Prakrit Updeshpad Mahagranth Gurjar Anuwad

Book Title: Prakrit Updeshpad Mahagranth Gurjar Anuwad
Author(s): Haribhadrasuri, Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Lalchandra B Gandhi
Publisher: Anand Hem Granthmala

View full book textPrevious | Next

Page 330
________________

જ્ઞાનગર્ભ મંત્રીની કથા
| [ ૨૮૭
તેને મના કરી સ્વપ્રથી નિર્ણય થયો. પુત્ર સાથે વિચારણું કરી અને તેને મંજૂષામાં પૂરીને એક પખવાડિયાની ખાવા-પીવાની અને બીજી વ્યવસ્થા કરી અને સમજણ પાડી. ઉપર તાળાં માર્યા. ત્યાર પછી મંત્રીએ કહ્યું કે, “આ મારું ધન આપ સાચવવા સ્વીકારો.” રાજા ના કહે છે, છતાં મંત્રીના આગ્રહથી મંજૂષા રાજકુલમાં લાવ્યા. મંત્રીએ રાજાને કહ્યું કે-“સર્વ સાર વસ્તુઓ આ પેટીમાં છે.”
રાજા–તને જ્યારે મહાસંકટ આવવાનું છે, તે પછી સર્વ સાર વસ્તુઓનું શું પ્રોજન ?
મંત્રી–તે પણ હે દેવ ! એક પખવાડિયા માટે આપ રક્ષણ કરો. ત્યારપછી દ્વારમાં બીજાં તાળાં અને ઉપર મુદ્રા કરાવી. દિવસથી રાત્રિ સુધી પહોરે પહેરે સંભાળ રાખનારા પહેરેગીરો રાખ્યા. એ વ્યવસ્થા થયા પછી તેરમા દિવસની રાત્રિએ રાજાની પુત્રીને અકસમાત વેણિચ્છદ થશે. આ કાર્ય મંત્રીના પુત્રે કર્યું છે.” એવો લેકમાં પ્રવાદ ફેલા. પુત્રીનું રુદન જાતે દેખ્યું, એટલે જિતશત્રુ રાજાને મહાકેપ પ્રગટ્યો. તરત જ એ મંત્રીપુત્રને ઘાત કરવાની રાજાએ આજ્ઞા કરી, અથવા તેને એકલાને ઘાત કરવાથી શું ? માટે મંત્રીના સર્વ કુટુંબનો અગ્નિ સળગાવી બાળી ભમ કરો. કારણ કે, આવા ઉન્મત્ત થઈને આવાં અધમ આચરણ કરે છે. ત્યાર પછી મંત્રી હે શું કર્યું? કુટુંબને પકડવાનું આરંભ્ય. મંત્રી-પરિવાર સાથે ઝગડો કર્યો. મંત્રીએ કહ્યું કે, “હું રાજાની જાતે મુલાકાત લઉં છું.” રાજાને મળ્યા, એટલે મંત્રીએ કહ્યું કે
પ્રથમ આપ મંજૂષા તપાસી લે, જેથી આપ જાણી શકશે કે, મારા પુત્રથી કે બીજા કેઈથી આ કાર્ય થયું છે, તે આપ યથાર્થ જાણે શકશો.” ત્યાર પછી રાજા મંજૂષા ખોલવા માટે ગયા. મુદ્રાઓ, તાળાંએ અખંડ દેખ્યાં. પછી પેટી ખોલી અને તેની ભાલ–તપાસ કરી, તો તેમાં છૂરિકા સહિત અને વેણી હાથમાં હતી, તેવા મંત્રીપુત્રને જે. તે દેખવાથી ભય થયો કે, “ આ અસંભવિત વસ્તુ કેવી રીતે બની?” આ પ્રમાણે તર્ક-વિતર્ક કરવા પૂર્વક વિચારણા કરવા લાગ્યા. ત્યારે મંત્રીએ કહ્યું કે, જેઓ આની વ્યવસ્થા–રક્ષણ કરનાર છે, એવા દેવ જ આને પરમાર્થ જાણી શકે.” તેથી લોકોને આશ્ચર્ય થયું કે, “આવું કંઈ દેખ્યું કે સાંભળ્યું નથી.” પછી મંત્રીને પૂછયું, રાજાએ તેની પૂજા કરી. મંત્રીએ કહ્યું કે, “હે દેવ! નિમિત્તિયાએ એટલું જ કહેલું કે, “સર્વનાશ તારા પુત્રથી જ થશે, પણ વેણિછેદથી આમ થશે-તેમ કહેલ
આપ્ત એવા આ નિમિત્તિયાના વચનથી હું પુત્રને છૂપાવવા માટે પ્રવૃત્તિવાળો અન્ય. એટલામાં નિમિત્તિયાએ કહેલું બન્યું. (ઈતિશદ ગાથામાં છે, તે અર્થ સમાપ્તિ માટે જાણ.) હવે વાતનો ઉપસંહાર કરતાં કહે છે કે-અચિત્ય સામર્થવાળું કર્મ આ પ્રમાણે પ્રતિકાર કરવા છતાં પણ ફળ આપે છે અને મંત્રીને ફલ પ્રાપ્ત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org


Page Navigation
1 ... 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652