Book Title: Bhagavati Jod 04
Author(s): Tulsi Acharya, Mahapragna Acharya
Publisher: Jain Vishva Bharati

Previous | Next

Page 286
________________ एवं उवसमिए - भोपशमिक भाव पिण इमहिज कहिवो तथाहि उवसमिए भावे उवसमियस्स भावस्स भावओ तुल्ले तथा उवसमिए भावे उवसमियवइरित्तस्स भावस्स भावओ नो तुल्ले । इम शेष नैं पिण कहिवो तिहां उपशम ते उदय आव्या कर्म नों क्षय अने उदय नाव्या तेहनों थांभिवो ते औपशमिक । अथवा उपशमे करी नीपनी ते औशमिक सम्यदर्शनादिक । खइए-क्षय ते कर्म नों अभाव तेहिज क्षायिक अथवा क्षये करी नीपनो ते क्षायक केवलज्ञानादि । खउवसमिए उदय प्राप्त कर्म ने विनाशे करी सहित शेष नो उपशम ते क्षायोपशमिक, क्रिया मात्र हीज । अथवा क्षयोपशमे करी नीपनों ते क्षायोपशमिक मतिज्ञानादि पर्याय विशेष । इहां कोई एक पूर्व-तहां ओपशमिक क्षायोपमिक ने महो स्यूं विशेष ? बिहुं नैं विषे उदीर्ण नां क्षय अनें अनुदीर्ण नां उपशम नो सद्भाव छँ ते मार्ट । इहां उत्तर - क्षयोपशमिक नै विषे विपाक वेदवो न छँ पिण प्रदेशे वेदवो छ हीज । ओपशमिक नैं विषे प्रदेशे पिण वेदवो नहीं छँ, ए विशेष । इविधि आख्यात | कहिये जगनाथ ! परिमंडल जान कहिये समान || संठाण साथ । ५६. किन अर्थ भगवंत जी संठाण थी जे तुल्य खै ? ५७. जिन कहै परिमंडल तिको, सुल्प अछे संठाण थी तुल्य ५८. परिमंडल संठाण जे अन्य तुल्य नहीं संठाण भी इम आर्य नाथ || ५२. एवं बट्ट संठाण वट्ट संठाण ही, तंस ने चउरंस । आयत पिण इण रीत सूं कहियो सुप्रशंस || ६०. समपउरंस संठाण जे समचउरेंस साथ । तुल्य संठाण थकी कह्यो, वारू रीत विख्यात ॥ ६१. समचउरंस संठाण जे अन्य संठाण साथ । तुस्य सरीखो नहि तिको, संठाण भी ख्यात ॥ ६२. एवं जावक लगे तिण अर्थ ए वाप जाव संठाण थी तुल्य ते, वारू वर न्याय || वा० - संठाण ते आकार विशेष । ते संठाण बे प्रकारे जीव अन अजीव नां भेद थकी । तेहने विषे अजीव संठाण पंच प्रकारे कहे छे - परिमंडल, वृत्त, त्र्यंस, चउरंस, आयत । तिहां परिमंडल संठाण ते बाहिर थकी वृत्त ते गोल आकार मध्य नैं विषे पोलाड़ ते चूड़ी नी परे ते परिमंडल नां बे प्रकार धन परिमंडल ने प्रतर परिमंडल । 1 दूजो वृत्त संठाण ते परिमंडल जिम बाहिर गोल कुंभार नां च नीं परं । एवृत्त पिण बे प्रकारवलि एक-एक नां बेबे भेद सम संख्या प्रदेश नै विषम २६८ भगवती जोड Jain Education International अने बिच में पोलाड़ रहित -घन वृत्त अनैं प्रतर वृत्त । संख्या प्रदेश नैं भेद थकी । एवं उवसमिए' त्ति औपशमिकोऽप्येवं वाच्यः, तथाहि - 'उवसमिए भावे उपसमियरस भावस्य भावओ तुल्ले उवसमिए भावे उवसमियवइरित्तस्स भावस्स भावओ नो तुल्ले' त्ति, एवं शेषेष्वपि वाच्यं, तत्रोपशमः उदीर्णस्य कर्मणः क्षयोऽनुदीर्णस्य विष्कम्भतोदयत्वं स एवोपशमिक:- क्रियामात्रं उपशमेन वा निर्वृत्तः औपशमिक: सम्यग्दर्शनादिः । 'खइए' त्ति क्षय:-- - कर्माभाव: स एव क्षायिकः क्षयेण वा निर्वृत्तः क्षायिकः - केवलज्ञानादिः । 'खओवसमिए' त्ति क्षयेण - उदयप्राप्तकर्मणो विनाशेन सहोपशमो - विष्कम्भितोदयत्वं क्षयोपशमः स एव क्षायोपशमिकः - क्रियामात्रमेव क्षयोपशमेन वा निर्वृत्तः क्षायोपशमिक:- मतिज्ञानादिपर्यायविशेष : : । नन्वोपशमिकस्य क्षायोपशमिकस्य च कः प्रतिविशेषः, उभयत्राप्युदीर्णस्य क्षयस्यानुदीर्णस्य चोपशमस्य भावात् उच्यते क्षायोपशमिक विद्यावेदनमेव नास्ति प्रदेशवेदनं पुनरस्त्येव, अपशमिके तु प्रदेशवेदनमपि नास्तीति । ( वृ० प०६४९) ५६ से केणट्ठणं भंते ! एवं वुच्चइ संठाणतुल्लएसंठाणतुल्लए ? ५७. गोयमा ! परिमंडले संठाणे परिमंडलस्स संठाणस्स संठाणभ तुल्ले परिमंडले संठाणे । ५८. परिमंडल संठाणवइरित्तस्स संठाणस्स संठाणओ नो तुल्ले । ५९. एवं वट्टे, तसे, चउरसे, आयए । ६०. समचउरंसठाणे समचउरंसस्स संठाणस्स संठाणओ तुल्ले समचउरंसे संठाणे । ६१. समच उरंस संठाणव इरित्तस्स संठाणस्स संठाणओ नो तुल्ले । ६२. एवं परिमंडले वि, एवं जाव (सं० पा० ) हुंडे | से तेणट्ठेणं गोयमा ! एवं वृच्चइ संठाणतुल्लएसंठातुल्लए । (श० १४१८१) बा० 'ठाए ति संस्थानंाकृतिविशेष: तच्च द्वेधा जीवाजीवभेदात तत्राजीवसंस्थानं पञ्चधा । For Private & Personal Use Only तत्र 'परिमंडले संठाणे' त्ति परिमण्डल संस्थानं बहिस्ताद्वृत्ताकारं मध्ये सुषिरं यथा वलयस्य, तच्च द्वेधापनप्रतरभेदात् । 'वट्टे' त्ति वृत्तं परिमण्डलमेवान्तः सुपिररहितं यथा कुलालचक्रस्य, इदमपि द्वेधा - घनप्रतरभेदात्, पुनरेक द्विधा - समसंख्य विषमसंख्य प्रदेशभेदात् । www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460