelA pAchA e ghare gayA che te te lAge che ke nANuM kaDhAvavA haze. mArA e bheLiyA che. tethI te huM dhAryo mAla mArA piyara bhego karatI rahI chuM. paNa e have je A lokomAM bheLavAI jAya te dhananuM uThamaNuM ja thAya, ne mArA bAra vAge. mATe lAva, jaldI javA de basa, bAI jhaTapaTa doDI ghare. jyAM ahIM vIlamAM sahI karavAnI vAta AvIne UbhI che eTalAmAM te bAI AvIne UbhI rahI. joyuM sarakArI sTAmpavALe kAgaLa kazeka lakhelo paDe che. ene thayuM ke, "hAya bApa! A zuM?" zarama mUkIne AgevAnonI vacamAMthI ghusI, khaTa karatAMkane vIlane kAgaLa UpADe, saheja vAMcI jatAM lAkhanuM vIla jaNAyuM. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213 bAI taDUkI AgevAno sAme,-"o lucAo ! zuM mAMDayuM. che pArakA gharamAM? mAru ghara lUTAvavA AvyA che ? tye lUTe lUMTe" kahetAMka vIlanA kAgaLanA phADIne TukaDe TukaDA karI nAkhyA. vIlanA TukaDA karatI dhaNI sAme taDUkI kahe che, "tame ya bheLiyA te pAchaLavALAne bhIkhArI banAvavAno A dhaMdhe Adaryo che ? mArI rajA vinA eka pAI tame lUTAvI zake? zI vAta che?" zeThane hApheIla :basa zeThane A jotAM haiye e bhAre AghAta lAgyo ke tyAM ja hArTa pheIla thaI gayuM. "huM"? dhana mAruM kamAyeluM, ne AnI rajA vinA eka pAI paNa vAparI zaku nahi ? te mArA paraleka mATe mArA dhanamAMthI ya kazuM ja nahi ? lAkha rUpiyA A dhutAraNa navI AvelI bAyaDI ja bathAvI paDavAnI ? A AghAta evA joradAra lAge ke tyAM ja hRdaya baMdha paDI gayuM. zeTha dharaNuM para DhaLI paDayA. bolo pahelAM AgevAne sAme pagale cAlIne AvelA, ne emaNe zeThane dharma khAtAmAM rakama devA vinavelA, tyAre zeThane devAnuM sUjhayuM nahi. have atyAre jAte devuM hatuM tyAM strI ADe AvI. ADe AvI te evI ke devAnuM to dUra rahyuM. paNa prANa dUra cAlI gayA. mANasa dharmane vAyade rAkhe che te kaI akakala para rAkhato haze ? pADozIne parAyAne kuTuMbIne potAnA karato haze, ne potAnA karIne emanAM varcasva mAthe dharato haze te kayA bhasA ane kaI buddhi para ? aMte azaraNa thavA mATe ja ne? Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha maryA dekhI AgevAne AbhA banI gayA. pelI gAjIne kahe, "are bApalA ! A mArA dhaNIne mArI nAkhyuM? harAmIo pArake ghera dhADa pADavA AvyA ? he bhagavAna ! A zuM thayuM ? A gejhArAoe mAro cUDo phoDA ? mAruM ghara maMgAvyuM? e mArA bApa re...! AgevAnA UThIne cAlyA gayA. zAMtasudhArasa zAstra kahe che jIva prANa choDe che tyAre kuTuMbIo enuM dhana lUTe che; paNa aDI te strI dhana lUMTavA beThI tyAre ghaNInA prANa UDavA ! kevI azaraNa dazA ? pitAnA dhanane ya kharacavA pite svataMtra nahi ! jAtane pUchI jA-"aMte to zuM paNa atyAre ya tamArI IcchA mujaba dharmamAM kharacavA tame svataMtra che? bahAra meTuM svecchAe kharacI Ave ane ghare AvI kahe, te gharanA mANase vadhAvI ja le ne? nA? te pachI aMte ? te ya nA. tyAre zuM joIne A jIvananA takavAdI saMbaMdhane bahu mAnI enI pAchaLa tUTI maro che? ane agaNita jIvahiMsA-apa ca-juDa-rAga-pa vagere pApa Acaro cho ? zuM e ane zaraNa Apaze ? 30. vidattAne gebI bacAva - juo vidattAne atyAre tenuM zaraNuM che? vanavagaDAmAM mANamAM caMDALethI gherAyelI ekalI ubhI che. aMdhAruM thaI gayuM che ne sAme cazcakatI talavAra dekhe che! pitAnA mAnelA patinuM ya atyAre zaraNuM kyAM che? khera paNa jyAM caMDALe enA para ThekavA mATe talavAra ugAmI ke e evI gabharAI Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra15 gaI ke ene tarata tammara caDI AvyA ne dhasa karatI nIce paDI. A puNyane udaya ? ke pApano? paDI e sAruM thayuM ke khoTuM ? caMDALane have talavAranA jhaTakA devAnuM vadhAre phAve? ke pilI UbhI hoya tyAM vadhu phAve ? utAvaLI kalpanA karaze nahi, dekhItA narasA prasaMga keTalIkavAra sArA mATe thAya che. tethI kahevuM paDe ke enarase prasaMga UbhuM karanArA karmane udaya zudayanuM kAma karanAra kahevAya. ahIM vidattAne evuM ja bane che. jyAM e dhasa karatAM nIce paDI ne bebhAna che tyAM caMDALa samajyA ke A bIkathI emaja marI gaI lAge che, tethI e ene emaja paDatI mUkIne tyAMthI cAlI gayA, ane nagaramAM pahoMcI gayA. pittA gabharAI mUcha pAmI gaI, ane paDI nIce, tathA vAgyuM, e azubhakarmano udaya che. paraMtu e enA zubhane mATe banyuM; kapAI jatI bacI. tyAre "jIvate nara bhadrA pAme, e nyAye jo jIvatI rahI che te kalyANa dekhavA pAmaze. jIvatI kapAI marI hota to ahIM kalyANa pAmavAne avakAza kayAM raheta? vidattAnuM ciMtana :caMDALo mUkIne cAlyA gayA, ahIM rAtrinA ThaMDA pavanathI pittAnI mUrchA vaLI, eTale bhAnamAM AvIne jue che te caMDALa mArI nAkhavA sajaja thayelA dekhAtA nathI, eTale tyAMthI UDIne jaMgala tarapha cAle che. enA manane vicAra Ave che ke Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 ' A badhuM banI gayuM emAM koI ne doSa devAnI jarUra nathI. emAM mAtra mArA pUrvanAM kama kAma karI rahyA che. jo kama salAmata hAta tA mAre A kalaMka caDavAnuM zAnu hAya ? ne mane TheTha jAnathI mArI nAkhavAnI zAnI hAya ? ahIM meM koInu kAMi bagADayuM nathI te AvI meTI Apatti zAnI Ave ? paNa pUchavAmAM kayAMya duSkRta AcaryA hAya, enAM badhAyelA karma phaLa ApyA vinA zAnA rahe ? gunA vinA sajA nahi, te pachI gunA ahIM'nA nahi, te pUnA chatAM mArA dharme mane jIvatI rAkhI. e sAruM thayuM.... mATe ja jagatamAM eka mAtra dharmanuM ja zaraNa levA cAgya che. ahIM kayAM pitAjI ke pati vagere koi ja bacAvavA AvyuM ? pUrva bhave ADA hAthe paNa dha kAMika karyAM haze eNe jIvatI kapAtI bacAvI. nahitara talavAra ugAmIne mArI nAkhavA taiyAra thai gayela te mAryA vinA emaja zAnA cAlyA jAya ? kANu bIju ahIM khacAvanAra dekhAya che. kharekhara dharma ja zaraNabhUta che.' jenI pAse dharma nathI, enI AkuLa vyAkuLatA duniyAmAM ThAmaThAma jovA maLe che. mATe Dagale ne pagale manamAM dharmanu zaraNuM svIkAratA raheA. ethI pahelA mahAna lAbha A thaze ke RSiddhattAnI jema mana svastha raheze. manane kheATI vyAkuLatAvihvaLatA nahi thAya, ane tethI bIjAe upara kaSAyanI AMdhI nahi caDe. manane zAMti raheze ke dharma ja tAraNahAra che, mATe enA ja bhAse rahevA de. khIjAnA AdhAra mAnyA khATA, ane bIjAne doSa devA ya khATA, Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 RSiddhattA vanamAM bhamI rahI che. alabat ane pUSkRta karmAMnA vicAra ALye, ane ethI bIjA keAI upara dveSa-gussA na thayA, paraMtu jaMgalanI rAtrisamayanI bahAmaNI sthiti pAchI ane jarA akaLAvI mUke che, temaja banI gayela prasaMga cittane vyAkuLa karI de che, eTale e potAnA pitAne yAda karI kalpAMta kare che, he tAta ! e vakhate tame jatAM jatAM eka haraNInI jema mane kema mUkIne cAlyA gayA, te mAre A kalaMka jovAnuM AvyuM ? tyAre pUrve meM kayAM evA duSkRta karyA haze ke mArA kei dveSa vinA paNa A kalaMka mAthe caDayuM ? huM tAta ! tame to cAlI gayA, paNa he svAmI ! tametA ahI AveA. a bhayAnaka vanamAM ekalI huM kayAM jAuM ? paNa emAMthI jyAre keAi ahIM sAthe nathI thatuM, te he jIva! tuM tArA karmanAM phaLa sahana kara. hasatAM bAMdhela ka rAtAM ya kayAM chUTe che ? kayAM mApha thAya che ? paraMtu huM vidhi ! teM jo mArI A sthati karI, te| . e bicArA mArA pAMta mArA vinA kema rahI zakaze ? paNa kharekhara ! mAre zu', ke emane zu, petAnAM pUrva karma bhAgavye ja chUTake che.' ema RSidattA AzvAsana laI, dilane dharapata karI AgaLa cAlatI jAya che, ane krame karIne e pitAnA Azrame pahoMcI jAya che. A piricata sthaLa che, tethI bIjA koi aparicita sthaLe kayAM javuM ? game tenI etha letAM zIla para AkramaNa na Ave ane zebharosA ? RSidattA suzIla sannArI che. sannArIne mana meATI vAta pahelI zIlanI che, kAI gAma ke zaheramAM Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 hajI ya kaIka sArA mANasanI otha maLe, paNa e zodhavA kayAM javuM? tema gharadhaNuM kadAca sAre hoya, paNa enI sAthevALA badhA ja sArA hovAnI zI khAtarI ? eTale nathI ne keIka mahamUDha phasAvI de te? A ene bhaya che tyAre pUcha- pra-te paNa AzramamAM ekalA rahevAmAM ya strI jAtane kayA jokhama nathI ? ulaTuM dhAmamAM te kaI bacAvanAra ya maLe; ahI keNa maLe? u0-jarUra, jaMgalamAM ekalA rahevuM jokhamI che, paraMtu ahIM juo ke naSidattA e jokhama kevI rIte TALe che. vidattAne AzramamAM ka9pAMta:aSida ttA, jyAM AzramamAM pitAe jIvatAM jAte agnisnAna kareluM ane enI najara sAme ja e bhasmIbhUta thaI gayela, tyAM AvatA e jagA joIne ene pitAnA agni pravezane tAdaza citAra mananI sAme AbehUba khaDe thaI gaye, ne enuM haiyuM bharAI AvyuM. e ekadama cIsa pADIne roI paDI. AkaMda karatI e pokArI UThe che ke - he tAta ! tame kayAM gayA? A tamArI dIkarI anahada duHkhanA dariyAmAM DUbelI che, ne tame kyAM che? Ava Ave, ne he putrI para athAga vAtsalyavALA tame ! mane darzana Ape. he tAta ! ahIM ekavAra AvIne A tamArI atyaMta duHkhita ane dIna-hIna banelI A dIkarInI azaraNutA-nirAdhAratA te de. A zUnya vanamAM tamArA vinA huM dukhathI pakaDAI gaI chuM. kenI AgaLa huM pokAra karuM ?kayAM jAuM? Dave huM zuM karuM? Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 219 " he tAta tame jIvaMta hatA te A jaMgala paNa zaheranI mAphaka ramaNIya hatuM. Aje A vana dAvAnaLanI jema mane khAvA dhAya che. bhale mAre moTA kalaMkanuM duHkha ane pativiyeganuM kaSTa AvyuM chatAM he tAta ! je tame ahIM jIvatA dekhAo, te mAre A dukha paNa utsavarUpa thAya; kemake vAtsalya bharyA tamAruM darzana to mAre athAga sukha bhaMDAra che. paraMtu huM pitAjI! AvuM tamArA jIvaMta thavAnuM gheluM gheluM keTaluM boluM ? pUrve jevuM vAvyuM hoya tevuM ja laNavA maLe che. pUrva janmamAM meM bIjanAM sukha lUMTI emane duHkhanAM dAna karavAnA bIja vAvyA hoya pachI aDI ane enA pAkamAM sukhane pAka kayAMthI jovA maLe? khera ! have mAre pUrvatanA phaLa bhogavI ja levA rahyAM" e pramANe naSidattA potAnA dilanA zeka potAnI jAte ja halako kare che. bAkI te ahIM AzvAsana ApanAra koNa che? pite game teTalI sArI che, chatAM sasaro : akhaMDa premI pati, kaI ja bacAvanAra yA AzvAsana paNa ApanAra che nahi, tema mAtApitAne jamarAje upADI lIdhA che eTale e have bacAvavA te zuM AzvAsana ApavA ya Ave ema nathI. 31. dhama re rakSaNa Ape ? :ApaNane dharmanI zraddhA che ema kahIe chIe. tyAM A vicAravA jevuM che ke A zraddhA che kharI ke sarvasaMgatyAga ane kSamAri dharmo ja rakSaNa ApanAra che? rakSaNa eTale ? kAyika bacAva rAmaja tA nahi; kAyAne bacAva, dhanano bacAva, Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 mAnakIne acAva e koi rakSaNarUpa nathI rakSaNurUpa te AtmAne bacAva thAya e che. AtmAnA rAgAdvi doSo ghaTe hiMsAdi duSkRtyu ghaTe, ane vairAgyAdi guNasa...patti vadhe, vrataniyamAdi sukRta vadhe-e badhuM ApaNane peAtAne rakSaNa maLyu gaNAya. A rakSaNa ApanAra dhana-parivAranA saMyoga nathI, ke jAtanA rApha-hoziyArI nathI. arthAt e saMga ane e kaSAye zaraNabhUta nathI. zaraNamRta tA saMgatyAga ane kSAdi dha che.' -A zraddhA UbhI thavI joie, dharmAnuM sAcuM zaraNuM lIdhu' zene kahevAya ? : arihaMta siddha sAdhu ane kevalI bhagavAne bhAkhelA dharma e mAre zaraNu che,' ema zaraNa svIkArIe, tyAM dharmAMnuM zaraNa letAM A najara sAme Ave ke 'mAre dhana-kuTuMba vagere rakSaNahAra nathI, tema bIjAone dabAyelA rAkhavA roSa karu', ph bAvu, polisI vAparuM....e kAMi mAru rakSaNa kare ema nathI, paraMtu saMgatyAga ane kSamAdi dharma ja mane rakSaNa Ape evA che' A zraddhA sAthe dila e dharma tarapha jhuke, dila ane ja AdhAra mAnatuM rahe, tyAre dharmanuM sAcuM zaraNa lIdhuM gaNAya. dharma' sAcu' zaraNa svIkAravuM e kiThana che. puNyanI yArI hoya; manamAnyA sajoga maLI AvyA ke maLI AvatA hAya, bahAramAM melabAlA hAya, ApaNI he| zayArI gavAtI ane bIjAne AMjatI hoya, bIjA para prabhAva pADatI hoya, tyAM e puNDAinAM chalabaliyAmAM haiyAne sacATa lAgavu ke A manamAnyA saMga ane jAtanA rUvAba jarAya rakSaNahAra nathI,' Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 e lAgavAnuM kaThina che. kAMI belIne mana manAvavAnI vAta nathI, paraMtu haiye ArapAra lagADavAnuM che. manane ema saceTa lAge ke, "karmanA tevA keI vikaTa saMga UbhA thaI gayA to dhana-mAla-parivAra-pratiSThA zAMti ApI zake ema nathI. zAMta dharmathI ja maLe. paraleka sudhAranAra e bAhya saMga ke kaSAye nahi, paNa saMgatyAga ane kSamAdarUpa dharma ja che. bAhya-ISTasaMga ane kaSAyo te AtmAmAM vihvaLatA vyAkuLa tA vadhAranArA hoya che, temaja parelekane bhAre karanArAM bane che. tyAM AtmAne bacAvaze? jIvanabhara e rAkhyA pachI aMtakALe enA para kazI zAMti-AzvAsana khuzakhuzA lIno anubhava na thAya. tyAre enA badale je saMgatyAga karyA hAya, saMganA nimittanAM pApa baMdha karyA hoya ane kSamAdisevyA hoya, te manane zAMti rahe ke mRtyu thatAM A bahAranuM jAya che ethI mane kaze vAdha nathI. mAre te kSamA-nirlobhatA-nira haMkAra vagere sevelAnA zubha saMskAranI mahAna mUDI sAthe che e mAre tAraNahAra che, pachI zI phikara ?" arihaMta mAre zaraNabhUta..dharma arthAt cAritra dharma mAre zaraNabhUta, evuM sAcuM zaraNuM levuM hoya tyAre bahAranA devatAI sukhasagavaDanA saMgane bekAra samajavA paDe. tema prasaMge pasaMge je repha batAvI, reSa karI, vaTabaMdha jIvIe chIe, e repharoSane paNa bekAra samajI levA paDe. badhuM managamatuM rAkhIne beThA hoIe ane navuM evuM lAvatA paNa hoIe, chatAM dilanA uMDANamAM e badhuM bekAra lAge, rakSaNadAtA na lAge. koi-mada, Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 lebha-rAgAdi kaSA sevatA hoIe te paNa e bekAra lAge, jarAya rakSaNadAtA na lAge, tyAre ja dharma kharekhara zaraNabhUta lAge, dila sAcI rIte enuM zaraNuM svIkAranAruM banI zake. jyAM mRtyu koLiyo karavA AvyuM tyAM e rAjAone e saMge kazuM ja rakSaNa ApI zakatA nathI. bAhya saMge tyAga karavA rUpe cAritra levuM. prave- ema te cAritra paNa mRtyunI sAme kayAM rakSaNa Ape che? mRtyune kyAM aTakAvI zake che? u0 bhUlyA upara uparathI joyuM. paNa baMnemAM moTo pharaka che. bAhya saMgavALAne te mRtyu na Ave evI bhAre IcchA che, tethI mRtyune bhaya che, ane bAhya saMge mRtyune aTakAvatA nathI mATe mRtyu vakhate kalpAMta che. tyAre bAho saMga tyajI cAritra lenArane mRtyu Ave ke na Ave enI paravA nathI. mRtyune bhaya nathI, mRtyuthI kazuM bagaDI gayuM lAgatuM nathI. tethI mRtyu AvatAM kaze kalpAta ke duHkha nathI. pachI ene aTakAvavAnI ciMtA ja zAnI? mRtyunA bhayavALAne mRtyu vakhate e pika hoya ke, "he ? A badhA mArA samRddhi-parivAra mane bacAvatA nathI ? " paNa mRtyunA bhaya vinAnA munine e pika ja zAnI ke, "he A cAritra ane mRtyuthI bacAvatuM nathI ?" saMgatyAgI cAritrIne A khUbI ke mRtyunI ciMtA nahi, tethI mRtyuthI bacAvanAra joIe nahi, "me AvyuM te mAre zI phikara? huM mArI cAritra sAdhanAnA hisAbe upazamabhAvamAM chuM, samatAbhavamAM chuM. to mAre durgatiomAM bhaTakavAnuM nathI A sAdhanAthI uttarottara tethI mAre puNyAnubaMdhI puNyathI sadgati ane Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhika sAdhanAvALA janama maLavAnA, ne aMte mRtyu kAyamanuM TaLI ajara amara mekSa avasthA pAmavAne." Ama cAritrImuni vartamAna kAmacalA ke mRtyuthI nirbhIka, ane saheje saheje mRtyunA matanI dazAe pahoMcanAre. ethI mRtyu aMge nizcitta heI munine cAritra pAsethI mRtyu sAme rakSaNa joituM ja nathI. cAritradharmanuM zaraNuM levAthI e surakSita ja che. tyAre bAhya saMgenA bharose beThelA saMsArI jIvaDAne mRtyuno bhaya che, "hAya ! huM marIza?" mRtyu bhayAnaka lAge che, tethI e bAhya saMge pAsethI mRtyunI sAme rakSaNa maLatuM heya te ene joIe che. eTale te (END TIME aMta-vakhate paNa hajAro lAkho rUpiyA metane aTakAvavA mATe kharcavA taiyAra hoya che. DAkaTarane kahe che "bhAIsAba ! kAMka karo ne? game te kharca thAya, mane bacAve ne?" samRddhithI bacAva icche che. paraMtu aphasosa te samRddhi bacAva ApI zakatI nathI. AmAMthI A tAvaNI nIkaLe che ke,mRtyu baMnene; paNa bAhya saMgavALAne mRtyunI gabharAmaNa, tyAre saMga tyAgIne e nahi. arthAta saMgamAM mRtyune bhaya; tyAgamAM e bhaya nahi. tethI zAstrakAra kahe che, he Atmana ! bAhyasaMganuM zaraNa cheDa, ane cAritradharmanuM zaraNuM svIkAra e sAcuM zaraNa che; kemake emAM mRtyuno bhaya nathI. bAhya saMga e sAcuM zaraNa nahi, kemake ene bhArabhAra rAga hovAthI mRtyune Dara che, mRtyuthI e badhuM DUla thatuM lAgavAthI mRtyunA nAma para ene Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 kamakamI chUTe che. tyAre hakIkatamAM e bAhya acAvI zakatA nathI. pachI enuM zaraNuM zI buddhimattA ? RSidattA mahAna rAjakumAra kanakaratha jeve patinA saga pAmIne nizcinta beThI hatI, paNa mAyAvI jogaNInA prapaMce enA para ALa caDyu, sasarA rAjAe enA vadhanA Adeza karyAM, caMDALA mArI nAkhavA UbhA che, tyAM e patinA saMge ze| bacAva Apyo ? bacAva te pUnA puNye ApyA ke e sUcchita thai nIce paDI jatAM caMDALA ene saheje marelI mAnI emaja cheADI gayA. tyAMthI e pitAnA mULa AzramamAM paheAMcI, te tyAMya rAjakumAra dvArA enI khAnagI tapAsa ane ene khAnagI paNa etha-rakSaNa kayAM che? acAva bAhya saMga ka pIDAnA avasare rakSaNa ApI zakatA nathI. pra-te zu' cAritra ka pIDAnA avasare rakSaNa ApI zake che? u.pAchA bhUlyA, cAritravALAne ka pIDAthI joitA ja nathI. e tA ane vadhAvI le che ke hAza ! A kama pIDAmAM eTalAM kama ahI. sukhe-samAdhu bhagavAi jaIne AchAM thAya che. ka che teA ja sahuvAnu Ave che, paNa jeTalu` sahIe eTalAM kama AchAM ja thAya che, vadhatAM nathI, ke eTalAM paDI rahetAM nathI. pachI ciMtA zI?' saMge mRtyuthI rAkhI beThAmAM Ama ka pIDAthI jo bacavu' ja nathI, te cAritra pAsethI ethI bacAvanI icchA ja zAnI? Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 " RSidattAne anukULa bAhya saMga cAlI gayA, paNa e manathI enI tyAgI nathI, tethI duHkhI che. ene jAta azaraNu nirAdhAra banI gaI dekhAya che, tethI pitAnA dahana-sthAna para pahecatAM pitAne yAda karI kalpAMta kare che ke, huM tAta ! tame A mane cheDIne kayAM cAlI gayA ? A tamArI dIkarI anahada duHkhamAM paDI che. tame kayAM che ? tame ahIM AveA ane A dukhiyArIne darzana Ape. " huM tAta ! huM zaraNarahita neAdhArI banI gaI chuM. tame mArA para dayA lAvI ahIM AvIne mane AzvAsana ApeA. A zunyakAra jaMgalamAM mahAdu:khamAM paDelI huM tamArA vinA kenI AgaLa pAkAra karuM? kayAM jAUM huM ? zuM karuM ? mane kAMI samaja paDatI nathI. tame ahIM hatA tyAre te A vana paNa mAre ramaNIya nagara jevuM hatuM. tame jatAM to A have mAre citA jevu' banI gayuM che. ' RSidattA zuM ciMtavI rahI che? patine zaraNu mAnelA, te te gayA, eTale have pitAnuM zaraNu zodhe che. kharekhara emAMthI eke ya zaraNa che? zaraNa hAya ! bacAva na Ape ? jJAnI bhagavaMtA peAkArIne kahe che ke * A jagatanI jaDa ke cetana kai cIja zaraNabhUta nathI, rakSaNa ApI zakatI nathI. jAe joI vaLe! jagatamAM ghumIne ke kAne kaI vastu rakSaNa ApI zake che ? phAgaDha phAMphA zu' mAre ke A mAre AdhAra, ne A mAre rakSaNuDAra ? AdhAra tA ekamAtra jainadharma. zaraNu enu pakaDA. ' 15 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 anAthI muni magadhasamrATa zreNIkane kahe che - jaina dharma vinA naranAtha! nathI keI mugatino sAtha.' dhamIne ya ApadA, te dharma zaraNa kema? kema dhanamAla, bairI-chokarA, tagaDI kAyA, mAnapratiSThA vagere zaraNa nahi, ane jaina dharma ja zaraNa? enuM A rahasya barAbara yAda rAkhI leje ke alabat baMne ya jAtanAM zaraNa pakaDanArane kamasaMge rega-Apatti-akasmAta Ave, parAdhInatA trAsa-jarA-mRtyu vagere ApadA te Ave te Ave ja; ane emAMthI bacAvanAra ke e aTakAvanAra na maLe te na ja maLe; chatAM paNa dhanamAla vagerene zaraNabhUtaAdhArabhUta mAnI beThelAne gAdi ApadAne bhaya lAge che, ane ApadA AvatAM e dhanamAla Adi bacAva nathI ApatA mATe e zaraNabhUta nahi. tyAre dharmanuM zaraNuM pakaDanAra samaje che ke, A ApadAo te karma tevAM je udayamAM Ave te UbhI thAya jaethI ene ene bahu bhaya nathI. ene te AzvAsana che ke "mArI pAse kehinUra hIrA je dharma che, pachI mRtyu ya Ave te mAre zI ciMtA che? zI kheTa che?, A dhama para mustAka hovAthI ApadAmAM ya dharma ene zaraNabhUta kahevAya. bicAre dhana-mAla vagerene AdhArarUpa mAnI enA para mustAka banI beThele ApadAmAM mAre zI ciMtA ? zI khoTa ?" evuM AzvAsana kyAMthI laI zake ? e to dharmanuM zaraNuM laI enA para mustAka rahenAro ja ApadAmAM "zI ciMtA ? zI khoTa ?? evuM AzvAsana laI zake. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227 cAra zaraNAM levA eTale zu karavAnuM? . mATe arihatA me saraNuM, siddhA me saraNa, sAhU me saraNa, jiNadhammA me saraNuM, ' ema cAra zaraNa svIkAravAne bhAva samajajo....AmanuM zaraNu svIkAravAnuM eTale zu karavAnuM ? A, ke ema citavavAnu, " mAre arihaMtanuM zaraNu. tethI emane pAmavA para evA mustAka rahyuM ke ka`nI nirdhArita ApadAe jevI ke rAga dhananAza -kuTuMbImaraNa....yAvat mArA mRtyune mane bhaya na rahe; mane bhAre AzvAsana rahe ke arihaMtadeva maLyA che pachI e ApadAomAM mAre ciMtA zI ? mAre khATa zI ?" basa mAre huph ne etha arihaMtanI che. emanuM mAre ananya AzvAsana che, mane jagatanI mAyAjALa, mArI kAyA, ke mArA ahaMtvAdinI koi huk etha lAgatI nathI. e vAMkA jAya ene mane koi bhaya ke duHkha nathI. arihaMta kohinura pAse chatAM duHkha zu? bhaya zAnA ? ' ema siddhabhagavAvAnanuM zaraNa AcArya nuM zaraNu ane jainadha nuM zaraNa levAmAM A pramANe vicAravAnu. prabhu ! mAre dunyavI sagAM--sanehIneA ne kahevAtA pAlaka-rakSaka-rAjA--zeThasipAi vagere koinA AdhAra nahi; paNa AdhAra mAtra tamArA hA, ' te AdhAra evA ke pachI kahevAtI kazI ApadA ApadArUpa na lAge, eneA kaze bhaya ja na lAgatAM e saMpadArUpa lAgyA kare. ' Avu arihaMtAdi cAranuM zaraNuM svIkAratA rahIe te dunyavI saMcAge khAMDa khAya che. arthAt e kazuM ApaNA AtmAnuM bagADI zake nahi, kazA ApaNane rAvarAvI khIvarAvI zake nahi. tyAre pUche : 6 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 pra.-ApadAo saMpadArUpa zI rIte lAge? u-jevI rIte ApaNA nAtha mahAvIra bhagavAne lagADI te rIte ApaNane ApadAo saMpadArUpa lAge. nAtha prabhu para halakA tuccha govALiyA jevA dvArA kAnamAM khIlA ThokAvA jevA upadrava AvyA. anArya dezanA anADI aracha ke taraphathI apamAna-tiraskAra AvyA, saMgama-zUlapANI jevA duSTa devatA dvArA ghara trAsa 6-6 mahinA, jevAke,-AhAra-aTakAyata, jana uzkerATa,...vagere upadrava AvyA, paraMtu e badhuM (1) pitAnA AtmAmAM ghusI gayela karmanI phejane saMhAra karanAruM dekhyuM. (2) AtmAmAM paeNdhI gayela rAga-dveSa-mada-mAyAne kacaravAmAM sahAyaka tarIke joyuM, ane (3) enA pariNAme aMtarAtmAmAM asAdhAraNa upazamabhAva, kSamA, dayA ane parama zAMtasudhArasa, tathA sarvo-ojasa pragaTatA-vikasatA dekhyAM ! e saMpadArUpa mahAsaMpadArUpa nahi te bIjuM zuM? tyAre zuM bahAranA dhana-mAla, sattA-sanmAna, senA-parivAra e kharekhara saMpadA che? saMpatti che? e je saMpadArUpa hoya te mANasa e maLavA chatAM kema reNuM rue che? ciMtAsaMtApa kema kare che? rega akasmAtane bhega kema bane che? ane Akhare kema eka rAMka bakarAnI jema jamasAIthI upADI javAya che? saMpadA ene kaze bacAva na Ape? chatI kahevAtI saMpadA pAse chatAM, saMtApamAM zekAyA karavAnuM ? kahe, e dhana-mAla vagere saMpadArUpa che ja nahi. saMpadArUpa te jAlima karmothI mukti maLe e che; rAgAdi jAlima regone nAza e saMpadArUpa che; kSamA-samatA -upazama e Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 saMpadArUpa che, kSamAdi daza prakArane yatidharma-cAritradharma e ja sAcI saMpadA che, ke jyAM bAhya aMge kazA saMtApa nahi, redaNa nahi, bhaya nahi; mana nizcinta, nirapekSa, ane masta, tathA svastha ! cAritradharmanuM zaraNuM levAthI AvuM mana bane. | RSidattA pAse A cAritradharma nathI eTale jaMgalamAM pitAnA agnisnAnanA sthaLe UbhI raI rahI che ke "tAta ! tame kayAM cAlyA gayA ? ahIM darzana Ape te mAre kazuM duHkha nathI, are ! duHkha paNa utsavarUpa banI jAya; gharethI kADhI mUkavAnuM ya ApanAM madhura mIlana mATe bane ! dharmanA zaraNa vinA jIva phogaTa phAMphAM mAre che. asaMbhavita saMbhavita thavAnI kalpanA kare che, ane niSphaLa rahaNuM rue che. kaSidattA mana vALe che paraMtu raSidattAe have joyuM ke retAM besI rahevAne kaI artha nathI saravAno. tethI vicAre che ke "bhastIbhUta thaI gayelA pitA have darzana Apa, eTale mAre AnaMdamaMgala thAya....AvuM badhuM bolavuM e gAMDapaNa che, marelA keI pAchA AvyA che ? mATe evA gAMDA bela bolavAthI sayuM. kAramuM kalaMka caDayuM te caDayuM. e te pUrvabha je Arepa bIjA para caDAvyuM hoya te ja ahIM ApaNA para caDe che. jevuM vAvIe tevuM laNAya; mATe, vartamAna kalaMkane ze zeka kare ? zeka karuM to pUrve meM keine dIdhela kalaMkana ja na karuM ? Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra zIla ane saMyama sannArIne meTI ciMtA zIlanI :-- Ama pitAnA zakane haLave karIne RSidattA pitAnI jhuMpaDImAM jaIne rahI, jaMgala che, ekalI rahevAnuM che, bhajana te tyAM phaLAhArano karI le che, paraMtu meTI ciMtA ene pitAnA zIlanI che. enA manane ema thAya che ke AvA vanamAM nathI ne kaI AvI caDyuM, to emane zuM kare? ene mana te huM pAkelA phaLa jevI. e ekalI aTulI mArA para AkramaNa kare te A nirjana vanavagaDAmAM mane bacAvanArA ke ? mAre mAruM zIla kevI rIte sAcavavuM ?" A ciMtA meTI thaI paDI. sannArIne moTI ciMtA zIlanI. jaMgalanAM duHkha visAtamAM kema nahi ? : traSidattAne jaMgalamAM zuM khAIza, zuM paherIza, mahelamAM je bIjI sagavaDo maLatI hatI te ahIM kayAMthI maLaze? evI kaI ciMtA na thaIpaNa zIlanI thaI ke "enuM rakSaNa zI rIte thaze?" kema vAra Ama ? kaho, oLakhI le che ke jyAre pUrva kameM AvA moTA mAnava-hatyArI ane mAMsabhakSiNI tarIkenA kalaMkanI sajA karI, ane sasarA rAjAe ethI bramaNamAM paDIne vadhanI zikSA pharamAvI, te have mAre A jAlima duHkha AgaLa khAnapAna-kapaDAM-sagavaDa sAmagrInA nAnA duHkhane zuM gaNavuM hatuM ? evA bhAre azubhanA udaya parathI mApI levuM joIe ke karma keTalA jAlima rUThayA che? evA jAlima ruThelA karma para sukha sagavaDane adhikAra rAkhe cheTe che. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 mahAna AtmAe rAma-sItA, naLa-damayaMtI, harizcaMdratArAmatI, pAMDavA-draupadI vagerene vanamAM bhaTakavAnuM AvyuM tyAre emaNe A ja kayuM,-peAtAnAM kama mApI lIdhAM ke bhAre azubhanA udaya jAgyeA che to have dAveA rAkhavA khoTA che ke 8 mane AvI AvI sagavaDA ja maLavI joie. e vinA mane phAve ja nahi' AvA khATA adhikAra zAnA upara, ke jyAre ka ja ruThayA che ? mANasa pAtAnuM puNya mApI le, te khATA AratA ke adhikAra na kare. ToDiyA pAyamAla kayAre thAya che? kayAreka bhAre Take paDI jatAM ke eka-e-traNa sAdAmAM pAchA paDatAM e nathI vicArahe ke 'have mAre bhAre azubhanA udaya jAgyeA che tethI have dAvA rAkhavA rahevA de ke navA sAdA karIne naphA meLavI levAne. ghaMdhAmAM Apattie sUjhADI dIdhu, e dhANI ApI dIdhI ke 'have azubha karma udayamAM Ave che. zubhanA pAvara-sAmarthya ghaTayAM che. tA cetI jA, AgaLa na vadha, nahitara AthI paNa meATI pachADa khAiza.' Ama karI saTeDiyA jo aTakI jAya te navanavA dAva nAkhI pAyamAla na thAya. evuM ja mAnapAnAdimAM che. Aja sudhI mAna maLatu AvyuM, ApaNI sattA cAlatI rahI, enA bharose emAM AgaLa vadhavA gayA ane pachADa khAvI paDI, mAnabhaMga thayA, sattAnI sAme AkramaNa thayAM, te samajI levuM ghaTe ke huve azubhanA udaya jAgyA che, mATe pUnI rItarasama badalI nAkheA. mAnanI AzA ane sattAnI ajamAyaza rahevA de,' ema karI jo mAnA Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23ra kAMkSAne dAbI de, mAna levAnI pravRtti na kare, te hajI thoDuMghaNuM mAna bace. ema, sattA ajamAvavI rahevA de te hajI yA DeghaNo mobha jaLavAI rahe-paNa azubhanA udaya cAlu thaI gayAne parakhyA vinA enI eja heziyArI karavA jAya, to mAra khAya. saMsAra ke vicitra che? sAmAnya rIte, mANasa paraNe eTale pitAnI patnI taraphathI je mAna maLatuM hoya, patnI para je sattA cAlatI hoya, te ene eka be chokarA thayA pachI evuM mAna nathI maLatuM, enI evI sattA nathI cAlatI! ema chokarA nAnA chate enA taraphathI je mAna maLatuM hoya, ne enA para pitAnI je sattA cAlatI hoya, te chokarA sAruM raLatA thayA pachI enA taraphathI eTaluM mAna nathI maLatuM, enA para evI sattA nathI cAlatI. saMsAranI A kevI vicitratA ! vartamAna kALe zubhanA udaya kevA takalAdI? zubha karmonA A takalAdIpaNAne oLakhI laI, mANasa je patnI ke putro pAsethI ya mAna-sanmAna levAne haThavAda na kare, emanA para paNa evI sattA ajamAvavAno Agraha na rAkhe, te te (1) ene mAna me jaLavAI rahe, ane (2) cittanI zAMti-zItaLatAne vAMdho na Ave. paraMtu AjanAM mUrkha mAnasa A nathI samajavA detAM ane mAna-sattAne AgraDa karAvI thapATa khavarAve che. pachI evA khoTA AgrahamAM cittanI azAMti ja vaheravAnuM bane ke bIjuM kAMI? zuM ApaNA cittanI zAMti bIje kaI bagADe che? Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 233 nA, ApaNI jAte ja zAMta khoI nAkhIe chIe. mAna levA gayA ne apamAna maLyuM, sattA ajamAvavA gayA ne sAmane thaye, tyAM citta azAMtimAM paDe che. paraMtu savAla to A che ke evuM karavA gayA ja zuM kAma? azubhanA udayane parakhI lIdhe heta te evI mAnAkAkSA ane sattApriyatA bAjue ja mUkI deta. mana samajI leta ke "have azubhedaya cAlu thayo che, zubhadaya dubaLe paDaye che, tethI have e mAna maLavAnA dahADA gayA, evI sattA cAlavAnA samaya vItI gayA, mATe mAnAkAMkSA ane sattApriyatA cheDIne zAMtithI besI jIvana zAMtithI jIvavA mATe A bahu majenuM sUtra che ke ApaNuM zubhadayanI maMdatA ane azubhadayanI prabaLatAne parakhIne cAlavuM." be cAra prasaMga parathI A samajavuM hoya te samajI javAya. amuka amuka manamAnyuM banatuM AvyuM hoya, paNa have emAM pharaka mAluma paDatAM zubhanI maMdatA ane azubhane udaya vatI zakAya. e vatIne have rItarasama DI badalavI paDe. managamatuM ja thavA ke karavAnA Agraha-dAvA mUkI devA ghaTe. RSidatAe potAnA azubhadayanI baLavattA joI eTale have e e dAve nathI rAkhatI ke "mane amuka amuka sagAvaDa maLavI ja joIe." nA, e te zubhadayanA divasa hatA tyAM cAlI zake, have azubhanA udayamAM nahi. AvaDA moTA kalaMka ane motanI sajA denArA azudaya jAgyA, tyAM vanavAsanI agavaDanA nAnA azubhayanuM pUchavuM ja zu? e to vadhAvI ja levAnA. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 mATe have evA khAna-pAna-kapaDAM-sagavaDa sAmagrIne Agraha mUkI devAne te ja A jaMgalamAM zAMtithI rahI zakAya. eTale ene e khAnapAnAdinI ciMtA nahotI, paNa ciMtA zIlarakSAnI hatI. mANasa paradeza kamAvA jAya che. tyAM zarU zarUmAM e kayAM evAM khAnapAnAdine Agraha rAkhe che? samaya oLakhI le che, saMyoge oLakhI le che, ane game te maLyuM temAM calAvI le che. te azubhanA udaye paristhiti palaTAyA pachI zuM A samaja na hoya ke "have khAnapAnAdi para saMyama mUkI dauM ? " dharma vaLI A samajAve che ke azubhadaye tevA vikaTa saMgaparisthitimAM saMyama karavA paDe che te zubhane udayamAM paNa AtmAnA hita mATe khAnapAnAdi para saMyama kara. jema azubhanA udaye saMyamathI zAMti rahe che, ema zubhadayamAM paNa saMyamathI zAMti raheze. kAM kayAM saMyama-asaMyama ? viSayo para "saMyama eTale saMyamana,-(1) maLI zakatA dhana-mAla viSaye levA para kApa, (2) maLelA viSaye bhegavavA para kApa, ane (3) dhana-mAla-viSaye meLavavAnI, maLe te levA-bhegavavAnI vRtti para kApa. tyAre "asaMyama eTale (1) jeTaluM maLe eTaluM laI levuM, (2) maLelAne pUre pUruM bhegavavuM, ane (3) meLavavAnI ke saheje maLatuM levAnI ke bhegavavAnI badhI chUTa. A thaye viSaye aMge saMyama-asaMyama. ema kodhAdi kaSA aMge "saMyama eTale e kodhAdi UThelA ke uThatAne dabAvavA, temaja have UThavA ja na devA. tyAre "asaMyama eTale e kaSAyone yatheccha UThavA devAnI chUTa rAkhavI, Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 phAve eTalA karavA, ane UThelA para kazA kayAreya kApa nahi, vadhatAnI sImA nahi. krodha zuM, abhimAna chuM, mAyA-prapaMca zu', ke lAbha zuM, yA rAga-dveSa-ha-zAka-hAsya-IrSyAdi zuM; kazA para niyama nahi; phAve tyAre ThIka lAge eTalA kaye javA e badhuM kaSAyanA asaMyama. 66 ema, indriyAnA asayama eTale ene viSayAmAM bhaTakatI rAkhavI, enA para kaze| nigraha-kApa-aTakAyata nahi, jovAsAMbhaLavA-cAkhavA-suMghavA-spa`vA maLe che? khasa, joI le, sAMbhaLI le; cAkhI leA, suMdhI le. spazI le, are ! maLyu nathI, te DAY=ALiyAM mArA ne je jovA-sAMbhaLavA vagere maLe ene jhaDapeA.'" iMdriAnA A yatheccha pravana ane lAlasA e asayama. enA para kApa-nigraha-niyaMtraNa, e saMyama. ema. hiMsAdi pApeAmAM asayama eTale phAve teTalI DisAAraMbhasamAraMbha, juDa, cArI-anIti vizvAsaghAta, viSayabhega ane parigraha vagere pApA karavAnI chUTa, kaye javA. tyAre sayama eTale e karavA para kApa, maryAdA, aTakAyata, ane e rhi MsA dvinA pratijJAmRddha tyAga. jIvana e jAtanu jIvI zakAya, saMyamanu ke asaMyamanuM'. have vicAro, zAMtine zeAbhA zemAM ? saMyamamAM ke ? asacamamAM ? cittAnI svasthatA-samAdhi-nizcitatA zemAM ? bhUlazeA nahi, viSayeA-dhana-mAla meLavI ke bheAgavI levAmAM kaSAyeA sevI levAmAM Indriye pravartAvI devAmAM ke hiMsAdi AcarI levAmAM kSaNabhara sukhane anubhava lAgaze, para Mtu emAM citta vivala rahe che. svastha nahi. nadI-taLAvamAM paDIne nahAvA-taravAnA zekha Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che eTale paDayA, kaleje ThaMDaka lAge che, mastatA lAge che paNa bahAra nIkaLatAM mana karAvAya che. ane aMdara che, tyAM ya vihvaLatA jarUra che ke AmAM kadAca DUbI jAuM? ema dhanamAla-viSayenA saMgraha ke bhagavaTAmAM kaleje ThaMDaka bhale lAgatI hoya, paraMtu emAM aMtarAya Apattine bhaya ane vihavaLatA chUpAyelA paDayA ja che. evuM kaSAye ene hiMsAdinA asaMyamamAM. te pachI evI vivaLatA-azAMtivALA sukhane zuM karavAnA? e kharekharuM sukha ja nathI. tyAre saMyamamAM zAMti rahe che. eTale saMyama eTalI zAMti, jeTalo asaMyama eTalI azAMti. abhakSya tyAgane niyama che, saMyama che, te eTalI zAMti che; pachI bhalene e abhakSya game teTalA svAdiSTa hoya paraMtu nakkI karyuM ke mAre e na joIe, te eTalA aMze citta zAMta svastha rahevAnuM. paraMtu bhakSyamAM je saMyama nathI, te eTalA aMze azAMti rahevAnI. pAMca cIja khAvA maLe.paMdara maLe jeTalI maLe teTalI khape che, A asaMyama hoya tyAM bhale vadhu ne vadhu maLatI javAthI AnaMda lAge, paNa tyAM vihvaLatA che eTale ja sattara cIja maLI, paraMtu dhArI eka cIja nathI maLI te citanI azAMti dekhAya che. evuM kAmanA viSayamAM parastrItyAga che eTale saMyama che, te eTalI zAMti rahevAnI. dekhAya zuM, jAte anubhavAya ke parastrI jevA mATe paNa je tyAga che, arthAta saMyama che, te cittane zAMti, pachI game teTalI strIo sAme hoya tyAre A saMyama vinAnAne bhAre azAMti! AMkha jatAM dharAya ja nahi, e azAMti vihavaLatA nathI te bIju zuM che? ThIka parastrI Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 237 tyAga hoya paNa svasrImAM saMyama nathI te pAchI eTalI azAMti mana vihvaLa rahayA ja kare ke ke kema vadhu ne vadhu AnaMda lauM ? tyAre sayamavALAne eTalI zAMti rahevAnI. manathI vicArI joyuM ke 'zuM mArI te kAMi gadheDAnI jiM'drugI che ke jema gadheDI pAchaLa e ghelA ne ghelo, temaja huM ya ghelo ne ghelo rahyA karuM? nA, vAsanA para kApa muku,' ema vicArI sArA saMyamamAM Ave te citta mahAna zAMti anubhave. vAta A che ke zAMti saMyamamAM che, asaMyamamAM nahi divasanA khAvAnA Teka ane khAvAnI vastu para jo maryAdA AMdhI, saMyama karyo ke amuka ja TaMka, ATalI ja vastu....tA je zAMtine anubhava thaze evA amaryAdiMta Taka ane ane vastumAM nahi rahe, bhale ne, sAta TaMka rAkhyA ane eka ThekANe AgrahathI cAha pIdhI, khIje ThekANe jarAka mukhavAsa khAdhu. ema karatAM apeAra sudhImA cha TaMka thai gayA teA ya cittane zAMti rahevAnI ke * cAle sAMje eka jamavAnA TaMka bAkI che eTale bIje trIje cApANI vagerenI lamaNAphADa maTI. koi Agraha kare teA kahI devAnuM ke 'bhAI mAre Taka thai gayA che, have niyamamAM mAtra eka ja TaMka jamavAne bAkI che. C zAMti saMyamamAM che, ane e ja sAcuM sukha che. puNyanA udayamAM maLatA ghaNuM hAya, paNa jo A saMyamanI Teva pADI hAya, te zAMti rahevAnI, temaja azubhanA udaya vakhate jarUrImAM ya echuM maLatA azAMti nahi thAya. zAMti banI raheze, saMyamavALA ane sthitimAM zAMtinA anubhava karaze, asaMyamavALAne baMne sthitimAM azAMti. emAM ya azubhodayanI sthi Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra38 timAM te bhAre azAMtithI pIDAze. tyAM pachI ene e vicAra nahi Ave ke "bhAI ! have azubhodaya cAle che te sukhasagavaDanA haka-dAvA rahevA de ke "mane AvuM AvuM ne ATaluM ATaluM kema na maLe ? enA vinA kema cAle? kema phAve?" nA, have e manamAnyuM maLavAnA dahADA gayA; tethI have te je maLe, jeTaluM maLe, e barAbara. emAM ja saMtoSa mAnavAno. ulaTuM ema mAnavAnuM ke ATaluM ya maLe che e vadhAre che kemake azubhadaya e bhAre jAge che ke enI pAchaLa ATaluM ya maLavAnA zubhodaya na UbhA rahe. bhAre azubhadaya e nAnA azubhadayanI eMdhANa che, te ke I zubhodayane bhagADI mUke. " kaSidattAnA mAthe bhAre kalaMka AvyuM, matanI sajA pharamAvAI e tIvra azubhadayane bIjA keTalAya nAnA zubhadayane dhakko mAranArI ane nAnA nAnA azubhadayane jagADanArI eMdhANa samaje che. tethI have jaMgalamAM kazI sukha-sagavaDa na maLe, annane dANe na maLe, enA para zaka nathI karatI, ciMtA nathI karatI ke AvI agavaDamAM kema phAve? mana vALI le che ke, "bhArI azubhodayamAM have nAnA azubhodaya samajI rAkhavAnA ane vadhAvI levAnA." eTale khAnapAnAdinI agavaDanI ene ciMtA nathI. paraMtu ene eka ja ciMtA che ke A vanavagaDAmAM ekalI aTulI mAre zIlanI rakSA kevI rIte karavI ? zuM ? azubhadayamAM eAchuM ke halakuM khAvA-pIvA-paheravA-oDhavA maLe, du:kha Ave, e calAvI levAya, paNa zIlamAM jarAya ochuM na calAvI levAya, Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 ema gussA na karAya ke 'sasarAe kADhI mUkI, dhaNIe rakSaNa karyuM nahi, tyAre mAre ya have evI zIlanI paravA rAkhavAstu zuM kAma che ? ' athavA evI TvInatA na karAya ke 'jagalamAM ekalA paDayA; zuM karIe ? jema khAnapAnAdi jevA maLyA evA calAvI levAya, emAM kamI te kamI, paNa e calAvI levI paDe, enI bahu ciMtA na kAya, ema zIlamAM kamI paDe teA kamI, calAvI levI paDe; vanamAM ekalA paDe zIla paNa pUruM ze sacavAya ? mATe enI ciMtA zI karavI ?? calAvI levu.' AvI dInatA na karAya. zIla te game tevA vikaTa saMcAgamAM paNa pUrepUru pALavAnuM ja emAM jarAya kamI na cAle te ahIM anADIethI zIla para AkramaNa Ave nahi e mATe zuM karavuM ?' A ci MtA RSidattAne bhAre thai. have ene khIjI agavaDa-ApattinuM evu duHkha nathI lAgatu, je zIla para ApattinuM lAge che. satIne mana mahAdu:kha kayuM ? satIonI A khUbI ke khIjA bhAre duHkha visaravA taiyAra, paNa zIla para jokhamanuM ane mahAduHkha lAge-AmAM ya khUkhI e, ke A mAtra koI narakanA bhayathI nahi ke ' zIla bhAMgu te mAre narakamAM paDavuM paDe, ' paraMtu strI avatAramAM zIlabhaMga tajjaina anucita asaMgata khInA lAge che mATe AnI sAme AjanI sthiti vicAro. AjanI navI mAnyatAe ema manAve che ke, viSayasevana teA jIvananA eka AnaMda che; emAM vaLI bheda zA paDavAneA ke svasrI-purUSathI e vyAjabI ne parastrI purUSathI vyAjakhI nahi ? sadAcAra zu, ne durAcAra zuM? ' Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24o tamArA chokarA-chokarI skUla-kolejomAM je bhaNe che, emAM A sadAcAra-durAcArane bheda kaze bhaNAvAtuM nathI. ulaTuM jyAM A bheda nathI evI pAzcAtya sabhyatA ane khristI dharma mahAna hovAnuM vidyArthInA magaja para ThasAvAya che. durAcAranI uttejanA kare evA paheraveza cAlu thaI gayA. sinemA-citrapaTa evuM khullaMkhullA dekhADe che. chApAo evI kathAo ane citra bephAma pragaTa karyo jAya che. bole, AmAM navI prajA kevI taiyAra thaI rahI che? ene zIla-sadAcAranA UMcA khyAla keNa zIkhavavAnuM ? tamArA gharamAM AvelA navA ane mAnavabhavanI A zIla-sadAcAranI atizaya mahattA na zIkhavavA maLe, balake UMdhA mAnasa ghaDAya, evA ucheranuM tamane duHkha nahi ne? ene artha te A ja ne ke, "kUtarA-kUtarI pitAnA bheTilAne uchera kare emAM zIla-sadAcAranuM zikSaNa hoya te amAre tyAM hoya ? mAnava tarIkenI kharekharI javAbadArI sva-paramAM zIla-sadAcAranI saMbhALa karavAnI e javAbadArI kazI uThAvavAnI kharI ? lagna pahelAM chokarA-chokarIne melApa je cAhIne goThavI apAya che, lagna pachI cAhIne je rItanuM rIsepzana goThavAya che, emAM chokarA chokarInA mana para zIla-sadAcArane bhAva rahe kharo? javA do, Aje amArA avAja tamArA haiyA sudhI pahoMce ema lAgatuM nathI, pelI RSidattAne vanavagaDAmAM ekalI paDI pitAnA zIlanI rakSAnI bhAre ciMtA thaI (apUrNa). (bhAga-1 samApta) Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IN 7-50 penguptavannpuppppppppt vAyavazArada vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjanuM * preraka, bAdhaka, tArkika ane tAttvika sAhitya : - pustakanuM nAma bhASA kiMmata parama teja bhAga 1 gujarAtI 9-0 0 parama teja bhAga 2 15-00 pratikramaNa sUtracitra Alabama 12-00 dhyAna ane jIvana bhA. 1-2 darekanA ucca prakAzane paMthe 6-00 dhyAna zataka pa-00 jaina dharmano paricaya 5-00 ArArdhamAM _ 5-00 bhAvabharyA stavana-sajajhAya 3-50 rUkumarAjAnuM patana ane utthAna bhAga 1 bhAga 2 7-50 navapada prakAza1 arihaMta pada 10-00 navapada prakAza2 siddha pada pratikamaNa mUtracitra Albama 12-0 0 zAstravArtA samuccaya bhAga 1 25-00 , bhAga 2-3 30-00 madanarekhA sItAjInA pagale pagale bhAga 1-2 darekanA gujarAtI paramAtmabhaktinA rahasya 5-00 bAra bhAvanAnI sajajhAya bhAvArtha 5-00 5-0 0 2-00 7-50 pustaka maMgAvanArane posTeja kharca alaga lAgaze. pustakanI rakama manIorDara dvArA mokalavI, ka di tha da za na kA ryA la ya kumArapALa vi. zAha 68, gulAla vADI, trIje mALe, muMbaI-400 004 mahAvIra prInTarsa, gAMdhIcaka-surata.