________________
િતા. ૧૬ જાન્યુઆરી, ૨૦૦૮ Eા છે પ્રબુદ્ધ જીવની )
શાંતિલાલ શેઠ : સંસ્થાના એક સંનિષ્ઠ કાર્યકરની વિદાય. કોઈપણ સંસ્થાની પ્રગતિમાં એના માનદ્ કાર્યકર્તાઓનો આ સૌજન્યશીલ વ્યક્તિનો ચાહક વર્ગ બહોળો હતો. તેઓ જેટલો ફાળો હોય છે એટલો જ ફાળો એ સંસ્થાના કર્મચારીઓનો એક વિચારક પણ હતા, “પ્રબુદ્ધ જીવન'માં એમના લેખો પ્રગટ પણ હોય છે. માનદ્ કાર્યકર્તાઓ તો વિચાર આપે, ધોરણો નક્કી થયા હતા. સામાજિક ક્ષેત્રે સેવાભાવી તરીકે લોકપ્રિય હતા. કરે, પરંતુ એને આકાર આપવાનું કાર્ય તો એના વફાદાર અને બારીક સૂતર કાંતવામાં ત્યારે બે વ્યક્તિ કુશળ હતી. એક પ્રમાણિક કર્મચારીઓ જ કરતાં હોય છે. સંસ્થાની પ્રગતિ અને દરબાર ગોપાળદાસ અને બીજા શાંતિભાઈ શેઠ. સિદ્ધિ માટે એ પણ એટલાં જ યશના અધિકારી છે.
મુંબઇની સામાજિક અને સાહિત્યિક પ્રતિભાઓને સંઘે યુરોપ શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘનું સદ્ભાગ્ય છે કે ગઇકાલથી આજ મોકલ્યા હતા તેમાં શાંતિભાઇને પણ સંઘે યુરોપના પ્રવાસે સુધી આ સંસ્થાને એવા સંનિષ્ઠ અને પ્રમાણિક કર્મચારીઓ મળ્યાં મોકલ્યા હતા. તેમજ સંઘે એઓશ્રીનું બહુમાન કરી રૂ. ૫૧ છે. સાથોસાથ સંસ્થાએ પણ એ કર્મચારીઓની જરૂરિયાતોનો હજારની થેલી પણ અર્પણ કરી. બિરલા ક્રીડા કેન્દ્રમાં ષષ્ઠીપૂર્તિ પૂરો ખ્યાલ પણ રાખ્યો છે અને એમની જીવન જરૂરિયાતની હર ઉજવી એમની નિષ્ઠાપૂર્વક સેવા માટે માનપત્ર અર્પણ કર્યું હતું. પળે સંસ્થા એમની સાથે ઊભી રહી એ સર્વેની કદર કરી છે. આ એઓ જેન સોશ્યલ ગ્રુપના પ્રેસિડન્ટ હતા. ઉપરાંત અનેક અન્યો અન્યના આદાનપ્રદાનનો યશસ્વી અને આદર્શ ભાવ છે. સામાજિક સંસ્થાઓ સાથે એઓ સક્રિય રીતે જોડાયા હતા. અને
શાંતિલાલ ટી. શેઠ આ સંસ્થાના આવા કર્તવ્યનિષ્ઠ અને એ સંસ્થાઓને પોતે માનદ્ સેવા આપી હતી. પરિણામે મહારાષ્ટ્ર પ્રમાણિક કર્મચારી હતા. વીસ-પચ્ચીસ વર્ષ પહેલાં હું કોઈ પુસ્તક સરકારે એઓશ્રીની કદર કરી એઓશ્રીને એસ.ઈ.એમ.ની પદવી લેવા આ સંસ્થાની ઑફિસમાં ગયો ત્યારે ખુરશી ઉપર બેઠેલી પણ અર્પણ કરી હતી. વ્યક્તિનું વ્યક્તિત્વ આજે પણ મને યાદ છે.
શ્રી શાંતિભાઇના આવા આદર્શ અને પુરુષાર્થભર્યા જીવનમાં પ્રભાવશાળી વ્યક્તિત્વ, ખાદીનો ઝભ્ભો અને ધોતિયું, ઝભ્ભા એમના પત્નીએ તેમજ બહોળા કુટુંબીજનોએ પૂરતો સહકાર ઉપર જવાહર જાકિટ અને માથે ગાંધી ટોપી. ભાષા મૃદુ અને આપ્યો હતો. સૌજન્યશીલ, એઓ ફોન ઉપર કોઈ દાતા સાથે વાત કરી રહ્યા “પ્રબદ્ધ જીવન” નિયમિત પ્રગટ થાય એમાં એઓશ્રીની હતા, અને સંસ્થાની વિગત આપી દાનનો આગ્રહ કરી આજીવન અનન્ય નિષ્ઠા હતી. તંત્રીલેખ માટે એ સમયે તંત્રી ચીમનભાઈ સવ્ય કે પેટ્રન બનવા વિનંતિ કરતા હતા. મને લાગ્યું કે આ વ્યક્તિ ચકુભાઈ પાસે નિયમિત જઈ ચીમનભાઈ લખાવે એ લેખ લખી સંસ્થાના પ્રમુખ અથવા માનદ્ મંત્રી હશે, પણ એ હતા આ તેમજ ચીમનભાઇના માર્ગદર્શન પ્રમાણે અન્ય લેખોનું સંસ્થાના મેનેજર શાંતિભાઈ ટી. શેઠ.
એડિટીંગ કરતા. શ્રી ચીમનભાઈ જ્યારે હોસ્પિટલમાં હતા ત્યારે ૧૯૨૦ ની ૧૪મી ફેબ્રુઆરીના કોઇ પણ પ્રકારની સગવડ ચીમનભાઇના બિછાના પાસે બેસી ચીમનભાઇના વિચારોને વગરના એક નાના ગામમાં સાધારણ કુટુંબમાં એમનો જન્મ. અક્ષર દેહ આપતા. અંગ્રેજી ચાર ચોપડીનો અભ્યાસ. પિતાના મૃત્યુને કારણે અભ્યાસ આવા નિષ્ઠાવાન, પ્રમાણિક, સત્યાગ્રહી, શ્રદ્ધાળું અને વિચારક છોડવો પડ્યો. શરૂઆતમાં નાની ઉંમરે જ દોરા વેચવાનો સાધારણ શાંતિભાઇએ તા. ૨૪ ઑક્ટોબર-૨૦૦૭ના સત્યાસી વર્ષની વ્યવસાય શરૂ કર્યો. ગાંધીજીની આઝાદી માટે હાકલ પડી એટલે ઉંમરે દેહ છોડ્યો. યુવાન શાંતિભાઈ ગાંધીજીની સત્યાગ્રહની ટુકડીમાં જોડાઈ શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘના સર્વે સભ્યો અને કાર્યકરો સત્યાગ્રહી બન્યા, સ્વાતંત્ર્ય સૈનિક બન્યા અને જેલમાં સિતમો શ્રી શાંતિભાઇને ભાવાંજલિ સહ શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરી એઓશ્રીના સહ્યાં. ખેતીના કામમાં પડ્યા પણ ન ફાવ્યું અને આજિવિકા માટે પવિત્ર આત્માની શાંતિ માટે પ્રાર્થના કરે છે. અને એમના સહ મુંબઇની વાટ પકડી. અને તરત જ આ સંસ્થામાં કર્મચારી તરીકે ધર્મચારિણી લીલાબહેન તેમજ પુત્રો અને પુત્રીઓ તેમજ બહોળા જોડાયા અને સંસ્થાના એક પૂજારી બની રહ્યા, અને લગભગ કુટુંબ પ્રત્યે હમદર્દી પ્રગટ કરી એ સર્વેના જીવન ઉપર આવી પડેલા સતત ૫૦ વર્ષ સુધી સંઘના આદર્શ મેનેજર રહ્યા.
દુઃખને સહન કરવાની શક્તિ આપે એવી પરમકૃપાળુ પરમાત્માને સંસ્થાની સર્વ પ્રથમ ઑફિસ ધનજી સ્ટ્રીટમાં હતી, ત્યારે પ્રાર્થના કરે છે. શાંતિભાઈ સંસ્થામાં જોડાયા અને શરૂઆતના વર્ષોમાં સંસ્થાના
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ પરિવાર વતી જેટલા આજીવન સભ્યો અને પેટ્રનો બન્યા હતા તેમાં
pધનવંત શાહ શાંતિભાઇનો પુરુષાર્થ યશસ્વી હતો.
