________________
૧૭
રસ્તા શ્રી કૃષ્ણે બતાયે પણ ગોપીએ માહુ છેડીને નિત્ય અને અનિત્ય વસ્તુને સ્વભાવ સમજીને અનન્ય ભાવે પતિના પતિ અને સર્વાંના પતિ પાસે આવી હતી. જે વસ્તુના સંબંધ કદી છૂટે નહિ તે વસ્તુ તેએએ માગી હતી. આવી દશામાં ભક્તને સાધનની શરૂઆતમાં ભગવાનના અનુગ્રહ મળે છે અને તેના પરિણામે સર્વાત્મભાવ ઉત્પન્ન થવાથી જેવું જગત પહેલાં દેખાતું હતું તેવું લાગતું નથી. સંઘ અથવા સમાજ જેવું જગત દેખાય છે તેવું સાચું માની ચાલે છે. તે ધર્મોમાં આત્મજ્ઞાન ન હેાવાથી તેના સંબંધ કાચા રહે છે, ત્યાં ખરા સ.ખંધ થતા નથી અને જીવનના યુદ્ધ માટે હમેશાં તૈયારી રાખવી પડે છે.
જીવભાવે આખું જગત જોઇ શકાતું નથી અને જેટલું દેખાય છે તેટલું હમેશાં સારૂં લાગતું નથી. થોડુંક ગમે અને થોડુંક ન ગમે ત્યારે ભેદબુદ્ધિ ઉત્પન્ન થાય છે. તે વખતે તે માણસ પેાતાનું જગત ઉત્પન્ન કરે છે, વળી તે કેવી રીતે ઉત્પન્ન થયું તે ખખર પડતી નથી, પણ જ્યારે એ બુદ્ધિ જાય છે ત્યારે એ બુદ્ધિનું જગત પણ જતું રહે છે.
ખરા જગત માટે એક પ્રકારનું માપ નથી. દરેક જગ્યાએ દરેક વખતે દરેક બનાવ માટે પોતાનું માપ