Book Title: Prakrit Updeshpad Mahagranth Gurjar Anuwad
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Lalchandra B Gandhi
Publisher: Anand Hem Granthmala
View full book text
________________
આચાય શ્રીવાસ્વામી
[ ૧૭૭
જેમાં મેાક્ષની બિલકુલ અભિલાષા નથી, તે ધમ કહેવાય નહિ. જિનેશ્વરની આજ્ઞા પૂવકના જે ધમ હોય, તેને જ અહીં ધમ કહેવેા. જેમાં માયા, નિયાણુ, મિથ્યાત્વ એવાં ત્રણ શલ્યરૂપ મેાટા દાષા વડે પાપાનુબંધી પુણ્ય ખંધાય અને તેનાથી સેંકડા સંકટના કારણભૂત સર્પ માફ્ક ભય'કર એવા ભાગેાની પ્રાપ્તિ થાય છે, જે ભાગવ્યા પછી અવશ્ય અનેક દુઃખાની પર’પરા ભાગવવી પડે છે. વળી પુરુષામાં પુંડરીકકમલસમાન એવા તીથંકર ભગવાએ ક્ષમાદિની પ્રધાનતાવાળા જે ધમ પ્રરૂપ્યા છે, તે જ સાચા ધમ છે, મેાક્ષના અક્ષય ફળને આપનાર છે. આ જગતમાં અર્થ અને કામ એ પ્રત્યક્ષ જ અનના હેતુરૂપ અનુભવાય છે. ભાવથી પણ અથ અને કામ પરિણામૈ દુઃખદાયક છે. આ વિષયમાં તમને વધારે કેટલુ' કહેવુ...? અર્થ-કામથી વિપરીત મેાક્ષ છે કે, જેમાં વગર અવસરે મ્રુગરૂપી સમગ્ર જીવાને ખ ંડિત કરનાર પ્રચંડ, મૃત્યુરૂપી સિંહશિશુના પ્રવાસ નથી-અર્થાત્ ત્યાં કાયમ માટે મૃત્યુને અભાવ છે.
યૌવનવનને ખાળનાર દાવાનળની જ્વાલા-શ્રેણિ સમાન વૃદ્ધાવસ્થા પણ ત્યાં હાતી નથી. ઉન્મત્ત કામદેવનાં આકરાં ખાણેની તાકાત ત્યાં ચાલી શકતી નથી.- અર્થાત્ વિષયવાસનાને જ્યાં સર્વથા અભાવ છે. લાભ-સપના સંગ થતા નથી. મેાક્ષમાં ક્રેધ અને માહના ઉછાળા હાતા નથી, તેમજ બીજા કાઇપણ કષાયા, વિષાદશેક, અભિમાન–પિશાચ, વલ્લભલેાકના વિયાગ, દુ:ખના મૂલસરખા રાગેા પણ ત્યાં હોતા નથી. વધારે કેટલુ કહેવુ ? જગતમાં જે દેષા અણુગમતા પદાર્થા તે સર્વેના ત્યાં બિલકુલ પ્રવેશ થઇ શકતા નથી. ત્યાં રહેલા તમામ જીવા લેાકાલેાકને જોવાજાણવા માટે સમ્યગ્દર્શન અને જ્ઞાનના નેત્રાવાળા છે. જેથી જગતના કાઈપણ રૂપી, અરૂપી દ્રબ્યા, પર્યાયે, ગુણા વગેરે સપૂર્ણ પણે જાણી શકે છે એવા કેવલજ્ઞાન-દનવાળા છે, તે જીવેા અનુપમ સ્વાધીન સુખ-સ ́પત્તિવાળા હોય છે. જેમ જગતમાં સૂર્ય પાસે ખજુઆનું તેજ બિલકુલ ગણતરીમાં નથી, તેમ જગતના અદ્ભુત વૈભવા મેાક્ષના વૈભવ પાસે કશી ગણતરીના નથી. સર્વાં કરતાં ઉત્તમેાત્તમ ચડિયાતા સુખવાળુ સ્થાન હાય, તેા મેાક્ષ છે. જ્યાં લેશ પણ દુ:ખના છાંટા નથી, તે સ્થાન મેળવવા માટે દન, જ્ઞાન, ચારિત્ર અને તપ સ્વરૂપ પ્રયા-પાલન એ જ મેાટેા ઉપાય છે. તા તમેા તમારી શક્તિ અનુસાર તેમાં પ્રવૃત્તિ કરેા. હુંમેશાં વિવિધ પૂજા કરવાપૂર્વક ત્રણે કાળ ચૈત્યાને વંદન કરવુ, દેહરાસર સબધી કાર્યમાં ઘણા પ્રકારની સાર-સ ́ભાળ, જીર્ણોદ્ધાર, દેવદ્રવ્ય-રક્ષણ-વૃદ્ધિ, ઈત્યાદિક નિપુણ નિર્મલ બુદ્ધિથી કાર્ય કરવાં. સાધુએના આચારો પાળવામાં તત્પર, તેમ જ બહુશ્રુત ઉત્તમ મુનિઓને વંદન કરવું, ગુણી પુરુષા વિષે ઘણાંજ મહુમાન, તથા તેમનું વાત્સલ્ય કરવું. (૨૭૫) શકા, આકાંક્ષાદિ દોષરૂપ શલ્યાને દૂર કરી સમ્યગ્દર્શનની નિ`ળતા કરવી, તથા જિનેશ્વરાની જન્મ, દીક્ષા, કેવલજ્ઞાન, નિર્વાણાદિ કલ્યાણક-ભૂમીએનાં દર્શન-સ્પન કરવાં. જે માટે કહેલુ' છે કે- “ તીર્થંકર ભગવંતા, તેમજ તેવા મેાક્ષગામી મહાનુભાવાના જન્મ, દ્વીક્ષા, કેવલજ્ઞાન અને નિર્વાણ ભૂમીઓમાં નક્કી જિનેશ્વરાનાં આગાઢ
દર્શન
૨૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
