________________
આયુર્વેદમાં ધા
fક્ષક તરિયુતર તમ્ T (ચ - ૨૭-૩૦) વાવ્યા પછીથી જે જલદી પાકી જાય છે તેવા ધાન્ય પચવામાં ખૂબે જ હતમ ગણાય છે. આ દકિઅ દ ચાખા (૬૦ દિવમોમાં થનાર ડાગર) ચોથો-સો ધાબા -લકાને ઉતર ભનાય, કામુકે તે ૬૦ દિમોમાં પાકી જનાર છે “બાતિ ને અર્થ વાવ્યા પછી જ થનાર તેમજ ખાધા પછી જલદી પચી જનાર – બન્ને થાય છે
कुधान्य, तृणधान्य, क्षुद्रधान्य ચરકમાં માન્ય વર્ગ આપેલ નથી કે દૂધ (કર, રયામાક (સામે), ચીનક ચીન), જુવાર વગેરે સામગ આપીને એ બવાના ગુગો સામા (રયામાક) જેવા છે એમ કહ્યું છે (ચ સ. ૨૭)
સુશ્રુતે ફુગાથા વર્ગ આપે છે. નીચેના કુધાની યાદી આપેલી છે –ોરદૂષા (કેદરા) - ચામ-સામે –નીવાર-નમારના ચોખા -शान्तनु
२ (वरक
18ા–જ ગથી કોદરા –ત્રિય -કાગ ૩ મિ-િવર્ષની નાની જાત । नन्दीमुखी
“નનીya' ત્રિીહિની જતેમાં છે -कुरुविन्द –-કસઈ
સર-ભરૂ – -શણુબીજ –તો() – તોચપળ ચરકના છે -કુના (પબિકની જાતેમા એને ગણાવ્યું છે) vgવ-વાસના કુલ – બીજ
૧ ચરકે શ્યામાકના બે ભેદ જન્મ સમાજ, સ્તિીમાન બન્ને આપે છે. વધારામાં નીચેના દ્રવ્યો છે પ્રશક્તિ, ઢૌધ્રુિત્ય, અg, fટ, ટી, ફિવિર, ૩, ૯
આટલા સુશ્રુતમ નથી, ચરકમાં છે ૨ ચરકે પદનાની જાતેમા બન્નેને સમાવી લીધી છે. ૩ ઘઉની જાત હોવાથી જોમ મા ચરકમાં અ તર્ગત એવ છે ૪ ચરકે યવના પેટામા વૈપુચવ રાખ્યો છે બને યાદી સરખાવતા શાન્તનું, ન્ટિ આ ત્રણે સુબ્રુતમાં અધિક છે, જ્યારે પ્રશાન્તિકા વગેરે ઉપર બતાવેલા દ્રવ્યો ચરકમા જ છે, સુશ્રુતમા નથી