Book Title: Swanubhuti Darshan
Author(s): Ramniklal Savla
Publisher: Ramniklal Savla
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006107/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201zubhUddhi daLa, Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAnubhUti darzana saMkalana: ramaNIka sAvalA (phakta aMgata svAdhyAya mATe) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhyAtmika saMta pUjya sadagurudeva zrI kAnajIsvAmI jima dravyako jo pAya jisa samaya jisa kSetrama. jisa vidhime jaisI hAna yAgya hA vahI paryAya usI samayameM, usI kSetrama, usI vidhime sahI hAnI hai / usama indra narendra aura jinandrabhI pharaphAra 6.kara sakane meM samartha nahIM hai / sahajAtma svarupa sarvajJadeva paramaguru' / do Page #5 -------------------------------------------------------------------------- Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je naM 4 anukramaNikA prastAvanA 1 thI 22. 1. Atma sAdhanAnA abhyAsano krama jaina darzananuM rahasya - RA2 svAnubhUti 4. sAdhanAnI vidhi dRSTi ane dRSTino viSaya draSTino viSaya ane svAnubhUti-upasaMhAra 7. sva-para prakAzaka svabhAva 8. mahAna siMddhAMta 2 9. jJAna svabhAva 102 10. bhedajJAna 136 11. dravya ane paryAyanI bhinnatA 156 12. svarUpa pratyakSa ane kAraNa zuddha paryAya 13. dRSTinA nidhAna 182 14. gurudevazrInA vacanAmRta 1eo 15. dravyadraSTi prakAza 214. 17. 47-zakti 240 18. 47-naya 264 19. aliMgrahaNanA 20 bola 283 20. avyaktanA bola vizeSa ciMtavana 294 166 206 sAra6i. samaya sArapravacana-gAthAo Page #7 -------------------------------------------------------------------------- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [GI[G [iT][G][][o [G]S MIRI[Girirrill illi ai[rililGI[GI[GI[ri[ri[r 1 [1 vanA [G][T ][][][G][][][][][]|| || || || | || ||"G][][]|| ||[E][][[][][][[]][][G] (o(e] |i|||||||||G viGi [][G) pU. gurUdevazrIne zrImukhethI mAMgalika kathana mo arahaMtANaM Name siddhANaM Namo AyariyANuM paNa uvajhAyANaM Name loe savvasAhUNe cAra maMgaLa cattAri maMgala-arihaMtA maMgalaM, siddA maMgala, sAhu maMgala kevalipaNuto dhamma maMgala. cattAri laguttamA-arihaMtA leNuttamA, siddhA laguttamA, sAhU leNuttamA, kevalipaNutto dho laguttama.. cattAri saraNe pazvAmi-arihate saraNuM panvajAmi, sidhe saraNuM panvajanemi, sApha saraNuM 5vajAmi, kelipaNAM dharmo saraNuM parvajAmi. cAra zaraNA cAra maMgaLa cAra uttama kare jeha. bhAvasAgaramAM DUbe teha. sakaLa karmane ANe aMta, mekSitaNA sukha lahe anaMta, bhAva dharIne je guNa gAya, te jIva tarIne mekSe jAya. saMsAramAMhI zaraNacAra avara ne zaraNuM koI, je naranArI zaraNa cAra Adare tene akSaya avicaLa pada heya. aMgUThe amRta vase labdhitaNA bhaMDAra, guru gautamane samarIe sadA manavAMchita phaLa dAtAra. ][][G][][][][][][][v]][][]][][[[][[][][][[][] 1 G|| all I relfil|Gallil[GI[G] E |E][][][[]GU|[G]S||GG[][][][][][][][][][][][]][][]][]][][][][]][][][][][G]S| Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9898888888888888888888888888888888888888888888:BE zrI sadagurudeva-stuti - (harigIta) (zArdUlavikrIDita) che saMsAsAgara tAravA jinavANI che naukA bhalI, hayuM "sata sata, jJAna jJAna' dhabake ne jAvANI chUTe, # jJAnI sukAnI maLyA vinA e nAva paNa tAre nahIM, je vaje sumumukSu sarva ke paradravya nAte , huM A kALamAM zuddhAtmajJAnI sukAnI bahu bahu dohyale, -rAgadveSa cce na, jaMpa na vaLe bhAdrimAM-aMzamAM, che muja puNyarAzi phaLe aho ! guru kahAna tuM nAvika maLe. kalkIrNa akaMpa jJAna mahimA hRdaye rahe sarvadA. gaz899999999898899999999999999999 -------- (anuTupa) (vasaMtatilakA) che aho ! bhakata cidAtmAnA, sImaMdhara-vIra-kuMdanA ! nitye sudhAjharaNu caMdra! tane namuM huM, bAhyAMtara vibha tArA, tAre nAva mumukSunAM. karaNa akAraNa samudra ! tane namuM huM; he jJAnapaSaka sumegha ! tane namuM huM, A dAsanA jIvanazilpI ! tane namuM huM. (zikhariNI) (stragdharA) 8 sadA daSTi tArI vimaLa nija gautanya nIrakhuM UMDI UMDI, UMDethI sukhanidhi satanA vAyu nice vahetI, hai ane jJaptimAMhI darava-guNa-paryAya vilAse; vANI cinyUrti! tArI ura-anubhavanA sUkSma bhAve bhare, huM # nijAlaMbIbhAve pariNati svarUpe jaI bhaLe, bhAva UMDA vicArI, abhinava mahimA cittamAM lAvI lAvI, 8 che nimitto vahevAra cidaghana viSe kAMI na maLe. kheyeluM ratna pAmuM,mana manane pUra zakitazALI ! R" 88888888888888888888888-88888888888888888888888888 hasssssss. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA jJAnaM svayaM jJAnaM jJAnAdanyatkaroti kim / parabhAvasya kartAtmA moho'yaM vyavahAriNAm // -: AAkA : AtmA jJAnasvarUpa che, pAte jJAna ja che; te jJAna sivAya bIjuM zuM kare? AtmA parabhAvanA kartA che ema mAnavuM (tathA kahevu) te vyavahArI jIvAne meAha (ajJAna) che. - khaDAnvaya sahita artha : h AtmA arthAt cetanadravya cetanAmAtra pariNAma kare che. kA haiAvAthI ? kAraNa ke AtmA pote cetanA pariNAma mAtra svarUpa che. cetana pariNAmathI bhinna je acetana pudgala pariNAmarUpa ka tene kare che zuM? arthAt nathI karatA, sathA nathI karatA. cetanadravya jJAnAvaraNAdi karmIne kare che evuM jANapaNuM, evuM kahevuM mithyAdaSTi jIvAnu ajJAna che. bhAvA Ama che ke kahevAmAM ema Ave che ke jJAnAvaraNAdi karmAMnA kartA jIva che, te kahevu paNa jUThuM che. zrI samayasAra kalaza 62 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8888888888888888888888888888888888888888:888888 Atma-bhAvanA 9898e9e3:2388888888888888888888888888888888 ' huM sahaja zuddha jJAna ne AnaMda jene eka svabhAva che. evuM chuM; huM nirvikalpa chuM; huM udAsa huM chuM huM nija niraMjana zuddha AtmAnAM samyak zraddhAnajJAna-anuSThAnarUpa nizcaya-ratnatrayAtmaka je nirvikalpa samAdhi tenAthI utpanna vItarAga-sahajAnaMda rUpa sukhanI anubhUtimAtra jenuM lakSaNa (svarUpa) che evA svasaMvedana 8 jJAna vaDe svasaMvedya (tAthI verAvAyogya) gamya (jaNAvAgya) -prAya (prApta thavA yogya) -evo saritAvI -bharelI avasthAvALa, paripUrNa svarUpa) chuM; huM rAgadraSa-meha, keAdha-mAna-mAyA-leja, pAMca indriyane # viSaya-vyApAra, manavacana-kAyAne vyApAra, bhAvakarma--dravyakarma-karma, khyAti-pUjA-lAbhanI tema ja daSTa-kRta- 6 8 anubhUta bhegonI AkAMkSArUpa nidAna, mAyA tathA miththArUpa traNa zalya-ityAdi sarva vibhAva pariNAmarahita-zUnya jU 'chuM. traNe lokamAM, traNe kALe zuddha nizcayanaye huM AvuM chuM tathA badhAya che evA che-ema mana-vacanaOM kAyAthI tathA kRtakArita-anumodanAthI niraMtara bhAvanA kartavya che. -tAtparyavRtti (samayasAra) 8888888888888888888888888888888888888888888888 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 kevalI kathita dravya ke cha sAmAnya guNa. 1 astitva guNa : kAM vaha jagata kA mAnatA jo, karma yA bhagavAna ko, bhUlatA hai loka meM,astitva utpAda vyayayuta vastu haiM, phIra bhI sadA dhruvatA dhare, astitva guNa ke yoga se, koI nahI jagame mare. guNa ke jJAnako. 2 vastatva guNa : 4 vastutva guNa ke yoga se ho, dravya meM sva-sva kriyA, svAdhIna guNa-paryAya kA hI, pAna dravyone kiyA. sAmAnya aura vizeSatA se, kara rahe nija kAma ko, yo mAnakara vastu ttva ko, vimala zivadhAma ko, pAo 3 dravyatva guNa : vastuko, jagame palaTatA dravyatvaguNa Isa lekIna kabhI bhI dravya to, tajatA na lakSaNa svadravyame mokSArthI ho, svAdhIna sukha lo du: khadAyI ho nAza jIsase Aja taka kI, prameyatva guNa : viSaya hai. jJAnake, saba dravya-guNa prameya se, banate katA na sabhyajJAna parase, jAniyo yo dhyAnase. AtmA arUpI jJeya nija, yaha jJAna usako jAnatA svapara sattA vizva me, sudRSTi usako banatA. hai 5 agurUlaghutva guNa : ahIM. yaha guNa agurUM laghu bhI sadA, rakhatA mahattA hai mahA, guNa dravya ko pararUpa yaha, . hone na detA hai nija guNa-paryaya sarvAMhI, rahate satata nija bhAvame, kartA na ha anya koI, yo lakho sva-svabhAvame. 6 pradezatva guNa : pradezatvaguNa nija kSetrame AkAra jAno hai Inhe kI zakti se, AkAra vyApaka rahe, sabake alaga, sAmAnyaguNa, sadA, saMpadA. sarvadA, bhavakathA. AkAra bhI ho lIna rakho sadA dravyoko dhare, svAdhIna hai. apane jJAname, zraddhAna me. - bra. gulAbacaMda jaina 3O Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAcakabhAva che ke ' ' 1, 2, : ** ka * We ja ''+ = . + che + : ke 1" st . A kA dara 4. Aja 1 , 1: " 1, (1) nirapakSa huM kRtakRtya meM nija zakitayoMse pUrNa hU. meM niravalaMbI mAtra jJAyaka, svayaM meM paripUrNa huM... parase nahI saMbaMdha kucha bhI, svayaM sidhdha prabhu sadA nibaMdha aru nizaMka nirbhaya, parama AnaMdamaya sadA nijalakSya se huA sukhI, nahIM zeSa kucha abhilASa he.. nijame hI hove lInatA, nijakA huA vizvAsa che... amUrtika cinyUrti meM maMgalamayI guNadhAma hU.. mere liye bhUjha sAthahIM, saccidAnaMda abhirAma hUM. svAdhIna zAzvata mukata, akriya anaMta vaibhavavAna hUM. pratyakSa aMtarameM dikhe, meM hI svayaM bhagavAna huM.... avyakta vANIse aho, ciMtana na pAve pAra che... svAnubhavameM sahaja bhAse, bhAva aparaMpAra che... zraddhA svayaM samyaka huI, zradhdhAna jJAyaka huA... jJAnameM basa jJAna bhAse, jJAna bhI sabhyapha huA.. bhaga rahe durbhAva samyapha AcaraNa sukhakAra che jJAnamaya jIvana haA aba khulA mukita dvAra che. jo kucha jhalakatA jJAnameM vaha joya nahIM, basa jJAna che. nahIM joyakata kiMcIta malinatA sahaja svaccha sujJAna che parabhAva zunya svabhAva merA, jJAnamaya hI dhyeya che jJAnameM jJAyaka aho, mama jJAnamaya hI joya che. 1) jJAna hI sAdhana sahaja, arU jJAna hI mama sAdhya che jJAnamaya ArAdhanA, zuddha jJAna hI ArAdhya che. jJAnamaya dhruva rUpa merA, jJAnamaya hI pariNamana jJAnamaya hI muktimama meM jJAnamaya anAdi nidhana (13) jJAna hI hai sAra jagameM, zeSa saba niHsAra che. jJona se Tyuta pariNamanakA nAma hI saMsAra che (14) jJAnamaya nijabhAvako basa bhUlanA aparAdha che jJAnakA sanmAna hI saMsIdhdha samyapha rAdha che. (15) ajJAnase hI baMdha, samyaka jJAnase hI mukti che jJAnamaya saMsAdhanA du:kha nAzanehI yukti che (16) jo virAdhaka jJAnakA so DUbatA majadhAra meM jJAnakA Azraya kare so hoya bhavase pAra che. (17) yuM jAna mahimA jJAnakI, nija jJAnako svIkAra kara jJAnake atirikta saba parabhAvakA parihAra kara (18) nija bhAvase hI jJAnamaya ho parama AnaMdita raho hoya tanmaya jJAnameM, aba zIdhra ziva padavI dharo. ? : kamara , cha, (12) : ka kAkA nA tArA jaka + rara da * * * - ' ravIndrakumAra jena : Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "#BB8:888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888 divya puruSanI divyavANuM / (pravacanasAgaranAM citanyaratna) paryAyamAM dravyanuM jJAna Ave che paNa dravya AvatuM nathI, ane dravyamAM paryAya AvatI nathI. ane te jJAna che paNa, dravya che te thAya che ema nathI. paryAya pitAnA astitvamAM rahIne dravyanuM jJAna kare che. zuM huM sAmAnya-vizeSAtmaka nahIM, paNa sAmAnyabhAvarUpa chuM.-AvA AtmAne je dekhe che te sarva 8 jinazAsanane dekhe che. che daSTi karanAra paNa che. paNa jene te daSTimAM le che temAM paryAya nathI. paryAyane viSaya paryAya nathI, dravya che. BsatapaNuM traNa rUpe che. satadravya, sataguNa, sataparyAya. A traNeyanI vacce pradezabheda nathI. chatAM, ekabhova # bIjAbhAvarUpa nathI evo atabhAva-ekabIjA vacce che, za8/samaye-samaye zeya saMbaMdhI pitAthI thayelA jJAnanI prasiddhi che; paraMtu zeyanI prasiddhi nathI. ahA ! jJAna te che che jJAnane prasiddha kare ja che. paraMtu zeya paNa jJAnane jAhera kare che... A sanI parAkASThA che. (98-rAga ane jJAnane kALa eka che. tathA kSetrathI nikaTatA che. (chatAM ekapaNuM nathI.) tethI, ajJAnIneanAdithI 8 che ane eka jevA lAge che, eka hevAnI bhramaNA-vyAmoha che. je prajJA vaDe jarUra nAza pAme che. (tALauM huM te mArA nirmaLa dravya-guNa-paryAyamAM chuM. huM rAgamAM nathI ke paramAM nathI. jyAM huM chuM tyAM te 8 - pathI-ane jyAM te che tyAM huM nathI. i brAI! A bhabhakAnI te smazAnamAM rAkha thavAnI che, ane tuM te anAdi anaMta rahenAra che-je A che 8 bhavamAM mithyAtvarAgane se haze to temAM ja anaMtakALa rahIza ane je zuddhAtmAne se te anaMtakALa haiM AtmAmAM sukhamAM rahIza. che 3:8888888888888888888888888888888888888888888888888888888 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA-rANanI utpatti na thavI te. satya--satvarUpI AtmAne Azraya kare te. acauryakAIne rahe-pakaDe nahIM tevA acauryasvarUpa AtmAnI daSTi thavI te. brahmacarya-zraddharavarUpanA Azraye vartamAna vItarAgI AnaMdaparyAya thAya te. che. aparigraha-paryAyane paNa jene parigraha nathI tevA vikALa aparigraharavarUpa bhagavAna AtmAnuM avalaMbana levuM te.-A nizcaya paMca mahAvrata che (trata=svabhAvane vaTALavuM.) ) ,iryA-svabhAvane joIne temAM ramavuM. bhASA-savabhAvanI pariNati thavI: 6 eSaNa-svabhAvane zedhI temAM lIna thavuM. AdAna-nikSepa-jene cahyuM che tene choDato nathI ane jene pakaDayuM nathI tene grahato nathI-tevA na svabhAvamAMthI nirmaLa paryAya levI ane rAgane choDa. pratiSThApana-puNya ke jhera che tene tyAga ane vItarAganI utpatti. -A bhAvya samitinI vyAkhyA che. u kAraNadaSTi vizvAsasvarUpa che. tene vizvAsa lAva... vizvAsa lAva.. cha). dha ane paryAyane sarvathA eka mAnavA, daSTinA viSaya tarIke mAnavA te ekatvabuddhi-mithyAtva che. tene sa paryAyabuddhi kahe che. te dravyabuddhi nathI. zuddhaparyAya ane dravya pramANune eTale ke vyavahArano viSaya che. te pramANu pUjya nathI. kAraNa ke temAM - paryAyane niSedha AvatuM nathI. jemAM dravyano Azraya ane paryAyano niSedha na Ave te pUjya kema hoya ? Brara . rararararara rararara rAjaya mArA rAma nI (c) WvAbU 3 - niu Sta pAna Depyu ha usa, miTha - 61 6 - dabamba nibaMdha ? - (c) & anu e ja jema 8 ) Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 AtmaciMtanapUrvaka gurudeve svahaste lakhelA pAMca khAla - parama pArigAmi bhAva kAraNa para mAtmA chuM kAraNa jIvatuM sad upayogo. nirvikalpA haiM. (c) Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KP te aneka mATe prakhyaka eka ' 18nI mAne karAvavA sevA bIbha anya 9 krisI kAnacaMda binanimArga upAzana 1e 6 timira pada abhipala cheda che thai che, atha9 che.paNa che jAya che. ... jaI mane zravaNa anaMta ana sva6 Atma, A eja ane dIdhAM laI | tene dubajAne) na thaI banAvI temAM eka nAno prayatna dhAra jalA jana jana ziva za dave zvavana Akari. Aryem Xifa &d 25th oth zea yuddha dvabhavanA azva kinAre benidhi vyavahAranuM nirikalaha. thaIka nA. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pujya gurUdeva zrInI 95mI janma jayaMtInA gujarAtI Atma dharma e 7 me 1984mAMthI cuMTelA vacanAmRto ! che.. sarva jIva samI che, keka vidhI nathI sarva jI pUrNAnaMdane prApta thAva ! hI cho ) pUrNa na rahe, keI aparU na raho, I che.viredhI na raho, keI che. viparIta daSTivaMta na rahe. badhA ja satyanA mArge AvI jAva ! ne sukhI thAva. keI chavamAM viSamatA na rahe. badhA cho. 3. pUrNAnaMdarUpa prabhu thaI jAva. (1) che siddha che te jANanAra dekhanAra che tema tuM paNa jANanAra dekhanAra ja cho. adhurA pUrAne ne prazna je nathI jANunAra-dekhanArathI jarIka khasyo eTale kartavamAMja gaye eTale sidhdhathI jude pahaye. | eka kSaNa sidhdhathI judA paDe te miyA daSTi che te yathArtha vAta che. (4) - A -- ---- - -- - - Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tArI payAmAM sidhdhane sthApyA che tethI tuM a9pajJapaNe ne rAgapaNe rahI zakaze nahI have sarvajJa svabhAvamAM ja tuM jaIza ne sarvajJa thaIza . ema he zrotA ! tu niHsaMdeha jANa. (6) che jeNe sarvajJane pitAnI paryAyamAM padharAvyA tene have kAMI karavAnuM rahyuM che nahi. jema sarvajJa , jANanAra che tema tenI sthApanA jeNe potAmAM karI che te paNa je thAya tene mAtra jANanAra ja che. pheraphAra karavAnI vAta ja nathI dravya sarvajJa svabhAva che, e sarvajJane jeNe potAnI paryAyamAM sthApyA ene. sava thavAne nirNaya AvI gayo basa e "" svabhAvamAM vizeSa karatAM karatAM paryAyamAM sarva thaI jaze. bIju kaMi karavAnuM rahyuM ja nahi. (8) ) A bALa-gopALa sI kharekhara jANanArane ja jANe che, paNa ene jANanAranuM jora dekhAtuM nathItethI A rAga che, A pustaka che, A vANuM che mATe jJAna thAya che ema enu jora 52mA ja jAya che. enI zradhdhAmAM pitanA sAmane vizvAsa ja AvatuM nathI tethI jANanArane ja jANe che e besatuM nathI (12). je paryAya thavAvALI che tene karavuM zuM? ane je nahi thavAvALI che tene paNa karavuM zuM ? e IN nizcaya karatAMja kartutabudhdhi tUTIne svabhAva sanmukha thaI jAya che trikALIne sarva jANanAra-dekhanAra che ema huM paNu trikaLIne jANavA-dekhavAvALo ja chuM. evA trikaLI sAyaka-svabhAvane nizcaya karAve e ja samyagdarzana che. (19) Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ @ are bhAI ! tuM vicAra te kara ke tuM koNa che tuM jhAyaka svarUpa che. je thayuM tene jANa ! tuM karanAra nahi, jANanAra cho kramabadhdhanI vAta vicAre te badhA jhagaDA maTI jAya. pote pa2dravyane kartA te nathI, rAgane kartA te nathI, nirmaLa paryAyano paNa rtA nathI, artA svarUpa che. sAtAsvabhAva tarapha haLI javuM temAM ja arjA paNAne mahAna puruSArtha che. kharekhara to paryAyane dravya tarapha vALavI A eka ja vastu che. e kharekhara jaina darzana che. (20) ( kamabadhdha paryAyanA sidhdhAMtathI mULa te artApaNuM sidhdha karavuM che jainadarzana aMntavAda che. ! AtmA padravyano te kartA nathI ja, rAgane paNa rtA nahi ane paryAyane paNa rtA nahi. paryAya paryAyanA janmakSaNe SaTakarathI svataMtra je javAnI te ja thAya che, paNa e kramabadhdhane nirNaya paryAyanA lakSe thatuM nathI. kramabadhdhane nirNaya karavA jAya tyAM zudhdha caitanya nAyakadhAtu upara draSTi jAya che. tyAre jANanAra je paryAya pragaTa thAya che te kramabaddha paryAyane jANe che. kamabadhdha paryAyane nirNaya svabhAva sanmukhanA anatA. puruSArtha pUrvaka thAya che. kamabadhdha paryAyanA nirNayanuM tAtparya vItarAgatA che. e vItarAgatA vItarAga. svabhAve upara daSTi jAya che tyAre paryAyamAM pragaTe che. samayasAra gAthA kara0 mAM kahyuM che ne ! ke jJAna badha-mokSane karatuM nathI paNa jANe ja che. AhAhA ! mekSane jANe che, mokSane kare che ema kahyuM nathI. pitAnA thatAM misara pariNAmane kare che ema nahi paNa jANe che ema kahyuM. gajaba vAta che. (28) ============ Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * eka samayanI paryAya sata che svataMtra che, je maLe je paryAya thavAknate praryA potAnA pArakhkhI kriyAthI svataMtra thavAnI, paNa e nirNaya kaI rIte thAya? e nirNayanuM tAtparya zu? vItarAgatA tAtyAya che. evItarAgatA kayAre thAya? ke enuM lakSa ne daSThi paryAyanA kartApaNAnI buddhithI, paryAyanA pheraphAra karavAnI buddhithI khasIne vimaLI dhruva nAyaka upa2 jAya tyAre. niHsaha nirNaya thatAM pariNAmamAM aze nirmAtA ne vItarAgatA thAya. e sAcA nirNayanuM phaLa ne tAtparya che. AhAhA ! zuM vItarAganI vANI ! cAre keraLa eka satta ja ubhuM thAya che . ) : . , .. are prabhu! tuM svabhAve paramezvara che. tArI viruddhanI vAta karatA zarama Ave che ! anAdara nathI Avata: mAM tArI zuddhatA ane jyAM A vikarI bhAva miyAtva-saMsAra ! are ! kyAM lIbaDAnAM avatAra nigadamAM avelAra ! are ! tuM bhagavAna svarUpa! bhagavAna tuM kayAM gA! tArA virodha nathI prabhu! tArAthI vidhdhabhAvane virodha che. jenI mA AnaMdAnanI dIkarI jenI AMkha UMcIna thAya eno dIka vezyAmAM jAya ema A pariNati prabhunI je pitAnA svarUpane cheDI vikAramAM jAya prabhu ! zarama Ave che. (12) 1 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyaliga tA sathA jIvanuM svarUpa nathI ane bhAvaliga je samyagdarzana-jJAna cAritranI zudhdha niLa paryAya, je puN svarUpa evA meAkSanuM sAdhaka che te paNa upacArathI jIvanuM svarUpa kahevAya che. paramA` sUkSma zudhdha nizcayanayathI te paNa jIvanuM svarUpa nathI. AhAhA ! sAdhaka paryAyane dravyanI che tema racArathI kahevAmAM Ave che. dehAda ke rAgAdi te jIvanA nathI ja paNa ahIM te bhAvaliMganI niLa paryAya je meAkSanI sAdhaka che te paNa jIvanI che tema upacArathI kahevAmAM Ave che, paryAyanu lakSa cheDAvavA bhedajJAnanI parAkASThAnI A gAthA (paramAtmAprakAza-88) che. dhruvasvabhAvanI sanmukha je dhyAnanI akspAya sAdhaka pA~ya pragaTa thAya che te paNa upacArathI jIvanuM svarUpa che, paramAMthI to trikALI dhruvasvabhAva ja javanu' svarUpa che. AvI vAta tA bhAgyazALI hoya tene kAne paDe che (33) 12 AhAhA ! AkhI duniyA bhUlAI jAya evuM tAruM paramAtma tattva che. arere ! traNalAkanA nAtha thaine rAgamAM rALAI gayA ! rAgamAM te duHkhanI javALA saLage che. tyAMthI daSTine choDI de! ane jyAM sukhanA sAgara bharyo che tyAM tArI draSTine ! joDI de ! rAgane tuM bhulIjA ! tArA paramAtmatattvane paryAya vIkAre che paNa e paryAyarUpa huM chuM e paNa bhUlIjA ! avinAzI bhagavAna pAse kSaNika paryAyanA mUlya zA? paryAyane bhUlavAnI vAta che tyAM rAgane dehanI vAta kayAM rahI? AhAhA! ekavAra to maDadA ubhA thai jAya evI vAta che eTale ke sAMbhaLatAM ja uchaLIne aMtaramAM jAya evI vAta che. (40) (1) % Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ v.Ymp * jema sajJane leAkAleAka jJeya che. lokAlokane sarvajJa jANe che, tema sarvajJa svabhAvIne draSTimAM lIdhA che evA sabhyaSTi sajJanI jema rAgane jANeja che. sanane jANavAmAM lokAloka nimitta che, tema samyagdaSTine jANavAmAM rAga nimitta che. samyadraSTi rAne karatAja nathI paNa leAkAlekane jANanAra sajJanI je samyadraSTi rAgane jANe ja che. Ama vastusthiti che ane Amaja aMdarathI bese che, Amaja aMdarathI Ave che ane Amaja vastunI sthiti che. A vAta traNa kALa traNa leAkamAM phare tema nathI. (43) sajJanA nirNaya karavA jAya, Adara karavA jAya, vizvAsa karavA jAya, prazaMsA karavA jAya, ci karavA jAya tyAM ja pAtAnA sanA svabhAvane niNya thai jAya che. eja puruSArtha Avyo. (48) ( kharekhara teA vikArI pA~ya paryAyane kAraNe thAya che. nAyaka prabhu ene paNa jANanAra-dekhanAra che, ane savaranirjarAnI paryAya paNa paryAyane kAraNe thAya che. ane mAkSanI paryAya paNa paryAyane kAraNe thAya che. mekSamAne kAraNe mekSa thAya che ema kahevu e paNa vyavahAra che. kharekhara teA paryAyanI lAyakAtanA saMrahe thAya che. (51) Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM pUchunadane nAtha jJAcaka prabhu chuM ema jJAcakanA lakSe ja sAMbhaLe che, tene sAMbhaLatA paNa jJAyakanuM rahe che, tene citavanamAM paNa huM paripUrNa rAjyaka vastu chuM ema jora rahe che te jIvanane samyapha sanmukhatA rahe che, mathanamAM paNa lakSa sAyakanuM rahe che, A gautanyabhAva paripUrNa vastu che, ema enA joramAM rahe che tene bhale haju samyagaza na thayuM hoya, jeTaluM maraNa ApavuM joIe teTaluM kAraNa na ApI zake te paNa te jIvane samyanI sanmukhatA thAya che. e jIvane aMdara evI laganI lAge ke huM jagatano sAkSI chuM, jJAyaka chuM evA daDha saMkSara adaramAM paDe ke je saMskara phare nahi. jema samyagdarzana thatAM apratiDatabhAva kahyo che tema samyaka sanmukhatAnA evA daDha saMskAra paDe ke tene samyagdarzana thaye ja ema kahe che ke kramabaddha paryAya hoya te niyata thaI jAya che, bIjo kahe che ke kramabaddhamAM amAre rAga AvavAnuM hatuM te AvyuM te bane bhulyA che mithyASTi che mithyAtvane u98 puSTa karIne nigadanA mArga bane elIdhe che. jene kemabadhdha yathArtha che je tenI daSTi paya uparathI khasI 'AnaMdamaya AtmA upara che tene kramabaddhamAM rAga Ave che teno jANanAra rahe che. jJAnAnaMda svabhAvanI dRSTipUrvaka che. je rAga Ave che te rAma duHkha 25 lAge che, teNe kramabaddhane sthArtha mAnyuM che. AnaMdanI sAthe duHkhane Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meLave che mIMDhave che ke are ! A rAga duHkharUpa che- ema kramabadhdha mAnanArA AnaMdanI dRSTipU'ka rAgane duHkharUpa jANe che, rAganI mIThAsa uThI gai che. jene rAgamAM mIThAsa paDI che ane pahelAM ajJAnamAMrAgane TALavAnI ciMtA hatI te paNa kramabaddha kramabaddha karIne maTI gai che tene te mithyAtvanI puSTi vadhI che. mithyAtvane tItra karyAM che. rAga mArA nathI ema kahe ane AnadasvarUpanI dRSTi nathI te teNe te mithyAtvane vadhAryu che. bhAI ! AtA RcA pArA jevuM vItarAganu sUkSma rahasya che, aMtarathI pacAve teA vItarAgatAnI puSTi thAya ane tenu rahasya na samaje te mithyAtvane puSTa kare. (15) samayasArajI prathama hAthamAM AvatAM, kuMdakuMda AcAyaeN mahAvidehamAM birAjatAM sImaMdhara bhagavAnanA sAkSAta darzana karIne ahIM AvIne zAstra racela che tethI temanA Agama parama mAnya che- e phruTaneTa vAMcatAM ja ekha thai gayu` ke "A mArA gharanI ja vAta che." AtA aMtaramAMthI AvelI vAtu che ane emaja che. kudadAcAya` ane sImadhara bhagavAnanA bheTA pratyakSa thaIne Avela vAtu che, adharA-adhdharanI vAtu nathI, e.... A vAtu ADo ne abajo rUpiyA detAM maLe evI nathI, cakravartInA rAjya phulete paNa maLe evI nathI (79-80) 4 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrotA :- paranI paryAyane te kare nahi paNa pitAnI paryAyane paNa kare nahi ? pUjya gurudeva - pitAnI paryAya paNa sthaLe thAya ja che tene kare zu? kharekhara tAtArakhA ja che. prayatnapUrvaka mokSane kara ema kathana ave, kamara kasIne mehane cha ema bhASAmAM Ave paNa kharekhara. te enI daSTimAM dravya AvyuM eTale e jJAtAdaSTa ja che. sAtAdakhAmAM ane te puruSArtha che. (88) che - zrotA ? AtmA mAtra jANanAra che te AmAM kAMI karavAnuM ja nahi ? pUjya gurudeva - are bhAi ! AmAM ne pAra vinAnuM karavAnuM che. deha Adi paradra tarapha je lakSa jAya che te lakSane jANanAra evA AtmAne jANavAmAM vALavAnuM che, AtmAne jANavAmAM te anaMta purUSArtha Ave che (92) che zrotA- AtmAnI daSTa karavA dhAre tyAre thAya ke jayAre thavAnI hoya tyAre thAya ? pUjaya gaNadeva :- jayAre AmAnI dRSTi karavA dhAre tyAre thAya paNa e thavAnI hoya tyAre ja thAya che jyAre karavA dhAre tyAre thAya eTale svabhAva sanmukhane puruSArtha kare tyAre maLalabdhi Adi pAMce ? samavAya sAtheja hoya. kALalabdhinA nirNaya karanAre purUSArtha jAge tyAre nirNaya thAya. dhana che - - - - - - - - - - 1 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta te ema kahe che ke chae dravyanI paryAyane janmakSaNa hoya che. je samaye paryAya thavAne kALa che te ja samaye paryAya thAya che e paryAya para dravyathI na thAya nimittathI na thAya, pitAnA drayathI paNa na thAya, paNa paryAyaja yogyatArUpa janmakSaNe svakALathI paryAya thAya che ema bhagavAnane pAra che ne anata dravyone A ja svabhAva che (hR-94) pramANajJAnanA lebhathI nizcayamAM AvI zaktA nathI, tyAM ema kahevuM che ke ajJAnI paryAyanuM ane drathanuM jJAna karavA jAya che tyAM anAdinA abhyAsathI paryAyamAM ahapaNanuM jora rahevAthI dravyanuM jJAna sAcuM thatuM nathI. ajJAnIne ema thAya che ke paryAya che ne! paryAya che te kharIne ! ema paryAya upara jora ApavAthI dravya upara jora ApI zakatuM nathI ane tethI aMdaramAM DhaLI zakato nathI. paryAya nahi mAnuM te ekana thaI jaze e bhaya rahe che. A rIte pramANu jJAnanA lebhathI paryAyane gauNa karI dravya sanmukha DhaLI | zaktA nathI (19) zuddha nizcayanayanA baLathI vyavahAranayane heya kahyo che, te heyarUpa thavahAranayanA viSayamAM udaya Adi cAra bhA AvI jAya che. cauda avasthAne ane cauda mArgaNAsthAne ane cauda guNasthAne paNa AvI jAya che. e badhAne zudhdha nizcayanayanAbaLathI heya gaNavAmAM Ave che. are ! saMsAra ane mokSa e badhI paryAyo hovAthI trikALI zudhdha jIva vastumAM, tene abhAva hovAthI tene vyavahAra chava gaNIne heya kahyA che. AhAhA ! gajaba vAta karI che. nimittane te para svabhAvagaNa 52 dravya gaNIne heya kahevAmAM Ave che ane rAgane paNa parasvabhAva gaNI paradravya gaNune heya kahevAmAM Ave che paNa ahIM niyamasAra gAthA 50mAM te nirmaLa paryAyane paNa parasvabhAva kahI paravya kahIne heya kahI che. AhAhA ! AcAryadeve aMtaranA mULa mAkhaNanI vAta khulI karI dIdhI che. nirmaLa paryAya u52 lakSa jatAM vikalpa uThe che. tethI tenuM lakSa choDAvavAnA hetuthI tene parasvabhAvane padravya kahIne heya kahI che (10) Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMkha che te pANIne garama kare? retIne upADIne lAve ? nA, basa putra e badhAne thAya tema jANe ja che. ema AtmA paNa udayane, nirjarAne, baMdhane, mokSane thAya tema jANe ja che. AhAhA ! akartApaNuM sidhdha karavA AMkhanAM daSTAMtathI ke nyAya siddha karyo che (133) zraddhA evI che ke rAgane ghaTADe, jJAna evuM hoya ke rAgane ghaTADe, cAritra evuM hoya ke rAgane ghaTADe zAsanuM tAtparya vItarAgatA che. kamabadhdhanI zradhdhA paNa ene kahevAya ke je rAgane ghaTADe, kramabaddhanI zraddhAmAM artApaNuM Ave che. je thAya tene kare che? je. thAya tene jANe che. jANanAra rahetAM, jJAtA rahetAM, rAga TaLatuM jAya che ne vItarAgatA vadhatI jAya che. vItarAgatA vadhavI teja zAstranuM tAtpa che. (134). zrotA ja jJAnI damadraSTinA jorathI rAgane pudagalane mAne paNa jimmu rAmane pudagala ne mAne te barAbara che? pUjayagudeva : jijJAsu paNa vastu svarUpanA ciMtavana AdimAM mAne ke rAga te AtmAne nathI, rAga te upAdhibhAva che, pa2 Azraye utpanna thatuM hovAthI mAre nathI, pudagalane che ema mAne (136) zrotA - jIvane paryAya svakALe ja thAya che temAM puruSArtha kayAM raho ? Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pujyaguradeva :- jIvana paryAya svakALe svataMtra pariName che ane e kramabaddha ja che evo nirNaya kare te a thAya ane akartA thA teja puruSArtha che. arjApAnuM jJAtA draSTA svabhAvanA Ave thAya che temAM anaMta puruSArthe Ave che. kramabaddhane nirNaya svabhAva sanmukhanA anaMta puruSArtha pUrvaka ja thAya che. 144 E ( je ghare na javuM hoya tene paNa jANavuM joIe e ghara pitAnuM nathI paNa bIjAnuM che. tema jANavuM 6 joIe. tema paryAyane Azraya karavAno nathI tethI tenuM jJAna paNa nahi kare te ebanta zAka jaze, pramANutAna nahi thAya. paryAyane Azraya choDavA yogya hovA chatAM tenuM jema che tema rUAna te karavuM paDaze, teja nizcayanayanuM jJAna sAcu thaze. che eka be ghaDI zarIrAdi mUrtikadravyane pADozI thaine jJAyaka bhAvane anubhava kare jema rAga ne puNyane anubhava kare che. e te acetanane anubhava che, cetanane anubhava nathI mATe ekavAra mArIne paNa zarIrAdinA pADozI thaIne, ghaDI be ghaDI paNa nAyambhAvanuM lakSa karIza te turata AtmAne jAganI bhinnatA thaI jaze ane tevuM tAruM A mAsvarUpa che te tene anubhava thaze (149) che. jijJAsane pahelAM e nirNaya hoya ke huM mekSa pAmavAne lAyaka ja che. zaMkhane sthAna na de AyuSya baMdhAI gayuM haze te ! evI zaMkAne sthAna na hoya meLI-pAtaLI vAta AtmAne mATe na karavI. anata guNothI samRddha pite che tene jove, tuMja devAdhi deva che tema levuM, ) Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'Atma sAdhanAnA abhyAsano kramA (1) (3) vizva vyavasthA (2) vastu vyavasthA AtmAnuM svarUpa samyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatArUpa mokSamArga vItarAga vijJAna - jainadarzananA mahAna sidhdhAMta AtmAnubhUti yAne dharmanI ArAdhanA "mokSano saraLa upAya' samyagdarzana pragaTa karavAnI sUkSmavidhi vikalpathI - nirvikalpa anubhUtinA prayoga saMpUrNa sAdhanAno sAra - upasaMhAra (1) "saMpUrNa vyavasthAnuM jJAna' (2) "huM A vyavasthAmAM kyAM Ubho chuM ?' (3) "have bAkInuM jJAnamaya jIvana kema jIvavuM ?' () khatma sAdhanAnI sUkSma na (10) vastu vinatIna 2nA2 (1) vizva vyavasthA saMpUrNa vizva vyavasthA svayaM saMcAlIta - vyavasthIta nyAyayukta - prAmANikapaNe anAdi - anaMta eka pravAha rUpe cAlI rahI che. uparAMta bhalI - uttama - pUrNa ane yogya che. have dravya - kSetra - kALa ane bhAvathI teno vicAra karIe. (1) cha dvavya svarUpa lokamAM (1) jIva (2) pudagala (3) dharmadravya (4) adharma dravya (5) AkAza ane kALa AvelA che. lokanuM savarUpa : (1) Urdhva loka (2) madhya loka (3) adholoka, madhya vokamAM asaMkhya 8 samudra AvelAM che. aDhI dvIpamAM (1) jaMbudrIpa (2) ghAtakI khaMDa (3) ardha puSkArAI. pAMca bharata kSetra - pAMca airAvata - pAMca mahAvideha kSetra AvelA che. kALa cakra : eka niyamita, kramathI cha ArAnuM kALacakra 20 kroDAkoDI sAgaropamanuM avasarpiNI ane utsarpiNI - pUrNa mokSa mATe cotho Aro prayojanabhUta che - videhamAM hamezAM cotho aro. hoya che. mokSamArganI zarUAta - AtmAnubhUti pAMcamAM ArAmAM thaI zake che. (4) bhAvathI ? dareka dravya anaMta zaktisvarUpa ja che. jIva anaMtaguNono (zaktiono) piMDa che. e abheda, akhaMDa dravyamAM daSTi, lakSa, ekAgratA karatAM paryAyamAM zaktio pragaTa thAya che. pudagala paNa anaMtazaktithI bharapUra che. karma pudgala che. karmanI sattA che. enI svataMtra sattA kAma karI. rahI che. te chatAM 6 mahinA ATha samayamAM 608 jIva sidhdha thAya che. sArabhUta : u A vyavasthAnI jANakArI saMpUrNa jJAnano viSaya che. AvI vyavasthAnI jANakArI phorma) thaI? "sarvajJa nAmanI koI sattA hovI joIe.e sarvajJatA pragaTa thAya evo "sarvajJa, 'sarvajJa svabhAva hovo joIe.arihaMta ane sidhdhanI sattAno svIkAra paMca, parameSThInI zradhdhA paNa Avo "sarvajJa svabhAvI bhagavAna AtmA vartamAnamAM chuM ema | zraddhA karavI. che haja para 4 jIva vidha paddha saM - pAva nai .. magajaLa jeThaLa trasa khaMkha Rtha - jaya 2 00 pabha che @ mUsa pUfkha mAM 2 devaga' ur , 0 1mAM ja cha 1i6 da sa na ha2 to pachI bhina" cAlo jAmazrA 6 nA A majULa jIbhadeg ||bhAnujInI 5 jIpa che Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) pratyeka dravya potAnuM svataMtra astitva nathI. mukhya guNa (3) (4). (5) (6) (7) (2) jIva ane pudgalo anAdithI saMyogasidhdha saMbaMdha che. jIva (anaMta guNono piMDa) (1) anaMta jJAna (2) anaMta darzana (8) (9) - (2) vastu vyavasthA (2) paryAyAtmaka che, utpAda guNa dhovyAtmaka che. pratyeka dravya TakAvIne pariNamI rahyo che. koIpaNa dravyanI utpatti ke nAza thaI zake ema thaya dravya dRSTi vya - kAraNa paramAtmA niSkrIya vItarAgI deva - - (4) sparza (3) anaMta vIrya (cAritra) (4) anaMta sukha paryAya : guNonI badalAtI avasthAne paryAya kahe che. dravya paryAya : (1) samAna jAti (2) asamAna jAti guNa paryAya : (1) svabhAva paryAya (2) vibhAva paryAya dravya guNa - paryAya e traNenI svataMtra sattA vItarAgI svabhAva vItarAgI paryAya parama pAriNAmika bhAva judA judA bhAva kArya paramAtmA kArya paryAyamAM thAya che - - - gura je jANato ahaMtane dravya guNa guNane nahi jANatA thakI parasamaya, dravyadRSTi dareka dravya potAnA svarUpamAM niSTa che tenI sattA potAnA dravya che. bIjA dravyamAM akiMcitkara che. eka dravya - bIjA dravyanuM kAMI karI zake nahi. AvA svarUpanI zradhdhA karavI. - zAstranI zradhdhA - - - pudgala (anaMta guNono piMDa) (1) rasa (2) raMga (3) gaMdha - paryAyI...... kevaLa paryAyane avalaMbe che te parasamaya jANavA paryAya - svasamaya samyagdaSTi jANavA. AtmA (jIva), vizeSa guNothI bIjA ajIva dravyothI bhinna che. AmAM anaMta guNInI piDa e varSanA badalAtI avasya kI e - (3) AtmAnuM svarUpa AtmA anaMta zaktiono piMDa che, to potAnA guNone TakAvI pariNamI rahyo che. dravya guNa paryAyAtmaka svarUpa yAda rAkhavuM. * guNa - (1) astittva (2) dravyatva (3) vastutva (4) prameyattva (5) aguru-laghuttva (6) pradezattva A sAmAnya guNo badhA ja dravyamAM che. khama paryAya sudhI ja - thI kavya 29 tha ya Aya che. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktirUpa cAra guNa AtmAnuM pariNamanapUrNA svajI (anya) (3) , rA ' ja , Ai (1) anaMta jJAna svabhAvarUpe vibhAvarUpa (2) anaMta darzana 1) samyaka jJAna 1 apUrNa jJAna (3) anaMta vIrya - -- 2) samyaka darzana 2 mithyA zradhdhA ne (4) anaMta sukha * 3) samyaka cAritra 3 mithyA cAritra * 4) samyak sukha 4 duHkha 'nA 3 samI jULa dravya svabhAva - paryAya svabhAva va bhA bI 6 zrI zakti apekSAe badhA ja duHkhanuM kAraNa vibhAvArUpa pariNamana jIva sidhdha samAna sarakhAM che (1) mithyAtva (2) rAga - dveSa ja che. Kir7 jAva chaorjrAne jAva pAriNal7 jAya che kaa5 zava, dukha nuM karo #maja ja % nathI sAra : (1) prathama svIkAra hovo joIe zradhdhAmAM viparItatA che. samakti. saMbaMdhI bhrama che. Atma svarUpa saMbaMdhI bhrama che. (2) mithyAtvanuM svarUpa jevuM vastunuM svarUpa che tevuM jANato - mAnato nathI ane jevuM jANe che ane mAne che tevuM vastunuM svarUpa nathI. A pApano bApa che. A abhiprAyanI bhUla anaMta saMsAranuM kAraNa che. (3) AmAM sAtatattva saMbaMdhI bhUla che. cAra prakAranI budhdhi (1) ekattva budhdhi (2) mamatva budhdhi (3) kartutva budhdhi (4) bhokatRtva budhdhi jIvanI anAdinI bhUla. (4) svabhAvarUpa pariNamanane nizcaya samyagdarzana kahe che. (5) AtmAnubhUtine nizcaya samyagdarzana kahe che. te ja Atmadharma che. tyAMthI sukhanI - AtmadharmanI zarUAta thAya che. Aja jaina darzana che. (6) jevo vItarAga svabhAva che tevo paryAyamAM eka samaya mATe pragaTa thAya tene anubhUtinI - sukhAnubhUtinI dazA kahe che. A samakIta che. (4) mokSa mArga samyagdarzana - jJAna - cAritrANI mokSamArga : sabhyarzana - jJAna - cAritranI ekatAne mokSamArga kahe che. arthAt mokSanI prAptino A eka ja upAya che. samyagdarzana dharmanuM mULa che. cAritra kharekhara dharma che. dharmanI zarUAta samyagdarzanIthI thAya che. pachI cAritra AtmAmAM jJAna - darzana pUrvaka sthiratA thAya che.. traNa kALa - traNa lokamAM mokSa mArga eka che. tenI prarUpaNA nizcaya ane vyavahAra ema be prakAre karavAmAM AvI che. eka hoya traNa kALamAM paramArathano paMtha zudhdhopayoga : AtmAnubhUti e nizcaya dharma zubhopayoga : dayA-dAna, vrata, tapa, bhaktinA pariNAma e vyavahAra dharma (1) samyak darzana : "Ama ja che anyathA nathI evo pratIti bhAvI (4) Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) (4). (2) samyaka jJAna : saMzaya, viparyaya, anadhyavasAya rahita potAnA AtmAnuM tathA paranuM yathArtha jJAna te samyajJAna.. (3) samyapha cAritra : samyagdarzana - jJAna pUrvaka AtmAmAM sthiratA vItarAga cAritra ane sarAga cAritrano bheda jANavo A traNe AtmAnA zradhdhA, jJAna ane cAritra guNonA zuddha paryAyo che. "mokSa kahyo nija zudhdhatA - paryAyamAM zudhdhatA thAya che. mULa mAraga sAMbhaLo jinano re !" traNenI vyAkhyA : (1) che dehAdithI bhinna AtmA re, upayogI sadA avinAza ema jANe sara upadezathI, kahyuM jJAna tenuM nAma khAsa.... (2) je jJAna karIne jANyuM re, tenI varte che zudhdha pratIta. kahyuM bhagavaMte darzana tehane, jenuM bIjuM nAma samakIta. (3) jema AvI pratIti jIvanI re, jANyo sarvathI bhinna asaMga tevo sthira svabhAva te nipaje re. nAma cAritra aNaliMga. mAraga sAcA mila gayA, chUTa gaye saMdeha, hotA so to jala gayA, bhinna kiyA nija deha, samaja picha saba saraLa hai, bIna samaje muzkIla. | (6) (5) jaina darzananA mahAna siddhAMta (1) (2) dravyanI svataMtratAno sidhdhAMta : dareka vastu dravya - guNa - paryAyathI svataMtra che. eka vastu bIjI vastunuM kAMI karI zake nahi, pariNAmI zake nahi, preraNA karI zake nahi, asara - madada ke upakAra karI zake nahi, lAbha - nukasAna karI zake nahi, mArI - jIvADI zake nahi, sukha - duHkha ApI zake nahi, evI dareka vastunI dravya - guNa - paryAyanI svataMtra vyavasthA anaMta jJAnIoe pokArI pokArI kahI che. kramabadhdha paryAyano sidhdhAMta : je dravyanuM, je kSetre, je kALe, je bhAve, je nimittathI, sarvajJA bhagavaMtoe emanA jJAnamAM je pramANe jANyuM che, te dravyanuM, te kSetre, te kALe, te bhAve te ja nimivathI te ja pramANe pariNamana thAya. temAM narendra devendra ke jimaika paNa kAMI karI zake nahi. A abAdhIta sidhdhAMta che. "je bananAra che te pharanAra nathI." upAdAna - nimittanI svataMtratAno sidhdhAMta : dareka paryAya potAnI te samayanI yogyatA pramANe potAnA SakArakathI svayaM pragaTa thAya che, tyAre tene anukaLa nimittanI hAjarI hoya che, paNa nimitta kAMI karatuM nathI. AvI rIte upAdAna ane nimitta bane svataMtra che. sAraH koI paNa kArya thAya tyAre pAMca samavAya hova ja che. (1) svabhAva (2) niyati (3) kALalabdhi 94) nimitta (5) puruSArtha samyagdarzana ane kevaLajJAnanI paryAyamAM A pAMce samavAya lagADavA. "vItarAgatA eja badhA zAstronuM tAtparya che. (4) Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzana pragaTa karavAnI prakriyAno krama : (1) (2) (3) (4) (5) (1) (2) (3) (4) (6) 'AtmAnubhUti' yAne dharmanI ArAdhanA' (1) pAtratA (2) abhyAsa (3) yathArtha nirNaya (4) bhedajJAna (5) anubhUti : pAtratA - kyAyanI upazAMtatA, mAtra mokSa abhilASa, bhAve kheda, prANI dayA, tyAM AtmArtha nivAsa, vizALabudhdhi, saraLatA, madhyasthatA ane jitendrayapaNuM, sauthI agatyanI vAta che : tattvanI rUci. abhyAsa : (1) satsaMga ane svAdhyAya - samayasAra, pravacanasAra, niyamita jJAnIono saMga rAkhavo ane upadeza levo paramAgama niyamasAra, paMcAstikAya, aSTapAhuDa tathA temanI samaja mATe temanI TIkAo tathA vizeSa anuzIlana ane pachI nirAMte emanuM ciMtavana svAdhyAya eTale AtmAnA lagne temanuM adhyayana vItarAgI deva guru - zAstranI zradhdhA, sAtatattvonuM yathArtha svarUpa samajI temanI zradhdhA karavI sva-paranuM bhedajJAna ane svanuM yathArtha zradhdhAna.... - yarthAtha nirNaya : zrutajJAnanA avalaMbanathI jJAna svabhAvI AtmAno nirNaya karavo. huM jJAnAnaMda svabhAvI bhagavAna AtmA chuM. zudhdha budhdha caitanya dhana, svarga jyoti sukhadhAma anaMta darzana - jJAna tuM avyAbAdha svarUpa' bhedajJAna H A bhagavAna AtmAne zudhdhAtmAne jJAcakane badhAthI bhinna juo abadhdha asparza, ananya ne niyata dekhe Atmane, avizeSa, aNasaMyukta tene zughdhanaya tuM jANaje.' AtmAnubhUti : vastunuM yathArtha svarUpa samajI svamAM svapaNuM mAnavA arthe svarUpanuM lakSa - pratIti - ekAgratA karavAthI samyagdarzananI prApti thAya che. (5) - - - (7) 'samyagdarzana pragaTa karavAnI sUkSma vidhi' vastu vicArata dhyAvarta H mana pAme vizrAma; rasa svAdata sukha Upaje, anunava yAro dhAna, dhruva dhAmanA dhyeyanA dhyAnanI dhakhatI dhUNI dhagazathI ane dhIrajathI dhakhAvavI e dharmano dhAraka dharmI dhanya che.' Atma bhAvanA bhAvatAM.... jIva lahe kevaLajJAna re !' A vidhinA be prakAra (1) abhyAsa (jJAna) (2) mahAvaro (prayogAtmaka) (1) saMpUrNa vizva vyavasthA, vastu vyavasthA vastu vijJAnanA sidhdhAMta, AtmAnubhUtinI vidhie satsaMga ane svAdhyAyathI jJAnamAM yathArtha nirNaya karavo have prayogAtmaka ane teno satata mahAvaro prekaTIkala. te A pramANe kramasara jANavuM : (1) dareka samaye karmano udaya che. (2) dareka samaye sthitinuM nirmANa thAya che. dravya-guNa-paryAya. (3) upayoga tyAM joDAtAM zubhAzubha bhAva niyamathI thAya che. (4) anAdithI emAM mithyAtva ane rAga-dveSathI joDAtAM ekatva karI jIva duHkha anubhave che. navuM karma baMdhana thAya che. - judA (5) have jo bhedajJAnano abhyAsa hoya to bhedajJAnanI kaLAthI e udayathI jJAna vaDe paDI ane vartamAna jJAnanI paryAya (sAdhana) prajJAchINI ane jo potAnA svarUpanuM ciMtavana - cI pratIti lakSa ekAcatA kare to te paryAya svabhAva jevI nirmaLa thatI jAya. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1) svarUpanI racanA e vIrya guNanuM (puruSArthanuM) kArya che. (6) pratyeka samaye Aja bhedajJAna - pratyeka paryAye Aja nirNaya. (7) satata mahAvarAthI A ciMtavananI dhArA jo be ghaDI cAlu rahe to abhiprAyanI bhUla TaLI - vikalpa tUTI jAya. svabhAvanA baLe jIva nirvikalpa anubhUti karI le. basa Aja eka upAya che. (8) saMpUrNa sAdhanAno sAra , saMpUrNa vyavasthA svayaM saMcAlIta ane vyavasthIta vyAyayukta anAdi anaMta eka pravAharape cAlI rahI che (a) vizva vyavasthA (bhalI-uttama-pUrNa-yogya che.) che (1) dravya apekSAthI vicArIe. (2) kSetra apekSAthI vicArIe. (3) kALa apekSAthI vicArIe. (4) bhAva apekSAthI vicArIe. (1) cha dravya svarUpa loka - AmAM badhuM AvI jAya che. (2) lokanuM svarUpa :- (a) Urdhvaloka (ba) madhya loka (ka) adho loka (3) avasarpiNI ane utsarpiNI - cha ArAnuM varNana (4) bhAvathI dareka dravya anaMta guNa zaktiothI bharapura che. ' A vyavasthAnI jANakArI saMpUrNa jJAnano viSaya che. AvI suMdara vyavasthAnI jANakArI kone thaI ? "sarvajJa nAmanI koI sattA hovI joIe..... e sarvasatA pragaTa kema thaI? "sarvajJa svabhAva hovo joIe..... enI zradhdhA karavI.... Agama ane adhyAtmano sumeLa.... (ba) vastu vyavasthA : pratyeka dravya - dravya - guNa - paryAyAtmaka che. (1) dravya paryAya (2) guNa paryAya | samAnajAti - asamAnajAti / svabhAva - vibhAva. koIpaNa dravyano nAza thato nathI. TakIne pariNamavuM e vastuno svabhAva che. AtmA saMbaMdhI A zradhdhA karavI..... jeo dravya - guNane nahi jANatA thakI kevaLa paryAyane ja avalaMbe che teo parasamaya jANavA. (ka) jainadarzana eTale vItarAga vijJAna - vastu savarUpa cokkasa sidhdhAMtonA AdhAre - niyamathI saMpUrNa kArya thaI rahyuM che. (1) dravyanI svataMtratA..dravya - guNa - paryAyanI svataMtratA (2) kramabadhdha paryAya..... akartA svabhAva sidhdha karavo che. (3) upAdAna - nimittanI svataMtratA.. ........ pAMca samavAya (1) svabhAva (2) niyati (3) kALabadhdhi (4) nimitta, (5) puruSArtha Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (Da) mokSamArganI niyata vyavasthA : (7) samyagdarzana jJAna cAritrANI mokSamArga eka ja che nigodamAMthI nIkaLI cha mahinA Aja samayamAM 608 jIva sidhdha thAya che.... tevI vyavasthA che zradhdhAthI zarUAta thAya che. ' (1) sAcA deva-guru-zAstranI zradhdhA (2) sAta tattvonI yathArtha zradhdhA (3) svarUparanuM bhedajJAna (4) svanI zradhdhA (pa) svAnubhUti........ (2) A vyavastrathAmAM huM kyAM Ubho chuM ? AtmAnuM svarUpa saraLa karI vicArIe....... v sthA) AtmA anaMta zaktino piMDa (1) anaMta jJAna (2) anaMta darzana (3) anaMta vIrya (4) anaMta sukha svabhAva rUpa vibhAvarUpa samyak jJAna 4 apUrNa jJAna (ajJAna) samyak darzana --mithyA zradhdhA samyak cAritra| mithyA cAritra samyak sukha duHkha samayanI pazcacamAM bhUla che. zakti apekSAe baMdhA ja jIva sidhdha samAna che. svabhAvanuM sAmarthya saMyogonI apekSAe (1) karma (2) deha (3) saMbaMdho (4) bAhya sAmagrI. saMyogonI anityatA (pRththakatA) vartamAna sthitanuM sAcuM mUlyAMkana (A manuSyabhavanuM mahatva.....) : manuSya paryAya anukULa saMyogo vartamAna jJAnanI paryAyano uMdhADa badhI rIte avasara AvI gayo che. sva paranuM viveka karI zake e zakti AtmAnuM hita karavAnI rUci..... A hakArAtmaka abhigama che. (ekattva vibhakta AtmAnuM svarUpa samajAvanAra sAcA nimitta) AtmAnuM pariNamana (padya svabhAva) duHkhanuM kAraNa : (1) mithyAtva (2) rAga-dveSa A eka vibhAvanI viparItatA (3) have bAkInuM jIvana kema jIvavA jevuM che ? anaMta kALa rAgamaya jIvana jIvI duHkhI thayo chuM have jJAnamaya jIvana jIvI sukhI thavuM che. A bhavanI sArthakatA. mokSa prAptinA upAyanI prakriyA H (1) pAtratA (2) abhyAsa (satsaMga ane svAdhyAya) (3) bhedajJAna (4) nirNaya (5) AtmAnubhUti tenA be vibhAga :- thIparI (jJAna) ane prayoga (II), pAMca labdhionuM svarUpa samajo. (1) sopazaya (2) vizudhdhi (3) dezanA labdhi (4) prAyogya labdhi (5) karaNa labdhi. (1) dareka samaye karmano udaya che. (2) sthitinuM nirmANa thAya che. (3) rAga-dveSanA pariNAma thAya che. (4) saMyoga ane saMyogI bhAvomAM ekatAbudhdhi duHkhamaya jIvana-karma baMdhana (5) have bhedajJAnanI kaLA vikasAvI - darekane bhinna bhinna juo. (6) svarUpano nirNaya : huM jJAna AnaMda svarUpa bhagavAna AtmA chuM. (7) junuM devuM cUkAvI do. navuM devuM na karo. AkuLatA ochI karo. - - svabhAvanuM nirmANa thatuM jAya. puruSArthathI ja mokSanI prApti jo be ghaDI AvI. dhArA cAlu rahe to AtmAnubhUti sukhAnubhUti pragaTe. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. ny ny n 1. 3. 4. 5. 10. A sAdhanAno sUkSma abhyAsa karavA thoDAka rahasya : agatyanI be ja vastu che. bhedajJAna 2. tatvAno nirNaya have bhedajJAna mATe zeno vizeSa abhyAsa karavo...... 1. paryAyaSTinu phaLa saMsAra che, dravyaDhaSTinuM phaLa mokSa che. mATe paryAyakraSTi choDavAnI vAta che. aMtarmukhatA ane bahirmukhatA :- vastu AkhI aMdara paDI che. to bahAra thI kAMI nahi maLe. ra. 'upaje oha vikalpathI samasta A saMsAra, aMtarmukha avalokatAM vilaya thatAM nahi vAra.' upayogane aMtarmukha karavo. jJAna ane rAganI bhinnatAno abhyAsa :rAga saMbaMdhI kevo abhiprAya hovo joIe rAgano kartA nathI 1. 2. 3. 4. tatvanA yathArtha nirNayamAM 3. 1. 2. 3. svabhAva no aciMtya mahimA vairAgya puruSArtha-tuM puruSArthano piMDa che prabhu ! dhruva dhAmanA dhyeyanI dhakhatI dhUNI dhagaja ane dhIrajathI dhakhAvavI e dharmano dhAraka dharmI dhanya che. 1. ra. 3. rAgamAM ekAMta duHkha ja che rAgane huM jANato nathI rAga svabhAvamAM che ja nahi. jJAyakanI dhUna lAge to samyagdarzana thAya che. A sanAtana vItarAga mArgamAM TakI rahevuM e paNa eka puruSArtha ja che. sat samAgame A badhAno vizeSa abhyAsa karavo. vastu vijJAnasAra 1. 3. (aMdara ane bahAra) --satya puruSArtha ! 4. 5. zrI gurUdeva nA vacanAmRta dRSTinA nidhAna dravyamruSTi prakAza vastuno svabhAva dharma che te samyaktvapUrvaka ja thAya che. ra. vastu sthitI evI che ke jarAyapaNa viparyAsanI vidhamAnatAmAM samyaktvanI prAptI nitAMta asaMbhava che. potAnI sarva zakti viparyAsone TALavAmAM lagAvavI zreyakara che. sauthI pahelAM AtmAno nirNaya karI anubhava karavAnuM kahyuM che. 'huM jJAnAnaMda svarUpa bhagavAna AtmA chuM'ane 'sarvathA sarvathI bhinna chuM.' (bhedajJAna) evo nirNaya zrutajJAnanA avalaMbanathI karavAno che. A traNa pustakono -vizeSa abhyAsa rAkhavo 6 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. je chuM vartamAna jJAnanI paryAyane svabhAva sanmukha vALavI evo prayatna karavo nirvikalpa thavAno puruSArtha karavo. Aja prathamano samyakatvano mArga che. AmAM to vAraMvAra jJAnamAM ekAgratAno abhyAsa karavAno che. bahAramAM kAMI karavAnuM na AvyuM; paNa jJAnamAM ja samajaNa ane ekAgratAno prayAsa karavAnuM AvyuM. jJAnamAM abhyAsa karatAM karatAM jyAM ekAgra thayo tyAMja te vakhate samyagdarzana ane samyajJAna rUpe A AtmA pragaTa thAya che. bahAranA lakSe je vedanA thAya te badhuM duHkharUpa che. aMdaramAM zAMta rasanI mUrti AtmA che, tenA lakSe je paryAyamAM vedanA thAya teja sukha che. sakaLa nirAvaraNa eka akhaMDa pratibhAsamaya AtmAno anubhava thAya teja samyagdarzana che. A AtmakalyANano nAnAmAM nAno badhAMthI thaI zake tevo upAya che. bIjA badhA upAya choDIne A ja karavAnuM che. aMdarathI satno hakAra AvyA vinA, svabhAvano aciMtya mahimA AvyA vinA, sat svarUpanuM jJAna zradhdhAna thAya nahi, mokSa prApta thAya nahi. AtmasvarUpanI samajaNa e ja samyagdarzana che. samyagdarzana e dharmanuM mULa che, eja AtmAno dharma che. AtmAnubhUti eja jenazAsana che. A mATe abhyAsano krama A pramANe che. nIcenA viSayonuM vItarAga-vijJAna, vItarAgI sarvajJa prabhue je pramANe batAvyuM che te samajI tenuM zraddhAna karavAnuM che. Aja saMpUrNa vastu vijJAnano sAra che. 1. " vizva vyavasthA 2. vastu vyavasthA sarvajJatA ane sarvajJa svabhAva vItarAgatA dravyanI svataMtratA kramabaddha paryAya upAdAna-nimittanI svataMtratA - pAMca samavAya nizcaya - vyavahAra karmano siddhAMta samyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatArUpa nizcaya mokSamArga dharma e paribhASA nathI, prayoga che. tethI AtmArthIe dharmajIvanamAM utAravo joIe. saMpUrNa jIvana dharmamaya banavuM joIe. prekTikala ArAdhanAno krama A pramANe prayogamAM mUkI zakAya. . 1. vartamAna pariNamanamAM eka samayanI bhUla - bhUla TALavAno upAya. pAtratA-rUcino palaTo. sAdhanAmAM pratyakSa satpuruSanA yoganuM mahatva satsaMga ane svAdhyAya tatvano abhyAsa-ciMtana-manana svarUpano yathArtha nirNaya lakSa - ekAgratA bhedajJAna ekatva, mamatva, kartRtva, bhokatva, e buddhio mithyAtvano nirAvaraNa 8 che 9. 2. che ; Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. muktino ni:saMdeha pratidhvani, svabhAvano aciMtyamahimA puruSArtha 10. svAnubhUti , AtmAnubhUti-sukhAnubhUti-samyagdarzana upasaMhAra : zuddhAtma svarUpanu vedana kaho, jJAna kaho, zraddhA kaho, vItarAga cAritra kahyo, atIndriya sukhanu vedana kaho, anubhava kaho ke AtmasAkSAtakAra je kaho te ekaja AtmA ja che vadhAre zuM kahevuM? je kAMI che te A eka AtmA ja che. A sat svarUpa samajI badhA nikaTa bhavI jIvo potAnI paryAyamAM samyagdarzana pragaTa karI atIndriya sukhanuM vedana karI A manuSya bhava saphaLa banAve eja bhAvanA ! Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. jaina darzana sAra sAra: 1. jenadarzana e to vastu svarUpa che, vItarAga vijJAna che. te vastunA yathArtha svarUpanuM nirUpaNa kare che. vizva vyavasthA ane vastuvyavasthA - AtmAnuM svarUpa jema che tema batAve che. aMtaramAM ekarUpa paramAtmAtatva sAmAnya svabhAva je nirlepa bhagavAna che ene jANavo - enI pratiti zradhdhA karavI ane temAM ja ramaNatA karavI evo je zudhdhopayoga che te jainazAsana che. samyagdarzana-samyajJAna -samyagvAritranI ekatArUpe mokSamArga je traNa loka - traNa kALamAM eka ja che te jainazAsana che. jevo trikALa "vItarAga svabhAva" che, tevo ja "vItarAga bhAva" paryAyamAM pragaTa karavo eja sukhano upAya che e jainadarzananuM prayojana che. vastu svabhAvanI draSTi karIne ajJAna (mithyAtva) ane rAgadveSane jItavA tenuM nAma jaina darzana che. bhagavAna AtmA nitya mukta svarUpa, zubhAzubhabhAva rahita, trikALa zudhdha caitanyavastu che. evA AtmAne bhAvathutajJAnathI anubhava karavo e anubhava zudhdhopayoga che, e vitarAgI paryAya che, e pragaTa thAya e dharma che, e ja jainazAsana che. je puruSa zuddha AnaMdadhana caitanyasvarUpa AtmAne ananya, abadhdhaspaSTa, asaMyukta, niyata ane avizeSa dekhe che eTale aMtaramAM anubhave che te sarva jina zAsanane dekhe che. samasta jina zAsananuM rahasya e AtmAe jANI lIdhuM che. zudhdhanayanA viSayAmRta caitanya sAmAnya trikALI dravyano anubhava karavo te jainazAsana che. AtmAnI anubhUti e jainazAsana che. AtmAnubhUti e ja Atmadharma che. AtmAnubhUti e ja AtmadhyAna che. sarvajJasvabhAvI AtmA ekalo jJAnasvabhAvI ja che ane enI nirvikalpa anubhUti jJAnasvarUpa ja che. evA svabhAvanI parupaNA karanAra anAdi - anaMta sanAtana-digaMbara darzana e satyadharma che. e koI saMpradAya, vADo ke veza nathI. digaMbaratve kaho ke vItarAgatA kaho e koI abhUta alaukika cIja che. sarva tIrthakaroe darzAvela A mArga che. e vItarAgI mokSamArganA nimitta vItarAgI deva-guru-zAstra che. 7. samyagdarzana e dharmanuM mULa che. ane cAritra kharekhara dharma che. AtmAnI nirvikalpa dazA e ja sukhanI dazA che. saMvara nirjarA ane mokSatattva che. te sivAya badhA ja | vikalpa Astrava-baMdha che. sAta tatvonI zraddhA samyagdarzana che. samyagdarzananuM mULa "bhedajJAna" che. A AtmAne nokarma, dravyakarma, bhAvakarma, parabhAva, guNa guNInA bheda vagerethI bhinna akhaMDa, abheda, eka jovo te bhedajJAna che. je koI sidhdha thayA che te bhedajJAnathI siddha thayA che. je koI baMdhAyA che, te tenA abhAvathI baMdhAyA che. A bhedajJAna avicchInna dhArAthI tyAM sudhI bhAvavuM ke Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. 10. jyAM sudhI parabhAvothI chUTI jJAna jJAnamAM TharI jAya. samyagdarzana ane kevaLajJAna pragaTa karavAnuM sUkSma rahasya mAtra be ghaDIno khela che. anaMtajJAna, anaMta darzana, anaMta vIrya, anaMta sukha evA anaMtaguNothI bharelo bhagavAna AtmA trikALa zudhdha che, paripUrNa che, eno mahimA lAvI, enuM lakSa karI emAM ekAgratA karatAM eno bhAvazrutajJAnanI paryAyamAM yathArtha nirNaya karavo anubhava karavo eja samyagdarzana pragaTa karavAno - sukhI thavAno - ekamAtra upAya - jina bhagavaMtoe batAvyo che. dravya draSTi e ja sadraSTi che. prayoga padhdhati eno AdhAra che. 1. 2. A anubhUtinI prakriyAnI mukhya traNa bhUmikA abhyAsanI bhUmikA - 1) pAtratA nirNayanI bhUmikA - 1) bhedajJAna (huM jJAnaAnaMda svarUpa bhagavAna AtmA, sarvathA sarvathI bhinna chuM.) anubhUtinI bhUmikA - ruci, pratIti, jijJAsA, lakSa, ekAgratAnirvikalpa anubhUti Ano AdhAra jainadarzananA traNa mahAna vaijJAnika sidhdhAMta che. 1) dravyanI svataMtratAno sidhdhAMta 2) kramabaddha paryAya 3) upAdAna-nimittanI svataMtratAno sidhdhAMta koIpaNa kArya thAya tyAre pAMca samavAya hoya che. 1) svabhAva 2) niyati 3) kALalabdhi 4) puruSArtha 5) nimitta. A saMpUrNa jinAgamano sAra che. paramAgama enuM pramANa che. A manuSyabhavamAM A eka ciMtana - vicAravA yogya che. 3. vicArI zakAya. 2) satsaMga 3) svAdhyAya 2) yathArtha nirNaya dhaNA jIvone sat samajavAnI aMtarathI tAlAvelI thAya, tyAre saMsAramAMthI unnatikramamAM AgaLa vadhelA koI jJAnI tIrthaMkarapaNe janme. temanA nimitte je lAyaka jIvo hoya te satyane samajI le -- evo meLa sahaja thaI ja jAya che. tIrthaMkara koI anya mATe avatAra letA nathI. eka jIva nigodethI nIkaLIne mokSamArgamAM Avyo te potAnA cAritrAddiguNanI upAdAnazakti thI ja Avyo che tathA e ja rIte potAnA bhAvakalaMkanI pracuratAnA kAraNe nigodamAM rahyo che. banne dazAmAM potAnuM ja svataMtra upAdAna che; temAM nimitta-karma vagere akiMcitkara che. aMdara caitanya jJAyakadevano abhiprAyamAM Azraya jene thayo che evA jJAnIne athavA to svabhAvano Azraya jene prApta karavo che evA sAcA AtmArthIne svabhAva samajavAmAM nimitta evA vItarAga deva-zAsra-gurunA mahimAno zubharAga Ave; pUjA-bhakti tathA vratAdi vyavahAranayano viSaya che to kharo, nathI ja ema nathI, paNa te bhAva rAga che, saMsAra che, teno Azraya karavA lAyaka nathI, te upAdeya nathI, hitakara nathI, heya che. arere! kyAre A tattva sAMbhaLavA maLe? manuSyabhava to cAlyo jAya che, AyuSya kyAre pUruM thaI jaze tenI kone khabara che? --puruSArthapreraNAmUrti pUjya gurudevazrI Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2.he jIvA ceta ! cetA Avo avasara pharIthI prApta thavo durlabha che! FINALDESTINATION(caitavya sthAna) ( dazA). 14muM guNasthAna 13 guNasthAna parivartanano kALa 12muM guNasthAna (kevaLaNAna) -ajJAna avasthA- (sAdhaavasthA) - bAna avasthA). chaThTha guNasthAna (muni avasthA) paNuM guNasthAna (zrAvaka avasthA) 4thuM guNasthAna (samyagdarzana) TURNING POINT 1luM guNasthAna (mithyAtva) NG POINT 1 L GOLLE STARTING POINT nigoda . (gaMtavya sthAna) basa paryAyano kALa 2000 sAgaropama FINAL abhava bIjo manuSya bhava DESTINATION A bhavamAM ja karavA jevuM hoya to eka AtmAnubhUti karavA jevI che. jIvano vikAsa krama Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nigodamAMthI nIkaLI trasa paryAyamAM vadhumAM vadhu rahevAno kALa mAtra 2000 sAgaropama che. have jenI upAdAnanI yogyatA taiyAra thaI gaI che e mATe A parivartanano kALa (bhava) che. ajJAnamAMthI-jJAna avasthA pragaTa karavAno kALa che. A jIvano Turning Point che. jo ema nahi thAya to pAcho jIva dhIme dhIme svataMtra, kramabadhdha, upAdAnanI yogyatA pramANe nigodamAM pahoMcI jaze. ane jo guNasthAna badalAyuM to svataMtra, kramabadhdha yogyatA pramANe sidhdha avasthA prApta karaze. sukhI thavA mATe Aja yogya sthAna che. AtmAnubhUti e prathama upAya che. 2. tatvArtha sUtra arthAta mokSazAstra (adhyAya 2, pAnuM 198-199) manuSyabhava saphaLa karavA mATe khAsa lakSamAM rAkhavA lAyaka viSayo : anAdi kALathI jIvane nitya nigodarUpa zarIra saMbaMdha hoya che. anaMtAanaMta jIvarAzi anAdikALathI nigodamAM ja janma maraNa kare che. nigodamAMthI cha mahinA ane ATha samayamAM 608 jIvo trasa paryAyamAM Ave che. jIvane trasamAM ekI sAthe rahevAno utkRSTa kALa mAtra be hajAra sAgaropama che. trasamAM paNa manuSyapaNuM pAmavAnuM to bhAgye ja maLe che. A pramANe jIvanI mukhya be sthiti che, nigodapaNuM ane sidhdhapaNuM vacalo trasa paryAyano kALa to ghaNo ja thoDo ane temAM paNa manuSyapaNAno kALa to ati ghaNo ja thoDo che. 5. 1) saMsAramAM jIvane manuSyabhavamAM rahevAno kALa sarvathI thoDo che. 2) nArakInA bhAvomAM rahevAno kALa enAthI asaMkhyAtaguNo che. 3) devanA bhavomAM rahevAno kALa nArakathI asaMkhyAtaguNo che. 4) tiryaMca bhavomAM (mukhya paNe nigodamAM) rahevAno kALa anaMtaguNo che. A uparathI siddha thAya che jIva anAdithI mithyAtva dazAmAM zubha temaja azubha bhAvo karato rahe che. dravyaliMgI muni zubhabhAva karIne anaMtavAra navamI grevayeke jaI Avyo che. A vAta A jIvane paNa lAgu paDe che. navamI grevayekane lAyaka zubhabhAva karanAra jIve guhIta mithyAtva choDyuM hoya che. sAcAM deva-guru-zAstrane nimittarUpe svIkAryA hoya che. pAMca mahAvrata Adi utkRSTa zubhabhAvo aticAra sahita pALyA hoya che. AtmabhAna vinA mithyAdraSTine lAyaka utkRSTa zubhabhAvo jIve anaMtavAra karyA chatAM mithyAtva gayuM nahi, mATe zubhabhAva-puNya karatAM karatAM dharma-samyagdarzana thAya ke mithyAtva TaLe e azakya che tethI - A manuSyabhavamAM ja AtmAnuM sAcuM svarUpa samajIne jIvoe samyakatva prApta karavuM. loDhuM garama che tyAM sudhImAM ene TIpI lo-ghaDI lo. A manuSyabhava che temAM turata ja AtmAnuM svarUpa samajI lo, nahi to trasakALa thoDA vakhatamAM pUro thaIne nigoda paryAya prApta thaze ane anaMtakALa temAM rahevAnuM thaze. mATe che jIva A avasara cUkavA jevo nathI. cetA cetA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. jinazAsanano sAra sarva jinazAsanano sAra zuM? "jJAnasvarUpa zudhdhAtmA!" te sarva jinazAsanano sAra che. AtmAno svabhAva zuM? vikAra zuM? para zuM? e traNene jANIne, vikAra ane parathI bhinna evA zudhdhAtmasvabhAvamAM aMtarmukha thaIne ekAgra thavuM te "jainazAsana" che. jeNe zudhdhAtmAne jANyo teNe sarva jinazAsanane jANyuM che. jenazAsana te koI bahAranI cIja nathI paNa zuddhAtmAnI anubhUti teja jainazAsana che, ane te AtmAnI vItarAgI nirmaLa paryAya che. jinazAsananA sarva zAstronuM tAtparya "vItarAgatA" che. potAnA zudhdhAtmAne jANIne temAM ekAgra thavuM ane te jIva paryAyane aMtaramAM vALIne vItarAgabhAva pragaTa kare te pote jinazAsana che. te jainadharma che. zAstrasamudramAM raheluM parama caitanyaratna teNe prApta karI lIdhuM che. svabhAva, vibhAva ane saMyoga 1. svabhAvanuM sAmarthya - svabhAvasAmarthyanI mahattA AvavI joIe. 2. vibhAvanuM viparIta5NuM - viparItatA jANyA vagara tenI ruci TaLe nahi. 3. saMyogonuM pRththakapaNuM - saMyogonI kSaNabhaMguratA-judApaNuM jANyA vinA teno moha TaLe nahi.A traNa bola barAbara oLakhavA joIe. saMsAranuM mULa- ajJAnInI mAnyatA e saMsAranuM mULa che. ajJAnI potAnA rAgAdi doSo parathI mAne che. tema ja potAnA jJAnAdi guNo paNa parathI mAne che. eTale tene AtmAnA svAdhIna guNonI zradhdhA nathI ane guNavAne evA AtmAnI paNa kharekhara tene zradhdhA nathI. paramAMthI potAnA guNa levA mAMge che, evI tenI parAdhInabudhdhija misyA hovAthI du:kharUpa che. jenAthI te jIva potAnA doSa mAne che tenA para ekattvabudhdhithI anaMto dveSa kare che ane jenAthI potAnA guNa mAne che tenA para ekattvabudhdhithI anaMto rAga kare che. A rAgadveSa (mAnyatApUrvakanA) A anaMta saMsAranAM paribhramaNanuM mULa kAraNa che. mokSanuM mULa - jJAnI dharmAtmA jANe che ke, huM parathI judo ja chuM. mArA gurA-doSa paNa parathI bhinna che." "rAgAdi doSa-vikArI" bhAva te mArI paryAyano aparAdha che ane te mArA svabhAvamAM to che ja nahi. "jJAna-AnaMda to mAro sahaja svabhAva che. Ama jANato hovAthI jJAnIne para sAthe ekattvabudhdhipUrvakanAM rAgadveSa thatAM ja nathI ane potAnA guNa-svabhAvanI pratIti tene kadI khasatI nathI. eTale anaMta saMsAranA paribhramaNanuM mULa "mithyAtva" tene chedAI gayuM che. ane mokSanuM mULa "samyagadarzana" teNe "bhedajJAna"nI kaLA ane "tattvanA yathArtha nirNayapUrvaka" pragaTa karI lIdhuM che. jana dharmanI parAkASTA - "akartA svabhAva" athavA "jJAtA svabhAva" "huM jANanAra chuM, karanAra nathI." A jainadarzananI parAkASTA che. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amAnya ma vya) )_ kiAThI yuva LparyApa ce). @ jatAnanuM kArya -nAnI padha" iAna_lAve__lAina jAhAhu e svabhAva I. (sAmAnya) anis tumia a (sAgajI --InsAna ane zaga rAganI sanma vaoN-12 lakSa vacce saMpa rada vadhyAna nAnI che biyA) anA dina batAna da. patha. - " niLa yA pachI je ga jIjanya che te vizaw) vyasvabhAva (nAna ) (cenue w) maitanya svAva) (lAnI ajhanI jAhapura) tApaThabhAva (gItanAgula) | sparvadha) vimAna nananana bhU jAya che. svabhAvanuM lakSa che svabhAva stha52 ThAzaka che. A _nihapa Thara ) ja che ane te paNa A 8 jAna khAna25 chuM mAne che - parane ja huM ii ( japa nai huM ja chuM mA-viparIta che vAlAno - sthaa. sAnane nAnI-nAnI basa wwwva ja thAya che.. 1 ) >>ba . nAna mAne che, je ma che tuM ? che potAnI upAdAnanI banI - e jANe mAnanI lApatA mA lala ane bALa nirbaLa thatI jAya che triI potAnI svabhAva che e rUpe paristhA che. - m e ema sthaLA che, ane juhI zuddha thad?-zu ga mAna cetanA pragaTa thApa 6 - AtmAnI anuvani sAra: - I m che te ja sajauotba che. dUtAnanuM mAruM kArya che 6 ja pApane jIgnazAnaka ane jI ajItapurva. kanubhava-bu _ nnidhAnI avyaDana pamaNe rUci chawAni zakti che ama jIe Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca samavAya (jJAnanA kAryamAM lagADavA) koI paNa kArya thAya tyAre pAMca samavAya anivArya che. 1) svabhAva 2) honahAra (niyati) (bhavitavya) 3) kALalabdhi 4) puruSArtha 5) nimitta mokSamArganI prAptino kALa hoya tyAre (samyagdarzana kevaLajJAna) cidAnaMda svabhAva upara draSTi jAya te svabhAva thayo. 1. 2. 3. 4. cidAnaMda svabhAvanI draSTi thaI te svabhAva taraphano anaMto puruSArtha che. te ja kALe A (nirmaLa) paryAya thavAnuM jJAna thayuM te kALalabdhi che. A je (nirmaLa) bhAva te kALe thayo te thavAno hato teja thayo te bhavitavya (niyati). tyAre pratikULa nimittano abhAva thayo te nimitta thayuM 5. A rIte jyAre samyagdarzananI paryAya pragaTa thAya che; AtmAnubhUti thAya che, zudhdhopayoga thAya che, tyAre A pramANe pAMca samavAya sAthe ja hoya che. (rAganI ruci pheravI ane svabhAvanI ruci karavI e jIvanA potAnA adhikAranI vAta che. ane eja satya pururSArtha che) (dravyadraSTi jinezvara bola naM 403) samayasAra gAthA 320 no sAra 1. ahAhA...! jayasena AcArya mahAmunIvara digaMbara saMtanI TIkA che. teo vanavAsI muni hatA. mukhyapaNe nijAnaMdarasamAM lIna rahetA hatA. temanI A TIkA che. 2. temAM zuM kahe che? ke paramapANiAmika paramabhAvarUpa evo je dravya svabhAva che, 3. tene grahaNa karanAra arthAt jANanAra zudhdha upAdAnabhUta zudhdhadravyArthikanaye jIva kartRttva-bhokatRttvathI zUnya che. 4. ahIM zudhdhadravyArthikanaye kahyuM ne ? matalaba ke zudhdha upAdAna to trikALa che. 5. paNa tenA lakSe je vartamAnadazA pragaTe che te paNa kartA-bhokatApaNAthI zUnya che. 6. ahAhA...! je trikALIne pakaDe evI je AnaMdanI dazA te-rUpe-je pariNata che te jIva (samyadraSTi jIva) paNa zubhAzubha rAganA ane parapadArthanA kartA-bhokatApaNAthI zUnya che. 7. have lokone bicArAone A sAMbhaLavA maLe nahi eTale kaThaNa paDe, paNa bhAI ! Aparama satya vAta che. 8. dayA, dAna, vrata, bhakti ityAdi karatAM karatAM nizcaya samakti ane nizcaya cAritra pragaTaze ema jeo mAne che temane zuddha aMtaHtattvanI khabara nathI. 9. keTalAMka to A zudhdha aMtaHtattvanI vAta ekAMta che ema mAnI uDADI de che. 10. paNa are prabhu ! AvA bhAvathI tane saMsAranuM paribhramaNa thaze. bhAI ! A tArA hitanI vAta che. enI upekSA karavAthI tane bhAre nukazAna thaze. 11. arere! sarvajJa paramezvara bhagavAna kevaLI ahIM rahyA nahi, traNa jJAna ane cArajJAnanI dazAvALA paNa rahyA nahi! A satyano hakAra konI pAse karAvavo? tuM mAne, na mAne; paNa mArga to A ja che bhAI! 12. 17 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. ahAhA...! zuddha caitanyamUrti bhagavAna saccidAnaMda prabhu paramabhAvasvarUpa che. 14. te vartamAna nirmaLa nirvikAra vItarAgI jJAnaparyAyathI jaNAvA yogya che. 15. ahAhA...! Avo AtmA jene draSTimAM Avyo, anubhavamAM Avyo te, kahe che, vyavahArano rAgano kartA nathI, bhoktAya nathI. 16. AvuM vastunuM svarUpa che. rAganI vRtti uThe teno kartA-bhoktA to nathI paNa baMdha mokSanAM kAraNa ane pariNAmathI AtmA zUnya che. ahAhA...! samyagdarzananuM dhyeya je trikALI zuddha AtmA te samyagdarzana jJAna cAritranA pariNAmathI rahita che. bhagavAna AtmA trikALI ekarUpa dhruva vastu che. ane baMdha-mokSa Adi eka samayanI paryAyaavasthA che. bhAI ! Avo mArga che, sarvajJathI siddha thayelo ho! prazna - AtmAnuM svarUpa bolavAmAM jeTaluM sahaja dekhAya che eTaluM sahaja amane prApta thAya kharUM ? samAdhAna - svabhAva sahaja che, paNa anAdino vibhAvamAM paDelo che eTale sahaja dekhAtuM nathI. tenA jJAna, AnaMda, astitva, vastutva Adi badhA guNo anAdi-anaMta sahaja che. tema ja vastu pote paNa sahaja che, koIe banAvI nathI. je svabhAva hoya te sahaja hoya, tathA potAnA svabhAvamAM javuM te paNa sahaja che; paNa parapadArthane potAnA karavA te azakya che. jaDa ane cetana potAnuM kArya juduM-juduM karyA kare che. jaDa potAnuM thatuM nathI. kayAMthI thAya? kemake jaDa ane caitanya baMne judAM che ne judAM hoya te eka kayAMthI thAya? Ama jaDa potAnuM thatuM nathI. paNa caitanyane-potAne grahaNa karIne potArUpa thavuM te sahaja che. potAnA svabhAvarUpe pariNamavuM te sahaja che. jema pANI zItaLa che tene zItaLatArUpe pariNamavuM te sahaja che. pANI agninA nimitte garama thayuM, paNa tene zItaLa thavuM sahaja che, kAraNa ke te pANIno svabhAva hovAthI agnithI chUTuM paDe eTale zItaLa thaI ja jAya che. paNa pANIne ema ne ema garama rAkhyA karavuM te azakya che. tema anaMtakALa gayo to paNa jIva zarIrarUpe thayo nathI, te rUpe thavuM azakaya che kAraNa ke parapadArtha che tenI sAthe rahe to paNa jaDarUpe thAya nahi. AtmA potA tarapha vaLe, jJAyakane grahaNa kare to thoDA ja kALamAM svAnubhUti ane kevaLajJAna pragaTa thAya che, kAraNa ke te potAno svabhAva che. tene mATe anaMtakALa joIto nathI. parapadArthane potAnA karavAmAM anaMtakALa gayo, to paNa potAnA thayA nahi. jyAre potAne grahaNa karavAmAM anaMtakALa joIto ja nathI, asaMkhya samayamAM ja kevaLajJAnanI prApti thAya che. mATe potAne grahaNa karavo-potAnI prApti karavI te sahaja che. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. - 2. jaina darzananuM rahasya karmanuM svarUpa, sthiti ane phaLa anAdi kALathI jIva ane karmano saMbaMdha che. karma baMdhana che. saMsAra paribhramaNa che. karaNAnuyoganA zAstromAM karmano vistArathI varNana che. bahuja sUkSma varNana che. karmanI svataMtra sattAno svIkAra karo. kArpaNa zarIra jIvanI sAthe anAdithI che. paNa jIva enAthI bhinna che. e dravya karma aMnata prakAranA che. emAM prayojanabhUta mukhya ATha gaNavAmAM AvyA che. 1. cAra dhAtI karma 2. cAra adhAtI karma dhAtI karma:- 1. jJAnAvaraNIya 2. darzanAvaraNIya 3.mohanIya 4. aMtarAya adhAtI karma :- 1. nAma 2. gautra 3. AyuSya 4. vedanIya A dravya karmanA pudagala paramANu jaDa che, acetana che, rUpI che, e pudagala dravya che emAM cetanA nathI-ajIva che. jayAre jIva eka caitanya sattA che - jJAna darzanayukta che. jIva ane karma nI sattA bhinna-bhinna che. baMnenA dravya guNa-paryAya bhinna bhinna che. baMne svataMtra dravya che. A deha eTale mana vacana kAyA e pudagala paramANuono jaththo che. emAM cetanA nathI-tevIja rIte karmanA pugala paramANu paNa ajIva che. emAM cetanA nathI, na jaDa che. jevI rIte AtmA ane deha bhinna-bhinna sattA che tevI ja rIte AtmA ane dravya karma bhinna-bhinna sattA che. cha dravyamAM jIva ane pugala bhinna-bhinna batAvAmAM AvyA. sAta tattvamAM jIva ane ajIva bhinna-bhinna tatva che baMnemAM A je bhinnatA che- bheda che tenuM jJAna karAvavAmAM AvyuM che. Anu nAma bhedajJAna. anAdithI baMneno saMyoga jovAmAM Ave che tethI ajJAnI jene bhedajJAnano abhyAsa nathI e jIva ane karma baMne sAthe maLIne kArya kare che evI bhrAMtimAM che. kharekhara paramArtha daSTithI joIe to jIva ane dravyakarmano kartA-karma saMbaMdha nathI paraMta nimita-naimitika saMbaMdha jovAmAM Ave che e dhyAnathI samajavA jevI vastu . 5. karmanuM vAstavika svarUpa samajIeH dareka samaye karmano udaya che eno artha samajIe. karmano jIva sAthe rahevAno kALa niyata che. karmanI sthiti, prakRti, pradeza ane anubhAga samajavA jevA che. jayAre e niyata kALa pUro thAya che tyAre e karmano AtmA sAtheno saMyoga pUrNa thAya che. ane karma tyAMthI chUTA paDavA taiyAra thAya che ane kArya dravyAnuyoganA siddhAMta pramANe 1. svataMtra 2. kramabaddha 3. upAdAnanI yogyatA pramANe thAya che temAM bIjI satAno vikSepa nathI. te vakhate zuM jovAmAM Ave che? anAdithI bhrAMtimAM jIve potAnA mAnyA che - jema ke deha strI-putra-saMbaMdhIo, prApta sAmagrI roTI, kapaDA, makAna, dhana, ane deva-guru-zAstra emanuM kAMIka pariNamana jovAmAM Ave che kAraNa ke pratyeka dravyadravya-guNa-paryAyAtmaka hovAthI potAnA guNone TakAvI pariNamI rahayo che A vastuvijJAnano siddhAMta che. e jIvane anukULa ke pratikULa jaNAya che. 3. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. 7. jIvanI vartamAna jJAnanI paryAyano upayoga tyAM jatAM e paristhitinuM jJAna thAya che. tene karmano udaya kahevAmAM Ave che-tyAre karmano kharI javAno kALa che. jIvanI chavAstha avasthAmAM te ja samaye cAritraguNanI paryAyamAM rAga-dveSanA pariNAma svataMtra jovAmAM Ave che ene zubha ke azubha bhAva paNa kahevAmAM Ave che. have miththAmAnyatAthI vartamAna jJAnanI paryAya e saMyogo sAthe ekatva kare che-saMyogo sAthe joDAI jAya che ane duHkhano anubhava kare che. have paramArthathI joIe to jIvanA rAga-dveSa pariNAma che te paNa 1. svataMtra 2. kramabaddha 3. potAnI upAdAnanI yogyatAthI thAya chepotAnA kAraNe thAya che e caitanyanI pariNatI che jIvanI paryAyamAM thAya che emane cidAbhAsa kahevAmAM AvyA cheprathama e jIvano aparAdha che ema svIkAra karAve che. eka samayanI bhUla anAdithI cAlI Ave che. te kALe mithyAtvAdi jaDa pudagalanA pariNAma che, te karmanA potAnA kAraNe jaDanA pariNAma che, te navA karma AvavAnuM nimitta che mATe tene Azrava kahayAM che. e dravya Azrava che. have te navA karmanA AstramAM nimitta kayAre thAya ? ke jUnA karmanA udaya vakhate jIva moha ane rAga-dveSa vaDe emAM joDAya to navA karmanA AvAmAM nimitta che jIvano svabhAva nahI ema AdhyAtmanI apekSAe vAta che. karma AstravaNamAM nimittapaNAnuM nimitta moha- rAga-dveSa che ke je o jIvanA ajJAnamaya AtmapariNAma che - potAnA kAraNe thayelA che ane teja kharekhara strava che tene bhAva Asrava kahevAmAM Ave che. ' A bhAva Asrava duHkharUpa che du:khanA kAraNa che tethI e siddha thAya che du:khanu kharekhara kAraNa mithyAtva che ane gauNapaNe tenI sAthe rahelA rAga-dveSanA pariNAma che. jIvanI potAnA ane paranA svarUpa saMbaMdhI viparIta mAnyatA che e bhUla sauthI moTuM pApa che. e mithyAtva pApano bApa che e samajavA jevuM che. jIva anAdithI mithyAdraSTi che e ja duHkhanuM kAraNa che. e mithyAtva bhAvamAM anaMta naraka nigodanA bhava karavAnI tAkAta che. mithyAtva e ja saMsAra paribhramaNanuM mULa kAraNa che. have jo A bhavamAM mithyAtvanA nAzano upAya bhedajJAna ane yathArtha nirNaya nahI karavAmAM Avaze ane trasa paryAyano je 2000 sAgaropamano kALa - pUro thaI jaze to niyamathI jIva pAcho nigodamAM cAlyo jaze ane anaMtakALa tyAM du:kha bhogavavuM paDaze. 3. tamane zu prApta thayuM che ? tenuM jJAna karAvIe AryakSetramAM janma : cothA kALamAM jayAM RSabhadevathI mahAvIra paryaMta | tIrthaMkaro vIcAratA hatA. 2. manuSya tarIke janma : bahu puNyanA yogyathI A manuSya tarIke avatAra thavo. jaina kuLamAM janma : je kuTuMbamAM janma thayo tyAM tane vitarAgI deva-gurU zAstrano janmathI paricaya thayo che. 4. pUrNa AyuSya : (60 varSa pasAra thaI gayA e pUrNa AyuSya batAve che). 5. taMdurasta AyuSya : hajI Indriyo ane mana jenuM jJAna avalaMbana le che e Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. vizeSa puNyanA udaya : sAmAnya roTI, kapaDA, makAna saMbaMdhI bijA jIvo karatAM vizeSa anukULatA jovAmAM Ave che. : saMbaMdhIyo mitro sAdhakSma jIvo sAmAnya rIte anukULa : saMjJI paMcendriya manuSya thavuM eTale jJAnano vizeSa upADa che anukuLa saMbaMdhIo kSayopazama labdhi $ 9. vizuddhi labdhi : pariNAma vizuddha thAya che. kaSAya maMda thayA che. svarUpa samajavAnI rUci ane jijJAsA thaI che. 10. dezanA labdhi ': tArI rUcI pramANe vItarAgI bhagavaMtonI dezanA (mArgadarzana) prApta thaI che. ATaluM badhu tane prApta thayuM che have puruSArtha karI tArA AtmAnuM hita karavAno avasara Avyo che. 4. A manuSya bhavamAM zuM karavuM enA preraNAdAyaka gurUdevanA vacano 1. he jijJAsu! tuM nigodamAMthI bahAra nIkaLyo che, manuSyapaNuM pAmIne paMcama paramabhAvane batAvanArI jinavANI sAMbhaLavA Avyo che, sAMbhaLe che to tuM paramAtmApaNe pariNamI zake evo ja cho. ame tane kahIye chIe ke tuM svabhAvapaNe pariNamavAne lAyaka ja cho. mATe saMdeha na kara, niHsaMdeha thA. vizvAsa lAva , paMcama Aro ke ochA puNya ke paryAyamAM ochapa lakSamAM na le. tuM pUraNa paramAtmA tatva cho ne te paNa te paNa pariNamavAne lAyaka ja cho. sarvajJo, saMto, zAstro pokAra karIne ame kahe che ke pahelAmAM pahelo AtmAne jANavo, AtmAne anubhavavo enA vinA eka DagaluM paNa AgaLa nahi cAle. AtmAnuM paramArtha svarUpa batAvavA sIdhI vAta karI che ke pahelAmAM pahelo AtmAne jANI anubhava kara. Atma anubhava sivAya badhA mIMDA che. lAkha kaSAyanI maMdatA kare, lAkho zAstra bhaNe, paNa anubhava vinA badhAM mIMDA che. ekaDA vagaranA mIMDA che. dravyaliMgI munIe zuM nathI karyuM eno vicAra kara. agIAra aMga ane nava purvano zAstra abhyAsa karyo, rAjapATa choDI munI dIkSA grahaNa karI aThAvIsa muLa guNa doSa vagara pADayA paNa svabhAvanI rUci-pratitI na karI. samyakattva pragaTa na karyuM AtmAno anubhava na karyo. samyagdarzana karavA mATe vAraMvAra bhedajJAna ane tatvanA nirNayano abhyAsa karavo - Aja svAdhyAya karavo vicAra karavo, maMthana karavuM AnAthI tattvano nirNaya thAya che. nirNaya pAko thatAM samyagdarzana thAya che. A to saMpUrNa AtmA pratye samarpaNanI bhAvanA che. Akho divasa, nivRtta thaIne zAstrano abhyAsa karavo, vicAra manana karIne tatvono nirNaya karavo ane zarIrAdithI ane rAgathI bhinnatAno abhyAsa karavo. rAgAdithI jJAnanI bhinnatAno abhyAsa karatAM karatAM AtmAno anubhava thAya che. sukhI thavAno A ja eka upAya che. bhAI ! atyAre to potAnuM kAma karI levA jevuM che are mA-bApa, bhAI-bahena sagA saMbaMdhI Adi aneka kaDhaMbIo marIne kayAM gayA haze ? enI kAMI khabara che? are mAre mArA AtmAnuM hita karI levA jevuM che ema ene aMdarathI lAgavuM joIe. AhAhA...! - sagA-saMbaMdhI badhA cAlyA gayA, tenA dravya-kSetrakALa - Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAva bhava badhu pharI gayuM. zarIranA anaMtA rajakaNo kayAre ane kayAM kema thaze enI che khabara? mATe jAgatA raheze te bacaze. AvI jAtanI vairAgyanI preraNA che. jayAre juo tyAre nigodanA eka zarIramAM rahelA anaMta jIvonA anaMtamAM bhAge e ja mokSe jAya. AhAhA...! e nigodamAMthI nIkaLIne AvA manuSyanA bhAva mathAne vItarAganI vANI maLI. e to dhanya bhAgya ! mahA puNyanA thoka hoya - meru jeTalA puNyanA thoka hoya tyAre Avo yoga maLe che. have kAma karavuM enA hAthanI vAta che. bhAI! AvA kALe tuM tAruM kAma karI le. A apUrva avasara che. tArI mohajanIta haTha choDI de. parathI ekattva e ja anAdino eka roga che ane enuja ene duHkha che parathI vibhakta -bhedajJAna e eka ja upAya che. basa AkhA samayasAramAM pahelethI TheTha sudhI A ekaja vAta che samajIne samAI javAnI vAta che mithyAtva e moTAmAM moTo kaSAya che. tattva nirNaya karatAM te maMda thatuM jAya che. nirNaya puro thaI gayo eTale eno abhAva thaI jaze samyagdarzana pragaTa thaze. badhI vAta karIne kahevuM che. ekaja, "dravya sanmukhathA pahelAM rUcithI ne pachI puruSArthathI." mAruM tattva ane sadAya anukULa ja che jeTalI caitanya kalpavRkSanI ekAgratA karuM eTala moja che mAre bIjAnI jarUra nathI. svAdhInatAno A mArga che. bAkIto saunA pariNAmanI javAbadArI saunA mAthe che. 10. samyagdarzana thayuM eTale anaMta anaMta kroDa rUpIyAnuM devuM cukavAI gayuM. mAtra aDadhA rUpIyAnuM devuM bAkI rahe che. te ekAda be bhavamAM cUkAI jaze. Avo vItarAgano mArga che. 5. AtmAnubhUti saMbaMdhIta preraNAdAyaka gurUdevanA vacano - huM jJAyaka chuM-jJAyaka chuM--jJAyaka chuM - ema aMdaramAM raTaNa rAkhyA karavuM, jJAyaka sanmukha DhaLavuM, jJAyaka sanmukha ekAgratA karavI. AhAhA ! e vartamAna jJAnanI paryAyane jJAyaka sanmukha vALavI bahu kaThaNa che, aMnato puruSArtha mAMge che. jJAyaka taLamAM paryAya pahoMcI, AhAhA... enI zI vAta evo pUrNAnaMdano nAtha prabhu! enI pratItimAM enA vizvAsamAM bharosAmAM Avavo joIe ke aho! eka samayanI paryAya pAchaLa AvaDo moTo bhagavAna te huM ja.! zraddhA evI hoya ke rAgane ghaTADe, jJAna evuM hoya ke je rAgane ghaTADe, caritra evuM hoya ke rAgane ghaTADe. zAstranuM tAtparya vItarAgatA che. kramabaddha paryAyanI zraddhA paNa ene kahevAya je rAgane ghaTADe. kramabadhAnI zraddhAmAM akartApaNuM Ave che. je thAya tene kare zuM ? je thAya tene jANe che. jANanAra rahetAM jJAtA rahenAM, rAga TaLato jAya che ne vItarAgatA vadhatI jAya che. vItarAgatA vadhavI e ja zAstranuM tAtparya che. eka be ghaDI zarIrAdi mUrtika dravyono pADozI thaIne jJAyakabhAvano anubhava kara. jema rAgano ne puNyano anubhava kare che e to acetanano anubhava che. cetanano anabhava nathI. mATe ekavAra mArIne paNa, zarIrAdino pADozI thaIne, ghaDI bevaDI paNa jJAyakabhAvanuM lakSa karIza to turata ja AtmA ane rAganI bhinnatA thaI jaze ane jevuM tAruM AtmasvarUpa che tevo anubhava thaze. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. AcAryadeva karUNA karIne kahe che ke he AMdhaLA .tane vepAranA copaDA Adi aneka kaLAnuM badhuM jANapaNuM che ane tArA sukhanuM nidhAna tArI vastunuM tane jJAna nahi ! tuM svayaM jayoti svarUpa che!, sukhanuM dhAma cho, tenuM tane zAna nahi, bhAna nahi, zraddhA nahi ane duHkhanA kAraNabhUta bAhA padArthanuM jJAna, AhAhA-kevI vAta che. jANanArane jANa nahi - e te kevuM jJAna ! anubhava thato nathI emAM amAro zuM doSa che? A parano, utsAha Ave che e ja doSa che, ane potAno utsAha nathI Avato, paramAMja sAvadhAnI rAkhe che ane potAmAM sAvadhAna nathI thato e ja doSa che. paranuM mAhAlya Ave che ane potAnA svabhAvanuM mAhAtma AvatuM nathI e ja doSa che. saMkSepamAM A moTo doSa che. jene caitanyanuM lakSa baMdhANuM che enu jora (sahaja ugrapuruSArtha) caitanya tarapha vaLI rahyuM che. A ja svabhAva che, A ja svabhAva che. ema svabhAvamAM ja jora hovAthI ame tene ochI zradhdhi vALo kema dekhIye ? mithyAdaSTi hovA chatAM te samyaka sanmukha thaI gayo che te samyapha levAno che. AtmA eTale samajaNano piMDa -jJAnano piMDa- basa AmAM to samajavuM-- samajavuM--samajavuM ja eka Ave che. bIjuM kAMI karavAnuM AvatuM nathI ! paNa samajavuM e karavuM nathI ? e zraddhA-jJAnanI kriyA zuM nathI ? samajavAnuM ja eka karavAnuM che. paratuM samajavAnuM karavuM, jJAna karavuM enuM ene mAhAlya AvatuM nathI. prazanaH rUci thAya ane ahIM samyagdarzana na thAya to bIjA bhavamAM samyagdarzana thAya evuM kAMI kharuM? uttaraH rUci thAya ene thAya, ene thAya ja--thAya ja-thAya ja thAya -thAya ne thAya ja. yathArtha rUci ane lakSa thAya ene samyagdarzana na thAya ema traNa kALamAM bane ja nahIM. vIryamAM hiNapa - hatu utsAha na Avavo joIe. vIryamAM utsAha- nizaMkatA AvavI joIe. kArya thaze ja ema ene thavuM joIe. karmanI hayAti chatAM, vikAranI hayAti chatAM, alpajJAnanI hayAti chatAM, jeno daSTimAM niSedha thaI gayo, chatAne achatA karyA ane bhagavAna purNAnaMda paryAyamAM achato, apragaTa chatAM zraddhA-jJAnamAM tene chato karyo. enuM nAma ja samyagdarzana che. paryAya jo dazya hai, usako adazya karake, aura guNabheda jo dazya hai usako aThazya karake aura dravya jo adazya che, usako dezya karake, pUrve anaMtA tIrthakarone samyagdarzana pAyA hai, yaha eka hI mArga che, eka hoya traNa kALamAM paramArthano paMtha. A vAtano vizvAsa Avavo joIe. A saMpUrNa sAdhanAno-jaina darzananA rahasyano sAra che. AtmAnubhUti e ja jaina zAsana che. jana sanAtana vItarAga- darzana anAdi-anaMta sanAtana vItarAga digaMbara paraMparA eja satyadharma che, vizvadharma che, e vastu svarUpa batADe che. samyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatArUpa mokSamArga traNakALa traNa lokamAM eka ja che. e mokSamArganA sAcA nimitta vItarAgI deva-gurU-zAstra (dharma) che. "sahaja * AtmasvarUpa sarvadeva parama gurU" Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana sanAtana vItarAga- darzana anAdi-anaMta sanAtana vItarAga digaMbara paraMparA eja satyadharma che. vizvadharma che, e vastu svarUpa batADe che. samyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatArUpa mokSamArga traNakALa traNa lokamAM eka ja che. e mokSamArganA sAcA nimitta vItarAgI deva-gurU-zAstra (dharma) che. "sahaja AtmasvarUpa sarvajJadeva parama gurU" jaina zAsana eTale vItarAga vijJAna -yathArtha vastu svarUpa. "tatvajJAna" e jaina darzananuM rahasya che. pratyeka dravya "dravya-guNa-paryAyAtmaka" che evuM cha dravyanu svarUpa che. 1) jIva 2) pugala 3) dharma 4) adharma 5) AkAza 6)kALa sAta tatvo dvArA mokSamArganuM yathArtha nirUpaNa karanAra jaina darzana 1) jIva 2)ajIva 3)Azraya 4)baMdha 5) saMvara 6) nirjarA ane 7)mokSa anekAnta e jainazAsanano AtmA che, syAdavAda e jainazAsananI kathanazailI che, nizvaya ane vyavahAra pUrvaka vastu svarUpanu yathArtha pratipAdana karanAra jaina darzana alaukika che. ati durlabha che. jaina tatvano AdhAra mULabhUta sidhdhAMto che. 1) dravyanI svataMtratAno siddhAMta ( svayaM saMcAlIta vizva vyavasthA) pratyaka dravya potAnuM svataMtra svayaM astitva TakAvIne svataMtra pariNAmI rahyo che. dravya-guNa paryAya e traNe svataMtra che. 2) kramabadhdha paryAyano siddhAMta dareka dravyanI dareka guNanI paryAya nizciMta kramabadhdha che. je dravyanu, je kSetre, je kALe, je bhAve je nimitathI sarvajJa deve je pramANe pariNamana joyu che te dravyanuM te kSetre te kALe te bhAve te ja niyamathI te ja pramANe pariNamana thAya emAM narendra, devendra ke jinendra kAMI karI zake nahi. 3) upAdAna nimittanI svataMtratAno siddhAMta dareka paryAya tenI upAdAnanI yogyatA pramANe thAya che tyAre nimittanI hAjarI hoya che paNa nimitta kAMI karatuM nathI. 4) pAMca samavAya kArya thavAmAM pAMca 1) svabhAva 2) niyati 3) kALalabdhi 4) nimitta ane 5) puruSArtha sAtheja hoya che. dharmanuM prayojana zuM che? zuM kAma dharma karavo joIe? 1) sukhanI utpati 2) sukhanI vRdhdhi 3) pUrNa sukhanI prApti. mokSa eja AtmAnuM hita che. du:khamAMthI chuTakAro eja muktino upAya che. te samaye sarva karmono svayaM kSaya thaI jAya che. "anubhUti", "AtmAnubhUti", "svAnubhUti" eja jaina zAsana che. dharmanI zarUAta - atindriya sukhanI zarUvAta AtmAnubhUtithI thAya che. AtmAnubhUti ja Atmadharma che, AtmadhyAna che. AtmanI nirvikalpa avasthA eja AtmAnubhUti che. dharmanI zarUAta je AtmanubhUtithI thAya che te vakhatanA dhyAnane "dharma dhyAna" kahevAmAM Ave che. tenuM ja nAma samIkIta che. te ja nizcaya samyagdarzana che. zraddhAguNanI nirmaLa pariNatI che. dharmanI pUrNatA paNa AtmAnubhUtinI putAmAM che. te kevaLajJAna pragaTa thatAM, anaMta catuSTaya pragaTa thatAM sAdhanAnI pUrNatA thAya che. te vakhatanA dhyAnane "zukala dhyAna'' kahevAmAM Ave che. ane pachI sidhdha dazA pragaTa thAya che. e saMpUrNa zudhdhatAnI sthiti che. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. 10. ra jyAM upayoga potAnA svabhAvamAM che, vartamAna jJAnanI paryAya pote potAne jANavAmAM lIna che te anubhUtinI dazA che. ane teTalo samaya atindriya sukhanuM vedana che. AtmAnubhUti e ja sukhAnubhUti che. vItarAgI pariNatinI utpattine bhagavAne ahiMsA kahI che. bhedajJAna ane tatvano nirNaya enA mukhya AdhAra che. "jJAnamAtrA'' AtmAmAM lIna thavuM, tenAthI saMtuSTa thavuM ane tenAthI ja tRpta thavuM - e ja paramadhyAna che. dravyamruSTi e ja samyagdaSTi tenAthI vartamAnamAM atindriya AnaMda anubhavAya che. AvI AtmAnI prathama darajjAnI avasthA dRSTimokSa A kALamAM A kSetramAM zakaya che. asaMbhava nathI. te anaMto puruSArtha mAMge che. mahAvarAthI e sahaja ja che. pachI thoDAka kALamAM pUrNa sukhanI - kevaLa jJAnanI prApti thAya che. AvuM pragaTa karanAra puruSa (AtmA) te sukhane jANe che. bIjAno emAM praveza nathI. 8 jaina sanAtana vItarAga darzana 1 2 2 2 vItarAgI pariNatinI utpattine bhagavAne ahiMsA kahI che. ahiMsA paramo dharma' saccidAnaMdamaya bhagavAna AtmAno svAda-anubhava levAmAM Ave tyAre dharma thAya che. A ja mArga che A ja sAdhana che. bahAranA kriyAkAMDa ke zubharAgamaya pariNamana e dharma nathI. anubhava saMbaMdhI thoDuMka ciMtavana (1) anubhava ciMtAni ratana, anubhava ke rasakUpa.... anubhava mAraga maukhako, anubhava maukha svarUpa. (2) vastuvicAra dhyAvataiH / mana pAme vizrAma; rasa svAdana sukha upaje, anubhava tAko nAma. (3) upaje moha - vikalpathI, samasta A saMsAra, aMtarmukha avalokatA, vilaya thatAM nahi vAra. (4) bhagavAna AtmA paramArtha svarUpa - AnaMda rasano-zAMta rasano-akaSAya rasano samudra che. temAM aMtarbhagra thatAM zAMta rasano-AnaMda rasano AhlAdakArI svAda Ave che AnuM nAma jina-zAsana che. (5) Atma anubhavanI je dazA che - te samyaktva che ane te dharma che. te saMvara - nirjarA - mokSa che. A ja eka sukhI thavAno upAya che. mokSa che - sukhanI paryAya pragaTa thaI zake che. (2) svabhAvano svIkAra - tuM cho mokSasvarUpa sAra H (1) (3) teno upAya che. vartamAna jJAnanI paryAya svabhAvanuM AlaMbana laI tyAM ekAgra thAya to mokSanI paryAya pragaTa thAya che. 'vItarAgatA' (1) vastu pote mokSasvarUpa ja che. tenuM sAmarthya tenI zakti - tenuM sattva sadA mukta svarUpa ja che. (2) paNa A to paryAyamAM mukti thAya che, anubhavAya che. (3) jeNe AtmAne abaddhaspaSTa jANyo teNe jaina zAsa jANyuM che. (4) bhagavAna AtmAne rAga ane karmanA baMdharahita jANanArI je zuddhopayoganI pariNati che te jaina zAsana che. azuddhopayoga (zubhAzubhabhAvarUpa)-rAganI pariNati kAMI jaina zAsana nathI.. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. svAnubhUti 1. 1. vyAkhyAH - sva eTale AtmA potAnA AtmAno anubhava eja svAnubhUti che." vidhi - vartamAna jJAnanI pragaTa paryAya parano pakSa choDI, nija bhagavAna AtmA - paramapariNAmika bhAva- je draSTino viSaya che, teno pakSa laI, tenI rUci, pratitI ane lakSa (potAnA svabhAvano nirNaya) kara che ane temAM ekAgra thAya che. to prati samaya te jJAnanI paryAya zuddhAtmAnA AzrayathI zuddha thatI jAya che (jevo svabhAva che e rUpe pariNamI jAya che) ane jo AvuM dhyAna be ghaDI (aDatAlIsa mInITa) dhArAvAhI cAle to e jJAnanI paryAya dakSa thaI pUrNa zuddha thaI jAya che ane e zuddha jJAnanI paryAyamAM bhagavAna AtmA apUrva atIniya AnaMda sAthe atIndriyajJAnamAM jaNAya che, ene ja "AtmAno anubhava" athavA svAnubhUti kahevAya che." dharmanI paribhASAmAM ene "samyagdarzana' (samakita) athavA AtmajJAna kahevAmAM Ave che. jIvane prathama vakhata AvA atIndriya sukhano anubhava thAya che. kevaLajJAna thatAM pUrNa sukhanI prApti thAya che. AtmadharmanI zarUAta A nirvikalpa anubhUtithI ja thAya che. A eka samayanI vItarAgI paryAya" che. ' "vItarAga cAritra' tyAra pachI ja aMgIkAra karavAmAM Ave che. ane kevaLajJAna thatAM pUrNa "vItarAgatA' pragaTa thAya che. $ $ $ che. AtmAnubhUti ane dhyAna 1) AtmAnubhUti eja "Atmadharma che. 2) dharmanI zarUAta AtmAnubhUtithI ja thAya che. te vakhatanA dhyAnane dharma dhyAna" kahevAmAM Ave che. tenuM ja nAma "samakata' che. 3) dharmanI pUrNatA paNa AtmAnubhUtinI pUrNatAmAM che. te kevaLajJAna pragaTa thatAM Atma sAdhanAnI pUrNatA thAya che. te vakhatanA dhyAna ne "zukala dhyAna" kahevAmAM Ave che. 'kevaLa nija svabhAvanuM akhaMDa varte jJAna; kahIe kevaLajJA te, dahe chatAM nirvANa.' AtmAnubhUti' ja "AtmadhyAna' che. 5) "AtmAnubhUti' eja "jaina zAsana che. jyAM svaupayoga" potAnA svabhAvamAM ekAgra che, tyAM jJAnanI paryAya pote potAne jANavAmAM lIna che te anubhUtinI dazA che ane tene "zuddhopayoga" paNa kahevAmAM Ave che. ane teTalo samaya sukhanuM vedana che. AtmAnubhUti' eja "sukhAnubhUti che. Aja zAMti ane sukhano pahelAmAM pahelo upAya che. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhava saMbaMdhI vizeSa anubhavanuM lakSaNa : 'vastu vicArata dhyAvate, mana pAme vizrAma; rasa svAdana sukha upaje, anubhava yAko nAma." artha - AtmapadArthano pathArtha vicAra ane dhyAna karavAthI cittane je zAMti maLe che tathA Atmika rasano AsvAda karavAthI je sukha prApta thAya che tene ja "AtmAno anubhava" kahe che. anubhavano mahimA anubhava ciMtAmaNi ratana, anubhava che rasakUpa; anubhava mArga mokSano, anubhava mokSa svarUpa." artha - anubhava ciMtAmaNi ratna che, anubhava zAMtI rasano kUvo che, anubhava mokSano mArga che, anubhava pote mokSa svarUpa che. anubhUtinI vidhiH anaMta guNasvarUpa bhagavAna AtmA, tenA ekarUpa vItarAga svabhAve lakSamAM laI, parano pakSa choDI, tene ekane dhyAnano dhyeya, jJAnano zeya, zraddhAno zraddheya banAvI vartamAna pragaTa jJAnanI paryAya" dakSa (nipaNapravINa) thaI temAM ekAgratAno dhArAvAhI (niraMtara) abhyAsa karatAM e paryAya svabhAvanA Azraye nirmaLa thatI jAya che ane e pUrNa zuddha thayelI jJAnanI paryAyamAM Anadano vedana sahita bhagavAna AtmA pratyakSa anubhavamAM Ave che. "anubhUti' nI A eka ja vidhi vItarAgI paramAtmAe batAvI che. A eka ja sukha prAptino upAya che. 4. AtmasattAno anubhava nirvikalpa che. zuddha sattAnI prApti - anubhavamAM ja che. jemAM laukika jJAna nathI... 2. jemAM laukika rItarivAjonIna vidhi che ke na niSedha che. jemAM laukika vAtonuM khaMDana (jema mUrtine Izvara kahevA e loka vyavahAra che ane mUrtipUjAnuM khaMDana karavuM te loka sthApanAno uccheda karavA barAbara che. sattAmAM te baMne nathI.) pApa- puNyano kleza nathI. koIpaNa kriyAnI jemAM AjJA nathI. jemAM rAga-dveSa kAI nathI-vItarAga pariNati che. . jemAM baMdha-mokSa kAMI nathI-mAtra jANapaNuM ja che. jemAMna svAmI (prabhu) che, na sevaka (dAsa) che. jemAM UMca-nIcano koI bheda nathI 10. jemAM kuLa.cAra (kuLa pramANenI kaI vidhinathI. jemAM vAda-vivAda, hAra-jIta kAMI nathI. 12. jemAM koI guru nathI, koI ziSya nathI. 13. jemAM kAMI hAlavuM-cAlavuM nathI (sthiratA) che. 14. jemAM brAhmaNa, kSatriya, vaizya, zuddha koI varNa nathI. 15. jemAM koInuM zaraNa nathI (mAMgalikanA cAra zaraNa) 7. 9. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evI zuddhasattA anubhavarUpI bhUmimAM ja prApta thAya che. AtmasattAno anubhava nirvikalpa ja che. jemAM koI paNa jAtanA vikalpane sthAna nathI. jeo mokSamArga che te sadAya Atmaanubhavo rasa dRDha kare che - Atma anubhavano ja pATha bhaNe che. athavA AtmAnuM ja raTaNa lAgyuM rahe che. huM jJAna AnaMda svarUpa caitanya sattA chuM." AtmAnubhUti e ja jena zAsana 1. anubhUti' eja jainazAsana che. jaina zAsana eTale yuti ane anubhavano bhaMDAra sukhanI utpatti, sukhanI vRddhi ane pUrNa sukhanI prApti e ja dharmanuM prayojana che. sukhAnubhUti e ja jaina zAsana che. jaina zAsana eTale vItarAgatA" jevo vItarAga svabhAva zaktirUpe sattAmAM paDelo che, te paryAyamAM vItarAgatA pragaTa thAya e ja jaina zAsana che. jaina zAsana eTale dareka pratye saMpUrNa ane svAdhIna (rasvataMtra) batAvanAra sanAtana anAdi-anaMta vizvano dharma. pratyeka AtmA paramAtmA svarUpa ja che ane paramAtmApaNuM pragaTa karI zake che. 4. "anekAnta" e jenazAsano AtmA... dareka vastu potApaNe che ane parapaNe 5. "syAvAdI e jainazAsananI kathana zailI.. dareka kathana apekSA sahita hoya che. sArabhUtaH caitanyamUrti AtmA sUkSma arUpI atIndriya vastu che, e kAMI indriyagrAha vastu nathI ke je indriya ane mananA avalaMbana vaDe jaNAI jAya e to aMtarmukha jJAnano viSaya che. atIniya hovA chatAM aMtarmukha jJAna vaDe "svAnubhava' mAM AvI zake evo caitanya camatkAra mahAna padArtha che. "atIndriya" jJAna vaDe 'atIndriya sakha' nI A anubhUtinI dazAmAM sahaja prApti thAya che e batAvanAru sadAya jayavaMta vartatuM janazAsana che. svAnubhUti prApta karavA jIve zuM karavuM ? svAnubhUtinI prApti mATe jJAnasvabhAvI AtmAno game tema karIne paNa deDha nirNaya karavo. jJAna svabhAvI AtmAno nirNaya daDha karavAmAM sahAyabhUta 1. tatvajJAnano (sAtatattvono yathArtha svarU5) dravyonuM svayaMsiddha satpaNuM ane svataMtratA dravya-guNa-paryAya-utpAda-vyaya-dhrotha kramabaddha paryAyano siddhAMta upAdAna-nimittanI svataMtratA... nizcaya ane vyavahAra jIva ane zarIranI taddana bhinna bhinna kriyAo puNya ane dharmanA lakSaNa bheda-svaparanuM bhedajJAna... vItarAgI deva-guru zAstranuM yathArtha svarUpa AvA aneka viSayonA sAcA bodhano - abhyAsa karavo. 3. tIrthakara bhagavaMtoe kahelAM AvAM aneka prayojanabhUta satyonA abhyAsanI sAthe sAthe sarva tattvajJAnano ziramora-mugaTamaNi je "zuddha dravya sAmAnya arthAt je 4 4 3 4 bA Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraporiNAmika bhAva eTale ke zAyaka svabhAvI zraddhAtmadravya sAmAnya je svAnubhUtino AdhAra che, samyagdarzanano Azraya che , mokSamArganuM AlaMbana che. sarva zudhdhabhAvono nAtha che-teno divya mahimA hadayamAM sarvAdhikapaNe aMkita karavA yogya che. te nija zuddhAtmadravyano Azraya karavAthI ja atIniya AnaMdamaya svAnubhUti prApta thAya che. AvA anubhava vinA AtmA samyakapaNe dekhAto-zraddhAto ja nathI, tethI svAnubhUti vinA samyagdarzanI-dharmanI zarUAta ja thatI nathI. prazaH - samagdarzana pragaTa karavAno upAya zuM che? uttara: AtmA ane para dravyo taddana judAM che, ekano bIjAmAM atyaMta abhAva che. cha e dravyonI sattA bhinna bhinna che. eka dravya, tenA koI guNa ke tenA koI paryAya bIjA dravyamAM, tenA guNamAM ke tenA paryAyamAM praveza karI zakatAM nathI; mATe eka dravya bIjA dravyanuM kAMI karI zake nahi. evI vastusthitinI maryAdA che. dravya-guNa-paryAya darekanI saMpUrNa svataMtratA vaLI darekadravyamAM agurulaghuttvaguNa che kema te sAmAnya guNa che. te guNane lIdhe koI koInuM kAI karI zake nahi. tethI AtmA paravyanuM kAMI karI zake nahi. koIne sukhI-dukhI karI zake nahi. AtmA zarIrane halAvI calAvI zake nahi. dravyakarmo ke koI paNa paradravya jIvane kadI lAbha-nukazAna karI zake nahi. A pramANe prathama nakkI karavAthI jagatanA para padArthonA ekatva, mamatva ane kirtApaNAnuM je abhimAna AtmAne anAdithI cAlyuM Ave che te, mAnyatAmAMthI (abhiprAyamAMthI) ane jJAnamAMthI TaLI jAya che. zAstromAM dravyakarmo jIvanA guNono ghAta kare che evuM kathana Ave che tethI te karmono udaya jIvanA guNono kharekhara ghAta kare che ema ghaNA mAne che e teno tevo artha kare che; paNa te artha kharo nathI. kema ke te kathana vyavahAranayanuM che. mAtra nimittanuM jJAna karAvanAruM kathana che. teno kharo artha evo thAya che ke jyAre jIva potAnA paraSArthanA doSa vaDe potAnA paryAyamAM vikAra kare che- arthAtu potAnA paryAyano ghAta kare che tyAre te ghAtamAM anukULa nimittarUpa je dravyakarma AtmapradezothI kharavA taiyAra thayuM che tene "udaya" kahevAno upacAra che. eTale ke te karma para nimittano Aropa Ave che. ane jIva pote potAnA satya puruSArtha vaDe-te samaye nirmANa thayelI paristhitithI jo yathArtha bhedajJAna karI-upayogane tenAthI chUTo pADI potAnA varUpanuM ciMtana kare che-eTale paryAyamAM vikAra karato nathI-potAnI paryAyano ghAta karato nathI to dravyakarmonA teja samUhane nirA' nAma ApavAmAM Ave che. A rIte nimitta naimittika sabaMdhanuM jJAna karavA pUrato te vyavahAra kathanano artha thAya che. 7. 8. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo bIje rIte (zabdo pramANe) artha karavAmAM Ave to te saMbaMdhane badale kartAkarmano saMbaMdha mAnavA barAbara thAya che, arthAt upAdAna-nimitta, nizcayavyavahAra ekarUpa thaI jAya che. athavA to eka bAju jIvadravya ane bIjI bAjue anaMta pugala dravyo (karmo) - te anaMta dravyoe maLI jIvamAM vikAra karyo ema teno artha thaI jAya che-ke je banI zake nahi. A nimitta-naimittika saMbaMdha batAvavA karmanA udaye jIvane asara karI nukasAna karyuM-pariNamAvyo vagere prakAre upacArathI kahevAya che, paNa teno jo te zabda pramANe artha karavAmAM Ave te khoTo che. A rIte samyagdarzana pragaTa karavA mATe pahelAM to sva-dravya paradravyanI bhinnatA ane svataMtratA nakkI karavI. svadravya ane paradravyanI bhinnatA nakkI karI, paradravyo uparanuM lakSa choDI, svadravyanA vicAramAM AvavuM. tyAM AtmAmAM be paDakhAM (svabhAva) che te jANavA. eka nitya-ekarUpa dravya svabhAva ane bIjuM anitya paryAyasvabhAva. 15. dravya svabhAva - AtmAnuM dareka samaye trikALI akhaMDa paripUrNa caitanyasvabhAvarUpapaNuM dravya-guNe-paryAye (vartamAna paryAyane gauNa karatAM) che. AtmAnuM A paDakhuM 'nizcayanayano' viSaya che. A daSTino viSaya che. A paDakhAMne nakkI karanAra jJAnanuM paDakhuM te "nizcaya naya' che. ene zuddhanaya paNa kahevAmAM Ave che. paryAya svabhAva; - bIjuM paDakhuM-vartamAna paryAyamAM doSa che, vibhAvarUpa pariNamana che, vikAra che te nakkI karavuM, A paDakhuM vyavahAranayano viSaya che. zraddhA guNa ane cAritraguNanI paryAyamAM je viparItatA che enuM jJAna karavuM. mithyAtva ane rAga-dveSa 17. Ama be nayadvArA AtmAnAM be paDakhAMne nakkI karyA pachI, vikAra paryAya uparanuM valaNa-lakSa choDIne-tenAthI svabhAva-vibhAvano bhedajJAna karIne potAnA trikALI caitanya svarUpa tarapha vaLavuM. 18. hajI to A vikalpAtmaka nirNaya che. paraMtu emAM svabhAvano jora che. e trikALI zuddha dravyo nirNaya huM jJAna AnaMda svarUpa bhagavAna AtmA chuM' e nirNayathI zuddhanA lakSe pratyeka samaye 5ryAyamAM zuddhatA thatI jAya che. paryAyamAM zuddhatA thavA mATe Aja eka prakriyA che. upAya che. 19. have sahaja puruSArtha vaDe jo A nirNayanI dhArA tUTyAvagara be ghaDI (aDatAlIsa mInITa) cAle to vartamAna jJAnanI paryAya jJAnarUpe, zraddhAnarUpe, vItarAgarUpe ekAgratAthI pariNamI jAya che. ane e zuddhajJAnanI paryAyamAM bhagavAna AtmA AnaMdanA vedana sahita jaNAya che. A ne ja AtmAno anubhava athavA samyagdarzana kahevAmAM Ave che. A zraddhA guNanI nirmaLa paryAya che. jo ke nizcayanaya ane samyagdarzana e baMne judA judA guNonA paryAya che to paNa te baMneno viSaya eka che-arthAt te baMneno viSaya eka akhaMDa, zuddha, buddha, caitanyasvarUpa AtmA che, tene bIjA zabdomAM 'trikALI zAyakasvarUpa" "paramapariNAmika bhAva" kahevAmAM Ave che. samyagdarzana koI paradravya, deva-guru 16. 20. 0. 0 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 1. sArabhUta 1. 3. 3. 4. 5. 6. temAM sArabhUta arihaMta ane siddha che jeo pUrNa jJAna ane sukhane prApta thayA che. temAM paNa sArabhUta to siddha ja che. arihaMta paNa deha ane karma sahita che. siddha paNa paradravya che. tenuM lakSa karatA rAgI jIvane rAga thAya che. to sArabhUta to eka nija AtmA ja che. A paNa dravya-guNa-paryAyAtmaka-pramANano viSaya che. dravya svabhAva ane paryAya svabhAva temAM paNa sArabhUta to eka zuddhAtmA ja che. je daSTino viSaya che. .. AvA STino viSaya je zuddhAtmA che teno mahimA - adhikatA kema Ave tenA guNa joIe. vartamAjJAnanI paryAya AvA zuddhAtmAmAM ahaMpaNuM sthApatI pote e rUpe abhedarUpe pariNamI jAya e ja sAdhyanI siddhi che. e ja anubhUti che. e svAnubhUti e ja jainazAsana che. *6 9. zAstra, nimitta, paryAya, guNa-guNInA bheda ke bhaMga vagerene svIkAratuM nathI, kema ke teno viSaya trikALI jJAyakasvarUpa bhagavAna AtmA che. nirvikalpa anubhavanI zarUAta cothA guNasthAnathI ja thAya che. svAnubhUti - 2 ra. A lokamAM cha dravya che. 1-jIva, 2-pudgala, 3-dharmadravya, 4-adharmadravya, 5AkAza, 6-kALa temAM sArabhUta to eka jIva che. jIvo anaMta che, temAM sArabhUta to paMcaparameSThi che. 1-siddha, 2-arihaMta, 3AcArya, 4-upAdhyAya, 5-sAdhu Atmatattvano anubhava karo 3. 4. - zrI guru kahe che ke jinavANIno vistAra ane vizALa aparaMpAra che, ame kyAM sudhI kahIzuM. vadhAre vistAra have basa thAo. tethI have mauna thaI rahevuM sAruM che. kAraNa ke prayojanabhUta tattvonuM jJAna puratuM che. jenAthI AtmAnuM prayojana sadhAya teTalI jANakArI jarUrI che. jenAthI aneka vikalpa uThe te kArya dukhajanaka che. have zraddhA karI, basa, zuddha paramAtmAnA anubhavano abhyAsa karo, eja mokSamArga che ane eTalo ja paramArtha che. zuddha AtmAno anubhava karavo teja samyagdarzana-jJAna-cAritra che, bAkI badho vacanano ADaMbara che. AtmapadArtha jagatanA sarve padArthone dekhavA mATe netra che, AnaMdamaya che, jJAna cetanAthI prakAzita che, saMkalpa-vikalpa rahita che, svayaMsiddha che, avinAzI che, acaLa che, akhaMDita che, jJAnano piMDa che, sukha Adi anaMta guNothI paripUrNa che, vItarAga che, indriyothI agocara che, mAtra jJAnagocara che. janma-maraNa athavA zuddhA-tRSA AdinI bAdhAthI rahita nirAbAdha che. AvA Atmatattvano anubhava karo. AtmAnA aneka guNa-paryAyonA vikalpamAM na paDatA, nirvakalpa AtmaanubhavanuM amRta pIo. tame potAnA svarUpamAM lIna thaI jAva ane zarIramAM ahaMbuddhi choDIne nija AtmAno anubhava karo. r Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. rAga-dveSa Adi vibhAga pariNati dUra karIne zuddha AtmapadamAM lIna thAva, e ja eka mokSano rasto che, bIjo koI mArga nathI. AtmAnA anubhavano abhyAsa jJAna AtmAno asAdhAraNa guNa che, jyAre te zeyanuM grahaNa kare che arthAt jANe che. tyAre tenI pariNati se yAkAra thAya che. kAraNa ke jJAna savikalpa che. darzana samAna nirvikalpa nathI. jJAna zeyanA AkAra Adino vikalpa kare che ke A nAnuM che, A moTuM che. vAyuM che, sIdhuM che, UMcuM che, nIcuM che, goLa che, trikoNa che, mIThuM che, kaDavuM che, sAdhaka che, bAdhaka che, heya che, upAdeya che, ItyAdi paraMta jJAna jJAna ja rahe che, zeyanuM jJAyaka hovAthI athavA yAkAra pariNamavAthI zeyarUpa thatuM nathI, paraMtu jJAnamAM zeyanI AkRti pratibimbita thavAthI athavA temAM AkAra Adino vikalpa thavAthI, ajJAnIo jJAnano doSa samaje che ane kahe che ke jyAre A jJAnanI savikalpatA maTI jaze-arthAt AtmA zunya jaDa jevo thaI jaze, tyAre jJAna nirdoSa thaze. paraMtu vastubhAva miTe nahi kyAMhI' nI nItithI temano vicAra niSphaLa che kAraNa ke svabhAva pramANe pariNamana thAya ja. ghaNuM kharuM jovAmAM AvyuM che ke ApaNe kAMI ne kAMI ciMtavana karyA ja karIe chIe. tenAthI khedakhinna thayA karIe chIe ane IcchIe chIe ke A ciMtavana na thayA kare. sAmAnya anubhava ema kahe che cetayitA cetana to cetato rahe che, cetato hato ane cetato raheze, teno cetanA svabhAva maTI zakato nathI. jJAnanuM jANavAnuM kArya kyAre paNa thaMbhI na zake. mATe jJAnanuM kArya to hamezA cAluM ja che, jJAna kaI rIte kArya kare che e saMbaMdhI ajJAnInI mAnyatA viparIta che. jJAnano svapara prakAzaka svabhAva che. sva ane para baMnene jANe evuM tenuM sAmarthya che.. AtmAnI anubhUti vakhate AvI svapara prakAzaka zakti pragaTa thAya che ane AnaMdano svAda paNa sAthe jaNAya che. tethI sadA sAvadhAna rahIne ISTa-viyoga, aniSTa-saMyoga, parigraha-saMgraha Adine atyaMta gauNa karIne nirbhaya, nirAkuLa, nigama, nirbheda AtmAnA anubhavo abhyAsa karavo joIe. 10. 3. svAnubhUti ja pragaTa karavA jevI che. zubhAzubha bhAvamAM AkuLatA che. caitanya tarapha jAya to jIvane zAMti ane AnaMda che. tyAM anaMta jJAna tema ja anaMta AnaMda bharelo che. te AnaMda aMdaramAMthI pragaTa thayA ja kare che. jo svamAM dRSTi kare, jJAna kare, lInatA kare to pragaTa thayA vinA raheto ja nathI. zubhAzubhano Azraya choDIne caitanyo Azraya levo. svAnubhUtino mArga ja muktino mArga che ane te ja sukhano upAya che. basa A eka ja karavA jevuM che. deva-guru-zAstranA mahimApUrvaka caitanyanI pariNati aMdarathI pragaTa karavI joIe. aMdaramAM vairAgya ane puruSArtha - mAtra vicArarUpa nahi kiMtu aMdarathI je Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTa thAya te karavA jevo che. jJAyaka... jJAyaka.... jJAyakano puruSArtha ane tenI svAnubhUti ja pragaTa karavA jevuM che. huM jJAyaka chuM. jJAyaka chuM - ema jJAtApaNAnI dhArAno abhyAsa karavo. yathArtha to pachI thAya che paNa pahelAM eno abhyAsa thAya che. saMskAra paDe che, aMdarathI hakAra Ave che. eno abhyAsa vAraMvAra kare to te pragaTa thayA vinA rahe nahi. karavAnuM eka ja che. anAdi kALamAM jIve eka samyagdarzana karyuM nathI, bahAranuM bIjuM badhuM karyuM che. ahA! samyagdarzana koI apUrva cIja che. . 3. jJAnamAM jema jema samajaNa dvArA bhAvabhAsana vadhatuM jAya che tema tema jJAnanuM sAmarthya vadhatuM jAya che ane e vadhatAM jatAM jJAna sAmarthya vaDe moha zithila thato jAya che. jJAna jyAM sabhyapaNe pariName che, tyAM moha samULa nAza pAme che. mATe jJAnathI ja AtmAnI siddhi che, jJAna sivAya bIjuM kAMI AtmasiddhinuM sAdhana nathI. akartApaNuM e jainadarzananI parAkASThA che. tuM jJAyaka ja cho ema nirNaya lAva! jJAyaka ja cho, paNa e jJApakano nirNaya karavAno che. puruSArtha karu..karu.. paNa e puruSArtha to dravyamAM bharyo che to e dravya upara lakSa jAya tyAM puruSArtha pragaTe che, paNa ene karu..karu.. karIne kAMI navuM kArya karavuM che. paNa jyAre dravya para lakSa jAya che tyAre badhuM jema che tema jANe che. paranuM kAMI palaTAvavuM nathI ane svanuM paNa kAMI palaTAvavuM nathI. svano nirNaya karatAM dizA ja palaTI jAya che. are bhAI! tuM vicAra to kara ke tuM koNa che? tuM jJAnasvarUpa cho. je thAya tene jANa! tuM karanAra nahi, jANanAra cho. kramabaddhanI vAta vicAre to badhAM jhaghaDA maTI jAya. pote pAradravyano kartA to nathI, rAgano kartA to nathI nirmaLa paryAya no kartA paNa nathI, akartAsvarUpa cho. jJAtAsvabhAva tarapha DhaLI javuM temAM ja akartApaNAno mahAna puruSArtha che. kharekhara to paryAyane dravya tarapha vALavI A eka ja vastu che, e kharekhara jenadarzana che. AhAhA! jainadarzana AkaruM bahu! paNa apUrva che ane tenuM phaLa mahAna che. siddha gati tenuM phaLa che. parano kartA to nathI, rAgano kartA nathI, nirmaLa paryAyano paNa kartA nathI kema ke paryAya 5rkArathI svataMtra pariName che. enAmAM bhAva nAmanI eka zakti che tenA kAraNe paryAya thAya ja che, karuM to thAya ema nathI. ahAhA! bhAI! mArga Akaro che, aciMtya che, agamya che, agamya gamya karAve evo apUrva mArga che. paryAya kramasara thAya che, dravya-guNa paNa eno kartA nahi-ema kahIne ekalI sarvajJatA-vItarAgatA siddha karIne ekartApaNuM-ekalu, jJAnapaNuM siddha karyuM che. Atmasiddhi zAstra-sArabhUta 1. je svarUpa samajyA vinA pAmyo dukha anaMta; samajAvyuM te pada namuM, zrI sadaguru bhagavaMta. rAga-dveSa, ajJAna e, mukhya karmanI graMtha; thAya nivRtti jehathI, te ja mokSano paMtha. AtmA satu caitanyamaya, sarvAbhAsa rahita; jethI kevaLa pAmIe, mokSapaMtha te rIta. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mokSa abhilASa; bhave kheda aMtara dayA, to kahIe jIjJAsa. te jijJAsu jIvane, thAya saguru bodha; to pAme samakitane, varte aMtara zodha. mata, darzana Agraha tajI, varte saguru lakSa; lahe zuddha samakita che, jemAM bheda na pakSa. varta nija svabhAvano, anubhava lakSa pratIta; vRtti vahe nijabhAvamAM, paramArthe samIkIta. kevaLa nija svabhAvanuM, akhaMDa varte jJAna; kahIe kevaLa jJAna te, deha chatAM nirvANa. bhAsyuM nijasvarUpa che, zuddha cetanA rUpa;. ajara, amara, avinAzI ne, dehAtIta svarUpa. kartA bhoktA karmano, vibhAva varte jyAMya; vRtti vahI nijabhAvamAM, thayo akartA tyAMya. athavA nija pariNAma je, zuddha cetanArUpa; kartA bhokatA tehano, nirvakalpa svarUpa. mokSa kahyo nija zuddhatA, te pAme te paMtha; AtmabhrAMti sama roga nahi, sadguru vaidya sujANa; guru AjJA sama pathya nahi, auSadha vicAra dhyAna. jena siddhAMtano sAra 1. zuddha Atma dravya te trikALa pAriNAmika bhAva. tenI sanmukha pariNAma te mokSamArga. (pazamIka, kSAyopazamIka, mAyika) tenAthI vimukha pariNati te saMsAra. (audAyIka bhAva) sanmukha pariNamamamAM saMvara-nirjarA-mokSa AvyA. vimukha pariNatimAM Astrava-baMdha AvyA. puNya-pApa baMne Ava che. jIva ane ajIva to bhinna tatvo trikALa che. sanmukhapariNAmanI utpatti thaI tyAM vimukha pariNatino vyaya thayo ne dravyapaNe dhruvatA rahI. (utpAda-vyaya-dhruva) potAno je sahaja parama svabhAva parama pariNAmika bhAvarUpa kAraNa paramAtmA, temAM ekAgra thaIne pariNamavuM te mokSamArga che. mokSamArga to nija paramAtmA dravyanA Azraye thatA vItarAgabhAvarUpa che. samyagdarzana-jJAnacAritranI ekatArUpa ratnatraya mokSano mArga che. mokSamArga to nIrAkuLa sukharUpa che. atIndriya sukhanA vedana sahita mokSamArga zarU thAya che. vizuddha jJAna karmanA baMdha-mokSAdine ke rAgAdine karatuM nathI, jANe ja che - A jANavArUpa kriyA te mokSamArga che. jANanAra evA sAyakasvabhAvane dekhatAM ja mokSamArganAM dvAra khUlI jAya che. nijAdhIna je caitanyanidhAna temAM aMtaradRSTi karatAM AtmA rAgathI judo paDe che ne vItarAgI zraddhA-jJAna-zAMtirUpa mokSamArga pragaTe che. te ja dharma che, AnAthI virUdhdha bIjo koIpaNa mArga kahe to te tatvathI virUdhdha che eTale ke adharma che. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizcaya dharmadhyAnano viSaya potAno zuddhAtmA ja che. svasammukha thaIne nijabhAvamAM pariNAmanI ekAgratA te nizcayadhyAna che. 7. 2 AtmA! tArA jIvanamAM utkRSTa vairAgyanA je prasaMgo banyA hoya, ne vairAgyanI sItAra jyAre jhaNajhaNI uThI hoya... evA prasaMganI vairAgyadhArAne barAbara jALavI rAkhaje. karI karI tenI bhAvanA karaje. tene puSTa karavA vairAgyanI bArabhAvanAonuM vAraMvAra ciMtavana karaje. prathama to vikalparUpa bhAvanA che, teno vyaya thaIne pachI nirvikalpa thAya che. koI mahAna pratikuLatA, apajaza vagere upadrava prasaMge jAgelI tahI ugra vairAgyabhAvanAne anukULatA vakhate paNa jALavI rAkhaje. anukULatAmAM vairAgyane bhUlI jaIza nahIM. vaLI tIrthakara bhagavaMtonA kalyANakanA prasaMgone, tIrthayAtrA vagere prasaMgone, dharmAtmAonA saMgamAM thayelA dharmacarcA vagere koI adabhUta prasaMgone, samyagdarzanAdi ratnatraya saMbaMdhI jAgelI koI urmione, tathA tenA prayatna vakhatanA dharmAtmAonA bhAvone yAda karIne karI karIne tArA AtmAne dharmanI ArAdhanAmAM utsAhita karaje. AhAhA! AkaruM kAma che bApu! aMdara mAM vairAgya! A badhuM vikharAI jaze. bahAranuM tArAmAM nathI ne tAre laIne AvyuM nathI. tArAmAM bhramaNA AvI che, teno nAza karavAno A kALa che. aMtararasvabhAva taraphanA jJAna sAthe vairAgyabhAvanAo hoya che. aMtarano zuddhasvabhAva rUcimAM AvatA, paryAyamAM rAga ghaTatAM vairAgya bhAvanAo Ave che. nirvikalpa anubhUtimAM 1. svarUpamAM lInatA vakhate paryAyamAM paNa zAMti ane vastumAM paNa zAMti... AtmAnA AnaMdarasamAM zAMti, zAMti ne zAMti; 3. vastumAM ane paryAyamAM otaprota zAMti. 4. rAgamizrita vicAra hato (vikalpAtmaka nirNaya) te kheda chUTIne paryAyamAM ane vastumAM samatA, samatA ane samatA. trikALI vastumAM paNa samatA, vartamAna avasthAmAM paNa samatA..(vItarAga bhAva) AtmAno AnaMdarasa bahAra ane aMdara badhI rIte phATI nIkaLe che. AtmA vikalpanI jALane oLaMgIne, nirvikalpa avasthAmAM AnaMda rasarUpa evA potAnA svarUpane pAme che. svAnubhavanI AnaMdamaya prasAdIrUpa A samayasAra teno mahimA addabhUta, aciMtya ane alokika che. jagatamAM je kAMI saMdaratA, pavitratA hoya te A badhI A AtmAmAM bharI che. eka samayanI anubhUtimAM anaMta guNono svAda eka sAthe pragaTe che. * samyagdaSTi samyagdaSTi eTale jene AtmAnA pUrNa svabhAvano aMdaramAM vizvAsa lAvIne AtmAnuM sAcuM zraddhAna-samyagdarzana thayuM hoya te huM jJAna AnaMda Adi anaMta zaktiothI bharapUra 4 che Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padArtha chuM. ema pahelAM bharoso Avyo tyAre aMdara AtmAno anubhava thayo. pUrNa svabhAve grahaNa karavAthI aMdara vizvAsa thAya che. anAdithI jIvano vizvAsa vartamAna paryAyamAM che. paNa e paryAya kyAM che tyAM ja pAchaLa UMDe, enA taLiye AkhI pUrNa vastu che, anaMta anaMta aparimita zaktiono te sAgara che. eno jene aMdaramAM vizvAsa Ave ane je aMtara anubhavamAM jAya tene samyagdaSTi kahevAya che. "Aja huM chuM -evA bhAvabhAsana dvArA caitanyano anubhava thAya che. dravyamAM uDo utarI jA, dravyanA pAtaLamAM jA. dravya te caitanya vastu che, UMDu UMDu gaMbhIra gaMbhIra tatva che. jJAna-AnaMda Adi anaMta anaMta guNonA piMDarUpa abheda eka padArtha che, temAM daSTi lagAvI aMdara ghUsI jA. "ghUsI jA." no artha ema nathI ke paryAya dravya thaI jAya che. paraMtu paryAyanI jAti, dravyano Azraya karavAthI, dravya jevI nirmaLa thaI jAya che. tene paryAya dravyamAM UMDI UtarI - abheda thaI - ema kahevAya che. eka be ghaDI zarIrAdi mUrtikadravyono pADozI thaI jJAyakabhAvano anubhava kara. jema rAga ane puNyano anubhava kare che eto acetanano anubhava che, cetanano anubhava nathI. mATe ekavAra mArIne paNa, zarIrAdino pADozI thaIne, ghaDI be ghaDI paNa jJAyakabhAvanuM lakSa karIza to tarata ja jJAna ane rAganI bhinnatA thaI jaze ane jevuM tAruM AtmasvarUpa che tevo anubhava thaze. jonArane juo! jonArane jovo e vastasvarUpa che mATe jonArane jovo. 1. samyagdaSTi - uttama puruSa che. sonAne - kAdava samAna mAne che. rAjapadane - atyaMta tuccha mAne che. 3. lokonI maitrIne - mRtyu samAna mAne che. prazaMsAne - gALa samAna mAne che. yoganI kriyAone - jhera samAna mAne che. maMtrAdika yuktione - dukha samAna mAne che. 7. laukika upajAtine - anartha samAna mAne che. zarIranI kAMtine - rAkha samAna mAne che. saMsAranI mAyAne - jaMjALa samAna mAne che. 10. gharanA nivAsane - bANanI aNI samAna mAne che. 11. kuTumbanA kAmane - kALa samAna mAne che. 12 loka lAjane - lALa samAna mAne che. 13. suyazane - nAkanA mela samAna mAne che. 14. bhAgyodayane - viSTA samAna mAne che. sAra - sAMsArika abhyadayane eka ApattisamAna mAne che. 21. mithyASTi 1. saraLa cittavALAne 2. tattvamAM cature 3. vinayavAnane kSamAvAnane mUrkha kahe che. dhITha kahe che. dhanano AzrIta batAve che. kamajora batAve che. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. saMyamIne madhura bolanArane dharmAtmAne nispRhI saMtoSIne lobhI kahe che. garIba kahe che. DhoMgI kahe che. ghamaMDI kahe che. bhAgyahIna kahe che. 9. sAra - saddaguNa dekhe tyAM tene doSa dekhAya che. 12, 31 raNa - 5nI sRSyi : juo! A aMtaranA kAraNa-kAryanI sRSTi!! AtmAnA kAraNasvabhAvamAMthI samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa kAryanI sRSTi-utpatti thAya che. AmAM "kArya te to utpAdavyayarUpa pariNAma che, te pahelAM nathI hotuM ne pachI pragaTe che ane "kAraNasvabhAva te dhRvarUpa pariNAma che, te sadA vidyamAna che, tenAmAM utpAdavyaya nathI. kevaLajJAnanA kAraNarUpa je dhruva jJAnapariNAma che tene sahajasvabhAvajJAna athavA svarUpapratyakSajJAna kahe che. tenAmAM AtmAnA sahajacatuSTayane yugapata jANavAnuM sAmarthya trikALa che. te trikALanI sAthe vartamAnanI ekatA thatAM te vartamAna paryAya paNa pUrA sAmarthyarUpe pariNamI jAya che. Ikra trikALa sAmarthyamAMthI vartamAna Ave che. dravyamAMthI paryAya Ave che. Gja dhruvanA Azraye ja utpAda thAya che. ja kAraNanA Azraye ja kArya thAya che. IF zaktimAMthI vyakti thAya che. # "prApta'nI prApti thAya che. # nizcayanA Azraye mukti thAya che. # zAyakasvabhAvI AtmA vikArano akartA che. ja AtmAnI zaktio bAhyakAraNothI atyaMta nirapekSa che." 4 AtmA ane para dareka dravyanuM pariNamana svataMtra che. AmAMthI koI paNa bolano nirNaya karatAM badhAya bolano nirNaya thaI jAya che ne A jainazAsananI mULa vAta che. A vastu samajyA vagara jainadharmanuM rahasya samajAya nahi ne aMtarmukha vaLyA vagara A vAta samajAya nahi. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAnubhUti - 3 vidhino krama AtmAne sadAya Urdhva eTale mukhya rAkhavo. 2. game te prasaMga Ave paNa dravya svabhAvane mukhya rAkhavo. zubhAzubha pariNAma Ave bhale, paNa kAyama dravya svabhAvanuM dhyeya rAkhavuM. Atmano mukhya rAkhatAM je dazA thAya te nirmaLa dazAne sAdhana kahevAya che. tenuM sAdhya kevaLajJAna karavuM te che. tenuM dhyeya pUrNa AtmA che. kaSAyanI maMdatA ke jJAnanA ughADanI mukhyatA haze tenI dRSTi saMyoga upara jaze. AtmAnI urdhvatAnI ruci ane jijJAsA hoya teno prayAsa thayA vinA rahe ja nahi. AtmAnA anubhava pahelAM paNa sAcI jijJAsA hoya te avyaktapaNe AtmAnI UrdhvatA hoya. haju AtmA jANavAmAM Avyo nathI paNa avyaktapaNe UrdhvatA thAya. - 10, ane anubhavamAM Ave tyAre vyakta-pragaTa UrdhvatA thAya. re je che : 2. 5 P A mATe sAta agatyanA viSayo jena sanAtana anAdi-anaMta vItarAga mArgano svIkAra enA nimitta vItarAgI deva-guru-zAstranI zraddhA samyagdarzana-jJAna-cAritranI ekatArUpa eka ja mokSamArga A mArgano AdhAra 'vItarAgatA' ane 'sarvajJatA' AtmAnubhUti e ja jaina zAsana che. bhedajJAnano abhyAsa-prayoga paddhati dravyadRSTino abhyAsa-padArthano yathArtha nirNaya AmAM have traNa vAta zuddhAtmAno aciMtya mahimA 2. anaMto puruSArtha-rUcipUrvaka vairAgya-jagatathI udAsInatA 1. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , pra - AtmAno svabhAva to sva-paprakAzaka che. to samyagdaSTi jIvane svAnubhUtinA samaye F para jANAya che ke kema ? samAdhAna :- svAnubhUtinA samaye bahAra upayoga nathI eTale para-parayo jAtA nathI. potAno upayoga aMdara che ane temAM anaMtaguNanI paryAyo jaNAya che, mATe sva-paprakAzakapaNe tyAM paNa che UbhuM rahe che, teno nAza thato nathI. samyagdarzana-svAnubhUtinI paryAya pragaTe che te kALe pote AnaMdaguNane vede che, potAnA anaMtaguNa vedanamAM Ave che. mATe pote potAne jANe che ane pote A bIjA guNa-paryAyone paNa jANe che ane tethI sva-paprakAzakapaNuM che. svAnubhUtinA samaye svane 6 3 aTale ke jJAna pote potAne jANe che ane para eTale ke bahAranA zeyane nathI jANatuM, paNa pote je aMtaramAM jJAna-zaiya-jJAtA svarUpa evA potAne abhedapaNe jANe che, potAnI anaMta paryAyone jANe che. te ane te paryAyanAM nAma nathI AvaDatAM, paNa potAne anaMta paryAyanuM vedanA thAya che tene ; jANe che. caitanyacamatkAra svarUpa AtmA che, tenI aneka jAtanI paryAyane te jANe che te anubhavanA kALe paakAzakapaNuM che/ane upayoga bahAra hoya tyAre te bahAranuM jANe che paNa temAM ekatva thato nathI. (anubhava kALe) pote potAno jJAyaka rahe che, jJAtAnI dhArA cAle che ane upayoga nI bahAra hoya che tyAre tenAthI judo rahIne parane jANe che. eTale ke pote potAne jANe che ane |bIjAne paNa jANe che. A rIte savikalpadazAmAM sva-paprakAzakapaNuM che ane aMtaramAM pote potAne ! te jANe che ane potAnA anaMtaguNa-paryAyone jANe che te nirvikalpadazAnA kALanuM sva-paprakAzakapaNuM che che. aneka jAtanI payayo tene svAnubhUtimAM pariName che tene jANe che tathA potAne abhedapaNe 4 jANe che. A rIte badhuM jANe che te nizcaya svapaprakAzakapaNuM che. che parane jANe te vyavahAra eTale ke te parane nathI jANato evo teno artha nathI. vyavahAra che. eTale ke bIjAne jANato nathI ane bIjAne jANe te kehavA mAtra che evuM nathI. parane jANe che. 6 che paNa te bIju-bahAranuM-zeya thayuM eTale vyavahAra kahevAya che. (svAnubhUtidarzana-28) (c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)OSS Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAnubhUtinI vidhi batAvatA vizeSa bola. bola-1 AhAhA prabhu tu puro cho. tArA prabhutva Adi eka eka guNa pUraNa che. tArI zaktinI zuM vAta karavI ? tuM koI guNe adhUro nathI. pUrepUro cho. tAre konA AdhAranI jarUra che AhAhA ! ene AvI dhUna caDavI joIe. pahelAM AvA svabhAvano vizvAsa Avavo joIe. pachI daSTi ane anubhava thAya - 26 - A to trikALI jJAyaka je daSTino viSaya che. enI vAta che. dravya svabhAvane prabhu kahIne bolAvyo che. tArA dravya svabhAvamAM anaMta anaMta zaktio bharelI che. koI guNamAM uNapa nathI. tArI zaktinI zuM vAta karavI ? koI guNamAM azuddhatA nathI. tuM pUrepUro paripUrNa tatva che.tArA astitvane TakAvavA mATe tAre koInA AdhAranI jarUra nathI. potAnA dravya svabhAvano mahimA Avavo joIe. mArAmAM zuM nathI ? mArAmAM anaMta guNa zaktirUpe paDyA che. AvA mahimAvaMta svabhAvanI dhUna caDavI joIe. vAraMvAra yAda Avavo joIe. pahelA AvA svabhAvanI rUcI AvavI joIe zarUAta rUcIthI thAya. prathama rUcI pratIti jIjJAsA thAya. pachI enI daSTi eTale lakSa (nirNaya) thAya ane temAM ekAgratA karavAnI hoya. Avo nirNaya ane ekAgratA vartamAna karatA AvA AtmAno nirNaya thAya. ekAgratA jJAnanI paryAya kare che ane pote svabhAva jevI zuddha thatI jAya che. e nirmaLa vartamAna jJAnanI paryAyamAM bhagavAna AtmA zuddha jaNAya che. bola-2 jJAnamAM jema jema samajaNa dvArA bhAvabhAsana vadhatuM jAya che. tema tema jJAnanuM sAmarthya vadhatuM jAya che ane e vadhatAM jatAM jJAna-sAmarthya vaDe moha zithila thato jAya che. jJAna jyAM samyakapaNe pariName che tyAM moha samULa nAza pAme che, mATe jJAnathI ja AtmAnI siddhi che. jJAna sivAya bIjuM koI AtmA siddhinuM sAdhana nathI - 68. - vartamAna jJAnanI paryAyamAM jJAna ane zraddhA dvArA je bhAva che tenu bhAsana thavuM joIe. aMdarathI haMkAra AvavuM joIe ke huM jJAna AnaMda svarUpa chuM. tema tema jJAnanuM sAmarthya vadhatuM jAya che. eTale vartamAna jJAnanI paryAyanuM svane jANavAnuM sAmarthya vadhatuM jAya che. jema jema jJAnanI paryAya zuddha thatI jAya che tyAM mithyAtva (darzanamoha) DhIluM thatuM jAya che. ane pachI jJAnanI paryAya jJAnarUpe-zraddhAna rUpe pariName che. tyAre mithyAtva samULo nAza pAme che. ane sabhyatva pragaTa thAya che mATe jJAnathI ja AtmAnI siddhi che. jJAna sivAya bIjuM koI Atma sidhdhinuM sAdhana nathI. jaDa kriyA ke zubharAgathI AtmAnI siddhi nathI. mokSanuM kAraNa ja vartamAna jJAnanuM zuddharUpe pariNamavuM che. atindriya sukhanI prApti no A ekaja upAya che. jJAnanI paryAya pote jJAna rUpe-zraddhAna rUpe, vItarAgatA rUpe ane atindriya sukhanA vedana rUpe pariName che. Aja eka svAnubhUtinI vidhi che. te sivAya sukhI thavAno bIjo koI upAya nathI. bola-3 vartamAna-vartamAna vartatI cAlu kALanI jJAna paryAya te trikALI jJAyakano ja eka aMza che, tene aMtaramAM vALatA "caitanyahIro" jJAnamAM Ave che. avayava dvArA avayavI khyAlamAM Ave che. jJAnanI paryAyane aMtaramAM vALIne jove to tAro caitanyasUrya tane khyAlamAM Avaze. teno prakAza tane dekhAze-------81. - vartamAna jJAnanI paryAya e sAdhana che. bhedajJAna ane tatvano nirNaya karavAnI, ene svabhAva samukha vALatA svabhAvano nirNaya kare che. aMtaramAM vALatA draSTi jJAyaka para jAya. vartamAna jJAnanI paryAyamAM jJAyakanuM jJAna thAya che. jJAnanI vartamAna paryAya e jJAyakano eka aMza che. ane enA dvArA AtmA jaNAya che. jJAnanI paryAya nirNaya kare che huM mana-vacanakAyA ane zubhAzubha bhAvathI bhinna chuM. bhedajJAna kare tyAre huM jJAna svarUpa chuM evuM jJAnanI paryAya nirNaya kare che. jJAyakanuM (avayavInuM) jJAna avayavamAM thAya che. jJAnanI paryAyane aMtaramAM vALIne joze to tAro caitanyaprabhUtane anubhavamAM Avaze. teno ja jJAna prakAza tane dekhAze. eTale tArA jJAnamAM tane e sukhanA vedana sahita jaNAze. huM jANanAra chuM. karanAra nathI. bola-4 e jJAnanI divyatA che ! e jJAnasvabhAvanI aciMtyatA che ke je paryAyo vidyamAna nathI chatAM jJAna tene vidyamAna paNe jANe che, to caitanya mahAprabhU to vidyamAna ja che, bhUtArtha ja che tene jJAna vidyamAna rUpe kema na jANe ? vastu sat che ne ! vidyamAna che ne ! to e mahAprabhune tuM vidyamAna rUpe jANe ne ! AhAhA ! jenI hayAtI nathI tene hayAta jANe, to pUrNAnaMdano nAtha prabhu vartamAna vidyamAna ja che hayAta ja che, tene jANa ne ! bhAI ! tArI najaranI ALase vidyamAna prabhune dekhavo rahI gayo. jemAM jJAna AnaMda Adi guNonI anaMtatAno aMta nathI evo saccidAnaMda prabhu vidyamAna ja che tene jANa -- 111 - jJAna svabhAvanuM zuM mahatva che e batAvavuM che. kevaLa jJAnamAM traNe-kALanI paryAyo vidyamAna nathI to paNa vidyamAna rUpe jaNAya che. to caitanya mahAprabhu (trikALI jJAyaka) to vidyamAna ja che. vastu satA svarUpa che. jenI vidyamAnatA che te kema na jaNAya. AtmAno anubhava gRhastha avasthA mAM paNa thaI zake che. pUrNAnaMdano nAtha to hAjarA hajura che. paraMtu koI divasa tyAM ALasanA lIdhe najara karI nathI. te koI divasa tatvano abhyAsa temaja nirNaya karyo nathI. saMyogo ane rAgathI bhedajJAna karyo nathI. tArI najaranA ALase vartamAna jJAnanI paryAya sukha mATe bahAra je bhaTake che ane vadyamAna prabhU dekhavo rahI gayo. jema jJAna ane AnaMda Adi guNonI anaMtAno aMta nathI evo saccidAnaMdaprabhuvidhamAna ja che. tene jANa eno nirNaya ane ekAgratA kara. ema karatA karatA AtmAno anubhava thAya che. sukhI thavAno A eka ja upAya che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. bola - 5 darzanamoha maMda karyA vinA vastusvabhAva khyAlamAM Ave nahi ane darzanamohanA abhAva karyA vinA AtmA anubhavamAM Ave tovo nathI -- 158 mithyAtvanA be prakAra che. (1) agrahita mithyAtva je anAdithI cAlyuM Ave che. (2) grahita mithyAtva A bhavamAM jene bhUlathI ApaNA mAnyA te grahita mithyAtva che. sabaMdho che e vyavahArathI kahevAya paraMtu A zuddhAtmAne koInI sAthe sabaMdha nathI. pote bhinna (zuddha ja) che. prathama bhUmikAmAM bhedajJAna karavuM paDaze. bhedajJAna ane tatvano nirNaya karyA karaze to grahita mithyAtva chUTaze. prayoga padhdhitImAM Ave eTale saMskAra paDatA jAya. jyAM sudhI grahita mithyAtva nahi jAya tyAM sudhI vastu svabhAva khyAlamAM (jJAnamAM) nahi Ave ane agrahita mithyAtvano jyAM sudhI abhAva eTale ke paranuM huM kAMI karI zaku ane zubha vikalpathI AtmAne lAbha thAya evo AnAdithI agrahita mithyAtva cAle che. teno abhAva thAya vinA AtmA khyAlamAM nahi Ave eTale anubhavamAM nahi Ave. ane atindriya sukhanuM vedana nahI thAya. bola-6 sarvajJo, saMto, zAstro pokAra karIne ema kahe che ke pahelAmAM pahelo AtmAne jANavo, AtmAne anubhavavo, enA vinA eka DagaluM paNa AgaLa nahi cAle. AtmAnuM paramArtha svarUpa batAvavA sIdhI vAta karI che ke pahelAmAM pahelo AtmAne jANIne anubhava kara. samayasAranI gAthA pamAM paNa kahyuM ke huM karuM chuM teno anubhava karIne pramANa karaje-161. | sarvajJa eTale arihaMta ane siddha, vItarAgI deva, saMto eTale nagna digaMbara AtmajJAnI muni ane zAstro eTale vItarAgI zAstra samayasAra, pravacanasAra vagere. e badhAja pokAra karIne kahe che tuM Avo puruSArtha kara. tuM puruSArtha karavAne lAyaka che. tuM satya puruSArtha karIne AtmAno anubhava kara eTale samyagdarzana prApta kara. samyagdarzana vinA eka DagaluM paNa AgaLa nahi javAya. sukha prApta karavAnI dizAmAM AtmAnuM paramArtha svarUpa eTale AtmA je paramapadArtha svarUpa che te batAvavA sIdhI vAta karI che ke tArI vartamAna jJAnanI paryAyamAM evo puruSArtha kara ke tane AtmAno anubhava thAya. samayasAranI gAthA pamAM paNa kahayu che ke huM mArA nija vaibhavathI tane zuddhAtmAM batAvuM chuM. ane te tene potAnA anubhava dvArA jJAnamAM pramANa karaje ke AtmA Avo zuddha ane zakti saMpanna padArtha che. sukha e Atma anubhUtino viSaya che e jaDakriyA thI ke rAgathI AtmAno anubhava na thAya. bola-7 Atma-anubhava sivAya badhAM mIMDA che. lAkha kaSAyanI maMdatA kare ke lAkha zAstra bhaNe paNa anubhava vinA badhAM mIMDA che ane kAMIna AvaDe chatAM anubhava thayo to badhuM AvaDe che, javAba detA paNa na AvaDe paNa kevaLa jJAna leze---243. dravyaliMgI munI e AtmAjJAna vagara zuM na karyuM hoya ? rAjapATa choDIne sukhanA prayojana mATe munI dikSA le evA nagna digaMbara munI 28 mULa guNa evA pALyA ke tIrthaMkara paNa bhUla na kADhI zake. lAkha kaSAyanI maMdatA eTale zukla lezyAnA pariNAma jenAthI navamI greveyeka javAnA puNya baMdhAya paraMtu Atma anubhava vinA badhA mIMDA che. tethI mokSa na thAya AvuM anaMtavAra karyuM che. 9 aMga ane 11 pUrvanA jJAna kare paraMtu AtmajJAna sivAya badhA mIMDA che. lAkha zAstra bhaNe paraMtu Atma anubhava vinA ekaDA vagaranA mIMDA che. eTale ke e mIMDA ne koI kimata nathI. ane kAMI paNa na AvaDe chatAM mokSamArganAM e anubhava thayo to badhuMya AvaDe che, javAba detA na AvaDe paNa kevaLajJAna leze. anubhUtinI kimata che. mokSamArga mAM samyagdarzana ane samyagajJAna nI kimata che. samyagdarzana to mokSamArga nI prathama sIDI che. enA vagara mokSa mArga nI zarUAta thatI ja nathI. atindriya sukhanuM vedana thatuM nathI ane e zuddha upayoganI ekAgratA thI ja kevaLajJAna prApta thAya che. bola-8 tiryaMcane samyaka thAya che, tyAM koI e pUrve AtmA zuddha che ema sAMbhaLyuM hoya che te smaraNamAM AvatAM pachI vicAramAM utare che ane jema vijaLI uparathI nIce utarI jAya ema vIrya aMtaramAM utarI jAya che. basa karavAnuM to ATaluM ja che. pachI emAM TharavAnuM che-----271. samyagdarzana be prakAre upaje che. (1) svabhAvathI tene nisargaja (2) jJAnI gurUnA upadezathI tene adhigama ja samyagdarzana kahevAmAM Ave che. nimitta ke jJAnInA upadeza vinA sahaja pUrvanA saMskAra jAgRta thatA utpanna thAya tene nisargaja samyagdarzana kahe che. tiryaMcane samyaka thAya che. tenuM kharekhara kAraNa pUrva sAMbhaLyuM hoya ke AtmA zuddha che te yAda AvI jAya che athavA to potAnA astitvanI zraddhA thAya che. pachI emAM ekAgratA karatA ene jema vijaLI uparathI nIce utarI jAya ema puruSArtha jAge ane be ghaDInI dhArAvAhI abhiprAyanI ekAgratA karatAM vIrya aMtaramAM utarI jAya che. basa karavAnuM ATaluM ja che. basa karavAnuM to ATaluM ja che. bhedajJAna pachI emAM TharavAnuM eTale ke tatvano nirNaya karI AtmAmAM ekAgra thavAnuM che. AnuM udAharaNa jyAre mahAvIra bhagavAnano AtmA siMhanI paryAyamAM haraNane mAravA jato hato tyAre be cAraNalabdhidhArI munI AkAzamArge AvIne bodha Ape che. tyAre siMhano AtmAmAM pUrva saMskArathI vIrya jAgI uThe che. ane aMtaramAM utarI jAya che ane samyagdarzana prApta karI le che. AvuM samyagdarzana A bhavamAM koI paNa bhavya AtmA nija yogyatAthI ane satya puruSArthathI prApta karI zake ema che. ene pratyakSa sazurunI koI jarUra nathI. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bola-9 karmanI hayAtI chatAM, vikAranI hayAtI chatAM, aAjJatAnI hayAtI chatAM jeno draSTimAM niSedha thaI gayo, chatAne achatA karyA ane bhagavAna purNAnaMda paryAyamAM achato, apragaTa, chatAM zraddhA-jJAnamAM tene chato karyo, enuM nAma ja amala che. (samyagdarzana che).------278 AmA to samyagdarzananI saMpUrNa vidhi batAvI che (prekaTIkala prayoga padhdhati) vartamAnamAM zuM zuM che ? karmanI hayAtI eTale baMdhana paNa che ane udaya paNa che. cAritraguNamAM zubhAzubha (vikArI) bhAvanI hayAtI che gatizruta jJAnanI paryAyamAM jJAna no ughADa alpa che ane upayogato bahAra ja bhaTake che. A badhuM hovA chatAM dravya svabhAva to paripUrNa che chatAM atyAra sudhI ene gauNa karyo che ane saMyogane mukhya karyo che. A mAruM svarUpa nathI. vartamAna jJAnanI paryAya kyAreya jaDarUpa thI nathI. huM jJAnanaMda svarUpa chuM. je saMyogo chatA che tene achatA karavA eTale jJAnamAM jANavA ane zraddhAmAM niSedha karavo. ane pUrNAnaMdano nAtha bhagavAna paryAyamAM achato che je DhaMkAI gayo che tene chato karavo eTale jJAna ane zraddhAmAM pragaTa karavo. eno nirNaya ane ekAgratA karavI enuM nAma ja amala che. anubhava thAya e samyagdarzana che. Aja mithyAtva dura karI samyagdarzana prApta karavAnI prekTIkala (prayoga padhdhati) che. jIve A kArya eka kSaNa paNa nathI karyuM te karavAno upadeza che. bola-10 jJAnanI vartamAna paryAya aMdaramAM vaLe enuM nAma jANapaNuM che dhAraNA thaIgaI I jANapaNuM nathI. AtmA anubhavamAM levo enuM nAma kharuM jANapaNuM che -------330 vartamAna jJAnanI paryAya aMdaramAM vaLe eTale ke svasanamukha thAya ane e paryAya bhedajJAna karIne tatvano nirNaya kare enuM nAma ja samyajJAna che. bAkI dhAraNA thaI gaI e jANapaNuM nathI. bahAranuM jaNapaNa e badhuM ajJAna che. AtmAno anubhava thAya enuM nAma ja sAcuM jJAna che. jJAnanuM sAcuM kArya zuM che? (1) jaNavuM (2) potAne (3) yarthAtha (4) zraddhAnapUrvaka (5) vItarAgatA pUrvaka (6) atindriya sukhanA svasaMvedana sAthe. AnuM ja nAma AtmajJAna che e kharuM jANapaNuM che. enuM pramANa arihaMta ane siddha bhagavAna che. bola - 11 eka be ghaDI zarIrAdi mUrtika dravyano paDozI thaIne jJAyaka bhAvano anubhava kara. jema rAga ne puNyane anubhava kare che e to acetana no anubhava che. cetanano anubhava nathI.mATe ekavAra marIne paNa, zarIrAdi paDozI thaIne, ghaDI be ghaDI paNa jJAyaka bhAvanuM lakSa karIza to turaMta AtmA ne rAganI bhinnatA thaI jaze ane jevuM tAruM AtmasvarUpa che tevo anubhava thaze --- 364. eka be ghaDI zarIrAdi- je rUpI jaDa dravyono pADozI thaIjA eTale zraddhAMmAMthI eno niSedha karI de ane trikALI dravyane (jJAcakane) tAro dvaSTino viSaya banAva. je rAga ane puNya pApa- (zubhAzubhabhAva) no anubhava kare che e to jaDa che, acetana che. emAM cetanano anubhava nathI. Ato tArA mATe marelA che. be ghaDI phakta eno pADozI thaI jA. ane tArA jJAyaka bhAvano lakSa (nirNaya) karIza to turaMta AtmA (jJAna) ane rAganI bhinnatA thaI jaze. vikalpa tUTI jaze ane nivikalpa anubhUti thaI jaze. jevo tAro AtmasvarUpa che te anubhavamAM Avaze. tane AtmAnubhUti thaze. jaDa ane rAgathI bhinna thaI (bhedajJAna karI) ane huM jJAnanaMda svarUpa bhagavAna AtmA chuM. evo tatvano nirNaya jo dhArAvAhI be ghaDI karavAmAM Ave to e jJAnanI paryAya nirmaLa thaI AtmAnI anubhUti karaze. bola-12 zrotA- AtmA pAmavA mATe Akho divasa zuM karavuM? pUjya gurudevazrI :- Akhodivasa, zAstrano abhyAsa karavo, vicAra manama karIne tatvano nirNaya karavo, ane zarIrAdithI ne rAgathI bhedajJAna karavAno abhyAsa karavo, rAgAdithI bhinnatAno abhyAsa karatAM-karatAM-AtmAno anubhava thAya che-----380 AtmA pAmavA mATe eTale ke AtmAnI anubhUti karavA mATe pahelA to (1) zAstrano abhyAsa karavo. (2) prayojana bhUta tatvono abhyAsa karavo ane jIva tatvane badhAthI bhinna karavo. huM jJAna AnaMdasvarUpa bhagavAna AtmA chuM ane zarIrAdithI ne rAgathI bhedajJAna (huM badhAthI bhinna chuM) karavAno abhyAsa karavo. rAgAdithI bhinnatAno abhyAsa karatAMkaratAM ekAgratA karatAM AtmAno anubhava thAya che. UMDA saMskAra paDatA jAya che. vAraMvAra bhedajJAna ane tatvono nirNaya Aja prayotmaka paddhatithI AtmAnI anubhUti thAya. tenA sivAya sukhI thavAno bIjo kAMI upAya nathI. Aja divasa sudhI je AtmAo sarvajJa thayA che te badhA ja vidhithI thayA che. (1) bhedajJAna (2) tatvano nirNaya. eTale ke saMpUrNa nivRti laI e AtmAthI jIva A ekaja puruSArtha karavA jevo che. A bhavamAM jo AkuLatA dura karavI hoya to A ekaja kArya, AvA anukula saMyogamAM karavA jevo che. ane tyAre sAthe sAthe pratIti mATe vItarAgI devagurU zAstra, darzana, pUjA, bhakti, dayA, dAna yAtrA jevA zubhabhAva hoya paNa eno zraddhAmAM niSedha thavo joIe. e karavA jevo nathI. eka AtmAno anubhava karavA jevo ja che. ane enI saMpUrNa vidhi Aja ja che. (1) pAtratA (2) abhyAsa eTale satsaMga svAdhyAya (3) bhedajJAna (4) tatvano nirNaya ane (5) anubhUti. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa-1 aMka-12 daMsaNamlo dhammo dharmanuM mULa rAmyagdarzana che. PICHEH zAzvata sukhano mArga darzAvatuM mAsika patra [prazamamUrti pUjya bahenazrInI 94mI janmajayaMtI prasaMge] pUjya gurudevazrInAM aMtarmaMthananA ullAsapUrNa udgAro : vyavasthitapaNe pariName ane vyavasthitapaNe jANe te AtmA ogasTa, 2007 ] saMvata 20963 A AtmA che te jJAnasvarUpa che ane jJAnanI paryAyo mati-zruta-avadhi-mana:paryayakevalya~pAMca prakAranI che. kevaLajJAnano eka samayano paryAya, potAnA anaMtAguNonI paryAya ane potAnI paNa paryAya je samaye samaye vyavasthita che te thavAno che ane anaMtakALa thAya che tene eTale ke kevaLajJAnano paryAya, potAnA guNonI paryAya ane jJAnanI paryAyanuM vyavasthitapaNuM ane bIjA dravyonI je samaya samayanI paryAya che tene barAbara vyavasthitapaNe jANe che. matijJAna paNa te rIte ja vyavasthita jANe-alpa ochuM jANe e atyAre prazna nathI. zrutajJAna paNa e rIte ja jANe. jJAnano vyavasthita jANavAno ne sAme vyavasthita paryAya vyavahA2e che tenuM jJAna karavAno teno svabhAva che. August A.D. 2007 zrutajJAnano paNa potAnI anaMtA guNonI ne potAnI paNa paryAya vyavasthita thAya tene jANavAno svabhAva che. paranI paNa vyavasthita je paryAya thAya te paryAyano eno jANavAno svabhAva che. 94mI janmajayaMtI vizeSAMka avadhijJAna paNa pote potAnI vyavasthita je paryAya samaye samaye thAya tene jANavAno ane rUpI Adi paryAya ene yogya che tene paNa jANavAno svabhAva che. ema, mana:paryayajJAna potAnI vyavasthita paryAya, sAmAnI paNa ene yogya jeTalI jANavAnI yogyatA che tenI vyavasthita paryAyane jANavAno svabhAva che. 3 [ 1 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have I badhI kevaLajJAnAdi paryAyano svabhAva potA ne parane jema che tema jANavuM- emAM kema che ne kema karavuM e vastuno svabhAva nathI. AvI paryAya eka guNamAM anaMta paDI che. mati-zruta-avadhi-mana:paryaya ne kevalyanI je anaMta paryAya che te jJAnaguNamAM anaMtaanaMtapaNe rahI che ke AvA jJAnaguNano dharanAra AtmA che. tethI vastunuM svarUpa vyavasthita pote potAne ne parane jANe evo ja eno svabhAva thayo-eka samayano nahIM paNa Akho trikALI svabhAva. vastu ja AvI che. bhagavAna AtmA jJAnasvarUpa che ema je kahyuM teno artha ja thayo ke jyAM jJAnano nizcaya karyo eTale potAnI paryAya-mati-zruta-avadhi-mana:paryaya e paNa vyavasthita thAya tene te jANe ane bIjA guNonI paryAya paNa kramasara thAya-kramavartI tene jANe. ene jANavA yogya je sAme dravya che tenI paryAyane paNa e rIte jANe. eka paryAyane, evI traNakALanI paryAyane ke eka sarvajJa-sAdi anaMtanI kevaLajJAnanI paryAya ene paNa jANe ane sAmI avasthA je anaMta dravyonI thAya te jANe. evI avasthAno Akho piMDa te jJAnaguNa; te guNamAM svaparanuM vyavasthita jANavuM evuM ja enuM sAmarthya che. AvA svabhAvavaMta AtmAne na mAne ne bIjI rIte mAne to AtmA ja eNe mAnyo nathI. bhagavAna AtmA jJAnasvarUpa che eTale ke eno koI paNa paryAya paNa vyavasthitapaNe pariName ane vyavasthitapaNe bIjAne jANe enuM nAma jJAnaguNa! vastu ja AvI che, emAM vikalpane avakAza ja nathI. Ama kema? paramAM ke mArAmAM Ama kema?--I Ama kema?-- to vyavasthita jANavAno svabhAva temAM Ama kema e vikalpa ja na hoya. AtmAne jJAna kahyuM che ne! jJAna te AtmA kahyuM che ne! te uparathI vicAradhArA cAlI ke jJAna te AtmA eTale ke jJAna to jANe te AtmA eTale ke jJAnanI je pAMca paryAya che te dareka jANe...jANe...te AtmA. jJAnamAM jANavuM che, kAMI pheravavuM koInuM ke potAnuM pheravavuM emeya ene nathI. je samaye je kSetre je prakAre je paryAya thavAnI ene pheraphAra kare koNa? e jJAnano to svabhAva ja evo che; eTale ke enA paryAyano svabhAva evo, enA guNano svabhAva evo, e dravyano svabhAva evo. evo ja eno svabhAva che ema nirvikalpapaNe jyAM jJAnano nizcaya anubhava thayo tyAM jANavAnuM ja bAkI rahI gayuM; kAMI bIjuM che ja nahIM ene! rAga Ave eneya jANe, kare nahIM, e dravyano svabhAva evo che. jJAna te AtmA ema kaho to to jJAna AtmA ne jJAnanI paryAya te paNa AtmA ema thayuM ne! paryAya te paryAyavAnanI eTale paryAya-paryAyavAna eka che, guNa ne guNI eka che, abheda che. e 2 ] Atmadharma [ ogasTa, 2007 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANanAra....jANanAra! je jANavAnI dazAnuM jJAna ane je jANe te vyavasthita paranI paryAyanuM jJAna.. basa e badhuM jANavuM ja enA piMDamAM paDyuM che. AtmAnA piMDamAM eTale ke enuM zarIra ja evuM che zarIra eTale ke AtmapiMDa-cetanyazarIra ja evuM che. svaparanI jevI vyavasthita paryAya che tevuM tene te prakAre che te jANavuM. e jANavuM dravyamAM, guNamAM ne paryAyamAM-traNemAM vyApeluM che. A rIte AtmAne jo mAne to eNe AtmA mAnyo kahevAya. bIjI rIte AtmA mAne to AtmAnI e sthiti nathI. ethI viparIta mAne to eNe AtmA mAnyo nathI. aMdara to ghaNI gaMbhIratA AvatI hatI paNa bhASAmAM AvavI jovene?-hada pramANe Ave! oho! AtmA ekalo caitanyagoLo! e jJAna dravya-guNa-paryAya traNemAM vyApeluM che, te vyavasthita potAne, bIjA guNone, bIjA dravyone e rIte jANavAnA svabhAvavALuM che ema jANavuM. A rIte ene anubhavamAM Ave eNe AtmA jANyo ne mAnyo kahevAya. bhagavAna AtmA eTale caitanyasUrya eTale ke svaparane jANavAnA svabhAvathI bhareluM tatta. enI paryAyamAMya e svabhAva. ethI evuM svarUpa nizcayamAM AvyuM ke svaparaprakAzaka svabhAvathI bhareluM ane vyavasthita potAnI ane bIjA guNonI ne bIjA dravyonI paryAyane jANavuM ja eTaluM enuM svarUpa che. e jANavuM ene AtmA kahe che. e jANavAnuM karyuM e ja eNe karyuM, e kriyA. pachI AnAthI Ama thayuM ke AnAthI Ama thayuM e vastumAM rahetuM nathI. enA jJAnaguNano guNa-svabhAva evo che ke basa jANavuM. eno nAno paryAya matino hoya toya jANavuM; emAMya vyavasthita jANe che, ochuM vadhuno prazna nathI. zruta paNa ema ja jANe, kAraNa ke enA guNamAM svaparane vyavasthita jANavAno svabhAva che mATe enI paryAyamAM paNa svArane jANavAnI paryAyane vyavasthita jANe ja che basa! ' kevaLajJAnanI paryAya to sAdi-anaMta rahe. mati-zruta-avadhi-mana:paryaya I to bahu alpa paryAya che; alpa eTale bahuM ja thoDo kALa rahevAnI che ane kevalyaparyAya to ethI anaMtaguNI rahevAnI che. e kevalyanI paripUrNatAmAM potAnuM ne paranuM-sva-paranuM vyavasthita jANavuM evo ja eno svabhAva che. eTale AkhA guNano ja evo svabhAva che. AvuM jene jJAna che tene suzAstranuM jJAna kahevAmAM Ave che; enAthI viruddha che tene sAmAM zAstra sAcA hoya to paNa tene kuzAstranuM jJAna che tema kahevAmAM Ave che. [tA. 27-1-66] ogasTa, 2007 ]. 94mI janmajayaMtI vizeSAMka Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaLaza 214 : eka vastu, svayaM pariNAmati anya vastune kAMI paNa karI zake che, ema je mAnavAmAM Ave che, te vyavahAra dRSTithI ja mAnavAmAM Ave che. nizcayathI A lokamAM anya vastune anya vastu kAMI paNa nathI. bhAvArtha : pariNamana e dravyano svabhAva che. dravya pote pariNamatuM thayuM vartamAna-vartamAna avasthArUpa thAya che, temAM nimittAdi paravastu potAnuM kAMI bheLavI zakatI nathI. jJAnanuM pariNamana thAya temAM pANI Adi nimitta kAMI karI zakatuM nathI, AvI jenazAsananI vAta khUba gaMbhIra ane sUkSma che bhAI! bApu! jyAM sudhI AvI paryAyanI svataMtratA bese nahi tyAM sudhI dravya-guNanI svataMtratA kema bese? ane dravya-guNanI svataMtratA jJAnamAM bhAsyA vinA daSTi dravya upara kema jAya ? na jAya. ane to dravyanI dRSTi thayA vinA samyagdarzana paNa na ja thAya. dravyamAM paryAya potAthI svataMtra thAya che. tyAM bIjuM dravya ene zuM kare? A to vastunuM mULa svarUpa che bApu! A uparathI ema samajavuM ke-paradravyarUpa zeya padArtho temanA bhAve pariName che ane jJAyaka AtmA potAnA bhAve pariName che teo ekabIjAne kAMI karI zakatA nathI. mATe jJAyaka pAradravyane jANe che. ema vyavahArathI ja mAnavAmAM Ave che, nizcayathI jJAyaka to basa jJAyaka ja che." lyo. sau potapotAnA bhAve pariNamatA padArtho ne ekabIjAne kAMI karI zakatA nathI. jJAyaka pAradravyone jANe che ema kahevAmAM Ave te mAtra upacArathI che. nizcayathI te jJAyakapaNa pote, jJAna paNa pote ne zeya paNa pote ja che. sUkama vAta che bhAI! parane jANavA kALe paNa te potAnI jJAnanI paryAyane jANe che. ahAhA! jJAnanI paryAyanA sAmarthya vaDe ja svane para jaNAya che, para zeyanA kAraNe jJAna thAya che ema kadIya nathI. lyo, kahe che-nizcayathI jJAyaka to basa jJAyaka ja che, arthAta jJAyaka potAne ja potAnA dravya-guNa-paryAyane jANato thako jJAyaka che. AvI vAta! joya-jJAyaka saMbaMdha 1. huM je koI cetanA sarvasva evI vastusvarUpa chuM. 2. te huM zeyarUpa chuM, paraMtu evA zeyarUpa nathI, kevA phoyarUpa nathI? potAnA jIvathI bhinna cha dravyonA samUhanA jANapaNA mAtra. bhAvArtha : Ama che ke jJAyaka ane samasta cha dravyomAya joya-ema to nathI. to kema che? A che 1. jJAna arthAt jANavArUpa zakti 2. zeya arthAt jaNAvA yogya zakti 3. jJAtA arthAt aneka zaktio birAjamAna vastumAtra. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evA traNa bheda mAruM svarUpa mAtra che, evA zeyarUpa chuM. bhAvArtha-Ama che ke 1. huM mArA potAnA svarUpe vedhavedakarUpe jANuM chuM tethI mAruM nAma "jJAna" 2. huM potA vaDe jaNAvA yogya chuM, tethI mAruM nAma 'ya' 3. evI be zaktiothI mAMDIne anaMta zaktirUpa chuM tethI mAruM nAma jJAtA" evA nAma bheda che, vastu bheda nathI...kevo chuM? jJAna-jIva jJAyaka che. ya-jIva zeya che. evo je vacana, tenAthI bhedane pAmuM chuM. vastu abheda che. bhAvArtha Ama che ke - vacanano bheda che, vastuno bheda nathI. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PsAdhanAnI vidhi (3) saMpUrNa sAdhanA AtmAnA guNonI paryAyamAM thAya che. jJAna, rzana (zradhdhA), cAritra (vIrya) ane sukha e guNomAM vikAsa thaI pUrNa thaI jAya enuM nAma sAdhanA che. (1) jJAna : vastusthiti zuM che ? vartamAna jJAnanI paryAya, potAnI te samayanI jeTalI nizcita yogyatA che teTaluM ja jANe che ane tyAre ucita nimitta paNa hAjara ja hoya che. mATe jJAnanA vistAra mATe vyagra AkuLa thaI nakAmI doDAdoDI na karavI joIe. have jJAnanI paryAya nirmaLa kema thAya, tenuM svane jANavAnuM sAmarthya kema vadhe e mATe upadeza ApavAmAM Ave che. (1) jJAnanA vizeSa spaSTIkaraNa mATe zAstra svAdhyAya karavo. (2) A kSetranA atyAre prasidhdha pAMca paramAgama, samayasAra, pravacanasAra, niyamasAra, paMcAstikAya, aSTapAhaDa ane tenA AdhAre lakhAyela bIjA zAstro ane e zAstronI bhAvaliMgI saMto dvArA karavAmAM AvelI TIkAo ane emAM bharelA sukSma bhAvo upara karelA gurUdevanA pravacanono niyamita abhyAsa karavo. potAnA vartamAna jJAna sAmarthyathI enA bhAvo grahaNa karavA sahaja puruSArtha karavo. potAnA jJAnamAM aMdarathI badhA khulAsA thavA joIe. eno marma samajavo. e zAstromAM batADavAmAM Avela jaina sidhdhAMto ane vastuvijJAna-sAra-vastusvarUpa jema batADavAmAM AvyuM che tema samajavuM. (1) dravyanI svataMtratAno sidhdhAMta : dravya-guNa-paryAyanI svataMtratA. (2) kramabadhdha paryAyano sidhdhAMta : A sarva Agamano sAra che. (3) upAdAna - nimittanI svataMtratAno sidhdhAMta - pAMca samavAya. (4) nizcaya-vyavahAranuM yathArtha jJAna : syAdavAda kathanazailIno abhyAsa. (5) badhA zAstronuM tAtparya "vItarAgatA' che. Agama-jJAna (1) trikALI svabhAva (2) vartamAna paryAya (paryAyamAM rahelA doSa) (3) saMyogo, badhAne potAno viSaya banAve che. A rIte samyapha anekAnta ane pachI zradhdhA mATe samyapha ekAMtanuM svarUpa barAbara samajavuM. saMpUrNa svAdhyAya nija hita ane svarUpanA lakSe karavo. khyAti, prasidhdhi, pUjA temaja bIjA lAbha mATeno abhiprAya na hovo joIe. Agama - jJAna ane anumAnajJAnamAM "daSTino viSaya spaSTa thavo joIe. jJAna - zradhdhAne viSaya Ape che ane pachI zradhdhA emAM ahamapaNuM kare che. pUrNatAnA lakSa zarUAta eja vAstavika zarUAta che. tattvanA abhyAsa pachI tattvano nirNaya ane bhedajJAnanI kaLA viksAvavI joIe. vikalpAtmaka nirNayathI zarUAta thAya che. Indriya ane mananuM pachI avalaMbana chUTatAM - nirvikalpa anubhUti thAya che. (10) saMpUrNa svAdhyAya dharmabudhdhithI - gurugamya satsaMganA mAdhyamathI karavo. (1) Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) zradhdhA : (1) zradhdhAnA viSayamAM koI samAdhAna kAryakArI nathI. 100% saMpUrNa niHzaMkatA e rIte zradhdhA guNanI vyakta paryAyane ja samyakdarzana emAM AtmAnI anubhUti kahevAmAM Ave che. (2) (3) (4) (h) (8) (1) vItarAgI deva-guru-zAstranI zradhdhA (2) sAta tattvonuM yathArtha jJAna ane zradhdhA (3) sva paranuM bheda vijJAna (4) svanuM zradhdhAna. zradhdhA guNanI avyakta paryAyano krama A pramANe che. (1) rUcI (2) pratIti (3) jijJAsA (4) lakSa (nirNaya) (5) ekAgratA (abhiprAyanI akhaMDa dhArA) svAnubhUti e zradhdhAguNanI vyakta paryAya che. jyAre vartamAna jJAnanI paryAya zudhdhAtmAnuM lakSa karI pUrNa nirmaLa thaI jAya che tyAre e paryAyamAM bhagavAna AtmA jaNAya che ene nizcaya samyakdarzana samakIta zudhdhopayoga kahevAmAM Ave che. samyakdarzana - jJAna - cAritranI ekatAne mokSamArga kahe che. traNa kALa - traNa lokamAM A eka ja nizcaya mokSamArga che. ane tattvArdha zradhdhAnam samyagdarzanam' e sUtra che eTale viparIta abhiniveza rahita prayojanabhUta tatvonI zradhdhA... svabhAvanA laze jema jema jJAnanI paryAyanuM sAmarthya vadhe che tema tema darzanamoha maMda thato jAya che ane darzanamohano abhAva thatAM nizcaya samyaktva pragaTa thAya che. svAnubhUti thAya che. prAyogika dhoraNe niraMtara bhedajJAna-paramAM kAMya sukha nathI javI joIe ane niraMtara svabhAvano nirNaya 'je jaNAya abhiprAyanI akhaMDa dhArA, - - - - (6) sadAya dravyasvabhAvanI mukhyatA bIjuM badhuM gauNa thaI jAya. (7) nizcayanA lakSe saMpUrNa vyavahArano niSedha vartavo joIe. koIpaNa zubha bhAvanI (rAganI) kriyAmAM mIThAza na vartavI joIe. - - - badhA AtmAone dravyadRSTithI jovA. koIne paNa paryAyardaSTithI na jovA. Ano satata mahAvaro. pudgalanA pariNamanamAM paNa ISTa aniSTanI kalpanA na thavI joIe. satata madhyasthatAno abhyAsa. dravyadRSTi e ja samyagdaSTi'. zradhdhAnA vikAsano krama A pramANe che. (1) saMskAra (2) aMdarathI hakAra (3) vikalpAtmaka nirNaya (4) vairAgya (5) puruSArtha (6) sahajatA e rIte jo abhiprAyanI dhArA be ghaDI akhaMDa rahI jAya to svAnubhUti thAya. - - - (2) jJAna zradhdhAna (9) saMpUrNa madhyasthatA taTasthatA koI vyakti vizeSano rAga e zradhdhA nathI. vItarAga (10) jJAnaguNanI paryAya pariNamI jAya che. sukharUpe jJAnanuM sAcuM kArya : (1) jANavuM, (2) potAne (3) yathArtha (4) zradhdhAnapUrvaka (5) ekAgratApavuMka. (3) vIrya : puruSArtha : AcaraNa : badhethI sukhabudhdhi uDI che te huM ja chuM evI - - - Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) vItarAgI deva - guru - zAstranI ArAdhanA ane temanI zradhdhA mATe jinabiMba darzana - pUjA - bhakita ane emanuM bahumAna. (2) saMyamIta jIvana - rAtrI bhojanano tyAga - kaMdamULAdi - abhakSyano tyAga - vairAgyanI praSTi mATe zakita pramANe tapa - gALelA pANIno ja upayoga nyAyayukta AjIvIkA parvanA divasomAM vizeSa ArAdhanA. sAta vyasanonI pratijJA, Indriya saMyama mATe ArAdhanA. nivRtta jIvana - AtmAnI pravRttirUpa - nivRtti - jo zakya hoya to jyAM vikalpanA nimitta ochAmAM ochA hoya evA nivRtta sthAnomAM rahevAnI bhAvanA. satata jJAnIo ane mumukSuonA saMgamAM rahI ArAdhanA karavI. badhA pratye vAtsalya bhAva svaccheda TALavA - jJAnIonI AjJA pramANe ' ArAdhanA karavI. koIpaNa prakArano haThAgraha na hovo joIe - sahaja jIvana. (7) rUcI anuyAyI vIrya" satata jAgRta jIvana - pratikULa udayamAM pramAda vartavo na joIe. haMmezAM satya puruSArtha, dharmanI prabhAvanAmAM utsAha saMpUrNa jIvana jJAnamaya - lAgaNIo ane rAganI gauNatA. (9) niraMtara vairAgyanI bhAvanAonuM ciMtavana ane anuprekSA. (10) dharmanA daza lakSaNo (uttama kSamAdi)nI puSTi mATe satata prayatnazIlaH mULa vItarAga mArgathI bahAra na nIkaLavuM. (4) sukha? A badhA guNonI paryAyonI uttarottara nirmaLatAnuM phaLa - AkuLatA vagaranuM jIvana, niHzaMkatA, nirbhayatA, ciMtA, kheda, zoka, mohano ghaTADo. ATha prakAranA madano tyAga jethI nirbhayatA - jyAM sudhI atindriyasukhanI anubhUti na thAya tyAM sudhI paryAye paryAye AkuLatA ghaTavI joIe. sahaja cidAnaMda jIvana. "sanAtana vItarAga jainadharma ja satyadharma che." jJAna : (1) cetana - Atmadravya (2) caitanya - jJAnaguNa (3) cetanA pariNati - jJAnanI paryAyA (1) anAdi kALathI A jIve pote kharekhara koNa che e jANavAnI kadI eka kSaNa paNa darakAra karI nathI. koI paNa vastune jANavA mATe tenA lakSaNa jANavA avazya jarUrI che, kemake lakSaNathI lakSyabhUta padArthonI pratIti thAya che, ane pachI aMtarmukha samyak puruSArtha thatAM vastu prApta thAya che. to jIvanuM lakSaNa zuM ? cetanA cetanA be prakAre che. (1) jJAna cetanA (2) darzana cetanA darzana nirvikalpa che mATe nirvacanIya che e bhASAthI pAra che, e anubhUtino viSaya che. jJAna sAkAra che, sva para prakAzaka che, jJAna e AtmAnuM asAdhAraNathI paNa asAdhAraNa lakSaNa che. pratyeka jIvamAM jJAna che ethI e lakSaNabhUta AbhabhUta lakSaNa thayuM. jJAna vaDe ja pote koNa che e jaNAze. (4) jJAnanuM lakSaNa zuM ? AcArye jJAnanA traNa lakSaNa batAvyA che. (3) Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) (6) (7) (8) (9) (1) para lakSa abhAvAt (2) caMcalatA rahitam (3) acalama jJAnam (1) jJAnane paranuM lakSa karavuM paDe nahIM ane samasta para arthAt samasta lokAlokanuM eka paNa paramANuM jaNAyA vagaranuM rahe nahIM, jJAnanuM AvuM svacchatva che. (2) jJAna caMcalatArahita che. jJAna svane jANe ane parane jANe evuM jJAnanuM svarUpa nathI. potAmAM ja avasthita che. (3) jJAna to acalam eTale aMtanirmagna che. anaMnAnaMta para padArtho che, e jevA che evA aMdara jANapaNAmAM jaNAI jAya evI eka zakti sAmarthya aMdara che. enuM nAma sva para grAhaka zakti. e svapara prakAzana zakti che. svamAM jJAyaka bhagavAna ane paramAM para saMbaMdhInuM AkhuM samagra paripUrNa jANapaNuM jJAnanI paryAyamAM svayaM jaNAI jAya che. - svapara prakAzapaNuM e ekapaNuM che e eka che. sva ane para ema bepaNuM nathI. jJAna pAse eka ja zakti che jANavAnI. sva ane paranuM prakAzana jJAnanI vartamAna eka akhaMDa paryAyamAM thAya che; ene sva para prakAzaka jJAnanI paryAyanuM sAmarthya pragaTa thayuM ema kahevAmAM Ave che. jagatanuM eka paNa paramANuM jANyA vagaranuM rahI jAya to jJAnanuM sAmarthya ghaTI jAya, sAmarthya khatama thaI jAya ane jagatanA eka paNa paramANuMne jJAna jo jANavA jAya to jJAnanuM jJAnatva khatama thaI jAya. jJAna jJAnane sidhdha kare che; parane prasidhdha kare che. ekaniSTha thaIne vedana pratyakSa karyA vinA koI padArthane jJAna jANI zakatuM ja nathI. mATe trikALIne vedana pratyakSa thaIne sadAya jANavo e ja jJAnano dharma che, A jJAnanuM sAmarthya che. jJAna jJAnaniSTha che e jJeyaniSTha kema thAya ? jJAnIne paNa paranuM jANavuM thAya che, paNa potAnI jJAnanI paryAyane jANatAM para jaNAI jAya che. e svapara prakAzananI abhivyakti che. jJAna pAse traNa prakAranI vyavasthA che. (1) jJAnanuM svacchattva (2) jJAnanuM pariNamana (3) jJAnanI vizeSatA te jANavuM. (1) jJAnanuM svacchattva : lokAlokano pratibhAsa thavo arthAt aMdara jJeyAkAro svayaM racAvA e svacchattva zaktinuM vyaktarUpa che. jJAnamAM paNa jJAnanuM svacchattva hovAthI A kriyA niraMtara thayA kare che. sva ane paranuM samatanuM avabhAsana thAya che. (2) jJAnanuM pariNamana : samaye samaye utpAda pAmatI jJAnanI paryAyanI pariNamavAnI yogyatA arthAt jJAnAkAro racAI javAnI yogyatA. jJAnanuM pariNamavuM eTale jJAnAkAro racAvA eTale ke jANavuM. (3) jANavuM : jANavuM e to jJAnanI mULabhUta vizeSatA che. e jJAnano mULabhUta dharma che. jJAna guNanI eka adbhUta vizeSatA che. jANavuM... jANavuM.... jANavuM.... have e sArthaka tyAre ja karI zakAya ke jANavuM niyamathI vedanapUrvaka hoya che. A rIte jJAnanI paryAyanI jJAna saMbaMdhI traNa prakAranI sthiti che. (1) pratibhAsa jJeyAkAronuM svayaM racAI javuM. (2) jJAnAkAronuM svayaM racAI javuM (3) jANavuM e jJAnano mULabhUta dharma. Ama jJAnanA svacchattvathI pratibhAsita jJeyo jevA rUpe che tevuM ja jJAnanuM jJAnAkArarUpa (4) ia Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariNamana eTale jANavuM thayA ja kare che. A jJAnamAM cAlatI niraMtara prakriyA che. (10) "huM parane jANuM chuM' e mAnyatA rAga-dveSanA aniSTanuM mULiyuM che upayoga doSIta nathI paNa jANavAnI kriyAmAM je mithyA mAnyatA varte che e doSa UbhA kare che, ethI ja ISTa-aniSTanI budhdhi utpanna thAya che. vaLI mithyAtva e bhaya pApa che, e baMdha che, bhavano hetu thaI rahyuM che. e je jJAnasvarUpanI sAcI samajaNa karIne jAtyAMtara thAya che te bhavano abhAva kare che. zradhdhA : (11) mArApaNAnI mAnyatA koNa kare che ? e zradhdhAnI payArya kare che. evI e viparIta mAnyatArUpa zradhdhAnI paryAya e mithyAtva che. jJAnanI paryAyamAM svacchatAnA kAraNe A pratibhAsa thAya che. jJAnanI vizeSarUpa jJAnanI paryAya emAM joDAI jAya che ane evI A jJAnanI paryAya ajJAna nAma pAme che. have bhejJAnanI kaLA khyAlamAM AvI jAya to. pAMca IndriyonA viSayonA pratibhAsamAM joDAI javAne badale jJAna jJAyaka prati sanmukha thAya ane jJAnanI paryAya nirNaya le, "je jaNAya che te huM ja chuM" to zradhdhA paNa emAM ahaM sthApIne niHzaMka aMtarmukha thaI jAya. (12) anaMtaguNomAM A zradhdhALuNa eka ja evo guNa che ke je trikALIne eka samayamAM potAnuM sarvasva arpaNa karIne saMpUrNa samarpita thaI jAya che. arthAta cothe guNasthAne zradhdhA eka samayamAM paripUrNa zudhdhatAne pAmI jAya che. sva para prakAzananA pramANarUpa bhAgamAMthI samyakraekAnta karIne svaprakAzanamAM mane to jJAyaka ja jaNAya che ema jANatI mAnatI paryAya jJAyakanI sAthe ekameka thaIne "A ja huM chuM' ema te maya pariNamI jAya che. have paryAya paNa abheda thaI gaI. vastu nirvikalpa che to paryAya nirvikalpa thAya to ja dravya sAthe abheda thaI zake. "huM ja dhruva dravya chuM' evI niHzaMka pratIti thAya che. tyAre vedana pragaTa thAya che. Ane tadarUpabhavana kahe che. svadravyamAM ke je AnaMdano sAgara che temAM "ahamanI sthApanA kare tene anaMta atIndriya AnaMda pragaTe che. (13) daSTimAM dravya Ave che ane paryAyamAM vedana Ave che. dravya jevuM che evuM enuM hovApaNuM paryAyamAM vedanarUpe - AsvAdarUpe Ave che. daSTi dravyano svIkAra kare che tyAre e dravyanuM samasta ane sarva sAmarthya jema che tema dravya-guNa sahita Akhe AkhuM jJAnamAM vedana pratyakSa akhaMDa oNya banI jAya che, ahIM paryAya abheda che. A dhyeyapUrvaka zeya che. jevuM dhruvadravya tadamayarUpa che. potArUpa che jevuM hovArUpa astitva che. evuM ja paryAyamAM te maya mavana pariNamavuM thAya che. jevo trikALI che evuM ja tadarUpa pariNamana samaye samaye thatuM jAya che. jJAna jyAre zradhdhArUpa pariNamaze tyAre ja jJAnatva pragaTa thaze. "vastu abheda. ekarUpa che. e jJAnano viSaya che. "vastu ekAkAra che e daSTino viSaya che. puruSArtha : (14) AtmAmAM anaMta zaktio che. e pratyeka svayaM saMcAlIta che. vastunuM svarUpa ja AvuM che eno svIkAra e ja anaMto puraSArtha che. tAro puruSArtha kayAM kAma kare che ? potAnA astitvamAM ja kAma kare. svarUpano svIkAra thatAM ja tatkALa svarUpanI prApti thaI jAya che. mAruM astitva dhruva svarUpe atyAre vartamAnamAM che ja, e prApta ja che. have vartamAnamAM ja niraMtaratA evI thavI joIe ke mAruM dhruva astitva che. (15) basa ! A svIkAra.. A ja puruSArtha che. anya koI puruSArtha thaI zake ja nahIM. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anya bIjI koI rIte koI puruSArtha che ja nahIM. vartamAnamAM ja astitvano svIkAra A anaMto puruSArtha che. vIrya guNanuM kArya svarUpanI paryAcamAM racanA karavI e che. paryAya enA svakALamAM dhruva ja che. vartamAna eka samaya eja vAstavika jIvana che. kArya vartamAnamAM thaI rahyuM che. svIkAra paNa vartamAna paryAyamAM ja thaze. vartamAnamAM ja trikALI dhruvanuM hovApaNuM mojuda che. ema eno svIkAra Aja puruSArtha che. vartamAna eka eka samaya thaIne trikALa bane che. zradhdhAmAM je jJAyaka saMbaMdhanI zradhdhA thaI ene pratIti kahevAya che. e jJAyaka saMbaMdhI pratItanuM jJAna ekAgratApUrvaka jJAnamAM thAya che tyAre samyagdarzana kahevAya che. tyAre vedana pratyakSa thAya che. vastusvarUpano jJAna - zradhdhAmAM svIkAra e ja anaMto puruSArtha che. (16) AtmAmAM anaMta zaktio che. e pratyeka svayaM saMcAlIta che to pachI mAre pariNamana karavuM che e vAta kAM rahI ? je thaI rahyuM che tene karavAnuM zuM ? vastunuM svarUpa ja AvuM che evo svIkAra anaMto puruSArtha che. trikALI dhruva dravyamAM 'A huM chuM' evo svIkAra thatAM ja paryAyamAM paNa tapa pariNamana svayaM thaI jAya che. dravyadRSTi thatAM ja paryAyamAM nirmaLatA bhAvarUpa thaI jAya che. svarUpano svIkAra thatAM ja tatkALa svarUpanI prApti thaI jAya che. tAro puruSArtha tArA potAnA astitvamAM ja kAma kare che. 'vastunuM AvuM svarUpa che' evA svIkArathI jJAna nirmaLa thAya che. 'huM A chuM.' emAM pratIti aMtarmukha thAya che. jANavuM to sAMbhaLIne saune thAya che; evo vizvAsa - zradhdhA evI pratIta thatAM pariNamana thaI jAya che. 'huM Atma svarUpa chuM' 'jJAna svarUpa chuM' 'mokSasvarUpa chuM" svarUpa pratyakSa ja chuM' evo svIkAra thatAM aMdara je zaktirUpa paDayuM che e tane vartamAnamAM vartamAna thaIne pragaTa thaI jaze. tatkALa vyakta thaze ja. - (17) samyagdarzana sahaja che, paNa emAM niraMtara vAraMvAra TakI rahevuM e ja puruSArtha che. AvuM avadhAraNa niraMtara vartamAnamAM TakI rahevuM joIe. - niraMtaratAnuM mUlyAMkana che. vartamAna e ja jIvana che. paryAya enA svakALamAM dhruva ja che. A eka bola svarUpanI prApti karAvI deze. vartamAnamAM ja trikALI dhruvanuM hovApaNuM mojuda che eno ema svIkAra kara. paryAya vartamAnamAM AtmA thaIne pragaTa thAya che. vartamAna eka eka samaya thaIne trikALa bane che. A vAkyamAM bahu UMDo marma paDayo che. dhruvanI dhruvatAno eka samaya paNa jo tane svIkAra thaI jAya to te svIkAranArI paryAya dhruva thaI jAya. trikALI para jenuM lakSa che ene kadI zaMkA AzaMkA nahi thAya. paryAya dhruva ameya banI jAya che. jJAnamAMthI jJAnano uMdhADa Ave che. bAkI badhA oya che. jJAnanI prasidhdhi thatA AtmAnI prasidhdhi thAya che. akSaya - (18) zradhdhA ane rucine jANI levA e jJAnanuM kArya che. paNa e samaye zradhdhAmAM zuM thayuM ? e kahI zakAtuM nathI- e anubhUtino viSaya che. samyagdarzana thAya che e zradhdhAnuM jJAyaka sAthe ekatvapUrvaka pratItarUpa pariNamana che e jJAnamAM samajAya che. samyagdarzananA paDakhAthI samyagdarzananuM svarUpa kevaLajJAna gocara che, kemake sAdhakanuM jJAna to haju aMze eka deza nirmaLa thayuM che, atyAre jJAna aMze zudhdha che to vedana pratyakSa karI zake che. paNa zradhdhAmAM aMdara zuM thayuM e jJAna kSAyika thaze tyAre svarUpa pratyakSa jANI zakaze. (19) tAruM jJAna tArA Azraye ja thAya. tAruM jJAna tArI sattAmAM ja thAya. tuM pratyakSa ja cho ema vedana karatuM jJAna pragaTe e samyagajJAna che AvI vedana pratyakSa paryAya Hhaja ja (6) Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTa thAya che. e trikALI dravyanA lakSe ja pragaTa thAya che. (20) aho ! jinavacano parama upakArI che. jina zAsana carcAno viSaya nathI, vAda vivAdano viSaya nathI, vAMcavAno, bolavAno viSaya nathI, e sAMbhaLavAno viSaya paNa nathI. e jIvana jIvavAno viSaya che. jeNe jIvanane AtmasvarUpa jANavAmAM lagADayuM che e vizvamAM zreSTha che. mahAbhAgyavAna che. A jainadarzana te saMpradAya nathI, vADonathI, paMtha nathI. veSa nathI. jaina darzana vizvadarzana che. vastu darzana che. svarUpa darzana che. tArA svarUpanuM koI aciMtya mahAtmya che. tArA nidhAna aMdara paDayA che. aMdara to najara kara. tuM aMdara pUrNAnaMdano nAtha saccidAnaMda svarUpa prabhu cho aMdara to najara kara. ekaluM caitanyanuM daLa aMdara paDayuM che. caitanya camatkAra ! are bhagavAna ekavAra aMdara najara to kara. aMtarmukhadRSTinI A kamAla che. A zradhdhAno camatkAra che. anAdithI je kArya sidhdha thayuM na hatuM. anubhUtikALe saphaLa thaI jAya che. A paryAya dhruvamaya thaI AnaMdanA mahAsAgaramAM mahAsAgara banI jAya che. (1) (2) (3) (4) (5) (6) (6) (8) (9) A paryAya pravAharUpa dhruva thaI jAya che. sadeza ! sadeza ! sadeza ! abheda ! abheda ! abheda! vedana ! vedana ! vedana! AnaMda ! AnaMda! AnaMda! vizvamAM sat eka ja hoya. tyAM kALabheda nathI, tyAM to anaMta anaMta anaMta AnaMdano sAgara uchaLI rahyo che. A che jaina darzana AtmAnubhUti. (1) jJAna svabhAva ahAhA....! bhagavAna ! A tArI lIlA to jo bhAI ! koI loko IzvaranI lIlA kahe che te nahi, A to tArI lIlA prabhu ! anAdi vikAramAM rahyo teya tuM, ane nirvikAramAM Avyo teya tuM ! adbhuta camatkArI vastu bApu ! enI kevaLadarzananI eka samayanI paryAya AkhA lokAlokanA padArthone A jIva ke ajIva ema bheda pADayA vinA sAmAnya avaloke, jyAre te ja samaye pragaTa kevaLajJAnanI paryAya lokAlokanA pratyeka padArthane bhinna - bhinna bhinna - bhinna karIne jANe. vaLI pratyeka samaya kevaLajJAnanI paryAya anaMtakALa paryaMta thayA kare toya dravya to evuM ne evuM rahe, kAMI vadhaghaTa vinAnuM. aho ! dravyano caitanya camatkArI svabhAva koI parama adbhuta che. aho ! Avo jJAnasvabhAva che. svabhAvamAM tarka zuM ? sarvajJa bhagavAnanuM jJAna adbhuta alaukika che. teno pAra samyajJAna ja pAmI zake. kevaLajJAnanI paryAyamAM anaMtA avibhAga praticcheda che. anaMtA kevaLIne te eka samayamAM jANe . zrutajJAnanI paryAya paNa evaDI ja che, pratyakSa parokSano phera che. ahAhA...! je paryAyamAM anaMta dravya-guNa- paryAya pratyakSa jaNAya te paryAyanuM svarUpa jeTaluM che teTaluM ja bIje samaye, trIje samaye ema anaMtakALa paryaMta rahe che. ahIM ! Avo koI caitanya vastuno adbhuta AtmAno sahaja adbhuta vaibhava che. SadguNa hAnivRdhdhi kevaLajJAnamAM pratyakSa jaNAya che. je samaye anaMtaguNa vRdhdhi te ja samaye anaMtaguNa hAni thAya che, kevaLajJAnamAM badhuM adbhuta svabhAva che. - (7) - Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyakSa jaNAya che. (10) AtmAnA svabhAvamAM uNapa, azudhdhi ke AvaraNa nathI. A to trikALI svabhAvanI vAta che. bhagavAna AtmA zudhdha eka jJAna svabhAvathI bharelo sAgara che. temAM ekAgra thaI pariNamavAthI paryAyamAM mokSamArga pragaTa thAya che. vItarAgI zA pragaTa thAya che. A dharma (2) svAnubhUti e ja sukhI thavAno upAya (1) nirvikalpa anubhUti e ja atIndriya jJAna ane sukhanI sthiti che. ene zudhdhopayoga kahevAmAM Ave che. je upayoga bahirmukha che te azudhdhopayoga che zULa che. je upayoga aMtarmukha che te zudhdhopayoga che te sukSma che. sthaLa upayogane sUkSma karavo e ja sAdhanAnuM phaLa che. bhedajJAna ane svarUpano yathArtha nirNaya e ja upAya che. A vAta jaina sanAtana digaMbara dharma sivAya bIje kyAMya nathI. enA nimitta vItarAgI deva - guru ane zAstra che. zudhdha AtmAnA lakSe vartamAna jJAnanI paryAya samaye samaye nirmaLa thatI jAya che. upayoga sUkSma karavAnI A ja vidhi che. anAdinI svarUpa saMbaMdhI A jIvanI mAnyatAnI bhUla e mahApApa che. mithyAtva pApano bApa che. jevuM potAnuM svarUpa che tevuM na mAnavuM e mohajanIta haTha che. Agraha che - anaMta duHkhanuM kAraNa che. A vIparIta mAnyatAthI - deha - saMbaMdha - saMyogo prApta thayA che A bhUlanuM pariNAma che sajA che. kharekhara AtmAne AnI sAthe kAMI saMbaMdha nathI, ene potAnA mAnavA, enuM karavAnI kartabudhdhi, ene bhogavavAnI bhokatAbudhdhi eja mahAna vIparItatA che. (7) je ApaNI sAme che te vAstavikatA che teno sahaja svIkAra karo. e ApaNI ajJAna avasthAmAM karela pariNAmonuM phaLa che. tat samayanI yogyatA. have ene bhogavavAnuM nathI. jJAnathI vedavAnuM che. jANavAnuM che. A AtmA jANavA sivAya karI paNa zuM zake ? 9) je kAMI paNa thaI rahyuM che te svataMtra, kramabadhdha, tenI upAdAnanI yogyatA pramANe thaI rahyuM che. to emAM A AtmA konI paryAya badalAve ? jJAnanI paryAya e zeyarUpe pariNamatI nathI jJAnarUpe ja pariName che. (10) je jaNAya che te huM ja chuM e eka ja abhiprAya jo dhArAvAhI be ghaDI cAle to nirvikalpa anubhUti thAya. sukhI thavAno A eka ja upAya che. (8) Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) jJAna svarUpa bhagavAna AtmA (pa00 bhagavAna AtmAe to jJAnasvarUpa ja potAnAmAM dhAraNa karI rAkhyuM che. trikALI jJAnAtmaka te huM ema paryAyamAM bhAna thayuM. te paryAya sahita jJAnAtmakane AtmA dhAraNa kare che. trikALI jJAna dhAraNa karanAra AtmA te huM- ema paryAyamAM bhAna thayuM che, tethI te paryAya sahitanA jJAnAtmakane AtmAe dhAraNa karyo che. "huM jJAnAtmaka chuM ema jANyuM koNe ? ema svIkAra karyo koNe? jJAnanI paryAye. "jJAnAtmaka trikALa chuM, eka chuM, parathI bhinna chuM, ekatvanA kAraNe zudhdha chuM ne zudhdhanA kAraNe dhruva chuM." ema je jJAnanI paryAye svIkAra karyo che te paryAya sahita abhinna chuM, ema ne ema dhruva chuM ema nahIM, paNa paryAyamAM Avo svIkAra Avyo tene dhruva che. jIva phakayAreya trikALI svabhAvanI sanmukha thayo nathI. teNe kyAreya bhUtArtha svabhAvanI daSTi karI nathI. kharekhara to ajJAnIne paNa eka samayanI ajJAnanI paryAyamAM paNa jJAyaka jaNAya che paNa jJAyakanI daSTi nahIM hovAthI, paryAyadaSTi hovAthI mAtra paryAyane rAgane jANavAvALo rahe che tethI te mithyAdaSTi che. - paryAyamAM AkhI vastu jANavAmAM Ave che, kema ke sva para prakAzaka svabhAva che; chatAM ajJAnInI daSTi sva tarapha nahIM hovAthI tene daSTimAM ekalI payArya ja Ave che. daSTi trikALI tarapha jhUkelI nathI ne paryAya tarapha jhUkelI che, paNa jyAM daSTi aMtarmukha vaLe che tyAM dravyanI zradhdhA AvI. joke zradhdhAne khabara nathI ke "A dravya che paraMtu zradhdhAnI sAthe je anubhUti che - jJAna che temAM khyAla Ave che ke, "A dravya che." (4) samyagdarzana - jJAna - cAritra - mokSamArga (3). (1) potAnA AtmAnA anubhavarUpa je nizcaya mokSamArga che te dhyAnamAM prApta thAya che. (2) dhruva dravyane dhyeya banAvI dhruvanA Azraye nirvikalpa dhyAnanI dazAmAM AnaMdano anubhava pragaTa karavo te mokSamArga che, tenuM nAma dharma che. A dhyAnanI dazA te nizcala ekAgratAnI svarUpa - ramaNatA dazA che. jJAtR dravyanI ekAgratAnA pariNamanamAM baMnenuM pariNamana bheguM ja che. jJAtA - jJAna - Droya ane dhyAtA - dhyAna - dhyeya baMdhuya AtmA ja che. bhagavAna AtmA anaMtaguNa nidhAna pUrNAnaMdano nAtha prabhu che. zakti ane zaktivAna. evI abheda daSTi karI abheda eka jJAyakasvarUpamAM ekAgra thaI temAM ja lIna thavuM te dhyAna che, ane te dharma che. AvI svarUpanI nizcala dhyAna - dazAmAM svAzrita nizcaya samyagdarzana - jJAna - cAritrarUpa nizcaya mokSamArga pragaTa thAya che. (7) dhyAnamAM jeTalo sva Azraya thayo teTaluM darzana - jJAna - cAritranuM pariNamana nirmaLa che, bAkI je rAga sahacara rahyo tene vyavahAra mokSamArga kahevAmAM Ave che. A rIte dhyAnamAM banne mokSamArga prApta thAya che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) akartApaNuM e jainadarzananI parAkASTA che. 1) tuM jJAcaka ja cho, ema nirNaya lAva ! jJAyaka ja cho, paNa e jJAcakano nirNaya karavAno che.' puruSArtha karuM.. ka... paNa e purUSArtha to dravyamAM bharyo che to e dravya upara lakSa jAya tyAM puruSArtha pragaTe che, paNa ene karuM... karuM... karIne kAMIka navuM kArya karavuM che. paNa jyAre dravya para lakSa jAya che tyAre badhuM jema che tema jANe che. paranuM kAMI palaTAvavuM nathI ane svanuM paNa kAMI palaTAvavuM nathI. svano nirNaya karatAM dizA ja palaTI jAya che. are bhAI ! tuM vicAra to kara ke tuM koNa cho ?' tuM jJAnasvarUpa cho. je thAya tene jANa ! tuM karanAra nahi, jANanAra cho. kramabaddhanI vAta vicAre to badhA jhagaDA maTI jAya pote paradravyano kartA to nathI, rAgano kartA to nathI, nirmaLa paryAyano paNa kartA nathI, akartAsvarUpa cho. jJAtAsvabhAva tarapha DhaLI javuM temA ja akartApaNAno mahAna puruSArtha che. kharekhara to paryAyane dravya tarapha vALavI A ekaja vastu che, e kharekhara jainarzana che. ahAhA ! jainadarzana AkaruM bahu ! paNa apUrva che. ane tenuM phaLa mahAna che. siddha gati tenuM phaLa che. parano kartA to nathI, rAgano kartA nathI, nirmaLa paryAyano paNa kartA nathI. kemake paryAya SakArakathI svataMtra pariName che. enAmAM bhAva nAmanI eka zakti che tenA kAraNe paryAya thAya ja che, karUM to thAya ema nathI. ahAhA ! bhAI ! mArga Akaro che. aciMtya che, agamya che, agamyane gamya karAve evo apUrva mArga che. paryAya kramasara thAya che, dravya guNa paNa eno kartA nahiM ema kahIne ekalI sarvajJatA - vItarAgatA siddha karIne akartApaNuM - ekaluM jJAtApaNuM siddha karyuM che. (10) Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daSTi ane daSTino viSaya abheda nirvikalpa vastu che (1) 1) jJAnI to, svabhAvabhAvanuM dhruvapaNuM hovAthI, kaMkotkIrNa eka jJAyaka bhAvasvarUpa nitya che. bhagavAna AtmA dhruva - dhruva - dhruva evA eka svabhAvabhAvarUpa jJAyakabhAva svarUpa nitya che. 3) jJAnInI daSTi AvA eka trikALI dhruva jJAyakasvabhAvamAM saMlagna che. tenI pariNati e pramANe thaI gaI che. jJAnIne eka dhruvasvabhAvanI akhaMDa eka jJAyaka bhAvanI ekAgratAnI bhAvanA hoya che. tethI jJAnI to svabhAvabhAvanuM dhruvapaNuM hovAthI kaMkotkIrNa eka jJAyaka bhAva svarUpa nitya che. ane je vedya - vedaka (be) bhAvo che teo vibhAva bhAvonuM utpanna thavApaNuM ane vinAza thavApaNuM hovAthI, kSaNika che. vedha eTale IcchA karanAro bhAva... vedaka eTale anubhavavA lAyakano bhAva. vedakabhAva ane vedha bhAvane kALabheda che. jyAre vedakabhAva hoya che tyAre vedhabhAva hoto nathI ane jyAre vedhabhAva hoya che tyAre vedaka bhAva hoto nathI. IcchAkALe vedhakALe bhogavavAno kALa nathI ane bhogavavAno kALa - vedakakALe - tyAre IcchAno kALa nathI kemake te vyatIta thaI gayo che. dharmInI daSTimAM to dhruva svabhAvabhAva TaMkotkIrNa eka jJAyakabhAva rahelo che. ane vartamAnamAM te jene Icche che te vastunI vedavAlAyaka vastu tatkALa to che nahi tathA jyAre vedanalAyaka vastu Ave che tyAre vedha je IcchA thaI hatI te hotI nathI. mATe jJAnI kAMI Icchato nathI. jJAnIne vedha vedaka bhAvanI bhAvanA nathI, kAraNa ke enI daSTi nitya dhruva svabhAva upara rahelI che.eka dhruvasvabhAvabhAva nija jJAyakabhAvasvarUpa bhagavAna AMtmAnuM jene aMtaramAM bhAna thayuM che evA jJAnIne para padArtha bhogavavAnI AkAMkSAno vedhabhAva hoto nathI. kema ? kema ke te IcchA karavI nirarthaka che; kAraNa ke IcchAkALe (IzkelI) vastu che nahi ane jyAre vastu Ave che tyAre te prakAranI IcchA nathI hotI. 10) zrImad rAjacaMdra kahe che, "kayA Icchata khovata sabai, hai IcchA duHkhamULa.' IcchavuM ? IcchAyelAnI (te kALe) prApti nathI, IcchAkALe vedana (vastuno bhogavaTo) nathI mATe IcchA nirarthaka che, duHkhamULa che. Avo jhINo mArga vItarAgano ! sarva prakAranI IcchA duHkhanuM mULa che. 11) bhAI ! A to haLave haLave kahevAyuM che. samajAya eTaluM samajavuM bApu ! jhINuM paDe to upayoga jhINo karIne vicAravuM. vivAdano prazna nathI. are ! eNe kadI sAMbhaLyuMya nathI pachI nityasvabhAvamAM te kayAMthI jAya ? 12) ahA ! ene kAMkSA nAma IcchAno nAza kema thAya ? karavAnuM to A samajavAnuM che, prabhu ! paNa are ! anaMtakALamAM A samajayo nathI. (11) Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13) nizcayane (zudhdha caitanya svarUpane) samajavAno kALa Avyo tyAre nizcayane (zudhdha (pas AtmAne) mAnyo nahi ane teno vyavahAramAM - rAgamAM kALa vahI gayo. ahA ! rAganI maMdatAnA prayatna vaDe vyavahAramAM rAgamAM eno kALa vahI gayo. 14) ahA ! rAganI maMdatAnA - dhyA - dAna - vrata - tapa - bhakti AdinA vikalpa ADe ene nizcaya (zudhdha caitanya svarUpa) samajavAno kALa Avyo ja nahi. khUba gaMbhIra vAta che bhAI ! 15) have badhI rIte samajavAno A avasara Avyo che. (1) AryabhUmimAM janma (2) Avo manuSyabhava (3) dIrgha AyuSya ane pAMca IndriyonI sAmAnya sajAga avasthA (4) vItarAga prabhuno upadeza (5) dharma karavAnI bhAvanAnI rUci. eka ekathI durlabha evI prApti thaI che. toya maMdakaSAyamAM ja jIva kema aTakI gayo ? 16) (1) deva - guru - zAstra, dayA, dAna, vrata, tapa, zIla, saMyama, pUjA, bhakti ItyAdi viSe je pariNAma che te parataraphanA valaNavALA maMda kaSAyanA pariNAma che. (2) cha dravya, sAta tattva, nava padArtha, guNasthAna, mArgaNAsthAna ItyAdi viSe ciMtavana kare te ethIya vizeSa maMdakaSAyanA pariNAma che. (3) vaLI dravya - guNa - paryAyanA vicAramAM upayogane lagAve to adhika - adhika maMdakaSAyanA parama zukalalezyAnA pariNAma thAya. (4) dravyanI svataMtratA, kramabaddhaparyAya, upAdAna - nimitta, pAMca samavAya, nizcaya - vyavahAra jevA AdhyAtmika viSayomAM upayoga lagAve to adhika - adhika maMda kaSAyanA pariNAma thAya. (5) zrutajJAnanA avalaMbanathI jJAnasvabhAvI AtmAno nirNaya le ane bhedajJAnanI prayoga padhdhati zarU thAya e to enAthI paNa adhika - adhika maMdakaSAyanA pariNAma che. (6) maMdakaSAyanI apekSAe sUkSma letAM letAM TheTha vikalpAtmaka nirNaya sudhI pahoMcI jAya, "huM eka jJAyakabhAva chuM.' evo sUkSma vikalpa paNa maMdakaSAyanA pariNAma che. (7) vikalpAtmaka nirNaya sudhI svano Azraya nathI ane svanA Azraya vinA, svarUpamAM abhedarUpa pariNamana thayA vinA vItarAgatA ke samyagdarzana thatuM nathI. vikalpasahita svabhAvanA nirNayanA baLe svabhAvanA jorathI puruSArthapUrvaka vairAgyanI bhAvanA vadhatA rAga tUTato jAya che, vikalpa tUTatA jAya che ane sahaja nirvikalpa anubhUti thAya che evI vidhi AgamamAM AcAryoe batAvI che. vyavahAra - rAganA pakSane lIdhe anaMtakALa prabhu ! tAro saMsAranI rajhaLapaTTImAM - duHkhamAM gayo che e kema bhUlI jAya che. 17) AtmAnubhUtino krama A pramANe batAvyo che (1) pAtratA (2) abhyAsa (tattvano) (3) tattvano yathArtha nirNaya (4) bhedajJAna (5) AtmAnubhUti. 18) zradhdhALuNa pragaTa - vyaktatA to pratyakSa AtmAno anubhava thAya tyAre ja thAya (12) Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) che paNa te pahelAM A vidhi daramyAna zradhdhAguNanI avyakta paryAyano krama A klika pramANe che. (1) rUci (2) pratIti (3) jijJAsA (4) lakSa (5) ekAgratA (6) pratyakSa vyakta anubhava. 19). svarUpano - nityAnaMda svarUpa bhagavAna AtmAno jene anubhava thayo sparza thayo, sparza thayo eTale bhagavAna AtmA prati jhukAva thayo. kharekhara paryAya kAMI dravyane sparzatI nathI. paryAya to paryAyarUpa rahIne dravyanAM zradhdhAna - jJAna kare che, paNa te kAMI dravyamAM bhaLI jaIne tenA zradhdhAna- jJAna karatI nathI, ane dravya paNa pote paryAyamAM AvatuM nathI; paraMtu paryAyamAM dravya saMbaMdhInuM dravyanA sAmarthyanuM jJAna - zradhdhAna Ave che. kharekhara to potAnI jJAnaparyAyamAM potAnuM jJAna thAya che e nizcaya che. vartamAna jJAnaparyAyamAM A je badhuM jaNAya che te kharekhara jaNAtuM nathI, jANavAmAM to potAnA jJAna paryAyanI tAkAta Ave che. vartamAna jJAnanI paryAya jJAnaparyAyane ja jANe che e paNa hajI paryAyabudhdhi che. jhINI vAta che bhAI ! dravya jevuM che tevuM paryAyamAM jANavAmAM Ave tyAre samyagdarzana thAya che. (20) jene nityAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAnAM jJAna-zradhdhAna thayAM che te dharmIne koI vAMchA hotI nathI. sva ane parane IcchAne jANatI jJAnanI paryAya sva para prakAzakarUpe svataH pariName che jJAnI rAgane pRththaka svarUpe ja jANe che. cothe guNasthAne je anubhUti thAya che te zudhdhopayogamAM ja thAya che. te ja sukhanI AnaMdanI sthiti che. zrI ahaMtadevano nizcaya potAnA jJAnamAM thavAno upAya : (1) tame maMdiramAM je pratimAjI birAje che tene ja deva jANI saMtuSTa thaI rahyA cho ke tamane pratimAjIno nAno - moTo AkAra, varNa vA padmAsana - kAryotsarga Asana Adi je dekhAya che, ke jenI A pratimA che tenuM paNa kAMI svarUpa bhAsyuM che ? nathI bhAsyuM to jJAna - zradhdhA vinA konuM sevana karo cho ? tethI tamAre jo potAnuM bhaluM karavuM che to sarva AtmahitanuM mULa kAraNa "Apta' teno sAco svarUpa nirNaya karI jJAnamAM lAvo. kAraNa ke (1) sarva jIvone sukha priya che (2) pUrNa sukha sarva karmonA nAzathI thAya che (3) sarva karmono nAza samyakracAritrathI thAya che. (4) samyak cAritra samyagdarzana - jJAnapUrvaka ja thAya che ane (5) samyajJAna AgamanA abhyAsathI thAya che. Agama koI vItarAga puraSanI vANIthI Upaje che ane e vANI koI vItarAga puruSanA Azraye che, mATe je puruSa che temaNe potAnA kalyANa arthe sarva sukhanuM mULa kAraNa je Apta - ahaMta - sarvajJa teno yuktipUrvaka sArI rIte sarva prathama nirNaya karI (temano) Azraya levo yogya che. (6) A pramANe rAgAdi sarva doSa rahita je Apta, tenuM nizcayapaNuM jJAnamAM karavuM. ahaMta (1) aDhAra doSa rahita (2) chetAlIsa guNo sahita (3) dhyAna mudrAnA dhAraka (4) anaMta catuSTaya sahita (5) samavasaraNAdi lakSmIthI vibhUSita (6) svarga - mokSa dAtA (7) duHkha vijJAdinA hartA (ahaMta) che. (13) Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , aDhAra doSa H (1) janma (2) maraNa (3) jarA (4) roga (5) kSudhA (6) tRSA (7) sveda (8) nidrA (9) viramaya (10) kheda (11) zoka (12) bhaya (13) ciMtA (14) Arta (15) mada (16) moha (17) rAga (18) veSa. anaMta catuSTaya : (1) anaMta jJAna (2) anaMta darzana (3) anaMta vIrya (4) anaMta sukha AtmahitanA mULa AdhArabhUta ahata deva - tenuM sAcuM svarUpa tamane nirNaya karavA yogya jJAna paNa bhAgyathI prApta thayuM che, mATe A avasara vyartha na gumAvo. pramAda choDI upayogane nirNayamAM lagAvo. (1) vastunuM svarUpa (dravya - guNa - paryAtmaka) (2) jIvAdinuM svarUpa (sAta tattvo, cha dravyonuM svarUpa) (3) sva paranuM bhedajJAna jIva-ajIvanuM svarUpa) (4) AtmAnuM svarUpa (dravyasvabhAva - paryAya svabhAva) (5) heya - upAdeya - zeya tattvo (6) zubha - azubha - zudhdha avasthArUpa potAnA pada-apadanuM svarUpa (7) vItarAgI deva - guru - zAstranuM svarUpa (10) "je jANato ahaMtane dravya - guNa - paryAyapaNe; te jANato nija Atmane, tasu moha laya khare; artha : je dravya - guNa - paryAyo vaDe ahatane jANe che te ja potAnA AtmAne yathArtha jANe che ane tenA ja mohano nAza thAya che. kAraNa ke je ahaMtanuM svarUpa che te ja potAnuM svarUpa che. dravya svabhAvathI to baMnenA svarUpa eka sarakhA ja che. paryAyamAM je pahelA azudhdhi hatI te ratnatrayanA sAdhanathI, vibhAvono nAza karI pUrNa zudhdha thayA che. ane tamane ratnatrayanuM sAdhana nathI thayuM tethI paryAyamAM azudhdhatA hovAthI bahirAbhapaNuM banI rahyuM che. A pramANe zrIguru parama dayALu che. tethI tamane A vAtamAM citta lagAvavAnI preraNA kare che. tame paNa darzanAdi karo, jemAM citta sArI rIte sthira thAya, sukha paNa vartamAnamAM upaje tathA AsthA kAyama rahe. mATe sarvathI prathama ahata sarvajJano nirNaya karavArUpa kArya karavuM e ja zrIgaranI mULa zikSA che. yathArtha nirNaya : 1) tyAM je jIva, pramANajJAna dvArA ahaMta devanA AgamanuM sevana, yuktinuM avalaMbana, paraMparA guraono upadeza tathA svAnubhava vaDe nirNaya karIne jainI thaze te ja mokSamArgarUpa sAcuM phaLa pAmaze, tathA sAtizaya puNyabaMdha karaze. tathA je A vAto dvArA nirNaya to nahi kare ane kulakamathI, vyavahArarUpa vA bAhya guNonA AzrayathI, zAstrothI sAMbhaLIne tenAthI potAnuM bhaluM thavuM jANIne tathA paMcAyata saMbaMdhanA AzrayathI, temano sevaka thaI ajJAnavinayAdirUpa pravartaze tene sAcuM nizvayasvarUpa phaLa to Avaze nahi paNa mAtra puNyabaMdha thaI jaze. (14) Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) vaLI je kulAdi pravRtti vaDe, paMcAyata padhdhatithI, rogAdi maTADavA arthe uche avinayAdirUpa ayathArtha pravarte che vA laukika prayojanathI vAMchApUrvaka yathArtha ke ayathArtha pravarte che ane AtmakalyANanuM samarthana kare che tene to pApabaMdha ja thAya che. mATe jene AtmakalyANa karavuM che teNe to A daza vAto dvArA nirNaya karIne je sAcA deva bhAse temanA, AstikayatA lAvI sevaka thavuM yogya che. e daza vAto (1) sattA (2) svarUpa (3) sthAna (4) phaLa (5) pramANa (6) naya (7) nikSepa - sthApanA (8) anuyoga (9) AkAra - bheda (10) varNa bheda. tenuM sAmAnya svarUpa A pramANe che. 5) (1) sattA : anya koI kahe ke ahaMta deva nathI vA potAnA dilamAM ja evo saMdeha UpajI Ave to yukti AdithI vA anyanA upadeza AdithI ahaMtadevanA astitvanI AsthA lAvavAnuM baLa potAnA cittamAM prApta thavuM athavA ahatanA astitvanI spaSTa bhAvanA thaI javI tenuM nAma "sattA nizcaya che. (2) svarUpa : ahaMtadevanuM bAhya - atyaMtara svarUpa jevuM che tevo ja teno sAco nizcaya thavo tenuM nAma svarUpa nizcaya' che. (3) sthAna : vaLI sAMkhya, baudhdha, naiyAyika, vaizeSika, nAstika, mImAMsaka, cArvAka ane jaina e matomAM vA vartamAna kALamAM zvetAmbara, pItAmbara, DhuMDhiyA ane saMvegI Adi jainAbhAsomAM vA anyapaNa jeTalA mato che temAM evA sarvajJa devA kayA matamAM hoya che ? evo satya sthAnanirNaya karavo te "sthAna nirNaya che. (4) phaLa : evA satyadevane sevana karavAthI kayA phaLanI prApti thaze ? teno nirNaya karavo te "phaLa nizcaya' che. (5) pramANa : vaLI evA devano nizcaya kaI jAtinA jJAnathI thaze tenA nirNaya karavo te "pramANa nizcaya che. (6) naya : tathA bhagavAnanA ekahajAra ATha nAma che te kayA nayanI vivakSAthI kahyAM che teno nizcaya karavo te "nayanizcaya che. (7) nikSepa - saMsthApanA : bhAvanAnI apekSA karIe ke temanI pratimAnAM darzanAdi zA mATe karavAmAM Ave che kayA prayojanathI karavAmAM Ave che ? teno nizcaya karavo te "saMsthApanA nizcaya che. 8) anuyoga : (1) prathamAnuyoga (2) karaNAnuyoga (3) caraNAnuyoga (4) vivyAnuyoganuM svarUpa kayAM kayAM kahyuM che ? teno nizcaya karavo te "anuyoga nizcaya che. (9) AkAra: mULa bhAvothI pratimAjIno AkAra nAno - moTo zA mATe hoya che? teno nizcaya karavo te "AkAra nizcaya" che. (10) varNa : mULa bhAvonI apekSAe pratimAjIno varNa ane aneka prakAranI kAya kevI hoya che. eno vicAra karavo te "varNa nizcaya che. mATe pahelAM uparanI vAto dvArA avazya nirNaya karavo e ja dharmanuM mULa che. (15) Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) pramANa jJAna - (1) pramANa jJAnathI ja yathArtha nirNaya thavo kahyo che. je jJAna dvArA vastunuM svarUpa ayathArtha bhAse to jJAnanuM nAma ja apramANajJAna che. tenA traNa bheda che. (1) saMzaya (2) viparyaya (3) anadhyavasAya. (2) saMzaya : 'A pramANe che ke A pramANe che' evuM je paraspara virudhdhatApUrvaka be prakArarUpa jJAna tene saMzaya kahe che. dA.ta. AtmA potAnA kAryane karI zako haze ke jaDanA kAryane karI zakato haze evuM jANavuM te saMzaya, (3) (4) (5) (6) viparyaya : vastusvarUpathI virudhdhatApUrvaka A Ama ja che' evuM ekarUpa jJAna tenuM nAma viparyaya che. dA.ta. zarIrane AtmA jANavo te. (c) anadhyavasAya : 'kaMIka che' evo nirdhAra rahita vicAra tenuM nAma anadhyavasAya che. jemake 'huM kAMIka chuM' ema mAnavuM te anadhyavasAya che. zAstrono zravaNa, dhAraNa, vicAraNA, AmnAya ane anupekSA pUrvaka abhyAsa kare tethI sarva kalyANanuM mULa kAraNa eka Agamano yathArtha abhyAsa che. sabhyajJAna ja pramANajJAna che. pramANajJAnanA 13 bheda che. (1) kevaLajJAna (2) mana:paryayajJAna (3) avadhijJAna (4) sparzana (5) rasanA (6) dhrANa (7) cakSu (8) zrotrajJAna (9) smRtijJAna (10) pratyabhijJAna (11) tarkajJAna (12) anumAna (13) AgamajJAna anumAna jJAna : pratyakSa anumAnanA Azraya sahita AgamamAM lakhelI prayojanabhUta rakamanI parIkSA karavI tenuM nAma 'vicAra' che. - je sarvajJanuM svarUpa che te to muLa prayojanabhUta rakama che mATe parIkSA karyA sivAya kevaLa AgamanA AzrayathI ja tenI pratIti karatAM niyamathI prayojananI sidhdhi thAya nahi. mATe jo sarvajJadevano nizcaya karavo che to pahelAM tenAM nAma - lakSaNAdika AgamathI sAMbhaLIne pachI anumAnathI nizcaya karavo yogya che. te kevI rIte karAya te kahIe chIe. prathama to pramAtA, pramANa, prameya ane pramiti enuM svarUpa ThIka karIne tamAre sarvajJano nirNaya karavo ISTa che, pramAtA : jANanAra AtmA pramANa : prameya : pramiti : pramANanuM phaLa. (7) have tame pramAtA bano, tyAM tera pramANomAM pAMca IndriyajJAna tathA pAMca parIkSa pramANa jJAna e daza pramANa to tamAre che. have jo tamAre sarvajJano nizcaya karavo che to anumAna pramANarUpa potAnA jJAnane banAvo tathA tame pramAtA banI tamArA pramANarUpa jJAnane sarvajJanA nirNaya tarapha lagAvo ke jethI sAco nirNaya thAya. sAcuM jJAna jJeya, jaNAvA yogya padArtha tyAM prathama sAdhya sAdhananI vyAptinuM jJAna je tarka pramANa te pahelAM thavuM joIe kAraNa ke te thatAM ja sAcuM anumAna thAya che. jenA vaDe sAdhya sidhdha thAya tenuM nAma sAdhana che ane sAdhana che tamArI vartamAna jJAnanI paryAya-sva tarapha vaLelI. (16) (C) Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) vartamAna jJAnanI paryAya - svabhAva sanmukha thatAM nirmaLa thatI jAya che ane e nirmaLa paryAyamAM bhagavAna AtmA anubhavathI jaNAya che. tyAre sarvajJanI sAcI zradhdhA thAya che. (10). AtmA | paryAya viSaya kriyA pramAtA pramANa prameya pramiti jJAtA jJAna jJaptiA dhyAtA dhyAna dhyeya dhyAmati anumAtA anumAna anumeya anumati zradhAtA zradhdhA. zradhyeya anubhUti zeya jJAnanuM sAcuM kArya :- potAne yathArtha, zradhdhAnapUrvaka, ekAgratA pUrvaka, jANavuM ane e jANavAnI kriyA ja anubhUti che. (17) Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che "jaina sanAtana vItarAga darzana (1) AtmAnubhUti ja Atmadharma che. dharmanI zarUAta AtmAnubhUtithI ja thAya che. te vakhatanA dhyAnane "dharma dhyAna kahevAmAM Ave che. te ja samakIta che. dharmanI pUrNatA paNa AtmAnubhUtinI pUrNatAmAM che. te kevaLajJAna pragaTa thatAM sAdhanAnI pUrNatA thAya che. te vakhatanA dhyAnane "zukala dhyAna kahevAmAM Ave che. AtmAnubhUti ja AtmadhyAna che. AtmAnubhUti e ja jainazAsana che. jyAM upayoga potAnA svabhAvamAM che, jJAnanI paryAya pote potAne jANavAmAM lIna che te anubhUtinI dazA che ane teTalo samaya sukhanuM vedana che. AtmAnubhUti eja sukhAnubhUti che. hai) jJAnakaLAmAM akhaMDano pratibhAsa be agatyanI vAta) jJAnanI vartamAna paryAyanuM sAmarthya svane jANavAnuM che. AbAla- gopAla saune sadAkALa akhaMDa pratibhAsamaya trikALI sva jaNAya che, paNa tenI daSTi paramAM paDI hovAthI tyAM ekatva karato thako, "jANanAra ja jaNAya che? tema nahIM mAnatAM rAgAdi para jaNAya che ema ajJAnI para sAthe ekattvapUrvaka jANato - mAnato hovAthI tene vartamAna avasthAmAM akhaMDano pratibhAsa thato nathI. - jJAnI to "A jANanAra jaNAya che te ja huM chuM" ema jANanAra jJAyakane ekattvapUrvaka jANato - mAnato hovAthI tenI vartamAna avasthAmAM (jJAna kaLAmAM) akhaMDano samyaka pratibhAsa thAya che. () prazna : anAdinA ajJAnI jIvane samyagdarzana pAmyA pahelAM.... to ekalo "zubha vikalpa ja hoya ne ? uttara : "nA" ekalo vikalpa nathI. svabhAva tarapha DhaLI rahelA jIvane vikalpa hovA chatAM te ja vakhate "Atma svabhAvanA mahimAnuM lakSa paNa kAma kare che. te lakSanA jore te jIva AtmA tarapha AgaLa vadhe che. kaMI vikalpanA jorathI AgaLa nathI vadhato. rAga taraphanuM jora tUTavA mAMDayuM, ne svabhAva taraphanuM jora vadhavA mAMDayuM tyAM savikalpa dazA hovA chatAM, rAganA avalaMbana vagarano svabhAva taraphanA jora vALo eka bhAva tyAM kAma kare che. ane teno jora AgaLa vadhato... vadhato, puruSArthano koI apUrva kaDAko karIne nirvikalpa AnaMdanA vedana sahita te jIva samyagdarzana pAmI jAya che. (18) Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) (2) (3) n (4) (5) chevaTano nirNaya : caritranI jJAna sanAtana vItarAga digaMbara paraMparA e ja satyadharma che. samyagdarzana ekatArUpa mokSamArga eka ja che. eka hoya traNa kALamAM paramArathano paMtha teno svIkAra. e mokSamArganA nimitta vItarAgI deva-guru-zAstra che. 'sahaja AtmasvarUpa sarvajJadeva paramaguru' (mAMgalika) saMpUrNa jIvana dharmamaya banavuM joIe sukha mATe dharma to tene ja kahevAya jevo vItarAga svabhAva che evo vItarAga svabhAva paryAyamAM pragaTa thAya. je guNo anaMta zaktirUpe svabhAvamAM che te ja paryAyamAM pragaTa thAya tene paramAtmA kahevAya che. - AvA dharmanI zarUAta mATe prathama zraddhAnamAM ema levAnuM che ke have A bhavamAM bIjuM kAMI karavA jevuM nathI. AvI nirvikalpa dazA prakaTa thAya te pahelA kayA vikalpa hoya ? (1) saMpUrNa jIvana jJAyakanI ja ArAdhanA. (2) te mATe AgamanA avalaMbanathI tattvano yathArtha nirNaya : mAtra eka 'nirvikalpa anubhUti' ja karavA jevI che. anubhUti e ja jaina zAsana che. sukhano A ja upAya che. - vItarAgI paramAgamono abhyAsa.... satsaMga ane svAdhyAya ** huM jJAna AnaMda svarUpa bhagavAna AtmA chuM ane jIvananA pratyeka samaye bhedajJAna huM sarvathA sarvathI bhinna chuM. A prayogAtmaka paddhati che. (3) te mATe niyamita abhyAsano mahAvaro : - (4) bAkInA samayamAM deva-guru-zAstranI ArAdhanA. (5) saMpUrNa jIvana svabhAvane anurUpa saMyamIta (maryAdIta). anyAya, anIti, abhakSyano tyAga.... sapta vyasanano tyAga, kaMdamULa ane rAtri bhojanano tyAga... ATaluM ja basa.... zradhdhA evI hoya ke rAgane ghaTADe, jJAna evuM hoya ke rAgane ghaTADe, cAritra evuM hoya ke rAgane ghaTADe, zAstranuM tAtparya 'vItarAgatA' che. kramabadhdhanI zradhdhA paNa ene kahevAya je rAgane ghaTADe, kramabadhdhanI zradhdhAmAM akartApaNuM Ave che. je thAya tene kare zuM ? je thAya tene jANe che. jANanAra rahetAM, jJAtA rahetAM, rAga TaLato jAya che. vItarAgatA vadhatI jAya che. e ja zAstranuM tAtparya che. (19) 94 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAra : (SY) evo je jJAyakasvabhAva, prabhu ! tene anubhavavAno prayatna kara ! A eka ja kAma A bhavamAM karavA jevuM che. aho ! sarve arihaMta bhagavaMtoe sevelo, svadravya Azrita zuddha ratnatraya je A eka ja mokSamArga jina bhagavaMtoe upadezyo, te ja mArga pote sAdhIne vItarAgI saMtoe jinAgamamAM prasiddha karyo che. A sanAtana vItarAga mArganI vAta kahevAmAM AvI che. Avo mArga jANIne tenuM sevana karavuM te paramAgamano sAra che, tenuM phaLa mahAna uttama sukha che. *A samaya prAbhUta paThana karIne, artha tatvathI jANIne; Tharaze arthamAM AtmA, je saukhya uttama te thaze.', 20 che aMtima bhAvanA : AnaMdAmRtanA pUrathI bharacaka vahetI kaivalyasaritAmAM je DUbeluM che, jagatane jovAne samartha evI mahAsaMvedanarUpI zrI (mahAjJAnarUpI lakSmI) jemAM mukhya che, uttama ratnanA kiraNa jevuM je spaSTa che ane je ISTa che evA prakAzamAna, AnaMdamaya svatatvane he ! jagatanA jIvo jinabhagavAnanA sanAtana vItarAga zAsanano Azraya karIne pAmo. syAAda vidyAnA baLathI vizuddha jJAnanI kaLA vaDe A eka AkhA zAzvata svatattvane prApta karIne he ! jagatanA jIvo paramAnaMda pariNAme Aje ja pariNamo. A rIte ahIMyA ! jene vItarAga sanAtana darzana' mATe ati dRDhapaNe pUrNa zraddhApo je thoDuM ghaNuM tattva kahevAmAM AvyuM, te badhuM caitanyane viSe kharekhara agnimAM homAyelI vastu samAna (svAhA) thaI gayuM. (agnine viSe homavAmAM AvatA ghIne agni khAI jAya che, jANe ke kAMI homAyuM ja na hoya!) tevI rIte anaMta mahAtmyavaMta caitanyanuM game teTaluM varNana karavAmAM Ave to paNa jANe ke e samarata varNanane anaMta mahimAvaMta caitanya khAI jAya che; caitanyanA anaMta mahimA pAse badhuM varNana jANe ke varNana ja na thayuM hoya ema tucchatAne pAme che. te caitanyane ja caitanya Aje prabaLapaNe ugrapaNe anubhavo (arthAt te cisvarUpa AtmAne ja AtmA Aje atyaMta anubhavo) kAraNa ke A lokamAM bIjuM kAMI ja uttama nathI. caitanya ja eka parama uttama tattva che. - 'sanAtana vItarAga' zAsana jayavaMta varto AmAM sadA prItivaMta bana, AmAM sadA saMtuSTa ne, AnAthI bana tuM tupta, tujane sukha aho ! uttama thaze. - bhAvArtha : AnaMda jJAnamAtra AtmAmAM lIna thavuM, tenAthI ja saMtuSTa thavuM ane tenAthI ja tupta thavuM. e ja paramadhyAna che. tenAthI vartamAna AnaMda anubhavAya che. ane thoDA ja kALamAM jJAna svarUpa kevaLajJAnanI prApti thAya che. AvuM pragaTa karanAra puruSa (AtmA) te sukhane jANe che, bIjAno emAM praveza nathI. - Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTino viSaya ane svAnubhUti 1) zudhdha nayano viSaya AtmA anaMta zaktivALo, caitanya camatkAra nitya, abheda, akhaMDa eka che. 2) 3) 4) 5) ) u Aid : 7) 8) 9) ahyA..! abaddha-spaSTa, cidAnaMda prabhu aMdara che te samyagdarzanano viSaya che - zughdhanayano viSaya che. dRSTino viSaya to zudhdha, eka, dhruva, sahaja nirvikalpa, trikALa asaMkhyapradezI vastu che jemAM paryAyano paNa abhAva che. sahaja, zudhdha, AtmasaMpadA e dRSTino viSaya che. sahaja cidAnaMda ! - zudhdha nayano viSaya karyo ke samyagdarzanano viSaya ko te caitanyacamatkAra prabhu, nitya, abheda, eka jene samayasAra gAthA 6mAM eka zAyakabhAva kahyo che, samayasa2 gAthA 11 mAM bhUtArtha kahI te zudhdha Atmavastu che ema jaNAvyuM che. aho ! STino viSaya jemAM rAga nahi, guNa-guNInA bheda nahi, nimitta nahi, apUrNatA nahi, ane eka samayanI paryAya paNa nahi, evI dhruva nityAnaMda, cidAnaMdamaya eka pUrNa vastu che. ahAhA ! nirmaLAnaMdano nAtha saccidAnaMda prabhu e ekaja samyagdarzananuM dhyeya ane viSaya che. trikALI dhruva, ekarUpa, vItarAgabhAva svarUpa caitanyavastu e samyagdarzanano viSaya che. caitanya, parama adbhUta caitanya camatkArI dravya-parama pAriNAmikabhAve aMdara sthita che te zughdhanayano viSaya che. 10) ahyA... anaMta guNono piMDa, anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta vIrya, anaMta sukha, anaMta prabhutA, anaMta vibhutA anaMta svacchatAno dhAraka eka abheda vastu jenA AzrayathI A badhA guNo paryAyamAM pragaTe chatAM vastu aMdara evIne evI ekarUpa rahe emAMthI kAMi vadhaghaTa thAya nahi enA camatkAranuM zuM kahIe ? AvI caitanya camatkAra vastu prabhu AtmA zudhdhanayano viSaya che. 18 11) caitanyanI sAthe prabhutA, vibhutA, svacchatA, prakAza, sarvajJatA, kartA, karma, karaNa, saMpradAna, apAdAna, adhikaraNa ityAdi anaMta zaktiono sAgara prabhu AtmA che. anaMtazaktiono saMgrahAlaya abheda eka daLa evuM Atmadravya te dRSTino viSaya che. ene lakSamAM lai tyAM ekAgratA thatAM anubhavatAM - A badhI zaktio nirmaLarUpe paryAyamAM pragaTa thAya che. A che AtmAnubhUti. 12) A jagatamAM anaMta AtmAo che, enAthI anaMtaguNA puddagala paramANu che, tenAthI anaMtaguNA traNakALanA samayo che, tenAthI anaMtaguNA AkAzanA pradezo che, tenAthI anaMtaguNA eka jIvadravyanA guNo che, Avo anaMta zaktivALo bhagavAna AtmA, caitanya camatkAra vastu che. ahA ! jemAM rAga nahi, alpajJatA nahi, bhaMga-bheda nahi evo caitanya camatkAra, AnaMda camatkAra, zAMti camatkAra, prabhutA camatkAra, vIrya camatkAra, ema anaMta anaMta zaktiono camatkAra svarUpa bhagavAna AtmA dRSTino viSaya che. 13) te nitya che, jene Adi nathI, aMta nathI, evI anAdi-anaMta zudhdha, zAzvata vastu che. zakti anaMta che chatAM vastu abheda ekarUpa che. ahA ! AvI anaMta guNamaMDIta, abheda, eka, zudhdha (3) Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caitanya camatkAra vastu AtmA dRSTino viSaya che. tenA AzrayathI gharmanuM prathama sopAna evuM samyagdarzana paryAyamAM pragaTa thAya che. 14) ahA ! tArA svarUpanA mahimAnI zuM vAta karavI prabhu sarvazanI vANImAM paNa jenA pUrNa svarUpanI vAta AvI zake nahi, evo tuM caitanya camatkAra prabhu cho ! vANImAM to izArA Ave. 15) zudhdha nayathI AtmA abheda, ekAkAra, nitya, zudhdha cidrupasvarUpa che, AtmA abadhdha-spaSTa che, pavitratAno piMDa che, sAmAnya che, ekarUpa che. sadAya dhruva.. dhruva.... dhruva.. che. AvA vikalpothI para-e vikalpone choDI-vartamAna paryAyane dhruva tarapha vALavI - teno anubhava karavo, emAM anaMto puruSArtha che. tenuM nAma samyagdarzana che ane tenuM nAma gharma che ane te mokSamArga che. 16) are bhagavAna ! tuM jANanAra svarUpa che - jANanAra evo tuM tane jANe nahi e kevI vAta! A deha devaLamAM pote saccidAnaMda, jJAnAnaMda, sahajAnaMda svarUpa pUrNa prabhu birAje che. pUrNa jJAna ane pUrNa AnaMdathI aMdara ThasoThasa bharelo che, chatAM tuM paramAM sukha mAne che ! mUDha cho ke zuM ? 17) deha devaLamAM rahelo, dehathI bhinna, caitanya deva, dehane prakAzamAM deharUpa thato nathI. - jJAnasvarUpa ja rahe che. sadAya jJAnasvarUpa ja rahIne prakAzamAna che. 18) ahA.. paryAyamAM alpajJatA, vikAra, rAga ovA chatAM e badhAthI bhinna bhagavAna AtmA koI divasa rAgarUpa thayo nathI - jJAnasvarUpa ja rahe che. sadAya jJAnasvarUpa ja rahyo prakAzI rahyo che. jJAna ne rAga bhinna che. 19) ahaha..! vastu aMdara pote jJAnAnaMda svarUpa, prajJA, brahmasvarUpa che. temAM najara karavAthI potAnA jJAna ane AnaMda pragaTa thAya che. sukhI thavAno A eka ja upAya che. bIjo koI upAya nathI. pote samajaNano piMDa prabhu, pote potAthI samaje to gurUne nimitta kahIe. vAstavamAM to pote potAno guru che. sahaja AtmasvarUpa parama guru ! AtmA zudhdha eka caitanyasvarUpa vastu che. tenI jene aMtardaSTi thaI tene svanuM jJAna thAya che, ne temaja bAhya padyarthonuM - paranuM jJAna thAya che. jJAnano Avo ja svapa2 prakAzaka svabhAva che. je vaDe te pote potAne ane parane svarUpathI ja jANe che. aMtaraMgamAM jJAnAnaMda, nityAna, prabhu AtmAnA AzrayathI samyagdarzanAdi nirmaLa pariNAma pragaTa thAya che te dharma te nizcaya, ane evA dharmI puruSane rAgAdinA vikalpa Ave tene te jANe te vyavahAra, dharmI tene heya paNe jANe che. AvuM dharmanuM svarUpa che. Avo dRSTino viSaya che ane AvI anubhUtinI alaukika vidhi che. 20) Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva-para prakAzaka jJAnasvabhAva ane svAnubhUti 1) AtmAmAM anaMtaguNo bhale ho, paraMtu jANavuM e eno mukhya guNa che. jJAna che te potAne ne parane jANe che. 2) trikALI jJAnaguNa eno jema sva-para prakAzaka svabhAva che, tema tenI jJAnanI vartamAna pragaTa paryAyano paNa sva-para prakAzaka svabhAva che. tethI te paryAyamAM sarva jIvone sadAkALa jJAyaka jaNAto hovA chatAM, rAgane vaza thayelo prANI tene joI zakato nathI. enI najara paryAya upara ane rAga upara che eTale A jJAyakane jANuM chuM te khoI bese che. anAdi baMdhane - rAgane vaza paDyo rAgane jove che paNa mane A mArI vartamAna jJAnanI paryAyamAM A jJAyaka dekhAya che - jaNAya che ema joto nathI. bhale ne tuM nA pADa huM tamane-jJAyakane) nathI jANato chatAM tArI paryAyamAM tuM atyAre jaNAya che he ! gajaba vAta karI che ne ? jJAnanI vartamAna paryAyamAM sva-para zeyane jANavAnI tAkAta che, sAmarthya che ane tethI te paryAya svane . AkhA dravyane jANe che. vartamAna jJAnanI paryAyamAM dravya AvatuM nathI paNa dravyanuM jJAna paryAyamAM thayuM che. chatAM dRSTimAM rAgane pUjya dekhIne tyAM aTakI gayo che. A jANavAmAM Ave che ene jANato nathI ane pAne jANuM chuM evI miththAbuddhi thaI gaI che. (arthAta) ekalo para prakAzaka chuM evI budhdhi thaI gaI che te mithyA che. 5). svapara prakAzaka svabhAvanA sAmarthyavALo bhagavAna AtmA caitanyabiMba te jenI eka samayanI jJAnanI paryAyamAM jaNAyo che, tenI jJAnanI paryAyamAM jema AtmA jaNAya che, potAno jJAnAkAra jaNAya che, tema dUra rahelA padArtho paNa ene aDyA vinA jaNAya che. zeyAkAra jaNAya che. AvI eka jANavAnI vyavasthita vyavasthA che. jevo jJAnAkAra jaNAya evo ja bahAra nimitta tarIke yAkAra hoya ja. have jANavAno AdhAra upayoga kyAM che enA para che, tethI upayoga bahAra hovAthI te ema mAne che para jaNAya che - paNa e bhrama che. 6) ahAhA.! "je jaNAya che te huM ja chuM" "huM jJAyaka chuM' evo jene aMtaramAM anubhava thayo che evo jJAnI svane jANatAM dUranA padArthone, potAnA svapara prakAzaka jJAnanA svabhAvathI, te padArthone aDyA vinA ja jANe che. te potAnA svarUpamAM rahIne svane jANe che. tema dUra ke najIkanA para padArthone jANe che, evo jJAnano sva-para prakAzaka svabhAva che. bIjI rIte kahIe to ajJAnInI jJAna paryAya hoya emAM AtmA jaNAya che. ajJAnInI paryAyano svabhAva paNa svapara prakAzaka hovAthI paryAyamAM sva-jJAyaka cidAnaMda bhagavAna pUraNa jaNAya che. jJAnano svabhAva sva-para prakAzaka che to e paryAyamAM ekaluM parane jANe evuM heI zake nahi. e paryAya svane jANe ane parane jANe evo ja eno svabhAva che. chatAM ajJAnInI daSTi eka upara (jJAyaka bhAvapara) jatI nathI. huM rAgane ne paryAyane jANuM chuM ema dRSTi tyAM mithyAtvamAM rahe che. samayasAra gAthA 17-18 TIkAno trIjo peregrApha "paraMtu jyAre Avo anubhUti svarUpa bhagavAna AtmA AbAla-gopALa saune sadAkALa pote ja anubhavamAM Avato hovA chatAM paNa anAdi baMdhanA vaze para dravyo) sAthe ekapaNAnA nizcayathI mUDha je ajJAnI tene A anubhUti che te huM ja chuM' evuM AtmajJAna udaya pAmatuM nathI. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6) 8) aA ! ekavAra to ema (aMdaramAM) AvyuM hatuM ke jANe jJAnanI paryAya je che te eka ja vastu che. bIjI koI cIja ja nathI. eka jJAnanI paryAyanuM astitva e sArA lokAlokanuM astitva che. eka samayanI jANavA-dekhavAnI sva-para prakAzaka paryAya emAM Atmadravya, enA anaMta guNo emanI traNakALanI paryAyo tathA cha dravyonA dravya-guNa-paryAya badhuMya eka samayamAM jaNAya che. AkhuM jagata eka samayamAM jaNAya che chatAM eka samayanI paryAyamAM, potAnA dravyaguNa, cha dravyo AvatA nathI temanuM jJAna paryAyamAM Ave che. AtmA jema bAhya padArthonI asamIpamAM potAnA svarUpathI jANe che tema bAhya padArthonI samIpamAM paNa potAnA svarUpathI jANe che. 10) jJAnanI paryAya ekalA parane ja jANe che e mithyAjJAna che. AtmAno svabhAva sva-para prakAzaka che, tethI ekalA parane jANe ane svane bhUlI jAya e to mithyAjJAna che. jIva potAnA UMdhA puruSArthathI samajato nathI, sIdhA puruSArthathI potAnuM svarUpa samajAya tevuM che. 11) "je svarUpa samajyA vinA - pAmyo duHkha anaMta Atmasidhdhi pahelI lITI. paryAya che to potAnI avasthA, paNa paryAyo ane bheda para lakSa jatAM ajJAnIne vikalpa - rAga thaze, nirvikalpatA nahi thAya. tethI abhedanI dRSTi karAvavA paryAya ane bhedone gauNa karI tene vyavahAra kahI, trikALI abheda vastuno Azraya karAvavA tene mukhya kahyo che ane mukhya te nizcaya. 12) badhA ja prasaMgomAM dravyasvabhAvane mukhya rAkhatA - eTale ke je jJAnanI paryAya sva-sanmukha vaLI evo nirNaya kare che, "je jaNAya che te huM ja chuM' te zuddha svabhAvanA Azraye jJAnanI paryAya samaye samaye nirmaLa thatI jAya che ane jo be ghaDI evI abhiprAyanI dhArA rahe to e jJAnanI paryAya pUrNa zuddha - jevo svabhAva che e rUpe pariNamI jAya che. e jJAnanI paryAya potAne, yarthAtha, zradhdhAnapUrvaka, vItarAgatA pUrvaka - ane apUrva sukhanA vedana sahita pariNamI jAya che - A dazAne svAnubhUtinI dazA - AtmAno anubhava kahevAmAM Ave che. emAM bhagavAna AtmA jaNAya che. A samyagdarzana pragaTa karavAnI vidhi che. sukhI thavAno A ja eka upAya sarvajJa bhagavaMtoe batAvyo che. AcAryoe graMthomAM enuM nirUpaNa karyuM che. jJAnIoe Aja vidhi anubhava - pramANa karI jijJAsu jIvone sukhI thavA batAvI che. 4 4 guNanAM nirmaLa pariNamanano krama dhyAna rAkhavA jevo che. 1) rUcI 1) pratIti 3) jijJAsA 4) lakSa 5) ekAgratA ane 6) anubhava. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) prakAzazakti ane svAnubhUti bhagavAna AtmAmAM evI prakAzazakti che je svayaM eTale potAthI ja prakAzamAna che, ane spaSTa svasaMvedanamayI che. aA ! potAthI potAnuM pratyakSa vedana thAya evI AtmAmAM trikALa prakAzazakti che. AmAM mahatvanI be vAta che. ke AtmAno prakAza svabhAva - 1) pote potAthI ja prakAzamAna che, ene koI paranI apekSA nathI. 2) spaSTa svasaMvedanamayI che. svAnubhavamAM AtmA pratyakSa spaSTa jaNAya evo AtmAno prakAza svabhAva che. 3) aa ! jema divo svayaM potAthI ja prakAzamAna che, tene dekhavA - prakAzavA bIjA dIvAnI jarUra nathI. tema bhagavAna AtmA caitanyaprakAzanuM biMba prabhu svayaM potAthI ja prakAzamAna che. ahAhA.! svasaMvedanamAM pote ja potAne prakAzI rahyo che, tene prakAzavA - jANavA bIjA koInI - rAganI (zubha bhAvanI), vyavahAranI (vratAdinI) ke nimittanI dava-gurU-zAstranI) apekSA nathI. e apekSA vinA ja svasaMvedanamAM - svAnubhavamaya dazAmAM pratyakSa thAya evo AtmAno prakAza svabhAva che. ahAhA...! AtmAmAM jema jJAna, darzana Adi che tema eka prakAzazakti che. tenuM kArya zuM ? to kahe che - svasaMvedanamAM AtmA pratyakSa thAya te tenuM kArya che. samyagdarzana thatAM mati-zrutajJAnamAM svasaMvedana dvArA AtmA pratyakSa thAya - anubhavAya te A zaktinuM kArya che. koI kahe ke mane arUpI AtmA kema jAya ? to kahe che - svasaMvedanamAM AtmA pratyakSa jaNAya evo eno svabhAva che, bhAI ! parokSa rahe evo AtmAno svabhAva nathI. , paNa e indriya pratyakSa nathI, svarUpa pratyakSa - svasaMvedana pratyakSa che. AtmA saccidAnaMda prabhu svayaM potAnA svabhAvathI ja svAnubhUtimAM prakAze che. 7) paNa enI vidhi zuM che ? vyavastharathI ke bAhya nimittathI AtmA pratyakSa thAya, vA tenA nirmaLa jJAna-zradhdhAna pragaTa thAya - ema mAne te viparIta zradhdhAna che. paNa vartamAna jJAnanI paryAya vyavahAranuM ane bAhya nimittanuM lakSa choDI bAramAM kyAMya mAruM sukha che evI mAnyatA choDI) sva-sanmukha thatAM eTale svanuM lakSa karatAM, eTale sva svabhAvano yathArtha nirNaya karatAM - zuM nirNaya ? "huM jJAna AnaMda svarUpa bhagavAna AtmA chuM ane sarvathA sarvathI bhinna chuM' athavA to "je jaNAya che te huM ja chuM' evo nirNaya - pratIti karatAM, pachI emAM ekAgra thatAM - ane jo dhArAvAhI be ghaDI e abhiprAyanI dhArA TakI rahe (sva sanmukha thatAM) to te vartamAna jJAnanI paryAya samaye samaye nirmaLa thatI jAya che, abhiprAyanI bhUla TaLatI jAya che ane e nirmaLa vartamAna jJAnanI paryAya jo potAne yathArtha, zradhdhAnapUrvaka, ekAgratApUrvaka, vItarAgabhAve pariNamI jaI AtmAnA atIndriya AnaMdanuM pratyakSa vedana thayuM, svAnubhUti thaI e prakAzazaktinuM kArya che. AtmA pratyakSa jJAtA che. potAnA svabhAva vaDe jANavAmAM Ave evo pratyakSa jJAtA prabhu AtmA che. aA ! A prakAzazaktimAM evuM acinya divya sAmarthya che ke koI - para - nimittanI apekSA vinA ja te potAnA ja svasaMvedana vaDe AtmAne pratyakSa kare che. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNu ! AvI divya zakti saMpanna nija AtmAne aMtarmukha thai dekhe to dravyadRSTi ughaDI-khIlI jAya. bhAi ! tArA AtmAno apAra anaMto vaibhava dekhavo hoya to tArAM divya cakSu yAne dravyacakSu khola, A bAranAM cAmaDAnA cakSu vaDe e nahi dekhAya, ne aMdara rAganA cakSu vaDe paNa e nahi dekhAya, aMtaranA svabhAva cakSu vaDe ja te jaNAze-anubhavAze. pote potAnI anubhUtithI prakAzamAna che. AtmA saccidAnaMda prabhu svayaM potAnA svabhAvathI ja svAnubhUtimAM prakAze che. 10) aNu ! anaMtakALathI corAsInA avatAromAM rakhaDatAM-rajhaLatAM bhAi ! tane mAMDa A manuSyabhava maLyo, ane temAMya jainamAM tAro janma thayo e koi madhyabhAgya che, aNu ! A badhuM hovA chatAM karI temAM ekAgratA karatAM AtmAno anubhava pratyakSa thAya che. tuM A tattvajJAnanI-bhedajJAnanI tArA hitanI vAta na samaje to aMtara anubhava kyAMthI thAya ? are bhAi ! tuM sAMbhaLa to kho, prabhu ! tArA svasaMvedanamAM tAro AtmA pratyakSa thAya evI prakAzazaktithI tuM trikALa bharapura cho. 11) are prabhu ! tuM koNa cho ? ne tAruM kArya zuM che tenI tane khabara nathI ! aNu ! tuM Atma'nuM (aMtara-anubhavanuM) kArya karavAnuM choDI daine dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti, pUjA ityAdi zubharAganI kriyAmAM dharma mAnI tyAM ja rokAi gayo ! paNa bhAi ! e to jagapaMtha che, e dharmapaMtha nahi, dharmapaMtha to svAnubhavamayI koi alaukika che. 12) AtmAnuM pratyakSa svasaMvedana te mokSamArga che. are jIva ! ekavAra tArA vIryabaLane sva tarapha ullasAvIne tArA svabhAvanI cha pADa... puruSArthanI tIkhI dhArAe aMtarasvabhAvano apUrva pakSa kara... teno ullAsa lAva. svabhAvano yathArtha nirNaya kare tene svasaMvedana thayA vagara rahe nahi. AvuM svasaMvedana te dharma che, te parama AnaMdarUpa che. 13) bhAi ! A to tane trilokInAtha kevaLI paramAtmAnAM veNa ane kaheNa AvyA che, teno nakAra na karAya. A to kevaLI sarvajJa paramAtmAnAM sarvocca gharanAM kaheNa bApu ! teno jhaTa svIkAra kara, nA na pADa prabhu ! mukti-suMdarI sAthe tArA sagapaNa karavAnAM kaheNa che. svabhAvasanmukha thai AtmAne svasaMvedanathI pratyakSa jANe tyAre samakita sAthe sagAi thai ema kahevAya. ao! A to janma-maraNanA roganuM nivAraNa karanArI bhagavAna kevaLIe kahelI parama amRtamaya auSa che. sarvajJa paramAtmAnI divyadhvanimAM AvelAM A kaheNa che. 14) aA ! AtmAno prakAza svabhAva to ekadama spaSTa svasaMvedanarUpa kArya batAve che, emAM jarAya parokSapaNuM rahe evo AtmAno svabhAva nathI. jJAnasvarUpa AtmA pote potAne ke parane jANe temAM tene rAganuM, nimittanuM ke bIjA koinuM avalaMbana levuM paDe evo teno svabhAva nathI, koinA avalaMbana vagara spaSTa pratyakSapaNe prakAze evo eno prakAzasvabhAva che. pote potAthI svayaM prakAzanAro che. potAnI svAnubhUtithI ja pote prakAzI rahyo che, temAM bIjA koinuM avalaMbana nathI. 15) AvuM svayaMprakAzIpaNuM e AtmAno vaibhava che, AtmAnI e sAcI saMpadA che. AcArya bhagavAna kahe che, 'suMdara AnaMdanI chApavALuM je pracura svasaMvedana, tenA vaDe mAro Atmavaibhava pragaTa thayo che, ane mArca samasta Atmavaibhava vaDe huM A samayasAramAM ekatva-vibhakta zudhdhAtmA dekhADuM chuM, tame tamArA svAnubhava-pratyakSa vaDe pramANa karajo.' juo, sAdhakanA zrutajJAnamAM paNa Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7) AtmAne svAnubhava-pratyakSa karavAnI tAkAta che. svayaMprakAzamAna ane spaSTa evuM AtmAnuM svasaMvedana zrutajJAna vaDe thai zake che, ne evuM svasaMvedana kare tyAre ja sAcuM AtmajJAna thAya che ne tyAre ja dharma yAya che. e svasaMvedanamAM atIndriya AnaMda jhare che, anaMtaguNanI nirmaLatA temAM pariName che. 16) AtmAne kema jANavo tenI A vAta che. ahA, tuM pote kevo, ne kevaDo ? te jANyA vinA tane tAro mahimA kyAMthI Avaze ? mahimA AvyA vaga2 bhedajJAna karI svasanmukhatA kyAMthI thaze ? ne svasanmukhatA ane ekAgratA vagara samyagdarzana kyAMthI thaze ? samyagadarzana vagara sukhano rAha kyAMthI hAtha Avaze ? mATe he bhAi ! tAruM jevuM svarUpa che tevuM lakSamAM laine teno mahimA kara, sva-paranuM bhedajJAna thaine svasanmukhatA thaze, sva sanmukha svasaMvedanamAM tAro AtmA svayaM prakAzamAna thaze eTale AnaMda sahita anubhavamAM Avaze. samyagdarzanAdi pragaTa karavAnI ne sukhI thavAnI A rIta che. sukhanA rAha aMdaramAM samAya che, bAramAM kAMi nathI. 17) varte nija svabhAvano, anubhava, lakSa, pratIta, vRtti vahe nijabhAvamAM, paramArthe samakIta. Atmasidhdhi-gAthA 111. A nizcaya samakIta, zuddha samakIta thavAnI vidhi kRpALudeve batAvI che. aMtarmukha upayoga vaDe to AtmA pote potAne sAkSAt anubhave che, ne e anubhavamAM parama AnaMda thAya che. Avo sAkSAt anubhava karavo te prakAzazaktinuM kArya che. 18) paNa vartamAna A kALamAM e svasaMvedana kaThaNa thai paDyuM che ne ? sAMprata (ghalamAM) jIvadravya rAgAdi azuddha cetanArUpe pariNamyuM che, tyAM to ema pratibhAse che ke jJAna krodharUpa pariNamyuM che. tethI jJAna bhinna, krodha bhinna evuM anubhavavuM bahu ja kaThaNa che. sAce ja kaThaNa che, paraMtu sahaja puruSArtha vaDe vastunuM zuddhasvarUpa vicAratAM bhinnapaNArUpa svAda Ave che. 19) bhAi ! svabhAvano anubhava karavo kaThaNa to che, paNa azakya nathI, asaMbhava nathI. ghaNuM kaThaNa lAge che, kemake anaMtakALathI bhedajJAnano abhyAsa nathI. paNa vastu svarUpa vicAratAM-dhyAvatAM bhinnapaNArUpa svAda Ave che, azakya nathI. ghaNo aMta2 puruSArtha mAMgI le che. aNu ! potAnA svabhAvanI prApti potAne azakya kema hoya ? e to tyAM sudhI ja prApta nathI jyAM sudhI svabhAvanI dRSTi karato nathI. jyAM aMtara-dRSTi kare ke tatkALa AtmA svasaMvedana pratyakSa thAya che. have jIvoe abhyAsa karyo nathI, prayoga paddhati apanAvI nathI, tethI potAnI cIja prApta thavI kaThaNa thai paDI che. paNa mAraga to A che prabhu ! thoDuM kahyuM jhAjhuM karI jANavuM bApu! 20) Avo svAnubhavagamya bhagavAna AtmA svasaMvedanamAM jJAnIne atyaMta spaSTapaNe svayaM prakAze che, evI tenI prakAzazakti che. prakAzazaktinuM sAcuM kArya kyAre pragaTe ? ke aMtarmukha thaine svasaMvedana kare tyAre svAnubhavamAM AtmA svayaM prakAzamAna thAya te prakAzazaktinuM sAcuM kArya che. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ji) AtmajJAnamayI sarvAzakti ane AtmAnubhUti DI , 1) trikALI dhruva akhaMDa eka jJAyakasvabhAvI AtmadravyanI dRSTi-pratIti-lakSa-ekAgratA karatAM ajJAnajanya parano mahimA uDI jAya che, pote zuddha eka jJAnAnaMda-saccidAnaMda prabhu AtmA che ema nizcaya karI temAM ekAgra thatAM mAro sarvajJasvabhAva che - ekalo jJAnasvabhAva che ema kevaLajJAna svabhAvanI zradhdhA-pratIti pragaTa thAya che. * cothe guNasthAne paNa potAnA zuddha sarvajJa svabhAvanI pratIti thatAM paryAyamAM zaktinuM pariNamana thayuM, zakti pariNata thaI tene tyAM zradhdhApaNe kevaLajJAna thayuM che ema kahevAmAM Ave che. jJAnanI kevaLajJAnarUpa pUrNa dazA to teramAM guNasthAne thAya che. pariNAma svamAM-svarUpamAM vizrAMta thAya che, Thare che ne AtmAmAM darzana, jJAna, zraddhA, vIrya, sukha, prabhutva, svacchatva Adi anaMta zaktionuM nirmaLa nirmaLa pariNamana eka sAthe uchaLe che, pragaTe che. A ja dharma ane A ja mokSamArga che. sAdhya AtmAnI A rIte ja siddhi thAya che. A sivAya vrata pALavAM, dayA pALavI ityAdi vyavahAra - rAga kAMI dharma nathI, dharmanuM sAdhaneya nathI, vAstavamAM to te rAga hovAthI baMdhanasvarUpa ja che. are prabhu ! rAga mamatAnI ADamAM tArA parama nidhAna tArI najaramAM AvyAM nahi ! AtmAmAM vizvanA vizeSa bhAvone jANavArUpe pariNata evI AtmajJAnamayI sarvajJazakti che. AmAM ekalI zaktinI vAta nathI. paNa pariNata thayelI AtmajJAnamayI zaktinI vAta che. aMdara sarvajJazakti paDI che tenI pariNati pragaTa thaI che te AtmajJAnamayI che. AtmAne ekane jANavArUpe parizata thAya evI sarvattattvazakti che. bhagavAna AtmA divya cincamatkAra prabhu che. enA nirNayamAM anaMtA kevaLI siddha bhagavaMto sahita sarva lokAlokanA vizeSa bhAvono nirNaya samAI jAya che. sarva lokAlokanA anaMta bhAvone jANe paNa te prati upayoga joDavo paDe nahi, ane kyAMya parano Azraya nahi. AvI mA AzcaryakArI sarvajJatva zakti che. 5) to zuM te (-pariNati) parane jANatI nathI ? parane jANatI nathI ema kyAM vAta che ? parane jANavA prati te sAvadhAna nathI, paramAM te tanmaya nathI. paramAM tanmaya thaIne parane jANatI nathI ema vAta che. tethI parane jANe che ema kahIe te asadbhuta vyavahAranaya che. jemAM para-lokAloka jhaLake che evI potAnI paryAyane potAmAM tanmaya thaIne jANe che. bhagavAna kevaLI svAtmAne jANe che - dekhe che ema kahevuM te nizcayakathana che ane lokAlokaneparane jANe che e vyavAra-kathana che. jemAM svanI ja apekSA hoya te nizcaya kathana che ane jemAM paranI apekSA Ave te vyavahAra kathana che. Ama A baMne kathana vivalAthI barAbara che. paNa AmAM samajavuM zuM ? bhagavAna lokAlokane jANatA nathI ema vAta nathI. paraMtu bhagavAnano upayoga kharekhara aMtarmukha svarUpapratyakSa ane svarUpaniSTa che, te lokAlokamAM tanmaya nathI, lokAlokamAM joDAIne upayukta nathI. paraMtu nijAnaMdarasalIna che. jo lokAlokane, temAM tanmaya thaIne jANo to nakkadi kSetranuM duHkhanuM vadana tene thavAnuM bane. paNa ema che nahi. tethI ja kahyuM ke bhagavAna lokAlokane vyavahArathI Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANe che. AnuM nAma te sarvajJatvazakti pUrNabhAve pariNata thatAM je kevaLajJAna thayuM te AtmajJAnamayI che, parajJAnamaya nathI. gaMbhIra sUkSma vAta che bhAI ! sarvajJazaktinI pUrNa pragaTatA te sarvajJatA athavA kevaLajJAna che. A kevaLajJAna te svalakSe svarUpanI ekAgratAthI khIlyuM che, kAMI paranA jagatanA lakSe khIlyuM che ema nathI. e to jIva jyAre svamAM ekAgra thai, svadravyane ja kAraNapaNe grahIne svasthita pariName che tyAre kevaLajJAna thAya che. ane temAM jagata AkhuM zeyapaNe jhaLake che. tyAM zaktinuM pariNamana svAzrita che, parAzrita nathI. AtmajJAnamaya che, parajJAnamaya nathI. sarvajJatA e to zaktinI sva-Azraye pUraNa prasiddhi che. *aMtarlakSa thayA vinA sarvajJanI sAcI pratIti thatI nathI. ahAhA..! bhagavAna AtmAno sarvajJasvabhAva che. ahAhA..! tenuM aMtarmuhata dhyAna kare to kevaLajJAnanI jhaLahaLatI jyota pragaTa thAya che ane tenI sAthe anaMta atIndriya AnaMdanI utpatti thAya che. dareka samaye te te paryAya bhinna bhinna pragaTa thAya che. bIjA samaye evI ne evI paryAya pragaTa thAya che. paNa enI e nahi. ahA ! AvA nija nidhAnane oLakhyA vinA mithyAtvanuM sevana karI pArAvAra duHkhamaya saMsAramAM jIva pariName che. enA duHkhane koNa kahe ? te vacanaagocara kahI na zakAya tevuM che. ahIM sarvajJazaktine pariNata kahela che. pahelAM paNa AtmAne jJAnamAtra kahyo tyAM ziSya prazna karyo hato ke - prabhu ! AtmAne jJAnamAtra kahetAM to ekaluM jJAna AvyuM, to ekAnta thaI jaze ke kema ? tyAre tyAM zrIgue samAdhAna karyuM ke - sAMbhaLa, AtmAne jJAnamAtra kahetAM ekAMta thaI jatuM nathI, paNa anekAnta ja sidhdha thAya che. kema ke jJAnamAtra bhAvamAM anaMtA dharmo sAthe (bhegA) AvI jAya che. jemake - jJAna astipaNe che, vastupaNe che, prameyapaNe che. jJAyakapaNe che ema jJAnamAtra kahetAM temAM anaMtadharmo bhegA AvI jAya che. mATe ahIM ekAMta thatuM nathI. jJAnamAtra bhAvanuM pariNamana thatAM jJAnamAtrabhAvamAM sAthe anaMta zaktio uchaLe che, bhegI sarvajJa zakti paNa parita thAya che. ahA ! e pariNAmamAM paranuM ne rAganuM kartApaNuM to dUra raho, huM parane ane rAgane jANuM, e mAruM zeya che emaya nathI. jhINI vAta che prabhu! paNa A paramArtha satya vAta che. lokonA sadabhAgye parama satya vAta prasidhdhimAM AvI che. ahA! zaktinuM pariNamana ekaluM AtmajJAnamayI che, rAgamayI ke parajJAnamayI nathI. nizcayathI kevaLI bhagavAna potAnI pariNatine jANe che kema ke jJAna, zAtA ane zeya-badhuM AtmA che. AtmA jJAtA ane paravastu zeya e vastu nizcayathI che nahi. sarvajJazaktinI svAzraye samyajJAnarUpa pariNati pragaTa thaI temAM pUrNa svabhAva ane pUrNa paryAyanI pratIti AvI ja gaI che. AnuM nAma AtmajJAnamayI sarvajJazaktinI pariNati che. eka samayamAM yugapa pratyakSarUpe jANanazIla je koI jIvavastu tene mArA namaskAra. "namo arihaMtANaM' zuddha jIvane sArapaNuM ghaTe che. sAra arthAta hitakArI, asAra arthAta ahitakArI. tyAM hitakArI sukha jANavuM, ahitakArI duHkha jANavuM, kAraNa ke ajIva padArthane-pudgala, dharma, adharma, AkAza, kALane - ane saMsArI jIvane sukha nathI, jJAna paNa nathI, ane temanuM svarUpa jANatAM jANanAra jIvane paNa sukha nathI, jJAna paNa nathI, tethI temane sArapaNuM ghaTatuM nathI. zuddha jIvane sukha che, jJAna paNa che, tene jANatAM-anubhavatAM jANanArane sukha che. jJAna paNa che, tethI zuddha jIvane sArapaNuM ghaTe che. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa) ' 13). 12) kevaLajJAna zakti mArAmAM trikALa paDI che te aMtaHpuruSArtha vaDe alpakALamAM ja pUraNa pragaTa thaI jaze. jyAM aMdara trikALI svadravyane zeya banAvyuM to sarvajJasvabhAvanI pratIti thai, zradhdhAnamAM kevaLajJAna pragaTa thayuM ane paryAyamAM alpakALamAM ja sAkSAt kevaLajJAna pragaTa thavAnI taiyArI thai gai. have AvI sAra-sAra vAta choDIne loko bahAranI takarAramAM paDyA che. zubhabhAvathI dharma thAya, puraya dharmanuM sAdhana che vagere khoTI mAnyatAomAM te rAce che. paNa bhAI ! zubhabhAva tArA svarUpamAM che nahi, tArA dravya-guNamAM nathI, ane zaktinuM je nirmaLa pariNamana thAya temAMya nathI. svarUpa lakSe samyagdarzananuM pariNamana thAya temAM kyAMya zubhabhAva che nahi. hA, eTaluM che ke samyagdarzananI sAthe sarvajJazakti pariNata thatAM je jJAnanI dazA pragaTa thaI te jJAna, te kALe jevo rAga che tene jANe che, basa. te jJAna te kALe svAzrita pragaTa thayuM che, kAMI rAgane kAraNe pragaTa thayuM che ema nathI. aA ! zaktinuM pariNamana ekaluM AtmajJAnamayI che. jJAnIne rAga Ave che tene te kALe jANelo prayojanavAna che, eTale ke svapara prakAzI jJAnanI paryAya sahaja potAnA sAmarthyathI ja te kALe pragaTa thAya che, cagane laIne caganuM jJAna thAya che ema nathI. rAgano to jJAnamAM abhAva che. bhAI ! kharekhara to jJAna potAnI pariNatina jANe che, rAgane jJAna jANe che, rAgane jJAna jANe che ema kahIe e vyavaghara che. nizcayathI to pota-potAnI pariNatine ja jANe che. 14) zuddha caitanyasvarUpa bhagavAna AtmA pUrNAnaMdano nAtha prabhu ane siddha paramAtmA te zuddha jIva che. te baMnene sukha paNa che, jJAnapaNa che, ane temane jANanAra jIvane paNa sukha che. ane jJAna paNa che. . 15) paraMtu zuddha, jIvane jANyo kyAre kahevAya ? ke bhagavAna siddha paramAtmA jema zuddha che tema mAro bhagavAna AtmA paNa trikALa zuddha che. A trikALI zuddhanI dRSTi karI pariNamavAthI, te svadravyanI sanmukha thaine tenA Azraye pariNAmavAthI svAnubhavanI dazA pragaTa thAya che. nirmaLa zraddhAna-jJAna pragaTa thAya che ane bhegI atIndriya sukhanA AsvAdarUpa dazA pragaTe che. AvI svAnubhavanI dazA pragaTa kare tyAre zudhdhane jAyo kahevAya. 16) siddhane jANatA sukha che ke nahi ? hA, siddhane jArAtAM sukha che. paNa sidhdhane jAyA kyAre kahevAya ? ke potAno svabhAva sadA sidhdha samAna zuddha che ema nizcaya karI svabhAva sanmukha thaIne teno anubhava ane pratIta kare tyAre sidhdhane jANyA kahevAya. sAthe temAM atIndriya sukhano AsvAda paNa hoya che. AmAM sva-dravyane jANavAnI zI jarUra che ? are bhAI ! paradravyane jANavA jAya e to vikalpa che, ane vikalpa che e to duHkha ja che. svadravya sivAya bhAI ! anya dravya para tAruM lakSa jaze to niyamathI vikalpa ja utpanna thaze ane tethI tane duHkha ja thaze. svadravyanuM lakSa ane ekAgratA karatAM ja paryAyamAM sukha pragaTa thAya che. 18) ahA ! sidhdha bhagavAnanI paryAyamAM sarvazapaNuM pragaTa che te sarvazapaNuM AvyuM kyAMthI ? potAnI sarvasvabhAvI zaktinuM lakSa karatAM ! Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19) evI ja rIte potAnI paryAyamAM sarvajJazakti trikALa paDI che tema nizcaya karI, nija svarUpanuM AlaMbana levAthI paryAyamAM sarvazapaNuM pragaTa thAya che, parane jANatAM pragaTa thAya che ema nathI. svane jANyA vagara sukhI thavAno bIjo koI upAya nathI. 20) mATe parane jANavAnA kSobhathI-AkAMkSothI virAma pAmI, svasvarUpanA Azraye pariNamavuM ne tyAMja ramavuM, TharavuM ne lIna thavuM te ja sarvaza thavAno mArga che. te ja sukhI thavAno eka ja upAya che. WpariNamya - pariNAmakatva zakti ane AtmAnubhUti karya-kAraNa ane zeya-zAyaka saMbaMdha 1) AtmAne paranI sAthe kAraNa-kAryapaNAno jarAya saMbaMdha nathI (kAryakAraNanta zakti). paranI sAthe kAraNa-kAryapaNuM na hovA chatAM, AtmA parane jANe ne pote paranA jJAnamAM jaNAya.. evo zeya-jJAyakapaNAno saMbaMdha che. te A zakti batADe che. parayonA jJAnarUpe pote. pariNAme evI pariNamya zakti.... (pramANa-pramAtA svabhAvane lIdhe) ane metAnA jJAnAkArone sAmAnA jJAnamAM jaNAve (jJaya kare) evI pariNAmaka zakti... (prameya svabhAne lIdhe) AvA svabhAvane pariNamya-pariNAmaka zakti kahevAmAM Ave che. 3) 1) parizakhya : AtmAne pariNamya kahyo tyAM kAMi sAmA zeyo tene pariNAvatA nathI, paNa sAme jevo joyo che tevuM jJAnanuM pariNamana potAnA svabhAvathI thAya che. jJAnamAM te jAtanA pariNamananI tAkAta che. 2) pArizAmika: AtmAne pariNAmika kahyo tethI kAMi sAmAnA jJAnane AtmA pariNAmAve che ema nathI, paNa pote zeyapaNe sAmAnA pramANa jJAnamAM jhaLake che evo teno svabhAva che. evo zeya thavAno AtmAno svabhAva che. 4) AtmA pote bIjAne jANe, temaja bIjAnA jJAnamAM pote jaNAya, AvA baMne svabhAva AtmAmAM ekasAthe varte che, tenuM nAma pariNamya-pariNAmakanta zakti che. 5) paranuM je nimitta che evA joyAkArI tene AtmA jJAnathI jANe che ane AtmA pote jenuM nimitta che evA potAnA jJAnAkAro bIjAnA jJAnamAM prameya thAya che. AvI rIte pramAtA ane prameya thavAnI AtmAnI tAkAta che. AvI rIte jJAtA ane zeya thavAnI AtmAnI tAkAta che. 6) sAmA je anaMta zeyo (braya padArtho) temanA joyAkAro eTale ke temanA dravya-guNa-paryAyo temanuM kAraNa te padArtho che. AtmA tenuM kAraNa nathI, AtmA teno jJAtA che. jJAna karavAnI apekSAe AtmA pariNamyuM che. sAmAnA jJAnamAM zeya thavAnI apekSAe AtmA pariNAmaka che. jagatanA badhA zeyAkArone jANavArUpe AtmA pariName che, tyAM te zeya padArthonA AkAranuM kAraNa te padArtho ja che, ne jJAnaparyAyarUpa potAnA jJAnAkAronuM kAraNa AtmA pote ja che. sAmAnA jJAnamAM A AtmA jaNAya, tethI kAMI sAmA jIvanA jJAnanuM kAraNa A AtmA nathI. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaja sAmA padArtho A jIvanA jJAnamAM jaNAya tethI kAMI te padArtho A jIvanA jJAnanuM kAraNa nathI. svataMtrapaNe ja potA potAnA AkArarUpe baMne pariName che. 8) AtmA svaparane jANavAnA svabhAvavALo che. jaNAvAno prameya thavAno svabhAva to jaDa ane cetana badhAya padArthomAM che. paNa jANavAno svabhAva to caitanyamUrti AtmAmAM che. jJAnanuM ane zeyanuM svataMtra, kramabaddha pariNamana che. 9) mAre ane padArthone zAtA joyapaNAno ja saMbaMdha che. e nirdoSa saMbaMdhamAM vikAra Ave nahi. AvA svabhAvane jANatAM jJAnamUrti AtmA prasiddha thAya che. AtmA pramAtA ne padyartho temanA prameya tathA AtmA prameya ne sAmo jJAnI jIva pramAtA evo nirdoSa saMbaMdha che. 10) jJAna potAnI svAdhIna tAkAtathI ja jJAnapaNe pariName che, zeyonA kAraNe jJAna pariNamatuM nathI. aho ! kevo svataMtra ane pavitra svabhAva che. basa ! AvA svabhAvathI AtmA zobhe che. AvA svabhAvavALo jJAnamAtra AtmA kharo AtmA che - AvA AtmAne zradhdha-jANe-anubhave tenuM ja nAma samyagdarzana-jJAna-cAritra che ne te mokSamArga che. jJAnane aMtarmukha karIne AvA AtmAne dhyeya karatAM tenuM nirmaLa pariNamana thAya che. . 34 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasaMhAra : jaina zAsana (samayasAra darzana sArabhUta) samayasAra gAthA (5) : AcArya AgamanuM sevana, yuktinuM avalaMbana, parApara guruno upadeza ane svasaMvedana, e cAra prakAre utpanna thayela potAnA jJAnanA vaibhavathI ekatva - vibhakta zuddha AtmAnuM svarUpa dekhADe che. potAno anubhava pradhAna che. tenAthI zudhdha svarUpano nizcaya karo. gAthA (6) : evo zudhdha AtmA koNa che jenuM svarUpa jANavuM joIe ? ahA ! aMdara je pUrNAnaMdano nAtha prabhu zudhdha AtmA che, vikalpanA vikArathI judo che ane potAnA paripUrNa svabhAvathI ekavuM athavA abheda che, to evo te zudhdhAtmA che koNa jenuM svarUpa jANavuM joIe ? (1) nathI apramata ke pramata nathI. (2) je eka jJAyakabhAva che (3) e rIte zuddha kahevAya che (4) je jJAyakapaNe jaNANo te to te ja che. gAthA (11) : pahelAM ema kahyuM hatuM ke vyavahArane aMgIkAra na karavo, paNa jo vyavahAra paramArthane kahenAra che evA vyavahArane kema aMgIkAra na karavo ? vyavahAranaya abhUtArtha che ane zudhdhanaya bhUtArtha che ema RSIzvaroe darzAvyuM che. je jIva bhUtAIno Azraya kare che te jIva nizcayathI samyagdaSTi che." gAthA (13) : e pramANe zudhdha nayathI jANavuM te samyakatva che. "bhUtAInayathI jANela jIva, ajIva vaLI puNya, pApa tathA Astrava, saMvara, nirjara, baMdha ane mokSa e nava tatva samyaktva che. zudhdha nayathI jANavuM te samyaphattva che. eTale trikALI jJAyakabhAvane jJAyaka, zAyaka jJAyaka sAmAnyapaNe jANavo enuM nAma samyagdarzana che. gAthA (14) : zudhdha naya zuM che ? nizcayathI abadhdha-aspaSTa, ananya, niyata, avizeSa ane asaMyukta - evA AtmAnI je anubhUti te zudhdhanaya che ane e anubhUti AtmA ja che; e rIte AtmA eka ja prakAzamAna che. gAthA (15) : je puruSa AtmAne abadhdha-aspaSTa, ananya, avizeSa, niyata ane asaMyukta dekhe che te sarva jinazAsanane dekhe che ke je jinazAsana bAhya dravyazrata temaja atyaMtara bhAvayutavALuM che. samasta jaina zAsananuM A rahasya che. AtmAnubhUti e ja jaina zAsana che. (2) AtmAnubhUti e ja jaina zAsana che. AtmAnuM hita eka mokSa ja che. mokSa eTale duHkhamAMthI chuTakAro. du:kha ahitakArI che. mokSa hitakArI che. AvA atIniyasukhanI zarUAta eka samayathI thAya che. te mokSamArganI prathama sIDI che. tene samyagdarzana kahevAya che. tenuM bIjuM nAma camakIta che. te zradhdhAguNanI nirmaLa paryAya che. tene ja AtmAnubhUti kahevAmAM Ave che. dharmanI (5) Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5) Avyo ema zarUAta ahIMthI thAya che. te vakhate AtmA cothA guNasthAne kahevAya che. te vakhatanA dhyAnane dharma dhyAna' kahevAmAM Ave che. A nizcaya samyagdarzananI' vAta che. ane te samaye vItarAgI deva guru - zAstra ane sAta tattvonI zradhdhAne vyavahAra samyagdarzana' kahe che. (3) (4) (5) 6 9 9 2 (5) (6) (<) dharmanI pUrNatA paNa AtmAnubhUti - zudhdhopayoganI pUrNatAmAM thAya che. be ghaDInI zudhdhopayoganI AtmAmAM ekAgratAne - puruSArthapUrvaka pragaTa thatAM kevaLajJAnanI dazA -pUrNa sukhanI prApti thaI ema kahevAya che. te vakhatanA dhyAnane zukla dhyAna' kahevAmAM Ave che. te samaye AtmA bAramA guNasthAne pahoMcyo ema kahevAya che. AtmAnubhUti ja 'AtmadhyAna' che, 'AtmajJAna' che. AtmAnubhUti e ja jaina zAsana che. te pahelAM 'ArtadhyAna' ane 'raudra dhyAna' hoya che. te vakhate upayoga bahAranA padArthomAM lIna che te duHkhanI avasthA che. karmanI apekSAe tene Astrava ane baMdha kahevAya che. jyAre upayoga potAnA svabhAvamAM che eTale jJAnanI vartamAna paryAya pote potAne jJAyakane jANavAmAM lIna che te anubhUtinI dazA che. te 'zudhdhabhAva' vakhate ja saMvara, nirjarA, mokSanI paryAya pragaTa thAya che. teTalo samaya sukhanuM vaMdana che. AtmAnubhUti e ja sukhAnubhUti che. (9) AvA sukhanI (mokSanI) prApti satya puruSArthathI ja thAya che. zarIranI kriyAthI ke zubhopayogathI, AtmAnuM hita thAya ema nathI. A satyane samajavA ApaNe dhIme dhIme tattvajJAnapUrvaka prayatna karIzuM. 'bhedajJAna' ane 'tattvano nirNaya' A be viSayo para vizeSa ciMtavana karIzuM. (3) caitanya camatkAra bhAI ! tArA caitanyamAM eka gupta camatkAra che. zeno ? ke jJAnano, tArI jJAna zaktimAM aciMtya camatkAra che. ahA ! sarvajJa svabhAvanA camatkAranI zI vAta ? (6) svasanmukha jJAnapuruSArtha vaDe mokSa sadhAya che. e, para sAme jue nahi, chatAM parane jANe. e, rAgamAM aTake nahi, chatAM rAgane jANe. e, nimittanuM avalaMbana le nahi, chatAM nimittane jANe. AvA sarvajJasvabhAvane svajJeyapaNe upAdeya karato dharmI jIva rAgAdi, vyavahAra AtmAne svajJeyapaNe jANato nathI, ne temAM tanmaya thato nathI; nirmaLa zakti paNe pariNamatA AtmAne ja svajJeyapaNe jANI temAM tanmaya thAya che. pUrNatAnuM kAraNa potAmAM ja che, tenuM sAdhana paNa potAmAM che. dareka AtmAmAM anaMtazakti che, ne ekeka zaktimAM anaMtI tAkAta che. Avo AtmAno vaibhava che. bhAI ! AvA Atmavaibhavane pratItamAM letAM, parano mahimA UDI jAya che eTale Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) sAra : (1) 9 (4) (5) (6) (3) aMdaramAM potAnuM parama caitanya nidhAna paDayuM che. jemAM anaMta anaMta zakitao pratyeka parama pAriNAmikabhAve sthita che evo parama padArtha prabhu AtmA che. AvI mahAna vastu pote che. teno Azraya karavAthI paryAyamAM atIndriya AnaMda pragaTa thAya che. (6) (<) T jJAna svamAM Thare ne AtmA svasamayarUpa pariName, rAgathI chUTIne anaMta zaktinuM nirmaLa pariNamana thavA mAMDe enuM nAma dharma. (9) (10) A, AtmA eka samayamAM, paripUrNa anaMta zaktino piMDa-Ama svamAM lakSa ane ekAgratA AvatAM, jJAnanuM, zradhdhAnuM, vItarAgatAnuM, sukhanuM ema anaMtaguNonuM nirmaLa pariNamana ekIsAthe UchaLe che. nirmaLatA pragaTe che. te ja dharma ne te ja mokSamArga tene sAdhya AtmAnI sidhdhi thaI. svazakitathI AtmA pote abhedapaNe potAnI nirmaLa paryAyamAM pariNamI rahyo che. AnuM nAma jainadarzana, AnuM nAma vastu svabhAvanI prasidhdhi ! jainadarzana eTale vastu svabhAvanuM darzana ! (4) jaina dharma eka vItarAgabhAva svarUpa che. jainadharma to eka vItarAgabhAva svarUpa che, zudhdha caitanyanA pariNamana svarUpa che. dharmanuM mULa samyagdarzana che. te nizcayanA Azraye pragaTa thAya che. jeTalA svano Azraya che te nizcaya ane jeTalo parano Azraya che te vyavahAra. para jeno Azraya che te vyavahAra saghaLo choDavA yogya che. asaMkhyAta lokapramANa jeTalA vyavahArabhAva che te mithyAbhAva che. A vyavahAra bhalo che evI mAnyatAmAM jeTalA vikalpa UThe teTalA mithyAbhAva che. para Azrita vyavahAra ja badho choDAvyo che. svano Azraya karavo basa e ja eka sukhI thavAno dharmano paMtha che. 'nizcayanayAzrita munivaro prApti kare nirvANanI' 'sva-Azrita' mAM svano artha trikALI dravyasvabhAva levo. trikALI eka jJAyaka bhAva prabhu AtmA ja bhUtArtha che, satyArtha che enA Azraye jIva samyagdaSTi thAya che. AtmAzrita arthAt svaAzrita nizcayanaya che. nizcayanaya eTale trikALI dhruva satyArtha vastu. athavA nizcayanaya eTale jJAnano zudhdha aMza jeno viSaya trikALI dhruva sva che. e trikALI svane (abhedathI) zudhdhanaya kahe che. cidAnaMda dhana prabhu AtmA ja potAnuM paramasvarUpa che ane tene ja abhedathI zudhdhanaya kahe che. te ekanA ja Azraye samyagdarzanAdi dharma thAya che. nizcayanaya vaDe zudhdha nizcayanA ugra Azraya vaDe vyavahArano niSedha karAyo che. jyAM pote svanA AzrayamAM jAya che tyAM vyavahArano niSedha sahaja thaI jAya che, Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R) mATe vyavahAra niSedha karavAlAyaka che. "eka hoya traNa kALamAM paramArathano paMtha" paramArthano paMtha, mokSano paMtha to A eka ja vItarAgabhAva svarUpa che. - (5) samyagdarzana - AtmAnubhUti zuM che ? cit eTale caitanya dravya. cetana - guNa, cetanA paryAya. caitanya dravya, jIva dravya caitanya dravyano eTale ke bhagavAna AtmAno to cinmaya ja bhAva che. ahA ! jANavuM dekhavuM basa e eka ja AtmAno svabhAva che. puNya pApanA bhAva zudhdha caitanyanA bhAva nathI, paNa kharekhara te paranA bhAvo che. ahAhA! bhagavAna AtmA zudhdha cinmaya eTale cetanAmaya che; cetanAvALo che ema nahi, cetanAvALo kahIe tyAM to bheda thaI jAya. A to abheda ekarUpa zudhdha cinmaya prabhu AtmA che. dareka vastu sAmAnya - vizeSAtmaka che, dravya - guNa - paryAyarUpa che. samasta jIvAdi vastu satvarUpa che, te ja sattva paryAyarUpa che. tema "cetanA anAdi ni 1 sattAsvarUpa vastumAtra nirvikalpa che, nirbheda che, sarvathA zudhdha che." ahA ! AvA abheda ekarUpa zudhdha cinmaya prabhu AtmAnI draSTi karI eno anubhava karavo enuM nAma samyagdarzana che. AvA anubhavamAM sthiratA dharavI te dharma nAma-mokSamArga mokSano upAya che. kharekhara to cetanAnI eka samayanI jANa nakriyArUpa - jANavA dekhavAnI anubhavarUpa paryAya (nirmaLa paryAya) dravyathI kaMcit (nizcayathI) bhinna che; ane A je rAgAdi vikalpa uThe che e azudhdha paryAya dravyathI sarvathA bhinna che. have je sarvathA bhinna che enAthI aMdara nizcaya svarUpamAM (jJAyakamAM) kema javAya ? bhinna che ene to bhinna rAkhIne ja arthAt ene choDIne ja aMtaramAM javAya nokarma - dravyakarma - bhAvakarma saMbaMdhI pariNAmo te jIvanA nathI. cha kArakonA bheda, apekSita dharmonA bheda, guNa - guNInA bheda, abheda AtmAmAM nathI abheda ke zudhdha aMtaH tatvanI draSTi karavI e samyagdarzana che. ' (10) (6) mokSArthInuM svarUpa ahA mokSa je anaMtasukhamaya, pUraNasukhamaya che evo namUno jenA anubhavamAM Avyo che te mokSArthI che, samyagdaSTi jIva. sakaLa karmano kSaya thatAM thAya che atIndriya sukha, tene upAdeyarUpa anubhave che evA che je koI jIva teo mokSArthI che. ahA ! parama AnaMdarUpa pragaTa dazA te mokSa che, ane atIniya AnaMdano aMze jene svAda Avyo che ane je pUraNa AnaMdano arthI che. te mokSArthI che. mokSArthI kaho ke dhama kaho ke jJAnI kaho badhuM ekAI che. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) (5) (6) T :) (7) anaMta duHkhanI dazA te saMsAra che, enAthI viparIta anaMta (10) (1) (2) 3) (<) nija bhagavAna AtmA jemAM jJAna ne AnaMda pUrNa svabhAva paDayAM che enI jene STi thaI che; vastu pUrNa zudhdha pUrNAnaMdamaya che tenuM jene jJAna thayuM che ane aMtaramAM ramaNatArUpa jene AcaraNa pragaTa thayuM che te mokSArthI che. (4) - (5) niyamasAramAM pUrNa atIndriya AnaMdano AtmalAbha tene mokSa kahyo che, anaMta AnaMdanI dazA athavA pUrNa AnaMdano lAbha tenuM nAma mokSa che; ane mokSano je arthI che te mokSArthI che. AvA mokSano arthI koNa che ? (6) pUraNa AnaMdasvarUpa je mokSa tenA kAraNarUpa je mArga, je atIndriya AnaMdanA svAdarUpa che te mArgamAM je sthita che te mokSamArgI mokSArthI che. ane mokSa mATe je niraMtara mathe che te samyagdaSTi dharmAtmA mokSa jenuM prayojana che mokSArthI che. pUraNa AnaMdanI dazA te mokSa che. ane jemAM kiMcit AnaMdanI dazA ane kaMIka duHkhanI dazA che evI sAdhaka dazA te mokSArthI che. jenA cittanuM caritra arthAt AcaraNa udAtta, (udAra), ucca, ujjavaLa che. ahA ! kSaNe kSaNe enA AnaMdanI ramaNatA vadhatI jAya che te mokSArthI che. vastu bhagavAna AtmA zudhdha cetanA svarUpa che, temAM aMtara ekAgra thaI temAM ramavuM, caravuM, TharavuM te jJAnanuM AcaraNa che. mokSArthIne AvuM AcaraNa che. jJAnanuM cAritra eTale vItarAgI cAritra. - (7) aparAdhI ane niraparAdhI je paradravyane grahaNa kare che te aparAdhI che, tethI baMdhamAM paDe che. paradravya eTale vrata, tapa, bhakti, dayA, dAna Adi parabhAvone je potAnA mAnI grahaNa kare che e aparAdhI eTale gunhegAra che. deva - guru zAstranI zradhdhAno rAga, zAstra bhaNatarano rAga, pAMca mahAvrata, samiti, gupti Adi vyavahAra ratnatrayano rAga ke jene dharma puruSa paradravya jANe che tene potAnuM mAnavuM te aparAdha - gunho che, ane evo aparAdhI jIva baMdhanamAM paDe che. bhAI ! jeTalA vyavahAranA vikalpo utpanna thAya che te badhA paradravya che. tene bhalA ane svadravya jANe che te gunhegAra - cora aparAdhI che. vAMchato nathI paNa nityAnaMda tRpta rahe che te niraparAdhI che. - je svadravyamAM ja saMvRta che evo yati niraparAdhI che, tethI baMdhAto nathI. je svadravyamAM ja saMtuSTa thaI rame che te niraparAdhI che. je 52dravya parabhAvane sahajAnaMda svarUpa svadravyamAM ja gupta thaI tRpta = - - keTalAka kahe che atyAre A kALamAM A kSetramAM zudhdha upayoga nathI, mATe puNya e ja dharma che. ATaluM ja karI zakAya ema che. are ! tuM zuM kahe che bhAI? Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) zudhdha upayoga nathI tethI zuM puNya dharma thaI jAya ? ahIM to ene paravya kahe che. ane ene grahaNa karavuM te aparAdha che, baMdhana che. are bhAI ! puNya karIne to tuM anaMtavAra navamI grevayaka gayo, paNa bhavabhramaNa maTayuM nahi. ahA ! paradravya - puNyane potAnuM mAne e mahA aparAdha che ane enI sajA cAra gatinI jela che. koIka kahe AnAthI vyavahArano lopa thAya che ? vyavahAra che, Ave che, te ho bhale; paNa tethI zuM ? e kAMI dharma ke dharmanuM kAraNa nathI. jJAnI to tene paradravya jANe che, vyavahAranA vikalpano tene Adara nathI. enAthI lAbha che vA e potAnI cIja che ema te mAnatA nathI. evA saMta niraparAdhI che ane emane baMdhana nathI. svabhAva daSTivaMtane baMdhana nathI. (1) (4) (8 ane 9) aparAdha eTale zuM ? te kema TaLe ? zudhdha AtmAnI sidhdhi athavA sAdhananuM nAma "rAdha" che. . je AtmA rAdha rahita hoya che te AtmA aparAdha che. bhAI ! para taraphanA lakSavALA bhAvo - cAhe hiMsAdi pApanA ho ke ahiMsAdika puNyanA ho - te sarve bhAvo aparAdha che. te bhAvo baMdha - sAdhaka che. te bhAvonuM sevana kare te baMdhanuM ja sevana kare che, ane tene saMsAranI ja sidhdhi thAya che. bhAI rAganuM sevana te saMsAranI ja sidhdhi che. anAdithI jIvane puNya - pApanA bhAva je vikAra che tenI siddhi che. A vikAra che te huM chuM ema ene mithyAtvanuM - aparAdhanuM sevana che. have te ja AtmAne jyAre gulAMTa khAIne huM to zudhdha cidAnaMda prabhu AtmA chuM ane badhA ya parabhAvo - paradravyathI bhinna chuM" ema emAM jJAna - zradhdhAna ane ramaNatA thayAM tyAre tene paryAyamAM zudhdha AtmAnI sidhdhi thaI. Avo sAdhaka bhAva te 'rAdha' che. AtmAnuM sevana che. tyAre vastu trikALI zudhdha A che ema sidhdha thayuM tyAre sAdhana thayuM. AvI sAdhana dazA pragaTa thaI te "rAdha" che. A 'aparAdha'nI. sAme 'rAdha" che. nirmaLAnaMdano nAtha bhagavAna AtmA che. teno Azraya karavAthI je aMdara sAdhakabhAva pragaTa thayo, nirmaLa ratnatraya pragaTa thayAM ke jemAM bhagavAna AtmAnI sidhdhi thaI te sAdhaka bhAva "rAdha' che, zudhdha AtmAnuM sevana che. AnuM nAma dharma ane mokSano mArga che. vItarAga paramezvaranI akaSAya karuNAthI AvelI A vANI sAMbhaLa to kharo prabhu! vrata karavAM ne tapa karavAM e badhI kriyA to rAga che, te aparAdha che, gunho che, corI che. ahA ! te apavitra, azudhdha, bAdhaka ne virAdhakabhAva che. eka bhagavAna AtmA ja parama pavitra abaMdha che, evA caitanyadhana prabhune dRSTimAM svIkAra karavo ane temAM ja lInatA karavI te AtmAnI siddhi che. jemAM AtmAnI sidhdhi - prApti thAya te sAdhakabhAva "rAdha" che. te sAdhakapaNuM bhagavAna AtmAnI sevA che. samasta parabhAvothI vimukha thaI, Atmasanmukha thAya che, re re ? Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8). . (9) AtmAnAM nirmaLa jJAna - zradhdhAna ane aMtara - ramaNatArUpa cAritra pragaTa kare che. tene AtmAnI sidhdhi - prApti thAya che. bhagavAna ! tuM traNa lokano nAtha prabhu aMdara atIndriya jJAna ne AnaMdathI pUraNa bharelo paramezvara cho. ane A paryAyamAM je zubhAzubha vRttio uThe che te aparAdha che, du:kha che. mATe te parabhAvothI haThI upayogane aMtarmukha karI zudhdha AtmAnuM - potAnA paramezvaranuM jJAna kara ane dRSTine temAM ja sthira karI aMtara - ramaNatA kara. ahA! zudhdha svarUpanAM jJAna-zradhdhAna ne ramaNatA-AcaraNa e ja AtmAnI sidhdhi che ane e ja sAdhakapaNuM che, e ja "rAdha" nAma AtmAnI sevA che. samayasAra gAthA 17-18 nI TIkAmAM Ave che ke AbAla gopALa sarvene temanI vartamAna jJAnanI paryAyamAM AtmA jANavAmAM AvI rahyo che. tArI jJAnanI paryAyamAM (dazAmAM) svajoya evo bhagavAna AtmA jaNAI rahyo che. jJAna sva-para prakAzaka che ne ? tethI ajJAnIne paNa enI jJAnanI paryAyamAM AtmA to jaNAI rahyo che. paNa zuM thAya ? enI daSTi enA upara nathI. enI dRSTi bahAra-paradravyo - rAga ne nimittAdi para che. ahA ! enI bahirAtma daSTi che ane tethI tene paranuM rAgAdinuM astitva bhAse che. paNa jyAre e ja gulAMTa mArIne aMdaramAM pUrNAnaMdanA astitvane dekhe che, tyAre huM Avo zudhdha cidAnaMdadhana prabhu AtmA chuM - ema ene AtmAnI sidhdhi - prApti thAya che. e ja sAdhakabhAva che ane e ja "rAdha" che. rAdha rahita hoya te AtmA aparAdha che. ahA ! AtmA to zudhdha caitanyamaya prabhu che, paraMtu je AtmA potAnA zudhdha caitanyanI sanmukhatAno anAdara karanAra evA puNya-pApa Adi rAgabhAvamAM varte che te sAparAdha che, gunhegAra che. pratyeka AtmA to atIndriya AnaMdasvarUpa bhagavAna svarUpe aMdara sadA birAjI rahyo che paNa potAnA zudhdha astitvano jene svIkAra nathI e vyavahAra bhAvomAM ekarUpa thaI varte che evo jIva sAparAdha che. paradravyanA grahaNanA sadUbhAva vaDe zudhdha AtmAnI sidhdhinA abhAvane lIdhe baMdhanI zaMkA thatI hoIne svayaM azudhdha hovAthI, anArAdhaka ja che. (10) (10) ArAdhanAno bodha bhAI ! A koIpaNa rIte khUba zAMti ne dhIraja keLavIne samajavuM hoM ! Avo yoga maLavo mahA durlabha che. are ! nigodamAMthI nIkaLI trasa avasthAne prApta thavuM ati durlabha che. emAM ya paMcendriya manuSyapaNAne prApta thavuM - enI durlabhatAnI zI vAta ! ane jaina darzana ane vitarAga vANIno yoga to mahA mahA durlabha che. bhAI tane Avo yoga maLyo che, mATe tattvanI samajaNa karI bhavano abhAva kara. bhavarahita aMdara bhagavAna AtmA tuM pote cho tenAM jJAna-zradhdhAna ane ArAdhanA pragaTa kara. rAganI ArAdhanAthI tane zuM prayojana che ? ahA ! jeo rAganI sevAmAM paDayA che ne dayA, dAna, vrata, Adi vyavahAranA bhAvothI, te vyavahAra karatAM karatAM kalyANa thaI jaze ema mAne che teo mithyAtvane ja sevI rahyA che. evA jIvo aparAdhI ane anArAdhaka che. bhAI ! (2) Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAnAM nirmaLa - jJAna - zradhdhAna ne AcaraNa sivAya jeTalo paNa bahArano kriyAkAMDa che te sarva AtmAno anArAdhaka bhAva che. ahA ! dharmI jIvane to aMtaraMgamAM A nizcaya thayo che ke, "upayoga lakSaNa eka zudhdha AtmA ja huM chuM, rAgAdi vyavahAra te huM nahi. rAgAdi to paradravya - baMdhanuM lakSaNa che. bhAI ! mArga to A eka ja che. zubharAga - zubhaupayoga paNa paradravya che ane tene grahaNa karavo - sevavo te aparAdha che, mithyAtvabhAva che. ahA ! ATha varSanI kumArikA paNa samyagdarzana prApta kare che tyAre cothe guNasthAne te ema mAne che ke huM to jANana dekhana - svabhAvI sadA upayoga svarUpI AtmA chuM ane A puNya - pApanA bhAvo mArAthI bhinna che. Ama vAta che. ahA ! dRSTinA viSayamAM jene potAno pUraNa paramezvara prabhu AtmA varte che. te jIva ArAdhaka che. tene ja AtmAnuM sevana karanAra sAdhaka kahevAmAM Ave che. zudhdha upayogamaya ja huM chuM - ema jene aMtaraMgamAM deDha zradhdhAna thayuM che te sadAya ArAdhaka che. dharmIne to niraMtara eka zudhdha Atmadravyano ja Azraya hoya che. * eka upayogamaya zudhdha AtmA ja chuM' evI zudhdha AtmAnI daSTipUrvaka ArAdhaka thayo che te kyAM jaze tyAM AtmAmAM ja raheze. jene nirmaLa ratnatraya pragaTa thayAM che te dharmI jIva ekabhAvarUpa nizcaya ArAdhanAno ArAdhaka che. (5) Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. sva para prakAzaka svabhAva vyAkhyA: AtmAno sva-para prakAzaka svabhAva potAno potAthI ja che, parane lIdhe nathI, A eka zakti che. para zeyane jANanAruM jJAnanuM pariNamana potAnuM potAthI ja thayuM, para zeyanA kAraNe thayuM nathI. jJAnanI vartamAna paryAyanI te samayanI yogyatA pramANe jJAnanI paryAyano AkAra thAya che jene jJAnAkAra kahevAmAM Ave che. para zeyane jANavA kALe kharekhara para zeya jaNAya che ema nathI ane enAthI jJAna thAya ema paNa nathI. paNa kharekhara tatsaMbaMdhI potAnuM sva-para prakAzaka jJAna ja jaNAya che. para zeyane jANanAruM jJAna para zeyamAM tadrupa nathI paNa potAmAM ja tadrupa rahIne, para zeyane bhinna rAkhIne jANe che mATe asabhUta vyavahAranayathI jANe che ema kahyuM che. tyAM jANapaNAno abhAva che ema artha nathI. paraNeya jaNAI jAya che. sarvajJapaNAnI sva-para prakAzakapaNAnI zakti svanI svataH che, parane laIne che ema nathI. vartamAna jJAnanI paryAya paradravyathI ane rAgathI bhinna thaI. svadravyanuM lakSa ane ekAgratA karatAM puruSArtha vaDe e zakti paryAyamAM pragaTa thAya che. te svAnubhUtinI dazA che. e zakti pUrNa pragaTa thatAM kevaLajJAna pragaTa thAya che. 6. jJAna jANanAra-jANanAra-jANanAra ja che. parane jANAra ema nahi, paNa jANanAre jANanAro be jJAyaka che. ekamAtra jJAyakabhAva chuM." 7. vartamAna jJAnanI nirmaLa paryAyamAM je jJAyakanuM jJAna thAya che, te jJAnanuM nAma jJAyaka' che. have judI judI bhUmikAmAM svapara prakAzaka svabhAva: sarvajJanuM sva-para prakAzaka - (arihaMta ane siddha) (paramAtmA) temano upayoga svamAM jAmI gayo che-nirvikalpa dazA che. 1. potAnI jJAnanI paryAya potAne jANe che te sva. jJAnanI paryAya bIjA guNonI paryAye jANe che te para e kevaLajJAnanI paryAyamAM lokAloka sahaja jaNAI jAya che paNa upayoga to svamAM ja tanmaya tapa che tethI vyavahArathI lokAlokane jANe che ema kahevAya che. paraMtu e jANavAnuM sAcuM che. jJAnInuM sva-para prakAzaka - (4 thI 12 gusthAna sudhI) (aMtaraAtmA) jyAre temano upayoga svamAM che, e anubhUti dazAmAM 1. potAnI jJAnanI paryAya potAne jANe che te sva. 2. jJAnanI paryAya bIjA guNone jANe che te para. have jyAre upayoga bahAra che tyAre 1. je jJAna cetanA pragaTa thaI gaI che ane jANe che te sva. 2. have je rAgAdinuM jJAna thAya che te para. 2. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgane parazeyarUpe bhinnapaNe jANe che. te rAganuM kartApaNuM temaja svAmIpaNuM nathI. anAdinA ajJAnI mithyASTinI dazA-(bahirAtmA) sva to jaNAyuM ja nathI. upayoga palaTIne jyAre svamAM Avyo ja nathI. 2. te chatAM aMdara jJAnanI paryAya svata: potAnI potAthI thaI potAne ja jANe che. paraMtu ajJAnI ema jANato-mAnato nathI-paramAM ane rAgamAM ekatAbuddhi karI tene jANe che. ema mAne che. e rAgamAM ekatA buddhinI mAnyatA e ja mithyAtva che. have jo e vidhi-niSedhanI kaLA AvaDI jAya ane parane jANato nathI ema bhedajJAna karI-jANanAroja jaNAya che. ema nirNaya kare. athavA huM zAyaka chuM ema nirNaya kare to jJAna-zraddhA nirmaLa thavAnA saMskAra banatA jAya che. ane e jJAnanI paryAya zuddha thatA temAM sva jaNAI jaze. 3. svabhAva nirapekSa svabhAvanA bhAna vinA nimittanuM yathArtha jJAna thAya nahi. 2. sva-para prakAzaka svabhAva che, temAM svanA jJAna vinA paranuM jJAna thAya nahi. upAdAnanI svataMtratAnA jJAna vagara, nimittanuM yathArtha jJAna thAya nahi. 4. nizcaya vinA vyavahAranuM jJAna thAya nahi. jema trikALI dravya svataMtra nirapekSa che, tema tenI samaya samayanI paryAya paNa svataMtra svataMtra potAnA kArakothI potAnA kAraNe ja thAya che, potAnA dravyaguNanI paNa tene apekSA nathI. dareka dravyanI pratyeka paryAyano janmakSaNe nakkI che. eTale badhI paryAyo kamaniyamita ja che. eTale ke je paryAya je samaye thavAnI e nizcita ja che ane teja pramANe thAya che. have te samaye pAMce samavAya jema ke 1-svabhAva, 2-niyati, 3-kALalabdhi, 4nimitta, 5-puruSArtha sAthe ja hoya che. upAdAna-nimitta, nizcaya-vyavahAra ane kramabaddha paryAya A vastu vijJAna sAranA viSayo kharekhara gaMbhIratAthI samajavA jevA che. 9. vastunI nirvikalpa daSTi ane anubhava te nizcaya ane te kALe je rAganI maMdatA che te vyavahAra-nizcaya-vyavahAra baMne eka ja kALamAM sAthe ja hoya che. 0. kArya kALa upAdAnanI paryAya potAnI yogyatAthI svataMtra thAya che. nimittI upasthitino kALa hovA chatAM nimittathI thaI nathI. sAyakasvabhAvo nirNaya karavA jatAM pAMca samavAya kevI rIte Ave che? 1. svabhAva-zAkabhAva prati sanmukhatA thaI te svabhAva Avyo. 2. bhavitavya athavA niyati-je bhAva thavA yogya hato te ja thayo - ema bhavitavya AvyuM. 3. kALalabdhi-svabhAva sanmukhatAnI niyatino paryAya kALa che-te paryAyano janmakSaNa che te kALalabdhi AvI. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimitta-te samaye be rIte nimitta che. abhAvarUpa ane saddabhAvarUpa 1. te samaye karmano je abhAva thayo te abhAvarUpa nimitta che. 2. pUrvA saMskAra jAgRta thayA athavA jJAnI guro upadeza e sadbhAvarUpa nimitta che. puruSArtha-jJAyaka svabhAvano lakSa (nirNaya) ane ekAgratA TharI te puruSArtha che. sarvajJanI sattAno svIkAra sarvajJa svabhAvanI sanmukha thaIne ja thAya che ane eja puruSArtha che. potAne jANa-dekhe ane potAmAM Acare e ja sAco puruSArtha che. A to vastu svarUpa che. ema sarvajJanI vANImAM AvyuM che ane evo jJAnI vItarAgI guruno upadeza che. AgamamAM paNa e ja pramANe AvyuM che. 5. * 2.. svabhAva-vibhAvanA bhedajJAnanI vAta 1. anAdi saMsArathI jJAyaka jJAyakabhAva5Ne ja rahyo che. aneka zeyane jANavApaNe pariNamyo hovA chatAM sahaja anaMta zaktivALA jJAyaka svabhAva vaDe ekarUpatAne choDato nathI. ajJAnI jIvone motane laIne te anyathA adhyavasita thAya che. ahAhA! bhagavAna AtmA to sadAya nirmaLAnaMda saccidAnaMda prabhu che. satu nAma zAzvata jJAna ane AnaMdano goLo bhagavAna AtmA che. dhruva-bruva-dhruva anAdi anaMta jJAyakabhAva jJAyakabhAva rUpe ja che. paraNeyane jANavA chatAM zuddha tattva paraNeyapaNe thayuM nathI, che nahi ane thaze nahi. jJAyakabhAva jaDa ke rAgarUpe kyAre thayuM nathI. jJAyaka to jJAyaka ja che. 4: AtmA abaddha-aspaSTa che. ahA! rAgathI e baMdhAyelo nathI to pachI karmathI e baMdhAyelo che e vAta kyAM rahI? sukAyelA nALiyeramAM jema goLo chUTo hoya che. tema bhagavAna AtmA rAga ane karmathI chuTuM tattva che. 5. mukta svarUpa jJAyakane muktasvarUpe-abaddhasvarUpe dekhavo e jaina zAsana che. (jJAnanI paryAyamAM jaina zAsana pAmelo che) AtmAnubhUti e ja jena zAsana che. vyavasthitapaNe pariName ane vyavasthitapaNe jANe te AtmA 1. A AtmA che te jJAnasvarUpa che ane jJAnanI paryAyo mati-bhUta-avadhi mana:paryaya-kevaLajJAna ema pAMca prakAranI che. 2. kevaLajJAnano eka samayano paryAya, potAnI anaMta guNonI paryAya ane potAnI paryAya je samaye samaye vyavasthita che, te thavAno cho ane anaMta kALa thAya che tene... eTale ke kevaLajJAnano paryAya, potAnA guNonI paryAya ane jJAnanI paryAyanuM vyavasthitapaNuM ane bIjA dravyonI je samaya samayanI paryAya che tene barAbara vyavasthitapaNe jANe che. matijJAna paNa te ja rIte vyavasthita jANe alpa-ochuM jANe e atyAre prazna nathI. zrutajJAna paNa e ja rIte jANe. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. 5. jJAnano vyavasthita jANavAno ne sAme vyavasthita paryAya vyavahAre che tenuM jJAna karavAno teno svabhAva che. 6. kramabaddha paryAyanA yathArtha nirNayamAM upAdAna-nimitta, nizcaya-vyavahAranuM paNa yathArtha jJAna AvI jAya che. damabaddha paryAya ane puruSArtha je samaye je paryAya thavAnI hoya te te paryAyanI janmakSaNa che. bhAI ! Ano svIkAra karavAmAM anaMta puruSArtha rahelo che, kema ke pratyeka paryAya potAnI janmakSaNe thAya che evo nirNaya dravyasvabhAvanA (jJAyakabhAvanA) Azraye thAya che. eka-eka paryAya niyata che ema jANavAnuM tAtparya vItarAgatA che. kema ke dravyanA Azaye e nirNaya thatAM paryAyamAM vItarAgatA pragaTa thAya che. te samaye vItarAgatA thavAno kALa che ne thAya che. koI vyavahArane laIne ke pUrvanI paryAyane laIne thAya che ema nathI. bhAI A to bhedajJAna karavAnI aMtaranI judI vAta che. sarva dIkuM ema ja kramabaddha eTale je kALe je paryAya thavAnI che te kALe ja thAya, AthI-pAchI nahi-evo nirNaya jeNe karyo teNe potAnA zAyaka svabhAva tarapha jaIne karyo che, kema ke jJAyaka svabhAvamAM sarvajJatA che. jJAyaka svabhAvanI pratIti paryAyanA Azraye na thAya. jJAyaka svabhAvanI pratItimAM sarvazanI pratIti Ave che ane tenA jJAnamAM sarvajJa svabhAvanuM jJAna Ave che.aho! jene AvA sarvajJa svabhAvanI pratIti thaI, anubhava thayo tene kramabaddhanuM yathArtha jJAna thayuM che. sarvajJa bhagavAna jagatamAM che ane eNe je joyuM te jema che tema ja che ane te pramANe ja thAya. emAM je zaMkA kare te mithyASTi che. che to ema ja, paNa eno nirNaya kone thAya? AtmAnA jJAna svabhAvano jJAcaka svabhAvo jene aMtaSThi vaDe nizcaya thAya che tene ja kramabaddha paryAyano sAco nirNaya thAya che. have jJAyaka svabhAvano nirNaya karatAM temAM pAMca samavAya eka sAthe AvI jAya che temAM eka puruSArtha paNa che. 8. eka bhrama ane teno khulAsoH 1. have sarvajJanA mArgamAM AvIne ane kabaddha paryAya e sarvajJa svabhAvanI vAta sAMbhaLI paNa keTalAka loko kahe che ke, "sarvajJa puruSArtha karavAnuM kahe nahi arthAt tuM puruSArtha kara' evI AjJA sarvajJa Ape nahi. kAraNa ke sarvajJa jANe che ke-A samaye ene puruSArtha thaze. puruSArtha karI zakAya nahi, puruSArthanA kALe puruSArtha thaze-ApaNe navo karI zakIe nahi. AvA prakAranI mAnyatAvALo jJAnIo kahe che-bhAI! sarvajJanI sattAno svIkAra, sarvajJa svabhAvanI sanmukha thaIne ja thAya che ane eja puruSArtha che. vItarAganI vAta nIkaLe e AtmAnA svabhAvanA puruSArthano Adeza karanArI hoya. tuM svabhAva sanmukhatAno puruSArtha kara evI ja vANI Ave kema ke bhagavAne paNa svabhAvanA puruSArtha vaDe ja vItarAgatA pragaTa karI che ane svabhAvanA puruSArtha sivAya jIve bIjuM karavA yogya paNa zuM che? : ahA! jJAnasvabhAvI AtmA kare zuM? basa jANe. traNa kALa, traNa lokane jANe, tyAM paNa potAnA sva-para prakAzakapaNAnuM potAnA svabhAvanuM sAmarthya che te vaDe Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANe che. paNa vastu che mATe parane jANe che ema che nahi. potAne jANe dekhe ane potAne potAnAM Acare e ja sAco puruSArtha che. sarvajJa paramAtmA kevaLajJAnamAM traNa loka traNa kALane pratyakSa jANe che ane sarvAno nirNaya karanAruM vartamAna mati-zrutajJAna traNa loka traNa kALane parokSapaNe jANe. basa jANe ja! bIjAnuM kAMI kare ke bIjAmAM pheraphAra kare evuM kAMI che nahi. vastu svarUpa ja AvuM che. jo Iccho paramArtha to karo satyapuruSArtha: A ja upadeza che. paryAya kramabaddha hovA chatAM puruSArthavALAne nirmaLa paryAya thAya che. AmAM AtmAnA zAyaka svabhAvanA puruSArthanI vAta che. 'krama baddha paryAya" ne evo artha nathI ke jIva game tevA kudharmane mAnato hoya chatAM tene samyagdarzana thaI jAya! athavA game tevA viSayakaSAyomAM vartato hoya ke ekajhiyAdi paryAyamAM vartato hovA chatAM tene paNa damabaddhapaNe te paryAyamAM samyagdarzanAdi thaI jAya - ema kadI banatuM nathI. je kudharmane mAne che, tIvra-kaSAyamAM varte che ke ekariyAdimAM paDyA che tene kyAM potAnA puruSArthanI ke damabaddha paryAyanI khabara che? paryAya kramabaddha hovA chatAM zabdabhAvanA puruSArtha vinA zuddha paryAya kadI pragaTa thatI nathI. jJAnasvabhAvanI pratItano apUrva puruSArtha kare tene ja samyagdarzanAdi nirmaLa paryAya kramabaddha thAya che ane je tevo puruSArtha nathI karato tene kamabaddha malina paryAya thAya che. puruSArtha vagara ja amane samyagdarzanAdi nirmaLa dazA thaI jaze ema koI mAne to te kramabaddhaparyAyanuM rahasya samajyo ja nathI. je jIva kudeve mAne che, kuguru ne mAne che, kudharmane mAne che, svachaMdapaNe tIvra kaSAyomAM varte che-evA jIvane kramabaddhaparyAyanI zraddhA ja thaI nathI. bhAI tArA nAnasvabhAvanA paraSArtha vagara te kramabaddha5ryAye kyAMthI jANI? jyAM sudhI kudeva-kudharma vagerene mAne tyAM sudhI tenI kramabaddha paryAyamAM samyagdarzananI lAyakAta thaI jAya ema bane nahi. samyagdarzananI lAyakAtavALA jIvane tenI sAthe jJAnano vikAsa, svabhAvano puruSArtha vagere paNa yogya ja hoya che. ekandriyapaNuM vagere te paryAyamAM te prakAranA jJAna, puruSArtha vagere hotA nathI, evo ja te jIvo paryAyano krama che. ahIM to e vAta che ke puruSArtha vaDe jeNe te jJAnasvabhAvanI pratIta karI tene samyagdarzana thayuM eTale parano temaja rAgAdino te akartA thayo ane teNe ja krimabaddha paryAyane kharekhara jANI che. hajI to kadeva ane devano nirNaya karavAnI paNa jenA jJAnamAM tAkAta nathI te jIvamAM jJAyakasvabhAvano ne anaMtaguNonI kramabaddhaparyAyano nirNaya karavAnI tAkAta to kyAMthI hoya? te yathArtha nirNaya vagara kramabaddhamAM zuddhatA thAya-ema banatuM nathI. 10. sAyakasvabhAva samaje to kamabaddhaparyAya samajAya Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AmAM jJAyakasvabhAva taraphathI levAnuM che. jJAyaka taraphathI le to ja A damabaddha paryAyanI vAta yathArtha samajAya tevI che. je jIva pAtra thaIne potAnA AtmAne mATe samajavA mAMgato hoya tene A vAta yathArtha samajAya evI che. bIjA dIThAIvALA jIvo to A samajyA vinA udhu le che ne jJAyaka svabhAvanA nirNayano paraSArtha choDIne kramabaddha paryAyanA nAme potAnA svacchaMdane poSe che. jene jJAnanI zraddhA nathI, kevaLInI pratIta nathI, aMtaramAM vairAgya nathI, kaSAyanI maMdatA paNa nathI, svachaMdatA chUTI nathI ne kramabaddha paryAyanuM nAma le che evA dhIDhasvachaMdI jIvanI ahIM vAta nathI. A kramabaddhaparyAya samaje tene svachaMda rahe ja nahI, te to jJAyaka thaI jAya. bhagavAna! kramabaddhaparyAya samajAvIne ame to tane tArA jJAyaka AtmAno nirNaya karAvavA mAMgIe chIe ane AtmA parano akartA che e batAvavA mAMgIe chIe. jo tArA jJAyaka svabhAvano nirNaya na kara to tuM kramabaddha paryAya ne samajyo nathI. jIva ane ajIva badhA padArthonI traNa kALanI paryAyo kramabaddha che. te badhAne jANyuM koNe?-sarvadeve "sarvajJadeve Ama jANyuM" ema sarvajJatAno nirNaya koNe karyo? potAnI jJAna paryAye. vartamAna jJAnaparyAya alpajJa hovA chatAM teNe sarvajJatAno nirNaya konI sAme joIne karyo? jJAnasvabhAvanI sAme joI te nirNaya karyo che. A rIte je jIva potAnA jJAyaka svabhAvano puruSArtha kare che tene ja kramabaddhaparyAyano nirNaya thAya che ane te jIva parano ne rAgano akartA thaI jJAyakabhAvano ja kartA thAya che. AvA jIvane jJAnasvabhAvanA nirNayamAM puruSArtha, svakALa, nimitta, vagere pAMca samavAya eka sAthe AvI jAya che. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. gurudevazrIe samajAvela mahAsiddhAMta jJeyAkAra avasthA ho ke svarUpaprakAzana avasthA ho jJAna to sadAya potAnA zAyakasvabhAvamAM ja rame chejJAyakasvabhAvanI ja prasiddhi kare che. (2) pUjaya gurudevazrI potAnA jIvanakALa daramyAna hajArovAra mumukSasamAja samakSacAhe te sonagaDha ho, rAjakoTa ho, muMbaI-madrAsa-amadAvAda ho ke kalakattAnAIrobI ho, hajAronI saMkhyAnI mumukSasabhAmAM atyaMta ullAsathI gAthA 1718 nA viSayane vistRta carcA vaDe samajAvatAM ke- '"anubhUtisvarUpa bhagavAna AtmA AbALagopALa saune sadAkALa pote ja anubhavamAM Avato hovA chatAM paNa anAdi baMdhanA vaze para (dravyo) sAthe ekapaNAnA nizcayathI mUDha je ajJAnI tene 'A anubhUti che te ja huM chuM' evuM AtmajJAna udaya thatuM nathI.' anubhUti svarUpa) jeno svabhAva ja jaNAtAM rahevAno che te (bhagavAna AtmA) je huM te paramAtmA ane paramAtmA te huM evo (AbALa-gopALa) bALakathI mAMDIne vRddha athavA to ajJAnathI mAMDIne siddha paryaMta (saune) sarve jJAnI-ajJAnI jIvone (sadAkALa) samaya samayanI jANavAnI paryAya (pote ja) jeno svabhAva samaye samaye jANanArI paryAyamAM jaNAyA ja karavAno che, te pote (anubhavamAM Avato hovA chatAM) jANavAnI paryAyamAM jaNAI rahyo hovA chatAM-- (anAdinA adhyavasAnanA kAraNe (para sAthenA ekapaNAnA nizcayathI mUDha je ajJAnI tene) jANavAnI paryAyamA nimitta thatAM paradravyomAM potApaNAnI bhramajAMgata mAnyatAthI je ajJAno thayo che tene ('A anubhUti che te ja huM chuM') samaya samayanI pragaTa jJAnaparyAyamAM je jaNAI rahyo che te ja huM chuM (evuM AtmajJAna udaya thatuM nathI) jANavAnI paryAyamAM huM jaNAI ja rahyo chuM evuM jANapaNuM thavuM te AtmajJAna, te ajJAnIne pragaTa thatuM nathI. caitanyano camatkAra ! ajaba-gajabanA tamAzA ! jANavuM...jANavuM...ne jANavuM..e jeno svabhAva evA jJAna sAthe tanmaya rahelo jJAyaka...hara samaya jaNAyA ja kare ne ! gaLapaNa...gaLapaNa jeno svabhAva ane tenI sAthe tanmaya evI sAkara...jo gaLapaNanA svAdamAM sAkara na anubhavAya to te gaLapaNa ja nahI ! jo jJAnamAM jJAyaka na jaNAya to te jJAna ja na hoya- jaDapaNuM hoya ! AvuM hovA chatAM ajJAnIne kema jaNAto nathI ! ke jJAnano svabhAva svaparaprakAzaka che eTale ke jJAnamAM samaye samaye svane jANavA uparAMta A jemAM nimittabhUta che evA jJeyArUpa potAnA jJAnAkArane jANavuM guru prasAda mora ra09 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 1 ( A) BA, e teno svabhAva che. tethI jJAnaparyAya sva evA jJAyakane jANavA sAthe para jemAM nimitta thAya cheevA potAnA ja jJAnAkArane jANe che. Ama hovA chatAM ajJAnIne anAdithI paradravyomAM ekatva-mamatva-kartutva-bhostRtvarUpa adhyavasAna hovAnA kAraNe, potAnA ja jJAnAkArane jANatI vakhate, temAM je paradravyo nimitta thavA pAme che te paradravyone huM jANuM chuM ema potAnA jJAnAkArane bhUlIne, paramAM potApaNAnI mAnyatAne ddaDha karato thako, zeyAkAra avasthA vakhate potAnA ja jJAnAkAramAM jJAnA sAthe tanmaya evo jJAyaka mane jaNAya rahyo che evuM jJAna ajJAnIne udita thatuM nathI, arthAta "jANanAro jaNAI rahyo che ema ajJAnIne bhAsatuM nathI. - he zrotA ! svaparaprakAzaka tAro svabhAva che mATe mudita thA ! prasanna thA ke tane sadAya sva-zuddha caitanmAtra evo huM jaNAI ja rahyo chuM ! ane paraprakAzaka svabhAvane lIdhe para nahIM, para jemAM nimitta bane che. evA mArA ja jJAnAkArane paNa huM jANuM chuM. arthAt para jemAM nimitta che evuM jJAnAkAra te zeya, tene jANanAruM tei jJAna ane temAM tanmaya rahelo jJAtA-ema traNeyanI abhedatAne kAraNe huM ja 5 S jJAtA, huM jJAna ne huM ja chuMya- ema tame anubhavo. svaparaprakAzaka svabhAva che ane svabhAvamAM kadI doSa na hoya, chatAM ajJAnIne sva kema jaNAto nathI-jJAnI ho ke ajJAnI ho, svabhAvamAM koIne doSa udbhave nahIM paraMtu ajJAnIne sva jaNAtAM nathI, temAM doSa che lakSano ! guru droNAcArye bANa calAvyA vinA arjunane bANAvali jAhera karyo ne anyane na karyA, kema ? arjune bANanuM lakSya sAdhavAmAM na to vRkSane dekhyuM ke na to DALIne dekhI ! na to pakSIne dekhyuM ke na to AMkhane dekhI ! eka mAtra kALI kIkIne ja dekhI ! lakSanI. ja badhe bolabAlA che ! jJAnIne para saMbaMdhI zeyAkAra avasthAmAM jJAnAkArarUpa) NR jJAna jaNAya che ane ajJAnIne para saMbaMdhI jJayAkAra avasthAmAM para mane jaNAya che che ema paranuM lakSa bAMdhato thako potAne pararUpa mAnavA lAge che tethI jANanAro jaNAya che ema jANanAranuM lakSa karato na hovAthI ajJAnIne sva jaNAtuM nathI. [ajJAnI :Na svaparaprakAzaka svabhAve ja pariNamI rahyo che topaNa jJayAkAra | avasthAmAM je pararUpa rAgAdi nimitta bane che tenuM lakSa karato thako huM rAgI chuM S LityAdi pararUpa potAne mAnato thako, svane jANavAnuM lakSa cUkI jAya che. svaparaprakAzaka svabhAva hovAthI sva to jaNAI rahyo ja che- cAhe jJAnI ho ke ajJAnI ho. paraMtu jJAnInI pariNatinI dhArA svasammukha hovAthI, paraprakAzanamAM nimittabhUta paradravyomAM ekatvarUpa lakSa bAMdhato nathI. tethI tene sadAya sva jaNAI rahyuM che. jayAre ajJAnIne anAdinA paranA ekatvanA adhyAsathI potAnA para saMbaMdhI jJAnAkAramAM je paradravyo nimittapaNe pAme che temAM ja te ekatra karI deto thako, huM sagI ItyAdi mAnato thako para mane jaNAya che ne sva jaNAto nathI ema anubhave che. ajJAnIne paNa jaNAya che to sva.paNa mAne che ke para mane jaNAya che, mATe tene sva jaNAvA chatAM svane jANato nathI. wwwguruprasAda 24okTobara 2007 wwwwww karavA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N AcAryamahArAje A caitanya-camatkArane chaThThI gAthAmAM ja prasiddha karatAM kahyuM ja hatuM ke 'yAkAra avasthAmAM jJAyakarUpe je jaNAyo te svarUpaprakAzananI avasthAmAM paNa, kata karmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAcaka ja che.' ahIM gajabanI vAta te e ja kahI che ke yAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe je jaNAyo te ja svarUpaprakAzananI avasthAmAM jaNAya che. tema kahIne svaparaprakAzakapaNAmAM jJAyakanI ja prasiddhi thaI rahyAnuM kahela che. vaLI AzcaryanI vAta to e che ke jJayAkAra avasthAmAM para jaNAyo che tema nathI kIdhuM ! zeyAkAra avasthAmAM paNa jJAyaka ja jaNAya che ema kahyuM che- | gajaba vAta chaThThI gAthAmAM mUkI che ne ! tuM kevo cho ? ke nathI pramatta ke nathI apramatta, eka jJAyakabhAva cho ane te jJAyaka jJayAkAra avasthAmAM paNa evo jaNAya rahyo. che ke jevo svarUpaprakAzana avasthAmAM jaNAya rahyo che ! arthAt bhagavAna AtmA AbALagopALa saune sadAkALa pote ja jaNAya rahyo che, cAhe to zeyAkAra avasthA ho ke svarUpa prakAzana avasthA ho ! cAhe to ajJAnI ho ke cAhe to jJAnI ho! jema ghaTapaTAdinA prakAzanakALe ghaTapaTAdi dIpakanI prasiddhi kare che tema jJayAkAra jaNAto hovAthI, svaparaprakAzaka svabhAva potAnA jJAyakane ja bane avasthAmAM. prasiddha kare che, nahIM ke paranI prasiddhi kare che ke 178 gAthAnA A mahAsiddhAMtanA saMdarbhamAM vicArIe to AcArya mahArAje paMdaramI gAthAmAM lavaNanA draSTAMtathI A ja vAta siddha karI che ke zeyalubdha ajJAnI jIva bhinnabhinna jJayonA lakSe upajatA jJAnanA vizeSAkArone (jJayAkArone. to anubhave che paraMtu te zeyonA lakSarahitapaNAthI upajata jJAnanI "sAmAnyaAkArone, jJAnAkArone to te nathI anabhavato. Jatha7 anAdinA parajJeyamAM ekatva adhyAsanA kAraNe ajJAnI jJayo jemAM nimitta thAya che evA jJayAkAra jJAnane,paranuM jJAna hovApaNe jANe che paraMtu paranA saMgarahitapaNArUpe ! arthAt potAnA jJAnAkAra jJAnarUpe tene jANato nathI. parasaMbaMdhI je zeyAkAra jJAna haS che. tene potAnuM jJAnAkAra jJAna nahIM mAnavAthI te jJAnAkAra jJAnamAM rahelA sAmAnya. jJAna ane tenI sAthe tanmaya evA jJAyakane ajJAnI jANI zakato nathI. ! jema chaThThI gAthAmAM kahyuM ke zeyAkAra avasthAmAM je jJAyaka jaNAyo, svarUpaprakAzana avasthAmAM paNa te jJAyaka ja jaNAya che; tema paMdaramI gAthAmAM kahyuM ke "paramArthathI vicArIye to to, je jJAna (jJAna sAthe tanmaya evo jJAyaka) C vizeSanA AvirbhAvathI (jJayAkAra avasthAmAM) anubhavamAM Ave che te ja jJAnA (jJAna sAthe tanmaya evo jJAyaka) sAmAnyanA AvirbhAvathI (svarUpa prakAzana . avasthAmAM) anubhavamAM Ave che." Ama hovA chatAM, jemAM svAdalolupI jIva. khATA, tIkhA, kaDavA vyaMjananA saMgamAM rahelA lavaNane khATuM, tIkhuM, kaDavuM anubhave che- vyaMjanarahitapaNArUpa ekalI khArAzane jANato nathI, tema anAdinA paraoNyonA ekatvanA adhyavasAnathI ajJAnIjIva jJayAkAra avasthAmAM je je zeyo jJAnamAM w wwgu prasAda # 3 okTobara 2008 News asaMkha-soyanA lakama jasD Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimitta thAya che te te jJeyomAM ekatva karato thako, te jJeyAkAramAM rahelA potAnA ekAkAra jJAnane nahIM jANato thako, jANanAro jaNAI rahyo che evuM jJAna ajJAnIne udita thatuM nathI. 33mA kaLazamAM AcAryadeva jJAna kevuM che ! te judI judI vizeSatAthI samajAvatA kahe che ke- jemAM anaMta jJeyonA AkAro AvIne jhaLake che topaNa pote potAnA svarUpamA ja rame che.' arthAt jJeyAkAra avasthA vakhate paNa jJAna jJAnAkArapaNe ja rahyuM thaDuM jJAyakanI ja prasiddhi kare che. 49mI gAthAmAM avyakatanA pAMca bolamAM kahyuM ke 'vyakatapaNuM ane avyaktapaNuM bheLAM mizritarUpe tene pratibhAsavA chatAM paNa te vyakatapaNAne sparzato nathI mATe avyakta che' tyAM avyaktapaNuM siddha karatAM kahyuM ke vyaktapaNa ane avyaktapaNuM bheLA mizritarUpe pratibhAsI rahyA che teno artha ke vyakta-pragaTa evo jJAnAkAra-cAhe to parasaMbaMdhI jJeyAkAra avasthArUpe ho ke cAhe to svarUpaprakAzanasaMbaMdhI jJAnAkAra avasthArUpa ho-tenI sAthe avyakata evo jJAyaka bheLo mizritarUpe tene pratibhAsI ja rahyo che. arthAta vyakta evI jJeyAkAra avasthAmAM avyakta evo jJAyaka, jJAnanI samaya samayanI paryAyamAM pratibhAsa pAmI ja rahyo che, topaNa jJeyalubdhapaNAne kAraNe-paramAM ektvanA muDhapaNAne kAraNe ajJAnI 'A para mane jaNAya che' ema parane jANato thako, avyakta evo jJAyaka mane jaNAya rahyo che tevuM jJAna tene udita thatuM nathI. 270mI gAthAmAM kahyuM ke jevI rIte 'huM parane haNuM chuM" adhyavasAna che tevI rIte 'huM paradravyane jANuM chuM" paNa adhyavasAna che, kemake paradravya jemAM nimitte che evuM jJeyAkAra jJAna to potAnuM jJAnAkAra jJAna che ane te jJAna to jJAyakanI prasiddhi kare che, e rIte pajJeyo to jJAnanI prasiddhi karatA hovA chatAM ajJAnI mAne che ke huM parane jANuM chuM-te teno anAdino adhyavasAna hovAthI, jANanAro jaNAto hovA chatAM tene jaNAto nathI. 294mI gAthAmAM kahyuM ke- 'jema (dIpaka vaDe) prakAzavAmAM AvatA ghaTAdika (padArtho) dIpakanA prakAzapaNAne ja jAhera kare che-ghaTAdipaNAne nahi, tema (AtmA vaDe) cetavAmAM AvatA rAgAdika (arthAt jJAnamAM jJeyarUpe jaNAtA rAgAdibhAvo) AtmAnA cetakapaNAne ja jAhera kare che- rAgAdipaNAne nahi." eTale ke rAgAdi parajJeyo tane jaNAtA nathI paNa parajJeyo tArA jJAnanI ja prasiddhi kare che. tethI para saMbaMdhI jJeyAkAra avasthAmAM jANanAro ja jaNAya rahyo che- ema chaThThI tathA 17-18mI gAthAmAM kahela mArmika vAtane ja pharIthI ahIM vadhu dRDha karI che ke AbALagopALa saune sadAkALa, svarUpaprakAzanaavasthAnI jema jJeyAkAra avasthAmAM paNa jJAyaka ja jaNAya rahyo che. guruprasAda 24 okTobara 2007 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4 214mA kaLazanA bhAvArthamAM paM. jayacaMdjI chAbaDA kahe che ke- 'paradravyarUpa jJeya padArtho temanA bhAve pariName che ane jJayika AtmA potAnA bhAve pariName che; teo ekabIjAne paraspara kAMI karI zakatA nathI. mATe jJAyaka paradravyane jANe che' ema vyavahArathI ja mAnavAmAM Ave che; nizcayathI jJAyaka to basa jJAyaka ja che." 66 seTikAnI gAthA 356-365mA A ja marmane AcArya mahArAje ghuMTAvyo che ke ahIM bahu prayojanabhUta vAta AcAryadeva samajAvI che ke khaDI bhIMtane sapheda kare che ema vyavahAre kahevAya che chatAM paramArthathI vicAratAM khaDI bhIMtane sparzatI ja nathI tyAM sapheda kare zI rIte? bhIMta bhIMtamAM che ne saphedAya to khaDImaya che. tyAM sva-svAmIrUpa aMzonA bhedanuM lakSa choDI dyo to khaDI khaDI ja che. A draSTAMtathI ema samajAvAyuM che ke jJAyaka parajJeyane jANe che ema vyavahAre kahevAya che topaNa paramArthe vicAratAM jJAyaka parajJeyane sparzato ja nathI ne ! pajJeya to parajJeyamAM che ne tene jANatuM jJAna to jJAyakamaya che. eTale ke parasaMbaMdhInuM je jJeyAkAra jJAna che te kharekhara to jJAnAkAra jJAna che te jJAyakanuM ja jJAna che. arthAta jJAyaka parajJeyane jANe che tema kahevAno vyavahAra hovA chatAM, kharekhara jJAyaka padvavyane jANato ja nathI, te jJeyAkAra jJAna vAstavamAM jJAnAkAra jJAnarUpa hovAthI jJAyakanuM ja jJAna che. ane e be aMzonA bhedarUpa vyavahAranuM lakSa choDI dyo to jJAyaka to jJAyaka ja che e nizcaya che; paramArtha che. khaDInI saphedAya vaDe saphedarUpe dekhavAmAM AvatI bhIMta ane saphedAya banne bhinna-bhinna padArtho hovAthI, saphedAya kadI bhIMtarUpa thatI ja nathI, saphedAya to haMmezA khaDIrUpa ja rahela che. tethI jANakAra puruSone saphedAya dekhatAM khaDI ja jaNAya che, bhIMta nahIM. tevI rIte jJAna vaDe jANavAmAM AvatA parajJeyo ane jJAna baMne bhinna-bhinna tattvo hovAthI, jJAna kadI parajJeyarUpa thatuM ja nathI. jJAna to haMmezA jJAyakarUpa ja rahela che. tethI jJeyAkAra jJAnane jANatAM te jJAnAkAre jJAna jJAyakamaya hovAthI jJAyakanI prasiddhi karatuM pragaTa thAya che, nahIM ke paradvavyanI prasiddhi kare che ! jema ghaTapaTAdi dIvAne jAhera kare che tema jJeyAkAra kahevAtuM jJAnAkAra jJAna jJAyakane jAhera kare che. e rIte ahIM AcAryadeve spaSTa karyuM che ke AtmA paradravyane jANe che e. upacarita asadabhUta vyavahArakathana che, AtmA potAne jANe che ema kahevAmAM paNa sva-svAmI aMzarUpa upacarita sadbhUta vyavahAra che; jJAyaka jJAyaka ja che e nizcaya che. vadhu vicAratAM, AtmA potAne jANe che-ema lakSa karatAM paNa bheda Ubho thatAM, guruprasAda para okTobara 2007 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'abhedanuM lakSa thatuM ja na hoya tyAM parane jINuM chuM e vAtathI zuM siddhi ? AtmA. - potAne jANe che eTalo bheda paNa abhedanA lakSamAM bAdhaka che tyAM huM parane jANuM 3 chuM, parane jANavuM e mAro svabhAva che- ema parane jANavAno je lobha che te jIvane abhedanuM lakSa thavAmAM sthULa bAdhakapaNuM che tema A gAthAothI samajI zakAya che. vaLI sapheda bhIMtane dekhatAM kharekhara to bhIMta jaNAI ja nathI, saphedAya ja jaNAya che; topaNa te saphedAyanI vartamAna sthiti bhItarUpe che ? daravAjArUpe che ? ke moTaragADIrUpe che ? tema jANavuM hoya to saphedAya bhItarUpe che tema vyavahAra thanA hoya che. kharekhara to te vakhate paNa saphedAya bhIMtarUpe hotI ja nathI. saphedAya to khaDIrUpa ja hoya che tethI tema lakSa karavA jatAM saphedAya ne dekhatAM khaDI je lakSamAM Ave che ane bhata dekhavAmAM ja nathI AvatI. tevI rIte parane jANavAne kALI. kharekhara to para jaNAtuM ja nathI, parasaMbaMdhI je jJAna che te jJAna ja jaNAya che; & topaNa te jJAnanI vartamAna sthiti zuM che ? jJAnano vartamAna AkAra zuM che; tema ja jANavuM hoya to te jJAnane zeyAkAra vaDe kahevAno vyavahAra che. kharekhara to te vakhate paNa jJAna zeyAkAra thayuM ja nathI, jJAnAkArarUpa ja rahyuM thayuM jJAnamaya ja che tema lakSa karavA jatAM jJAnAkAra jJAna vaDe jJAyaka tarapha ja lakSa jAya che. Ama, te jJAyakane prasiddha karatuM jJAnAkAra jJAna che, nahIM ke parane jANatuM jJayAkAra jJAna che ! tema chatAM ajJAnIne yajJAyakanA bhejJAnanA abhAvane lIdhe jJayAkAra jJAnane jANatAM jJAnane zeyarUpa mAnato thako paraNeya jaNAya che evI bhrAMti UbhI thAya che. zrI kaLazaTIkAmAM 271mAM kaLazamAM je kahyuM che ke paraNeya ane huM jJAtA evI) S anAdinI jIvane bhrAMti che; pote ja zeya, pote ja jJAna ne pote ja jJAtA che. e vAta ahIM AcAryadeve khaDInA draSTAMtathI samajAvI che. saphedAI dekhatAM evo. bhrama na karo ke bhIMta dekhAya che; saphedAI dekhatAM khaDIne dekho. tethI paraNeya jaNAtAM. evo bhrama na karazo ke parane jANuM chuM; paNa paraNeya saMbaMdhI je jJAnAkAra thayo tene jANuM chuM arthAta jJAnAkAra jJAna jaNAya che ne te jJAna jJAyakanuM hovAthI jJAyaka ja jaNAI rahyo che ema lakSa karojema saphedAI dekhatAM saphedAInuM paNa lakSa choDIne ( khaDIne dekhavAnI che, tema paraoNya saMbaMdhI je jJAnAkAra jJAna jaNAyuM, tenuM paNa lakSa choDIne jJAcaka ja jaNaoNI rahyo che. tema jJAyakanuM lakSa karo.-Ama, huM pane jANuM chuM evA vyavahArakathanano Azraya choDIne, jJAnAkAra jJAnane jANyuM che evA aMzarUpa vyavahAranuM lakSa choDIne jJAyaka ja jaNAya che ema jJAyakanuM lakSa karoema adbhuta prayojanabhUta vAta ahIM samajAvI che je pUjya gurudevazrInA parama puNya pratApe. LAtmArthIne lakSamAM AvI che. anAdithI paragneya ane jJAnanA bhedavijJAnanA abhAvanA kAraNe, paraNeyane jANavAnA kALe thatuM jJAna ke je kharekhara jJAnAkArarUpa hovA chatAM ajJAnI tene zeyAkArarUpa mAnato thako, jJAna potAnA jJAnakallolane jANe che tema te nahIM wwwNuprasAda # 9 okTobara 2007 www . ' che - che Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnato thako, zeyane jANuM chuM tema ajJAnIne bhrama Ubho thAya che. tethI te vAtanuM ahIM khaMDana karyuM che ke parajJeyane jANavAkALe "jJAyaka paradravyone jANe che-ema vyavahArathI ja mAnavAmAM Ave che, nizcayathI jJAyaka to basa jJAyaka ja che.". bloka 214. to...para jaNAya che ke nahi ? arere ! zeyalubdha jIvone para saMbaMdhI jJayAkAra jJAna te tArU potAnuM ja jJAnAkAra jJAna hovAthI jJAna jaNAya che tema samajAvavA chatAM paranI ekatAbuddhivaza, paranI sAme jovAnI mIThAsabuddhinI hoMzamAM jANanAro jaNAI rahyo che. temAM svasammukhatA thatI nathI. have vAta rahI. para jaNAya che ke nahi,tenI. ' se prathama vicArIe ke pANI garama thAya che te potAthI thAya che ke agnithI! pANI potAnI yogyatAthI bhale garama thAya paNa e kaho ke pANI agnithI uSNa thAya che ke nahIM ! are bhAI ! potAthI ja uSNa thAya che ane te vakhate nimittA tarIke agni hoya ja; agni hAjara na hoya ane pANI potAthI garama thAya ema paNa na hoya, thAya potAthI ja chatAM akiMcitkarapaNe agninI hAjarI avazya hoya. tevI rIte zeyAkAra avasthAmAM je jJAnAkAra che tene jJAna jANe che, parane jANatuM ja nathI topaNa zeyAkAra avasthAmAM paraNeya nimittarUpe hoya ja. tethI parane jANe | che evuM vyavahAra kathana che, jema agnithI pANI garama thAya evuM vyavahArakathana che temAM vaLI jema arIsAmAM jevuM pratibiMba paDe che tevuM ja sAme biMba nimittarUpI hoya ja chatAM pratibiMba e mAtra arIsAnI svacchatAnuM kArya che; biMba arasAmAM jaNAtuM ja nathI, pratibiMba ja arIsAmAM jaNAya che. kharekhara to pratibiMba arIsAnI ja prasiddhi kare che paraMtu anAdinA ajJAnavaza pratibiMba biMbane prasiddha kare che evo bhrama upaje che. be bhinna-bhinna dravyo hovAnA kAraNe biMba pratibiMbanuM kAMI karI zakatA na hovAthI biMbanuM pratibiMba che evuM mAtra vyavahArakathana cheH AvuM ja parane jANavAnA saMbaMdhamAM samajavuM, eTale ke jJAna-arisAmAM je zeyAkAra-pratibiMba upaje che te jJAna-arIsAnI ja prasiddhi karatuM hovA chatAM temAM nimittabhUta zeya-biMbanI upasthiti dekhIne zeya jaNAya che tevuM vyavahArakathana che. Ama, zeyAkAra avasthAmAM jJAnanI ja prasiddhi thatI hovAthI ane jJAnamAM jJAyaka tanmaya hovAthI, jJAyakanI ja prasiddhi thaI rahI hovAthI, AbALagopALA sarvane sadAkALa bhagavAna AtmA pote ja jaNAI rahyo che e adbhuta caitanya camatkAra che. wwwguprasAda % 7 okTobara 2009 www Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (C) parane jANato nathI- e zabda AgamaddaSTie apramANika hoya tevuM lAge. tethI parasaMbaMdhI potAnA jJAnAkArane jJAna jANe che, tema kahevAthI te pramANika zabdaprayoga lAge. are bhAI ! vijJAna kahe che ke AMkha vaDe je padArtha dekhavAmAM Ave che tene AMkha sIdhesIdhI dekhatI ja nathI, te padArthanuM pratibiMba AMkhanA paDadA upara paDe che ane tene AMkha jANe che. tema parane jANavA kALe jJAna potAnA jJeyAkArarUpa pratibiMbane jANe che, ane te vakhate temAM nimitte tarIke tevuM ja paradravya upasthita hoya che. to to koI samaye evuM bane ke jJAna potAnA jJeyAkArane je rUpe jANe tevuM parajJeya nimitta tarIke na paNa hoya ! are bhAI ! arIsAnI svacchatAmAM AkAra bane morano ne sAme nimitta tarIke hoya Dhela evuM bane kharuM! jaDa-arIsAnI svacchatAno jo Avo camatkAra hoya to jJAna-arIsAnA adbhuta camatkAranI zuM vAta ! kevaLI lokAlokaprakAzaka che ke nahIM !- 'che'-e vyavahArakathana che. vAstavikatA to e che ke kevaLajJAnanI divya-zaktinA kAraNe temAM chadravyasvarUpa lokasaMbaMdhI jJAnanA adbhuta taraMgo-jJAnAkAro banyA ja kare che ne tene jJAna jANe che ane te te samaye niyamathI temA nimittarUpe chadravyasvarUpa evo ja loka hoya jevo kevaLajJAnanA jJAnAkAramAM kevaLIne jaNAyo hoya ! are ! kevaLIe potAnA jevA jevA jJAnAkArone jANyA hoya tevuM ja kathana temanI divyadhvanimAM Ave ! kevaLI jANe kAMIka ne kathanamAM Ave kAMIka anyathAevuM traNakALamAM na bane. tema kevaLI jevA potAnA jJAnAkArone jANe sAme nimitta tarIke chadravyasvarUpa tevuM ja lokAloka hoya, anyathA na hoya; chatAM kevaLInA jJAnamAM jaNAtA jJAnAkAro lokAlokanA kAraNe nathI. jo lokAlokane kAraNe e jJAnAkAro thatA hoya to anaMtakALa pachInA bhaviSyanA citarAmaNane vartamAnamAM pratyakSavat jANe zI rIte ? je, bhaviSyamAM thanAra che tene vartamAnamAM jANe eno artha ja e thayo ke potAnA jJAnAkArone ja kevaLI jANe che, parane nahi; kemake vartamAnamAM te parajJeya to che paNa' nahIM ! mAricanA bhavamAM mahAvIrane jANe te jJAna kone jANe che ! potAnA divya jJAnAkArane jANe che ke jenI haju hayAtI ja nathI evA mahAvIrane jANe che ! paNa jo Ama ja hoya to prameyatvaguNanuM zuM ? pUjaya gurudevazrIe kaLazaTIkAnA 271mAM kaLazanA pravacanamAM kahyuM ke prameyatva... e badhuM vyavahAranI vAto che tAtparya e ke prameya pote,pramANa paNa pote arthAta jJAna-jJeya-jJAtA badhuM pote ja che e nizcaya che. kharekhara to be dravyo vacce atyaMta abhAva hovAthI jJAna potAnAmAM rahIne nizcitakramamAM samaye samaye upajatA jJAnAkArone jANatuM pravarte che- evo nirNaya thatAM jANanAro jaNAI rahyo che evuM jJAna udita thaI jAya che. gurudevano aMtevAsI ziSya - guruprasAda 8 okTobara 2007 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryAyamAM ananyapaNe hovAthI paryAya 5lata vya paNa paDe che. ahIM ema kahyuM ke kamabaddha pariNAmapaNe dravya Upaje che-"ji na 3khunnara uhi te jora jANasu aNaNNa' dravya potAnA ja guNothI je kramabaddha pariNAmapaNe Upaje che temAM tene ananya jANa. eTale... ekalI paryAya ja palaTe che ne dravya-guNa to ghaMTInA nIcalA paDanI jema sarvathA kUTastha ja rahe the-ema nathI. to kema che? paryAya palaTatAM te te paryAyapaNe dravya-guNa upaje che pahelA samayanI paryAyamAM je dravya guNa ananya hatA te bIjA samaye palaTIne bIjA samayanI paryAyamAM ananya che. pahelAM samaye pahelI paryAyano je kartA hato te palaTIne bIjA samaye bIjA paryAyano kartA thayo che. e ja pramANe kartAnI mAphaka karma, karaNa, saMpradAna, apAdAna ne adhikaraNa e badhA kArakomAM samaye-samaye palaTo thAya che. pahelA samaye jevuM kartApaNuM hatuM tevuM ja kartApaNuM bIjA samaye te rahyuM nathI, paryAya badalatAM kartApaNuM vagere paNa badalyuM che. kartA-karma vagere che kArako jevA svarUpe pahelA samaye hatA tevA ja svarUpe bIjA samaye nathI rahyA. pahelA samaye pahelI paryAya sAthe tadupa thaIne tenuM kartApaNuM hatuM ne bIjA samaye bIjI paryAya sAthe tadrupa thaIne te bIjI paryAyanuM kartApaNuM thayuM. Ama, paryAya apekSAe navI navI paryAyo sAthe tadupa thatuM-thatuM AkhuM dravya samaye samaye palaTI rahyuM che, dravya apekSAe dhruvatA che. A jarAka sUma vAta che. pravacanasAranI 93mI gAthAmAM paNa kahyuM ke, "tehiM gunA pAyA' eTale dravya tathA guNothI paryAyo thAya che. dravya pariNamatAM tenA anaMta guNo paNa kramabaddhaparyAyapaNe bhegA pariNamI jAya che. paryAyamAM ananyapaNe dravya Upaje che ema kahetAM paryAya pariNamatAM dravya paNa pariNamyuM chae-e vAta siddha thAya che. kema ke jo dravya sarvathA na ja pariName to pahelI paryAyathI chUTI ne bIjI paryAya sAthe te kaI rIte tadrupa thAya? paryAya palaTatAM jo dravya na palaTe to te juduM paDyuM rahe! eTale bIjI paryAya sAthe tene tadupapaNuM thaI zake ja nahi, paraMtu ema banatuM nathI. paryAya pariName jAya ne dravya juduM rahI jAya-ema banatuM nathI. koI ema kahe ke "pahelAM samayanI je paryAya che te paryAya pote ja bIjA samayanI paryAyarUpa pariNamI jAya che, dravya nathI pariNamatuM" to e vAta jUThI che. pahelI paryAyamAMthI bIjI paryAya AvatI nathI. paryAyamAMthI paryAya Ave ema mAnanArane "paryAyamUDha' kahyo che. paryAya palaTatAM tenI sAthe dravya, kSetra ane bhAva paNa (paryAya apekSAe) palaTI gayAM che. jo ema na hoya to samaya samayanI navI paryAya sAthe dravyanuM tApaNuM siddha thaI zake nahi. sarva dravyone potAnAM pariNAmo tAdAbhya che' ema kahIne AcAryadeve alaukika niyama dIdho che. jIva potAnA kramabaddha pariNAmapaNe Upajato thako temAM tanmayapaNe jIva ja che, ajIva nathI. ajIvanA ke rAganA Azraye Upaje evuM jIvanuM kharuM svarUpa nathI. 3ra Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. 19. 20. 10) pANInA loDho je pravAha che te ADoavaLo thato nathI pahelAMno pravAha pAchaLa ane pAchaLano pravAha AgaLa ema banatuM nathI. tema dravya potAnA anAdi-anaMta paryAyonA pravAha kramane drave che-pravahe che, te pravAha kramamAM je je paryAyane te drave che te te paryAyanI sAthe te ananya che. jJAyaka svabhAva para jenI DhaSTi che te jJAtA che-akartA chae. ane nirmaLa kramabaddha paryAyaMpaNe te Upaje che. jJAtA svabhAva para jenI STi nathI tene UMdhI caeNSTimAM kramabaddha paryAya azuddha thAya che. dharmIne svabhAva DhaSTimAM jJApakabhAvano puruSArtha cAlu ja che, te to kramabaddha potAnA jJAtAbhAvapaNe Upajato thako temAM tadrupa che.!!!!! 33 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 2. 3. 4. 5. {. 6 7. .. 9. 10. 9. jJAnasvabhAva 10) N 'jANanAro jaNAya che, kharekhara para jaNAtuM nathI' kharekhara to potAnI jJAnaparyAyamAM potAnuM jJAna thAya che e nizcaya che. vartamAna jJAna paryAyamAM A je badhuM jaNAya che te kharekhara jaNAtuM nathI, jANavAmAM to potAnI jJAnaparyAyanI tAkAta Ave che. A deha to jaDa-mATI-dhULa che. je jANanAra che te AtmA che. AtmA parane jANe che ema asadbhUta vyavahAranayathI kahevAmAM Ave che. vAta sUkSma che bhAI! dharma e koI bahAranI cIja nathI. dharma to aMtaranI koI apUrva cIja che. dharma bahu sUkSma che. eka samayamAM potAnI vartamAna dazAmAM A..A..A..jaNAya che. ema kahevuM e to vyavahAra che. nizcayathI to potAnI jJAnaparyAya potAthI pragaTa thaI che te potAne ja jANe che. kema ke, jemAM tanmaya thaIne jANe te jANavAne ja nizcaya kahevAmAM Ave che. paranuM jANavuM kAMI paramAM tanmaya thaIne thatuM nathI mATe parane jANavuM te vyavahAra che. para saMbaMdhInuM jJAna potAnI paryAyamAM potAthI thAya che tene jJAna jANe che e nizcaya che. AhAhA! sarvajJa eTale pUraNa pUraNa ekaluM jJAna, dravyamAM pUruM, guNamAM pUruM, paryAyamAM pUraNa pragaTa jJAna; jJAna eTale apUrNatA nahIM, rAga nahIM ekalo jJAnano ja pUraNa prakAza-Ama zradhdhA karavA jAya tyAM aMtaramAM ekalA jJAnanI anubhavamAM pratIta thaI. jAya che. AmAM bIjuM kAMI karavAnuM nathI. basa, ekalo jJAna-AnaMdano rasa ja che, jJAnanuM cosaluM che, emAM indriya, rAga ke alpasattA che ja nahIM. vartamAna jJAnanI paryAya jJAnaparyAyane ja jANe che e paNa hajI paryAyabuddhi che. jhINI vAta che bhAI! have eka samayanI paryAya potAne jANe che e paNa paryAyanI vAta thaI. dravya jevuM che tevuM paryAyamAM jANavAmAM Ave tyAre samyagdarzana thAya che. AtmA jevo che tevo vartamAna paryAyamAM pratItimAM Ave che tyAre paripUrNa zudhdha evI mokSadazAno upAya zarU thAya che. jJAnanI paryAyanuM svarUpa ja evuM che ke para saMbaMdhInuM potAnuM jJAna ane sva saMbaMdhInuM potAnuM jJAna ema ekarUpatAne pote jANe che. are! paryAyane jANavuM e paNa vyavahAra che. jJAnanI je eka samayanI vartamAna paryAya che te parane nathI jANatI, e vartamAna paryAya potAnI paryAyamAM ja tanmaya che to tene jANe che. have eka samayanI paryAya pote potAne ja jANe che tyAM sudhI jIvanI paryAyabudhdhi-aMzabudhdhi thaI. AhAhA! AmAM vaLI parane jANe che e to kyAMya rahI gayuM bhAI! trilokInAtha jinezvaradeva vItarAga paramAtmAe je dharma kahyo e koI alaukika cIja che. e vinA janma-maraNano aMta kyAreya Avyo nathI. eka samayanI jJAnanI vartamAna paryAyamAM 52 jaNAtuM nathI kAraNa ke paramAM tanmaya thato nathI, kevaLajJAnI lokAlokane jANe che ema kahevuM e paNa asadabhUta vyavahAranayanuM kathana Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. 12. 13. 14. jJAnamAM jema jema samajaNa dvArA bhAvabhAsana vadhatuM jAya che tema tema jJAnanuM svane jANavAnuM sAmarthya vadhatuM jAya che ane e vadhatA jatA jJAna sAmartha vaDe moMha zithila thato jAya che. jJAna jyAM samyapaNe pariName che, tyAM moha samULa nAza pAme che mATe jJAnathI ja AtmAnI sidhdhi che, jJAna sivAya bIjuM koI AtmasidhdhinuM sAdhana nathI. cha dravya jaNAya che- ema nahIM, cha dravya saMbaMdhI jJAnanI paryAya potAne jaNAya che. jJAnanI paryAya cha dravyane jANavApaNe thaI temAM parajJeya jaNAyA? nA. cha dravyane jANavApaNe potAnI paryAya pariNamI che tene jJAna jANe che. parane karavAnuM to rahyuM nahIM, parathI potAmAM kAMI thavApaNuM rahyuM nahIM ane parane jANavAnuM paNa rahyuM nahIM! AtmA parane kare ke rAgane kare evuM svarUpa che ja nahIM! paNa parane jANe che evuM paNa enAmAM nathI. 15. (903) 16. che. eka samayanI jJAnanI vartamAna paryAya para rUpe na thatAM-temAM tanmaya na thatAM potAnI paryAyarUpe potAnI paryAyamAM tanmaya thAya che mATe potAne ja jANe che. jJAnI ho ke ajJAnI potAnA jJAnanI vartamAna paryAyamAM parane tanmaya thaIne jANatA nathI, 52 saMbaMdhInuM potAnuM jJAna potAmAM tanmaya thaIne jANe che tethI paryAya paryAyane ja jANe che. ahIM to enAthI paNa AgaLa laI javuM che. vartamAna jJAnanI paryAyamAM parane jANavAnI paryAyanI je tAkAta mAnI che tene badale te paryAyamAM svane jANavAnI tAkAta che ema jANIne te paryAya svane-trikALIne jANe tyAre tene mokSamArganI paryAya pragaTa thAya. pUrNa zudhdha paryAya AtmAnI pUrNa zudhdha dazA che. to zudhdha pariNAmanuM kAraNa paNa AtmAnuM zudhdha pariNAma ja hovuM joIe. hovuM joIe eTale ema ja che. vartamAna paryAyamAM, aMdaramAM jevo hato evI pratIti anubhavamAM AvI tyAre tene mokSano mArga pragaTa thAya che. mokSa je pUrNa zudhdha dazA che, pUrNa pavitra anaMta AnaMdanI dazA che tenuM kAraNa aMdara je apUrNa zudhdha pariNAma te che. paryAyamAM Atmadravya jevuM che tevI zradhdhA thavAthI mokSano mArga zarU thAya che. parane jANe che te potAnA astittvane jANato nathI' be-pAMca lAkhanuM pharnicara hoya te tane jaNAya che ke jJAnanI paryAya jaNAya che? te vakhatanA tArA jJAnanA pariNamanamAM tArA astittvanuM jJAna che ke paranA astittvanuM jJAna che? tArA astittvanuM jJAna che. A jJAna te ja huM chuM ema jJAna ene jJeya tarIke jANe che. jJAna kallolo ja jJAnavaDe jaNAya che, tenA badale parane jANe che ema kahe che te potAnA astittvane jANato nathI mATe tenI dRSTi mithyA thaI. jJAnamAtrabhAva jANanakriyArUpa hovAthI jJAnasvarUpa che. vaLI te pote ja nIce pramANe jJeyarUpa che. bAhya jJeyo jJAnathI judAM che, jJAnamAM pesatAM nathI. jJeyonA AkAranI jhalaka jJAnamAM AvatAM jJAna jJeyAkArarUpa dekhAya che, paraMtu e jJAnanA ja kallolo (taraMgo) che. te jJAna kallolo ja jJAna vaDe jaNAya che, A rIte pote ja potAthI jANavA yogya hovAthI jJAnamAtrabhAva ja zeyarUpa che. vaLI pote ja potAno jANanAra hovAthI jJAnamAtra bhAva ja jJAtA che. A pramANe jJAnamAtrabhAva-jJAna, jJeya ane jJAtA A traNeya Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvoyukta sAmAnya vizeSa35 vastu che. Avo jJAnamAra-bhAva che che, ema anubhava karanAra jJAnI puruSa anubhave che. A AtmA jANavAnuM kAma kare che te kAMI paraNeya che mATe jANe che ema nathI ane poyane jANe che mATe AtmA jANanAra che ema paNa nathI. jANAvAnI paryAyamAM cha dravya jaNAya che te cha dravyanuM jJAna potAnI jJAnanI paryAyarUpa che. te paryAya che dravyanA AkAre bhale kahevAya, paNa che to e jJAnanI paryAya. cha dravya jaNAya che-ema nahI. cha dravya saMbaMdhInI jJAnanI paryAya potAne jaNAya che. e jJAna pote joya che, pote jJAna che ane pote ja jJAna dvArA jANanAro jJAtA che. dharmanI dRSTivaMtane traNe bhinna bhAsatAM nathI. AtmAnI jJAnakriyA jANavAnI avasthArUpa che te jJAnasvarUpa che, parane jANe che mATe te zeyasvarUpa che-ema nathI. vaLI pote ja zeyasvarUpa che. jANanakriyA pote ja potAnuM zreya che. bAhA joyo jJAnathI judAM che. jANavAnI paryAyamAM bAhAyo jevA svarUpe che tevuM svarUpa jaNAya che chatAM bAhA joyo A jJAna paryAyathI taddana judAM che. ' A zarIra, vANI, mana Adi jJAnanI paryAyamAM jaNAya che to zuM e zeya jaNAya che? 'nA' e to jJAnanI paryAya jaNAya che. jJAnanI jANa nakriyA ja pote potAne jANe che. pote ja abheda vastu che. bAhya zeyo jJAnathI judAM che. bAhya padArtho jANavAmAM AvyA che? "nA" e saMbaMdhInuM jJAna potApaNuM thayuM che, te pote zeya che ane potAne jANe che. vastunuM svarUpa evuM che. tArA jJAnanI paryAya pariName che te zeyane laIne nathI. kharekhara joyane jANanArI paryAya zeyarUpe nathI-ya to jJAnathI judAM rahI gayA che. tArI jJAna paryAyano dharma tArAthI thayo te tane jaNAya che, para vastu nahi. paNa A rAgane jJAna jANe che ne? nA rAga saMbaMdhInA jJAnapaNe pariNamelI potAnI jJAnaparyAya-jJAnano kallola UDe che tene jJAna jANe che. AtmAparane kare ke rAgane kare evuM to enuM svarUpa che ja nahi, paNa parane jANe che evuM paNa enAmAM nathI. bhagavAna jJAna svarUpa caitanyajyotavastu paramAM pheraphAra kare e vAta che ja nahi. paNa parane jANe che ema kahevuM te paNa vyavahAra 20. eka vAta :- bAhya joyo jJAnathI judAM che. bIjI vAta - joyo jJAnamAM pesatAM nathI. joyonI AkAranI jhalaka jJAnamAM AvatAM zeyane jANyAM ema kahevuM te vyavahAra che. trIjI vAta - mATe zeyo jJAnamAM Ave che ema mAnanArA potAnI jJAnanI avasthA potAnA astitvamAM potAthI pariName che ema mAnatAM nathI. cothI vAta - joyo jJAnamAM Ave che ema mAnanArA potAnI jJAnanI nirmaLa svaccha avasthA AvaDI moTI che tene ja huM jANanAra chuM ema na mAnatAM, paranA astitvane laIne mane jJAna thayuM ema mAnanAre svanA astitvanI mahattAnI khabara nathI. cha dravyanA jJAnanuM pariNamana potAnA jJAnanA kallolamAM thayuM te to potAnA astitvamAM jJAnanI paryAyanuM pariNamana thayuM che; cha dravyanuM pariNamana ahIM AvyuM nathI. tArA jJAnanI paryAyanuM astitva evaDuM moTuM che ke te zeyane laIne nahi. ahIM to enA saMbaMdhInA Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 potAnA jJAnanuM astitva che. potAnA jJAnanI paryAya ja evaDI moTI che tene pote jANe 24. 23. zeyonA AkAranI jhalaka jJAnamAM AvatA eTale jJAnamAM kAMI AvI jatuM nathI paNa batAve che ke jJAnano AkAra evo thAya che ke jevI para cIja che evA jJAnarUpe pariNamavAnuM paryAyanuM astittva potAnA svabhAvathI potAnA kAraNe thAya che. keTalI sUkSamatA ane keTalI vAstavikatA? ane keTalI astitvanI mahattA! anaMta zaktimAMthI ekarUpa vastune lAvyA. dravya-kSetra-kALa-bhAva e cAramAMthI ekamAM lAvyA. traNa bhedamAMthI eka abhedamAM lAvyA, ke jANanAro paNa che, jJAna vaDe jANuM paNa huM ane jaNAya te paNa huM, traNeyamAM huM no huM chuM. jJAna-oya ane jJAtA traNamAM koI bIjI cIja nathI. eka pote ja che. A pramANe jJAnamAtra bhAvajJAna, roya ane jJAtA-e traNeya bhAvo yukta sAmAnya-vizeSarUpa vastu che. sAmAnya eTale dhruva ane jANavAnI paryAya e vizeSa-e badhuM pote che. Avo jJAnamAtra jJAyakabhAva te huM chuM ema anubhava karanAra puruSa anubhave che. vastu svarUpanI maryAdA 25. vastunI maryAdA-hada eTalI che ke jJAna dvArA jJAna jJAnane ja jANe che eTale ke huM te jJAna, mArA dvArA eTale ke jJAna dvArA mane ja eTale jJAnane ja jANuM chuM. 26. zrotAH svanI paryAyane ja jANe che to A rAga-dveSa kema thAya che? samAdhAna - rAga-dveSa che ja kyAM? rAga-dveSa che ja nahIM-ema kahe che. potAnI paryAyane jANe emAM rAga-dveSa karavAnuM rahetuM ja nathI ane rAga-dveSa che ja nahI ema kahe che. juo, A sarvaze kaheluM vItarAgI tatvo 27. eka samayanI jJAnanI paryAya cha dravyane jANavApaNe pariNamI e ene jANavApaNe pariNamI nathI paNa potAnI paryAya eTalI moTI che te jANavApaNe parIName che. zeyAnA AkAranI jhalaka..." e jhalaka eTale kAMI te paryAyamAM ghusI jatA nathI. jJAnano paryAya ja sAkAra evo thAya che ke jenI para cIja che e paNe pariNamavAnI potAnI paryAyanuM astitva potAnA svabhAvathI potAnA astitvamAM potAnA kAraNe thAya che. 28. te jJAna kallolo ja jJAna vaDe jaNAya che. vastusthitinI hada-maryAdA AvaDI che. bhagavAna AtmA pote ja potAthI jaNAvA yogya hovAthI jJAnamAtra bhAva ja zeyarUpa che. vaLI, pote ja potAno jANanAra hovAthI jJAnamAtra bhAva ja jJAtA che. A rIte eka ja che. zeya paNa pote, jJAna dvArA jANe paNa pote ane jJAtA paNa pote. Ama jJAna-ya-jJAtA eka ja che. 29. vastunuM hovApaNuM parane laIne nathI. e jJAnanI paryAya pote zeyapaNe pariNamI che-e astitva potAne laIne potAnuM che, ene badale parane kAraNe potAnuM astitva mAnavuM e mithyAtva che. Ama, jJAnamAtra bhAva jJAna-ya-jJAtA ema traNe bhAvoyukta sAmAnyavizeSarUpa vastu che. Avo jJAnamAtra bhAva huM chuM ema anubhavI jIva anubhave che. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32. 30. tAruM jJAna tArA kAraNe te kSaNe te prakAranuM pariNamana kare tene AtmA ya tarIke jANe che. sAmAnya jJAna te dhruva che ane vizeSa te palaTatI paryAya che. A sAmAnya jJAna ane vizeSa baMne ya che. Avo jJAnamAtra bhAva te huM chuM. zeya paNa pote ane jJAna paNa pote che. temAM paranI sAthe kAMI saMbaMdha che ja nahI. eka jJAyaka bhAva te ja nizcaya AtmA 31. eka jJAyakabhAva te ja nizcaya AtmA ane te jJAyaka bhAvamAM muninI paryAya, kevaLajJAnanI paryAya ane sidhdhanI paryAyano abhAva! mokSa ane mokSamArganI paryAyane kare nahIM te jJAyakabhAvI. AhAhA! paryAya paryAyane kare! kevaLajJAna utpanna thAya che ke sidhdhanI paryAya utpanna thAya che. e paryAya SakArakathI pariNamatI potAthI utpanna thAya che. jene dravyanI apekSA nathI. jANanAra : jANavAnI paryAyano paNa akartAH dharmI zubhAzubha karmabaMdhane tathA karmaphaLane kevaLa jANe ja che, tyAre vicAraka jijJAsu ziSyane prazna thayo ke nIcalI bhUmikAmAM to jJAnIne rAga ane rAganuM phaLa paryAyamAM hoya che chatAM Ape tene akAraka-avedaka kahyo te kaI rIte ? AcAryadeva dRSTAMtapUrvaka samajAve che ke jema AMkha agnine saLagAvatI nathI ke lokhaMDanA goLAnI jema AMkha uSNatAne bhogavatI nathI. mAtra dezya padArthane dekhavArUpa saMbaMdha che paNa karavA bhogavavA saMbaMdha nathI. tema AtmA paNa potAne jANavA-dekhavAnA svabhAvane lIdhe potAthI atyaMta bhinnapaNAne lIdhe rAgAdine jANe ja che, paraMtu karato bhogavato nathI. baMdhane mokSane paNa karato nathI. kema ke te kALe te ja paryAya thavAnI ja che te thAya che, thAya ja che tene karavI eTale zuM? je thAya ja che athavA to te kALe je paryAya che ja tene karavI eTale zuM? dravyadaSTi thavAthI bhAva nAmanA guNane lIdhe nirmaLa pariNati te te kALe thAya ja che to tene karavI zuM? je che tene mAtra jANe ja che! are nirjarAne jANanAra paryAyane paNa kyAM karavI che? jANavAnI paryAya paNa te kALe sat che, te te samaye jANavAnI paryAya che ja, tene karavI zuM? jANavAnI te kALe te paryAya e rIte ja che. tene paNa karavI nathI! AhAhA! akartApaNAnI utkRSTa A vAta che. jJAyaka to basa jJAyaka ja che. paryAya kramasara thAya che, dravya-guNa paNa enA kartA nahi-ema kahIne ekalI sarvajJatA siddha karI che. akartApaNuM eTale jJAtApaNuM sidhdha karyuM che. je joyAkAra thAya che te jJAnAkAra potAno ja che." namaH samayasArAya, svAnubhUlyA cakAsate; cit svabhAvaya bhAvAya, sarva bhAvAMtaracchidaM .......... samayasAra kaLaza naM. 1 nathI apramatta ke pramata nathI, je eka jJAyaka bhAva che, e rIte "zudhdha" kathAya, ne je jJAta te to te ja che. ......... samayasAra gAthA 6 35. baLavA yogya padArthanA AkAre thavAthI agnine dahana kahevAya che to paNa dAhakata azudhdhatA tene nathI...agni jANe parane bALato hoya ema lAge che tethI tene dahana Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107) kahevAya che. agni baLavA yogya padArthane AkAre thAya che te baLavA yogya padArthanA kAraNe thaI nathI. agni pote ja potAnA svabhAvathI te AkAre thaI che. temAM tene para padArthanI parAdhInatA nathI. tevI rIte zeyAkAra thavAthI te bhAvane "jJAyakapaNuM" prasidhdha che to paNa zeyata azudhdhatA tene nathI. zeyAkAra thAya che te jJAnAkAra potAno che. je jJAyaka che te potAne jANe che ane bIjI cIjane paNa jANe che mATe te jJAyakapaNe prasidhdha che, te jJAyakapaNuM tenA potAnA svabhAvathI ja che, parathI nathI. jaNAvAyogya padArthanA kAraNe jANanAranuM jJAna nathI. svanuM jJAna to potAthI thAya che paNa paranuM jJAna paNa potAthI thAya che. rAga thAya che te saMbaMdhInuM jJAna paNa potAthI thAya che, rAgane kAraNe nahi. svanA prakAzapaNAnI zaktinA kAraNe jJAna sarvene prakAze che tethI zeyane jANatAM jJAnamAM azudhdhatA ke parAdhInatA thaI che-ema nathI. 36. rAganuM jJAna thAya che tene rAganuM kahevuM e vyavahAra che kAraNa ke jJAna to potAnuM che, jJAna kAMI rAganuM thaI gayuM nathI. rAgane jANavAthI jJAnamAM kAMI azudhdhi AvI jatI nathI. svane jANanAra jJAna ane parane jANanAra jJAna e jJAyakanuM sva-para prakAzana jJAna che te kArya che ane AtmA teno kartA che. 37. jyAre jJAyaka jJAyakapaNe jaNAyo tyAre jANanArane to jANyo ane "jANanAra che mATe teNe parane paNa jANyA-ema kahevAya. paNa kharekhara to para che tene jIve jANyA-ema nathI. rAgAddhi thAya che tene jANe che paNa te rAganA kAraNe nahi. jJAnanI paryAyanuM sva-para prakAzaka sAmarthya ja evuM che ke te potAthI ja badhAne prakAze che. jJAyaka jJAyakane to jANe che ane paryAyane paNa jANe che temAM para saMbadhInuM jJAna potAthI potAmAM thaI jAya che. 38. "jANanAro" kahetAM e parane jANe che ema thAya che paNa te jJAna parane laIne paranA AkAre thatuM nathI. tema ja rAganuM jJAna thAya che te paNa rAganA kAraNe thatuM nathI. rAga mAtra jANelo prayojavAna che. 39. prazna to UThe tevo che ke jANanAra che te sva-para prakAzaka che mATe parane jANatAM tenuM jJAna paranA AkAre thAya che to eTalI to jJAnamAM azudhdhatA AvI ne? uttara Ama che ke "nA". parane jANatI jJAnanI paryAya ke rAgane jANatI jJAnaparyAyane ame parathI ke rAgathI te paryAya thaI che ema jANatAM nathI. te jJAnaparyAya paranI ke rAganI nathI. dravya svabhAvanuM sAmarthya to mahAna che paNa tenI paryAya paNa potAnA sAmarthyathI thayela che temAM tene paranI ke rAganI apekSA nathI. svane jANatAM ke parane jANatAM mArI jJAnaparyAya mArA potAthI thaI che ema ame jANIe chIe. zeyAkAra avasthAmAM paNa sAyakapaNe jaNAya che. paranI paryAyapaNe jaNAto nathI. 40. sAme pustaka che ne! zeyAkAra avasthAmAM paNa te jJAyakapaNe jaNAya che ema kahyuM che. yakRta azudhdhatA jJAnamAM AvatI nathI eTale ke jevuM jevuM zeyanuM-rAganuM pariNamana thAya evuM evuM jJAna jANavApaNe pariName che paNa jJAnane te zeyanI parAdhInatA nathI. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43. yAkAra avasthAmAM paNa jJAnanuM pariNamana jJAyakapaNe jaNAya che mATe je jAya che te cIja nahi paNa temAM jANanAro jaNAya che. 41. nAyakane jANanAranuM jJAna rAganA jANavA kALe rAga AkAre thAya che paNa temAM tene rAganuM avalaMbana nathI-parAdhInatA nathI. jJAnanI paryAyano ja potAno e kALe e rUpe pariNamavAno svabhAva che mATe te kALe rAga jaNAyo nathI paNa jANanAranI paryAya jaNAI che. zeyAkAranA kALe paNa te potAne jANe che ane svarUpa prakAzananI avasthAmAM paNa te potAne ja jANe che. 42. dIvAnuM draSTAMta ApyuM che ke dIpaka ghaTa-paTAdine prakAzita karavAnI avasthAmAMya dIpaka che. ane potAne-potAnI jyotirUpa zikhAne prakAzavAnI avasthAmAM paNa dIpaka ja che, anya kAMI nathI. tema jJAyaka potAne jANe ke parane ke rAgane jANe te dareka vakhate jJAyaka jJAyakapaNe ja rahe che. pote jANanAro che mATe kartA che ane potAne jANyo mATe pote karma che. Ama kartA-karmanuM ananyapaNuM hovAthI jJAyaka ja che. A paryAyanI vAta che ho! jANanArane jANyo ane zeyane jANyA te baMne kArya eka jJAyakanA ja che. have jyAre jIve potAnA sarvajJa svabhAvane jANyo tyAre to te svane jANe che paNa parane jANe che e vakhate paNa te jANanArapaNe ja jaNAya che. parane ke rAgane jANatAM te para ke rAgapaNe thayo nathI, jANanArapaNe ja rahyo che ane jANanArapaNe ja jaNAya che. huM koNa chuM? he jJAyaka chuM ane huM mArI paryAyane jANanAro chuM. mATe jJAnanI paryAya mAruM karma che ane huM kartA chuM. kharekhara to paryAya ja kartA che ane paryAya ja karma che, dravya to dhruva che paNa ahIM zAyakane kartA tarIke rAkhIne kartA-karma paNuM siddha karyuM che. rAganA jJAnakALe rAga kartA ane jJAnanI paryAya kArya-ema nathI. 44. tuM mahAprabhu cho to tArI paryAya paNa mahAprabhunI che. je jaNAyo che tenI e paryAya che rAganI nathI. jJAnamAM jyAM sva jaNAya che tyAM paranuM jANavuM paNa thAya che ne! hA, thAya che, paNa te paranA kAraNe thatuM nathI. jANanAra paryAya potAnI sva-para prakAzakapaNe pariNamavAnI tAkAtathI pariNamI che mATe te paryAya karma che ane AtmA kartA che-paradravya teno kartA nathI. kharekhara pakArakanuM pariNamana paryAyamAM che, dravyamAM SakArakanI zakti che paNa pariNamana nathI. vyavahArano vikalpa UThe che tenuM jJAna thAya che te vyavahArathI thatuM nathI, jJAna pote potAthI thAya che. rAgamAM jJAna ja kyAM che ke tenAthI jJAna thAya! dIvAnI jema jJAyakamAM kartA-karmanuM ananyapaNuM che, anerApaNuM nathI. jJAyaka pote kartA che ane jJAna tenuM karma che, baMne judAM nathI eka ja che. rAga saMbaMdhInuM jJAna thAya che te jJAnane kartA pote che, rAga kartA nathI ane rAgane kAraNe te jJAna thayuM nathI. yAkAra avasthAmAM jJAyakapaNe jaNAyo te svarUpa- prakAzananI avasthAmAM paNa jJAyaka ja che. ghaTa-paTa ne prakAzavAkALa dIvo kAMI ghaTa-paTa paNe thato nathI ane ghaTa-paTa che mATe te prakAro che ema paNa nathI. dIvo to potAnA prakAzapaNAnA kAraNe prakAze che. tema jJAyaka potAne prakAzavAkALa jJAyaka ja che ane jJAyaka parane prakAzavA kALe paNa jJAyaka ja che, Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te kALe te pararUpa thato nathI. jJAnanI paryAya potAne prakAze che ke parane prakAze ke rAgane prakAze paNa te to jJAnanI paryAyapaNe rahIne ja sarvane potAnA svabhAvathI prakAze che. parake rAganA kAraNe te tene prakAze che-ema nathI. 46. jJAnanI paryAyamAM svane jANyo evI ja jJAnanI paryAyamAM parane paNa jANyAM te jJAnaparyAya parathI thaI nathI, potAthI thaI che eTale kharekhara to to teNe potAnI paryAyane ja jANI che kAraNe ke te paryAyamAM zeyo AvyA nathI. dIvAnA prakAzamAM ghaTapaTa prakAze che te ghaTa-paTa kAMI dIvAnA prakAzamAM AvI jatAM nathI, tema joyo jJAnamAM AvI jatAM nathI. caitanyacaMdra bhagavAna AtmA sarvajJasvabhAvI che ema jyAM potAnI alpA paryAyamAM sarvApaNAnuM jJAna thayuM te svanuM jJAna ane te ja jJAna parane ane rAga thAya tene jANe che te badhuM jJAna potAnuM ja che. jJAnamAM koI paradravya ke rAgano praveza nathI ane jJAnanI paryAya para ke rAganA kAraNe thatI nathI. sva ane para ema be zeya che tene jANavAkALe jJAna pote potAthI pariName che-e ahIM sidhdha karavuM che. 47. "AtmA paradravyane jANe che" e vyavahAra kathana che, "AtmA potAne jANe che", ema kahevAmAM paNa svasvAmI aMzarUpa vyavahAra che. "jJAyaka jJAyaka ja che e nizcaya che. Atma cAle, bole, parane madada kare. parathI madada le e vastu svarUpamAM nathI. jJAna che ema baMdhane to zuM paNa mokSane paNa karatuM nathI! AhAhA...! baMdhane bhale na kare paNa mokSa-pUrNa dazAne to kare ne? to kahe che ke "nA" te kALe to paryAya thAya ja che tene kare zuM? na hoya tene karavAnuM hoya. jenI sthiti na hoya tene kare to kAMIka karyuM kahevAya, paNa jANanAra jJAnI "mokSanI paryAya che ema jANe che ane jANe basa! mokSanI paryAyane paNa jJAna-AtmA kare nahIM kema ke tenAmAM eka "bhAva" nAmano guNa che. e bhAva guNane laIne dRSTi je dravya Upara paDI ane dravyano svIkAra thayo tyAM je baMdha che. teno paNa kartA nathI raheto. te guNasthAne tenA pramANamAM karmano udaya Ave ane udIraNA thAya ene paNa karato nathI. A chellI hada che. khUba ja kheMcI ne kahIe to jANe-dekha ema kahIe paNa kharekhara to paranuM jANavuM-dekhavuM e paNa vyavahAra che. parane jANe e paNa vyavahAra che. pote potAne ja jANe che te nizcaya che. samayasAra gAthA 320-sAra 49. paryAya ema jANe che ke "sakala nirAvaraNa akhaMDa eka pratyakSa pratibhAsamaya avinazvara zudhdha pAriNAmika paramabhAva lakSaNa nija paramAtmA dravya te huM chuM, para to nahIM, rAga paNa nahIM ane paryAya paNa nahIM. paryAya-te paryAya te huM paryAya chuM." ema nathI mAnatI. va) "potAnA svabhAvano mahimA mUkIne pAradravya ke parabhAvamAM kyAMya paNa jarAya mAhAbhya Avaze tyAM sudhI mAhAbhyavALo nija AtmA hAtha nahi Ave." bhAI! jema sarvajJa jANe che tema AtmA paNa mAtra jANe che. je je samaye je je thAya tene te te samaye te ja prakAre jJAna potAthI jANe che. tyAM rAgathI kArya thAya ema rahetuM nathI ane ADuM avaLuM thaI zake e vAta paNa rahetI nathI ane vyavahArathI nizcaya thAya te vAta paNa rahetI nathI. g Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ c). 6 ke tuM jJAyaka ja cho. ema nirNaya lAva! jJAyaka ja cho paNa e zAyakano nirNaya karavAno che. puruSArtha karuM..karuM paNa e puruSArtha to dravyamAM bharyo che to e dravya upara lakSa jAya tyAM puruSArtha pragaTe che, paNa ene karuM..karuM..karIne kAMIka navIna kArya karavuM che. paNa jyAre dravya para lakSa jAya che tyAre badhuM jema che tema jANe che. paranuM to kAMI palaTAvavuM nathI ane svanuM paNa kAMI palaTAvavuM nathI. svano nirNaya karatAM dazA ja palaTI jAya che. d) jJAna tene ja kahevAya jenAthI AkuLatA maTe! vItarAga svasaMvedana jJAna vinA mukti nathI. che AtmAnubhUti e jaina zAsana che. g) puNya-pApanA bhAvono svAmI pudagala che. zudhdha caitanyano anubhava sahaja sAdhya che, yatna sAdhya nathI. ekalo puruSArtha ja karuM ema nahIM enI sAthe AtmAnI svabhAvanI badhI zaktionI pratIti AvavI joIe, ema levuM. anaMtaguNano piMDa prabhu che ene anaMtaguNonI paryAyane aMdaravALIne jANavo. jJAnanuM kArya juo! eka vAta evI che ke, A trikALa jJAna che ne, tenI vartamAna paryAya che ne - avasthA ! dareka samaye.. emAM A je (para) jaNAya che, ema jaNAtuM nathI, jJAnanI paryAya jaNAya che, kAraNa ke jJAnanI paryAya ahIM jJAnamAM che ane je joyo jaNAya che te judAM che. tethI te zeyonuM je jJAna thAya che e kharekhara to) jJAnanuM jJAna thAya che. zuM kIdhuM che? je A kapaDAM ne lUgaDAM ne dAgInA ne ThIkaNAM ne phIkaNAM ne bAyaDI ne chokarAM ne... enuM je Ama jJAna thAya che, te jJAna jJAnanI paryAyamAM potAthI potAnuM thAya che, enuM nahi. enA saMbaMdhInuM jJAna potAne, potAthI, potA vaDe, potAmAM thAya che, paNa ajJAnIne ema lAge che ke, e vastu che tethI mane jJAna thAya che. paNa e vastumAM A jJAna kyAM che? ane e vastunuM jJAna kyAM che? AhA! para vastumAM A jJAna nathI, chatAM ene ema lAge che ke, "A para vastu dekhuM chuM ne tethI ja te jaNAya che, tethI mane jJAna thAya che. A mAnyatA jUThI che. goLa che (tene) jANuM chuM mATe goLane laIne gaLapaNanuM jJAna thAya che " paNa ahIM paryAyamAM gaLapaNanuM je jJAna (thayuM, te) goLanI apekSA vinA thayuM che. potAne kAraNe thavAno (jJAnano) svabhAva che tene ajJAnI bhUlI jAya che ane ema mAne che paranuM jJAna parathI thAya che. A vartamAna jJAnanI paryAyanI te samaye jeTalI jANavAnI yogyatA che te pramANe jJAnanI paryAyano jJAnAkAra thAya che ane e jJAnanI paryAya kharekhara potAne jANI rahI che-te vakhate nimitta tarIke evo ja zeyano zeyAkAra hoya che. A jJAna svabhAvanI AvI addabhUta vyavasthA che. je jANe te jJAnI che. 3. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna AtmAne ja jANe che, parane jANatuM ja nathI-azakya che." 1. eka to jJAnanI paryAya sva-para prakAzaka che e AgamanuM vacana che. 2. bIjuM sva parano pratibhAsa thAya che e paNa Agama vacana prasidhdha che. 3. have A be vAtamAM taphAvata kyAM che? arthamAM kAMI phera che ke eka che? A samajavA prayatna karIe. , ja 7. savikalpa nirNayanI bhUmikAmAM paranuM ane rAgAdinI kartatvabudhdhi to chUTI gaI-AtmA jJAnamaya che eTale AtmAmAM jANavuM...jANavuM..jANavuM thAya paNa emAM kAMI parane kare ke bhogave e AtmAnA svabhAvamAM nathI. eka jJAnano svaccha evo svabhAva che eTale ke.. 1. ajJAnIne paNa jJAnanI paryAyamAM sva parano pratibhAsa thAya che. 2. sAdhaka dazAmAM paNa jJAnanI paryAyamAM sva parano pratibhAsa thAya che. kevaLajJAnanI paryAyamAM paNa sva parano pratibhAsa thAya che. 4. ATheya jJAnamAM sva-parano pratibhAsa thAya che. have prazna A rahyo? 1) sva parano pratibhAsa thAya che eka vAta 2) sva para beyane jANe che e bIjI vAta. kartattva to choDavuM paNa jJAnano svabhAva svapara prakAzaka che to svane jANavuM ane parane jANavuM...A bhrama kyAMthI Avyo? bhUtAIne Azraye-samyaphadarzana-jJAna-cAritra-nirvikalpa anubhUti dhyAnamAM thAya che e barAbara tyAre to upayoga svane ja jANe che. have jyAre jJAnI savikalpa dazAmAM Ave tyAre e je rAga jANavAmAM Ave che te vyavahAra jANelo prayojavAna che ema kahyuM che. to svane jANatA jANatA parane jANe che. jJAna to ene sva para prakAzaka kahevAmAM Ave che. svane paNa jANe ane bhedane paNa jANe. abheda upara lakSa che ja tethI abhedanuM jANavuM to chUTatuM nathI ane bhedane jANe che. have prazna A che ke bhedane jANanAra kayuM jJAna che? pratibhAsa thAya che beyano ane ene jANe che ke ekane jANe che ane bIjAne jANato nathI, zuM zuM che? vItarAgI paryAya enA svakALe pragaTa thAya tyAre lakSa AtmA upara che tethI AtmAne Azraye thaI e vAta barAbara che, paranA lakSe thatI nathI ane e paryAyano kartA AtmA nathI-svayaM enA pakArathI kSaNika upAdAnathI thAya che. abhedane jANe te nizcaya ane bhedane jANe te vyavahAra" savikalpa dazAmAM zudhdhopayoga to che nahi ane pariNati AtmAmAM abheda che e tyAMthI chUTIne Ane jANe to pariNati rahetI nathI, abhedamAM pariNatI che. atIndriyajJAna abhedamAM che. to che zuM? indriya jJAna ene jANe che eka apekSAe, AcArya bhagavAne 373 thI 382 samayasAra gAthAmAM kahyuM che-budhdhino viSaya che. bheda badhA budhdhinA viSayamAM jAya che. buddhi eTale mana, mana eTale inDiyajJAna. eka e apekSAe vyavahAra kahevAya. have e samyakajJAna che. 10. 11. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. enI pragaTa thatI paryAyamAM eno pratibhAsa dekhIne jJAna ene jANe che ema kahevuM e vyavahAra che. bhedanI sanmukha jJAna eka samaya mAtra paNa nahIM thAya. koI kALe AtmAnuM jJAna parasanukha to thatuM ja nathI, tArI buddhi bagaDI jaze to paNa paranI sanmukha, jJAna AtmAne choDIne paranI sanmukha thaIne parane jANe e AtmAno svabhAva nathI. e to ajJAna thaI jaze. inDiyajJAna thaze. para sanmukha thAya e to inDiyajJAna hoya. AtmajJAna para sanmukha na thAya bhAI! AtmAnuM jJAna to niraMtara potAne AtmAne jANavAnuM choDatuM nathI enuM nAma samyaphajJAna che. have e vyavahAra jANelo prayojanavAna kahyo enA be prakAra kahyA, pratibhAsanI apekSAe, e jANe che to jJAna jJAnane, zeyanA pratibhAsa vakhate jJAna jANe che to jJAnane, paNa enuM nimitta dekhIne e ene jANe che evo upacAra karavAmAM Ave che emAM kAMI vAMdho nathI. upacAranuM kathana che. be prakAranA asaddabhUta vyavahAra ane be prakAranA sabhUta vyavahAra. be prakAranA saddabhUta vyavahAra zuM che? 1) potAnA AtmAne jANatAM jANatA parane jANe che e hetavaza, che to e jJAna nirvikalpa, nirAlaMbI che chatAM paNa bIjAnuM avalaMbana laI bIjAne samajAve che jJAna kone kahevAya? ke sva-parane jANe te jJAna kahevAya. A upacarIta sabhUta vyavahAra kahevAya che. 2) have upacArane mUkIne jJAna AtmAmAM Ave che. AtmA AtmAne jANe che emAM ya sAdhyanI sidhdhi thatI nathI. AtmA AtmAne jANe che e anaupacarIta saddabhUta vyavahAra che. parane jANe che e upacArane kADhI nAkhyo. AtmA AtmAne jANe che evA bhedarUpa svasvAmI aMzanA saMbaMdhamAM bhedathI koI sAdhyanI siddhi nahIM thAya. jJAyaka to jJAyaka ja che-tyAM AvI jA. bheda nIkaLI jaze. bhedanA lakSe je vikalpa UThe che athavA bhedanA lakSe Indriya jJAnano janma thayo hatoAtmAne choDe che tyAre inDiyajJAna UbhuM thAya che. indriya jJAna e jJAna nathI-e to zeya che. jagata AkhuM ene jJAna mAne che. zAstra jJAna e jJAna nathI. bAra aMgano ughADa e inDiyajJAna che e dravyazrutajJAna che. bhAvayuta to ene kahIe je AtmA sAthae abheda hoya. vyavahAra jANelo prayojanavAna che e vAta sAcI che-enAthI AgaLa vadhIne AtmA AtmAne jANe che e paNa vyavahAra che e paNa abhUtArtha che. jJAyaka to jJAyaka ja che emAM sAdhyanI sidhdhi che. jJAna arthavikalpAtmaka hoya che. traNe kALa arthAta jJAna sva-para padArthane viSaya kare che. eTalo be no pratibhAsa thAya che. beyanA pratibhAsamAM AvIzuM to jJAnamAM AvI jazuM ane sva-para beyane jANe che ema levAthI zeya sanmukha thaI jaze. sva-para prakAzamAM doSa utpanna thaze. ane sva-paranA pratibhAsamAM apekSita guNa pragaTa thaze ane nirapekSa anubhava thaI jaze. beya vAta AgamamAM che. sva-para prakAzaka AgamamAM che ane svaparano pratibhAsa paNa AgamamAM che. basa eno bheda samajavAnI jarUra che. jI 15. 16. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. jJAna sAmAnya...jJAna eka ja che. sAmAnyanI apekSAe jJAnanA koI bheda nathI. jJAna...jJAna..jJAna jANavuM...jANavuM...jANavuM... kone jANavuM ane kone na jANavuM ema vivikSA nahIM. vivikSAno abhAva che tene sAmAnya jJAna kahe che. jJAnamAM sva-parano pratibhAsa thAya che-jJAyakano pratibhAsa thAya che ane rAgAdi-dehAdino pratibhAsa thAya che. tyAM pUrNa virAma karI nAkhavuM. bene jANe che ema na levuM. pratibhAsamAM pratibhAsa che. pachI kone jANe che eno AdhAra puruSArtha upara che. ' paranuM vizeSa vizeSa viSayonI apekSAe eka ja jJAna sAmAnyajJAnanA be bheda thaI jAya che. viSaya bhede bheda che e jJAnanI paryAyamAM sva-parano pratibhAsa to thAya che. koI e jJAnanA sva-paranA pratibhAsamAMthI jJAyakanA pratibhAsa tarapha jJAna vaLI jAya che to samyaphajJAna thaI jAya che. koI ene karatuM nathI. badalI jAya che. ane paranA pratibhAsa tarapha vaLI jAya che to mithyAjJAna thaI jAya che. kAM to jJAnanuM jJAnatva pragaTe kAM to jJAnanuM ajJAnatva thaI jAya che e potAnA puruSArthanI vAta che. - huM parane jANuM chuM, sva-parane jANuM chuM e to bhrAMti che. paNa sva-parane jANuM chuM e vyavahAra che mATe bhrAMti to mAre karavI nathI. hozIyAra bahu che-DahApaNa bahu kare che-ekalA parane jANe to to bhrAMti che-sva-para beyane jANe ke beyano pratibhAsa thAya che? moTo taphAvata che. pUrva pazcima jeTalo taphAvata che.asAdhAraNa vAta che. svane jANe te nizcaya, parane jANe te vyavahAra. paNa jANyuM rAkhyuM ne paranuM. nizcayathI svane jANe ane vyavahArathI parane jANe thaI gayuM sva-para prakAzaka! are bhAI! nizcayathI svane jANe ane vyavahAra parane jANe e tuM rahevA de thoDIvAramAM jJAna AtmAne jANe che, parane jANatuM ja nathI. temAM kathaMcita lAgu na paDe. svabhAvamAM kathaMcita lAgu na paDe. jJAnano svabhAva, jJAna jenuM hoya tene ja jANe che, jenuM jJAna nathI tene jANatuM nathI ke jenuM hoya te ja hoya. 18. koI jIvane atyAra sudhI dehanuM ke rAganuM jJAna thayuM nathI. jo ema thAya to jJAna deha ke rAgarUpe thaI jAya. huM parane jANato ja nathI tyAM AvI jA. "parane jANuM chuM e rahevA de bhAI! astimAM Avyo-AtmA AtmAne jANe che eTale AkhA lokAlokanI nAsti mArAmAM che. astinA jJAnamAM nAstinuM jJAna AvI jAya che. nAstinI sanmukha thavuM nathI paDatuM. je AtmAmAM nathI tene siddha karavA mATe jJAnano upayoga tyAM mUkavo paDato nathI. 19. para sanmukha thAya ane jANe ene bhagavAna jJAna kahetA ja nathIe to inDiyajJAna che ajJAna che. "jANanAro jaNAya che, kharekhara para jaNAtuM nathI." parane jANavAno niSedha kare che. have jyAM pratibhAsanI vAta AvI tyAM upayoga kyAM jAya che sva sanmukha ke para sanmukha tenA para AdhAra che. sva-parano pratibhAsa thAya che mATe paranuM lakSa karavuM evuM anivArya nathI ane jJAyakano pratibhAsa thAya che mATe jJAyakane jANavuM joIe evo ya pratibaMdha nathI. parane jANavAmAM rokAvAnI jarUra nathI-pratibhAsa thAya paNa jaNAya nahIM. rAgano pratibhAsa thAya paNa rAga jaNAya nahi. lokAlokano pratibhAsa thAya paNa lokAloka jaNAya nahi. evI apUrva vAta che. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114) 20, jJAyakane jJAna abhinna che. jJAcakane rAga sarvathA bhinna che. aMtarmukha thaIne AtmAnA darzana kema thAya enI A vAta che. sAdhakane beya joyanuM jJAna thAya che eka sAthe. eka svaya ane bIjuM parazeya. jema jJAnanA be bheda paDe che tema cAritranA be bheda paDI jAya che. be dhArA. karma dhArA ane jJAnadhArA ema zeyanA be bheda paDI jAya che. parAzrita pariNAma e paraNeyane jANe che, svAzrita AtmAmAM abheda thatAM pragaTa thAya che. pachI eka ya ghaTatuM jAya che ane bIjuM ya vadhatuM jAya che-ghaTatAM ghaTatAM A pUrNa thaI jAya che ane dhyeyapUrvaka ya thaI gayuM ema kahevAmAM Ave che. AvI samajaNanI vAta jarA vicAravA jevI chesamajAI jaze to kalyANa thaI jaze. pratibhAsa (vizeSa ciMtavana) pratibhAsa eTale vizeSa upayoga-sAmAnya upayoga nahIM. jevA joyo hoya evA zeyonuM jJAnAkAre jaNAvuM ene pratibhAsa kahe che. A pratibhAsa che e jANa nakriyArUpe ja che. e akhaMDa pratibhAsarUpa eka ja paryAya che. emAM be bheda nathI. pratibhAsavuM e jJAnanI paryAyamAM che ane pratibhAsamaya je che e trikALa che. ' e ya jevA AkAro potAnA jJAna vaDe jaNAya che tyAre e potAnI zaktithI, potAnA sAmarthyathI, potAnI sva-para prakAzaka zaktithI jaNAya che ane pratibhAsa kahevAya che. pratibhAsa to dareka samaye rahevAno ja che. nigodathI laIne kevaLajJAna sudhI pratibhAsa to jJAnamAM raheze ja. pratibhAsa che te jJAna che ane jJAna te huM chuM (jJAyaka chuM), to pratibhAsarUpa jJAna nizcaya thaI gayo. zeyAkAra jevA AkAro jaNAya che ene gauNa karyA to vyavahAra thaI gayo. jJAna jJAnanI maryAdAmAM rahetuM nathI, eTale jevuM enuM kharekhara jaNAvavuM thaI rahyuM che e jANavAne e gauNa kare che, jevuM potAnuM svarUpa che, jevI vyavasthA che ene na jANatAM, pratibhAsane joIne bhrAMti kare che. AvI bhrAMti mithyAtva che.-je anaMta saMsAranuM kAraNa 5. jANavAnI vyavasthAmAM jo eTaluM samajAya ke jJAyaka ane jJAna evo bheda jJAyakamAM nathI, jJAyaka ane jANavuM evo bheda zeyamAM nathI to AkhI vAta spaSTapaNe samajAtAM e potAnA astitvane grahaNa karato ja pariName che. potAnA jJAna pariNAmanI aMdara jJAyaka samajAvo joIe. svabhAvanA pratibhAsane mukhya kare ane paryAyamAM thatAM paranAM pratibhAsane gaNa kare to e jJAnanuM ekAMta thaI jAya-ene jANavAnI prakriyAmAM jJAyaka ja jaNAya che. kevaLajJAnamAM badhA pratibhAso gauNa thaI jAya che, AkhuM lokAloka paryAyamAM prakAze che. paNa gauNa paNa jaNAya che ane eka mAtra jJAna eTale huM ja chuM" eTaluM rahI jAya che. A dhyeyapUrvaka ya thaI gayuM. - "dravya dRSTi prakAza" bola ne 250 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raho. 4. ("Atma prApti kema thAya' A viSayamAM jijJAsApUrvaka pUchelA praznanano A vistRta uttara che). rUcimAM kharekhara potAnI jarUrata lAge, tyAre potAnI vastunI prApti thayA vinA rahe nahI. covIse kalAka ciMtavanamAM-vagaraciMtavanamAM eka A ja (svarUpanuM gholana) cAlatuM rahe. bahArano upayoga upara upara cAle che temAM jAgRti hotI nathI. je viSayanI ruci hoya che temAM ja jAgRti rahe che. seMkaDo kArya karatA rahevA chatAM paNa, te badhAnI gaNatA ja rahyA kare che ane rucino viSaya ja mukhya rahe che. vikalpAtmaka vicAramAM paNa, zarIrAkAra caitanyamUrtine TAMkI do, "huM to A ja chuM" sukha-duHkhanI je kAMI paryAya thAya tenI upekSA rAkho. "huM to A ja chuM' vicAra cAle, tenI gaNatA rAkho. "huM to evo ne evo caitanyamUrti chuM." basa A ja daDhatA karatA sAMbhaLavuM, zAstra vAMcavuM vagere badhAnI gauNatA thavI joIe. ekAMto vadhu abhyAsa rahevo joIe jethI svarUpa-gholana vadhe) A samyaphattva prApta na thayuM to jIva nigodamAM cAlyo jaze. ema nigodanA bhayathI potAnuM kArya karavA cAhe, (je yathArtha nathI.) paraMtu abhiprAyamAM nigodanI avasthA ho ke siddhanI, mAro kAMI bagADa-sudhAra nathI. huM avasthArUpa nathI.) evI huM acalita vastu chuM" -evI zradhdhA jAmI javI joIe. paryAya game tevI ho, tenI upekSA ja rahevI joIe. padravyanI sAthe to koI saMbaMdha ja nathI. eTalo A vAtano to pakSa hovo joIe- pachI vastu trikALI dhruva ane pariNAma (utpAda-vyaya) e be vaccenA vicAramAM ja badho samaya lagAvI devo. covIse kalAka basa A ja (svarUpanuM ghUTaNa) cAlavuM joIe. pravRttibhAvane gauNa karIne A ja ekanI ja mukhyatA hovI joIe. A ja prayAsa niraMtara cAlavo joIe. vizeSa detA mATe nIcenA bola vicAro : eka ja (MASTER KEY) che, badhI vAtomAM, badhA zAstromAM eka ja sAra che. 'trikALIpaNAmAM ahaMpaNuM joDI devAnuM che." (90). huM ja puruSArthanI khANa chuM ne! daSTi e puruSArthanI khANano kabajo laI lIdho pachI paryAyamAM puruSArtha, sukha vagere sahaja thAya ja che. (55). vartamAna aMzamAM ja badhI ramata che. te aMtaramAM dekhAze to (anaMta) zaktio dekhAze, ane bahirmukha thaze to saMsAra dekhAze. basa, aMzathI (koI jIva) bahAra to jato nathI. ATalI maryAdAmAM ramata che. (547) samyagdarzanano viSayabhUta AtmA dhruva, abheda, ekarUpa, zuddha, akhaMDa phUTastha, apariNAmI che. (286) puruSArthanA dhAmamAM puruSArtha jAmI gayo-teja puruSArtha che. jJAna dhAmamAM jJAna jAmI gayo-te ja jJAna che sukha dhAmamAM sukha jAmI gayo-te ja sukha che. (505) (potAnA sukha mATe) AkhA jagatamAM basa huM ja eka vastu chuM ane koI bIjI vastu che ja nahi. are! bIjI koI vastu che ke nathI, evo vikalpa paNa zA mATe? (578) vikalpa sahaja thAya che, nirvikalpatA paNa sahaja thAya che ane huM paNa sahaja chuM. (555) (yAkAra ane jJAnAkAra) / AtmAnI anubhUti e ja jaina zAsana che. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. vaLI paramArthathI vicArIe to..je jJAna yAkAra dvArA jANavAmAM AvatuM hatuM te ja jJAna sAmAnyanA AvirbhAvathI anubhavamAM Ave che. jJAna to enuM e ja che. zeyAkAramAM je jJAna rokAtuM hatuM, te jJAna A bAju jotAM, te ja jJAna parathI juduM paDI jAya che. je zeyAkArathI jJAna jANavAmAM AvatuM, te ja jJAna jJAnAkArathI jANavAmAM Ave to, jJAna to te ja che. saMyogI cIjathI lakSa choDI ane aMdaramAM dayA, dAna ke vrata, bhakti, kAma, krodha tenuM paNa lakSa choDI, eka samayanI vartamAna jJAnanI paryAyane trikALI jJAnasvabhAva tarapha jhukAvatAM, paryAyamAM sAmAnya jJAna eTale ke para zeyanA AkArano mizra bhAva na AvatAM, ekalo jJAnano bhAva Ave, ene ahIMyA sAmAnya jJAna kahe che. AvuM, jJAna pragaTa anubhavamAM Ave che. AtmA caitanyasvarUpadravya che, tenA taraphano anubhava karatAM paryAyamAM sAmAnyapaNuM eTale zeyonA AkAranA bhedathI khaMDa thAya che, te khaMDa nathatAM, jJAnAkArano jJAna rasvabhAva paryAyamAM pragaTa thAya, tene jJAnano anubhava, tene jaina zAsana, tene samakita ane samyajJAna kahe che. sAmAnya jJAnano anubhava Avavo enuM nAma jaina zAsana, jena dharma, anubhUti ane mokSamArganI zarUAta tyAMthI thAya che. trikALI bhagavAna che, abaddhaspaSTa je pAMcabhAvasvarUpa kahyo, enuM lakSa thatAM te sAmAnya pragaTya ema kahevAmAM Ave che. anubhavamAM AvyuM eTale pragaTya ema kahevAmAM AvyuM ane te anubhavamAM AvatAM jJAnanI paryAyamAM para zeya AkAra thaIne (jJAna) parAdhIna thaIne rokAI jatuM e joyAkAra tyAM nAza thaI gayuM. jJAnAkAra jJAna thatAM zeyAkArano nAza thaI gayo. te zuddhanaya che. A zuddhanaya e AtmAnubhUti che. ane AtmAnubhUti e ja jena zAsana che. vartamAna jJAnanI nirmaLa paryAyamAM zuddha AtmA jaNAyo e AtmAnubhUti che. ane jenA darzana eTale AtmAnubhUti! Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna svabhAva-vizeSa zrutajJAnanI paryAyane anaMta dharma hoya che. tenuM svarUpa:1. jANavuM - jANarUpa jJAna | vedavuM - anubhava karavo 3. svacchatA :- royanA pratibiMbane jhIlavuM UrdhvatA :- mukhya rahevuM sUkSmatA :- tINatA nirlepatA :- bhinna rahevuM - viraktatA niHzaMkatA :- zaMkA rahitA sahajatA :- svAbhAvikapaNuM 9. nirvikAratA :- zudhdhatA 10. nirAkuLatA :- AkuLatA rahita 11. nirapekSatA :- upekSA, udAsInatA 12. nizcaMtatA :- bhramarahita 13. sAdRzatA :- ekarUpatA 14. dhAraNA - smRti 15. saMskAra - UMDe UMDe chApa rahI javI 16. zeyatva :- jaNAvA yogya 17. prameyatva :- pramANa thavAne yogya 18. oLakhavuM:- bhAva bhAsavo 19. parIkSA - cAre bAju jANIne nirNaya para AvavuM mukhya gauNa karavuM - aneka bAbato jANavA chatAM prayojanabhUta viSaya mukhya thavo - bAkI badhuM gauNa thaI javuM ra1. lakSa:- prApti ane AzrayanuM sthAna jJAnamAMthI na chUTavuM 22. viveka - saMtulana jANavavuM 23. vizvAsa karavo :- pratIti karavI 24. rasa-pragADhatA :- jema jema jJAna svabhAvane vedatuM jAya tema tema vijJAnadhana thatuM jAya che te jJAna rasanI pragADhatA che. 20. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. jJAna sarva jJeyane prakAze che. 2. jJAna pote ja svasaMvedyamAna che. 3. jJAnamAM anya jJeyane veThavAno guNa nathI. 4. tathApi, "jJAna parane jANatuM nathI " evuM je kathana AdhyAtmika prakaraNamAM che, temAM rahelA artha gAMbhIryane AtmArthI jIvoe svahitanA lakSe pUrepUrI gaMbhIratAthI avadhAravuM yogya che, anyathA e viSe viparyAsa utpanna thavAnI saMbhAvanA avazya che. 5. ataH " jJAna parane jANatuM nathI" -tyAM jJAnanI zakti je nizcayathI sva-para prakAzaka che, te sarve jJeyane prakAze che, teno niSedha karavAno hetu ahIM nathI. paraMtu adhyAtmanA DhaSTikoNathI - prayojananI siddhi mATe nimna traNa nyAyo ahIM vicArI zakAya che. 6. yathAH 1. 2. 3. je jJAnarasanA rasIlA jJAnIo che, evA jJAnIo zeyAkAra jJAnane gauNa karatA thakA, jJAnane jJAna sAmAnyamAM ekAkAra karatA thakA, te prakAranI mastImAM parazeyane atyaMta gauNa karatA AvA vacanAmRtane prakAze che. jJAna parane vedatuM nathI arthAta vedI zakatuM paNa nathI evo bhAva sUcavavA paNa ukta vacanAmRta nyAya saMpanna che. jJAna paramAM tanmaya thaIne jANatuM nathI, paraMtu svacchatAne lIdhe jJeyanuM pratibiMba jJAnamAM jhaLakatuM hovA chatAM jJAna jJeyamAM ekattvabhAvane prApta thatuM nathI, paraMtu jJAnanuM jJAnamAM ekattva anubhavarUpe spaSTapaNe rahe che, tevA AzayathI paNa yukta vacana nirdoSa che. 7. uparanA nyAyo avadhAryA vinA, "jJAna parane jANatuM nathI" evA vacanathI jJAnanA sva para prakAzaka zaktino ajJAnabhAve niSedha thaI jAya to temAM AtmasvarUpano niSedha rahelo che ane te spaSTapaNe gRhIta mithyAttvane utpanna karanAro bhAva che. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMmaNamlo dhammo ' dharmanuM maLa samyagdarzaache. saMvata. varSa-2 2063 aMka-1 September A.D. 2007 ORICNHS zAzvata sukhano mArga darzAvatuM mAsika panna jJAnasvabhAvanI svAdhInatA ne 'S aMzamAM pUrNanI pratyakSatA che , jJAnasvabhAvI AtmA che te jJAna atyAre paNa indriyanA avalaMbanathI jANe ke indriya vagara? jo vartamAna jJAna indriyathI jANe to sAmAnyajJAnasvabhAvanA vartamAna vizeSano abhAva thAya. jo jJAna indriyathI jANatuM hoya to te vakhate (je) sAmAnyajJAna che tenuM vizeSa zuM? AtmAnuM jJAna indriyathI jANatuM nathI paNa sAmAnyajJAnanI vizeSa avasthAthI jANe che. jo vartamAnamAM vizeSajJAnathI jIva na jANato hoya ane indriyathI jANato hoya to vizeSajJAne zuM kArya karyuM? IndriyathI AtmA jJAnanuM kArya karato ja nathI. jJAna potAthI ja vizeSarUpa jANavAnuM kArya kare che. nIcalI dazAmAM paNa jaDaindriya ane jJAna bhegA thaIne jANavAnuM kArya karatA nathI ga sAmAnyajJAna je AtmAno trikALa svabhAva che tenuM ja vizeSarUpa jJAna vartamAna jANavAnuM kArya kare che. zrotA -jo jJAnanuM vizeSa ja jANavAnuM kArya kare che to indriya vagara kema jANavAnuM kArya thatuM nathI? - pUjya gurudevazrI - jJAnanI tevA prakAranI vizeSatAnI lAyakAta na hoya, tyAre indriya na hoya. indriya hoya tyAre paNa jJAna jANavAnuM kArya to potAthI ja kare che; kemake jJAna paranA avalaMbana vagaranuM che. nimitta-naimittika saMbaMdhanuM jJAna karavuM joIe"--ema zrI "mokSamArgaprakAzamAM sapTembara, 2007 ] Atmadharma Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM che tenuM A vivaraNa cAle che. indriya hAjara che paNa jJAna svataMtrapaNe potAnI avasthAthI jANe che. jo "jJAna indriyathI jANe che ema mAnavAmAM Ave, to jJAnano vizeSasvabhAva kAma nathI karato" ema thAya; ane vizeSa vagara sAmAnyajJAnano ja abhAva Ave. mATe jJAna indriyathI jANatuM nathI. adharuM jJAna potAthI jANavAnuM kArya kare che. tyAre anukULa indriyo hAjararUpa che; paNa te indriyanA avalaMbane jJAna jANatuM nathI-Ama samajavuM te ja nimitta-naimittika saMbaMdhanuM jJAna che paNa "jJAna indriyathI jANe"--ema mAne to te jJAna khoTuM che. kemake te mAnyatAmAM nimitta-upAdAna eka thaI jAya che. zrI AcAryadeva ziSyane pUche che ke jo jIve indriyathI jJAna karyuM to sAmAnyajJAne zuM kArya karyuM? teno te vakhate abhAva thayo? ziSya uttaramAM kahyuM ke bhale jJAnavizeSa na hoya, topaNa jJAna sAmAnya to trikALa raheze ane jANavAnuM kAma indriyothI thaze. Ama thavAthI jJAnano nAza nahi thAya arthAt abhAva nahi thAya. zrI AcAryadevano uttara H vizeSa [-paryAya] vinAnuM sAmAnya [-dravya) to sasalAnA zIMga samAna [abhAvarUpa] che. vizeSa vagara sAmAnya na hoI zake. mATe, vizeSa vagaranuM sAmAnyajJAna mAnavAthI sAmAnyano nAza thAya-abhAva thAya che. mATe, "vizeSajJAnathI ja jANavAnuM kArya thAya che-ema mAnavAmAM Ave to ja sAmAnyajJAnanI asti rahe che. jJAnasvabhAva rAga ane nimittanA avalaMbana rahita che tathA vizeSajJAna sAmAnyajJAnamAMthI ja Ave che ema jANIne tenI zraddhA, jJAna ane sthiratA karavI te ja dharma che. jo jJAna indriyathI jANe to jJAnanuM vartamAna kArya kyAM gayuM? indriyanI hAja vakhate jo jJAna indriyanA kAraNe jANatuM hoya, to te vakhate sAmAnyajJAna vizeSa vagaranuM [eTale ke paryAya vagaranuM thayuM. vizeSa vagara to sAmAnya hoya ja nahi. jyAM sAmAnya hoya, tyAM tenuM vizeSa hoya ja. have, te vizeSa sAmAnyajJAnathI thAya che ke nimittathI thAya che? vizeSajJAna nimittane laIne thayuM nathI paNa sAmAnyasvabhAvathI thayuM che. vizeSanuM kAraNa sAmAnya che, nimitte tenuM kAraNa nathI. kemake jo te kArya nimittanuM aMze ke pUrNapaNe hoya to nimitta je paradravya che te paradravyarUpa jJAna thaI jAya. 2 ] Atmadharma [ sapTembara, 2007 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAno jJAnasvabhAva kAyama che te sAmAnya (che) ane vartamAna kAryarUpa je jJAna te tenuM vizeSa che. sAmAnyajJAnanuM vizeSa kaho ke kAyamanA jJAnasvabhAvanuM pariNamana kaho ke jJAnanI vartamAna dazA-hAlata-paryAya kaho--te eka ja che. AtmAno svabhAva jJAna che. jJAna ekaluM jANavAnuM ja kArya kare che. zabdane ke rUpane-game tene jANavAmAM jJAna eka ja che. jJAnamAM phera paDI jato nathI. AtmAno jJAnasvabhAva potAthI che. te koInA nimittathI nathI. AtmAno trikALI jJAnasvabhAva che, te jJAna potAthI ja vizeSarUpa kArya kare che. AtmA indriyathI jANato ja nathI te to potAnA jJAnanI vizeSa avasthAthI ja jANe che. sAmAnyajJAna pote pariNamIne vizeSarUpa thAya che, ne vizeSajJAna jANavAnuM kArya kare che. jJAna paranA avalaMbanathI jANe'-ema mAnavuM te adharma che. "jJAna svAvalaMbanathI jANe' evI zraddhA, jJAna ane sthiratA te dharma che. ahIM, A zrI jayadhavalA zAstranI khAsa vizeSatA che ke parAvalaMbanarahita jJAnanI svAdhInatA batAvI che. bIjI paNa aneka vAto che, temAM A eka vizeSa che. mArA jJAnanuM pariNAmarUpa vartana, te vartanarUpa vizeSa-vyApAra (-upayoga) mArAthI thAya che, tene koI paranA nimittanI ke paradravyanI jarUra nathI eTale ke jJAna svAdhInatAthI kadI khasIne parAvalaMbanamAM jatuM nathI, tethI te jJAna pote svAdhIna ane sukharUpa che. | svAdhIna jJAnasvabhAve ja nigodathI siddha sudhI badhA jIvomAM jJAna thAya che; paNa jema thaI rahyuM che tema ajJAnI nathI mAnato, tethI ja tenI mAnyatAmAM virodha Ave che. | sarve jIvone sAmAnyajJAnasvabhAva che. te jJAnanuM vizeSa-kArya potAnA 2 casvabhAvanA avalaMbane ja thAya che. eTale "jJAna" rAga ke paranimittanA avalaMbana vagara ja kArya kare che. tethI "jJAna" rAga ke saMyoga rahita che. jJAna indriyathI jANatuM nathI. jo jJAna kArya vagaranuM rahe arthAtu vizeSa vagaranuM rahe to vartamAna vizeSa vagara sAmAnya jANe kone? vizeSa na hoya to sAmAnyajJAna ja kyAM rahyuM? jo vartamAna paryAyarUpa vizeSa na mAno, to "sAmAnyajJAna che. teno vizeSa vagara koNa nirNaya karaze? nirNaya to vizeSajJAna kare che. vartamAna vizeSajJAna dvArA parAvalaMbanarahita sAmAnyajJAnasvabhAva jema che tema jANavo temAM ja dharma samAI jAya che. sapTembara, 2007 ] Atmadharma [ 3 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 4 rAga thAya tene jANe, parane jANe, indriyane jANe paNa evo jJAnano svabhAva che. koIne potAnuM na mAne-- vikAra ke parane potAnuM na mAne tene duHkha na ja hoya. 'mArA jJAnane koI parAvalaMbana nathI'--evA svAdhIna svabhAvanI zraddhA, jJAna ane sthiratA kare to te svabhAvamAM zaMkA ke duHkha na ja hoya kemake jJAnasvabhAva pote sukharUpa che. nigodathI mAMDIne sarvajIvomAM koIpaNa jIva indriyathI jANatA nathI. nigodano jIva ke jene sauthI ochuM jJAna che, te paNa sparzaindriyathI jANato nathI paraMtu potAnA sAmAnyajJAnanA pariNamanathI thatA vizeSajJAna vaDe jANe che; paNa te ema mAne che ke indriyathI mane jJAna thayuM!' paNa, jyAre jIvane sAmAnyajJAnasvabhAvanA avalaMbane [--sAmAnya taraphanI ekAgratAthI] vizeSajJAna thAya che, tyAre te samyakRtirUpa thAya che; te matijJAnarUpa aMzamAM, parAvalaMbana vagara nirAvalaMbI jJAnasvabhAvanI pUrNatAnI pratyakSatA AvI jAya che. O nimitta ane rAga to kyAMya rahyA paNa eka samayanI zuddhaparyAya paNa huM avidyamAna asatyArtha abhUtArtha hovAthI jUThI che. ekarUpa dhruvasvabhAva ja vidyamAna che, bhUtArtha che, satyArtha che. ekarUpa svabhAvamAM guNabheda ke paryAyabheda che ja nahi tethI te jUThA che. kSAyika samyakdarzana paryAyanuM paNa mAhAtmya nathI. ekalA trikALI svabhAvanuM ja mAhAtmya che. sajjanano mahimA duzmana pAse karAvavAmAM Ave to e duzmana sajjano mahimA-vakhANa karI karIne keTalA kare? tema AtmA-caitanyano jaDarUpa vANI mahimA karI karIne keTalo kare?...jhADa upara ne DALI upara caMdra batAvatAM DALI uparathI paNa dUra dUra dRSTi cAlI jAya to caMdra dekhe, tema nyAya-yukti AdithI vastu batAvatAM enAthI pAra dRSTi aMtaramAM abheda cAlI jAya to ! vastuno apAra mahimA anubhavamAM Ave. 1 --puruSArthapreraNAmUrti pUjya gurudevazrI Atmadharma [ sapTembara, 2007 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMzaNamlo dhmmo| para dharmane maLa samyagadarzana che. saMvata 2064 varSa-3 aMka-1 September A.D. 2008 SHICHEIR zAzvata sukhano mArga darzAvatuM mANika patra che jANavAmAM AvatA pugalanA adhyavasAnathI ! potAne pagalapa kare che (zrI samayasAra gAthA 268-269 TIkA upara parama pUjya gurudevazrInuM pravacana) 1) A AtmAne baMdhana kema thAya che? teno adhikAra cAle che. AtmAno svabhAva to trikALa jJAnAnaMda zuddha che chatAM paryAyamAM paranI sAthe ekatvabuddhi kare che tene ahIM baMdhana kahyuM che. mithyAtvanA baMdhanane ja ahIM mukhyapaNe baMdhana gayuM che. parapadArthanI kriyA mArAthI thAya ane parapadArthanI kriyAthI mArAmAM lAbha-nukazAna thAya ema be padArthanI ekatvabuddhi karavI te ja baMdhana che. 8) huM paranI hiMsA karI zakuM chuM te adhyavasAna mithyA che kema ke parajIvanI hiMsA AtmA karI zakato nathI. te jIvano tenA deha sAtheno saMyoga enA kAraNe chUTe che, tene badale huM te karI zakuM chuM e mithyA abhiprAya che. huM para jIvane bacAvI zakuM chuM, para AtmA ane tenA zarIrano saMyoga huM rAkhI zakuM chuM te mithyA adhyavasAna che. nArakInuM zarIra maLatAM huM nArakI chuM evo adhyavasAna kare che paNa huM jIva chuM ema ajJAnI mAnato nathI. AtmA kadI nArakInA zarIravALo che ja nahi chatAM tene potAnuM kare che te mithyA adhyavasAna che. tiryaMca eTale DhoranA bhavamAM gAyanuM zarIra maLe to huM gAya chuM, kUtarAnuM zarIra maLe to huM kUtaro chuM paNa huM caitanya chuM ema ajJAnI mAnato nathI tethI tene mithyA adhyavasAna kahyuM che. huM manuSya chuM, manuSyanA dehanI kriyA huM karI zakuM chuM huM hato to zarIra cAlyuM evI ekatvabuddhi kare che te ja baMdha che. huM deva chuM, svargamAM utpana thanAro sapTembara, 2008 ] " Atmadharma Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jI huM chuM ema mAnanAranI dRSTi zarIra upara che paNa AtmA upara nathI. paranI sAthenI ekatvabuddhino teno A adhyavasAya mithyAtvane pAme che. huM puNyarUpe utpanna thAuM chuM e baMdhaparyAyamAM ekatvabuddhi te mithyAbuddhi che, te paryAyane Akho AtmA mAne che, svabhAvane mAnato nathI. AtmA pApabhAvarUpe thanAro che paNa jJAtApaNe rahenAro che ema je mAnato nathI te pApa vikAramAM ekatvabuddhi karanAra mithyArdaSTi che. huM puNya-pAparUpe ke manuSyAdirUpe chuM evo jene AbhAsA che tene huM caitanya jJAtA trikALa zuddha svabhAvI chuM evI bhAsa thato nathI. A dRSTinA viSayanI vAta che. savAramAM pravacanasAramAM nayonI vAta cAle che. e jJAna pradhAnathI vAta che. emAM to vikArano karanAra AtmA che ema kahyuM che ane ahIM to kahe che ke vikArano aMza paNa AtmAno nathI. ema ahIM dRSTino viSaya varNavyo che. tethI savAra karatAM judI vAta che. dharmadravya jJAnanuM jJeya che. te jJeyanA vicArathI jJAna khIle che ema mAnanAra dharmadravyane potArUpa kare che have jJAnamAM AvatA dharmAstikAyanI vAta kare che. cauda rAjaloka pramANe dharmAstikAya nAmano eka padArtha che te jJAnanuM jJeya che. te jJeyano vicAra karatAM je vRtti UThI tenAthI mArA svabhAvane lAbha thaze ane te padArthathI mAro jJAnaprakAza khIlaze te mithyAbuddhi che. caitanyano sva-paraprakAzaka svabhAva anAdino che tene bhUlIne dharmAstikAya saMbaMdhInA zubha vikalpathI AtmAnuM jJAna khIle che ema je mAne te dharmAstikAyane potArUpa kare che. svabhAvanI aruci karIne dharmadravyanI ruci karI te ja mithyAtvanuM pApa che. AtmAno svabhAva dharmAstikAyane jANavAno che, tene badale teno vikalpa uThAvI lAbha mAnavo te ja mithyA adhyavasAna che. dharmadravyane jaina sivAya anya koI mAnatA nathI paNa ahIM to dharmadravyane mAnIne tenAthI lAbha mAne che .tenI vAta cAle che. potAnI sanmukhatA choDIne parathI lAbha mAne te mithyArdaSTi che. pote jJAtA caitanya svabhAvI che, teno jJAnasvabhAva AtmAmAM che ene badale parano vicAra karavAthI potAne jJAnaprakAza khIle ema mAnanAra mUDha che. ahIM koInI hiMsA karavAno to bhAva karyo nathI paNa parathI lAbha mAnatAM potAnI hiMsA tene thaI rahI che. AtmAno svabhAva jJAna che te nimitta ke saMyoganA Azraye pragaTa thato nathI ema na jANatAM dharmAstikAyanA vicArathI pragaTa thAya ema mAnavuM te mithyA adhyavasAna che. 2 ] Atmadharma sapTembara, 2008 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka) jANavAmAM AvatA adharmadravyanA adhyavasAnathI potAne adharma dravyarUpa kare che. pudgala ane cetana svayaM gatipUrvaka sthiti kare che tyAre tene nimitta eka adharmAstikAya dravya che. te lokAkAza pramANa che. te adharmAstikAyano vicAra karatAM mAruM jJAna khIle che ema mAnanAra potAno sva-paraprakAzaka svabhAva che te potAthI khIle che ema mAnato nathI, te potAne adharmAstikAyarUpa kare che, te jIva mithyAdRSTi che. adharmadravya ajIva padArtha che chatAM tenAthI AtmAnuM jJAna khIle che ema mAne che te jIva ajIvane ekatva karanArI adhyavasAna che, te ja baMdhana che, saMsAra che. 6) jANavAmAM AvatA anya jIvanA adhyavasAnathI te potAne anya jIvarUpa kare che. trilokanAtha tIrthaMkaradeva sarvajJa bhagavAna che enA taraphanA valaNathI AtmAne jJAna pragaTa thaze ane dharma thaze ema mAnanAra sarvazadevamAM ekatvabuddhi kare che. jANavAmAM Ave che ke A sarvazadeva che te jJAnanuM zeya che, chatAM tene joyapaNe na rAkhatAM tenA taraphano rAga karuM to mane lAbha thaze ema mAnanAra sarvazadevane potArUpa kare che. jJAnanI mUDI to AtmAmAM che tene bhUlIne jJAna sarvajJathI khIle ema je mAne che te sarvazanA AtmAne ane potAnA AtmAne eka mAne che. strI, kuTuMba AdinI zraddhA to choDI hoya paNa suvAdinI zraddhA karuM to tenAthI samyagdarzana pragaTa thAya ema je mAne che te mithyAdRSTi che. te sarvazadeva ke je potAthI anya jIva che tene potArUpa kare che te adhyavasAna mithyA che. 0 jJAnamAM guru jaNAtAM enAthI mane lAbha thaze ema mAnanAra anya jIvane potArUpa kare che. AtmAnA jJAnamAM jaNAya ke A guru che paNa tene jANatAM mAruM jJAna enAthI khIlaze ane enI upAsanA karavAthI mane lAbha thaze ema je mAne che te svasammukha thavAthI jJAna pragaTa thAya ema mAnato nathI. devaguruthI mAruM kalyANa thaze, tenAthI mane lAbha thaze ema mAnanAra bahirmukha dRSTivALo che. devagurunuM bahumAna karatAM mAruM kalyANa enAthI thaze ema mAne che paNa potAnI cetanya zaktithI kalyANa thaze ema je mAnato nathI te anya jIvane potArUpa kare che. sapTembara, 2008 ] Atmadharma Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1) strI kuTuMbAdinI anukULatA hoya to dharma thAya ema mAnanAra anya jIvane potArUpa kare che. strI, putra vagere kuTuMbIjano mane anUkULa che mATe mane dharma thaze e mAnyatA mUDha jIvanI che. te jIva potAnI zAMti ane svabhAva paramAMthI Avaze ema mAne che tethI mithyAdeSTi che. teNe kharekhara Atmadharmane anaMtakALathI eka kSaNa paNa sAMbhaLavAnI darakAra karI nathI. mithyASTijIva A rIte anya jIvane potAnuM svarUpa mAnI rahyo che. je parathI lAbha mAne che te potAthI lAbha thAya ema mAnato nathI. bahAra anukULa sAmagrI hoya to dharma thAya ane pratikULa hoya to dharma na thAya te parane ane AtmAne eka mAne che te ja saMsAra che. kuguruno AzIrvAda maLe to pachI dharma thAya ema mAnanAra para jIvane potArUpa kare che. para jIva potAmAM praveza karI zakato nathI chatAM A rIte anaMta jIvone te potAnA kare che. bhagavAne nigodanA zarIramAM anaMtA jIvo kahyA che evI kabUlAta to karI paNa sarvajJa anaMtA jIvo joyA che ane kahyA che mATe anaMtA jIvo che ema nathI ane jIvo che mATe jJAna che ema paNa nathI chatAM te jIvo che mATe mAruM jJAna che ema ajJAnI mAne che te para anaMtA jIvone potArUpa kare che. AtmAnI sva-paraprakAzaka zakti che te potAthI pragaTa thAya che tene te jANato nathI. ahIM anaMtA jIvo che mATe tenI dayA pALavI e vAta kahevI nathI paNa te anaMtA jIvo che to jJAna che ema je mAne che te mithyASTi che ema kahevuM che. zeyanI anaMtatA vaDe jJAnanI anaMtatA che ema nathI paNa jJAnanI anaMta zeyane jANavAnI zakti che chatAM je jIva zeyathI jJAna thAya ema mAne te anya jIvane ane AtmAne eka kare che. (9) jevuM oya hoya te pramANe jJAna thAya che chatAM phoyathI jJAna che ema nathI. trAjavAnA eka pallAmAM pAMca maNa cokhAnI guNa hoya ane sAmenA pallAmAM pAMca maNa tolA mUkyAM hoya. baMne sarakhAM hovA chatAM tolAnA kAraNe mAla nathI ane mAlanA kAraNe tolA nathI. tema Neya pramANe jJAna hoya chatAM jJayanA kAraNe jJAna thatuM nathI. jo koI joyanA kAraNe jJAna mAne to te mithyASTi che. je loko nigodanA zarIramAM anaMtA jIvo che ema mAnatA nathI tenI to ahIM vAta nathI paNa te anaMtA jIvo che mATe mane te anaMtA jIvonuM jJAna thayuM che eTale ke tenI anaMtatAthI mArI anaMtatA che ema je | mAne che te potAnI anaMtatAne cUke che. mAro jJAnasvabhAva parane lIdhe nathI ema te mAnato Atmadharma [ sapTembara, 2008 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127) nathI. te potAnA AtmAno anAdara karIne para jIvane potAnA mAne che tethI tene mithyAtvanuM pApa lAge che. G) nizcayathI jJAna svane jANe che ne emAM para jaNAI jAya che eTale parane jANavuM te vyavahAra che. chatAM para zeyathI jJAna thAya che ema je mAne che te AtmAne pararUpa kare che. je ema mAne che ke zrotA ghaNA hoya to zAna vadhAre khIle te jIva mUDha che kema ke te zrotAnA kAraNe potAnuM jJAna khIlavavA mAge che paNa aMtaranA avalaMbane mAruM jJAna khIle ema te mAnato nathI. vaLI te kahe che ke paisA vagere to dAnamAM devAthI khUTI jAya paNa jJAnadAna to parane devAthI vadhe che. jema jema bIjAnI sAthe vadhAre carcA karIe tema tema jJAna vadhe ema te parathI jIvane potArUpa kare che. mAruM zAna khIle che ema mAne che. te paNa anya (7) A viSaya zAMtithI vicAravA jevo che. anaMtakALathI paranuM karI karIne parathI zAMti levA mAge che paNa te to rAga che, tenAthI AtmAnI zAMti thAya ema mAne che te potAnA svabhAvano khUnI che, parathI traNakALamAM lAbha thato nathI. ajJAnI kahe che ke meM tamone upadeza Apyo tenAthI tamone je lAbha thayo temAM mAro hisso che ane tamo samajyA to amane kAMIka bhAtuM Apo eTale ke kAMIka bAdhA lyo to amone lAbha thAya ema mUrkhAI karIne parathI lAbha mAne che, te para jIvane ane potAnA AtmAne eka kare che, AtmAnI pRthaktAne te jANato nathI. para cIja hoya che kharI paNa jo tenA sAmuM jovAthI jJAna pragaTe te potA sAmuM jovAnuM rahetuM nathI. mATe je vidhi che ane je vastusthiti che te khyAlamAM na Ave to lAbha thAya nahi. vastusthiti phare ema nathI mATe prathama vastusthiti khyAlamAM levI joIe. ahIM to zAnane jJAnarUpa karavAnI vAta che. potA sivAya anya deva, guru ke strI, putrAdithI AtmAne lAbha thAya ema mAnanAra anya jIvone ane potAnA AtmAne eka kare che. banne pRthak che ene te mAnato nathI mATe te jIva mithyArdaSTi che. jANavAmAM AvatA pudgalanA adhyavasAnathI potAne pudgalarUpa kare che. bhagavAnanI pratimA acetana-jaDa che, pudgala che tene jovAthI mane jJAna thaze ema je mAne che te jaDane AtmA mAne che. jJAnI te pratimAne potArUpa karato nathI kema ke jJAnIne caitanya svabhAvanI dRSTi che. svabhAvaSTi hovA chatAM haju rAga che tyAM sudhI pratimAdi upara lakSa gayA vagara rahe nahi. paNa te rAga pratimAnA kAraNe thAya che ema sapTembara, 2008 ] Atmadharma [ 5 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnI mAnato nathI. pratimA che mATe rAga thAya che ane pramoda Ave che ema je mAne | che te pudgaladravyane potArUpa kare che. rAga hoya tyAre evuM nimitta hoya che paNa e cIjane laIne rAga thAya che ema jJAnI mAnato nathI. koI kahe ke devadarzanathI samyagdarzana thAya che ema zAstramAM Ave che ne?teno artha evo che ke samyagdarzana AtmA pragaTa kare che te pahelAM tenuM lakSa kyA nimitta upara hatuM te nimittanuM jJAna karAvavA vyavahArathI kahevAmAM Ave che ke devadarzanathI samyagdarzana pragaTa thAya che paNa kharekhara tenAthI AtmAne samyagdarzana thAya che ema nathI. pratimAthI lAbha mAne te pudgaladravyane ane AtmAne eka kare che. simedazikharAdinI jAtrAthI jJAna khIle ane dharma thAya ema je mAne che te pudgalane potArUpa kare che. sanmedazikhara, zatruMjaya ane giranAra te pudgaladravyanI paryAya che. tenAthI mArA caitanyanI avasthA khIle athavA zAMti maLe ema mAnanAra pudgaladravyane ane AtmAne eka kare che. jJAnIne alpa rAga che tyAM sudhI tevA prakAranA rAganA pariNAma hoya che kharA, paNa te jANe che ke AtmAno sva-paraprakAzaka jJAnasvabhAva potAthI che, te jAtrA karavAthI khIlato nathI paNa te mArA jJAnanuM zeya che. e vakhatanI jJAnanI lAyakAta te ja zeyane jANavAmAM che tyAre tenuM nimitta hoya che. ajJAnI te nimittanA kAraNe potAnuM jJAna mAne che te AtmAnA svabhAvane bhUle che, te moTuM zalya che. divyadhvani sAMbhaLavAthI AtmAmAM jJAna thAya ema mAnanAra pudgaladravyane potArUpa kare che. sAkSAt trilokanAtha tIrthaMkarano divyadhvani paNa AtmAnA samyajJAnane pragaTa karato nathI. chatAM ajJAnI te divyadhvanithI athavA to gurunI vANI sAMbhaLavAthI jJAna khIle ane AtmAno vikAsa thAya ema mAne che te pudgaladravyane potArUpa kare che. te sAMbhaLavAthI jJAna thayuM ema kahevAya che te to vyavahAranayanuM kathana che. bhagavAnanI vANI paNa pugaladravyanI paryAya che. te pulathI AtmAne lAbha thato nathI. ajJAnI ema kahe ke vANImAM lAbha thato nathI to vANI sAMbhaLavA zA mATe jAya che?-ke kharekhara to vANI sAMbhaLavA koI jatuM nathI ane koI AvatuM nathI paNa te prakArano rAga hoya che te vakhate vANInuM nimitta hoya che paNa vANIthI jJAna thatuM nathI. Atmadharma [ sapTembara, 2008 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka) zAstrathI jJAna thatuM nathI. samayasAra vAMcavAthI jJAna vadhI gayuM ema mAnanAra pudgalane potArUpa kare che kema ke zAstra pudgaladravyanI paryAya che. koI kahe ke jo zAstrathI jJAna thatuM nathI to samayasAra kema vAMco cho? padmapurANAdi kema vAMcatA nathI? tene kahe che ke zAstra to tenA svakALe AvavAnuM hoya te Ave che, tene koI lAvatuM nathI. jJAnIne te vAMcavAno rAga hoya che te vakhate zAstra nimitta hoya che paNa tenAthI jJAna thAya tema te mAnatA nathI. ajJAnI para cIja upara jora Ape che te yathArtha nathI. sva upara jora ApavuM joIe ane tethI jJAna khIle che, zAstrathI jJAna khIlatuM nathI. (S) ajJAnI ema mAne che ke prasannacaMdra rAjarSie mAthuM mUMDAvyuM hatuM to kevaLajJAna thayuM kema ke mAthA upara hAtha mUkatAM tene khyAla Avyo ke huM muni chuM paNa mastaka mUMDAvyAthI kevaLajJAna thayuM nathI. zarIranI nagnadazA vagere pudgaladravyanI paryAya che, tenAthI jIvanI paryAya UghaDe ema mAnanAra pugaladravyane potArUpa kare che. pote AtmA nakkora bhUmikAvALo che. aMdara svabhAvano khajAno khUTe evo nathI. tene mUDha joto nathI. te mUDha pudgalathI AtmAnI paryAya khIle ema mAne che. sAttvika khorAka levAmAM Ave to sAttvika buddhi thAya ane pachI tenAthI dharma thAya. sAttvika dUdha ke badAmanI paryAya pudgalanI che tenAthI lAbha mAnanAra tene ane AtmAne ekarUpa kare che. "ana tevuM mana' ema kahevAya che te nimittanuM kathana che. (16) pudgala to jJAnano viSaya che paNa te che mATe jJAna khIle che ema nathI. zarIra . majabuta hoya to dharma thAya ema nathI. jo zarIrane kAraNe dharma thato hoya to samudramAM hajAra jojananAM mAchalAM thAya che tene kevaLajJAna thavuM joIe paNa ema banatuM nathI. mATe zarIra sAdhana nathI paNa aMtarasanmukha thavuM te sAdhana che. AtmA pote potAnA svabhAvane cUkIne jIvAdi cha dravyone potArUpa kare che te baMdha che. AvuM baMdhanuM svarUpa jANe to paryAyabuddhi TALI svabhAvabuddhi kare ene dharma thAya che. sapTembara, 2008 ] Atmadharma Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mAyazrIA,% AIME (4EUR EUR zuddhanayano viSaya-jJAyakabhAva 3 3 ) ; paramAgamanA sArarUpa-jJAyakabhAva tathA teno anubhava kema thAya? te saMbaMdhI vicAraparamAgamanA rahasyono ukela koI paNa kathana te kaI apekSAnuM che te jANI, nIce mujaba cAra prakArathI thaI zake. (1) deSTipradhAna-daSTino viSaya (rAmayasAra gA.11) (2) jJAnapradhAna-dRSTino viSaya (pravacanasAra gA.192,200). (3) dRSTipradhAna-jJAnano viSaya (samayasAra 47 zakti). (4) jJAnapradhAna-jJAnano viSaya (pravacanasAra 47 naya) vizeSa rahita sAmAnya zuddhAtmA-dRSTi (zuddhanaya) no viSaya sAmAnya vizeSAtmaka AtmA-jJAna (pramANajJAna) no viSaya * vizeSa be prakAranA che :(1) sAmAnyanI bahAra rahelA karma (dravyakarma-bhAvakarma-nokarma), indriyo (dravyendriya, bhAvendriya tathA tenA viSayo), karma sApekSa pariNAmo (raMga-rAga-bheda) thI bhedajJAna karavAnuM che. (2) sAmAnya svarUpa, tenI aMdara rahelA kramarUpa tathA akramarUpa anaMta nirapekSa vizeSothI racAyeluM che. te bhedono vistAra karI, tenuM svarUpa sArI rIte samajI, pachI te bhedonuM lakSa choDI abhedano anubhava karavAno che. bhedone abhedamAM samAvI levAnA che. dRSTi svabhAvathI ja ekAMtika ane nirvikalpa hoya che. tethI dRSTi tenA viSayane abheda paNe ja grahaNa kare che. jJAna svabhAvathI ja anekAMtika ane savikalpa hoya che. tethI jJAna tenA viSayane anaMta bhedAtmaka abheda grahaNa kare che. jJAyakabhAva akhaMDa abheda ekarUpa hovA chatAM temAM nIce mujaba vizeSa garbhita che. (1) asaMkhya pradezamAM vyApaka trikALI anaMta guNo. dareka guNamAM krame utpanna thavAvALI anAdi anaMta vizeSa paryAyo nimagna che. (2) dareka guNanI vartamAna vartatI dhruva pariNatirUpa kAraNa zuddha paryAya che-je trikALIne vartamAnamAM vyakta kare che tathA vartamAna kAryanuM kAraNa thAya che. dravyanI dhuva pariNamana zakti. bhedathI pUjita paMcamabhAvanI pariNati-5ryAyarUpa hovA chatAM abhedathI paramabhAvagrAhI zuddha dravyArthikanayano viSaya bane che-kAraNa paramAtmA dhruva pariNamanarUpa che. AdhAraH niyamasAranI aneka gAthAo, samayasAra-47 zaktionI vyAkhyA prayojanaH dhruvamAM dhruvano pratibhAsa-svarUpe pratyakSa vagere bhAvothI dravyanuM (dravya-guNa-5ryAyathI) pUrNapaNe bhAse che, utpAda paryAyanI dRSTi saheje ja chUTI jAya che. dRSTAMtaH samudranI hIloLA mAratI sapATI. (3) upayoga sAmAnyaH- caitanya anuvidhAyI pariNAma upayoga-je anAdi anaMta paryAyArthikanayanA pAriNAmikabhAvarUpe hovA chatAM sadeza sAmAnya dhruva pravAha rUpe che. caitanyamAMthI pragaTa thaI, caitanyane Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka SAREESE sAda tanmayapaNe prasiddha karI (anubhavI), caitanyamAM ja vilIna thaI jAya che. caitanyanI jAta hovAthI, darekane svAnubhava prasiddha tathA svAra prakAzaka hovAthI lakSaNarUpe che. bhedathI paryAyarUpe hovA chatAM abhedathI abheda dravyArthikanayano viSaya bane che. . AdhAraH samayasAra kaLaza. 42, pariziSTa - lakSya-lakSaNa bheda, dravya saMgraha gA. 4, pravacanasAra gA. 127 prayojanaH anAdithI paryAyamAM mAtra rAgAdi bhAvo ja nathI, jJAnanuM pariNamana paNa che. rAgAdine bhedajJAna karI pugalanA kahevAmAM Ave che, jJAna AtmAthI abhinna che. dRSTAMtaH samudranAM mojhAMne samudranAM pANIrUpe jovA. uparokta traNenuM vartamAna akhaMDapaNe sAmAnya svarUpe kSaNIka utpAda vyayarUpe pariNamatAM sApekSa vizeSa paryAyarUpe pariNamatuM nahIM hovAthI dhavarUpe paNa kahevAya che. temAM sAmAnya caitanyamaya pariNamana, tenuM kartRtva, bhokatRtva tathA svaparanuM jJAtRtva raheluM che. zuddhanayano viSaya jJAyaka be rUpavALo che. dhyeyaH dravya, guNa, kAraNazuddhaparyAyamaya-daSTipradhAna dRSTino viSaya. Azraya karavA yogya-nitya svarUpa-apariNAmI. zeyaH dravya, guNa, kA. zu. paryAya, upayoga sAmAnyamaya-jJAnapradhAna deSTino viSaya. AvirbhAva karavA yogyaniraMtara svarUpa-pariNAmI-anubhavano viSaya. A be rUpamAMthI koIpaNa eka rUpane upayoga vizeSa vaDe tanmayapaNe grahaNa karatAM AtmAno prathama anubhava thAya che. sAdhaka dazAmAM thatAM aneka nirvikalpa anubhava kyAreka dhyeyarUpane tathA kyAreka zeyarUpane grahaNa karatAM thAya che. * dhyeyane grahaNa karatI vakhate sAmAnya upayoga gauNa hoya che. * zeyane grahaNa karatI vakhate sAmAnya upayogamayI svarUpanuM abheda grahaNa hoya che. AdhAraH dhyeya- samayasAra gA. 6 (1 lo peregrApha), gA. 14 niyamasAra gA. 38,50. zeyaH- samayasAra gA. 2 (samaya), gA. 6 (rajo peregrApha), gA. 15, pariziSTa-jJAnamAtramAM acalitapaNe sthApelI daiSTi, pravacanasAra gA. 192,200. pU. gurudevazrI. samyagdarzananuM nirUpaNa be prakAre-deSTipradhAna (samayasAra gA. 11) tathA jJAnapradhAna (pravacanasAra gA. 242 ) (pravacana ratnAkara bhA-11 pA. 56, pravacana navanIta bhA4 pA. 122, samayasArasiddhi bhA-2 pA. 141). dhyeya zeyanA be bheda karavAthI jJAyaka be nathI thaI jatAM. eka jJAyakanA ja be rUpa che-dvirUpa ekarUpa che. mAtra eka rUpathI eka rUpanI siddhi thatI nathI, bIjA rUpathI pahelAM rUpanI siddhi thAya chebanne rUpathI pUrA svarUpanI siddhi thAya che. jemake dhyeyane grahaNa karatAM, grahaNa karavAvALI paryAya abhedapaNe grahaNa karatI hovAthI, zeyanI siddhi thAya che tathA zeyanuM abheda jJAna athavA anubhava, dhyeyanA dhyAna pUrvaka ja thAya che. anubhUtisvarUpa bhagavAna AtmA e dhyeyarUpa che tathA anubhUtisvarUpa bhagavAna AtmA anubhavamAM Ave che e zeyarUpa che. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * * * * * * dhyeyanI dRSTi vagara zeyanuM abhinnapaNuM yathArthapaNe bhAsatu nathI. paryAyathI sarvathA abhinapaNuM bhAse che eTale ke paryAya dRSTi che, je mithyASTi che. te dRSTi azuddhatAmAM tathA paramAM laMbAya che. zeyanA anubhava vagara dhyeyanI dRSTi yathArtha nathI. paryAyathI sarvathA bhinnapaNuM bhAse che, je nizcayAbhAsa che, mithyASTi che. temAM nizcayano abhAva thAya che, dRSTimAM Avato nathI. dhyeyanI dRSTipUrvaka ja zeyano anubhava thAya che, nahIM to zeyano pakSa che. zeyanA anubhavamAM ja dhyeyanI dRSTi samyaka che, nahIM to beyano pakSa che. jyAre Azraya vivakSita hoya tyAre dhyeyarU5nI mukhyatA hoya che. jyAre anubhava athavA prakAzakapaNuM vivakSita hoya tyAre zeyarUpanI mukhyatA hoya che. dhyeyane grahaNanI mukhyatAmAM daiSTi samyapha thAya, jJAna samyaka thAya, svarUpanI prApti thAya. zeyane grahaNanI mukhyatAmAM jJAna samyapha thAya, dRSTi samyak thAya, svarUpanI prApti thAya. ahIM to dRSTipradhAnathI svarUpanI prAptinA prakAranI carcA che. jJAnapradhAnathI svarUpanI praptino prakAra alaga che. jema ke pravacanasAra gA. 126,189, pariziSTa,93, samayasAra gA.3 A rIte sAmAnya zuddhAtmAnA banne rUpane jANavAthI tenuM svarUpa soMge spaSTa thaI teno vizeSa mahImA Ave che tathA svarUpamAM ja TakI javAnuM kAraNa bane che. AvA mArA dhyeya zeyarUpa sAmAnya astitvamAM paripUrNapaNuM hovAthI ane te vizeSa paryAyorUpe nahIM thato hovAthI, huM te utpAda vyayarUpa sApekSa paryAyano kartA nathI, kArayitA nathI tathA pudgalakarmarUpa kartAno anumodaka nathI. * huM apariNAmI dhruva jJAyaka rUpe chuM. mArAmAM ja nirapekSa upayoganuM svasaMvedana pratyakSapaNuM tathA samasta svapara zeyAkArapaNuM hovAthI, koI paNa vizeSa paryAyanI mAre apekSA nathI. Ama dravya to dravyarUpe che ja. paryAya vizeSa paNa evo anubhava kare che ke huM dravya chuM. dravyanA avalaMbane jIva sudRSTi thAya che. prazna- upayoga sAmAnyamAM utpAda vyaya hovAthI tenAthI dravyanuM abhinnapaNuM pramANa jJAnano viSaya bane. tenAthI rahitapaNuM ja daiSTino viSaya banI zake. uttara- barAbara che. dRSTipradhAna deSTino viSaya utpAda vyayathI rahita dhyeyarUpa jJAyaka ja che ane te ja Azraya karavA yogya che. upayogamaya zeyarUpa jJAyaka jJAnapradhAna deSTino viSaya bane che eTale ke anubhavano viSaya bane che. temAM utpAda vyayanAM vyatirekane jovAnA nathI kAraNake jyAM sudhI dravya paryAyano bheda rahe tyAM sudhI nirvikalpa anubhava thaI zakato nathI. prazna - upayogamayI zeyane ja dRSTino viSaya banAvIe to? uttara- upayoga eka samayano hovAthI kALathI khaMDita che tathA tenA ja vizeSamAM aneka bhedo paDe che. tethI te dRSTipradhAna dRSTino viSaya banI zake nahi. AdhAraH pU. bahenazrI dRSTi dravyanI hoya che, vedana (bhedathI) paryAyanuM hoya che. (4) upayoga vizeSaH- have utpAda vyayarUpa upayoga sAmAnya anAdi anaMta kALamAM nIce mujaba vizeSatAo sahita hoya che. te dareka avasthAo kSaNika svataMtra upAdAnarUpe athavA karma sApekSa naimittikarUpe be rIte joI zakAya che. AdhAra pravacanasAra gA. 155, samayasAra gA. 2 (svasamaya-parasamaya), gA. 92,93, dravyasaMgraha gA. 4,5 deSTAMtaH samudranAM malina tathA vadhaghaTavALA mojhAM. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13 | (a) ajJAna avasthA- ' upAdAna - dravya svabhAva tathA upayoga sAmAnyanA tIrobhAvarUpa. svabhAvanA ajJAna, parabhAvonA ekatva tathA joyAkAranA AvirbhAva-khaMDajJAnarUpa naimittika- kumati vagere, Azrava-baMdha, audayika-kSayopathamikabhAva vagere rUpa (b) sAdhaka avasthAupAdAna- dravya svabhAva tathA upayoga sAmAnyanA aMze AvirbhAvarUpa. jJAnadhArA tathA karmadhArA evA be bhedavALI. naimittika- sumati vagere, Azrava-baMdha-saMvara-nirjarA, upazamayopazama vagere rUpa. * pragaTa thayelI zuddhatA bhedathI, vizeSarUpe athavA naimittikarUpe jaNAya che. abhedathI AtmApaNe- sAmAnyapaNe anubhavAya che. vizeSa paryAya sAmAnyarUpe thaIne sAmAnyane anubhave cheeka jJAnamAtranI anubhUti thAya che. AdhAraH samayasAra gA. 50 thI 55. (c) sAdhya avasthAupAdAna-dravya svabhAva tathA upayoga sAmAnyanA pUrNa AvirbhAvarUpa naimittika-kevaLajJAna, mokSa, kSAyikabhAva sAdhaka avasthA sAdhaka avasthAmAM-nirvikalpa tathA savikalpa be avasthAo Ave che. nirvikalpa avasthAH dRSTimAMthI guNabheda chuTe tathA jJAnamAMthI paryAyabheda chUTe tyAre nirvikalpatA Ave che. parama pariNAmikabhAve sthita nitya dhyeyanuM dhyAna athavA niraMtara sAmAnya zeyano anubhava karI, paryAya vizeSamAM abhedapaNAno anubhava thavo tene paryAyano nizcaya kahe che. temAM ja sAdhyanI siddhi che. jJAyaka to jJAyaka ja che. bAdhAraH samayasAra- seTIkAnI gAthA. zuddhAtmadravyanA nirvikalpa anubhavamAM trikALI dravya sAmAnya dhyeya tarIke upAdeyapaNe jaNAya che (parama zuddha nizcayanaya). pragaTa thayelI zuddha paryAyathI abheda AtmA zeya athavA sAdhya tarIke upAdeyapaNe jaNAya che (abhedanaya). dravya paryAyanuM bhinna bhinna jJAna (pramANa jJAna) thatuM hovA chatAM dravyanuM mukhyapaNuM tathA paryAyanuM gauNapaNuM-udAsInapaNuM (vyavahAranaya) rahe che. chadmastha hovAthI jJAnamAtramAM eka tarapha ekAgra hovAthI A badhuM jJAna upayogAtmaka thAya che. azuddha paryAyonuM kathaMcita abhipaNuM tathA paradravyonuM jJAna (mukhyatAe) labdhamAM hoya che. tenI sAthenA vyavahAro Agama paddhatimAM hoya che. nAdhAraH mAIladhavala kRta nayacakra: naya tathA pramANa- savikalpa tathA nirvikalpa pA. 99, vikalAdezI nayathI sakalAdezI pramANa pUjya che pA. 229 zraddhAmAM jJAnanuM rUpa hovAthI jeTaluM jJAnamAM jaNAya che tenuM paNa zraddhAna thAya che. jJAnamAM zraddhAnuM rUpa hovAthI jJAnamAM badhuM bhinna bhinnapaNe tenA sAkAra svabhAvamAM jaNAtuM hovAthI dravyasAmAnyanuM mukhyapaNuM-upAdeyapaNuM rahe che. mATe zraddhA tene akhaMDita paNe pakaDI rAkhe che. kata karma kriyA bheda nahIM bhAsatuM hai, akatRtva zakti akhaMDa rIti dhare che. yAhIM ke gaveSI hoya jJAnamAMhi lakhi lIjai, jJAnakI lakhanI yA anaMta sukha bhare che. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte nirvikalpa anubhava vakhate upayogamAM dravyanuM mukhyapaNuM tathA paryAyanuM gauNapaNe cAlu rahe tyAM sudhI nirvikalpatA Take che. jyAre trikALI abheda dravyanuM mukhyapaNuM chuTavA mAMDI bhedanuM (guNa, paryAya athavA temAM thatAM zeyA kAronuM) mukhyapaNuM thAya tyAre upayoga savikalpa thaI jAya che. dRSTimAM bhedanuM mukhyapaNuM thaI jAya to dRSTi mithyA thaI jAya. dRSTi cAlu rahe tyAre pharI bhedane gauNa karI, abhedane mukhya karatAM ja abhedano nirvikalpa anubhava thAya che. abhedanI mukhyatA na hoya athavA jJAnanAM sAkAra svabhAvamAM bhedonuM jJAna saheje thatuM hovA chatAM tenAthI azuddhapaNuM Avaze tevA bhramathI tene jANavAno sarvathA niSedha hoya to, jJAnano droha thato hovAthI, anubhava thaI zakato nathI. A rIte nirvikalpamAM nizcaya vyavahArano meLa hoya che. be nayanA svarUpane jANe che. AdhAraH devasenaAcArya kRta nayacakra pramANa pUjya nathI, samayasAra gA. 7 no bhAvArtha, gA. 143 savikalpa avasthA:- dravyanI dRSTi tathA anubhavanuM mukhyapaNuM (nizcaya) cAlu rahe che. vizeSa paryAyanuM gauNapaNe (vyavahAra) jJAna thAya che. nizcaya zuddhatAne anukULa azubha vaMcanArthe (vrata tapa vagere) tathA svabhAva sanmukhArthe (svAdhyAya, cIMtana vagere) vyavahAra-zubhabhAva Ave che-hoya che, te jANelA prayojanavAna che. chatAM tene sAvadhAnI pUrvaka karavA, te sAdhana tathA kAraNa che tema paNa vyavahArathI kahevAya che. zraddhA zubhabhAvane svIkAratI nathI, cAritramAM tenuM vedana tathA heyapaNuM hoya che, jJAna tene sarvaprakAre jANe che. nizcayamAM kheMcAya- vyavahArane sarvathA uDADe to nizcayAbhAsapaNuM thaI jAya. * vyavahAramAM kheMcAya to vyavahArano pakSa thaI jAya-nizcayanI dRSTi chuTI jAya. nirvikalpa avasthAmAMja nizcaya vyavahAra mokSamArga pragaTe che (dravya saMgraha gA. 47) jJAna svabhAva paryAyane eka ja prakAre na jANavI be prakAre jANavI. sApekSa tathA nirapekSa AdhAraH niyamasAra gA. 14,15, AlApa paddhati / nayacakra (karma upAdhi sApekSa azuddha paryAyarthikanaya, karma upAdhi nirapekSa zuddha paryAyarthikanaya-siddha samAna.). caitanya anuvidhAyi upayoga-nirapekSa paryAya be prakAranI:kAraNa svabhAva jJAna upayoga potAnA svarUpone yugapat jANavA samartha hovAthI svarUpa pratyakSa che. sAmAnya upayogano svabhAva akhaMDapaNe samasta para prakAzaka che. AvI zakti karma AvaraNanA kAraNe avarAyelI che. jJAnanI paryAya jeTalI pragaTa che teTalI kSayopazama-svabhAvanA aMzarUpa che. A pragaTa paryAyamAM paNa sva-para prakAzakapaNuM (pratibhAsa) che. AdhAraH dhavala (maMgala) / jayadhavala (jJAnanA bheda), dravyasaMgraha gA. 4,5, pravacanasAra gA. 200 pU. gurudevazrI pravacanaH kAraNa zuddha paryAya pA. 76 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnanA AvA akhaMDa svapara prakAzaka svabhAvane na jANato hoya tyAre ajJAnI paranI athavA bhedanI sanmukha thaI eka eka zeyane indriya jJAnathI amUka pradezathI ja khaMDa khaMDa paNa jANe che tyAre akhaMDa jJAnano ghAta thAya che. indriyajJAnane adhyAtmazAstromAM jaDa-acetana, indriya-parazeya, baMdhanuM kAraNa vagere bhAva dvArA kharekhara jJAna ja nathI ema darzAvyuM che. jyAre pa2 sanmukhatA choDI, svasammukha thAya tyAre sAmAnyano aMze AvirbhAva thaI sAdhakapaNuM pragaTe che. jJAnamAM para sAthe ekatvapaNuM chuTI javAnA kAraNe jJAnane samyajJAna kahevAtuM hovA chatAM temAM svalakSI akhaMDa atIndriya tathA paralakSI khaMDa indriyajJAna evA be bheda paDI jAya che. atIndriya jJAna jJAnadhArAmAM bhaLe che, indriyajJAna karmadhArAmAM jAya che. AcArya kahe che-zAstramAM jatI buddhi vyabhicAriNI che vizeSa zeyAkAra jJAnano tirobhAva tathA sAmAnyano ArvibhAva karatAM karatAM jyAre pUrNa atIndriya jJAna pragaTe tyAre AvaraNano paNa abhAva thaI pUrNa paryAya zakti vyakta thAya che, sAmAnyano pUrNa AvirbhAva thAya che. sAmAnya upayogamAM samasta svaparano pratibhAsa anAdithI thAya che. teno jyAre pUrNa AvirbhAva thAya che tyAre jANavAnI apekSAe, jevuM svanuM pratyakSa jANavuM thAya che tevuM ja paranuM paNa pratyakSa jANavuM thAya che. apara saMbaMdhI potAnA jJAnamAM thatAM joyAkArone nizcayathI jANe che, tethI parane paNa asabhUta vyavahAranayathI jANe che ema upacAra karavAmAM Ave che. Ama je jJAnane lakSa athavA tanmayapaNAnI apekSAe svaprakAzaka kahevAya che, te ja jJAnane 'vivaphA bhede jANavAnI apekSAe svapara prakAzaka kahevAya che. vizvavitha vizeSabhAva pariNata AtmajJAnamayI sarvajJatvazakti. svaparaprakAzaka zakti hamArI, tAteM vacana-bheda bhrama bhArI, zeya dazA duvidhA paragAsI, nijarUpA pararUpa bhAsI. . pU. gurudezrIne aMtaramAMthI AvelI ane khUba ja ullalItabhAve rajU karelI kAraNa zuddha paryAyanI vAta samAja na jhIlI zakyo. tethI teozrIe te vAta bhAre hRdaye baMdha karI, tene abhedapaNe guNamAM samAvI dIdhI. atyAre bahAramAM prasiddha rIte dhuvasAmAnya tathA utpAda vizeSanI ja carcA cAle che. dhruva vizeSa (kAraNa zuddha paryAya) tathA utpAda sAmAnyanI carcA cAlatI nathI. dravya-paryAyanI saMdhi karavA mATe A baMnenA svarUpa samajavA atyaMta upayogI che kAraNake prathama samajaNamAM ja bhaviSyanA samyak . puruSArtho garbhita che. svataMtra padyarakathI kramabaddha utpanna thatAM karma sApekSa paryAya vizeSonI upekSA karI, banne prakAranI karma nirapekSa svAbhAvika paryAyane sArI rIte samajI, teno paNa bheda choDI, dravyasAmAnyamAM abheda karI, temAM ja sAdi anaMta magna thaI jaIe e ja bhAvanA. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ datAna 136) ( Atma-jAgrati * mArca, 2008 pUjya gurudevazrInAM pAvana pravacanodadhimAM taNAtA amRtaratno.... * sukhanA zodhakane re jIva ! tuM vicAra to kara e traNeyane jANIne upAdeyarUpa svabhAvano Adara ke je sukhane tuM zodhI rahyo che, te sukha to tArAmAM hoya karatAM nirmaLatA pragaTI jAya che, heyarUpa vibhAvo chUTI ke bahAramAM? potAnuM sukha to potAthI judI koIpaNa jAya che ne jJAna-sAmarthyamAM badhuM joya thaI jAya che. vastumAM na hoya. bahAramAM kyAMya tAruM sukha nathI, tAruM (1) svabhAva zAzvata che, (2) vibhAva kSaNika che, sukha tArAmAM ja bharyuM che te sukhanA anubhava mATe tArA 3) saMyoga potAmAM abhAvarUpa che. Ama jANe to, vAstavika svarUpane tuM oLakha. saMyoganuM lakSa choDIne zAzvata svabhAvanA lakSe paryAyano * samyagdaSTi niHzaMka ane nirbhaya cheH jJAnInuM kSaNika vikAra TaLe, ne zuddhatA pragaTe. samyagdarzana koI saMyoganA avalaMbane nathI thayuM, paNa (1) jJAyaka svabhAva kadI maTe nahIM. (2) rAga sadA svabhAvanA avalaMbane ja thayuM che; tethI koIpaNa saMyoga- rahe nahIM, (3) paracIja sAthe Ave nahIM-Ama jANe nA bhayathI teo samyakatvathI cuta thatA ja nathI; je to, nitya TakatA evA jJAyakasvabhAvanuM avalaMbana kare, svarUpanA avalaMbane samyakatva thayuM che te svarUpanA ne rAga TaLIne asaMyogI siddha-pada pragaTe. avalaMbane potAnA samyakatvamAM te niHzaMka ane nirbhaya- 9 ratnatrayano bhaktaH potAnA jJAnAnaMdapaNe pariName che. mATe samyagdaSTiniHzaMka ane nirbhaya che. svabhAvanI nirvikalpa zraddhA, jJAna ane ramaNatA, te . * aho ! mAruM AnaMdadhAmaH jagatanA jIvoe sAcI bhakti che. potAnA cidAnaMdasvabhAvanI dRSTi ane duniyA rAjI kema thAya ane duniyAne gamatuM kema thAya? svasaMvedana karIne temAM lIna thavuM, te ja ratnatrayanI evuM to anaMtavAra karyuM che. paNa huM - AtmA vAstavika paramabhakti che, ne tene ja bhagavAna dharma kahe che. rIte "cajI thAuM ne mArA AtmAne kharekhara gamatuM zuM bhava-bhavanA haranAra evA samyakatvanI, che eno koI vAra vicAra paNa nathI karyo, enI darakAra zuddhajJAnanI ane cAritranI bhava-chedaka atula bhakti paNa nathI karI. jene AtmAne kharekhara rAjI karavAnI niraMtara je jIva kare che, te kAma-krodhAdi samasta duSTa kharekhara dhagaza jAgI, te AtmAne rAjI karye ja chUTako pApa samUhathI mukta cittavALo jIva, zrAvaka ho ke karaze ane tene "cajI eTale "AnaMdadhAmamAM pahoMcyuM saMyamI ho, niraMtara bhakta che. bhakta che. ja chUTako che. aho ! zramaNane ke zrAvakane dravyadaSTinI * eka...do... tIna: mukhyatAmAM kSaNe kSaNe ratnatrayanI ArAdhanA varte che... (1) svabhAva sukharUpa che, (2) vibhAva duHkharUpa tenA rome rome ratnatrayanI bhakti pariNamI gaI che, che, (3) saMyoga zeyarUpa che. A traNeyane yathArtha jANe, tethI te bhakta che. bhakta che. to svabhAvanA Azraye sukha pragaTe ne duHkha TaLe. juo ! A samakitInuM bhajana !! potAnA (1) svabhAvanuM sAmarthya che, (2) vibhAvanuM zuddhaparamAtmAno Azraya karIne, tene ja samakitI bhaje viparItapaNuM che, (3) saMyoganuM pRthakapaNuM che. - A che. paramAtmatattvanA bhajanathI je zuddhazraddhAzAnacAritra traNeyane yathArtha jANe, to svabhAvanA sAmarthyanA pragaTe, te ja bhava-bhayano nAza karanArI bhakti che. zrI AzrayathI paryAyamAM nirmaLatArUpa sAmarthya pragaTe ne sarvazanA mArgamAM je zuddharatnatrayane bhaje tene ja bhakta vibhAva TaLe. kahyo che. jIva ratnatrayarUpe pariNamyo che, te ratnatrayano - (1) svabhAva upAdeya che, (2) vibhAva heya che, bhakta che. ne evA jIvane ratnatrayanA ArAdhaka bIjA 3) saMyoga zeya che. - Ama upAdeya, heya ane zeya jIvo pratye vAtsalya ne bahumAnano bhAva Ave che. di zAko ra jhI prAcatA bhAI to kira degEE '' S33 4 : Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ol. 1 BMarch, 2008 * ATMA-JAGRATI * Postal Regd. No. BVHO/199/2006-2008 Renewed upto 31-12-2008 ORNI Registration No. 69717/93 * sAmyatA zaka: vArSika rU. 3pa bArahavIya 2750 jIva ravAbhAvika che. paramANu svAbhAvika che. jIva anata che. paramANa anaMta che. jIva ane pagalano saMyoga anAdi che. jyAM sudhI jIvane pudgalasaMbaMdha che, tyAM sudhI sakama jIva kahevAya. bhAvakano katAM jIva che. bAkInuM bIjuM nAma vibhAva kahevAya che. bhAvakarmanA hetuthI jIva Dagala kahe che. tethI tejasAdi zarIra ane AhAzmiAdi zArIrano yoga thAya che. - bhAvakarmathI vimukha thAya to nijabhAvaparirAbI thAya.' samyAna vinA vAstavikapaNe jIva bhAvamAMthI vikha na thaI zake. sammAni thavAno mukhya hetu jinavazanathI tasvAmpratIti thavI te che. kevaLa paddha tanyazapa thai nija anubhavavA che. . vyavahAzathiI mAtra mA vastano nA che . paramArI to mAtra te vapanathI vyakti mULa bAIkapa che. tamArANI jagata bina che, babina che, bhinAbhiAna che bhina, khabhina, bhinAmina, khetI akA zapamAM nathI. vyArathI tenuM zikSaNa karIe chI jagata, khAsa vitha bhAyamAna hovAthI bhinna che, paNa jagata jagataravare che, ravaravadhe che. tethI jagata mAgaNI kevaLa bhinna che. te bane hathiI japta. mAcI bhinAmina che.. 4 zata zakti tanya - --pI zaka' / Abdhata hAyanodha: e-0 che pacacanA jakAsko vaDe te pacaca svataMtra utpanna thAya che ? jIvane je samaye je paryAya thavAnI hoya te ja thAya ane je paryAya aya teno te utpattino kALa che, te janmANa che, te kALalabdhi che. je kapAya thAya tene vyayanI apekSA nathI, nimittanI apekSA nathI ne dravyagavAnI paNa apekSA nathI, paryAyanA pakArako vaDe te paryAya svataMtra utpanna thAya che. tethI tArI je samaye je paryAya thAya tenI tuM kaI kema thAya che? eka pachI eka kame ane nizcayathI je paryAdhi thavAnI hoya te ja thAya, bIje samaye je payaya thavAnI hoya te thAya-ema anAdi anaMta kamasara nizcitapaNe paryAyo thAya che.. -guruSArthariNAmUrti pUjya guruvArI Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-jAgrati * julAI, 2008 AsAna upAdiya Thae ja nmavAda savAlo nAma mukti che. mahAprabhune viparIta evA cagAdi rUpa moTA lAkhopatinA chokarA skUlamAM zIkhavAmAM mAnavo--e ja bhrama che, mithyAtva che, saMsAra che... hathoDA Adi upADatAM hoya che ne ! tenA uparathI AtmA krodhAdika rUpe thato nathI, nija bhAva rUpa vicAra Avyo ke: A anaMta jJAna, AnaMda Adi ja che... paramabhAvasvarUpa AtmA pote ja paramAtmA che. lakSmIno svAmI AtmA puNya-pApanA vikalpanA te paramAtmA traNakALamAM kadI vikArapaNe thayo nathI. hathoDA upADeche !pote anaMta lakSmIvAna che chatAM bhAna aho ! anaMta guNanA bhAvathI bhareluM jenuM rUpa-svarUpa vagara vikalpanA bojA upADe che ! pote ja potAnA che, te kadI rAga, dveSa ane IcchA rUpe thayo nathI, thato AtmA uparaghaNanA ghA mAre che ke huM rAgI, dveSI, mohI, nathI ane thaze nahi. AtmAe kadI nija bhAvane zarIravALo saMsArI chuM.' chatAMdravya kadIvikAra ke saMsAra choDyo nathI, choDato nathI ane choDavAno nathI. rUpa thayuM nathI thatuM nathI ane thaze nahIM. puNya-pApanA AtmA atIndriyasukhathI tanmaya che, ekarUpa hathoDA acetana che, caitanyanuM mULa svarUpa nathI. che. kyAre ?-atyAre. AtmA atIndriyaAnaMdanA bhagavAna (AtmA) to mahimAvaMta padArtha che!...nava bhAvathI tanmaya che, ane kAma-krodhAdithI arthAt tattvomAM eka A Atma-tattva che, te puNya, pApa, vikalpamAtrathI bhinna che. AtmA atIndriya-bhAvaAsavAdi tattva rUpe kadI thato ja nathI, e to nija svarUpa che ane IcchA tathA rAgAdikathI bhinna evo bhAva-saMpanna anaMta jJAnAdi lakSmIno svAmI pUrNa. zuddhAtmA che, te ja upAdeya che, te ja dRSTimAM levA pUrNa paramabhAva rUpa prabhu che, te kadI AvA nijabhAvane lAyaka che. Avo A zlokano abhiprAya che.. choDIne ajIva tathA Asava bhAva rUpe thayo ja nathI. -zrI paramAtmaprakAza-pravacana / bhAga 1 / gAthA 67nA "huM to zuddha jJAnAdi nija bhAva rUpa chuM, huM kadI pravacanamAMthI sAbhAra uddhata aMza. zarIra, kamadi rUpa thayo nathI' -evI dRSTi karavI, tenuM ... Findavanty sAnAnI tbhAdhanA zrIguru kahe che-A rIte para taraphanuM valaNa rahe tyAM aMtara svarUpamAM ja che ema pratIta karIne, je jJAna sadhI paNa vikalpa che. aMtarmukha vaLIne svasaMvedana kare aMtaramAM ekAgra thayuM. te jJAna pratiSThita che, sthira tyAre samyagdarzana-zAna thAya che. temAM zrIgurunI che. ane e rIte jenuM jJAna sthira thayuM, te jIva rAgadezanA ane te taraphanA bahumAnano bhAva, te dveSAdirUpe pariNamato nathI.... nimittarUpa che; tene ahIM kriyAkAMDa kahyo che. paNa te aMtarmukha ekAgra thaIne potAnA jJAnAnaMdavikalpamAM ja rokAI rahe, to kAMI te kriyAkAMDa vaDe svarUpa AtmAne prApta karIne zrI AcAryadeva kahe che ja jJAnanI prApti thatI nathI. pahelAM AtmA taraphano ke: aho ! jjata paNa AvA jJAnAnaMdasvarUpa vikalpa hato, te toDIne, aMtaramAM caitanyasvabhAvane AtmAne Aje ja prApta karo ! "huM jJAnAnaMdasvarUpa chuM' pakaDIne kevaLa Atma-bhAvanAthI samyajJAna thayuM, tyAM evI zraddhA to jarUra karo ! AtmAnA paramAnaMdanA pUrvanA vikalpane kriyAkAMDa gaNIne tenA dvArA jJAna jamaNanuM sAgamaTe notaruM dIdhuM che: jagatanA badhAya thavAnuM kahyuM. pariNatine aMtaramAM ekAgra karI, tyAre jIvo AtmAnA AnaMdane Ajejaavazya prApta karo ! to , samyajJAna thayuM, ne AnaMdamaya AtmAnI prApti thaI. '' huM je AnaMda zodhato hato. te AnaMda mArA for bier Sammenkoms Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 bhedajJAna-praznottara vikAra sAthenA kartAkarmapaNAnI pravRtti TALIne jeo zAnamaya thayA ne mukti pAmyA evA siddha bhagavaMtone namaskAra ho. Tprazna : mokSanuM ane saMsAranuM kAraNa zuM che ? uttara H AtmA zAnasvarUpa che, te karyAM thaIne potAnuM jJAna-kArya kare, te ja zAnInuM kharuM karma che ne te mokSanuM kAraNa che. tene badale, ajJAnIne evI je vikAra sAthe kartAkarmanI pravRtti che ke huM jJAnasvabhAvI AtmA karyAM chuM ne A krodhAdika bhAvo mArAM karma che, tenuM phaLa saMsAra che; potAnA trikALI zAnAnaMdasvabhAva sAthe paryAyanI ekatA karato nathI ne vikAra te ja huM chuM. ema vikAramAM ekatA-buddhi karIne ajJAnI teno karyAM thAya che, e ja saMsAranuM kAraNa che. jJAnI to caitanyasvabhAvamAM ekatA karIne je nirmaLa paryAya thaI, tenA ja kartA thAya che, ne krodhAdikathI potAne bhinna jANe che,--e Ite bhedajJAna vaDe te mukti pAme che. Tprazna: zrI AcAryadeve ['samayasAra'nA] A kartAkarma adhikAranuM maMgalAcaraNa kaI rIte karyuM che ? uttaraH samyagnAnano mahimA karIne maMgalAcaraNa karyuM che; kemake samyagnAna pote maMgaLa svarUpa che, tethI zrI AcAryadeve maMgalAcaraNamAM teno ja mahimA karyo che. Atma-jAgRti * julAI, 2008 TpraznaH samyajJAna kevuM che ? uttara: ajJAnathI utpanna thayelI kartA karmanI pravRttine sarva taraphathI zamAvI denAruM che ane jIvane mukti pamADanAruM che. 7 prazna kartAkarmanI pravRtti eTale zuM? uttara H 'huM kA~ chuM ne A krodhAdika bhAvo mArAM karma che --evI mithyAbuddhithI ajJAnI krodhAdika sAthe ekatvapaNe pariName che, tenuM nAma kartAkarmanI pravRtti che; te kartAkarmanI pravRttinuM phaLa saMsAra che, ane samyagnAna-jyoti vaDe teno nAza thatAM mokSa thAya che. I prazaH samyagnAnarUpa jyoti kevI che ? uttara H samyajJAnarUpa jyoti evI che keH zAnasvabhAvamAM ekAgra thaIne, ajJAna vaDe UpajelI evI kartAkarmanI pravRttine badhI taraphathI dAbI de che, vikAranA eka aMzane paNa potAnA caitanyasvabhAvanA kAryapaNe te svIkAratI nathI; vikAranA kartRtvane sarva taraphathI chedI nAMkhatI, bhedajJAna-jyoti jhaNajhaNATa karatI sphurAyamAna thAya che. te zAna-jyoti evI parama udghatta che ke : rAgane AdhIna jarApaNa thatI nathI, vaLI te atyaMta dhIra che--aMdaranA caitanyasvarUpamAM te TharatI jAya che, AkuLatArahita thaIne zAMta-rasamAM te lIna thatI jAya che ane caitanyatattvane samasta parabhAvothI te bhinna dekhe che tathA vizvane jANavAno teno svabhAva che.--AvI bhedazAna-jyoti jagatane maMgaLarUpa che; te zAna-jyotino mahimA karavo, te mAMgaLika che. je jJAna-jyoti pragaTI, te caitanyanA AnaMdamAM lIna thayelI che, tethI anAkuLa che; tenAmAM evI AkuLatA nathI. ke H are ! pUruM caitanya svarUpa kyAre prApta thaze ? kyAre mukti thaze ? Tprazna : huM kyAre A saMsArathI chUTuM ne kyAre mukti pAmuM ?"--evo AkuLatAno vikalpa to dharmIne ya Ave che ! uttara : dharmIne ya evo vikalpa Ave paNa te jJAna-jyotithI bhinna che, jJAna-jyotimAM te vikalpa nathI. dharmAtmA te vikalpane potAnI jJAna-jyotinA kAryapaNe svIkAratA nathI eTale ke vikalpa sAthe jJAnanI Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-jAgRti * julAI, 2008 ekatA mAnatA nathI. zAna-jyoti to vikalpathI judI ja che, te to aMtaramAM TharatI jAya che ne jema jema aMtaramAM TharatI jAya che tema tema anAkuLa zAMtinuM vedana vadhatuM. jAya che, te ja jJAna-jyotinuM kArya che. aho! mArga to. aMtaranI zAMtino che.. AkULatAvALo mArga nathI. zAna to zAMta thaIne aMdara Thare ke AkuLatA kare ?--AkuLatA te zAnanuM kArya nathI. Tprazna: samyagAna jyota kyAre pragaTI ? uttaraH pahelAM ajJAnadazAmAM jJAnane ane krodhAdikane bhinna jANato na hato eTale kodhAdikamAM tanmaya thaIne tene potAnuM kArya mAnato ne tenA kartApanne pariNamato hato, tyAre jIvane jJAnajyota pragaTI na hatI; paNa jyAre 'huM jJAnasvarUpa AtmA chuM ne krodhAdika mArA svarUpathI bhinna parabhAto che, temanI sAthe mAre ekatA nathI--evuM bhedAna karIne jIva potAnA jJAnasvarUpamAM ja ekatApaNe pariNamyo, tyAre tene apUrva zAna-jyota pragaTI. te zAna-jyota dhIra che, gaMbhIra che, udAra che ane teze ajJAna aMdhakArano nAza ryo che. karavA jevuM che. A sivAya dayA-dAnAdika zubhabhAvo kare, te kAMI AtmAnuM kharuM kArya nathI, temAM kyAMya AtmAne zaraNuM maLe tema nathI. mATe te rAgAdithI AtmAnuM bhedajJAna karavuM, te ja pahelAM karavA jevuM che. 5 praznaH bhedazAnanI pravRtti zuM che ? (980 uttara H 'huM jJAnasvabhAva chuM, ne krodhAdika te huM nathI' ema jAjJIne, zAnasvabhAvamAM ja niHzaMkapanna potApaNe vartavuM ne krodhAdikamAM ekapaNe potApaNe na vartavuM paNa tenAthI bhinnapaNe vartavuM--te ja bhedazAnanI pravRtti che, Tprazna: kaI rIte bhedazAna thAya che ? uttara : jema zAna sAthe AtmAne ekatA che, tema krodhAdika sAthe AtmAne ekatA nathI paNa bhinnatA che, mATe te krodhAdikamAM ekatA-buddhi choDavI ne jJAnasvabhAvamAM ekatA karavI. A rIte bhedajJAna thAya che. Tprazna: jIvanI svabhAvabhUta kriyA kaI che ? uttara H jIva zAnasvarUpa hovAthI jJAnakriyA ja tenI svabhAvabhUta kriyA che. T MA: parabhAvabhUta kriyA kaI che ? uttara : krodhAdika te tanA svabhAvarUpa niha hovAthI krodhAdika kriyA te parabhAvabhUta kriyA che. TpraznaH bhagavAne kaI kriyAno niSedha nathI D prazna: jIvane zaraNabhUta koNa che ? uttaraH A jJAna-jyota ja jagatanA jnone zaraNarUpa che. are ! A saMsArarUpI raNa-jaMgalamAM Amatema bhaTaktA vone A bhedAna-jyotiryo ? sivAya bIjuM koI zaraNarUpa nathI. bahAranA uttara : zAna-kriyA. te jyA svabhAvabhUta zubhAzubha kAryomAM utsAhamAM kSaNika mojAM to hovAthI bhagavAne te kriyAno niSedha nathI karyo; arthAt kSaNamAM TharI jaze, temAM kyAMya zaraNa nathI. aho ! A'huM zAnasvarUpa chuM' evuM bhAna karIne, temAM jJAnanI zAna-jyoti parama zAMta amRta-rasanI dhArAthI bharelI che, te ja eka AtmAne zaraNarUpa che. lInatArUpa ja jJAna-kriyA che, te kriyA to mokSanuM kAranna che, tethI te kriyA niSedhavAmAM nathI AvI. 5 prazna: A vane zuM karavA jevuM che ? uttara H jIvanuM svarUpa jJAna che, ne jJAna ja tenuM kArya che. te jJAnasvabhAvane kIdhAdika parabhAvothI bhinna jANIne, temAM jJAnanI ekatA karavI, te ja be parya Tprazna : to kaI kriyA niSedhavAmAM AvI che ? uttaraH krodhAdika kriyAo parabhAvabhUta hovAthI te kriyAno bhagavAne niSedha karyo che; arthAt jJAnanI jema krodhAdika parabhAvo sAthe paNa ekatA Gitar Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-jAgrati * julAI, 2008 mAnIne ajJAnIjIva niHzaMkapaNe te krodhAdikamAM tema AtmAnI jJAna-kriyAno niSedha thaI zake nahi potApaNe pravarte che, te kriyA saMsAranuM kAraNa che, tethI kemake te to AtmAnA svabhAva sAthe ekameka hovAthI te kriyA niSedhavAmAM AvI che. svabhAvabhUta ja che, paNa krodhAdika vikArI kriyAno 0 prazaH kaI kriyAthI dharma thAya? AtmAmAMthI niSedha thaI zake, kemake te AtmAnA uttaraH jJAna-kriyA AtmAnA svabhAvabhUta svabhAva sAthe ekameka nathI paNa para-bhAvarUpa che. hovAthI te dharma che. AtmA sAthe abheda thaIne ekatArUpe pariNameluM jJAna 0 prazaH kaI kriyAthI adharma thAya ? AtmAthI juduM paDI zakatuM nathI. mATe te zAnanakriyAno uttaraH krodhAdika kriyA parabhAvarUpa hovAthI te niSedha nathI. paNa jJAna sAthe ekatArUpa pariNamatAM baMdhananuM kAraNa che ane tethI te adharma che. krodhAdikanI ruci chUTI jAya che, mATe te krodhAdinakriyAno UpraznaH zarIranI kriyAthI dharma ke adharma che niSedha che. ke nahi ? prathaH kriyAnI keTalI jAta ? | uttaraH nA; zarIranI kriyA to jaDanI kriyA che, uttara : kriyAnI traNa jAta-(1) jJAna-kriyA, tenAthI jIvane dharma ke adharma thato nathI. | (2) krodhAdi-kriyA ane 3) jaDa-kriyA. 0 prazaH zAna-kriyA eTale zuM? Uprazna: baMdha-mokSano saMbaMdha kaI kriyA sAthe uttaraH "huM jJAnasvarUpa AtmA chuM, krodhAdikathI che ? huM bhinna chuM' ema jANIne, jJAnasvarUpanA zraddhAzAna- uttaraH jJAna-kriyA ane krodhAdinadayA e bane AcaraNarUpe pariNamavuM, te jJAna-kriyA che, te kriyA arUpI che, jIvamAM thAya che, temAMthI zAna-kriyA to mokSanuM kAraNa che, tethI jJAnIo te kriyAno niSedha mokSanuM kAraNa hovAthI te dharma che, krodhAdinakriyA baMdhanuM karatA nathI. kAraNa hovAthI te adharma che. ane zarIrAdi jaDanI 0 prazaH krodhAdinakriyA eTale zuM? kriyA to jIvathI bhinna hovAthI te baMdhanuM ke mokSanuM uttaraH jJAnAnaMdasvarUpa AtmAne cUkIne kAraNa nathI, tethI tenAthI dharma ke adharma nathI. 'krodhAdika te ja huM evI ekatA-buddhithI krodhAdikamAM 3 praza: mokSa kema thAya? || pariNamatuM. te krodhAdinakriyA che, te jIvano sva-bhAva uttara: jJAnanakriyA ane krodhAdi kriyA e baMnene nathI, tethI teno niSedha karavAmAM Avyo che, mATe bhinna bhinna jANIne, zAna sAthe ja abhedatArUpa jJAnIo teno niSedha kare che. | pravRtti karavI ne krodhAdika sAthe katakarmanI pravRtti 0 prazaH jJAna-kriyAno niSedha kema nathI ? choDavI, -Ama karavAthI mokSa thAya che. uttara: kemake te kiyA to jIvanA svabhAvabhUta Upraza: AtmAne zAna sAthe kevo saMbaMdha che? ' ja che, tene to AtmAnI sAthe ekatA ja che, tethI uttaraH jJAna sAthe AtmAne ekatArUpa || teno niSedha thaI zake ja nahi jJAnanakriyAno niSedha tAdAtma saMbaMdha che. karavAthI to AtmAno ja niSedha thaI jAya. UprazaH krodhAdika sAthe AtmAne kevo saMbaMdha - jema agninI uSNatAno niSedha thaI zake nahi. che? kemake te tenA svabhAvabhUta che, paNa agnimAMthI uttara: krodhAdika bhAvo sAthe AtmAne saMyoga dhumADAno niSedha thaI zake kemake te para-bhAvarUpa che; saMbaMdha che. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-jAgrati * julAI, 2008 U prathaH krodhAdika bhAvo AtmAnI ja bhinnatA che, tethI tenI sAthe mAtra saMyoga saMbaMdha ] paryAyamAM thatA hovA chatAM tenI sAthe saMyoga saMbaMdha che,-A rIte krodhAdikathI jJAnanI adhikatA - kema kahyo ? bhinnatA) jANIne, AtmA jJAnarUpe pariNamyo, te ja uttara H te krodhAdikane jIvanA zuddha svarUpa sAthe AtmA ane krodhAdikanuM bhedajJAna thayuM. ekatA nathI paNa bhinnatA che, tethI trikALI zuddha 1 prazaH bhedajJAna thatAM zuM thAya che? svabhAvanI apekSAe jIvane krodhAdika sAthe mAtra uttaraH bhedajJAna thatAM AtmA krodhAdikarUpe saMyoga saMbaMdha che. pariNamato nathI, tethI tene baMdhana thatuM nathI, eTale jIva jyAM potAnA zuddha svarUpamAM ekatA rUpe te mukti pAme che. pariNamyo tyAM te krodhAdikano saMbaMdha chUTI jAya che, Uprazna: jene evuM bhedAna nathI. tene zuM thAya mATe tene AtmA sAthe saMyoga saMbaMdha ja kahyo. UprazaH AtmA ane krodhAdikanuM bhedajJAna kaI uttara : jene AtmA ane krodhAdikanuM bhedajJAna rIte che ? nathI, te ajJAnIjI krodhAdikano kata thaIne pariName uttaraH AtmAne jevo saMbaMdha jJAna sAthe che che, tethI tene baMdhana thAya che. tevo saMbaMdha krodhAdika sAthe nathI; jJAna sAthe to -zrI samayasAra' katakarma adhikAra uparanA pUjya AtmAne guNa-guNarUpa ekatAno saMbaMdha che, jyAre gurudevazrInAM pravacanomAMthI krodhAdika sAthe AtmasvabhAvanI ekatA nathI paNa -zrI Atmadharma / aMka 155mAMthI sAbhAra udhUta (... pR. 13no zeSAMza) AtmAnI prAptino ame je upAya kahyo, te upAyathI AnaMdathI ulasatA svatattvane tame dekho; aMtarmukha jJAnAnaMdasvarUpa AtmAnI jarUra prApti thAya che, mATe thaIne Aje ja tenI prApti karo ! A rIte gata jJAnAnaMdasvarUpa AtmAne Aje ja kevaLa jJAnarUpI saritA AnaMdanA amRtathI prApta karo !--ema zrI AcAryadevanuM AmaMtraNa, bharelI che ne temAM A svatattva DUbeluM che, lIna che. Adeza ane upadeza che. gatane jovAne samartha evA mahA saMvedanarUpI zAnasAnAnaMdathI bhareluM sva-tattva ja ISTa che. jJAna lakSmI temAM mukhya che; uttama ratnanA kiraNa jevuM te spaSTa ane AnaMdamAM DUbeluM evuM A svatattva ja iSTa che. prakAzamAna che, ane parama iSTa che.-AvuM svatattva atIndriyaAnaMda ane jJAna jemAM ullI rahyAM che, ullAsI rahyuM che, tene jinazAsananA Azraye he jIvo ! evuM A svata ja ISTa che. tame prApta karo !--ema zrI AcAryadevanI preraNA che. smAtukAra lakSaNavALuM jinazAsana, AvA -zrI pravacanasAra-pariziSTa upara pUjya gurudevazrInA AnaMdamaya sva-tattvane dekhADe che. he jagatanA jIvo ! pravacananA aMza) svAtkAra lakSaNa jinazAsananA vize AvA jJAna- -zrI Atmadharma / aMka 15ramAMthI sAbhAra uddhata aMza. I 'sahaja AtmasvarUpa zatadeva paramagura Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 Vol.1837 July, 2008 * ATMA-JAGRATI * Postal Regd. No. BVHO/199/2006-2008 Renewed upto 31-12-2008 U RNI Registration No. 69717/93 sadasyatA zulka : vArSika rU. 35 * bArahavarSIya rU. 350 pArzvanAtha paramAtmAne namaskAra ...jagatane rUDuM dekhADavA anaMtavAra prayatna karyuM; tethI rUDuM thayuM nathI. kemake paribhramaNa ane paribhramaNanA hetuo haju pratyakSa rahyA che. eka bhava jo AtmAnuM rUDuM thAya tema vyatIta karavAmAM jaze, to anaMta bhavanuM sATuM vaLI raheze, ema huM laghutvabhAve samajyo chuM; ane tema karavAmAM ja mArI pravRtti che... upayoga zuddha karavA A jagatanA saMkalpa vikalpane bhUlI jajo... A murabbI... arthAt kRpALudevanI] ... icchAmAtra saMkalpa vikalpathI rahita thavAnI ja che; tene ane A vicitra gatane kaMI lAgatuM vaLagatuM ke levA-devA nathI. eTale temAMthI tene mATe mane te vicAro baMdhAya ke bolAya te bhaNI. have jvA icchA nathI.... kema ApaNe mAnIe chIe, athavA kema vartIe chIe te jagatane dekhADavAnI jarUra nathI; paNa AtmAne ATaluM ja pUchavAnI jarUra che ke H jo muktine icche che to saMkalpa vikalpa, rAga-dveSane mUka ane te mUkavAmAM tane kaMI bAdhA hoya to te kahe. te tenI meLe mAnI jaze ane te tenI meLe mUkI deze. *jyAM tyAMthI rAga-dveSa rahita thavuM e ja mAro dharma che; ... te ja upayoga rAkhajo. upayoga e ja sAdhanA che. vizeSa sAdhanA to mAtra satpuruSanAM caraNakamaLa che; te paNa kahI jauM chuM. AtmabhAvamAM saghaLuM rAkhajo; dharmadhyAnamAM upayoga rAkhajo; jagatanA koIpaNa padArtha, sagAM, kuTuMbI, mitrano kaMI harSa-zoka karavo yogya ja nathI. paramazAMti-padane icchIe e ja ApaNo sarvasammata dharma che ane e ja icchAmAM ne icchAmAM te maLI jaze, mATe nizciMta raho. huM koI gacchamAM nathI; paNa AtmAmAM chuM; e bhUlazo nahIM. deha jeno dharmopayoga mATe che, te deha rAkhavA je prayatna kare che, te paNa dharmane mATe ja che... Printed & Published by Chiranjilal Jain hahall -" 5 huM svabhAvathI ja --zrImad rAjgadra' / pabhraMzaH 37. jJAyaka chuM ! huM svabhAvathI ja zAyaka hovAthI vizvanI sAthe mAre kevaLa zeya-jJAyaka saMbaMdha che, paraMtu kartA-karma, sva-svAmI Adi saMbaMdho ja nathI. karma jJeya che ne huM zAyaka chuM. zarIranI roganiroga game tevI avasthA thAya te mane ThIka-aThIkarUpa nathI paNa te zeyarUpa ane huM zAyaka chuM. are! vikAra thAya te paNa zeya che ne huM zAyaka chuM. traNa lokanA nAtha te vinaya karavAyogya che ane huM vinaya karanAra chuM ema nathI. traNa lokanA nAtha paNa vizvamAM--zeyamAM Ave che ane huM jJAyaka chuM. AkhuM vizva te jJeya che ne huM zAyaka chuM. e sivAya vizva te mAruM sva ane huM teno svAmi evo sva-svAmI saMbaMdha nathI. huM kartA ne te mArA karma evo kartA-karma saMbaMdha paNa vizvanI sAthe nathI. mAre vizvanI sAthe kevaLa eka zeya--jJAyaka saMbaMdha ja che ane te paNa vyavahAra che. paramArthe to huM ja zAtA, jJAna ne zeya chuM, tethI mAre koI pratye mamatva nathI. --puruSArthapreraNAmUrti pUjya gurudevazrI 2 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-jAgrati * phebruArI, 2008 nathI. samyakatva-mahimA. UprazaH mithyAdaSTi muni karatAM kayo gRhastha uttaraH jevI rIte nagaranI zobhA daravAjAthI? zreSTha che ? che, mukhanI zobhA cakSuthI che ane vRkSanI sthiratA uttaraH samyagdaSTi gRhastha to mokSamArgamAM mULathI che; tevI rIte jJAna, cAritra, tapa ane naryanI rahelo che; paraMtu mithyAdRSTimuni mokSamArgI nathI; mATe zobhA samyagdarzanathI che. -bhagavatI ArAdhana/740. mithyASTi muni karatAM samyagdaSTi gRhastha zreSTha che. D praznaH jIvane tapa vagere paththaranA bojA -zrI ratnakaraMDa zrAvakAcAra 33. samAna kyAre che? 0 praznaH jIvane kalyANakArI koNa che? uttaraH zAMtabhAva, jJAna, cAritra ane tapa e uttara: traNakALa ane traNalokamAM paNa badhAM jo samyagdarzana vagara hoya to puruSane paththara prANIone samyakatva samAna bIjuM koI zreSTharUpa jema bojA samAna che. ( 1 prazaH upara je bhAvone paththaranA bojA _ prazaH jIvane ahitakArI koNa che?, samAna kahyA teo mahAmaNi samAna pUjya kyAre uttara: traNakALa-traNalokamAM jIvane mithyAtva thAya ? samAna bIjuM koI ahitakArI nathI.' uttaraH jo te jJAnAdi bhAvonI sAthe -zrI ratnakaraMDa zrAvakAcAe34. samyagdarzana hoya, to teo mahAmaNi samAna pUjanIka 0 prazaH gatamAM koNa sAco paMDita che? che. -zrI AtmAnuzAsana/15 uttaraH siddhi karanAra evA samyakatvane jeNe 1prazaH anaMtakALathI corAzI lAkha yonimAM svapnamAM paNa malina karyuM nathI, te ja sAco paMDita rakhaDatA jIve zuM prApta nathI karyuM? -zrI mokSapAhaDAda9. uttara: he jIva! corAzI lAkha yonimAM Upratha: zrI jinavaradeve gaNadharAdi ziSyone anAdikALathI bhamatAM tuM kadI paNa samyakatva pAmyo dharma upadezyo, te dharmanuM mULa zuM che? nathI--ema cokkasa jANa. uttaraH zrI bhagavAne upadezelA dharmanuM mULa lakSa corAzI yonimAM, bhamiyo kaLa anaMta: samyagdarzana che-"raMsamUno ghaNo." paNa samakita te nava lAM. e jANo niti. zrI darzanapAhuDa/2. ppraH AtmasvarUpane jANyA vinA puya | UprazaH jIve zenI bhAvanA pUrve nathI bhAvI ? kare, to zuM thAya ? uttaraH jIve pUrve mithyAtvAdika bhAvonI ja uttara: he jIva! jo tuM AtmAne nahi jANa bhAvanA bhAvI che, paNa samyaktvAdika bhAvone pUrve ane basa ! pazya-puNya ja karyA karIza, topaNa tuM kadI bhAvyA nathI. siddhisukha pAmI zakIza nahi, paraMtu pharI pharIne mithyAtvAdika bhAvane cirakALa bhAvyA che jIve; saMsAramAM ja bhaTakIza. kemakesamyakatvAdika bhAva re! bhAvyA nathI pUrve jIve. nijarUpa jo nathI jANato, kare pujya basa! puya; -zrI niyamasAca90. bhame toya saMsAramAM, zivasukha kadI na thAya. In prazaH jJAna vagere sarve guNonI zobhAM 3 praza: mokSanuM kAraNa zuM? zenAthI che ? uttaraH he yogI ? eka parama Atma-darzana ja - yAhakone chetarAi jaLa sadaga: vAta che. vA. . Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjAgrati * phebruArI, 2008 mokSanuM kAraNa che, e sivAya bIjuM kAMI paNa mokSanuM jIvo ja tattvanuM dhyAna kare che, ane viralA jIvo ja kAraNa nathI--ema tuM nizcayathI samaja. tattvane aMtaramAM dhAraNa kare che. nidarzana basa! zreSTha che, anya na kiMcit mAna; viralA jANe tattvane, vaLI sAMbhaLe koI; he yogI ! zivahetue nizcayathI tuM jANa viralA dhyAye tattvane, viralA dhAre koI. 1 prazaH jagatamAM uttama ratna karyuM che? 3 praza: zenAthI siddhi pamAya che? * uttaraH samyakatva-ratna jagatamAM sauthI uttama uttaraH pUrve jeo siddha thayA, bhaviSyamAM siddha thaze ane vartamAnamAM siddha thayA che-te badhA ! prazaH mokSa prApta karavA mATe zuM karavuM? nizcayathI Atma-darzana (samyagdarzana) vaDe ja siddha uttara: mokSa prApta karavA mATe heyogI ! tArA thAya che, ema niHzaMkapaNe jANo. zuddhAtmAmAM ane jinabhagavAnamAM jarA paNa phera na je sityAne siddhaze siddha thatA bhagavAna; samaja A pramANe nizcayathI tuM mAna. - te Atamadarzana thakI, ema jANa nizrIta. jinavara ne zahAtmAmAM, ucitu. bheda na jANa; -zrI yogasAca25, 15, 16, 20, 64, 66, 107. mokSArthe he yogIjanA nizcayathI e mAna. UprazaH bhagavAne zene muktimArga kahyo che? prazaH kone dhanya che ? uttaraH samyagdarzanazAnacAritra te mokSamArga uttaraH aho ! te bhagavAna jJAnIone dhanya che. " sa rjanajJAnavaritrALa mokSamaff:" che ke jeo parabhAvano tyAga kare che ane lokAloka -zrI mokSazAstra/1/1. prakAzaka evA nirmaLa AtmAne jANe che. Upraza: badhAya duHkha maTADavAnuM parama auSadha dhanya aho ! bhagavaMta budha je tyAge parabhAva; zuM che? lokaloka prakAzakara jANe vimala svabhAva. uttaraH je puruSa kaSAyanA AtApathI tapta che, 0 prazaH karyuM kArya karanAra jIvo jagatamAM IndriyaviSayarUpI rogathI je mUrNita che ane iSTaviralA che? viyoga tathA aniSTa saMyogathI je khedakhinna che-te uttaraH tattvane jANanAra jJAnIjano viralA ja badhAyane mATe samyakatva parama hitakArI auSadhi che. che, vaLI viralA jIvo ja tattvanuM zravaNa kare che, viralA zrI sArasamuccaya/38. 0 prazaH paramadharmarUpa kriyA aphaLa che ke saphaLa? uttaraH aphaLa. 0 prazaH kaI rIte ? uttaraH te paramadharma rUpa kriyA cAragatirUpa phaLa nathI ApatI. tethI te aphaLa che. dravyanA paramasvabhAvabhUta hovAne lIdhe paramadharma' nAmathI oLakhAtI te kriyAne moha sAthe milanano nAza thayo hovAthI te manuSyAdi kAryane UpajAvatI nathI, tethI te aphaLa che. A praznaH to kaI kriyA saphaLa che ? uttaraH cetana-pariNAma svarUpa je kriyA mohanI sAthe milita che, te ja kriyA manuSyAdi kAryanI niSpAdaka hovAthI saphaLa che, arthAtu jIvanI mohasahita kriyA cAragatirUpa phaLane ApatI hovAthI te saphaLa che. * AtmAnA "paramadharma' rUpa je kriyA che, te mokSane mATe saphaLa che, ne saMsArane mATe aphaLa che. ane moha sAthe milanarUpa je kriyA che, te saMsAramAM rakhaDavA mATe saphaLa che, ne mokSane mATe aphaLa che. -saMdarbhaH pravacanasAMgAthA 116] , veDaphAinI cAri pa IbI che ? (FICogodA gokhamAM "? Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-jAgrati * jAnyuArI, 2008 ayogyatA bliokArtha: te vastune vize rahelI pariNamanarUpa je yogyatA, te aMtaraMga nimitta che, ane te pariNamanamAM nizcayakALa bAhya nimitta che ema tattvadarzIo vaDe nizcaya karavAmAM Avyo che. -juo ! zrI gomaTasArI jIvakAMDa/gA. 580 noMdhaH (1) ahIM aMtaraMga nimitta kahetAM kSaNika upAdAna kAraNa samajavuM; ane bAhya nimitta eTale nimitta kAraNa samajavuM. (2) ahIM pariNamanarUpa yogyatA' kahI, te vastunI paryAyano svakALa che; ane temAM bAhya nimitta kahyuM, te parakALa che. | (3) ahIM pariNamanarUpa yogyatA' ema kahyuM che eTale A vastunI trikALI yogyatAnI vAta nathI paNa tenI samaya samayanI paryAyanI yogyatAnI vAta che, e khAsa dhyAnamAM levA yogya che. jI dareka vastunI potAnI yogyatAthI ja kArya thAya che, nimittane lIdhe kaMI paNa thatuM nathI, evo je yogyatAno spaSTa siddhAMta pUjya gurudeva samajAve che, te sAMbhaLIne aneka vidvAno kahe che ke bogyatA mATe kAMI zAstrAdhAra che -tethI ahIM zrI gommasAra zAstramAMthI eka mukhya ane spaSTa AdhAra Apyo che; bIjA paNa aneka zAstromAM A saMbaMdhI spaSTa kathana Ave che. -zrI Atmadharma/aMka 147mAMthI sAbhAra udhRta. chUTakAro pAmatA jIvanI pariNati vaizAkha suda bIje rAtricarcAmAM pujya gurudeve AtmAnA chuTakArAnI ullAsabharI vAta kIdhI aho ! je AtmA chuTakArAnA mArge caDyo tenA pariNAma ullAsarUpe hoya che. tene chuTakArAnA ja vikalpo Ave che...svakhAM paNa enAM Ave. chuTakArAnA prasaMga pratye ja tenuM valaNa jAya...tenA vikalpamAM nimittapaNe paNa chuTakArAnA ja nimitto hoya. chUTelA deva, chUTakAro pAmatA guru ane chUTavAnuM batAvanArA zAstro, evA chuTakArAnA nimitto pratye ja tenA vikalpo UThe.temAMya chuTakArAnuM sAdhana to nija svarUpanuM avalaMbana che, ne deva-guru-zAstra paNa e ja karavAnuM batAve che, eTale te svarUpa-sAdhananI pradhAnatA chUTatI nathI. AvI chuTakAro pAmatA jIvanI pariNati hoya che. chuTakArAnA mArgathI viruddha vikalpa UThatA nathI. - aho ! khetaranA kAmanA baMdhanathI chUTIne potAnA ghare pAchA pharatAM baLada paNa umaMgabhera doDatA doDatA ghare Ave che; doraDAnAM baMdhanathI chUTavAno prasaMga AvatAM nAnuM vAcharaDuM paNa harSathI kudAkuda karI mUke che. to pachI anAdinA bhava-baMdhanathI chuTakArAno apUrva prasaMga AvatAM kayA mokSArthInI pariNati AnaMdathI ullAsita na bane !! chuTakArAno mArga sAdhatA jIvanA pariNAma jarUra ullAsarUpa hoya che, ane ullAsita viryavALo jIva ja chuTakArAno mArga pAme che. Atma-ullAsI saMtono namaskAra! bhedane prApta thAya te paryApa mArA lisina nAcavAtA jana sTAra prAthamika bAda je ra4ra 8 : ke.jI Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 00 ol.1771January, 2008. * ATMA-JAGRATI * Postal Regd. No. BVHO/199/2006-2008 Renewed upto 31-12-2008 ORNI Registration No. 69717/93 sadasyatA za9: vArSika rU. 35 * bArahavarSIya rU. 350 uttama gRhastha saMsAramAM rahyA chatAM paNa uttama zrAvako gRhasthAzramathI AtmasAdhanane sAdha che; teono | gRhasthAzrama paNa vakhaNAya che. | * te uttama puraSa sAmAyika, kSamApanA, covihAra, pratyAkhyAna I. yamaniyamane seve de che. * para5tnI bhaNI mAtAbahenanI dRSTi rAkhe che. * yathAzakti satpAtre dhana de che. * zAMta, madhurI ane komaLa bhASA bole che. * satyazAstranuM manana kare che. je bane tyAM sudhI upajIvikAmAM paNa mAyA, kapaTa che. karato nathI. * strI, putra, mAta, tAta, muni ane guru e saghaLAne yathAyogya sanmAna Ape che. * mAbApane dharmano bodha Ape che. * yatnAthI gharanI svacchatA, rAMdhavuM, sIMdhavuM, zayana I. rakhAve che. * pote vicakSaNatAthI vartI strIputrane vinayI ane dharmI kare che. * saghaLA kuTuMbamAM saMpanI vRddhi kare che. * AvelA atithinuM yathAyogya sanmAna kare che. vAcakane sudhAtura rAkhato nathI. * satpuruSonA samAgama ane teono bodha dhAraNa kare che. * samaryAda ane saMtoSayukta niraMtara varte che. * yathAzakti zAstrasaMcaya jenA gharamAM rahyo che. * alpa AraMbhathI je vyavahAra calAve che. -Avo gRhasthAvAsa uttama gatinuM kAraNa thAya ema jJAnIo kahe che. -zrImad rAjacaMdrane zikSApATha 12. tatvanirNayano udyama ane pratikULatA praH ame tatvanirNaya karavAno udyama to karIe, paNa tyAM vacce pratikuLatA AvI paDe to ? uttaraH jene tattvanirNaya karavo che tene tattvanirNayamAM pratikULatA kAMI che ja nahi. prathama to saMyoga AtmAmAM Avato ja nathI. saMyoga to AtmAthI judo ja che, mATe pratikULasaMyoga kharekhara AtmAmAM che ja nahi. vaLI bAhyasaMyoga to sAtamI narakamAM anaMto pratikULa che, chatAM tyAM paNa anAdino mithyAdaSTijIva tattvanirNaya karIne samyagdarzana pAmI jAya che. mATe pratikULatA AtmAne naDatI nathI. - jene AtmAnI jijJAsA jAgI che ne sAcA devagura nimittapaNe maLyA che tene tattvanirNayanI anukULatA ja che. sAcA deva-guru jene maLyA che tene badhI anukULatA ja che. tene kAMI pratikULatA. che ja nahi tattvanirNaya karavA mATe sAcA deva-guru anukULa che, ne aMtaramAM potAno AtmA anukULa che. jene sAcA deva-guru nimitta tarIke maLyA ne aMtaramAM AtmAnI ruci thaI tene badhu anukULa ja che. tene bIjI koI pratikuLatA naDatI ja nathI. A -pUjya gurudevazrInAM pravacanAMza. Shree Veer-Kundkund-Kahan-Nihal Sogani Trust, 1004-8 (1st floor), Dawn, BHAVNAGAR-364001 (India) Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-jAgrati Disembara, 2007 ekavAra vade jo koI, tene caturgati-jamaNa na hoI-kone vaMde 1 keH siddhabhagavAnane! zrI mayavAtA gAtArI pure pake ArANe dorI 1:52. 'ra che 2 vikalI TaLatI jAya che ( * siddhabhagavaMtone AtmAmAM sthApIne karI, tene siddhanA saMdezA AvI gayA. AcAryadave apUrva apratihata maMgaLa karyuM che. 68 9 jeNe AtmAnA ullAsathI siddhapaNAnI hA 2. * mokSa-lakSmIne varavA jatAM sAdhaka potAnA pADI, te paNa siddhanI jAtamAM bhaLI jaze. hRdayamAM siddhabhagavAnane sAthe rAkhe che. 12* he jIva! 'A' vAtanI hA pADa! hA ja 3 * siddhadazAne sAdhavA nIkaLelA saMto pADaje, nA pADIza nahIM. potAnA mokSanA mAMDave siddhabhagavAnane utAre che. ' huM siddha, tuM paNa siddha -evo hakAra AvatAM ka* aho siddhabhagavaMto ! sAdhakapaNAnA ja lakSa palaTI jAya che. mahotsavamAM mArA hRdaye padhAro. 18 AtmAmAM jeNe siddhabhagavAnanI sthApanA 5 * he bhagavaMto ! mArA jJAnamAMthI rAgAdine karI, tene bhavanI zaMkA TaLI gaI. kADhI nAkhIne huM Apane sthApuM chuM. 1 * AtmAmAM jeNe siddhabhagavAnanI sthApanA * siddhabhagavAnarUpI darpaNamAM jotAM temAM karI, tene alpakALamAM mokSanI niHsaMdehatA thaI. potAnA zaddhAtmAnuM ja pratibiMba dekhAya che. 22 x siddhane bahamAna karanArane saMsAranuM ke ? * siddha samAna sadA pada mero'--evo saMsAranA kAraNanuM bahumAna chUTI gayuM che. vizvAsa AvyA vinA, sAdhaka-dazA zarU thAya nahIM. . * siddhanuM bahumAna karanAra zuddhAtmAne ja 8 * AtmAmAM siddhabhagavAna jevI tAkAta che, te Adare che - te tarapha ja name che. dekhIne tenAmAM siddhapaNuM sthApIe chIe. - * siddhanuM bahumAna karyuM tenuM valaNa vibhAvathI ? * ame sva-sanmukha lakSa pheravelA, tane sva - chUTIne svabhAva tarapha vaLyuM. sanmukha lakSa pheravAvIe chIe. siddhabhagavaMtone vaMdana karanAra jIva 5 * ame prabhutAnA paMthe paDelA saMto, tArI - vibhAvathI vimukha thaIne svabhAvanI sanmukha jAya che. zrotAnI) paryAyamAM paNa prabhutA sthApIe chIe. . * siddhane namaskAra karanAra jIva sAdhaka to che 5) * he jIva! aMtardRSTithI jo, to ne alpakALe siddha thaI jaze. siddhabhagavAna jevA nidhAna tane tArAmAM dekhAze. 4 * payaya aMtarmukha thaIne zuddhasvabhAva sAthe 1 * samakitIjIve siddhabhagavAnanA AnaMdano jeTalI ekatA thaI, teTalA siddhane bhAvanamaskAra che. namUno potAnA AtmAmAM cAkhI lIdho che. 1 * jeNe potAnA AtmAmAM siddhone sthApyA, 0 * zuddhAtmAnA lakSe siddhabhagavAnanA bahumAnano vikalpa, te dravyanamaskAra che. tenuM pariNamana siddhadazA tarapha vaLyuM 1, * AtmAmAM siddhabhagavAnane sthApyA. have ) are jIva ! AtmAmAM ja rahelI paramAtma zaktinI pratIta karIne tArA Atmika zauryane uchALa. (tenI) siddhadazAne rokavA koI samartha nathI. 1- AtmAmAM jeNe siddhabhagavAnanI sthApanA -pUjya gurudevazrI kAnajI svAmI. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Vol.176TDecember, 2007 * ATMA-JAGRATI * Postal Regd. No. BVHO/199/2006-2008 Renewed upto 31-12-2008 O RNI Registration No. 69717/93 sadasyatA zulka: vArSika rU. 35 * bArahevarSIya rU. 350 anaMtakALa thayAM svarUpanuM vismaraNa hovAthI anyabhAva jIvane sAdhAraNa thaI gayo che. dIrghakALa sudhI satsaMgamAM rahI bodhabhUmikAnuM sevana thavAthI te vismaraNa ane anyabhAvanI sAdhAraNatA TaLe che, arthAt anyabhAvathI udAsInapaNuM prApta hoya che. A kALa viSama hovAthI svarUpamAM tanmayatA rahevAnI durghaTatA che; tathApi satsaMganuM dIrghakALa sudhI sevana te tanmayatA Ape emAM saMdeha nathI thato. jiMdagI alya che, ane jaMjALa anaMta che; saMkhyAta dhana che, ane tRSNA anaMta che, tyAM svarUpasmRti saMbhave nahIM, paNa jyAM jaMjALa alpa che, ane jiMdagI apramatta che, temaja tRSNA alpa che, athavA nathI, ane sarva siddhi che tyAM svarUpasmRti pUrNa thavI saMbhave che. amUlya evuM jJAnajIvana prapaMce AvareluM vahyuM jAya che. udaya baLavAna che! -zrImad rAjacaMdra/patrAMka: 319, "cotarapha upAdhinI jvAlA prajvalatI hoya te prasaMgamAM samAdhi rahevI e parama duSkara che, ane e vAta to paramajJAnI vinA thavI vikaTa che. amane paNa Azcarya thaI Ave che, tathApi ema prAye vatya ja kare che, evo anubhava che. AtmabhAva yathArtha jene samajAya che, nizcala rahe che, tene e samAdhi prApta hoya che. samyakdarzananuM mukhya lakSaNa vItarAgatA jANIe chIe; ane tevo anubhava che." -zrImad rAjacaMdrajI. Fraka ja jJAnamAtra bhAva huM chuM # bAhyazeyo jJAnathI judAM che, jJAnamAM pesatA nathI. joyonA AkAranI jhalaka - jJAnamAM AvatAM jJAna joyAkArarUpa dekhAya che, paraMtu e jJAnanA ja kallolo (taraMgo) che. te jJAnakallolo ja jJAna vaDe jaNAya che. A rIte pote ja potAthI jaNAvAyogya, hovAthI jJAnamAtra bhAva ja yarUpa che. vaLI pote ja potAno jANanAra hovAthI dara jJAnamAtra bhAva ja jJAtA che. A pramANe jJAnamAtra bhAva jJAna, kSeya ane zAtA che -e traNe bhAvoyukta sAmAnya-vizeSasvarUpa vastu che. Avo "jJAnamAtra bhAva huM chuM' ema anubhava karanAra jJAnI puruSa anubhave che. -puruSArthamUrti pUjya gurudevazrI ; da che 5 2 2 | BHAVNAGAR-364001 (India) Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhAtmA (daSTino viSaya) " huM paripUrNa chuM. 31 huM nitya sadRza chuM. 2 hatakRtya chuM. 3ra huM zuddha ravarUpa chuM. 3 huM niSkriya chuM. 33 huM mokSa svarUpa chuM. ja huM nirvikalpa svarUpa chuM. huM sAvadhAna svarUpa chuM. huM ajarUriAta vALo chuM.' ' 3s huM sadA prasiddha chuM. . . da huM caitanyadhAma chuM. ' 36 huM paryAya nirapekSa dravya chuM. 7 huM sukhadhAma chuM. 37 huM avyakta chuM. 8 huM dhruvadhAma chuM. . huM trikALI satu chuM. 9 huM vijJAnadhana chuM. 39 huM akaSAyI chuM. 10 huM nitya chuM. 40 huM dhyeya svarUpa chuM. 11 huM apariNAmI chuM. 41 huM dhyAna svarUpa chuM. 12 huM ekarUpa chuM. 4ra huM zraddheya svarUpa che. 13 huM vItarAga svarUpa chuM. 43 huM anaMta zakitaono piMDa chuM. 14 huM anaMta puruSArtha no dhAma chuM. 44 huM pariNAmothI zUnya chuM. 15 huM jJAnadhAma chuM. 45 huM sadA aMtarmukha chuM. 16 huM trikALI dhruva chuM. ' 46 huMniSThapa chuM. huM cinmAtra vastu chuM. 47 huM nirbhaya chuM. huM eka zAyaka bhAva chuM. huM acaLa, aDaga chuM. huM kAraNa paramAtmA chuM. huM siddha svarUpa chuM. huM nirAvalaMbana chuM. 50 huM anaMta vIryano piMDa chuM. 21 huM nirAvaraNa chuM. 51 huM anaMta guNa svarUpa chuM. 22 huM nirAkuLa chuM. para huM parama guru chuM, prabhu chuM. 23 huM sahaja (akRtrima) chuM. pa3 huM dhruvatatva chuM. 24 huM zAMtarasa-zItaLatAnI pATa chuM. 54 huM prApta ja chuM. 25 huM ja eka vastu chuM-vayaM puMja chuM. papa svarUpa pratyakSa chuM. . 26 huM anAdi anaMta chuM. pada huM sUkSama chuM. 27 huM ajara-amara-avinAzI chuM. 57 huM svAzrita chuM. 28 huM abheda chuM. 58 huM upayoga svarUpa chuM. ra9 huM akhaMDa chuM. 59 huM samajaNano piMDa chuM. 30 huM svarUpa niSTa chuM. 60 huM anubhUti svarUpa chuM. sAra: AvA dhruvapaNAmAM ahaMpaNuM sthApavAnI vAta che. gva ratabhAvamAMja adhikapaNuM - eno mahimA - enI mukhyatA vartamAna. jJAnanI paryAya Avo jJAna-zAna rUpe pariNAme eja sAdhanA che. - - - J. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. bhedajJAna (II) ke 1. cidrupatA dharatuM jJAna ane jaDarUpatA dharato rAga-e baMneno aMtagamAM dAruNa vidyAraNa vaDe cotaraphathI vibhAga karIne A nirmaLa bhedajJAna udaya pAmyuM che (kaLaza 1ra0) cipatA dharatuM jJAna eTale jJAnapaNe, zraddhApaNe, vItarAgapaNe, AnaMdapaNe pariNamato AtmA che. ane jaDarUpatA dharato rAga che. rAga jaDa che. e baMnenA bheda pADavAnA ugra abhyAsa vaDe cotaraphathI vibhAga karIne nirmaLa bhedajJAna udaya pAmyuM che. paralakSe thato roga enAthI bhinna paDIne svalame thatA zuddha upayogane pragaTa karI samasta prakAre rAga ane jJAnane juThA karIne bhedajJAna pragaTa thayuM che. dravya kSetra kALa ane bhAva ema samasta. * 4. bheda vijJAna thatAM vibhAvano koI aMza svapaNe bhAsato nathI. caitanyanI mULa puMjI grahaNa karavAmAM caitanyanuM pariNAma kArya kare, emAM rAga kArya na kare. anAdithI rAgamAM sthita hato te paryAyabuddhi hatI. ajJAnabhAva hato. have rAgathI bhinna paDIne bhagavAna jJAnakuMjamAM sthita thayo te vItarAgavijJAnarUpa bhedajJAna che, mokSamArga che. AvuM bhedajJAna jJAnanA lakSe thAya che. svanuM-jJAnakuMja evA AtmAnuM lakSa thatAM bhedavijJAnanuM pariNamana thAya che. zuddha jJAnadhana AtmAnI draSTi ane ekAgratA thatAM rAganI-5ryAyanI draSTi uDI gaI ane atIndriya AnaMdanI lahera uThI mATe kahe che bhedajJAnanA abhyAsa vaDe AnaMdita thAo. AtmAno anubhava thavo AnuM nAma bhedajJAna che. tyAre jaNAya che ke "pote sadAya jJAnarUpa ja rahyo che, rAgAdirUpa thayo nathI." aho huM to sadAya zAyaka ja rahyo chuM. rAgarUpI kadI thayo ja nathI. he sanduruSo! je kALa gayo te gayo, paNa have rAgathI bhedanA ucca abhyAsa vaDe bhedajJAna pragaTa karIne AnaMdane pAmo, mudita thAo. dravya ane paryAyanI bhinnatA mumukSa dravyathI paryAya judI che? samAdhAnaH judI che. dravyathI paryAya judI che. eka thaI nathI. eka thAya to AkhuM dravya malina thaI jAya. malina thAya eTale dravya rahe ja nahi. dravya jo vikAra rUpe thAya to dravya vastu rahe ja nahi. AtmA rahe ja nahi. AhAhA..! AvuM samajavA vakhata kADhavo paDe. mAraga to Avo che prabhu! trikALI vastu e zuddha che ane vartamAna paryAya eTale avasthA te azuddha che, te zuddha thaI zake che. baMne enA dharma che. malinatA thavAnI paryAyamAM svayaM yogyatA che. parane laIne che nahi. para to nimitta mAtra che. potAnA dravya-guNane lIdhe paNa nahi. have vastu to trikALa zuddha che. svabhAva to nirmaLa ja che. A rIte nirmaLa dravya svabhAva ane malina paryAya baMne vastu che. baMne vastune jJAnapaNe (jJAnamAM) jANI ane paryAyanI daSTi choDIne, dravyadaSTi karavI, enuM nAma samyagdarzana che. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) trikALa bhagavAna saccidAnaMda prabhu! e abhedane jeNe viSaya nathI karyo e corAzImAM khovAI jaze. kema ke zuddhanayano viSaya to abheda che. abheda eTale emAM paryAya paNa na Ave, rAga na Ave paNa guNI AtmA ane jJAnaguNa evo bheda paNa emAM na Ave, AhAhA...! guNI eTale guNano dharanAra prabhu ane eno A jJAna ane AnaMda guNa, evo bheda paNa samyagdarzana no viSaya nahI. AhAhA...! ene Azraye samyagdarzana na thAya. tethI zuddhanayano viSaya abheda che. AhAhA...! mAla-mAla che A to ekalo !! tathA tenA anaMta guNa dravyathI chUTA paDI vikharAI jatA nathI, tema ja dravyanI-AtmAnI koI paryAya anya paryAyarUpe thaI jatI nathI. sau potapotAnA svarUpamAM TakI rahe che. aho! svarUpamAM pratiSThita rahevArUpa AtmAno A koI alaukika svabhAva che. svarUpa vadhe nahi, ghaTe nahi, svarUpano koI guNa anyarUpa thAya nahi ne navuM temAM koI Ave nahi. Avo agurU laghu svabhAvI bhagavAna AtmA che. zaktinA avibhAga praticcheda jJAnanI paryAyamAM anaMtaguNI paryAya khIle ke ochI khIle e badhA paryAyanA bhedo che. avibhAga praticcheda eTale ?' jhINI vAta che, jJAnanI je paryAya che, enI eTalI tAkAta che ke, enA avibhAga (eTale) jenA bhAga na paDe evA aMza jo gaNo, to e jJAnanI paryAyanA aMzo anaMta che. e jhINI vAta che! jJAnanI eka samayanI paryAyamAM, e paryAya anaMtane jANe che mATe te paryAyamAM avibhAga nAma bhAga na paDe evA praticcheda aMzo Ao to anaMta che. paryAyaSTithI juo to e aMzo che. che? e vastu no svabhAva che. tethI te nitya niyata ekarUpa dekhAto nathI e vastuno svabhAva che ema kIdhuM ! zuM kidhuM ? paryAyamAM anaMta praticcheda avibhAga aMzo dekhAya che e vastu no-paryAyano svabhAva che, paryAyano! eno koI khoTI rIte niSedha kare, ema paNa nahi. e paryAyamAM e bhAga che. 'che' kIdhuM? '"zaktinA avibhAga praticche (aMza) ghaTe paNa che, vadhe paNa che' paryAyamAM vadhe ane ghaTe evuM thayA ja kare che. e vastuno svabhAva che. 'tethI te nitya-niyata ekarUpa dekhAto nathI.' ' tathA tenA anaMta guNa dravyathI chUTA paDI vikharAI jatA nathI, temaja dravyanI AtmAnI koI paryAya anya paryAya rUpe thaI jatI nathI. sau pota potAnA svarUpamAM TakI rahe che. ace ! svarUpamAM pritiSThita rahevA rUpa AtmAne A koI alaikika svabhAva che.svarUpa vadhe nahI, dhaTe nahi. svarUpano koI guNa anya rUpa thAya nahi ne navuM temAM kAMI Ave nahi. Avo agurula svabhAvI bhagavAna AtmA che. eka samayanI paryAyamAM SadguNa vRddhihAnI thAya che te A pramANe che H 1. ra. 3. 4. 5. 6. anaMtaguNa vRddhi asaMkhyaguNa vRddhi saMkhyAtaguNa vRddhi anaMtabhAga vRddhi asaMkhyabhAga vRddhi saMkhyAtabhAga vRddhi bhale eka samayanI kSAyika samaktinI ke kSAyikajJAnanI paryAya ho, to paNa temAM eka samayamAM A padguNa vRddhihAni thAya che evo jIvano koI acittva 'agurulaghuttva' svabhAva che. A sUkSma pariNamana thAya che ane te kevaLI gamya che. Agama gamya che. AgamathI pramANa karavA yogya che. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) ahAhA! SasthAnapatita vRddhAnIrUpe pariNamita che chatAM dravyanA svarUpa prati kAraNarUpa A zakti vizeSaguNarUpa che. eTale zuM? ke bhagavAna AtmA-anaMta guNa nirmaLa prabhu sadAya potAnA svarUpamAM ja pratiSThita rahe che, TakI rahe che, te potAnA svarUpathI paDIne kadIya pararUpajaDarUpa thaI jato nathI-teno koI guNa anya guNa rUpa thaI jato nathI. tathA tenA anaMtaguNa dravyathI chUTA paDI vikharAI jatA nathI, temaja dravyanI - AtmAnI koI paryAya anya paryAyarUpe thaI jatI nathI. sau potapotAnA svarUpamAM TakI rahe che. aho ! svarUmAM pratiSThita rahevArUpa AtmAno A koI alaikika svabhAva che. svarUpa vadhe nahi, dhaTe nahi - svarUpano koI guNa anyarUpa thAya nahi ne navuM temAM kAMI Ave nahi. Avo aguladhu svabhAvI bhagavAna AtmA che. zeyAkArajJAna te ajJAna che. bhagavAna! tArI vAta chene, nAtha! tArA aMtaranI vAta che ne prabhu! AhAhA..! e bhagavAna (che) chatAM kema hAtha Avato nathI. to kahe che-Avo anubhUti svarUpa bhagavAna AtmA AbALagopALa saune sadAkALa pote ja anubhavamAM Avato hovA jANanakriyA dvArA anubhUti svarUpa bhagavAna AtmA ja jaNAI rahyo che. jANanakriyA dvArA sone jANanAra ja jaNAya che. chatAM tenA taraphanuM lakSa nathI paNa tenI paryAyamAM jJeya je paisA, AbarU, kIrti, lakSmI, zarIra, puNya ane pApanA pariNAma, tenA para lakSa jatAM te jJeyAkAra eTale te jANavA yogya cIja che tene AkAre zAna thaI jAya che ane ene AkAre jJAna thatAM jJAna svabhAvano AkAra chUTI jAya che. tethI te jJeyAkAra jJAna te ajJAna che. ajJAnIne paNa jJAnanI paryAyamAM potAno jJAnamaya AtmA mukhyapaNe jaNAI rahyo che, jANapaNuM nija AtmAnuM che chatAM e che te huM chuM' ema ajJAnIne thatuM nathI. paranI rUcinI ADe jJAnamAM potAnA jJAna svabhAva jaNAto hovA chatAM eno tirobhAva kare che ane jJAnamAM kharekhara je jaNAtA nathI evA rAgAdi para jJeyone AvirbhAva kare che. bhagavAna AtmA svajJeya che. tenI vartamAna jJAnadazAne (vartamAna jJAnanI paryAyane) svajJeyamAM vALatAM, paranA jJeyAkAranI jJAnanI paryAyanuM lakSa choDI dauM, aMtara jJAna svabhAvamAM AvatAM ene jJAnano je anubhava thAya e sAmAnyano anubhava che. eTale jJeyanA AkAra vinAno, ekalA jJAnanA AkArano anubhava te sAmAnyano anubhava che. tene jaina dharma kahe che. karmanI hayAti chatAM, vikAranI hayAti chatAM, alpajJatAnI hayAti chatAM, jeno kruSTimAM niSedha thaI gayo, chatAne achatA karyA ane bhagavAna pUrNAnaMda paryAyamAM achato, apragaTa, chatAM jJAna-zradhdhAmAM tene chato karyo, enuM nAma ja samyagdarzana che. A jaina dharma che. A sukhI thavAno upAya che. 1. 2. 3. prazna : rAgane jJAnanuM jJeya to banAvavuM ne? uttara : rAgane jJAnanuM jJeya 'banAvavA jAya' che te DhaSTi jUThI che. svayaMne jJeya banAvo, to rAga temAM (judo) jaNAya che. svAnubhUti pachI sAdhaka dazAmAM (hajI pUrNa vItarAgatA thaI nathI) temAM 'rAga' jANelo prayojavAna che eno A artha che. prazna : 'rAga' jJeya che ke duHkharUpa che? uttara H ahIM svabhAva Avyo tene rAga jJAnamAM zeyarUpa jANavAmAM Ave che ane vedanamAM duHkharUpa lAge che. trikALImAM ekattva thatAM rAga evo bhinna dekhAya che ke jema bIjI cIja pratyakSa bhinna dekhAya che. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. 5. 6. '6 8. 9. (152 'rAga' paNa eka samaya pUrato sat che. vItarAga cAritra svarUpa guNanI te kSaNika vikArI paryAya che. tene ukhADavA jaIza to tuM pote ukhaDI jaIza. tene temAM rahevA de. tuM tArAmAM rahe, te svayaM cAlyo jaze. A tarapha (aMtaramAM) DhaSTi thayA vinA jJAna yathArtha thatuM nathI ane daiSTi thatAM (svAnubhUti thatAM) utpanna thayeluM jJAna (samyajJAna) potAne paramAM hajI keTalo aTakAva che, keTalI jamAvaTa che, keTalo rasa che te badhuM sahaja jANI le che. apariNAmImAM kruSTi jamAvIne, temAM tAdAtmya karIne prasarIne, ahaMpaNuM thatAM svAnubhUti pragaTa thAya che. te vakhate apariNAmI ane pariNAma baMneno eka sAthe anubhava thAya che. zudhdhAtmAnI dRSTi vinA, zAstramAM je kathana Ave che, tenI keTalI hada sudhI maryAdA che, te samajamAM Ave nahi. ane DhaSTi thatAM jJAnamAM sahaja badhI vAto samajamAM AvI jAya che. jyAre DhaSTi potAnA svabhAvamAM prasarI jAya che, tyAre pAMca samavAya potAnA jJAnamAM zeya thaI jAya che. aSTi evI pradhAna cIja che ke svabhAvamAM STi jAmatAM ja badhA ja pariNAma khIlatA jAya che. zudhdha AtmAnA anubhavane ja AtmA kahyo che. svAnubhAva . e ja AtmA che! paryAyamAM vedana thAya, atIndriya AnaMdanuM vedana Ave te AtmA! jo ke teno viSaya bhale dhruva dravya che-trikALI dhruva dravya che. jhINI vAta che bhagavAna ! paNa e dravyano anubhava hoI zake nahi, kema ke dravya e dhruva che. dhruva che eno anubhava na hoI zake. dhruvanA lakSe vartamAna jJAnanI paryAyamAM atIndriya AnaMdanuM vedana Ave, ane tethI e AnaMdanI vedana dazA te dravyane aDatI nathI, e AnaMdanI vedana dazA te dravyane sparzatI nathI. trikALI dravyane sparzatI nathI. ene ahIMyA AtmA' kahevAmAM Ave che. 1. 2. 3. 4. 5. dravya upara daeNSTi mUkIne je anubhava thayo...AhAhA...! jhINI vAta prabhu ! trikALI dravya jJAyaka svarUpane dhyeya banAvI ane je anubhava thayo, e anubhava dravyane aDato nathI. kAraNa ke dravya e dhruva che. dhruvanuM vedana hoI zake nahi, AhAhA... A anubhave che e paryAyanI vAta che. AtmA ! aMdara Atma dravya ane paryAya be thaIne AtmA che. pramANano viSaya! trikALI dravya-dhruva ane vartamAna jJAna nI paryAya - be pramANano viSaya che. paNa emAMthI nizcayanaya no viSaya dhruva che - trikALI dhruva ! nityAnaMda pUrNAnaMda prabhu! tene dhyeya banAvIne je paryAcamAM rAganuM veddana anAdithI hatuM, vikAranuM vedana hatuM enA sthAnamAM dravyane dhyeya banAvIne, AnaMdanuM vedana paryAyamAM AvyuM, e AnaMdanuM vedana te AtmA che ema kahyuM. dhruva AtmA che ene eka kora rAkhI dIdhuM. bhUtArthathI jANela jIva... vAta jINI bApu! agiyAramI gAthA jaina darzanano prANa che. paramAgamanA amUlya 11 sidhdhAMta eka dravya bIjA dravyane sparza nathI karatuM (samayasAra gAthA 3) pratyeka dravyanI pratyeka paryAya kramabaddha ja thAya che. (samayasAra gAthA 308-311) utpAda, utpAdathI che, vyaya athavA dhruvathI nathI. (pravacana sAra gAthA 101) pratyeka paryAya potAnA janmakSaNamAM ja thAya che. (pravacana sAra gAthA 102) pratyeka paryAya potAnA SaTkArathI ja thAya che tene potAnA dravya-guNanI apekSA nathI. (paMcAstikAya gAthA 62) Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da. paryAya ane dhruvanA pradeza bhinna bhinna che. (samayasAra gAthA 181-183) bhAvazaktinA kAraNe paryAya thAya che karavI paDatI nathI. (samayasAra-33 mI zakti) 8. nija bhUtArthanA Azraye ja samyagdarzana thAya che. (samayasAra gAthA 11) 9. cAre anuyogonuM tAtparya mAtra vItarAgatA che. (paMcAritakAya gAthA 172) 10. svadravyamAM paNa dravya-guNa-paryAyanA bhedano vicAra karavo A anyavazapaNuM che.( niyamasAra gAthA 145) dhruvanuM AlaMbana che, vedana nathI ane paryAyanuM veina che paNa AlaMbana nathI (paramAgama vacanAmRta 372). Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vya ane paryApanI bhinnatA 15) draSTi viSayanA aMdaramAM paryAya ane dravyane sarvathA bhinna mAne che. paryAyathI rahita dravya te draSTino viSaya che evo svIkAra kare che paNa lakSa to paryAya kare che, AnaMda to paryAyamAM Ave che. e paryAya svabhAvanI sAmuM lakSa karatAM samyagdarzanano janma thAya che, ityAdi paryAyane e eTalI badhI mukhya rAkhe che ke enA jJAnanI aMdaramAM dravya ane dravyanI vyavasthA jema che tema bhAsatI ja nathI, ene UMDe UMDe evo bhAva paDayo che ke badhuM paryAyamAM thAya che, kArya paryAyamAM thAya che anubhava paryAyamAM thAya che, AnaMda paryAyamAM Ave che A to draSTinA viSayanI aMdaramAM paryAya dravyathI bhinna che. eTle koI apekSAe eNe paryAyane dravyathI bhinna rAkhI lIdhI eTale enA UMDANanI aMdaramAM jovAmAM Ave to kharekhara mithyAtvanI puSTi thAya che. mithyAtvanI pragADhatA thAya che e vAta kare che. huM jJAyaka chuM ema paNa huM zAyaka chuM ema kahIne paNa mithyAtvane puSTa kare che kA2Nake enA UMDANanI aMdaramAM paryAya pratyenI prIti, paryAya pratyeno prema, paryAya pratyenuM ekatva kyAMya paNa chUTayuM nathI, ane jyAre paryAya pratyenuM ekatva na chUTe tyAre e dravyanI game teTalI vAta kare..... jI hamaNAM gurudevazrInuM eka pravacana sAMbhaLyuM hatuM ke mAtra huM zAyaka chuM, abadhdha chuM, huM aspaSTa chuM, ema kahevAthI naraka nigodano aMta nathI Avato, paNa Ave kevI rIte ? ke huM zAyaka chuM e to dhAraNA jJAnano viSaya thaI gayo, buddhino viSaya thaI gayo ane jyAre huM zAyaka chuM evuM buddhipUrvaka e ke che paNa enA bhAvanI aMdaramAM, enA abhiprAyanI aMdaramAM, enA vizvAsanI aMdaramAM, enI mAnyatAnI aMdaramAM to ema paDayuM che ke paryAya dravyanuM lakSa kare che ane dravyanA lakSe samyakdarzanano janma thAya che, ane e AnaMda paryAyanI aMdaramAM dravyanAM lakSe Ave che. paraMtu draSTino viSaya to paryAyathI bhinna che, e'badhuM paryAyamAM thAya che. e badhI I paryAyane AgaLa kare che ane dravyane I pAchaLa kare che eTale enA jJAnanI aMdaramAM dravyanI ane paryAyanI je bhinnatA je che e jemanI tema ene bhAsI nathI, jemanI tema ene jAmI nathI, jemanI tema ene rucI nathI, ane jenA jJAnanI aMda2mAM dravyanI ane paryAyanI bhinnatA jema che tema AvatI nathI tyAre zraddhAne je baLa maLavuM joIe (te maLatuM nathI.) kA2Ne jJAna to zraddhA poSaka jJAna hovuM joIe ane e jJAnanI aMdaramAM zraddhAnuM poSaNa nathI thatuM evA jJAnanI aMdaramAM zuM thAya che? evA jJAnanI aMdaramAM zuM thAya che? je jJAnanI aMdaramAM paryAyanI mukhyatA che, paryAyanI kiMmata che, paryAyanuM mahattva che, evI sthitimAM huM jJAyaka chuM evA bhAvanI aMdaramAM paNa jJAyaka pratyenuM jJAna biDAya che, ene evuM lAge che ke huM zAyakanuM ciMtana karuM chuM zAyakanuM gholana karuM chuM paraMtu kharekhara enuM jJAna jJAyaka pratye biDAtuM jAya che. je pariNAmanI aMdaramAM paryAya AgaLa thAya che te pariNAmanI aMdaramAM zAyakanuM jJAna biDAI che. ane je pariNAmanI aMdaramAM jJAna AgaLa thAya nyAM jJAyaka ojala thAya che. paryAya AgaLa thAya che to jJAna biDAya che. ane jJAna AgaLa thAya che, to jJAyaka ojala thAya che. A aMtaraMganI sthiti evI ghaTe che. huM zAyaka chuM evuM bolI devuM ke evuM vicArI levuM te mahattvanuM nathI paNa abhiprAyanI aMda2mAM dravya ane paryAyanI bhinnatA jevI che tevI jJAnanI aMdaramAM nAsavI, samajAvI e atyaMta mahattvanuM che. ene zuM lAge che ke I kharekhara to draSTinA viSayanI aMdaramAM paryAya sarvathA bhinna chuM paNa che to paryAya kathaMcita bhinnane. kathaMcita bhinna che, ane kathaMcita abhinna che. eTale enI dareka vAta paryAyamA UbhA rahIne che, enI eka paNa vAta dravyamAM UbhA rahIne nathI. jo I dravyamAM Ubho rahIne jue to nyAM kyAM paryAya che. e dravyanA satvanI aMdaramAM dravyanI satAnI aMdaramAM dravyanA astitvanI aMdaramAM paryAya che ja nahi. have je vAta paryAyanI mukhyatAthI che. te vAta eNe dravyanI samajI lIdhI ane jyAre dravyanI e vAta samajI lIdhI tyAre eno abhiprAya paNa evo ghaDAI gayo, abhiprAya paNa evo banI gayo je abhiprAyanI aMdaramAM AtmA samajAto ja nathI. koI paNa hisAbe te AtmAnI vAta kare che paNa te AtmAnI vAtamAM AtmA nathI, e AtmAnI vAtamAM anAtmA che. e AtmA che evI enI bhrAMti che ane A vAta ApaNe gurudevazrInA vacano dvA2A ja A vAtane vadhAre dRDha karIe. A zuddha aMtaHtattvanI aMda2mAM ekatrIsa bola che. (pradezabhedanA pU. gurUdevazrInA ) dravya ane paryAyanI vyavasthAnA eka vakhata e dhIro paDIne Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyamAM ubhA rahIne dravyane jovAno prayatna kare to ene samajAze ke paryAya zuM cIja che ane paryAyane jo gurudeva azuddha pAriNAmika kahe che to kharekhara to kharekhara paryAyanI sAthenI keTalI bhinnatA che ke kSetrathI bhinnatA kALathI bhinnatA bhAvathI bhinnatA ane kharekhara joIe to dravyathI paNa bhinnatA. ene zuM dekhAya che ke vastu eka che enA satta be che have I vastu eka ane enA satta be je pramANanI carcA hatI. te adhyAtmanI aMdaramAM paNa pramANane e kheMcI lAvyo. kharekhara adhyAtmanI aMdaramAM eka ja vastu basa e sattA che ane bIjI vastu bIjI sattA che. AtmA je che I AtmA mAtra sattA che ane jo pachI paryAyanI vAta che to paryAyanI sattA bhinna che. paryAya satta che ane bhinna che ema nahi.' jyAM sudhI ene e paryAya koIpaNa apekSAe AtmAno aMza samajAya che tyAM sudhI ene vastu paripUrNa nathI samajAtI, ane jyAM sudhI AtmA paripUrNa nathI samajAto eTale ke I paryAya eno eka aMza che evuM paNa samajAya che tyAM sudhI ene AtmA apUrNa samajAya che. ane AtmA apUrNa samajAtA enI je paripUrNatA je che enA jJAnanI aMdaramAM vasatI ja nathI, bhAsatI ja nathI. che vastu paripurNa che ane paripUrNa che to I potAnA svabhAvathI paripUrNa che ane je potAnA svabhAvathI paripUrNa che to enAthI je dUra che e dUra, dUra zA mATe ? ke dravya che I niSkriya che ane paryAya che I sakriya che to bannenI vacce dUritA ApoApa enA svabhAvathI thaI gaI. eka niSkriya che ane eka sakriya che bannenI aMdaramAM eka samAnatA hoI na zake. kevI rIte eka samAnatA hoya, dravya niSkriya che ane paryAya sakriya che. che have e kevI rIte che? e gurudevazrInA zabdonI aMdaramAM joIe. nava naMbarano poInTa che. peIja naM. 10 che. zarUAtamAM romana leTaramAM 10 lakhyuM che. pahelo prazna che. paryAya dravyathI keTalI dUra che? prazna gurudevazrIne pUchavAmAM Avyo ke paryAya dravyathI keTalI dUra che? to uttaraH "kahyuM ne dUra che" gurudevazrIe AnA anusaMdhAnamAM upa2mAM ema kIdhuM haze ke paryAya dravyathI dUra che ema, eTale sAme prazna pUche che ke- sAheba keTalI dUra che? to gurudeva kahe che kahyuM ne dUra che eTale ema paNa nahi paraMtu kSetrathI dUra che, bahu lAMbu jaze to have kahIe tamAre sAMbhaLavuM che ne keTaluM dUra che? to have sAMbhaLo. che "paryAya kSetrathI dUra che, kALathI dUra che, bhAvathI dUra che, kaho keTaluM dUra che"? kSetrathI dUra che. kALathI dUra che, bhAvathI dUra che, je kSetramAM vikAra thAya che te kSetra AtmAnuM che? nathI. ane je kSetramAM vikAra thAya che, e kSetramAM vItarAgatA thAya che ke bIjA koI kSetramAM thAya che? je kSetramAM rAga thAya che te ja kSetramAM vItarAgatA thAya che. rAganuM kSetra bhinna che. to vItarAgatAnuM kSetra eka kevI rIte hoya? jema rAganuM kSetra bhinna che tema vItarAgatAnuM kSetra bhinna che e paNa vAta gurudeve kahI che. emAM ja nIceno chello prazna che. krodhAdinA pradeza bhinna kahayA che paNa saMvara, nirjarAnA paNa bhinna. sAheba krodhAdinA pradeza to bhinna che paNa saMvara, nirjarAnA paNa bhinna. e to bhinna che ja ane A ye bhinna. AhAhAhA ! krodhanA sthAnamAM kSamA utpanna thAya che, kSamA kayAM utpanna thAya che? jyAM krodha che tyAM kSamAM utpanna thAya che. have krodhanuM kSetra bhinna che to kSamAnuM kSetra bhinna che. sthAna to eka che je krodhanuM. sthAna che te kSamAnuM sthAna che. e banne kSetra eka kema hoI zake? e eka vakhata zAMtithI vicAra kare ne to ene samajAya tevuM che. ke je ApaNe rAganA pradezone bhinna kahIe chIe to vItarAgatAnA pradezo eka kema kahIe? je pradezamAM rAgano janma thAya che te pradezamAM vItarAgatAno janma thAya che jyAM krodha thAya che tyAM kSamA thAya che. krodhanA kSetra bhinna che to kSamAnuM kSetra bhinna che. che AgaLa 10 naMbarano poInTa dUrano artha, have ahIMyA je dUra che ema kIdhuM ne to sAme dUrano artha kare che, kSetrathI bhinna, enuM kSetra ane AnuM kSetra bhinna bhinna che, eTalAmAM paryAya utpanna thAya che te kSetra ane dhruvanuM kSetra beya bhinna che enuM nAma dUra che. ene eTaluM samajAya ke paryAyanuM astitva che ke nahi paryAyanuM asitattva che ane dravyanuM astitva che. have jo bannenA astitva hoya to dravyanuM astitva trikALa ane paryAyanuM astitva kSaNika, to jo bannenA astitva bhinna bhinna hoya to bannenuM sattva eka kema hoya? ekanuM kSaNika astitva che to enuM je sattva, je che e ane ekanuM Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * trikALa astittva che to te rAjya bane aDe keLa 2 !i zI ? banonA satva manana meM eTale ke dravyano pAriNAmikabhAva ane paryAyano pAriNAmikabhAva bhinna bhinna che. satva eTale pAriNAmikabhAva ane A vAta gurUdeve kIdhI che ho. jo te paNa ekavAra sAthe sAthe joI laIe. 28 naMbarano poInTa che. 18 mA pAnAnI chellI be lITI che. eka pragaTa paryAya ane vastu eTale Atma dravya benI sattA, pradeza bhinna che. benI sattA bhinna che. pradeza bhinna che ema nahi. benI sattA bhinna che. tethI tenI banenI sattA bhinna che. pradeza bhinna che to sattAnI bhinnatA to ApoApa thaI gaI. ene eka vakhata A vAta samajAya ke payayanuM kSetra ane dravyanuM kSetra bhinna bhinna che. kAraNake paryAya kSaNikache ane dravya trikALa che. I trikALa kSaNikanuM kAraNa na hoI zake. trikALa kSaNikanuM janma sthaLa na hoI zake. paryAyano pAriNAmikabhAva judo ane dravyano pAriNAmikabhAva judo, jyAM sudhI ene e vAta nathI samajAtI tyAM sudhI kharekhara zuM thAya che? UMDe, UMDe UMDe UMDe, UMDe, ene paryAyanI ekatA rahe che. ane A paryAyanI ekatA rahe che e dravya te huM chuM evuM vajana AvavA detI nathI ane jene dravya upara vajana nathI AvatuM zatapratizata 100% tyAre enI saMpUrNa mahenata je mahenatanI aMdaramAM e bhagavAna AtmA sudhI pahoMcI gayo che te mahenata paNa enI niSphaLa jAya che. (c) have 25 naMbarano poInTa para vA pravezatva paryAya | vAra hai, paryAyanuM kAraNa koNa? to gurudeva javAba Ape che ke paryAya chaL pravezatva paryAya | pl2 haiM, SiIST..! , savarNana Adi dharmakI nirmala paryAya. utpanna hui usakA pradeza bhinna hai, asaMkhya pradezameM dhruva kA pradeza bhinna aura paryAya kA pradeza bhinna hai, AhAhA..! , jitane kSetrameM se nirmala paryAya utpanna hotI hai, Itane pradeza bhinna ginanemeM Aye hai| paryAyakA kAraNa vaha pradeza hai dhruva pradeza paryAyakA kAraNa nhiiN| aisA kahete hai| kyA kahate hai ki dhruva kA jo pradeza hai vo paryAya kA kAraNa nhi| AhAhA..! samaja meM AyA, dhruva kA pradeza sUkSma hai, paryAyakI utpattimeM dhruva kA kSetra kAraNa nahi, paryAya kA kSetra paryAya kA kAraNa hai| jo paryAyakA janma huA usakA kAraNa paryAyakA kSetra saiA pravya kSetra paryAyavI utpatti vAra nahIM ne vAta te OM ne paryAyano je utpAda thAya che tenuM kAraNa paryAyanA pradezo che. dravyanA pradezo enI utpattinuM kAraNa nathI. ane jyAM sudhI tene paryAyanI utpattinuM kAraNa dravya dekhAya che tyAM sudhI kharekhara na to ene dravyane akartA mAnyo che na to ene dravyane akAraNa mAnyuM che. paryAya dravyanuM lakSa kare che eTale samyagdarzana thAya che evI mAnyatAvALAne dravya kAraNa dekhAya che ane jene dravya kAraNa dekhAya che tene pariNAmika bha hoya che te vAtano spaSTa InkAra che. paryAyamAM dravya upara lakSa karavAthI samyagdarzana thAya che evo jeno abhiprAya che te kAle dravyane kartA mAnaze. dravya paryAyanI aMdara kartAkarma saMbaMdha sthApaze. eka taraphathI e kahe che ke dravya je che te paryAyano kartA paNa nathI. paryAyano kArayitA paNa nathI. paryAyano anumodaka paNa nathI. eka taraphathI ema kahe ane bIjI taraphathI jyAre ene Emplimentationno prazna Ave che ya che I lAga karavAno prazna Ave tyAre I paryAya dravyanuM lakSa kare che. tenAthI samyagdarzana thAya che evo I abhiprAya laIne cAle to AnI aMdaramAM dravya paryAyanI vyavasthA rahI kyAM? dravya dravyabhAve na rahyuM ne paryAya paryAya bhAve na rahI, na paryAya tenA dravyathI sata rahI, na dravya tenA satvathI sata rahyuM. e to dravyaparyAyanI vacce eNe kartAkarma saMbaMdha athavA kAryakAraNa saMbaMdha athavA AdhAra Adheya saMbaMdha eNe sthApI dIdhA eTale enI abhiprAyanI aMdaramAM enI je viparItatA je che e enI bolavAnI aMdaramAM vacananI aMdaramAM kathananI aMdaramAM e kAMIka kahe che ane mAnavAnI aMdaramAM ene kAMIka paDayuM che. vAstavikatA to e che ke I ema samaje ke I akAraNa I trikALa akAraNa che. paryAyanI aMdaramAM je kAMI paNa thaI rahyuM che tenuM kAraNa paryAya svayaM pote che. tathA paryAyanI aMdaramAM je kAMIpaNa thaI rahyuM che tenuM kAraNa trikALa paramapariNAmikabhAva to nathI paNa paryAyano pAriNAmikabhAva paNa tenuM kAraNa nathI. kema ke pAriNAmikabhAva cAhe dravyano hoya cAhe paryAyano hoya te sadAya akAraNa hoya. eka vAta, bIjI vAta dravya je che te dravyanI aMdaramAM jovAmAM Ave to kharekhara emAM anaMtaguNo zaktibhAve che - zaktio che ne? have je zaktio che ne anaMtI e zaktinI vyakita hoya ja na zake, jo zaktinI vyakita thAya to zakti na rahe. AtmAnA anaMtagaNo. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87, o ane jU -6 a4 AtmA che. ' che have e je zaktio je che - ApaNe kahIe chIe ke e zaktinI vyakita che. jo zaktinI vyakita hoya to eTale zakti zakti ja na rahI. e to vyakti thaI gaI. ema to che nahi. zakti to trikALa zaktibhAve rahe che, trikALa dhruvabhAve rahe che, to che je vyakti thAya che, ene zaktinI apekSA ja nathI eTale te vastunI aMdaramAM zakti jovI rahevA de. vastunI aMdaramAM jo tuM zakti joIza to vastu nahi samajAya. ane zakti joIza to tane zaktinI vyakita dekhAyA karaze to tane na vyakti samajAze, na zakti samajAze. jemAM paryAyane jovAthI athavA paryAyamAM rahevAthI paryAyanuM sAcuM jJAna thaI zakatuM nathI. paryAyamAM rahevAthI, athavA paryAyane joyA karavalathI, paryAyanI maryAdAmAM rahevAthI paryAyanuM jJAna nathI thaI zakatuM. evI rIte zaktine jovAthI zaktivAnanuM jJAna nathI thaI zakatuM. kAraNake je zakti che te trikALa zaktibhAve che. trikALa dhruva bhAve che. to I je trikALa dhruva bhAve che tene tuM eka bhAve jo, zaktibhAve nahi jo. ane zaktinI vyakita che ja nahiM te to je yogyatArUpa vyakita che basa I ja vyakitanI vyaktA che. zaktinI vyaktatA koI divasa traNakALamAM thatI ja nathI. have pAriNAmikabhAvamAM yogyatA paDI hatI. konA? paryAyanA pAriNAmikabhAvamAM. teno samaya pAke che tyAre e pAriNAmikabhAvane kAraNa banAvyA vinA je vartamAna paryAya utpanna thaI te potAnA pakArathI - kartA, karma, karaNa, saMpradAna, apAdAnane adhikaraNathI - te pariNamI jAya che. tenuM kAraNa trikALI dravya nahi, tenuM kAraNa paryAyano pAriNAmika (bhAva) nahi, tenuM kAraNa (vizva nahIM). che basa tenuM kAraNa e paryAyanuM tat samayanuM kSaNika UpAdAna enuM kAraNa che. e paryAyanuM je kAMI che te paryAyanuM kSaNika sata tat samaye che, AgaLa pAchaLa nathI, to have I kSaNika paryAye konuM lakSa karyuM? paryAyanI aMdaramAM je kAMI paNa pragaTa thayuM te paryAyano guNa che te guNanI paryAya nathI. atyAra sudhI enI je samaja hatI ke paryAyanuM je pariNamana che te guNanI paryAyanuM pariNamana che. paNa guNa to dravyabhAve che je guNa dravya bhAve che enA pariNamanano prazna nathI. paryAyanI aMdaramAM je kAMIpaNa. pariNamana thaI rahyuM che te paryAyano guNa che te paryAyano vaibhava che. have je paryAyano guNa che vaibhava che che ane te potAthI che ane te dravyanI apekSA nathI kAraNake dravya nirapekSa, paryAya nirapekSa, ekabIjAne ekabIjAnI apekSA nathI. ane paryAyano je pariNAmikabhAva je che te che paryAyanuM dravya. paryAyanuM sattva che ke nahi. ane jo paryAyanuM sattva che to e paryAyanI sattA che ke nahi? enuM astitva I astitva hoya zake kharuM? e paryAyanuM astitva che te paryAyanI sattA che. paryAyanI sattAne dravyanI sattAnI apekSA nathI jo enI apekSA nathI tyAre ja te nirapekSa kahevAya che. u(r) jo paryAyano sadbhAva ke paryAyanA abhAvanI sApekSatA jo dhuvane lAgaze to e nirapekSa ja nahi kahevAya. ene tame nirapekSa kaho ane tene tame apekSAthI joDo. bhAI ! dravyanA guNa nathI pahelI vAta. guNanI paryAya nathI bIjI vAta, dravya ane guNa trikALa dhruvabhAve che trIjI vAta. ane paryAyanI aMdaramAM je kAMIpaNa vaibhava che, e paryAyanA guNo che ane e paryAyano pAriNAmikabhAva e paryAyanuM dravya che. 1) vastune jovAno tAro je abhiprAya je che, abhigama je che tene pheravI nAkha. jJAnane eTalI hade cokhkhuM karI nAkha ke dravya-paryAyanA be TukaDA karavAnA che evuM na dekhAya. e banne bhinna bhinna che. jyAM sudhI TakaDA karavAno abhiprAya che tyAM sudhI eNe bene eka mAnyAM che eka vAta. enA TukaDA karavA che e kartutvane laIne che e bIjI vAta. vastu ene jJAnanI aMdaramAM jema che tema bhAsI nathI. to tene vastu jema che tema bhAsavA mATe zuM che? tene dravya ane paryAya jema che tema asaMkhya pradezanI aMdaramAM te dravya asaMkhya pradeza che. enA pradeza ane paryAyanA pradeza bhinna bhinna che. kSetrathI bhinna che kALathI bhinna che, bhAvathI bhinna che, kSetra ane kALa bhAvathI bhinna che. enuM kAraNa e che ke e sattvathI bhinna che, sattAthI bhinna che, dravyathI bhinna che. mATe enA kSetra, kALa ane bhAva sadA bhinna rahyAM che ane bhinna raheze. e kyAreya paNa eka nahIM thAya. e abheda kahevAze paNa abheda che nahi. zuM Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThAra TharIyA ? 20 % ravALu bijA che asitvaLa je jAtA yAna 39 vaibhavathI jenI bhinnatA che, te kyAreya paNa eka na thaI zake. eNe vastune jovAnuM vidhAna je che e pheravavuM paDaze. enA jJAnanI aMdaramAM eTalI spaSTatA rahe ke jema che tema enuM jJAna jANe. jema che tema jo jJAna jANe to zraddhAne cokhkho viSaya maLaze. kAraNake zraddhA viSaya gotanArI nathI, viSaya ApanAruM jJAna che. zraddhA to enuM aham kare che basa. jJAna je viSaya Ape che temAM zraddhA aham kare che pachI zraddhAnuM kartavya che. paNa e zraddhAne viSaya ApanAruM jJAna che. jJAnanI aMdaramAM tapaNuM che, kathaMcita bhinnatA-abhinnatA che. to huM jJAyaka chuM evo abhiprAya paNa nigodamAM laI janAro che. kAraNake huM jJAyaka chuM ema bolavAthI thoDo jJAyaka anubhavAya che? anaMtakALanI aMdaramAM agiyAra aMganA pAThI thaIne huM jJAyaka chuM evuM gokhavAmAM, evuM ciMtavana karavAmAM eNe bAkI kAMI thoDuM rAkhyuM che? ane huM jJAyaka chuM evo eNe buddhipUrvaka svIkAra paNa na karyo hoya evuM to che nahi. ((r) Ajane divase paNa e sthiti cAlu che. zuM kAma? kAraNake UMDe UMDe paryAyamAM Ubho rahIne dravyane jue che. dravyamAM Ubho rahIne e dravyane joto ja nathI. ane jyAM sudhI dravyamAM ubhA rahIne dravyane jovAmAM AvatuM nathI tyAM sudhI dravyamAM aham thaI zakAtuM nathI. dravyamAM tame ubhA kayAre rahI. zako ke jyAre jJAnamAM mAtra dravya ja hoya. jJAnanI aMdaramAM mAtra dravya hoya tyAre ja zraddhA temAM huM paNuM kare che. jo jJAnanI aMdaramAM banne hoya to zraddhAnuM aham oTomeTIka kIdhA vagara, samajAvyA vagara, bolyA vagara enuM ahaM paryAyamAM ja che. je jJAnamAM bepaNuM hoya tenuM aham niyamathI paryAya hoya. jJAnamAM paNa eka ane zraddhAmAM paNa eka tyAre te yugapade pariName che. jJAnamAM be ane zraddhAmAM eka. zraddhA ema kahe che, huM jJAyaka ane jJAna kahe ke dravya paNa che, paryAya paNa che, eka sattAnA be sat che. te kathaMcit bhinna-abhinna che. e zata pratizata paryAyanuM ekatva che. e kathana game teTaluM sAcuM hoya paryAyathI e dravyathI e kathana zata pratizata khoTuM che. je paryAya ema kahe che, kathaMcit bhinna abhinna che tyAM dravya ema kahe che sarvathA bhinna che. e baMne vaccemAM meLa kyAM che? je dravya ema kahe che, mArA dravya, kSetra, kALa, bhAva ane tArA dravya, kSetra, kALa, bhAva judA che. je dravya ema kahe che, tuM pAradravya cho. paryAyane kahe che tuM paradravya cho. paryAyane kahe che. tuM adravya cho. have ene tame kaho ke kAMIka to che ne ? e paryAya dravyanuM lakSa to kare che ne? te paryAya dravyanuM trikALa alakSa kare che. I jene lakSa samaje che e alakSa che. jyAM sudhI jJAnamAM eka paramapariNAmikabhAva mAtra pa2mabhAvamAtra basa eTaluM enA jJAnamAM vastu nathI tyAM sudhI tenA badhA prayatno - prayoga niSphaLa ane nirarthaka che. Aja divasa sudhI tene saphaLatA nathI maLI tenuM kAraNa A che. che eka vakhata paNa eNe potAnA svabhAvane ane paryAyane evI rIte nathI joyA, kevI rIte? ke svabhAva zabda paDe - svabhAva tyAM dravya basa. svabhAva kahetA tene dravya choDIne bIjuM kAMI samajAya ja nahi, ane saMyoga kahetAM paryAya. dravya kahetA svabhAva ane saMyoga kahetA paryAya. paryAya ene saMyogikabhAva lAgavo joIe. tene to e paryAyano paNa svabhAva che ne - e paryAyano paNa svabhAva che ne! e dravya svabhAvano anAdara che. sva. bhAva eka hoya zake. svabhAva eka hoya, te dravyasvabhAva paNa potAno ane paryAya svabhAva paNa potAno. eka bhAva - sva.. bhAva eka bhAva. 6) paryAya eTale saMyoga. jo paryAyamAtra saMyoga hoya to I paryAyanI, aMdara utpanna thatAM bhedo cAhe Astrava-baMdhanA hoya cAhe saMva2, nirjarA, mokSanA hoya tenI sAme jovAno koI prazna ja utpanna nathI thato. eNe kayAreya paNa potAnA svabhAvane A bhAvathI joyo ja nathI. haMmezAM ene AtmA kevo dekhANo che? draSTinI apekSAe AtmA zuddha athavA paryAyathI rahita, ane jJAna apekSAe paryAyathI sahita. have A enI samajaNa che e zatapratizata khoTI che tenuM kAraNake AkhI carcA payoyamAM UbhA rahIne che. kAraNake paryAya paryAyamAM UbhI rahIne kAMI kahe te paryAyathI jovAmAM Ave che to sat che. guNathI jovAmAM Ave to jJAna te AtmA have jJAnamAM UbhA rahIne. jJAna te AtmA kahe to te sata che. darzana te AtmA cAritra te AtmA te sat che. paNa AtmAmAM ubhA rahIne jovAmAM Ave to AtmAmAM jJAna nathI, darzana nathI, cAritra nathI, sukha nathI. AtmAmAM ubhA raheze to jJAna, darzana, cAritra nathI, jJAnamAM Ubho raheze to jJAna te AtmA darzana te AtmA che. A vidhAna e sAtamI gAthAnA Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAdhyamathI atyaMta spaSTa che. to evI rIte paryAyathI jue che tyAre tene kathaMcit bhinna-abhinna kahe che. paNa jyAre dravyathI dravyane jove che. tyAre para sattA che, paradravya che, adravya che. 6) jyAM sudhI ene e paradravya ane adravya nathI dekhAtuM tyAM sudhI tene te svadravyano aMza dekhAya che. ane svadravyano aMza dekhAya che eTale svadravya apUrNa dekhAya che. enA vinA ane jyAre svadravya enA vinA apUrNa dekhAya che tyAre enA aham no prazna utpanna nathI thato. jyAM tenA jJAnI aMdaramAM vastu ja apUrNa rahe to teno aham to apUrNamAM thayuM ane apUrNamAM ahaM to thatuM nathI. apUrNamAM ahaM eTale paryAyamAM ahaM. pUrNamAM ahaM eTale dravyamAM ahaM. kAraNa ke paryAya apUrNa che apUrNamAM ahaM eTale paryAyamAM ahaM. ane pUrNamAM ahaM eTale dravyamAM aham. eNe beMjhika paribhASAo badhI badalI nAMkhavI paDaze. dravya svabhAvathI eNe dareka paribhASAo bAMdhavI paDaze. ulTa Aje svAdhyAya atyAre ApaNe karIe chIe te phakata jene gurudevazrIno lAMbA samayano paricaya che. ane A lAMbA samayanI paricayanI aMdaramAM tattvanA lAMbA abhyAsa pachI, zAstranA prakAMDa svAdhyAya pachI paNa ene jyAre AtmA maLyo nathI enuM kAraNa zuM che e jJAnane cokhkhuM karavA arthe A svAdhyAya che. AnI aMdaramAM bIjI koI vAta, bIjI koI apekSAe, bIjI koI apekSA, bIjI koI jagyAe kahevAmAM Ave che tenuM khaMDana-maMDana nathI. A vAta khoralI prayojanane lakSamAM utkRSTa mumukSuone aMdaramAM je aTakAva Ave che, zuddha AtmA jema che tema samajAto nathI tenuM je kAraNa je che te vAtane lakSamAM rAkhIne A svAdhyAya che. bAkI kharekhara jovAmAM Ave to samayasAra kalazaTIkAnI aMdaramAM baso bAvana kalazamAM sva dravya kSetra, kALa, bhAva-para dravya, kSetra kALa bhAvanI zuM carcA karI che te khabara che? abheda AtmA e svadravya ane enA bheda te paradravya basa eTaluM ja. abheda te sva ane bheda te para. eTale vAstavikatAthI jovAmAM Ave to e dravya paryAya evA jyAre vibhAga pADe che tyAre A carcA UbhI thAya che. eka mAtra dravyane ja jue che to koI prazna ja utpanna thato nathI. eTale eka vakhata e dhIro zAMta thaIne jJAnanI aMdaramAM jevo svabhAva che tevo spaSTa viSaya che zraddhAne Ape. e dhuMdhaLo viSaya kayAMka paryAyano cheDo dravyane aDato viSaya, zraddhA e viSayane letI ja. nathI. kAraNake viSaya ApavAnuM kAma jJAnanuM che. ane ene to jJAnamAM evuM ulaTuM-sulaTuM, samajANuM che ke jJAna eTale kAMIkanuM kAMIka eNe mAnI lIdhuM che. che je jJAna svabhAvathI abhedagrAhya che te jJAnane teNe bheda pradhAna ja mAnyuM che. have anekAMta eTale zuM? asti-nAsti anekAMtane! hai. eTale eka che ane bIjuM nathI. have bIjuM nathI eno zo artha? nathI I nathI. nathI enuM che mAM zuM kAma che. tArI astimAM rahe ne! bhAI ! huM dravya chuM ane paryAya te huM nathI. basa e ja che ne asti nAsti anekAMta. paryAya te huM nathI enI carcAnuM tAre kAma zuM che? ekanI astimAM bIjAnI nAstinI carcAnuM prayojana zuM che? huM eka chuM eTalI vAta rAkhane. jJAnanI eka chuM eTale ke vA AkhI eka bhAve che evuM jyAre jJAna spaSTa thAya che tyAre zraddhA temAM potAnI aMjali arpita karI de che. potAno hAra tene samarpita karI de che. phakata jJAnanI aMdaramAM bheda-prabhedavALI vAta bhinnatAvALI vAta to ApaNe ghaNI AgaLa choDI dIdhI che. paNa bhedaprabhedavALI je vAta che te mArA abheda svabhAvamAM samAtI nathI. mArA eka svabhAvamAM samAtI nathI. ema samajIne ema lakSamAM laIne ema jJAnanI aMdaramAM laIne jo eka vakhata e vizvAsamAM le A vizvAsa ene Avavo joIe. che jyAM sudhI Avo vizvAsa tene nathI Avato tyAM sudhI zraddhA bhUsako ja nathI mAratI. kAraNake | vizvAsa UparathI bhUsako hoya che. jevo svabhAva che evo vizvAsa jyAM sudhI na Ave tyAM sudhI ene kharekhara potAnA svabhAvanI aparvatA ane mahiMmAM enA jJAnamAM vasI ja nathI. paryAya ane dravyanI vacce vyApya-vyApaka nathI, AdhAra Adheya nathI, kartA-karma nathI, kAraNa kArya nathI. mATe koIpaNa prakAranA saMbaMdho dravya-paryAya vacce che ja nahi. kAraNake baMnenuM sattva bhinna che. baMnenA pAriNAmikabhAva bhinna che, baMnenuM astitva bhinna che, baMnenA svabhAva bhinna che. eka apariNAmI che, eka pariNamatuM che. eTale sarva eMgalathI jovAmAM Ave to e bannenI Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vara hAMI maLa khAya I ja nathI. e dara sADA che ke, adI paranA A laka znanA javAba enI pAse che, paNa kharekhara enI je samajaNa che e samajaNa kevA prakAranI che. I ene khabara nathI. eTale ene je vAta samajANI che. te kharekhara kevI rIte che? bhASAnI aMdaramAM to ene samajamAM AvI gayela che paNa bhAvanI aMdaramAM jema che tema tene bhAsI nathI. ane jema che tema tene nahi bhAsI hovAnA kAraNe vastu upayoga svarUpa che ema che ja nahi. gurUdeva kahe che sAkAra upayogamayIupayogamayI upayoga svarUpa evo bheda paNa nahi. vastune jovAnuM vidhAna eka vakhata e pheravI nAMkhe - pAyAmAMthI - jaDamULamAMthI phera kare. kAraNa ke A je bhUla che te pAyAnI aMdaramAM che. ene zuM che? ene zemAM majA Ave che? tame hamaNAM kAraNazuddha paryAyanI vAta karo to jalaso AvI jAya, kAraNaparamAtmAnI vAta karo to majhA AvI jAya. ra) paNa kAraNa zuddha paryAya ane kAryazadva paryAya, kAraNa paramAtmA ane kArya paramAtmA e badhA paryAyanayanA viSayo che. aprayojanabhUta viSayo che ane enI aMdaramAM Akho prayojanabhUta trikALa akAraNa arama pAriNAmikabhAva chUTI jAya che. eno ene aMdAja ja Avato nathI. kAryanI apekSAe kAraNano upacAra Apyo che. have je vastu, anupacAra svarUpI che tene kyo upacAra lAgu paDe? je akAraNa che ene kayuM kAraNa lAgu paDe? tame tene kAraNa Apo cho tenuM akAraNapaNuM maTI jAya che.. samajAya che tame ene kAraNa kaho cho to enuM kAraNapaNuM maTI jAya che. 2) je spaSTa paryAyanayanA viSaya che temAM tene majA Ave che kAraNake emAM ene UMDe UMDe potAno paryAyanI mIThAzavALo bhAva poSAya che, eTale e vAtanI aMdaramAM mIThAza lAge che. paryAya to AvIne, e bhAve paNa enI mIThAzane e poSe che. bhAI e nizcayamAM to che ja nahi paNa vyavahAramAM paNa nathI. nizcayamAM eTale nathI ke jevo trikALa paramapArizAmikabhAva zuddha che evo bhAva e jANato nathI ane mAnato nathI ane vyavahAramAM eTale nathI, jevo bhAva che evo bhAva e kahetI nathI. che ne evI eka samajaNa che ke vyavahAra eTale evuM na hoya tevuM kahevuM. paNa te koI apekSAe vAta che. vyavahAra to ene kahIe ke jevuM hoya tevuM kahe te vyavahAra ane jevuM che tevuM che te nizcaya, jevuM che tevuM kahevuM te vyavahAra viparIta kahevAnI vAta ja nathI. jyAM sudhI jevuM che tevuM che nizcaya ane jevuM che tevuM kahe te vyavahAra. A jene nathI samajAtuM tene "Atmasiddhi' paNa nathI samajAtI. AtmasiddhimAM che "eka hoya traNakALamAM paramArathano paMtha, prere te paramArthane te vyavahAra saMmata" kyo vyavahAra saMmata - paramArtha kevo hoya che ke traNakALamAM eka paramArthano paMtha hoya che. te paramArthane je prere te vyavahAra saMmata. jevo paramArtha che tevo batAve te vyavahAra saMmata. paramArtha jevo che tevo na batAve ne vyavahAra paNa nathI. jevo paramArtha che tevo batAve te vyavahAra. have A to vyavahAramAM paNa nathI kahevAno artha to e che ke nizcayamAM to nathI ja nathI ja paNa jevuM svarUpa che tevuM tenA jJAnamAM AvyuM nathI. te vyavahAramAM paNa nathI ja nathI. eTale kharekhara to nizcayapUrvakano ja vyavahAra hoya che paNa kahevAto vyavahAra paNa ke jevuM svarUpa che evuM svarUpa to kamase kama kahe dravyano pAriNAmika ane paryAyano pAriNAmika bhinna bhinna che. ema to e jANe tyAre paryAyano utpAda dhavamAMthI nathI thAto ema to e jANe. paryAyano utpAda paryAyanA pariNAmikabhAvamAMthI thAya che ema to e mAne, to tenA jJAnamAM spaSTatA thatAM vastu jema che tema bhAsatA zraddhA tenuM kAma karI le che. mATe gurudevazrIe jevuM vastu svarUpa batAveluM che, jevuM vastasvarUpanuM spaSTIkaraNa je rIte karyuM che te rIte vastune samajIne vastuno svIkAra karIne jagatane sarva bhavya AtmAo tema jANe ane mAre tevI maMgala bhAvanA. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. gurudevazrInA pravacananA AdhAra(1) nizcayathI to paryAyanuM dravya bhinna, kSetrabhinna, kALa bhinna, bhAva bhinna. zuM kahyuM? jeTalAmAMthI paryAya utpanna thAya che eTalA pradeza bhinna che. dravyanA pradezathI e (paryAyanA) pradezano aMza bhinna che. che to asaMkhya pradeza paNa asaMkhya pradezamAMthI be prakAraH jeTalAmAMthI mokSamArganI paryAya utpanna thaI che te kSetra bhinna che, ane jeTalAmAM dhruva rahe che te kSetra bhinna che. . (zrI pravacana navanIta bhAga-1 peIja naM. 283) (2) nahIMtara to pradezaya kharekhara bhinna che. (havya-paryAyanA) | (zrI pravacana navanIta bhAga-1 peIja naM. 307) (3) e asaMkhya pradezamAM jeTalA kSetramAMthI paryAya utpanna thAya che eTaluM kSetra; ane A bAjunuM kSetra enAthI dUra che. paryAyanuM kSetra paNa dravyanA kSetrathI bhinna che !. AhA.. hA! jhINI vAta che! (zrI pravacana navanIta bhAga-2 peIja naM. 32) (4) e paryAya che to asaMkhyapradezI paNa e asaMkhya pradezamAM jeTalAmAM chellA aMzamAM vikRta ke avikRta-nirvikArI avasthA utpanna thAya che-e beyanuM kSetra bhinna che. AhAhA ! samajAya che kAMI? (zrI pravacana navanIta bhAga-2 peIja naM. 32). " (5) eka samayanI paryAya ane dhruva che to samIpa. enA asaMkhya pradezamAM jeTalA pradezamAMthI paryAya UThe che teTaluM kSetra ane teTalo bhAva; ane dhruva kSetra ane dhruvakSetrano bhAva-te banne bhinna-bhinna che. (zrI pravacana navanIta bhAga-2 peIja naM. 35) (6) e nirmaLa paryAya che tenuM kSetra paNa dravya-guNathI bhinna che. AhAhA...! paryAya jeTalA kSetramAMthI UThe che e paryAyanuM kSetra paryAya che. e paryAyanuM kSetra (juduM che) je guNanuM kSetra che te paryAyanuM kSetra nathI. AvI vAto have! samajANuM kAMI? . (zrI pravacana navanIta bhAga-3 peIja naM. 297) (7) AtmAnA asaMkhya pradeza che, emAM AkhiramAMthI-jemAMthI paryAya UThe che eTaluM kSetra bhinna gaNavAmAM Avela che. AhA... hA! AkarI vAta che. A civilAsamAM che bhAI ! che asaMkhya pradezaemAMnA AkhiranI utpatti, je utpatti che tenuM kSetra, dhruva kSetrathI bhinna gaNavAmAM AvyuM che. AhA... hA! jhINI vAta che prabhu! chellAmAM chellI sAra.. (zrI pravacana ratno bhAga-4 prathama AvRtti peIja naM. 253-254) (zrI pravacana ratno bhAga-4 dvItiya AvRtti peIja naM. 264265) (8) dUrano artha-kSetrathI bhinna. enuM kSetra ane AnuM kSetra bhinna-bhinna che. eTalAmAM paryAya utpanna thAya che e kSetra ane dhruvanuM kSetra beya bhinna che. " (zrI pravacana ratno bhAga-4 prathama AvRtti peIja naM. 258) ( zrI pravacana ratno bhAga-4 dvItiya AvRtti peIja naM. 269) (9) kharekhara to te bannenA kSetra paNa bhinna che. nizcayathI paryAyanuM kSetra trikALI dravyathI bhinna che. te bannenA bhAva bhinna che, kSetra bhinna che ne badhuM sattva paNa bhinna che. evI vAta che. ( pravacana ratnaciMtAmaNI bhAga-2 peIja naM. 47) Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 (10) nizcayathI joIe to je vItarAgI pariNAmanuM sattva che te caitanya sattvathI bhinna che. caitanya sattvanA pradezathI paryAyanI sattAnA pradeza bhinna che. (kalazAmRta bhAga-2 5. naM. 61 tA. 8-8-77 ) ( ( 11 ) cidvilAsamAM to ema lIdhuM che ke- nirmaLa paryAyanA pradeza bhinna che. asaMkhya pradeza maLelAM che paNa tenAM be bhAga che. AhAhA ! jIvadravyanA bhinna pradeza te caitanya svabhAve ja che. kSetra bhinna ane bhAva bhinna tema banne prakAre lIdhuM che. (kalazAmRta bhAMga-2 zloka naM. 50 tA. 9-8-77 ) (12) 52kSetra bhinna ane bhagavAna AtmAnI paryAyanuM kSetra bhinna che. paryAyanuM kSetra bhinna che ane dravyanuM kSetra bhinna che. juo ! syAdvAda vastunuM svarUpa ja AvuM che. asaMkhya pradezI svakSetra temAM je dravyarUpa bhAva te svakSetra ane paryAyarUpanuM kSetra te 52kSetra. bhagavAna AtmA jJAnamUrti to te kSetrathI bhinna che. AhAhA ! ANe to bahu lIdhuM! paryAyanuM kSetra ja bhinna che samajANuM kAMI ? I... paryAyanuM kSetra te ja 5kSetra che. (nATaka samayasAra pra. naM. 155 tA. 7-9-71 ) (13) asaMkhya pradezamAM be bhAga paDe che- dravya e paryAya nahIM ane paryAya te dravya nahIM. kharekhara to nirmaLa paryAyanA pradezo ( aMzo ) paNa (dhruva AtmAthI ) judA che. (pravacana ratnAkara bhAga-6 peIja naM. 371 ) (14) dravyaguNa ne paryAya vacce pradezabheda hoto nathI... ema je zAstramAM kahevAmAM Ave che teno artha evo che ke- bIjA dravyonA pradezathI tenA pradezo judA pADavA hoya tyAre teonA pradezo ekarUpa ja che ema kahevAmAM Ave che. ( (pU. gurudevazrInI rAtricarcA tattvacarcA peIja naM. 17) (15) zakita aura zakitavAna koI bhinna-bhinna nahIM hai, usake pradeza bhinna nahIM. zakita aura dravya-jo zakitavAna usake pradeza bhinna nahIM. AhAhA! ye paryAya ke pradeza bhI dravya-guNase bhinna hai. ( zrI pravacana navanIta bhAga-4 / peIja naM. 55-56) (16)nizcayase to jo mokSamArgakI nirmala paryAya hai vo dravya ke AlaMbanase (pragaTa hotI hai usakA kSetra bhinna hai). sUkSma hai bhagavAna ! yahu anubhava kI jo paryAya hai usa paryAyakA kSetra aura dravya, guNa kA kSetra varSa donoM bhinna hai. are.. aisI bAta hai! samajameM AyA ? bhedavijJAnakI bAta bahuta sUkSma hai, bhAI! eka samayameM anaMta guNakI paryAya uchalatI hai nAma utpanna hotI hai. vahu paryAya utpanna hotI hai usakA kSetra aura dravya guNakA kSetra donoM bhinna ginanemeM AyA hai. AhAhA! paryAya kA kSetra paryAya hai, paryAya kI zakti paryAya hai, paryAya paryAya ke kAraNase haidravya guNa se bhI nahIM. bhedajJAna sUkSma (OM) bApu! sarvajJa paramezvara ke alAvA yaha bAta kisIne dekhI nahIM aura kalpita bAteM saba banAI, AhAhA ! yaha to sarvajJa 52mezvarane vItarAga devane jo AtmA dekhA vaha kahate hai. ( zrI pravacana navanIta bhAga-4 peIja naM-92) Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16) (17) asaMkhya pradezameM anaMtaguNa (hai). pratyeka (guNakI ) paryAya bhinna-bhinna hai. Isa paryAyakA lakSa choDakara, (mAtra ) u52kI (paryAyakA ) lakSa choDanA aisA nahIM. aMdara ke pradezameM paryAya hai, una sabakA lakSa choDakara, aMdara dhruva bhagavAna hai, dhruvakI dhArA hai (usakA lakSa karanA ). AhAhA! bhagavAna AtmA varUpa jo aMdara vastu hai, eka samayakI paryAya asaMkhya pradezameM upara hai, usase aMdara dhruvapanA bhinna hai. usa dhruvakI aura paryAyako vartamAnameM gaharAImeM le jAnA. AhAhA! ekatAkA artha? dhruva aura paryAya eka ho jAtI hai aisA ekatAkA artha nahIM. paryAya usa aura jhukatI hai to ekatA kahane meM AtI hai. (pravacana navanIta bhAga-4 peIja naM-336) ( 18 ) ( AtmA ke ) asaMkhya pradeza hai. pratyeka pradezameM paryAya bhinna u52 hai. samajameM AyA? eka poInTameM paryAyakA kSetra bhinna hai ( aura ) dhruvakA kSetra bhinna hai. AhAhA ! yaha to alaukika bAteM hai. bhagavAna ! (pravacana navanIta bhAga-4 peIja naM. 335 ) (19) "paryAyakA pradezasya paryAyakA kAraNa hai." AhAhA! samyagdarzana Adi dharmakI nirmala paryAya utpanna huI, usakA pradeza bhinna hai. asaMkhya pradezameM vakA pradeza bhinna (aura ) paryAyakA pradeza bhinna hai. AhAhA ! jitane kSetramerse nirmala paryAya utpanna hotI hai, Itane pradeza bhinna ginanemeM Ape hai. paryAyakA kAraNa vahu pradeza hai. dhruva pradeza (paryAyakA kAraNa ) nahIM aisA kahate hai. AhAhA ! samajameM AyA ? dhravakA pradeza sUkSma hai, paryAya kI utpattineM vakA kSetra kAraNa nahIM. paryAyakA kSetra paryAyakA kAraNa hai, AhAhA! gajaba bAta karate hai na ! yaha gRhastha paMDitakA likhA huA hai. AhAhA! (pravacana navanIta bhAga-4 peIja naM. 492) (20) 52nA dravya-kSetra-kALa-bhAva to judAM che ja, paNa enI paryAyano aMza je UThe jeTalA aMzamAMthI eTalA pradezo paNa, dravya-AtmAnI apekSAe judA che. ( zrI pravacana ratno bhAga-5 peIja naM. 211) (21) e pragaTa paryAya ane vastu (Atmadravya) benI sattA-pradeza bhinna che tethI tenI (bannenI) sattA bhinna che. AhA...! hA... ! AvI vAta che. (zrI pravacana ratno bhAga-5 peIja naM. 212) (22) AMDhI to vikAramAM lIdhuM che. paNa nirvikArI pariNati thAya, enAya pradeza judA che. kema ke be bhAva thayAne ! eka dhruva bhAva che ane eka pariNati bhAva che. be bhAva thayA mATe beya bhAvanA pradeza judA che. zuddha pariNatinAya pradeza judA che. (zrI pravacana ratno bhAga-5 peIja naM. 191 ) (23) e "cidvilAsa" mAM Ave che. "cidvilAsa" mAM ema kahyuM ke nirmaLa pariNatinA pradeza bhinna che ne dravyanA pradeza bhinna che. nirmaLa pariNatI te paryAya che ane dravya che te dhruva che. samajANuM sis... (zrI pravacana ratno bhAga-5 peIja naM. 182 ) Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpa pratyakSa daMmaNamalo dhmmo| kI dharmanuM maLa samyagdarza che. saMvata 2063 varSa-2 aMka-2 October A.D. 2007 SHCHEN zAzvata sukhano mArga darzAvatuM.mANis page ane kAraNazuddhapacayana nAnopayoganAM prakAro; temAM upAdeyarUpa svarUpa pratyA sahajajJAnanuM varNana [zrI niyamasAra' gAthA 11-12 tathA tenI TIkA upara pUjya gurudevazrInuM pravacana | (saLaMga pravacana . 6) bhagavAna zrI kuMdakuMdAcAryadeve raceluM A niyamasAra" mahA alaukika zAstra che. temAM adhyAtmanA ghaNA UMDA bhAvo bharyA che ane TIkAkAra zrI paDAprabha munirAje paNa sUthama rahasyo kholIne AtmAnA paramasvabhAvane prakAzita karyo che. dasamI gAthAmAM AtmAnA upayoga lakSaNanuM varNana karatAM svabhAvazAnopayoganA kAraNa" ane "kArya evA be prakAra batAvyA ane temAMthI kAraNasvabhAvazAnopayogane paramapariNAmikabhAve raheluM trikALanirUpAdhirUpa sahajajJAna" kahIne alaukika varNana karyuM. tenuM ghaNuM vivecana thaI gayuM che. have, vaLI 11-12mI gAthAmAM upayoganA bhedonuM varNana karatAM A sahajajJAnane ja kAraNasvabhAvajJAnopayogane ja) "svarUpapratyakSa tarIke varNavaze, temaja tene "mokSanuM mULa" ane "upAdeya' kahIne te sahajajJAnanA vilAsarUpe AtmAnI bhAvanA karavAnuM kaheze. AmAM paNa adbhuta vAta Avaze. juo! mULa gAthA kevalamiMdiyarahiyaM asahAyaM taM sahAvaNANaM ti| saNNANidaraviyappe vihAvaNANaM have duvihN||11|| okaTobara, 2007 ] Atmadharma : Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saNNANaM caubheyaM madisudaohI taheva maNapajaM / aNNANaM tiviyappaM madiyAI bhedado ceva // 12 // asahAya, IjivihIna, kevaLa, te svAbhAvika zAna che; sujJAna ne ajJAna-ema vibhAvazAna dvividha che. mati, zruta, avadhi, mana:paryaya-bheda che sujJAnanA; kumati, kuzvata kuavadhi-e traNa bheda che azAnanA. anvayArtha ? je (Ana) kevaLa, iniyarahita ane asahAya che te svabhAvazAna che; samyajJAna ane mithyAzAnarUpa bheda pADavAmAM AvatAM vibhAvazAna be prakAranuM che. (ahIM vibhAvajJAnane jema be prakAranuM kahyuM che, tema svabhAvajJAnane paNa kAraNa ane kArya-evA be prakAranuM varNavIne TIkAkAra adbhuta vAta samajAvaze.) : "samyajJAna ara bhedovALuM che : mati, zrata, avadhi tathA mana:paryaya; ane ajJAna -mithyAzAna) mati AMdi (kumati, kuzruta ane vibhaMga)nA bhedathI traNa bhedavALuM che." mati, zruta, avadhi ane mana:paryaya-cAra jJAna samyaka hovA chatAM hajI adhUrA che ne AvaraNa sahita che, tethI temane vibhAvazAna kahela che ane kumati, kuzruta ane vibhaMga-traNa jJAna to viparItarUpa ja che, tethI temane vibhAvazAna kahela che. jemAM indriyonuM avalaMbana nathI, karmonuM AvaraNa nathI, paranI sahAya nathI evuM ekaluM asahAya-nirapekSa jJAna te svabhAvazAna che. A svabhAvazAna parama mahimAvaMta che! tenuM varNana karatAM "kAraNa ane "kArya baMne sAthe ne sAthe ja rAkhIne TIkAkAra adbhuta vAta kare che ? je upAdhi vinAnA svarUpavALuM hovAthI kevaLa(-ekaluM; nirbheLa; zuddha) che, AvaraNa vinAnA svarUpavALuM hovAthI krama, indriya ane deza-kALAdi) vyavadhAna -ADa; paDado; aMtara; AMtaruM; vina) rahita che, eka eka vastumAM nahi vyApatuM hovAthI (-samasta vastuomAM vyApatuM hovAthI arthAt samasta vastuone eka sAthe jANatuM hovAthI) asahAya che, te kAryasvabhAvazAna che. kAraNazAne paNa tevuM ja che." jIvanuM lakSaNa upayoga che. tenA bhedonuM A varNana che. A dehathI judo caitanyamUrti arUpI AtmA anAdi-anaMta vastu che. tenuM upayoga lakSaNa paNa anAdi-anaMta che. te upayogano "kAraNasvabhAvajJAna' nAmano eka prakAra che. Atmadharma [ okaTobara, 2007 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te paNa anAdi-anaMta che. te AtmA sAthe trikALa ekarUpa varte che. tenA AdhAre kevaLajJAnarUpa kAryasvabhAvajJAna pragaTe che. te sAdi-anaMta che. - ahIM kahe che ke jevuM kAryasvabhAvajJAna che, tevuM ja kAraNasvabhAvajJAna che. joke kAryajJAna te sAdi-anaMta che ne kAraNazAna to anAdi-anaMta che. e rIte temAM phera che chatAM jevuM "zuddha kArya" pragaTyuM tevuM ja tenuM "zuddhakAraNa" trikALa varte che-ema oLakhavA mATe ahIM "kAryasvabhAvajJAna jevuM ja kAraNasvabhAvajJAna che ema kahyuM che. e rIte zuddha kArya uparathI tenA kAraNanI oLakhANa karAvI che. kevaLajJAna te to kAryasvabhAvajJAna che. te navuM pragaTe che. te kevaLajJAnarUpa kArya zemAMthI pragaTyuM?-to kahe che ke te kArya jevuM ja eka kAraNasvabhAvajJAna che, temAMthI ja te kArya pragaTe che. juo! A AtmAnA svabhAvakAryanuM kAraNa! kevaLajJAnarUpa je svabhAvakArya thayuM tenuM kAraNa koI nimitta to nahi, vyavahAraratnatrayano rAga te paNa kAraNa nahi ane matizrutajJAnarUpa je pUrva paryAya te paNa paramArtha kAraNa nahi; paNa AtmAnI sAthe trikALa vartatuM evuM je kAraNasvabhAvajJAna te ja kevaLajJAnanuM paramArtha kAraNa che. temAM ja lInatAthI kevaLajJAna thAya che. mATe kahyuM ke jevuM kAraNa svabhAvajJAna che tevuM ja kAraNa jJAna che. juo! ahIM kAraNa jevuM kArya che' ema na kahetAM "kArya jevuM kAraNa che ema kahyuM kemake kArya vyakta-pragaTa che, te pragaTa dvArA apragaTa-zaktirUpa kAraNa oLakhAvavuM che. kArya uparathI kAraNa oLakhAve che. kevaLajJAnarUpI kArya pragaTe cheto samaja ke aMdaramAM tevA ja sAmarthyavAnuM kAraNa paDyuM che! jevuM kArya pragaTyuM tevuM ja tenuM kAraNa AtmAmAM varte che. tArA AtmAmAM kevaLajJAnanuM kAraNa atyAre paNa varte che. te kAraNanuM avalaMbana levAthI kArya pragaTI jAya che. sAmAnyarUpe lokone kevaLajJAnarUpa kAryano to mahimA Ave che paNa te kevaLajJAnarUpa kArya thavAnuM kAraNa atyAre potAmAM paDyuM che, te temanA lakSamAM AvatuM nathI, tethI bAhyakAraNomAM vyartha phAMphA mAre che! jo aMtaramAM dhruva upayogarUpa kAraNasvabhAvajJAnane lakSamAM laIne tene ja kAraNapaNe svIkAre to te kAraNanA avalaMbane kArya thayA vinA rahe nahi. A "kAraNa" trikALa che, paNa te kAraNane kAraNapaNe svIkAranAruM kArya" to sAdi che. kAraNanI siddhi kAryathI che eTale ke kArya thatAM kAraNanI siddhi thAya che. kAraNa navuM okaTobara, 2007 ]. Atmadharma Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI thatuM paNa te 'kAraNanI siddhi' navI thAya che, kAraNanI prasiddhi-oLakhANa navI thAya che. jyAM sudhI kAraNanA Azraye kArya pragaTa karyuM nathI, tyAM sudhI kAraNanI oLakhANa (- prasiddhi) thaI nathI. kAraNanA avalaMbane jeNe kArya pragaTa karyuM tene ja kAraNanI kharI oLakhANa ane prasiddhi thaI. 'kAraNa' zabda ja 'kArya'ne sUcave che arthAt 'kAraNa' evuM nAma 'kArya'nI apekSA rAkhe che. eTale jyAM kArya thayuM che, tyAM ja kAraNanI siddhi thaI che. ahIM 'kArya' kahetAM ekaluM kevaLajJAna na levuM paNa svabhAvanA Azraye jyAM sabhyajJAna thayuM tyAM ja kAryanI zarUAta thaI gaI che. samyajJAnarUpa kArya thatAM ja dharmIne bhAna thayuM ke aho! mAruM kAraNa to mArAmAM ja che. pahelAM paNa mArAmAM Avo kAraNarUpa svabhAva to hato paNa mane tenuM bhAna na hatuM ne meM tenuM avalaMbana na lIdhuM tethI kArya na thayuM. have mane bhAna thatAM A kAraNanA mahimAnI khabara paDI....aho! kevaLajJAnanuM kAraNa thAya evI aciMtya zakti AtmAmAM sadAya vartI ja rahI che. AtmAno koI aciMtya mahimA che! zuddha caitanyataraMga mArA svabhAvamAM sadA UchaLI rahyA che! A rIte AtmAno aciMtya mahimA samajatAM temAM ekAgratAthI samyagdarzana-jJAna-cAritra thaI jAya che, te apUrva dharma che. AtmA anAdi-anaMta vastu che. upayoga tenuM lakSaNa che, te paNa anAdi-anaMta che tathA te upayoga zuddha taraMgapaNe sadAya vartamAna varte che, tenuM nAma kAraNasvabhAvajJAnopayoga che. temAMthI je kevaLajJAna pragaTe che te kAryasvabhAvajJAnopayoga che. upayoga je jIvanuM lakSaNa che' ema kahetAM A baMne upayoga temAM AvI jAya che. ahIM TIkAkAra kahe che ke jevuM kAryazAna che, tevuM ja kAraNajJAna che--Ama kahIne kArya-kAraNanI adbhuta saMdhi batAvI che. 230 'kAryazAna' eTale 'kevaLajJAna'. te kevuM che?-ke te kAryasvabhAvazAnamAM krama nathI indriyonuM avalaMbana nathI, aMtarAya ke AvaraNa nathI tathA alpajJatA nathI. aho! kevaLajJAnanA sAmarthyanI zI vAta!! eka pachI eka padArthone jANe evo krama tenAmAM nathI. te badhuM eka sAthe-akrame jANe che. tene indriyonI sahAya nathI te atIndriya che. te koIpaNa bIjAnI sahAya vagara svayaM ja jANatuM hovAthI asahAya che--svAdhIna che. tene koI karmonuM AvaraNa ke aMtarAya nathI. tenAmAM rAgAdi vibhAva nathI temaja amukane jANe ne amukane na jANe--evI alpajJatA paNa tenAmAM nathI. AvuM aciMtya mahimAvaMta kAryasvabhAvajJAna che ane kAraNajJAna paNa tevuM ja che. Atmadharma 4 ] [ okaTobara, 2007 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevaLajJAnarUpI kArya thayuM te atIniya che; to tenuM kAraNa paNa tevuM ja-atIndriya che. kevaLajJAna AvaraNa vinAnuM che to kAraNazAna paNa trikALa AvaraNa vinAnuM che. kevaLajJAnano kadI (-pragaTyA pachI) viraha nathI tema kAraNajJAnano kadI (-traNa kALamAM) viraha nathI. kevaLajJAnamAM krama nathI tema kAraNazAnamAM paNa kama nathI. kevaLajJAnamAM indriyonuM avalaMbana ke paranI sahAya nathI tema kAraNajJAnamAM paNa koInuM avalaMbana ke sahAya nathI. kevaLajJAna eka sAthe sarvane jANe che tema kAraNajJAnamAM paNa tevuM ja sAmarthya che. A rIte, kevaLajJAnarUpa kAryasvabhAvajJAnanuM jevuM sAmarthya che tevuM ja aciMtya sAmarthya kAraNasvabhAvajJAnamAM trikALa che ne te kAraNajJAna AtmAmAM trikALa che. aho! jyAM kAryanI vAta Ave tyAM kAraNa paNa AvuM ja batAvatA jAya che. jeNe AvA aciMtya mahimAvaMta atIndriya asahAya zuddha kAraNasvabhAvazAnano nirNaya karyo-svIkAra karyo tene bIjA koI paranA Azraye potAnuM jJAnakArya thavAnI miththAbuddhi rahetI nathI. . kevaLajJAna te kAryasvabhAvazAna che, teno aciMtya mahimA che ane kAraNa jJAna paNa tevuM ja che. kevaLajJAnarUpa kArya to navuM pragaTaze paNa te kevaLajJAna pragaTyA pahelAM ja tenA kAraNarUpa svabhAvajJAna atyAre ja mArAmAM vartI rahyuM che-ema dharmI jANe che. kevaLajJAna pragaTaze te zemAMthI Avaze? zuM nimitta kAraNomAMthI Avaze? nA; A mATe te kharekhara kAraNa nathI. * zuM vyavahAraratnatrayanA rAgamAMthI kevaLajJAna Avaze? nA, mATe te paNa kharuM kAraNa nathI. che. zuM pUrvanI alpajJa paryAyamAMthI kevaLajJAna Avaze?nA, mATe te paNa kharuM kAraNa nathI. kAraNasvabhAvajJAna AtmAmAM trikALa che, temAMthI ja kevaLajJAnarUpa kArya AvavAnI tAkAta che, te kAraNanA avalaMbane ja kArya thAya che. mATe, te ja kharuM kAraNa che. AvA sAmarthasvarUpe AtmAne dRSTimAM-zraddhAmAM levo te samyagdarzana che; tenuM jJAna te samyajJAna che ne temAM lInatA, te samyaphacAritra che, A ja muktino paMtha che. A sivAya bahAranA bIjA koI kAraNathI mukti thavAnuM jeo mAne che, teo | saMsAranA ja mArgamAM UbhA che; teo muktinA paMthane jANatA paNa nathI. AtmAno upayoga jJAna ane darzana evA be prakArano che. temAMthI jJAnanA prakAronuM varNana cAle che. okaTobara, 2007 ] Atmadharma Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je svabhAvarUpajJAna che te kArya ane kAraNa-ema be prakAranuM che. kAryasvabhAvajJAna te to kevaLajJAna che, te jJAna upAdhi vinAnuM che, ekaluM zuddha ekarUpa che, karmanA AvaraNa vinAnuM che, krama vagara jANanAruM che, indriyonuM nimitte temAM nathI, deza-kALano aMtarAya tene nathI, koInI tene sahAya nathI ane kAraNajJAna paNa tevA ja sAmarthyavALuM che. [kAraNajJAna paNa tevuM ja che.] "zAthI?-nija paramAtmAmAM rahelAM sahajadarzana, sahacAritra, sahajasukha ane sahajaparamacinzaktirUpa nija kAraNasamayasAranAM svarUpone yugapad jANavAne samartha hovAthI tevuM ja che." kAryajJAna to te (ukta) sahajacatuSTane jANe che ne kAraNajJAnamAM tene jANavAnuM sAmarthya che, mATe te kAraNajJAna paNa kAryajJAna jevuM ja che. joke kAryajJAnanI jema kAraNajJAna paNa jANavAnuM pragaTa kArya nathI karatuM paraMtu tenAmAM tevuM kArya pragaTavAnI tAkAta bharelI che, te batAvavA mATe ahIM tene "kAryajJAna jevuM kahI dIdhuM che. ' zrotA -vasthanuM jJAna to AvaraNavALuM ne kramavALuM ja hoya che? pUjya gurudevazrI -chavAsthane je AvaraNa che te kAryajJAnamAM (-vibhAvarUpa kAryajJAnamAM) che, tene kAraNajJAnamAM AvaraNa nathI. e ja pramANe je krama che te kAryamAM che, kAraNajJAnamAM krama nathI. indriyonuM nimitta, parokSapaNuM vagere paNa kAryajJAnamAM che. kAraNajJAnamAM indriyonuM nimitta ke parokSapaNuM vagere nathI. aho! chaghasthadazA vakhate paNa kevaLajJAna jevuM ja sAmarthya kAraNasvabhAvajJAnamAM che. AvA sAmarthyanI pratIta karIne, tenI sanmukha pariNamatAM pariNamatAM jevuM kAraNa che tevuM ja kArya pragaTI jAya che eTale ke kevaLajJAna thAya che. saMsAradazA vakhate paNa kAraNasvabhAvajJAnane koI vighna nathI ane jeNe AvA kAraNanuM avalaMbana lIdhuM tene kevaLajJAnarUpa kArya thavAmAM vacce vidana AvatuM nathI. "Ama [kAraNarUpa tathA kAryarUpa evA zuddha jJAnanuM svarUpa kahyuM." temAM je kAraNasvabhAvajJAna che te nizcayanayano viSaya che, dravyadRSTino viSaya che ane kAryajJAna che te vyavahAranayano viSaya che. jene kAryasvabhAvajJAna UghaDI gayuM che tene potAne kAMI vyavahAranaya hoto nathI; Atmadharma [ okaTobara, 2007 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa bIjo jIva jyAre te kAryane lakSamAM lya tyAre tene vyavahAranaya hoya che ane jyAre potAnA kAraNasvabhAvazAnane lakSamAM dhe tyAre tenuM jJAna aMtarUsvabhAva tarapha vaLeluM hoya che eTale tene nizcayanaya hoya che. nizcayanayanuM je joya che te ja kharekhara kevaLajJAnanuM kAraNa che ane je vyavahAranayanuM zeya che te kharekhara kevaLajJAnanuM (ke samyagdarzanAdinuM paNa) kAraNa nathI. kAraNasvabhAvajJAnanA avalaMbane jyAM kevaLajJAna pragaTyuM, tyAM kAraNa ane kArya baMne sarakhA thayA arthAt kAraNamAM jevuM sAmarthya hatuM tevuM paripUrNa sAmarthya kAryamAM paNa pragaTI gayuM. AvA kAraNasvabhAvanI pratIti te samyagdarzana che. samakitIne nirvikalpa AnaMdanA vedana sahita AvA kAraNasvabhAvanI pratIti thaI gaI che. pachI te kAraNamAM jema jema ekAgratA vadhatI jAya che tema tema AnaMdanuM vedana paNa vadhatuM jAya che. e rIte kAraNanI sanmukha thaIne ghaNA AnaMdamAM jhUlatA jhUlatA mahAmunibhagavAne A racanA karI che. vAha! vItarAgI munionA mukhamAMthI amRta jharyA che!! juo! A zrI gaNadharAdi saMtonI paraMparAthI AvelI vAta!! saMtoe aMtaranA koI aciMtya sUkSma rahasyo kholyAM che. koIne vizeSa na samajAya to sAmAnyapaNe ema mahimA karavo ke "aho! mArA svabhAvanA koI aciMtya mahimAnI A vAta che. mArA AtmasvabhAvano aciMtya mahimA saMto samajAvI rahyA che!' A rIte sAMbhaLatAM svabhAvanuM bahumAna lAvaze...te paNa khyAla thaI jaze. aho! AtmAno svabhAva ekeka samayamAM pUro pUro ne pUro! dareka samaye AtmA potAnA svabhAva-sAmarthyathI paripUrNa birAjI rahyo che! AvA nijasvabhAvanA sAmarthyano vizvAsa karIne teno ullAsa karavo te mokSanuM kAraNa che. jIvane jyAM svabhAva taraphano ullAsa jAgyo tyAM vikAra taraphano ullAsa raheto nathI eTale vikAranA uchALA zamI jAya che. saMsAra taraphano utsAha tUTI jAya che ne svabhAva tarapha tenA utsAhano vega vaLI jAya che. Avo ullasita vIryavAna jIva alpakALamAM ja mokSa pAme che. aho! kevaLajJAnarUpI kArya pragaTavAnA AdhArabhUta kAraNasvabhAvajJAna AtmAmAM | sadAya svarUpa pratyakSapaNe vartI ja rahyuM che. okaTobara, 2007 ] Atmadharma Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3). A vAta kyAMthI nIkaLI? kAraNanA Azraye siddhadazArUpa kAryane sAdhatAM-sAdhatAM sAdhaka saMtonA AtmAmAMthI A vAta nIkaLI che. jaMgalamAM vasatA ne AtmAnA AnaMdamAM jhUlatA muninA aMtaramAMthI A rahasya nIkaLyAM che. aMtarUnA adhyAtmanA UMDANamAMthI A pravAha vahyo che. aMtasvarUpanA anubhavane munioe prasiddha karyo che. taddana nikaTapaNe kevaLajJAna sadhAI rahyuM che, tyAM te kAryane sAdhatAM-sAdhatAM tenA kAraNano aciMtya mahimA karyo che ke aho! A amArA kevaLajJAnanuM kAraNa!! aMtamAM zakti sAthe vyaktinI saMdhi karIne, kAraNa sAthe kAryanI saMdhi karIne munionA AtmAmAMthI siddhapadane sAdhatAM-sAdhatAM A raNakAra UThyA che! aho! siddhapadanA sAdhaka munionI zI vAta!! alaukika adhyAtmanAM ghaNAM rahasyo temanA anubhavanA UMDANamAM bharyA che! bahAra to amuka Ave. aMtaranA UMDANamAMthI alaukika rahasyo munioe bahAra kADhyAM che. A aMtarnI adbhuta vAta che!! trikALa kAraNasvabhAvarUpa jJAnanI pratIta karatAM sAdhakadazArUpa kArya pragaTI jAya che ane tenuM pUruM kArya to kevaLajJAna che. trikALa vartatuM svarUpa pratyakSa jJAna che te ja kevaLajJAnanuM abhedakAraNa che. te brahmasvarUpa che ne temAM aMtarmukha thavAno A upadeza che, tethI A "brahmopadeza' che. kevo che A brahmopadeza'?-ke saMsAranuM mULa chedI nAMkhanAra che. je jIva A brahmasvarUpa AtmasvabhAvane jANIne temAM aMtarmukha thAya che, teno saMsAra chedAI jAya che. vedAMtavALA je "advaita brahma kahe che tenI A vAta nathI. vizeSa vagaranuM ekAMta advaitasAmAnya te to sasalAnA zIMgaDAnI jema asatuM hovAthI mithyA che. ahIM to paryAyane aMtarmukha karIne vizeSa sahitanA sAmAnyanI koI aciMtya vAta che. je kArya thayuM te vizeSa che ne tenuM je ekarUpa kAraNa che te sAmAnya che. e rIte sAmAnya-vizeSanI ekatArUpa anekAMta vastusvarUpa che. kevaLajJAnanA AdhArabhUta je kAraNasvabhAvajJAna che tene "paramapariNAmikabhAvamAM sthita' kahyuM che. kevaLajJAna te kSAyikabhAvamAM sAdi-anaMta sthita che ne A kAraNasvabhAvajJAna paramapAriNAmikabhAvamAM anAdi-anaMta sthita che. - ahIM koI ema kahe ke jema krodhAdikane karmanA udayanI apekSAe to audayikabhAve kahyA ane bIjAnI apekSA vinA tene pariNAmikabhAve kahyA tema ahIM paNa karmanA kSayanI apekSAe to kevaLajJAna'ne kSAyikabhAve kahyuM ne nirapekSadRSTithI tene ja "pAriNAmikabhAve 8 ] Atmadharma [ okaTobara, 2007 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthita sahajajJAna kahyuM--ema to nathI ne? teno khulAso--nA; je sahajakAraNasvabhAvarUpa jJAna che te to trikALanirupAdhirUpa che ne te to pAriNAmikabhAve sadAya varte che, teno kadI viraha nathI ane kevaLajJAna to navuM pragaTe che, pahelAM teno viraha hato. kAraNasvabhAvajJAnanuM pahelAM bhAna na hatuM, te apekSAe teno viraha kahevAya chatAM tyAre paNa teno kAMI abhAva na hato. kAraNajJAnane to svarUpapratyakSa kahyuM che. kevaLajJAnane svarUpapratyakSa nathI kahyuM paNa sakalapratyakSa kahyuM che. A rIte 'kaivaLajJAna' te ja 'kAraNasvabhAvajJAna' nathI ema samajavuM. jJAnano je trikALapratyakSasvabhAva che tene ahIM svarUpapratyakSa sahajajJAna athavA kAraNasvabhAvajJAna kahIne oLakhAvyo che. A 'kAraNasvabhAvajJAna' to badhAya jIvomAM trikALa vartI ja rahyuM che. jevA zrI siddhabhagavaMto lokAgra birAjamAna che tevA ja bhava-lIna saMsArIjIvo che arthAt "sarva jIva che siddha-sama"--ema kahyuM che. temAM to zakti apekSAe kahyuM che. kAMI siddhabhagavaMtonI mAphaka pUrNa jJAna-AnaMdarUpa siddhadazA saMsArIjIvone pragaTa nathI. paraMtu A je kAraNasvabhAvajJAna' che te to badhAya jIvone sadAya vartI ja rahyuM che, te kAMI navuM nathI thatuM; paNa tenA Azraye samyagmAna navuM pragaTe che. trikALajJAnasvabhAva zuddha che ne tenA Azraye thatuM kevaLajJAna paNa zuddha che. eka kAraNarUpe zuddha che ne bIjuM kAryarUpe zuddha che. A zuddha jJAno kevAM che?-ke AnaMda-dAtA che. temAM kAryarUpa kevaLajJAna te to sAdi-anaMta AnaMda-dAtA che ne anaMtacatuSTayane sAdi-anaMta bhogavanAruM che tathA kAraNarUpa jJAna anAdi-anaMta AnaMdadAtA che, (arthAt) trikALa AnaMda sAthe ekameka che, sahajacatuSTaya sahita ja sadA zobhI rahyuM che. je anaMta AnaMda-dAtAra kevaLajJAna pragaTyuM te to mahimAvaMta che paNa te kevaLajJAna kyAMthI pragaTyuM?-ke kAraNasvabhAvajJAnamAMthI. mATe, kharo mahimA kAraNano che. nIcalI dazAmAM kevaLajJAna to hotuM nathI paNa kAraNajJAna hoya che, ne te kAraNano mahimA karIne temAM lIna thatAM kevaLajJAna khIlI jAya che. ajJAnI ekalI paryAyano mahimA karIne bAhya kAraNonI zodhamAM rokAya che; paNa kevaLajJAna pragaTavAnA AdhArarUpa je trikALI kAraNajJAna potAnA svabhAvamAM vartI rahyuM che tenAM mahimAnI tene khabara nathI. jo potAnA kAraNasvabhAvano mahimA Ave to tenA jore zuddhakArya pragaTe ne bAhyakAraNonI dRSTi chUTI jAya. okaTobara, 2007 ] Atmadharma [ 9 34) Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevaLajJAna thayA pahelAM paNa potAmAM je dhruva kAraNarUpa svabhAva che tenI pratIta karavI te samyagdarzana che; ne pachI te kAraNano mahimA karIne temAM ekAgratAnuM jora detAM kevaLajJAna khIlI jAya che. AtmAnA svabhAvane oLakhe to ja teno kharo mahimA Ave. oLakhANa vagara AtmAnuM bahu mAhAbhya prathama to zuM Ave?? AtmA zuM? tenA guNa zuM? teno svabhAva zuM? enI jema-jema oLakhANa thAya, tema-tema teno mahimA Ave. jema bharavADanA hAthamAM savAlAkhanI kiMmatano cakacakato hIro Ave paNa oLakhANa vagara to tene teno zuM mahimA Ave? te to tene sAro-majAno kAcano kaTako mAnIne bakarInI Doke bAMdhI de. paNa jyAM jhaverI batAve ke are! A to UMcI jAtano savAlAkhano hIro che! to enI kiMmata jANatAM tene teno mahimA Ave che. tema ahIM bharavADa eTale ajJAnI-mithyAdeSTijIva, tenI pAse mahAkiMmatI caitanya-ratna che, paNa oLakhANa vagare teno yathArtha mahimA Avato nathI eTale te to bakarInI DokanI mAphaka zubhAzubharAgamAM ja caitanya-ratnane bAMdhe che. paNa, bhedajJAnI-jhaverI tene samajAve che ke are mUDha! bharavADa jevA! A tAruM caitanya-ratna zubhAzubharAga jeTaluM nathI. tAruM caitanya-ratna to jJAna, AnaMda, prabhutA vagere anaMta RddhithI bhareluM che, upazAMta-rasanAM mojA temAM UchaLe che, caitanyanI prabhA temAM camake che, temAMthI atIndriya-prakAzanA kiraNo chUTe che! AvuM jyAM bhAna thayuM tyAM teno apAra mahimA Avyo ke aho! AvuM mAruM caitanya-ratna!! Avo mahimA AvatAM te potAnA caitanya-ratnane rAga sAthe bAMdhato nathI eTale ke rAgamAM ekAgratA karato nathI paNa pote potAnA svabhAvamAM ja ekAgra thAya che. A rIte AtmAnuM svarUpa jANe to teno kharo mahimA Ave ne temAM ekAgra thaIne mukti pAme. AtmA vartamAna paNa paripUrNa svabhAvathI bharelo che teno mahimA AvyA vagara koI jIvane samyagdarzana-jJAna-cAritra ke mokSarUpI kArya pragaTe nahi. mATe, ahIM saMto AtmAnuM svarUpa oLakhAve che ke he bhAI! tArA AtmAno svabhAva koI samaye adhUro nathI, vartamAna paNa paripUrNa svabhAva che, mATe teno ja mahimA lAvIne temAM aMtarmukha thA! tenA upara jora Apa eTale ke tenI ja pradhAnatA kara, tene ja mukhya kara, tenuM ja avalaMbana kara, teno ja Adara kara, teno ja Azraya kara, temAM ja utsAha kara, emAM ja tatpara thA, tenI ja ArAdhanA kara, tenuM ja dhyAna kara! tAro A svabhAva sarvazaktimAna prabhu che, tene koI dabAvanAra nathI, temAM koI naDatara nathI, 10]. Atmadharma [ okaTobara, 2007 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene kALa ke karmo AvarI zakatA nathI, anAdi-anaMta jyAre jo tyAre vartamAna ja te pUro che, koI samaye vartamAnamAM te pUro nathI--ema nathI. tuM je samaye aMtarmukha thaIna AvA tArA AtmasvabhAvane pakaDa te samaya tAro potAno che, te sva-samaya che! AtmAmAM dareka samaye paripUrNatA paDI che. puruM kArya pragaTAvavA mATe AtmAmAM vartamAna pUruM kAraNa nathI--evuM koI kSaNe banatuM nathI. pUruM kAraNa' dareka samaye vidyamAna che, te kAraNanA svIkArathI kArya pragaTI jAya che. juo! A aMtaranA kAraNa-kAryanI sRSTi!! AtmAnA kAraNasvabhAvamAMthI samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa kAryanI sRSTi-utpatti thAya che. AmAM 'kArya' te to utpAdavyayarUpa pariNAma che, te pahelAM nathI hotuM ne pachI pragaTe che ane kAraNasvabhAva' te dhruvarUpa pariNAma che, te sadA vidyamAna che, tenAmAM utpAdavyaya nathI. kevaLajJAnanA kAraNarUpa je jJAnapariNAma che tene sahajasvabhAvajJAna athavA svarUpapratyakSajJAna kahe che. tenAmAM AtmAnA sahajacatuSTayane yugapat jANavAnuM sAmarthya trikALa che. te trikALanI sAthe vartamAnanI ekatA thatAM te vartamAna paryAya paNa pUrA sAmarthyarUpe pariNamI jAya che. ja trikALa sAmarthyamAMthI vartamAna Ave che. dhruva (2 ja dravyamAMthI paryAya Ave che. 3 ma (10) 8 a ja dhruvanA Azraye ja utpAda thAya che. ja kAraNanA Azraye ja kArya thAya che. ja zaktimAMthI vyakti thAya che. ja prApta'nI prApti thAya che. nizcayanA Azraye mukti thAya che. ja zAyakasvabhAvI AtmA vikArano akartA che. ja AtmAnI zaktio bAhyakAraNothI atyaMta nirapekSa che. 0 4 AtmA ane para dareka dravyanuM pariNamana svataMtra che. AmAMthI koI paNa bolano nirNaya karatAM badhAya bolano nirNaya thaI jAya che ne A jainazAsananI mULa vAta che. A vastu samajyA vagara jainadharmanuM rahasya samajAya nahi ne aMtarmukha vaLyA vagara A vAta samajAya nahi. okaTobara, 2007 ] Atmadharma [ 11 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA pote parama svarUpa hovAthI paramAtmA che. tenAmAM sahajadarzana, sahajacAritra, sahajasukha ane sahajaparamacitazakti trikALI rahelI che, te kAraNasamayasAra'nuM svarUpa che. ahIM, A sahaja catuSTayane kAraNasamayasAra kahe che, te ja kAraNaparamAtmA che ne te trikALa ekarUpa che. tenA Azraye anaMta catazyapa kAryasamayasArapaNuM pragaTe che. zrI samayasAra' vageremAM samyagdarzana-zAna-cAritrarUpe pariNamelA AtmAne kAraNasamayasAra' kahe che, te judI vAta che. temAM to mokSamArganI vAta che. mokSanA kAraNarUpa mokSamArgapaNe AtmA pariNamyo, tethI tene "kAraNasamayasAra' kahyo. kherakhara je dhruvarUpa "kAraNasamayasAra' che te ja mokSanuM nizcaya kAraNa che. je A mokSamArgarUpa kAraNasamayasAra che te mokSanuM kAraNa vyavahAre che. mokSamArga tarIke to te nizcaya che, paraMtu mokSanA kAraNa tarIke te vyavahAra che.' juo! ahIM nizcayamokSamArgane paNa mokSanuM kAraNa kahevuM tene vyavahAra kahyo kemake mokSamArganI paryAya kAMI mokSadazA nathI lAvatI eka paryAyanA Azraye bIjI paryAya nathI. "mokSamArganI pUrNatA thatAM mokSa thAya che e niyama che. paNa te "mokSa' konA Azraye thAya che -te ahIM batAvavuM che. pUrvano sAdhakabhAva kAMI sAdhyane parANe-baLajorIthI nathI pariNAvato paNa sAdhyaparyAya pote svabhAvano Azraya karIne svataH pariName che. zrotA :- jo sAdhakabhAva che te sAdhyabhAvane nathI pariNamAvato...to pachI te pUrva bhAvane "sAdhaka kema kahyo? - pUjya gurudevazrI -kemake pUrva evA sAdhakabhAvapUrvaka ja sAdhyabhAva pragaTe che, tethI pUrva bhAvane sAdhaka kahyo che. jemake, samyaka mati-zrutajJAnapUrvaka ja kevaLajJAna thAya che, Avo pUrva-uttarabhAva batAvavA mATe mati-zrutane kevaLajJAnanA sAdhaka kahyA che paNa kevaLajJAna kAMI mati-zrutajJAnane AdhIna nathI. mati-zrutajJAna vagere sAdhakabhAva paNa baLajorIthI kevaLajJAnAdi sAdhyabhAvone nathI pariNamAvatA, to pachI vyavahAra-rAga ke nimitta vagerenI to zI vAta? ahIM to ekadama aMtarmukhanI vAta kare che ke are jIva! tArA kevaLajJAnanA kAraNane tArA svabhAvamAM ja zodha. tAro kAraNasvabhAva ja kevaLajJAnanuM kAraNa che. jyAM, aMtarmukha thaIne AvA kAraNamAM lIna thayo tyAM, "A mAruM kAraNa ke A kArya-evA kAraNa-kAryanA bhedanA vikalpo paNa nathI. tyAM to kAraNa-kAryanI ekatArUpa AnaMdanuM ja vedana che. 0 0 0. (kramaza:) 12 ] Atmadharma [ okaTobara, 2007 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | E- pUjita paMcamabhAvapariNati- AM kAraNarUddhaparyAya : vizeSa spaSTIkaraNa eka khAsa mahattvano viSaya; samudranA dRSTAMte tenI samajaNa : (1) audayikabhAva, aupathamikabhAva, kSAyopathamikabhAva ke kSAyikabhAva-e cAre bhAvo sApekSa che, utpAda-vyayavALI paryAyarUpa che. | * jema samudramAM mojA hoya che tema AtmAmAM rAgAdi vikArIbhAvo athavA to tenA abhAvathI pragaTatI nirmaLaparyAyo che, te badhA apekSitabhAvo che, kSaNika utpAdavyayarUpa che. tethI, te bhAvo samyagdarzananA AzrayabhUta nathI. AtmAmAM eka kAraNazuddhaparyAya' athavA 'vizeSa pariNAmikabhAvI che te nirapekSa che, temAM udayAdinI apekSA nathI. tene nirapekSaparyAya athavA dhruvaparyAya paNa kahevAya jema samudramAM pANInA daLanI sapATI eka sarakhI hoya che tema AtmAmAM kAraNazaddhaparyAya che te sadA ekasarakhI che. tene udayAdinI apekSA lAgatI nathI. te vizeSa pariNAmikabhAvarUpa che, AtmAmAM sadA sadezapaNe varte che. A kAraNazuddhaparyAya dareka guNamAM paNa varte che. (3) AtmAnA trikALI dravya-guNa sAmAnya pariNAmikabhAva ane vartamAna kAraNazuddhaparyAya vizeSa pariNAmikabhAva-e baMne thaIne pariNAmikabhAvanI pUrNatA che. tene nirapekSa svabhAvabhAva athavA zuddha nirapekSa ekarUpa anAdinidhanabhAva paNa kahevAya che. * jema samudramAM pANInuM daLa, pANIno zItaLa svabhAva ane pANInI sapATI-e traNe abhedarUpa te samudra che te traNe haMmezA evA ne evA ja rahe che tema AtmAmAM Atmadravya tenA jJAnAdiguNo ane tenuM sadezarUpa dhruva vartamAna arthAta kAraNazuddhaparyAya-e traNe thaIne vastusvarUpanI pUrNatA che te ja paramapariNAmikabhAva che ane te ja samyagdarzananA AzrayabhUta che. jema "samudranI sapATI" ema bolAya chatAM samudranuM pANI, tenI zItaLatA ane tenI okaTobara, 2007 ] Atmadharma [ 13 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17) vartamAna ekarUpa sapATI--e traNe judAM nathI; tema AtmAmAM dravya-guNa te sAmAnya pAriNAmika ema kahevAya chatAM, dravya, guNa ane tenuM dhruvarUpa vartamAna--e traNe (arthAt sAmAnya pAriNAmika ane vizeSa pAriNAmika) kharekhara judA nathI paNa abheda che te ja vastusvarUpanI pUrNatA che, tenA ja Azraye samyagdarzanAdi thAya che. vizeSa spaSTIkaraNa : (1) vastusvarUpamAM dravya, guNa, paryAya judA judA nathI. (2) je dravya-guNa tathA tenI nirapekSa kAraNazuddhaparyAya che te trikALa ekarUpa che temAM sadAya saMdeza pariNamana che. apekSita paryAyamAM utpAda-vyayarUpa visardeza pariNamana che; saMsAra ke mokSa-baMne paryAyano samAveza apekSita paryAyamAM thAya che. (3) jyAre te apekSita paryAyanuM valaNa dhruva vastu tarapha-pAriNAmikabhAva tarapha--jAya tyAre te dhruva vastu ekarUpa saMpUrNa hovAthI, tyAM te paryAyano upayoga sthira rahI zake che ane jema jema te sthira rahe che tema tema te paryAyanI nirmaLatA vadhatI jAya che. (4) A paramapAriNAmikabhAvanA svarUpane mAnavuM--zraddhAmAM levuM te ja samyagdarzana che. (5) samyagdarzananA dhyeyarUpa paramapAriNAmikabhAva dhruva che ane tenI sAthe trikALa abhedarUpa rahelI kAraNazuddhaparyAya che tene pUjita paMcamabhAvapariNati' kahevAmAM AvI che. (6) dravyadRSTimAM je paryAya gauNa karavAnI vAta Ave che te to auyikAdi cAra bhAvonI paryAya samajavI. 14 ] A paMcamabhAvapariNita arthAt kAraNazuddhaparyAya gauNa thaI zake nahi kemake te to vastu sAthe trikALa abheda che. samyagdarzanAdi nirmaLaparyAyone dravya-guNa ane kAraNazuddhaparyAya--e traNenI abhedatAnuM ja avalaMbana che, traNanuM juduM juduM avalaMbana nathI. (7) dharmAstikAya vagere cAra dravyonI paryAya sadA ekarUpa pAriNAmikabhAve ja varte che teno jJAtA to jIva che; jIvanI paryAyamAM to saMsAra-mokSa vagere visadezatA che paNa te sivAyanI eka sardaza ekarUpa nirapekSa 'kAraNazuddhaparyAya' sadA pAriNAmika Atmadharma [ okaTobara, 2007 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAve varte che, te upAdhirahita che ane sarve nirmaLaparyAyo pragaTavAnuM kAraNa che, dravyanI sAthe te sadA abhedapaNe varte che. A kAraNazuddhaparyAyane "paramapariNAmikabhAvanI pariNati' kahIne ema batAvyuM che ke jevI trikALI sAmAnya vastu che evuM ja tenuM vizeSa paNa sadezapaNe varte che. (8) A kAraNazuddhaparyAyano vyakta bhogavaTo hoto nathI; bhogavaTo to kAryaparyAyano hoya ! che. saMsAra ke mokSa te baMne kAryaparyAya che.. (9) jagatamAM saMsAra-paryAya, sAdhaka-paryAya ke siddha-paryAya sAmAnyapaNe anAdi-anaMta che. tema A kAraNazuddhaparyAya to ekeka jIvane anAdi-anaMta sadezapaNe che, teno kadI viraha nathI. A kAraNazuddhaparyAya navI pragaTatI nathI paNa tenuM bhAna karanAra jIvane samyagdarzanAdi kArya navuM pragaTe che.... dareka padArthanI paryAya kramabaddha thAya che eTale paradravyanI paryAyane 1 pheravavAnuM to rahyuM nahi, paradravyanI paryAyane to pheravI zakato ja nathI paNa potAnI paryAya je kramasara thavAnI te ja thAya che tethI tene paNa pheravavAnuM rahyuM nahi. je paryAya kramasara thAya tenI jANanAra ja che. AhAhA! A vitarAgatA che. bhagavAna sarvajJa dekhyA pramANe dareka dravyanA traNakALanA paryAyo je kALe je thavAnA te ja thavAnA che. bhagavAne dekhyuM che mATe thavAnA che ema nahi paNa dareka dravyanA paryAyo potAthI ja kramabaddha je thavAnA te ja thAya che. tene bIjo to pheravI zake nahi paNa pote paNa potAmAM thatAM kramasara pariNAmane pheravI zake nahi, mAtra ji jANI zake. kramabaddhaparyAyano nirNaya karatAM dRSTi dravya upara jAya che tyAre me kramabaddha-paryAyano sAco nirNaya thAya che. paryAyanA krama sAmuM jotAM kramabaddhano [ sAco nirNaya thaI zake nahi. zAyaka tarapha DhaLe che tyAre jJAyakano sAco nirNaya thAya che, e nirNayamAM anaMto puruSArtha Ave che. jJAna sAthe AnaMdano svAda [ Ave tyAre tene samyagdarzana thayuM che. sarva dekhyuM che tema thAya-paryAya kramabaddha thAya enA nirNayanuM tAtparya jJAnasvabhAva upara dRSTi karavI e che. AtmA kartA nathI paNa jJAtA ja che. -puruSArthapreraNAmUrti pUjya gurudevazrI okaTobara, 2007 ]. Atmadharma [ 15 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | anAdinI jIvanI bhAlA paryAyamAM ekattva 1. azubhamAM rasa paDavo - paMcejiyanA viSayabhUta paryAyomAM iSTa-aniSTapaNAnI buddhipUrvaka rasapUrvaka te bhAvomAM tanmayatA rAgamAM duHkha na lAgavuM - maMdakaSAyanI kRtrima zAMtimAM sukhanI kalpanA sukhasvabhAvanI svabhAvabuddhinA abhAvane lIdhe paryAyanI mukhyatA :- tatvajJAnano abhyAsa karanAra jIvane prAyaH evo abhiprAya thaI jAya che, pahelAM to vikalpa hoya ne! amuka paryAya karavI joIe e paryAyabuddhino viparyAsa che. paryAyamAM saMtuSTapaNuM :- jJAnanA kSayopazama ane maMdakaSAyanA pariNAmamAM ThIkapaNuM rahe che-te paryAyanA ekattvane daDha kare che. paryAyanuM avalaMbana :- "huM samajuM chuM" Adi ughADamAM rasa hovAthI paryAyanuM ekattva chUTatuM nathI. paryAyano Azraya - badhuM ja prayojanabhUta kArya paryAyamAM ja thAya che eTale paryAyanA AdhAre paryAyanuM kArya sAdhavAno paryAya-Azrita kutrima puruSArthano vikalpa rahA kare che. paryAyano rasa :- vedana paryAyamAM hovAthI, paryAyamAM rasa sahaja utpanna thAya che, paryAyanA rasamAM kheMcAIne aTakI javAya che. paryAyanuM lakSa :- ajANapaNe paryAyanuM lakSa rahI jAya che. paryAyamAM viveka rahevo joIe e prakAre paryAya para lakSa rahevAthI trikoLImAM ahaMpaNuM sthApatuM nathI. paryAyamAM sAvadhAnI - nija paramAtmA tatvanA lakSanA abhAvamAM paryAyanI sAvadhAnI rahyA kare che. paryAyane aMtarmukha vALavAnI IcchAthI paNa paryAya pratye sAvadhAnI rahe che. paryAya para jora :- svarUpanuM ciMtana-manana-ghUMTaNanA bahAne paryAya upara jora rahe che. sahaja aMtarmukhI puruSArthanA abhAvane lIdhe. paryAyanuM kartutva :- paryAyanA kartutvane lIdhe jIva rAgAdi bhAvono kartA thaIne pariNAme che. pote rAgAdi bhAvono kartA pratibhAse che. 12. paryAyamAtranuM huM paNa avadhAraNa - vartamAna paryAyamAM huM paNAne lIdhe trikALI svabhAvamAM huM paNuM thaI zakatuM nathI. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 ki | 'daSTinA nidhAna' AdhAre svAdhyAya mithyAtva A vAta samajavAmAM anaMto puruSArtha joIe. ghaNI aMdaramAM pAtratA joIe. badhethI sukhabuddhi UDI javI joIe. enI pAtratA ghaNI joIe. enI paryAyamAM ghaNI yogyatA joIe. zrImad kahe che ke tuM tArA doSathI duHkhI thaI rahyo che. tAro doSa eTalo ke parane potAnuM mAnavuM ane potAne bhUlI javuM. (63). dayA-dAna-pUjA bhakti, zAstra vAMcavA, sAMbhaLavA, saMbhaLAvavA AdinA zabhabhAvo ane dhaMdhA, strI-putra, khAvA-pIvA AdinA azubha bhAvo-te badhA bhAvothI AtmA traNe kALA rahita hovA chatAM. enAthI sahita mAnavo e ja saMsAramAM rakhaDavAnuM - naraka nigodanuM mahAbIja che. (78). koipaNa jIva potAnI hayAti vinA, krodhAdi thavA kALe, A krodhAdi che ema jANI zake ja nahi. potAnI vidyamAnatAmAM ja e krodhAdi jaNAya che. rAgAdine jANatAM paNa jJAna..jJAna..jJAna ema mukhyapaNe jaNAvA chatAM jJAna te huM ema na mAnatAM, jJAnamAM jaNAtA rAgAdi te huM ema rAgamAM ekatA buddhithI jANe chemAne che, tethI te mithyASTi che. (185) aho! bhagavAnanA viraha ahIM paDyA ne tatvanI viparIta zraddhA AcaraNavALAne rokanAra koI rahyuM nahi. vastu aMtaranI che ne loko bAhA kriyAkAMDamAM caDI gayA! bhAI! ame to vastunuM svarUpa je satya che te kahIe chIe, ethI viparIta " zraddhAvALAne na ruce to mApha karajo. bhAI! viparIta zraddhAnA phaLa bahu AkarAM che. tethI to zrI kuMdakuMdAcArye kahyuM che ke amArA duzmanane paNa dravyaliMga na ho! amAre vyaktigata koInI sAthe virodha nathI. te badhA dravyasvabhAve to prabhu che, ethI dravyuM to teo sAdharmI che. tethI amane samabhAva che. (354) are prabhu! tuM svabhAve paramezvara che. tArI viruddhanI vAto karatAM zarama Ave che! anAdAra nathI Avato, kyAM tArI zuddhatA ane kayAM A vikArI bhAvamithyAtva-saMsAra! are! kyAM lIMbaDAnA avatAra! tAro virodha nathI prabhu! tArAthI viruddhabhAvano virodha che. jenI mA khAnadAnanI dIkarI, jenI AMkha UMcI na thAya, eno dIkaro vezyAmAM jAya-ema A pariNati prabhunI je potAnA svarUpane choDI vikAramAM jAya, prabhu! zarama Ave che.(9) mithyA zraddhAmAM anaMtA nigodanA ane narakanA bhava karavAnI tAkAta che.(41) svabhAvano mahimA aho! huM ja tIrthaMkara chuM, huM ja jinavara chuM, mArAmAM ja jinavara thavAnA bIjaDAM paDyA che. paramAtmAno eTalo ullAsa...ke jANe paramAtmAne maLavA jato hoya! paramAtmA bolAvatA hoya ke Avo... Avo...caitanyadhAmamAM Avo! AhAhAhA! caitanyano eTalo AhalAda ane prahalAda hoya! caitanyamAM ekalo AhalA ja bharyo che eno mahimA, mAhAbhya, ullAsa, umaMga asaMkhya pradero Avavo joIe.(4) vItarAga sarvazadeva trilokanAtha paramAtmA, so indrionI upasthitimAM samavasaraNamAM lAkho karoDo devonI hAjarImAM ema pharamAvatAM hatAM ke, "tuM paramAtmA cho ema nakkI kara," bhagavAna! tame paramAtmA cho eTaluM to amane 5. 2. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakkI karavA dyo. tyAM pratidhvani Avyo, 'ke e kyAre nakkI thaze?-ke jyAre tuM paramAtmA cho evo anubhava thaze tyAre A paramAtmA che evo vyavahAra tane nakkI thaze." nizcayanuM nakkI thayA vinA vyavahAra nakkI thaze nahi. (1) 3. bhagavAna jinendra sarvajJanI divya dhvani AvI temAM siMhanAda Avyo! zuM Avyo? ke he jIva!"tuM saccidAnaMda paramAtmA svarUpa cho. prabhu!" tuM pote paramAtmAsvarUpa mArI jAtano ja cho. bakarAnAM ToLAmAM siMha bhaLI gayo hoya tema zubhAzubhamAM bhagavAna bhaLI gayo che tene bhagavAna sarvajJano siMhanAda Avyo ke tuM mArI jAtano bhagavAna svarUpa cho tema jANa!(15) pANI pIvAthI tRSA maTe che, khorAka khAvAthI bhUkha maTe che, davA pIvAthI roga maTe che-ema saMsAramAM badhI cIjono jIva vizvAsa kare che. ane vizvAsanA baLe. te te cIjo meLavavA lakSa jAya che. tema AtmAno vizvAsa Avavo joIe ke huM pote ja jJAnAnaMda svarUpa chuM. huM pote ja paramAtmA svarUpa ja chuM ane rAgAdi svarUpe nathI-evuM aMtarathI vizvAsanuM baLa AvavuM joIe. potAnI paramezvaratAno vizvAsa...vizvAsa...vizvAsa...e vizvAsanuM jora ene aMtarmukha laI jAya che.(21) AtmAnA vikalpasahita sAdhAraNa mahimA Ave te mahimA na kahevAya. aMdarathI rUce to vIrya uchaLe, e kyAM uchaLe che? sAdhAraNa mahimA dhAraNA ane mAhAtma to anaMtIvAra Avyo paNa kharekharuM mAhAbhya aMdarathI AvavuM joIe. bAkI e ja rahI gayuM che ne! pahelAM mAhAlya Ave che pachI mAhAbhyanI ugratA thatAM ekAgratA thAya che. (238) bhedajJAna 1. paradravya ane AtmAne atyaMta abhAva che e to vyavahAranI nItinA vacanathI Ave che. paraMtu adhyAtmadraSTithI to vikArane ane AtmAne atyaMta abhAva che. caitanyagoLo vikArathI bhinna ekalo chUTo paDyo che ene dekhA jema tela pANInA pravAhamAM uparane upara tare che, pANInA daLamAM pesatuM nathI tema vikAra caitanyanA pravAhamAM upara ne upara tare che. caitanyadaLamAM pesato nathI.(74) jema chokaro roto hoya tene teno bApu kahe ke bhAI ! tuM ro nahi, jo tAro paiDo Akho evone evo ja che, je khuzI thA! tema AcArya deva bhavyane kahe che ke he AtmA ! tuM prasanna thA!khuzI thA! jo tAro AtmA traNe kALa evo ne evo zuddha ja che. dehAdi ke rAgAdi AtmAne aDyA ja nathI, sparzayA ja nathI. rAgAdi to upara upara loTe che. mATe bhAI! tuM khuzI thA! ne prasanna thaIne jo! tAro AtmA zuddha caitanyadhana ja che. (19) rAgathI judo chuM...rAgathI judo chuM...svabhAvathI ekameka chuM...svabhAvathI ekameka chuM...evA saMskAra to pADa! evA daDha saMskAra vaDe bhedavijJAnanI (samyagdarzananI) prApti thAya che. (1ra1). 4. derANI-jeThANI vigere judA paDavAnA hoya te pahelAM eka bIjAnA vAMkA bolavA lAge che, te tenA judA paDavAnA lakSaNa che. tema jJAna ane rAga vacce bhedajJAna thavAna e lakSaNa che ke jJAnamAM rAga pratye tIvra anAdAra bhAva jAge che. te jJAna . . ane rAga vacce bhedajJAna thavAnuM lakSaNa che. AtmAmAM rAganI gaMdha nathI, rAganA jeTalA vikalpo uThe che temAM baLuM chuM, temAM duHkha, duHkha ne duHkha che-jhera che tema pahelAM jJAnamAM nirNaya kare to bhedajJAna pragaTe che. (170). Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka be ghaDI zarIrAdi mUrtikadravyono pADozI thaIne jJAyakabhAvano anubhava kara. jema rAga ne puNyano anubhava kare che e to acetanano anubhava che, cetanano anubhava nathI. mATe ekavAra marIne paNa, zarIrAdino pADozI thaIne, ghaDI be ghaDI paNa jJAyakabhAvanuM lakSa karIza to turaMta ja AtmA ane rAganI bhinnatA thaI jaze ane jevuM tAruM AtmasvarUpa che tevo anubhava thaze. (364) parathI ekattva e ja anAdino eka ja roga che ane enuM ja ene duHkha che, parathI vibhakta-bhedavijJAna e eka ja upAya che. basa AkhA samayasaramAM pahelethI sudhI A eka ja vAta che.(468) 4. saMskAra bhAI! tuM satnI UMDI jijJAsA kara ke jethI tAro prayatna barAbara cAlaze, tArI mati savaLI thaIna AtmAmAM pariNamI jaze. satnA saMskAra UMDA nAkhyA haze ne A bhavamAM kArya thayuM to bIjI gatimAM sat pragaTaze. sAtamI narakanA nArakIne vedanAno pAra nathI paNa aMdaramAMthI pUrva saMskAra jAgRta thatAM samyagdarzana pAmI jAya che. mATe salUnA UMDA saMskAra aMtaramAM reDa, bhAI UMDANathI satunA saMskAra nAkha! upara uparathI to saMskAra anekavAra nAkhyA paNa UMDANathI ekavAra yathArtha saMskAra nAkha to bIjI gatimAM paNa samyagdarzana pragaTa thaze. (381). jema mATInA korA vAsaNamAM pANInAM TIpAM paDatAM pANI cUsAya jAya che, pANI dekhAtuM nathI, paNa vadhuM pANI paDatAM pANI bahAra dekhAya che, tema A paramAtmAtattvanI vAta sAMbhaLatA sAMbhaLatA, huM zAka chuM...zAyaka chuM...evA deDha. saMskAra aMdaramAM pADe to mithyAtvano rasa maMda paDato jAya che hajI bhUmikA mithyAtvanI che paNa mithyAtvano abhAva thavAnA saMskAra paDatAM jAya che. zubhabhAvathI mithyAtvano rasa bhavI-abhavIne anaMtIvAra maMda paDyo che, paNa A sAyakanA saMskArathI mithyAtvo abhAva thavAnA saMskAra paDe pachI ekadama svabhAvano Azraya letAM svAnubhava thatAM mithyAtvabhAvano abhAva thAya che. (33) 3. kramabaddhaparyAyano siddhAMta e to sarva AgAmA maMthanano sAra che, A vAta ahIMthI (pUjya gurudevathI) bahAra AvI che. e pahelAM A vAta hiMdustAnamAM kyAMya na hatI. kramabaddha e parama satya che. je kALe je thavAnuM che te ja thaze. tene indra, narendra ke jinendra paNa pheravavA samartha nathI. kramabaddhamAM akartApaNuM siddha kare che. AnA saMskAra pADyA haze te svargamAM jaze ne tyAMthI samaddhi pAmaze.(112) vAraMvAra A nirvikalpa AtmA nirvikalpa AtmA ema vAraMvAra sAMbhaLe che eno artha ja e ke che e race che. aMdaramAM viparIta mAnyatA upara ghaNa paDe che saMskAranA. che nirvikalpa thaze ja. zAstramAM kahyuM che ne! samyagdarzananA dhyAnathI samyagdarzana thAya che. (rara6) 5. AtmA ane rAganI saMdhi ati sUkSma che, ghaNI ja durlabha che, durlabha che to paNa azakya nathI. jJAna upayogane ati sUkama karatAM-jhINo karatAM lakSamAM AvI zake che, paMcamahAvratanA pariNAmo ke zuklalezyAnA kaSAyanI maMdatAnA pariNAmo te ati sUkama ke durlabha nathI paNa AtmA ati sama che. tethI upayoga ati sukama karavAthI AtmA jANavAmAM Ave che.(343) 5. hakAra 1. AnaMdano nAtha evA zuddhAtmAnI vAta sAMbhaLe che tene bhAvI nirvANanuM bhAjana kahyuM che. ene sAMbhaLatAM dehathI bhinna chuM, karmathI bhinna chuM, rAgathI bhinna chuM ne Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. potAthI paripUrNa chuM e vAta ene besavI joIe, hakAra Avavo joIe. AmAM kAMI muMdhA jevuM nathI. sAMbhaLIne hA pADatAM hakAra AvatAM aMdara saMskAra paDatA jAya che. (23) sI he bhavya tuM zarIrane rAga ne na jo! eka samayanI paryAyane na jo tArI pAse pUrNAnaMda pUrNAnaMda prabhu paDyo che tene jo! are bhagavAna! tuM pUrNAnaMda svarUpa samIpamAM ja paDyo che te dUra kema rahI zake? ema digambara saMtonI vANI mAraphADa karatI-jhabakArA karatI Ave che ke tArI samIpa pUrNAnaMda prabhu paDyo che tene tuM Aje ja dekha! Aje ja svIkAra karI ane hA pADI hA pADatAM hAlata thaI jAya tevo tuM pUrNAnaMdano nAtha cho. (9) A vastu prayogamAM lAvavA mATe aMdara mULamAMthI puruSArthano upADa Avavo joIe ke huM Avo mahAna padArtha ema nirAvalaMbanapaNe koInA AdhAra vinA addharathI vicAranI dhana cAlatAM cAlatAM evo rasa Ave ke bahAramAM AvavuM goTha nahi. haju che to vikalpa, paNa ema ja lAge ke A huM A chuM. e gholananuM jora cAlatAM cAlatAM e vikalpa paNa chUTIne aMdaramAM utarI jAya che.(167) jene sAcI zraddhA pragaTe tenuM AkhuM aMtara pharI jAya, hRdaya-palaTo thAya, aMtaramAM uthalapAthala thaI jAya. AMdhaLAmAMthI dekhato thAya, aMtaranI jyota jAge, tenI dazAnI dizA AkhI pharI jAya, jene aMtarapalaTo thAya teNe koIne pUchavA javuM na paDe. tenuM aMtara bedhaDaka paDakAra mAratuM sAkSI Ape ke ame have prabhunA mArgamAM bhathA chIe. siddhanA saMdezA AvI cUkyA che. have TUMkA kALe siddha thaye chUTako. temAM bIjuM kAMI thAya nahi. phera paDe nahi. (116) AnI A vAta babbe caccAra kalAka sudhI sAMbhaLe che ane hakAra-hakAra Ave che, rAgano niSedha Ave che, AnuM A ja ghUMTaNa cAle che, e zuM koI kriyA nathI? jaDanI ane rAganI kriyA e ja kriyA haze? enuM (jJAnanuM) mAhAlya AvatuM nathI. A satyano ja hakAra Ave che ane rAgano-niSedha-nakAra Ave che. A ja tattvajJAnano abhyAsa che. (327), 1. vikalpAtmaka nirNaya praznaH- zuddhaniyayano pakSa to karavo ne? . : - uttaraH- panna karavo eTale zuM? anubhavamAM jatAM pahelAM Avo pakSa Ave che ke "huM zuddha caitanyamUrti ja chuM, puNya-pApa bhAva te huM nahi" evo vikalpa sahita nirNaya pahelAM Ave che. paNa e mULa paramArtha vastu nathI. pahelAM zuddha nizcayanayano pakSa Ave che, hoya che, paNa aMdara svAnubhavathI nirNaya karavo e mULa vastu che. (107). samyagdarzana karavA mATe vAraMvAra AnI ne AnI vAraMvAra svAdhyAya karavI, maMthana karavuM, vicAra karavA. AnI ne AnI vAraMvAra svAdhyAya karavAthI nirNaya thAya che ane nirNaya thatAM samyagdarzana thAya che. (218) jJAnamAM jema jema samajaNa dvArA bhAvabhAsana vadhatuM jAya che tema tema jJAnanuM (svane jANavAnuM sAmarthya vadhatuM jAya che. ane e vadhatAM jatAM jJAna-sAmarthya vaDe moha zithila thato jAya che. jJAna jyAM samyaphapaNe pariName che tyAM moha samULa nAza pAme che, mATe jJAnathI ja AtmAnI siddhi che. jJAna sivAya bIjuM kAMI AtmasiddhinuM sAdhana nathI. (68). Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *$ 5. vairAgya 1. 2. 3. 4. 5. 187) jeTalA vikalpo UThe I badhAmAM kAMI mAla nathI. IM badhA duHkhanA paMtha che, badhA vikalpo herAna karanArA che ema ene nirNaya thAya to AtmA tarapha prayatna kare. (250) vikalpa sahita pahelAM pAko nirNaya kare ke rAgathI nahIM, nimittathI nahIM, khaMDakhaMDa jJAnathI nahIM, guNa-guNInA bhedathI paNa AtmA jaNAto nathI-ema pahelAM nirNayano pAko sthaMbha to nAkhe! eTale para taraphanuM vIrya to tyAM ja aTakI jAya che. bhale svasanmukha vaLavuM hajI bAkI che. vikalpavALA nirNayamAM paNa huM vikalpavALo nahIM ema to pahelAM daDha kare! nirNaya pAko thatAM rAga laMgaDo thaI jAya che. rAganuM jora tUTI jAya che, vikalpa sahitanA nirNayamAM sthULa viparItatA ane sthULa kartRtva chUTI jAya che ane pachI aMdara svAnubhAvamAM jatAM nirNaya samyaphrUpe thAya che. (309) eka bAju eka samayanI bhUla che ane eka bAju trikALI Akho bhagavAna che. vastumAM anaMta anaMta guNanuM mahAna astittva paDyuM che tenI daiSTi karatAM vikalpa tUTI jAya che. paraMtu vikalpane toDavAM jatAM mithyAttva thAya che. (76) vairAgya to tene kahIe ke para taraphathI khasIne je aMdaranI mahAsattA tarapha DhaLyo che, puNya-pApathI ane paryAyathI paNa khasIne aMdaramAM javuM te vairAgya che. jene rAgamAM rahevuM goThatuM nathI, paradravyamAM aTakavuM gamatuM nathI ane je paryAya pragaTI eTalAmAM ja rahevuM paNa jene goThatuM nathI, dhruva pATa paDI che aMdaramAM, emAM jene javuM che ene to paryAyamAM rahevuM paNa goThatuM nathI. (241) ahAhA! AkaruM kAma che bApu! aMdaramAM vairAgya! vairAgya ! A badhuM vikharAI jaze. bahAranuM tArAmAM nathI ne tAre laIne AvyuM nathI.tArAmAM bhramaNA AvI che, teno nAza karavAno A kALa che. (260) tIrthaMkara, cakravartI ane baLadeva jevA puNyanA dhaNI ke jenI devo sevA karatAM hatAM tathA koI vAtanI kamI na hatI, loko jene bhagavAna samAna mAnatA hatAM-evA puNya ane vaibhavo hovA chatAM, mAre e kAMI joItuM nathI. ema sarvanI upekSA karIne eka AtmAne sAdhavA vana jaMgalamAM cAlI nIkaLyA! ahAhA! emane e AtmA kevo AzcaryakArI ane vismayakArI lAgyo haze! (38) "huM zuddha chuM, rAga paNa mAruM svarUpa nathI'' ema ekalI adhyAtmanI vAta Ave te sAMbhaLavI sArI lAge, ane vairAgyabhAvanAonA zravaNamAM, ciMtanamAM utsAha na Ave to te zuSka che. aMtarasvabhAva taraphanA jJAna sAthe vairAgyabhAvanAo paNa hoya che. aMtarano zuddha svabhAva jene rucimAM Avyo tene paryAyamAM rAga ghaTatAM, vairAgyabhAvanAo Ave che. (118) zraddhA evI hoya ke rAgane ghaTADe, jJAna evuM hoya ke rAgane ghaTADe, cAritra evuM hoya ke rAgane ghaTADe. zAstranuM tAtparya vItarAgatA che kamabaMdhanI zraddhA paNa ene kahevAya ke je rAgane dhaTADe. kramabaddhanI zraddhAmAM akartApaNuM Ave che. je thAya tene kare zuM? je thAya tene jANe che. jANanAra rahetAM, jJAtA rahetAM, rAga TaLato jAya che, ne vItarAgatA vadhatI jAya che. vItarAgatA vadhavI e zAstranuM tAtparya che. (359) Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. 9. 6. puruSArtha 1. ra. 3. 4. 5. 6. *8 9. 187 tIrthaMkara jevAne mAtAnA peTamAM AvavuM paDe, savA nava mAsa peTamAM saMkocAIne rahevuM paDe, janma levo paDe! AhAhA! indro jenI sevA karavA Ave tevA tIrthaMkaronI paNa A sthiti! arere saMsAra! A zuM che? vairAgya vairAgya...sarvotkRSTa puNyanA ghaNI evA tIrthaMkarane paNa mAtAnA peTamAM rahevuM paDe! arere prabhu! A saMsAra! saMsAranI AvI sthiti vicAratAM AkhamAMthI AMsu hAlyA jAya...!(348) 8. AtmA vIrano putra che. moLI vAta karanAranI vAta sAMbhaLIza nahIM. A kALe kevaLajJAna nathI-e vAta sAMbhaLIza nahIM. kevaLajJAna kema thAya e vAta (rIta) jANI (bhAna thayuM) eTale kevaLajJAna thaze ja. (273) karmano udghaca bhaviSyamAM kevo Avaze ema nahIM jo! paNa huM bhaviSyamAM evo hoIza (thaIza) ke puruSArtha lAgu paDI gayo, to kSaNamAM kevaLajJAna lAvIza.(47) ' bApu! tAre bahu puruSArtha karavAno che. hariharAdi paNa pAchA paDyA, pUrA pahoMcI zakyA nahi, tAre to zarUAta karavAnI che, tAre prabhunA ghare pahoMcavAnuM che, tethI tAre to bahu puruSArtha joIe. (176) jema kUtarAne kAnamAM kIDA paDe ne tenuM lakSa vAraMvAra tyAM ja gayA kare, tema jene AtmA prApta karavo che, tenuM lakSa vAraMvAra AtmAnI sanmukha gayA kare. AtmAnI dhUna cAlyA kare. bIjI dhUna to anAdikALathI caDI gaI che. to ekavAra AtmAnI dhUna to jagADa! ane cha mAsa to prayatna kara. vAraMvAra aMtarmukhano prayatna kara to jarUra tane AtmAnI prApti thaze. (13) svavIryano ullAsa josabaMdha evo kADha ke jevuM che evuM svarUpa pragaTa karye ja chUTako. AtmAnuM svarUpa pragaTa karavAmAM eka samaya mAtrano paNa pramAda na kara. AhAhA ! A avasara vAraMvAra nahIM maLe, mATe jaldI pahoMcI vaLa. (137) satyanI vAta samajavAmAM TakI rahevuM e paNa eka puruSArtha che. (178) meru parvata upADavo sahelo che paraMtu A puruSArtha upADavo durlabha che. tethI ja zAstramAM A puruSArthane durlabha kahyo che. sahaja svabhAve sugama che paNa anAdi aNa-abhyAsane laIne durlabha che. (300) huM jJAcaka chuM... jJAyaka chuM... jJAyaka chuM-ema aMdaramAM raTaNa rAkhyA karavuM, jJAyaka sanmukha DhaLavuM, jJAyaka sanmukha ekAgratA karavI. AhAhA! e paryAyane jJAcaka sanmukha vALavI bahu kaThaNa che, anaMto puruSArtha mAMge che. jJAyakataLamAM paryAya pahoMcI, AhAhA! enI zI vAta! evo pUrNAnaMda nAtha prabhu! enI pratItimAM, enA vizvAsamAM-bharosAmAM Avavo joIe ke aho! eka samayanI paryAya pAchaLa AvaDo moTo bhagavAna te huM ja ! (351) dravya pote ja akAraNIya che, pote ja anaMta puruSArtharUpa che. tenA vizvAsanI balihArI che. (292) sahajatA 1. - kALe varSA paDe, kALe vRkSo khIle, kALe caMdra khIle, kALe Dhora ghare Ave, svAtinakSatramAM kALe chIpamAM pANI paDatAM motI pAke, tema uttama deva-gurunA Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. 2. 3. 4. 5. 6. *6 1. 2. 3. 18) 4. mahAna yogakALe tuM Avyo ne pUjya padArtha anubhavamAM (sahaja) na Ave e ajaba tamAzA che! (384) AtmAnubhUti darzana moha maMda karyA vinA, vastu svabhAva khyAlamAM Ave nahi ane darzanamohanA abhAva karyA vinA AtmA anubhavamAM Ave tevo nathI. (158) Atma-anubhava sivAya badhAM mIMDA che. lAkha kaSAyanI maMdatA kare ke lAkha zAstra bhaNe paNa anubhava vinA badhA mIMDA che. ane kAMI na AvaDe chatAM anubhava thayo te badhuM AvaDe che. javAba detAM paNa na AvaDe paNa kevaLajJAna leze. (243) tiryaMcane samyak thAya che, tyAM koIe pUrve AtmA zuddha che ema sAMbhaLyuM hoya che te smaraNamAM AvatAM pachI vicAramAM utare che ane jema vIjaLI uparathI nIce utarI jAya ema vIrya aMtaramAM utarI jAya che. basa karavAnuM to ATaluM ja che. pachI emAM TharavAnuM che. (271) karmanI hayAtI chatAM, vikAranI hayAtI chatAM, alpajJAnanI hayAtI chatAM jeno kreSTimAM niSedha thaI gayo. chatAne achatA karyA ane bhagavAna pUrNAnaMda paryAyamAM achato, apragaTa, chatAM zraddhA-jJAnamAM tene chato karyo enuM nAma ja samyagdarzana che. (278) yogyatA, kALalabdhi, kramabaddha Adi badhAnuM jJAna dravyaDhaSTi karatAM sAcuM thAya che. ruci rAkhe paramAM ane kramabaddha ne kALalabdhi upara nAkhe che IM na cAle. popAbAInuM rAja nathI. (62) jIva AtmAnA guNa gAtAM gAtAM (saheja) bhagavAna thaI jAya che. koI kriyAkAMDa karatAM karatAM bhagavAna thavAtuM nathI. paNa guNI evA bhagavAnanA guNa gAtAM gAtAM mahimA karatAM karatAM (sahaja) bhagavAna thaI jAya che. anaMta guNono mahimA karatAM karatAM jIvo kevaLI thaI gayA. anaMta guNa ratnonA oraDAM khullA thaI gayA. bhAI! tuM pAmara nathI paNa bhagavAna cho, enA svarUpanA guNagAna kara! (20) kramabaddhanA chaMcheDATamAM kramabaddhano chaMcheDATa nathI paNa akartApaNAno chaMcheDATa che. jJAna svabhAva akartA siddha karIne puruSArtha karAvavo che. (410) roganA kALe roga thayA vinA raheze ja nahi, indra uparathI utare to paNa thayA vinA raheze ja nahi le! ane rAganA kALe rAga paNa thayA vinA raheze nahi le! have tAre kyAM najara karavI che? sahaja svabhAva upara najara karatAM paryAyamAM sahaja zAMti ane saMtoSa upaje che. (476) 7. A zarIranA cALA juo! niroga zarIra kSaNamAM rogarUpe pariNamI jAya che. zarIranA rajakaNo je kALe jema thavAnA hoya tema thavAnA ja, emAM koNa pheraphAra karI zake? zarIranA paramANuMne kema rahevuM enuM tAre zuM kAma che? tAre (sahaja) kema rahevuM tene tuM saMbhALane ! (94) A caitanya to laMgaDo che, hAlato nathI, cAlato nathI, bolato nathI, vikalpa karato nathI, thAya tene mAtra sahajapaNe jANavAnA svabhAvavALo jJAtAddaSTA ja che. (187) Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryAya jo dazyo usako adazya karake, aura guNa-bheda jo dazya hai usako adazya karake ora dravyako dazya karake pUrve anaMtA tIrthakarone samyagdarzana pAyA che, yahI eka hI mArga che.(475) prazna: ruci thAya ane ahIM samyagdarzana na thAya to bIjA bhavamAM samyagdarzana thAya evuM kAMI kharuM? uttaraH ruci thAya ene thAya ja...thAya ja...thAya...thAya...ne...thAya ja. yathArtha rUci ane lakSa thAya ene samyagdarzana na thAya tema traNa kALamAM baMne ja nahIM. vIryamAM hINapu-ha-utsAha na Avavo joIe. vIryamAM utsAha-niHzaMkatA AvavI joIe. kArya thaze ja ema thavuM joIe. (480) AkhA siddhAMtano sArAmAM sAra to bahirmukhatA choDI atarmukha javuM te che. zrImade kahyuM che. "Upaje moha vikalpathI samasta A saMsAra, aMtarmukha avalokatAM vilaya thatAM nahi vAra" jJAnInA eka vacanamAM anaMtI gaMbhIratA bharI che. aho! bhAgyazALI haze tene A tatvano rasa Avaze ane saMskAra uMDA utaraze.(30). bhagavAna AtmA vyavahArathI janma-marANa sahita dekhAtI hovA chatAM, paramArthathI jao to bhagavAna AtmA janma-maraNa rahita jJAnamayI, atIndriya AnadamayI dekhAya che mATe tArI daSTimAM je chatI che te paryAyane achatI kara ane je achato che. evA trikALI svabhAvane chato karI. eka samayanI paryAyamAM saMsAra chatovidyamAna dekhAya che te dravyasvabhAvamAM che ja nahi ema tene achato karI ane paryAyamAM je dekhAtI nathI evI mahAsattA chatI-pragaTa ...pragaTa...vyakta che.....mojUda che tene chatI kara. eka samayanI paryAya je mojUda che tene gauNa karI, gikANa ke je paryAyamAM mojUda nathI tene daSTimAM mojUda karavo. zrotA : vAMcana-zrAvaNa-manana karavA chatAM AtmAno anubhava kema thato nathI? gurUdevaH vAMcana Adi to badhuM bahirmukha che, ne Atma vastu AkhI aMtarmukha che. tethI ene aMtarmukha thavuM joIe. parane jANavAno upayoga sthULa che tene sUkama karI aMtarmukha karavAno che. aMtaramAM uDANamAM jAya to anubhava thAya. jJAyaka.-- sAyaka... sAyaka--huM, dhruva chuM evA aMtaramAM saMskAra nAme to AtmAnuM lakSa thAyane anubhava thAya. 383 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ro 14.gakevazrInAM vacanAmRta -AdhAre vAdhyAya : paryAyaSTinuM phaLa saMsAra,davyadraSTinuM phaLa vItarAgatA-mokSa che. 1. bhagavAne kahyuM che ke paryAyaSTinuM phaLa saMsAra che ane dravyadaSTinuM phaLa vItarAgatA - mokSa che. (15) nizcayaThaSTithI dareka jIva paramAtmAsvarUpa ja che. jinavaramAM ne jIvamAM phera nathI. bhale te ekejiyano jIva hoya ke svargano jIva hoya. e badhuM to paryAyamAM che. AtmavastusvarUpe to paramAtmA ja che. paryAya uparathI jenI daSTi khasIne svarUpa upara daSTi thaI che te to potAne paNa paramAtmA svarUpa ja dekhe che ne dareka jIvane paNa paramAtmAsvarUpa dekhe che. samyagdaSTi badhA jIvone jinavara jANe che ane jinavarane jIva jANe che. ahA! keTalI vizALa draSTiA are A vAta bese to kalyANa thaI jAya, paNa AvI kabulAte rokanArA khoTI mAnyatArUpa gaDhanA pAra na maLe! ahIM to kahe che ke bAra aMgano sAra e che ke AtmAne jinavara samAna kaSTimAM levo, kema ke AtmAnuM svarUpa paramAtmA jevuM che. (2) ? 3. vaLI zAstramAM "AtmA nitya che" ema je kahyuM che te dravyadRSTinI apekSAnuM kathana ane "AtmA anitya che evuM je kathana che te paryAya apekSAe avasthASTithI kahyuM che. te baMne kathana apekSApUrvaka che te jANe ane AtmAne sarvathA nitya ke sarvathA anitya mAnI le to te ajJAnI che. ekAntadaSTi che. baMne paDakhAne jema che tema barAbara samajI, cidAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmA para ne vibhAvathI judo zuddha jJAyaka che evI je daSTi te paramArtha daSTi-dhrovyaSTi che. kSaNe kSaNe badalatI je avasthA tenA upara je kakhite vyavahAradaSTi-bhaMgaThaSTi-bhedaSTi che. (40) sahaja jJAna ne AnaMda Adi anaMta guNasamRddhithI bharapUra je nija nAyaka tatva che tene adhUrA, vikArIne pUrA paryAyanI apekSA vagara lakSamAM levuM te vyaSTi che, te ja yathArtha kauSTi che. zrutajJAnanA baLa vaDe prathama jJAnasvabhAva AtmAno barAbara nirNaya karIne matijJAna ane zrutajJAnanA vyApArane Atmasanmukha karyo te vyavahAra che-prayatna karavo te vyavahAra che. ijiyo ne mana tarapha rokAtuM tathA ochA ughADavALuM je jJAna tenA vyApArane sva tarapha vALavo te vyavahAra che. sahaja zuddha pAriNAmika bhAva to paripUrNa ekarUpa che, paryAyamAM adhUrAza che, vikAra che mATe prayAsa karavAnuM rahe che. paryAyaThaSTie sAdhya sAdhakanA bheda paDe che. paryAyadaSTie vikAra ne adhUrAza che, tene tatvaSTinA jorapUrvaka TALIne sAdhaka jIva anakame pUrNa nirmaLatA pragaTa kare che. yathArtha daSTi thayA pachI sAdhaka avasthA vacce AvyA vagara rahetI nathI. AtmAnuM bhAna karIne svabhAvamAM ekAgra thAya che tyAre ja paramAtmAsvarUpa samayasArane anubhave che. AtmAnA apUrva ne anupama AnaMdane anubhave che, AnaMdanA jharaNAM jhare che.(50) paryAyaka ikADhI nAkhI ne dravyaSTi pragaTa karI te bIjAne paNa dravyAdi e pUrNAnaMda prabhu ja jue che. paryAyanuM jJAna kare, paNa AdaraNIya tarIke-hinA AyarUpe-to tene trikALI dhruva zuddha dravya ja che.(109) vikArI avasthA AtmAnI paryAyamAM thAya che te vAta svabhAvaSTi e gauNa che. paryAya daSTi e te vikAza paryAya AtmAnI che paNa svabhAvAdie to jeTalA 4. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paravalaNavALA bhAva thAya te badhA paugalika che. svabhAvaDhaSTie te AtmAno svabhAva nathI mATe paugalika che.(15) vrata-tapa-japathI AtmaprApti thaze-e mAnyatA jema zalya che, tema zAstrabhyAsathI AtmA prApta thaze evI je mAnyatA che te paNa zalya che. Atma vastu tarapha daSTi karatAM ja AtmaprApti thAya che.(160) parAvalaMbanaDhaSTi te baMdhabhAva che ne svAzrayadaSTi te ja muktino bhAva che. svasammukha daSTi rahevI temAM ja mukti che ane bahirmukhadraSTi thatAM je vratadAnabhaktinA bhAva Ave te badhA parAzita hovAthI baMdhabhAvo che. te badhA zubha pariNAma Ave te judI vAta che. paNa tene rAkhavA jevA ke lAlarUpa mAnavA te pAzrayadaSTi che-mithyASTi che.(198) trikALI sat caitanyaprabhu - tAruM dhruva tatva-enI daSTi kadI karI nathI. vartamAna rAgAdinI ke ochA jANapaNA vagerenI je hAlata che, dazA che, te kSaNika avasthA upara tArI daSTi che. parane potAnuM mAne te to moTI bhramaNA che ja, paraMtu jANavAdekhavAnI vartamAna dazAja tArI karelI che tArI che tArAmAM che, tArA dravyano vartamAna aMza-avasthA che, tenA para draSTi-paryAyadaSTi-te paNa mithyAtatva che. e paryAyaSTi anAdinI che. paryAya paranI daSTi choDI trikALI dravyasvabhAva upara tArI daSTi kadI AvI nathI. mithyAtva ane rAgAdi du:khathI chUTavAno-vikalpa toDavAno bIjo koI upAya nathI, aMtara trikALI dhruva svabhAvanI-zuddha zAyaka paramabhAvanI-daSTi karavI te eka ja upAya che.(174) daSTinA nidhAna' mAMthI 10. mAra dhaDAka pahelethI! tuM pAmara cho ke prabhu cho! tAre zuM svIkAravuM che. pAmarapaNuM svIkAre pAmarapaNuM kadi nahi jAya! prabhupaNe svIkAryathI pAmarapaNuM UbhuM nahi rahe! bhagavAna AtmA huM-pote, dravya paramezvara svarUpe ja chuM-ema jyAM dravyaSTi thatAM paramezvarasvarUpano vizvAsa Avyo to tuM vItarAga thayA vinA rahIza ja nahi.(3) paryAyano kera bhAMgavA mATe dravya-guNamAM phera nathI evI daSTi karatAM paryAyano kera bhAMgIne paramAtmA thAya che.(86). 12. AtmazaktimAM-svabhAvamAM bhalanI (viparItatA) gaMdha ja nathI ane paryAyanI bhalane ame jotAM nathI. sadoSa dazAne ame nathI jotAM, ame to pavitra svabhAvane je joIe chIe. (200) A AtmA e ja jinavara che, anAdi kAlathI jinavara che. AhAhA! anaMtA kevaLajJAnanI velaDI che. potAno AtmA ja amRtano kuMbha che, amRtanI velaDI che. enA para ekAgra thavAthI paryAyamAM jinavaranA darzana thAya che, paramAtmA pragaTa thAya che. tene samyagdarzana kahe che.(205) 14. jIva jinavara che ne jinavara jIva che, evI draSTi thAya tene paryAyabuddhi chUTI jAya che. samyagdarzana pragaTa karavA mATe keTalAka gaDha oLagIne aMdaramAM javAya che. vyavahAramAM keTalAya prakAranI lAyakAta hoya, saMsArabhAvo jarAya rUce nahi, AtmA... AtmA...nI dhUna lAge tyAre samyagdarzana thAya che. (366) badhI vAta karIne kahevuM ke eka ja dravya sanmukha thA, pahelAM rucithI ane pachI puruSArthathI A badhI enI TIkA che.(4pa3). 16. zrotAH- ApaNI vANI paNa evI che ke tatkALa mokSa thAya. 15. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya gurudevAH- mokSa ja che. tuM mokSa svarUpa ja cho. draSTi aMdaramAM karI eTale mokSa che. aMdaramAM mokSa paDyo che ne daSTi karI eTale mokSa ja che. pachI thoDI vAra lAge tenuM kAMI nahi. (421) 7. zrotA:- Apa baha sUkSmatAmAM ne bahu UMDANamAM laI jAo cho. pujya gurudevaH- vastu ja evA svabhAvavALI che. paryAya upara upara ne dravya - UMDu.UMDu che. anaMta..anaMta UMDapa che. zretrathI nahi paNa bhAvathI anaMta anaMta sAmarthyarUpa UMDapa che. dravyadRSTi thatAM, tyAM jJAna paryAyane dhIrajathI laI jatAM paryAyamAM bhagavAnano bheTo thAya che. (110) 2. bahirmukhatA ane aMtarmukhatAH gurUdevazrInA vacanA matanA AdhAre 1. AkhA siddhAMtano sArAmAM sAra to bahirmukhatA choDI aMtarmukha thavuM te che. zrImade kahyuM che ne! "Upaje moha vikalpathI samasta A saMsAra, aMtarmukha avalokatAM vilapa thatAM nahi vAra." jJAnI eka vacanamAM anaMtI gaMbhIratA bharI che. aho! bhAgyazALI haze tene A tatvano rasa Avaze ane tattvanA saMskAra UMDA utaraze.(7) * * * * caitanyapariNatino vega bahAra-nimitta tarapha DhaLe te baMdhanabhAva che, caitanyapariNatino vega aMdara-sva-tarapha vaLe te abaMdhabhAva che. svAzrayabhAvathI baMdhana ane parAzrayabhAvathI mukti traNa kALamAM nathI. vikalpano eka aMza paNa mAro nathI, huM to nirvikalpa cidAnaMdamUrti chuM evo svAzrayabhAva rahe te muktinuM kAraNa che, vikalpano eka aMza paNa mane AzrayarUpa che evo parAzrayabhAva rahe te baMdhananuM kAraNa che. parAzrayabhAvamAM mokSamArganI ane mokSaparyAyanI utpatti thatI nathI, ane svAzrayabhAvamAM mokSamArga tema ja mokSaparyAya baMnenI utpati thAya che. brovya to ekarUpa paripUrNa che. mokSaparyAyano utpAda ne saMsAraparyAyano vyaya thAya che. svabhAvanI zuddhine rokanAro te baMdhanabhAva che, svabhAvano vikAsa aTakI javo ane vikAramAM rokAI javuM te baMdha bhAva che.(48) jJAnInuM AMtarika jIvana samajavA aMtaranI pAtratA joIe. pUrva prArabdhanA yoge bAhya saMyogamAM UbhA hovA chatAM dharmAtmAnI pariNati aMdara kaMIka juduM ja kAma karatI hoya che. sayoga draSTithI . tane svabhAva na samajAya evI daSTivALA dharmAtmAnuM AMtarika jIvana aMtaranI daSTithI dharmanI dRSTi sayoga upara nahi paNa AtmAnuM svapara prakAza svabhAva zuM che tenA hoya che samajAya evuM che, bAhA saMyoga uparathI tenuM mApa thatuM nathI.(76) huM jJAyaka chuM...jJAyaka chuM...jJAyaka chuM-ema aMdaramAM raTaNa rAkhyA karavuM, jJAyaka sanmukha DhaLavuM. jJAyaka sanmukha ekAgratA karavI. ahAhA! paryAyane jJAyaka sanmukha vALavI bahu kaThaNa che, anaMto puruSArtha mAge che. jJAyaka taLamAM paryAya pahoMcI, ahAhA! enI zI vAta! evo pUrNAnaMda prabhu enI pratItimAM, enA vizvAsamAM-bharosAmAM Avavo joIe ke aho! eka samayanI paryAya pAchaLa AvaDo moTo bhagavAna te huM ja.(89). jijJAsu vicAre che ke-arere! pUrve meM anaMtIvAra moTAM moTAM zAstro vAMcyA, satsamAge sAMbhaLyA ane tenAM para vyAkhyAno karyA, paNa zuddha cipa AtmAne meM kadI jANyAM nahi, tethI mAruM bhavaparibhramaNa dUra na thayuM. bahAramAM me AtmAne zodhyo paNa aMtarmukha thaIne kadI meM mArA AtmAne zodhyo nahi. AtmAmAM ja Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R [ 1 potAnI svabhAva sAdhanAnuM sAdhana thavAnI tAkAta che. e sivAya bahAranAM zAstromAM paNa evI tAkAta nathI ke AtmasAdhanAnuM sAdhana thAya.(199) AtmA ja AnaMdanuM dhAma che, temAM aMtarmukha thaye ja sukha che." AvI vANInA raNakAra jyAM kAne paDe tyAM AtmArthI jIvano AtmA aMdarathI jhaNajhaNI uThe che ke vAha! A bhavarahita vItarAgI puruSanI vANI! AtmAnA parama zAMtarasane batAvanArI A vANI kharekhara addabhUta che, azrutapUrva che. vItarAgI saMtonI vANI parama amata che bhavarogo nAza karanAra amodha auSadha che.(2pa7) re jIvA tuM bAhya viSayomAM sukha mAnIne tyAM ja Asakata thAya che, paraMtu AtmA' paNa eka viSaya che tene tuM kema bhUlI jAya che? jene lakSamAM letAM atIndriya AnaMdanuM vedanA thAya evA paramazAMta AnaMdasvarUpa svaviSayane choDIne du:khadAyI evA paraviSayomAM ja tuM kAM rAcI rahyo che? re bhAI! have tArA svaviSayanI sAme che. AvA mahAna viSayane bhUlI na jA. maMgala, uttama ane sukhadAyI evA svaviSayane choDIne adhava, azaraNa ane dukhadAyI evA pariviSayane koNa Adare? A svaviSayamAM ekAkAra thatAM ja tane ema thaze ke aho, Avo mAro AtmA!" ane pachI A svaviSayanA atIndriya AnaMdanA svAda pAse jagatanA badhA viSayo tane atyaMta tuccha lAgaze.(195). AtmAno nizcaya te samyagdarzana, AtmAnuM jJAna te samyajJAna ane AtmAmAM nizcalaciti te samyagvAritra:- AvAM ratnatraya te mokSamArga che ane te AtmAno svabhAva ja che, tenAthI baMdhana thatuM nathI. baMdhana to rAgathI thAya, ratnatraya to rAga rahita che, tenAthI karma baMdhAtA nathI, te to mokSanAM ja kAraNa che. mATe mumukSao aMtarmukha thaIne AvA mokSamArgane sevone AnaMdarUpe pariNAmo. Aje ja AtmA anaMtaguNa dhAma evA potAno anubhava karo.(18) daSTinA nidhAna mAMthI' pANI pIvAthI tRSA maTe che, khorAka khAvAthI bhUkha maTe che, davA pIvAthI roga maTe che- ema saMsAramAM badhI cIje no jIva vizvAsa kare che. e vizvAsanA baLe te te cIjo meLavavA lakSa jAya che. tema AtmAno vizvAsa Avavo joIe ke huM pote ja jJAnAnaMda svarUpa chuM. huM pote ja paramAtmA svarUpa ja chuM. ane rAgAdi svarUpe nathI-evuM aMtarathI vizvAsanuM baLa AvavuM joIe. potAnI paramezvaratAno vizvAsa..vizvAsa... e vizvAsanuM jora ene aMtarmukha laI jAya che.(21) A to aMtaramAMthI AvelI vAta che ane ema ja che. kuMdakuMda AcArya deva ane sImaMdhara bhagavAnanA bheTA pratyakSa thaIne AvelI vAta che. addharo-addharanI vAto nathI. e...A vAtu kroDo ane abajo rUpiyA detAM maLe evI nathI. cakravartInA rAja Dule to paNa maLe evI nathI.(45) zrotA: vAMcana-zravaNa-manana karavA chatAM AtmAno anubhava kema thato nathI? pujya gurudeva zrI vAMcana Adi to badhuM bahirmukha che ne Atmavastu AkhI aMtarmukha che. ethI ene aMtarmukha thavuM joIe. parane jANavAno upayoga sthaLa che. tene sUkSma karIne aMtarmukha karavAno che. aMtaramAM UMDANamAM jAya to anubhava thAya. jJAyaka...jJAyaka..jJAyaka che. dhruva chuM evA aMtaramAM saMskAra nAkhe to aAtmAnuM lakSa thaIne banubhava thAya.(383) Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. aMtarmukha ane bahirmukha e be ja moTI vAta che. A vAta jaina zAsana sivAya bIje kyAMya hoI zake nahi. vastu AkhI aMtarmukha paDI che temAM aMtarmukha thavuM e vAta jana darzana sivAya bIje hoI zake nahi. kAraNa ke A vastu sthiti che. tethI jyAM vastusthiti hoya tyAM ja A vAta hoya.(425) , 13. lAkha zAstra ane cAre anuyogamAM eka ja vAta karI che ke tArI bahirmukha dekhi ja tane aMtarmukha thavAmAM vinarUpa che. upAya paNa eka che, viba karanAra paNa eka ja che. aMtarmukha thaI AtmajJAna eka ja upAya che ane bahirmoha daSTi eka ja vinarUpa che.(446) 14. aMtaramAM dRSTi lagAvavI e ja AtmAno khorAka. zraddhA-jJAnano vAraMvAra abhyAsa karavo eja AtmAno khorAka che.(449) 15. bhagavAna AtmA jJAnanI lahere uchaLato, paranA kAma ane rAganA kAma mArA jJAtAdarAnA nahI, ema aMtaradaSTi karatAM kevaLajJAnane kAMThe AvIne Ubho che.(261) 1. . jJAna ane rAganI bhinnatA : (garadevazrInA vacanAmatanA AdhAre) krodhAdi thavA kALe, koI paNa jIva, potAnI hayAti vinA "A krodhAdi che" ema jANI zake ja nahi. potAnI vidyamAnatAmAM ja te krodhAdi jaNAya che. rAgAdine jANatAM paNa jJAna...jJAna. jJAna" ema mukhyapaNe jaNAvA chatAM 'jJAna te huM ema na mAnatAM, jJAnamAM jaNAtAM "rAgAdi te huM" ema rAgamAM ekatA buddhithI, jANe che-mAne che, tethI te mithyAdaSTi che.(47) jJAna ane rAgane lakSaNabhede sarvathA judA pADo to ja sarvajJasvabhAvI zuddha jIva lakSamAM AvI zake. jema je saMpUrNa vItarAga thAya te ja sarvajJa thaI zake. tema ja sarva prakAranA rAgathI jJAyakanI bhinnatA samaje te ja sarvajJasvabhAvI AtmAne oLakhI anubhavI zake. evI sAnubhava oLakhANa karanAra jIvo viralA ja che. jema pApabhAvo zuddhAtmAnI svAnubhUti bahAra che, tema puNyabhAvo paNa bahAra ja rahe che, svAnanubhUtimAM nathI pravezatA, ane tethI ja temane "abhUtAI" kahAA che. puNya-pApa rahita nija zuddha AtmAnI bhUtArtha jJAyakasvabhAvanI aMtaramAM daSTi thatAM svAnubhUti pragaTa thAya che, ane te ja samyagdarzana ne samyajJAna che.(56). ahAhA! AkhI duniyA bhulAI jAya evuM tAru paramAtmAtattva che. arere! traNa lokano nAtha thaIne rAgamAM roLAI gayo rAgamAM to du:khanI jvALA saLage che, tyAMthI daSTine choDI de! ane jyAM sukhano sAgara bharyo che tyAM tArI dRSTine joDI de! rAgane tuM bhUlI jA! tArA paramAtmAtatvane paryAya svIkAre che, paNa e. paryAyarUpa huM chuM e paNa bhUlI ja! avinAzI bhagavAna pAse kSaNika paryAyAM mUlya zAM? paryAyane bhUlavAnI vAta che tyAM rAgane dehanI vAta kayAM rahI? ahAhA! eka vAra to maDadAM UbhA thaI jAya evI vAta che, eTale ke sAMbhaLatAM ja UchaLIne aMtaramAM ja evI vAta che.(99) jJAtApaNAne lIdhe nizcayathI samyagdaSTi virAgI udayamAM AvelAM karmane mAtra jANI ja le che. bhogopabhogamAM udayamAM AvelAM hovA chatAM jJAnI rAganI ane zarIrAdinI kriyA badhI para che ema jANe che. pote jJAtApaNe pariNamI rahayo che ne! (194). Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. je nija zuddha jJApaka vastumAM mithyAtva ke rAgAdi vibhAvo che ja nahi. temAM rucinA pariNAma tanmaya thatAM mithyAtva TaLe che, bIjA koI upAya thI mithyAtva TaLe nahi. guNabhedano vikalpa paNa zuM zuddha vastumAM che?-nathI. to te zuddhavastunI pratIti guNabhedanA vikalpanI apekSA rAkhatI nathI. zuddha vastumAM vikalpa nathI, ne vikalpamAM zuddha vastu nathI. bannenI bhinnatA jANatAM pariNati vikalpothI khasIne svabhAvamAM AvI tyAM samyakatva thayuM ne mithyAtva TaLyuM.-A mithyAtva TALavAnI rIta che. te mATe, aMdara cidAnaMda svabhAvano anaMto mahimA bhAsIne teno anaMto rasa Avavo joIe, ema karavAthI pariNAma temAM tanmaya thAya che.(258) rAgamAM zubha ane azubha evA be bheda bhale pADo, teno viveka bhale karo, paNa te baMne bhAva Asrava che ne baMdhamArgamAM samAya che, saMvara-nirjarAmAM nahi, te eke bheda mokSa ke mokSanA kAraNamAM nathI Avato. zubha ane azubha baMne prakAranA rAgamAM kaSAyano svAda che, AkuLatA che, caitanyanI zAMtIno svAda, nirAkuLatA te bemAMthI ekamAM nathI. tethI na karavo rAga jarIe kyAMya paNa mokSecchu e, vItarAga thaIne e rIte bhavya bhavasAgara tare." A jANIne zuM karavuM? ke sarva prakAranA rogarahita potAnA cidAnaMdatatvane barAbara lakSamAM laI tene ja dhyAvuM. zubhAzubha rAgane eTale ke puNya-pApane mokSa ke mokSamArgamAM sahAyakArI na jANavA paNa vikhakArI luTArA samajavA ahA, vItarAga thavAnI vItarAgI paramAtmAnI A vAta kAyara jIvo jhIlI zakatA nathI. puNyathI dharma thAya nahi e vAta sAMbhaLatA ja cokI UThe che. temanAM kALajAM kaMpI UThe che. jJAnIo to mokSane arthe eka zuddhopayogane ja mAnya kare che, rAganA kaNiyAne temAM bheLavatA nathI, zubha ane azubha baMnethI virakata thaIne vItarAgI zuddhopayogane ja mokSanA sAdhana tarIke svIkAre che.(57) AtmA tana jJApaka che-have krodha, mAna, mAyA, lobhanI vyAkhyA 1. krodhaH- akhaMDa caitanya svabhAva te huM nahi ema svabhAvano aNagamo te anaMtAnubaMdhI krodha che. mAnaH- para padArtha pratye ahaMbuddhi te anaMtAnubaMdhI mAna che. mAyA - vastuno svabhAva jevo che tevo nahi mAnatA ADa mArIne bIjI rIte khatavavuM tenuM nAma anaMtAnubaMdhI mAyA che. lobha - svabhAvanI bhAvanA mUkIne vikAranI icchA karavI te anaMtAnubaMdhI lobha che. (ra68) - 2 "daSTinA nidhAna' AdhAre bahArathI marI jAya ene mATe A dharma che. bahArathI mAru jIvana nathI, rAgathI ane parathI jIvana che to mAruM maraNa che. je parathI ane rAgathI marI jAya tene mATe A . dharma che.(44) padravya ane AtmAne atyaMta abhAva che e to vyavahAranI nItinA vacanathI Ave che. paraMtu adhyAtmadraSTithI to vikArane ane AtmAne atyaMta abhAva che. caitanyano goLo vikArathI bhinna ekalo chUTo ja paDyo che ene dekha! jema tela Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pANInA pravAhamAM uparane upara tare che, pANInA daLamAM pesatuM nathI tema vikAra caitanyanA pravAhamAM uparane upara tare che, caitanyanA daLamAM pesato nathI.(74). 10. karuNAthI kahyuM che ke are mUDhamati! ame je puNyapApa bhAvane acetana kahIe chIe, jaDa kahIe chIe, pudagala kahIe chIe, rUpI kahIe chIe tene tuM AtmA mAne che to moTo aparAdhI che; jA naraka nigodamAM! jA pudagalanI khANamAM! caitanyanI khANamAM nahIM javAya.(389). 11. are bahAranA saMgamAM konA sAthe saMbaMdha ane konA khoTA lagADavA! ane keTaluM rahevuM! are! vikArano saMga paNa kyAM vastune che! asaMga caitanyane parano saMga nathI ane vikalpano ya saMga nathI.(396) haThavuM che kyAM? puNya-pApa rUpa huM thaI gayo chuM ema eNe mAnyuM che paNa e huM nahIM, basa eTalI vAta che. mAnyatA pheravavAnI che. tArI daSTi kere saMsAra che ane huM puNya-pAparUpa thayo ja nathI-evI daSTine anubhava karavo e ja mukti che. evo aMtara svIkAra karavo e ja mukti kaho ke muktino paMtha kaho.(405) 13. aho! aMtaranA abhiprAyanI ane mithyA-abhiprAyanI zuM kiMmata che enI jagatane khabara nathI. rAganA kaNathI lAbha thAya ema mAnyuM eNe caitanyane lUTIM lIdho.(407) 14. mArA svadravya-kSetra-kALa-bhAvamAM parano abhAva che ema nirNaya karo ane pachI mArA svabhAvamAM vibhAvano paNa abhAva che ema nirNaya karo.(401) jema lAkaDAnI agnimAM upara chArI vaLI jAya che ne aMdara saLagatuM hoya che agni uparanI chArI rU5 rAkha agnithI judI ja che. tema rAga paNa caitanyanI chArI samAna hovAthI caitanyathI jude judo ja che. uSNatA e agni ekarUpa che tema jJAna ane AtmA ekarUpa che.(400) 4. svabhAvanA sAmarthyano mahimA : (gurudevazrInA vacanAmRtanA AdhAre) kharekhara to eka pote ja che ne bIjI vastu che ja nahi. huM ja eka chuM, mArA hisAbe bIjI vastu che ja nahi. kevaLI ho, siddha ho. te temanA hisAbe bhale ho, paNa mArA hisAbe te nathI. svabhAvanI apekSAe rAga paNa potAno nathI. deha-dhanastrI-putra Adi to mArAM che ja nahi paNa rAga paNa mAro nathI. "jJAnasvarUpa" ekalo huM ja chuM-ema jora AvavuM joIe. prazna:- huM jANanAra ja chuM evuM jora AvatuM nathI te kema Ave? uttara:- jora pote karato nathI. bahAranA saMsAranA prasaMgomAM keTalI hoMza ne utsAha Ave che? ema aMdaramAM potAnA svabhAvanI hoMza ne utsAha Avavo : joIe.(100) ' AtmaciMtanamAM kayAMya guNabhedanI ke rAganI mukhyatA nathI, vikalpanuM jora nathI, paNa jJAnamAM parama jJAyaka svabhAvanA koI aciMtya mahimAnuM jora che, ane tenA ja jore nirvikalpa thaIne mumukSu jIva AtmAne sAkSAt anubhavamAM laI le che, tyAM koI vikalpa rahetAM thI. A rIte bheda-vikalpa vacce AvatA hovA chatAM svabhAvanA mahimAnA jore mumukSa jIva tene oLaMgI jaIne svAnubhUtimAM pahoMcI jAya che.(279) eka tarapha vikAranI dhArA anAdithI che ne bIjI tarapha svabhAva sAmarthanI dhArA paNa anAdithI sAthe ne sAthe ja cAlI rahI che. vikAranI dhArA vakhate svabhAva 3. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 4. 5. sAmarmanI vA kAM | gaI, svabhAva sAmarthyano kAMI abhAva nathI thayo. pariNati jyAM svabhAve sAmarthya tarapha vaLI tyAM ja vikAranI paraMparA pravAha tUTyo ne adhyAtmapariNatinI paraMparA zarU thaI, je pUrI thaIne sAdi-anaMta kALa raheze.(111) , eka vAra parane mATe to bhUtakavat thaI javuM joIe. paramAM tAro kAMI adhikAra ja nathI. are bhAI! tuM rAgane tathA rajakaNane karI zakato nathI evo jJAtAdraSTA padArtha cho. evA jJAtAdraSTA svabhAvanIdaSTi kara. cAre bAjuthI upayogane saMkelIne eka AtmAmAM ja jA.(112) paramapariNAmika bhAva chuM, kAraNa paramAtmA chuM, kAraNa-jIva chuM, zuddhopayogoha, nirvikalpohaM.(110) jene AtmAnIM kharekhara ruci jAge tene covIsa kalAka enuM ja ciMtana, dholana ne khaTaka rahyA kare, UMghamAM paNa enuM e raTaNa cAlyA kare. are! narakamAM paDelo nArakI bhISaNa vedanAmAM paDyo hoya te vakhate paNa, pUrve sat sAMbhaLyuM hoya tenuM smaraNa karI, phaTAka daIne aMtaramAM utarI jAya che, ene pratikULatA naDatI ja nathI ne! svargano jIva svarganI anukULatAmAM paDyo hoya to paNa tenuM lakSa choDI aMdaramAM utarI jAya che. ahIM jarAka pratikULatA hoya to "arere! mAre Ama che ne tema che'-ema karI karIne anaMta kALa gumAvyo. have enuM lakSa choDI aMdaramAM utarI jA ne! bhAI! A vinA bIjuM koI sukhano mArga nathI.(278) he bhAI! anaMta guNono vaibhava jemAM vaselo che evI caitanya vastu tuM pote che. are caitanya rAjA! tArA aciMtya vaibhavane te kadI jANyo-joyo-anubhavyo nathI, tArA svagharamAM te vAsa karyo nathI. svagharane bhUlI rAgAdi vibhAvane potAnuM ghara mAnI temAM tuM vasyo che. paNa zrI guru tane svagharamAM vAsta karAve che. ke he jIva! tuM tArA AtmAne caitanyasvarUpa jANIne tenI sevA kara. tenAthI tAruM kalyANa thaze. ahA! svagharamAM AvavA umaMga kone na Ave?(rapa9) he jIva? eka vAra harakha to lAva ke, "aho mAro AtmA Avo!' kevo? ke siddha bhagavAna jevo. siddha bhagavAna jevI jJAna-AnaMdanI paripUrNa tAkAta mArA AtmAmAM bharI paDI ja che. mArA AtmAnI tAkAta haNAI gaI nathI. "arere! huM dabAI gayo, vikArI thaI gayo, have mAruM zuM thaze?-ema Dara nahi, hatAza na thA' eka vAra svabhAvano harakha lAva, svarUpo utsAha kara, teno mahimA lAvIne tArA puruSArthane uchALa, to tane tArA apUrva AhalAdo anubhava thaze, ane te siddha padane pAmIza.(234). ekalA vikalpathI tattva vicAra karyA kare to te jIva paNa samyaphattva pAmato nathI. aMtaramAM caitanya svabhAvano mahimA karIne tenI nirvikalpa anubhUti karavI te ja samyagdarza che.(21.8) anaMta guNasvarUpa AtmA, tenA ekarUpa svarUpane daSTimAM laI, tene (AtmAne) ekane dhyeya banAvI temAM ekAgrato prayatna karavo e ja pahelA mAM pahelo zAMtI-sukhano upAya che.(17) 10. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daSTinA nidhAnanA AdhAre 11. are AtmAo! tame sAdhAraNa cho ema na mAno! jene pUrNa dazA pragaTI che evA sarvajJa paramAtmA ema kahe che ke are jIvo! tame mArI jAtanA ne nAtanA pUrNa prabhu cho tene te UNo ke hINo na mAno. aMtaramAM pUraNa prabhu cho ema mAno !(29) 12. AtmA jyAM aMdarathI UchaLyo pachI mana moLuM paDe to paNa UchaLavuM baMdha na paDe. ijiyo zithila thAya to paNa UchaLavuM baMdha na paDe, zarIra moLuM paDe to paNa UchaLavuM baMdha na paDe. AtmA jyAM madhuyabiMdumAMthI UchaLyo pachI tene rokavA jagatano koI padArtha samartha nathI.(36) jenI sattAno kadI viraha "dhI, jenI sattAnI kadi apUrNatA thaI nathI. jenI sattA koIthI dabAI nathI evI je trikALa nirAvaraNa vastu che tenI upara najarabaMdhI thavI joIe dravya upara daSTinI najarabaMdhI thavI joIe. mAre mArA sivAya bIjA koI Azraya nathI-ema dhruva upara najarabaMdhI thavI joIe.(113). AtmA jyAM potAnA svabhAvanA baLe caDyo, tyAM ajJAnano rAga-dveSano, UdhaI jema taDakAmAM pANInI mAphaka saDIsaDIne saLagI jAya tema saLagI jAya che(TaLI jAya che) baLI jAya che.(298) zrotAH sAheba! anubhava thayo nathI to amAro zuM doSa che? pUjya gurUdeva zrI : e-A parano utsAha Ave che e ja doSa che, ane potAno utsAha nathI Avato e ja doSa che. paramAM sAvadhAnI rAkhe che ane potAmAM sAvadhAna thato nathI e ja doSa che. paranuM mAhAtma Ave che ane potAnA svabhAvanuM mAhAbhya AvatuM nathI e ja doSa che. lyo! saMkSepamA A doSa che.(35) jene caitanuM lakSa baMdhANuM che. enuM jora caitanya tarapha vaLI rahyuM che. A ja svabhAva che A ja svabhAva che-ema svabhAvamAM ja jora hovAthI ame tene ochI RddhivALo kema dekhIe? mithyASTi hovA chatAM te samyaka sanmukha thaI gayo che, te samyaka levAno ja che.(38) 17. ene rAganuM ne nimittanuM mAhAtma AvyuM che ke kAM to eka samayanI pragaTa paryAyanuM mAhAlya AvyuM che paNa vastu AkhI aMdara paDI che enuM mAhAlya AvatuM nathI. zrImad rAjacaMdre kahyuM che ne ke jagatane suSTino gupta camatkAra bhAsato nathI eTale ke aMdaramAM AkhI zakti paDI che te bhAsatI nathI. (416) 16. 2. 5. samyakatva-nirvikalpa samyagdarzanaH (gurudevazrInA vacanAmatanA AdhAre) darzana zuddhithI ja Atmasiddhi (4) , bhavya bhramaNano aMta lAvavAno upAya zo? badravya saMyamase grIka pAyo, phira pIcho paTakyo tyAM zuM karavuM bAkI rahyuM? mArga koI judo ja che, A kriyAkAMDa mokSamArga nathI, pAramArthika AtmA tathA samyagdarzana vagerenuM svarUpa nakkI karI svAnubhava karavo te mArga che, anubhavamAM vizeSa lInatA te zrAvaka mArga che ane tenAthI paNa vizeSa svarUpa ramaNatA te manimArga che. sAthe vartatA bAhya vrata-niyamo to adhUrAzanI-kacAzanI pragaTatA che. arere! mokSamArganI mULa vAtamAM ATalo badho phera paDI gayo.(5) ahA! AtmAnuM suMdara ekattva-vibhakta svarUpa saMto batAve che. apUrva prIti lAvIne te zravaNa karavA jevuM che. jagatano paricaya choDI premathI AtmAno Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. parIcaya karI aMdara teno anubhava karavA jevo che. AvA anubhavamAM parama zAMtI pragaTe che, ne anAdinI azAMtI maTe che. AtmAnA AvA svabhAvanuM zravaNa. paricaya-anubhava durlabha che. paNa atyAre tenI prAptino sulabha avasara Avyo che. mATe che. jIvA bIjuM badhuM bhUlIne tArA zuddhasvarUpane lakSamAM le, te temAM vasa. e ja karavA jevuM che.(24) samyagdarzana koInA kahevAthI ke ApavAthI maLatuM nathI. AtmA pote anaMtaguNono piMDa-sarvajJa bhagavAne jevo kahyo tevo che-tene sarvajJanA nyAya anusAra satsamAgama vaDe barAbara oLakhe ane aMdara akhaMDa dhruva jJAyaka svabhAvano abheda nizcaya kare te ja samyagadarzana-AtmasAkSAtkAra che. temAM koI paravastunI jarUra paDatI nathI. dharma to aMtmAno sahaja sukhadAyaka svabhAva che.(102) .. pahelAM svarUpasanmukha thaIne nirvikalpa anubhUti thAya-AnaMdanuM veThana thAya, tyAre ja yathArtha samyagdarzana thayuM kahevAya. te sivAya pratIti yathArtha kahevAya nahi. pahelAM tattvavicAra karIne daDha nirNaya kare, pachI anubhUti thAya. ekalA vikalpathI ja tattvavicAra karyA kare te jIva paNa samyakatva pAmato nathI. aMtaramAM caitanya svabhAvano mahimA lAvIne tenI nirvikalpa anubhUti karavI te ja samyagdarzana che.(156) tatvavicAramAM catara ne nirmaLa cittavALo jIva, guNomAM mahAna evA sagarA caraNakamaLanI sevAnA prasAdathI aMtaramAM caitanya parama tattvo anubhava kare che. ratnatraya Adi guNothI mahAna evA guru ziSyane kahe che ke-paramabhAvane jANa, parathI bhaluM-bUruM mAnavuM choDIne, dehamAM raheluM hovA chatAM paNa deha ane zubhAzubha rAgathI bhinna nija asaMga caitanya paramAtmAtattva aMtaramAM dekha. "A ja huM chuM? evA bhAvabhAsana dvArA caitanyano anubhava thAya che. zrI gurunA AvA vacano deDhatAthI sAMbhaLIne nirmaLa cittavALo ziSya aMtaramAM tadrupa pariNamI jAya che. AvI sevA upAsanAnA prasAdathI pAtra jIva AtmAnubhUti prApta kare che.(1882). aho! samyagdarzana mahAratna che. zuddha AtmAnI nirvikalpa pratIti te ja sarva ratnomAM mahAratna che. lokika ratno to jaDa che, paNa dehathI bhinna kevaLa zuddha caitanyanuM bhAna karIne je svAnubhavayukta daDha zraddhA pragaTa che te ja samyagdarzana mahAratna che. jene jenI raci hoya te tenI vAraMvAra bhAvanA bhAve che. ane bhAvanAnI anasAra bhavana thAya che. jevI bhAvanA tevuM bhavana. zuddhAtmasvabhAvanI vAraMvAra bhAvanA karavAthI tenuM bhavana-pariNamana thaI jAya che. mATe jyAM sudhI AtmAnI yathArtha zraddhA, jJAna ane anubhava na thAya tyAM sudhI satsamAgame vAraMvAra prItipUrvaka tenuM zravaNa, manana ane bhAvanA karyA ja karavI. e bhAvanAthI bhavano nAza thAya che.(236). svAnubhUtinI prApti karavA mATe jJAna svabhAvI AtmAno game tema karIne paNa deDha nirNaya karavo. A nirNaya 6Dha karavAmAM sahAyabhUta tatvajJAnano 1-dravyonuM svayaMsiddha satpaNuM ane svataMtratA, 2-dravya-guNa paryAya, 3-utpAda-vyaya-dhrovya, 4-nava tanuM sAcuM svarUpa, 5-jIva ane zarIranI taddana bhinna bhinna kriyAo, 6puNya ane dharmanA lakSaNabheda, 7-nizcaya-vyavahAra ityAdi aneka viSayonA sAcA bodhano abhyAsa karavo. AvA abhyAsanI sAthe sarva tattvajJAnano Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziramo mugaTamaNi je zuddha dravyasAmAnya arthAt paramapariNAmika bhAva eTale sAyakasvabhAvI zuddha dravya sAmAnya-je svAnubhUtino AdhAra che, samyagdarzanano Azraya che, mokSamArganuM AlaMbana che teno divya mahimA hadayamAM sarvAdhikapaNe aMkita karavA yogya che. te ja nija zuddha Atma dravyano Azraya karavAthI ja atIndriya AnaMdamaya svAnubhUti prApta thAya che.(205) "dinA nidhAnanA AdhAre 10. samyagdarzana thAya tene to paryAyamAM mahA pAmaratA bhAse che. samyagdarzana thatAM to | naramAza..naramAza...AvI jAya, mane baMdha thato nathI evuM tene hoya nahi.(304). 11. samakitIe badhAthI AtmAne chUTo pADIne chUTI lIdhI che. aMdara dRSTinuM valaNa AkhuM pheravI nAkhyuM che. rAganuM svAmItva TaLI gayuM che, huM jJAnAnaMda chuM evuM svAmitva thaI gayuM che. samakitInA bharose Avyo bhagavAna! rAganA ane paranA bharosA chUTI gayA. A to kAMI thoDI vAta che? (307) aho! prabhupadamAM khatavavAnI cIja teNe rAMkAmAM khatavI nAkhI. huM atyAre ja pUrNa prabhu chuM ema ekavAra zraddhAmAM lAva! pUrNa prabhupaNe svIkAra karatAM e to bhagavAnano dIkaro thaI gayo, samyagdarzana thayuM eTale emAM garbhitapaNe kevaLajJAna ja AvI gayuM.(310) * 13. rAgano ane saMyogano aMdara niSedha thAya che te zraddhA-jJAnano paryAya che ke nahi? kalAka, be kalAka, cAra kalAka AnI A vAta ragaDIyA che, dhuTAya che, vAMcanamAM zrAvaNamAM AvyA kare, covIse kalAka A dehanA kAma te mArA nahi, rAganA kAma te mArA nahi ema cUMTAyA kare, e zraddhA jJAnamAM kAMI AMtaro ja nathI paDyo? e zuM jJAnanI kriyA nathI? paNa bAhya kriyAkAMDanA AgrahavALAne aMtaranA zraddhAjJAnanuM kArya aMdaramAM samyapha thatuM jAya che. te dikarIne phaTAka vikalpa tUTIne nirvikalpa svAnubhavarUpe thaI jaze.(361) * 14. zrotAH AtmA pAmavA mATe Akho divasa zuM karavuM? pUjya gura devazrIH Akho divasa, 1-zAstro abhyAsa karavo 2-vicAra manana karIne tatvo nirNaya karavo, 3-zarIrAdithI rAgathI bhedajJAna karavAno abhyAsa karavo, 4-rAgAdithI bhinnatAno abhyAsa karatAM karatAM AtmAno anubhava thAya che.(380) AhAhA! prabhu tuM pUro cho, tArA prabhutva Adi eka eka guNa pUraNa che. tArI zaktinI zuM vAta karavI? tuM koI guNe adhUro nathI. pUrepUro cho. tAre konA AdhAranI jarUra che? AhAhA! ene evI dhUna caDavI joIe. pahelAM AvA svabhAvano vizvAsa Avavo joIe pachI draSTi ane anubhava thAya.(26) 15, 8) jANapaNuM kone kahevuM? jJAnanuM sAcuM kArya zuM? guru devanA vacanAmRtanA khAdhA ) jANapaNuM te jJAna nathI. samakita sahita jANapaNuM te jJAna che. agiyAra aMga kaMThAgre hoya paNa samakita na hoya to te ajJAna che. AjakAla to sa. potapotAnA gharanuM samakita mAnI beThA che. samakitIne to mokSanA anaMta atIndriya sakhanI vAnagI prApta thaI hoya che. te vAnagI mokSanA aMnatamAM bhAga hovA chatAM anaMta che.(2) Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. 3. 4. 5. 6. *6 8. 9. (21) jene jJAnadhArAmAM jJAyakanuM jJAna thayuM che tene rAgAdi parazeyonuM je jJAna thAya che te zecane laIne thAya evI parAdhInatA jJAnane nathI. zubhAzubha bhAvothI bhinna paDIne jene caitanyanI daiSTi thaI che tene jJAnanI paryAyamAM sva-paranuM je jJAna thayuM te, parajJeya che mATe para saMbaMdhI jJAna thayuM che-ema nathI, jJAnanA sva-para prakAzapaNAne laIne jJAna thayuM che. tethI rAgane-jJeyane jANatAM jJeyakRta jJAna che ema nathI, paNa jJAnakRta jJAna che.(128) sva-para prakAzaka jJAnakuMja-jJAyaka prabhu to zuddha ja che, paNa rAgathI bhinna paDIne upAsavAmAM Ave tene te zuddha' che. samasta paradravyathI bhinna paDIne svamAM ekAgratA karatAM je zuddhatA pragaTe che tene te zuddha' che. rAganA vikalpapaNe thayo nathI mATe rAgAdithI bhinna paDIne jJAyakane sevavAmAM AvatAM jene paryAyamAM zuddhatAno namuno Avyo tene te 'zuddha' che ema pratItimAM Ave che, rAganA premIne te 'zuddha' che ema pratItimAM Avato nathI.(129) svabhAva sanmukhanuM jJAna te samyajJAna che. ekalA para sanmukhanuM jJAna te ajJAna che, kAraNa ke svasvabhAvanI saMpUrNatAnA bhAna vinA, eka samayanI paryAyanI apUrNatAmAM pUrNatA mAnI che. tethI pUrNa svabhAvane lakSamAM laI, pUrNa sAdhyane sAdhavuM.(178) jJAtApaNAne lIdhe nizcayathI samyagdaSTi virAgI uddayamAM AvelAM karmane mAtra jANI le che. bhogopayogamAM hovAM chatAM jJAnI rAganI ane zarIrAdinI kriyA badhI para che ema jANe che. pote jJAtApaNe pariNamI rahyo che ne !(194) je jJAna sAthe AnaMdana Ave te jJAna ja nathI, paNa ajJAna che.(253) aMtaramAM svasaMvedana jJAna khIlyuM tyAM potAne tenuM vedana thayuM pachI tene koI jJAnane bajA jANe ke najANe tenI kaI jJAnI apekSA nathI. jema sugaMdhI tenI sugaMdha bIjA koI le ke na le tenI apekSA phUlane nathI, te khIle che to pote potAnAmAM ja sugaMdha thI khIlyuM chee. tema dharmAtmAne potAnuM AMnadamaya svasaMvedana thayuM che te koI bIjAne dekhADavA mATe nathI, bIjA jANe to potAne zAMti thAya-evuM kAMI dharmIne nathI, te to pote aMdara ekalo potAnA ekattvamAM AnaMdarUpe pariNamI ja rahyo che. (186) duniyAmAM mAruM jJAna prasiddha thAo, duniyA mArI prazaMsA kare ane huM je karuM chuM tenAthI duniyA rAjI thAya-ema aMdara abhimAnanuM jene prayojana hoya tenuM, dhAraNA rUpa jJAna bhale sAcuM hoya to paNa, kharekhara ajJAna che-mithyAjJAna che. bhASA bahu malAve to vastu aMdara AvI jAya ema nathI. aMdara svabhAvanI haeNSTi kare, tenuM lakSa kare, teno Azraya kare, tenI sanmukha jAya, tyAre atIndriya zAMti ane AnaMda maLe che.(184) jJAna AtmAno svabhAva che. jJAnamAM kALabheda nathI, jJAnane vajana nathI ane jJAnamAM vikAra nathI. 1. kALane khAI jAya evo arUpI jJAnamUrti AtmA che. jJAnamAM pacAsa varSa pahelAMnI vAta yAda karavA mATe vacalAM ogaNapacAsa varSanI vAtane saMbhAravI paDatI nathI. je rIte gaI kAlanI vAta yAda Ave che te ja rIte pacAsa varSa pahelAMnI vAta paNa jhaTa yAda AvI jAya che mATe jJAnamAM kALabheda paDato nathI. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 20) jJAna arUpI che tethI jJAna game teTaluM vadhI jAya to paNa tenuM vajana lAgatuM nathI. ghaNA pustako jANyAM tethI jJAnamAM bhAra vadhI jato nathI. e rIte jJAnane vajana nathI mATe te arUpI che. jJAna zuddha avikArI che, jJAnamAM vikAra nathI. AtmA pote zuddha avasthAmAM rahIne vikAranuM jJAna karI zake che. avasthAmAM paranA avalaMbanathI kSaNika vikAra thAya che tene avikArI svabhAvanA bhAna vaDe sarvathA toDI zakAya che. nAza thaI zake te AtmAno svabhAva hoya nahi, tethI vikAra AtmAno svabhAva nathI.(ra66) raSTinA nidhAnanA AdhAre.. 10. jJAnanI vartamAna paryAya aMdaramAM vaLe enuM nAma jANapaNuM che. dhAraNA thaI gaI e jANapaNuM nathI. AtmA anubhavamAM levo enuM nAma kharu jANapaNuM che.(330) 11. ' viSaya-kaSAyanI ruci to chUTI nathI ane mAtra jANapaNuM che I jANapaNAne nAme AtmAne chetare che, Thage che. huM jANapaNuM nathI. sAcuM jANapaNuM thatAM viSaya-kaSAyanI ruci chUTI jAya.(332) 12. vartamAna-vartamAna vartatI cAlu kALanI jJAna paryAya te trikALI jJAyakano ja eka aMza che, tene aMtaramAM vALatAM "caitanya hIro" jJAnamAM Ave che. avayava dvArA avayavI khyAlamAM Ave che. jJAnanI paryAyane aMtaramAM vALIne jove to tAro caitanyasUrya tane khyAlamAM Avaze. teno prakAza tane dekhAze.(81) 13. jJAnamAM jema jema samajaNa dvArA bhAvabhAsana vadhatuM jAya che, tema tema jJAnanuM svane jANavAnuM sAmarthya vadhatuM jAya che ane e vadhatAM jatAM jJAnasAmarthya vaDe moha zithila thato jAya che. jJAna jyAM salphapaNe pariName che. tyAM moha samULa nAza pAme che, mATe jJAnathI ja AtmAnI siddhi che. jJAna sivAya bIjuM koI AtmasiddhinuM sAdhana nathI.(68) e jJAnanI divyatA che. e jJAnasvabhAvanI aciMtyatA che ke je paryAyo vidyamAna nathI chatAM jJAna tene vidyamAnapaNe jANe che, to caitanya mahAprabhu to vidyamAna ja che, bhatArtha ja che tene jJAna vidyamAnarUpe kema na jANe? vastu satu che ne! vidyamAna che ne! to e mahAprabhane tuM vidyamAnarUpe jANa ne! AhAhA! jenI hayAti nathI tene hayAta jANe! to pUrNAnaMdano nAtha prabhu vartamAna vidyamAna ja che, hayAta ja che, tene jANane bhAI! tArI najaranI ALase vidyamAna prabhune dekhavo rahI gayo. jemAM jJAna AnaMda Adi guNonI anaMtatAno aMta nathI evo saccidAnaMda prabhu vidyamAna ja che tene jANa.(111) 15. jJAnanuM sAcuM kArya zuM? 1-jANavuM, 2-potAne, 3-yathArtha, 4 zraddhAnapUrvaka, 5-vItarAgatApUrvaka, 6-atIndriya sukhanA vedana sahita. A rIte jANe e jJAnanuM kharuM jANapaNuM che. bAkI ajJAna che. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) samyagdarzana-jJAna-cAstrinI ekatArUpa mokSamArga : (gurUdevazrInA vacanAmRtanA AdhAre) 1. bahu bolavAthI zuM ISTa che? mATe cUpa rahevuM ja bhaluM che. jeTaluM prayojana hoya eTalAM ja uttama vacana bolavAM. zAstra taraphanA abhyAsamAM paNa je aneka vikalpo che temanAthI kArya siddhi thatI nathI. mATe vacanano bakavAda (jaDa kriyA) ane vikalponI jALa choDIne vikalpathI judI jJAnacetanA vaDe zuddha paramAtmAne anubhavano abhyAsa karavo te ja iSTa che, te ja mokSano paMtha che, te ja paramArtha che. bIjuM kAMI paramArtha nathI eTale ke mokSanuM kAraNa nathI. zuddhAtmAnA anubhavarUpa je kriyA che te ja zuddha jJAna, darzana ne cAritra che, te ja mokSapaMtha che. te sivAya badhI vikalpa jALa che. jene AvA AtmAno anubhava karatAM AvaDI gayuM tene badhuM AvaDI gayuM.(130) 2. 3. 4. 5. (203). 6. jinavANImAM mokSamArganuM kathana be prakAre che. 1-akhaMDa AtmasvabhAvanA avalaMbane samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa mokSamArga pragaTyo te sAco (nizcaya) mokSamArga che ane te bhUmikAmAM je mahAvratAdinA rAga-vikalpa che te mokSamArga nathI, paNa tene upacArathI mokSamArga kahela che. AtmAmAM vItarAga zuddhirUpa je nizcaya mokSamArga pragaTa thayo te sAco, anupacAra, zuddha, upAdAna ane yathArtha mokSamArga che ane te vakhate vartatA aThyAvIsa mULa guNa vagerenA zubha rAgane-te sahacara tema ja nimitta hovAthI mokSamArga kahyo che te upacAra che, vyavahAra che. nirUpaNanI apekSAe be prakAre mokSamArga jANavo. paraMtu eka nizcaya mokSamArga che tathA eka vyavahAra mokSamArga che-ema be mokSamArga mAnavA mithyA che.(171) 'jJAnasvarUpa AtmA che' evA guNa guNInA bhedano vikalpa, AtmAno anubhava karavA jatAM vacce Avaze kharo, paNa teno Azraya samyagdarzanamAM nathI. samyagdaSTi te vikalparUpa vyavahAranuM zaraNa laIne aTakatA nathI, paNa tene choDavA jevo samajIne aMtaramAM zuddhAtmAne te vikalpathI judo anubhave che. Avo anubhava te vItarAgano mArga che. mokSamahela mATe AtmAmAM samyagdarzanAdirUpI zilAnyAsa karavAnI vAta che. (177) zuddha pariNAma te AtmAno dharma che. temAM samyagdarzana-jJAna-cAritra traNe AvI jAya che, paNa vratAdino rAga temAM Avato nathI. A zuddha ratnatrayarUpa je vItarAgabhAva te ja badhA zAstronuM tAtparya che, te ja jina zAsana che, te sarvajJa jinanAthanI AjJA che, ne te ja vItarAgI saMtonuM pharamAna che. mATe tene zreyarUpa jANIne tenI ArAdhanA karo.(233) he mokSanA abhilASI! mokSano mArga to samyagdarzana-jJAna-cAritrasvarUpa che. te samyagdarzanAdi zuddhabhAvarUpa mokSamArga aMtarmukha prayatna vaDe sadhAya che. ema bhagavAne upadezyuM che. bhagavAne pote prayatna vaDe mokSamArgane sAdhyo che ne upadezamAM paNa ema ja kahyuM che ke mokSano mArga prayatna sAdhya che. mATe tuM samyagdarzanAdi zuddhabhAvone je mokSano mArga jANIne sarva udyama vaDe tene aMgIkAra kara. he bhAI ! samyagdarzanAdi zuddha bhAvothI rahita evA dravyaliMgathI tAre zuM sAdhya che? mokSa to samyagdarzanAdi zuddha bhAvothI ja sAdhya che mATe teno prayatna 3ra.(181) sAcI tattvamruSTi thayA pachI paNa deva-zAstra-gurunI bhakti vagerenA zubha bhAvamAM jJAnI joDAya, paNa tenAthI dharma thaze ema te mAne nahi. samyagdarzana thayA pachI Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che sthiratAmAM AgaLa vadhatAM vratAdinA pariNAma Ave, paraMtu tenAthI dharma na mAne. samyagdarzana-jJAna-cAritrano nirmaLa zuddha paryAya eTale jeTale aMze pragaTa tene ja dharma mAne. dayA-pujA-bhakti vagerenA zubha pariNAma to vikArI bhAva che, tenAthI puNyabaMdha thAya paNa dharma na thAya.(193) aho! juo, A parama satya mArga, bhagavAna sImaMdhara paramAtmA pUrva videhakSetre atyAre birAjI rahyA che, tyAM jaIne zrI kuMdakuMda AcArya deva bhagavAna pAsethI divya dhvani sAMbhaLI AvyA, ne pachI temaNe A zAstromAM parama satyamArganI * cokhavaTa karI. ahA! kevo satya mArga! kevo cokhkho mArga! kevo prasiddha mArga! paNa atyAre loko zAstranA nAme paNa mArgamAM moTI garabaDa UbhI karI rahyA che. zuM thAya? kALa evo che. paNa satyamArga to je che te ja rahevAno che. zuddhopayogarUpa sAkSAt mokSamArga traNe kALe jayavaMta che, te ja abhinaMdanIya che.(21.2) AtmAnuM prayojana sukha che. dareka jIva sukha icche che ne sukhane mATe jhAvAM nAkhe che, he jIva! tArA AtmAmAM sukha nAmanI zakti hovAthI AtmA ja svayaM sukharUpa che. AtmAnuM samyagdarzana-jJAna-cAritra-e traNe sukharUpa che, AtmAno dharma sukharUpa che, duHkharUpa nathI. he jIva! tArI sukhazaktimAMthI ja tane sukha maLaze, bIje kyAMyathI te sukha nahi maLe, kema ke tuM jyAM cho tyAM ja tAruM sukha che, jyAM du:kha pravezI zakatuM nathI. mATe AtmAmAM DUbakI mArIne tArI sukha zaktine uchALauchALa!! eTale ke paryAyamAM pariNamAva. jethI tArA sukhano pragaTa anubhava thAya.(286). Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmazAstranA bhAva kaI game tenI pAsethI sAMbhaLI le athavA to pitAnI meLe vAMco le te svacchede apUrva Atmabodha pragaTe nahi. gurugamarUpe eka vAra jJAnI pAse sAkSAta sIdhuM sAMbhaLavuM joIe. "dIve dIvo pragaTe. sata jhIlavA mATe potAnuM upAdAna taiyAra hoya tyAM jJAnInA nimittapaNAne yoga sahaja hoya che. zrImade kahyuM che: bUjhI cahata je pyAsa, huM bUjhanakI rIta; pAve nahi gurUgama binA, ehI anAdi sthita. -118. zuddhatA ne azuddhatA baMne hovA chatAM je zuddhasvabhAva upara daSTi nahi kare to azuddhatAne jANaze koNa? upAdAna ne nimitta bane hovA chatAM, upAdAna tarapha vaLyA vagara nimittanuM yathArtha jJAna karaze keNu? zuddharasvabhAva ne rAga, athavA nizcaya ane vyavahAra-bajo hovA chatAM, nizcaya dravyarasvabhAva tarapha daSTi karyA vagara vyavahAra kaheze keNu? nirmaLa jJAcakarasvabhAva taraphanA valaNa vagara sva-parane jANavAne viveka UghaDaze nahi, abheda svabhAva tarapha DhaLavuM te ja anekAntanuM prayojana che. 120. ghaNA ema mAne che ke AtmA to buddhipUrvaka puruSArtha kare paNa karma nAza thAya ke na paNa thAya; paraMtu ema nathI. AtmA "puruSArtha kare ane karmane nAza na thAya ema bane ja nahi; ane AtmAe puruSArtha karyo che mATe puruSArthathI karmane nAza thaze che-ema paNa nathI. AtmAne samyagdarzanane kALa che te vakhate darzanamohanIyanA nAza vagereno kALa che, jJAnanA ughADano kALa che te vakhate jJAnAvaraNIyanA sopazamane kALa che ane rAgAdinA abhAvane kALa che Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2) 15 "dravya draSTi prakAza" AdhAre abhyAsa mithyAtva 1. jJAnanI paryAya Ave che adarathI, ane ajJAnIne bahAranuM lakSa hovAthI dekhAya che ke bahArathI Ave che. tethI ajJAnIne parathI sAna thaI jAya che evo bhrama thaI jAya che.(58) (ajJAnIne) kaSAyanI maMdatAmAM thoDA viSayo chUTatAM temAM ThIka mAnavA lAge che, paraMtu te paNa tIvra kaSAya ja che, temAM kaSAya bharyo paDyo che.(69) : (ajJAnI) pariNAmamAM besIne zaktine jue cheH "zakti AvI che," temAM to jovAvALo ane zakti be alaga cIja thaI jAya che. jema bIjo bIjAnI vAta kare che tema te thaI jAya che.(77) A apekSAthI nitya chuM, A apekSAthI anitya chuM, e rIte banneya ThIka che, ema (ajJAnI) kahe che. are huM nitya ja chuM evuM jora devuM to bhUlI gayo-to zuM rahyuM? anAdithI je (mithyAtva) hatuM te ja rahyuM !(97) ahIM to dAtAra thaI javAnI vAta che. ahIMthI (bIjA upadezadAtAthI) laI lauM, evI vAta ja nathI. eka vakhata lAbha maLavo to bIjI vakhata paNa lAbha maLI jaze, A pratyakSa lAbha maLI rahyo che ne! emane ema karIne temAM ja (ajJAnI) rokAI jAya che. aMdaranA dAtAranI vAta to rahI nAma mAtra, ane bahAranA dAtAranI mukhyatA!(105) trikALInuM jora nathI tethI kSaNika zubhAzubha bhAvamAM Akhe Akho cAlyo jAya che. kSaNika duHkha AvyuM tyAM trikALI duHkha mAnavA lAge, kSaNika sukha AvyuM tyAM trikALI sukha mAnavA lAge. ane jo trikALImAM ahaMpaNuM thayuM to kSaNika paryAya je yogyatAnusAra thavAvALI che, te thAo; huM temAM khasato nathI. (110) kharekhara to (mithyAtvamAM) tIvra duHkha lAgavuM joIe. jo tIvra duHkha lAge to sAcA sukha vinA saMtoSa thaI zake nahi. tema ja duHkhanI vedanA sukhane zodhyA vinA rahe ja nahi. (12) eka samayanI paryAyamAM ja vedana to Ave che. zaktimAM to vedana nathI. tethI A vedana ja prasiddha hovAthI tene ja ajJAnI "AtmA' mAnI le che. kharekhara to AtmA kSaNika paryAyamAM jato ja nathI, evo ne evo ja trikALa rahe che. temAM ahaMpaNuM thayA vinA sukha zAMti thaI zakatI nathI. (131). svabhAvano mahimA siddha paryAyathI paNa huM adhika chuM. kAraNa ke siddha (dazA) to eka samayanI paryAya che ane huM to evI evI anaMtaparyAyono piMDa chuM.(7) jema merU parvata aDaga che, huM paNa (svabhAvathI) evo ja aDaga chuM. merUmAM to paramANuM Ave jAya che, paraMtu mArAmAM to kAMI AvatuM jatuM nathI, evo huM aDaga chuM.(8) huM vartamAnamAM ja mukta chuM, AnaMdanI mUrti chuM, AnaMdathI bharacaka samudra ja chuM, evI daSTi thAya, to pachI mokSathI paNa prayojana nathI, mokSa thAo to thAo, na thAo to paNa zuM? (paryAyanI ATalI goNatA dravyadaSTimAM thaI jAya che) mane Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. 4. 5. 6. *6 .. . 9. 10. 3. 4. 27 to vartamAnamAM paNa AnaMda AvI rahyo che, pachI pariNatimAM to mokSa thazeja.(9) paryAyamAM tIvra azubha pariNAma ho, athavA utkRSTamAM utkRSTa zuddha paryAya ho, mArAmAM (ekarUpa dravya svabhAvamAM kAMIpaNa bagADa sudhAra thato nathI. huM to jevo ne tevo ja chuM.(12) bhedajJAna 1. 2. hara samaya vikalpathI bhedajJAna karavuM nathI paDatuM, sahajarUpa thaI jAya che. nirvikalpa anubhava thatAM ja jJAtAddaSTA thaI zakAya che. ema vikalpathI ja jJAtA mAnIne - thavAvALuM hatuM te thayuM ema mAnIne samAdhAnamAM sukha mAne che te to mAMsa khAvAmAM aghorI ane bhUMDa viSTA khAvAmAM, pataMgiyuM dvIpakamAM sukha mAne che, tevuM te sukha che. nirvikalpa anubhava vinA dhAraNAmAM ThIka mAne-sukha mAne, te to kalpanAmAtra che, vAstavika sukha nathI.(111) svadravyamAM ekattva karyA vinA rAgathI ane zarIrathI bhinnatA thaI zakatI nathI, bhale bhinna che ema kahe. ane potAnA dravyamAM ekattva thatAM sahaja ja bhinnatA thaI jAya che. vikalpa uThAvavo paDato nathI, sahaja ja bhinnatA rahe che.(152) pahelAM vikalpa uThe che. pAchaLathI samAdhAna kare ke te svataMtra che- to te yathArtha nathI. vikalpanI sAthosAtha ja te ja kSaNe tenAthI bhinnatA thavI joIe.(184) ajJAnIne ekaluM pariNAmanuM ja vedana Ave che. pariNAmanI sAthe Akho apariNAmI paDyo che, tenuM vedana AvatuM nathI. paraMtu apariNAmImAM DhaSTi jamAvIne, temAM tAdAtmya karIne, prasarIne, ahaMpaNuM thatAM eka ja kSaNamAM apariNAmI ane pariNAma baMneno eka sAthae anubhava thAya che. ekalA pariNAmanuM vedana mithyAdaeNSTine ja thAya che. jJAnIne eka sAthe baMne (dravyane paryAya) no anubhava rahe che.(204) pa. huM khuda ja vartamAnamAM bhagavAna chuM. (temAM) bhagavAna thavuM paNa kyAM che? potAnA svabhAvamAM kruSTino prasAra thatAM, paryAya potAnI tarapha jhUkatAM jhUkatAM paryAyamAM kevaLajJAna-siddha dazA Adi thaze ja.(23) huM vartamAnamAM ja paripUrNa chuM, kRtakRtya chuM. mAre kAMI karavuM-dharavuM che ja nahi, evI STi thatAM, pariNAmamAM AnaMdano aMza pragaTa thAya che, ane vadhatAM vadhatAM pUrNatA thaI jAya che.(30) huM to kyAre paNa kharuM nahi, evo khUTo chuM. pariNAma Ave che ane jAya che. paraMtu huM to khUTAMnI jema acalita ja rahuM chuM.(40) huM vartamAnamAM ja samajaNano piMDa chuM.(54) game tevI paNa vAta kahevAmAM Ave, paraMtu trikALInI adhikatA kyAreya paNa chUTavI na joIe, kathana game tevAM Ave paraMtu te vAta kAyama rAkhIne bIjI badhI vAta che. trikALInI adhikatA kyAreya chUTavI joIe nahi.(163) "huM adhika chuM.' te ja svayaMno mAhAtmyabhAva che. huM koIpaNa bhAvamAM-vikalpamAM khasato ja nathI-taNAto ja nathI. evo ne evo ja hara samaya rahuM chuM. vikalpanI sAthe - pariNAmanI sAthe khasato ja nathI. zuM darpaNanuM daLa kSaNika AkArathI khasI jAya che? tevuM ne tevuM ja rahe che. tema huM paNa tevo ne tevo ja sadA rahe chuM.(199) Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20) 4. bahAranA saMgano nimitta-naimittika saMbaMdha paNa paryAyanI sAthe che, mArI sAthe A nathI. vaLI jene paryAyamAM ja ekattvabuddhi che tene to nimittanI sAthe paNa ekatva budhyi laMbAya che. jJAnane paryAyamAM nimittanI sAthe paNa ekatvabuddhi nathI.(307) 7. praznaH rAga ya che ke duHkharUpa che? uttaraH svabhAvamAM Avyo to rAga jJAnamAM zeyarUpa jANavAmAM Ave che ane vedanamAM du:kharUpa lAge che.(332) 8. AkhuM jagata jJAnanuM ya che-anukULa pratikULa kAMI nathI. A abhiprAyamAM draSTi , abheda hovI joIe. abhiprAyamAM parathI lAbha-nukasAnInI mAnyatA nathI. abhiprAyamAM icchA ane dInatA nahi hovAM joIe.(593) saMskAra 1. vicAra maMthana paNa thAkI jAya, zUnya thaI jAya, tyAre anubhava thAya che. maMthana paNa che to AkaLatA ekadama tIvra dhagazathI aMdaramAM utarI javuM joIe.(72) basa eka ja vAta che ke "huM trikALI chuM" ema jAmI rahevuM joIe. paryAya thavAvALI thAo-yogyatAnusAra thaI jAya che. huM temAM jato nathI. mayozama hoya, na hoya, yAda rahe, na rahe, paraMtu asaMkhya pradezamAM vyApaka thaI javuM joIe.(81) kharekhara vAta to e che ke sAMbhaLavAthI je mahimA Ave che, te nahi, paNa aMdarathI sahajarUpe (svanuM mAhAtma AvavuM joIe. bahAramAM tIvra thAka lAge to aMdarathI ja Ave che.(102) praznaH paryAyathI chUTuM kevI rIte thavuM? uttaraH paryAyathI to chUTo ja che. trikALI to paryAyamAM Avato ja nathI. paraMtu, paryAyamAM ekatA karI rAkhI che te ekatA trikALImAM sthApavAnI che.(127) jJAnIne to trikALImAM ja ahaMpaNuM hovAthI, vAMcana, zravaNa, pUjana AdimAM paNa aMdarathI vRddhi thatI rahe che.(128) thoDuM A to karI lau, A to jANI lau, sAMbhaLI to lauM, te badhA aTakavAnA rastA che. potAnA asaMkhya pradezamAM prasarIne pUrepUrA vyApaka thaIne sthira raho ne! sukha zAMti vadhatI jaze. vikalpAdi tUTatA jaze.(140). pahelAM vikalpAtmakamAM to A nirNaya karI lyo ke pariNAmanI apekSAe ahIM (aMtaramAM) ja jAmavAnuM che. bIjuM kAMI karavAnuM nathI. vaLI te vikalpAtmaka nirNayanuM karavAnuM paNa avalaMbana na hovuM joIe, ane huM to apariNAmI chuMpariNAmamAM jato nathI evo abhyAsa thatAM daSTi jAmI jaze.(160) svArthasiddhinA devo 33-33 sAgara sudhI ciMtana, manana kare che. to paNa kevaLajJAna nathI thatuM, ane ahIM aMtarmaharti ekAgratA thatAM kevaLajJAna thaI jAya che. jANapaNAthI prayojananI siddhi thatI nathI, lInatAthI siddhi thAya che.(197) hakAra (svarUpa saMbaMdhI) 1. ApaNe to ApaNe samajavuM. bIjo kevI rIte samaje che, kevI rIte nahi, tenuM zuM prayojana? bIjAmA rokAze to potAno kALa vyartha cAlyo jaze.(302) praznaH prayAsa to karavo joIne ne ? 5. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara: are bhAI! kRtrima prayAsathI zuM thaze? tenA upara vajana nahi AvavuM joIe. huM vartamAnamAM ja niSkriya caitanya chuM. tyAM (svarUpamAM) Avyo to - paryAyamAM sahaja prayatna uThe che. huM to anaMta puruSArthanI khANa chuM ne! eka samayanI prayAsamAM thoDo AvI jau chuM.(324) potAnA trikALa svabhAvane pakaDaDyA vinA jIvane nizcaya pratIti Avaze ja nahi.(361) gharavALAnI badhI jAtanI pratikULatA hovAthI potAnuM kAma kema karavuM? potAnI aMdaramAM besIne potAnuM kAma karo. te potAnuM kAma aMdAramAM besIne karavAmAM na gharavALA jANaze, na bahAravALA jANaze. ApaNe zuM karIe chIe ane kyAM chIe, te paNa koI nahi jANe. e rIte aMdaramAM potAnuM kAma thaI zake che.386) baMdhanarahita svabhAva mATe vAMcana, manana, ghUMTaNa karuM to pakkaDamAM Ave, te vAta ja nathI. te to huM trikALI ja chuM-ema vartamAnamAM ja temAM thaMbhI jAo! (394) kharekhara to baLavAna vastunuM baLa AvavuM joIe. aMdarathI.(416). potAthI ja kAma thaze, te to pahelAM pArka thaI javuM joIe. potAnuM baLa AvyA vinA to koI AdhAra ja nathI.(4ra6). pahelAM huM samajI lau. pachI prayAsa karIza" ema to kArya thaze ja nahi. aMtara prayAsa to sAMbhaLatAM ja cAlu thaI javo joIe.(428). sAMbhaLavAno abhiprAya ja na hovo joIe. sAMbhaLavAno rAga thavo ane abhiprAya thavo baMnemAM bahu ja pharaka che. sAMbhaLatA ja A taraphano (aMtarmukhapaNAo) prayAsa cAlu thaI javo joIe.(439) vikalpAtmaka nirNaya chUTIne sva-Azrita jJAna ughaDe che. je jJAna sukhane Ape che te ja jJAna che.(462). vikalpAtmaka nirNaya jJAnano viSaya draSTinA viSayane sAdhavA purato lakSamAM levo ThIka che, bAkI tenuM (tenAthI vadhAre) prayojana nathI. (14) vikalpathI ane manathI karalo nirNaya sAco nathI. potAnI tarapha DhaSTinuM tAdAbhya. karavAthI ja, potAthI karelo nirNaya ja sAco nirNaya che. pahelA vikalpathI, anumAnathI nirNaya thAya, temAM paNa lakSa to aMtaramAM DhaLavAnuM ja hovuM joIe.(49) praznaH anubhava mATe vicAra, manana, ghUMTaNamAM rahevuM joIe? uttaraH paryAyamAM besIne ghUMTaNa, manana karavAmAM paryAyamAM ThIkapaNuM rahe che ane dravyamAM besavAthI ghUMTaNa manana sahaja thAya che. ghUMTaNa Adi para jora nathI, sahaja thAya che. jora to ahIM (aMtara tatvanuM) rahe che. paryAyamAM besIne ghUMTaNa karavAthI aMdaramAM AvI zakAtuM nathI.(65) praznaH pAkA nirNaya vinA, huM zuddha chuM, trikALI chuM, dhruva chuM, ema anubhavano abhyAsa kare to, anubhava thaI zake ke kema? uttaraH nahIM. pAko nirNaya nahIM paraMtu yathArtha nirNaya kaho. yathArtha nirNaya thayA bAda nirNayamAM pAkApaNuM thAya che. pachI anubhava thAya che.(92) , 1. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 10) vikalpanI bhUmikAmAM paNa jene nirNaya thato nathI tene nirvikalpa nirNaya thavAno avakAza ja kyAM che? paryAyane jyAM (aMtaramAM javuM che te to nivRtti-pravRtti baMnethI rahita che. to paNa javAvALAne nivRttino ja vikalpa vacce Ave che. pravRttithI khasavAno ja bhAva Ave che. A niyama che. niyama hovA chatAM paNa tenA para vajana nathI. evo ja bhAva vacce AvI jAya che.(ra12) pravatatvane samajavA mATe paryAya sivAya koI bIjo upAya natha ryAyathI ja badhI vAta kahevAmAM (samajAvavamAM) Ave che.(466) jene potAnuM sukha joIe che tene, jene potAnuM sukha pragaTyuM che tenI pAse javAno bhAva Ave che.(101) pratyeka pariNAma sat che. temAM pheraphAra karavAno vikalpa juThTho che. dhruva sadA varUpa ja che. te utpAda-vyayane zuM kare? huM to vikalpamAtra ane pariNAmamAtrathI rahita chuM.(584-585) 'S YE GRIL 8. 9. paruSArtha : 2 puruSArthanI vyAkhyA sahaja udhama. huM to anAdi anaMta mArA svarUpamAM sthita chuMnirvikalpa chuM-je sukharUpa che. vikalpavALo kRtrima udhama khoTo puruSArtha che, du:kharUpa che. (582) puruSArtha karuM, puruSArtha karU-te vAta paNa thI-sahaja puruSArthanuM evuM svarUpa nathI. huM vartamAnamAM ja anaMta puruSArthano piMDa che. evA sva AzrayamAM paryAya dravya tarapha DhaLI jAya che. tethI upadezamAM paryAyanI apekSAe puruSArtha karavAnuM kahevAmAM Ave che.(22). yogyatA hoya to sAMbhaLatAM ja sIdho aMdaramAM utarI jAya che. tethI to kahe che ke "tethI tenI kALalabdhi" tyAM ajJAnI kahe are, puruSArthane to uDADI dIdho! are bhAI! purUSArtha tenAthI judo thoDo che? koI svachaMdatA karI le, tethI puruSArtha : karavo tema kahyuM che, paraMtu trikALImAM ahaMpaNuM thAya temAM puruSArtha to hoya ja che. paraMtu A puruSArthanI paryAya jeTalo huM nathI, huM to trikALI daLa ja chuM puruSArthano piMDa ja chuM, puruSArthano dhAma ja chuM.(113) (vikalpAtmaka) kRtrima puruSArthanI to vAta ja zuM? paraMtu akriya (cabiMbanI) daSTimAM to sahaja puruSArthanI paNa gauNatA che. kAraNa ke te paNa kriyA (eka samayanI paryAya) che. ane akriya (svarUpa) daSTimAM kriyAmAtranI gauNatA che. huM ja puruSArthanI khANa chuM ne! daSTie puruSArthanI khANano kabajo laI lIdho pachI paryAyamAM puruSArtha, sukha vagere sahaja thAya ja che.(255) saMsAramAM badhA viSayamAM prayatna karo cho to ahIM (aMtara svarUpano) prayAsa paNa karo ne! A prayAsamAM to utkRSTa zubha bhAva che ke je bIjI koI jagyAe thato nathI. A paNa che to kRtrima prayAsa, paraMtu atrima prayAsa pahelAM te paNa AvyA vinA raheto nathI.(308) svadravyamAM jAmI javuM eka ja kartavya che, te paNa pariNAmanI apekSAthI. mArI apekSAe, huM te katatya ja chuM-kAMI kartavya nathI. huM to anaMtavIryanI khANa chuM.(318) 7. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucho katrima prayAsa para vajana nahi AvavuM joIe. huM vartamAnamAM ja niSkriya caitanya che. tyAM svarUpamAM Avyo to paryAyamAM sahaja prayatna uThe che. huM to anaMta puruSArthanI khANa chuM ne (324). vAgya potAnA pariNAma sudhI ja potAnI (kArya) sImA che. tenAthI AgaLa koI dravya jaI zakatuM nathI.(18) jyAM eka vAra AnaMdanI ghUMTa pI lIdhI, tyAM to vAraMvAra te ja ghUMTa pIvA mATe potAnI tarapha AvavuM paDaze. bIjI koI jagyAe pariNatine rasa ja nahi paDe. vAraMvAra potAnI tarapha AvavAnuM ja lakSa raheze. bIjo badho rasa uDI jaze.(21) jyAre daSTi potAnA svarUpamAM tAdAbhya thAya che, to paNa thoDo kALa rAga Ave to che. paraMtu rAga laMgaDo thaI jAya che, tene AdhAra nathI raheto.(39) 4. ahIM potAnA caitanya) goLAmAM evo lIna thaI jAya ke tenA rasathI pariNati bIjI jagyAe jAya ja hIM. tene vairAgya kahe che.(2008) AnaMdanA anubhavamAM to rAgathI paNa bhinna caitanyagoLo chUTo ekalo anubhavamAM Ave che. tenA AnaMdanI zuM vAta karIe. e to aMdarathI nIkaLavuM ja game nahi, bahAramAM AvatAM ja bhaThThI bhaThThI lAge.(91) praznaH pariNAma aMdara jAmatA nathI, bahAra kema doDe che? uttaraH vAcharaDAne bAMdhIe nahi to bahAra caravA lAge che. jo khUTe bAMdhI daIe to pharyA kare paNa tyAMthI bahAra na jaI zake. tema dhruvamAM paryAyane bAMdhI devAya to paryAya pravamAM ja karaze. bahAra nahi jAya. karavuM to teno svabhAva che. paraMtu dhruva khUTAmAM ja pharaze, ane sukha maLatuM raheze.(145) ' 7. upayoga potAthI bahAra nIkaLe to jamano dUta ja Avyo, ema dekho! (bahAramAM) cAhe bhagavAna paNa bhale hoya. upayoga bahAramAM jAya temAM potAnuM maraNa thaI rahyuM chae. bahAranA padArthathI to mAro koI saMbaMdha ja nathI. pachI upayogane bahAramAM laMbAvavo zA mATe?(243) 8. Akhare to siddha dazAmAM ekAMta (ekalA) ja sadA rahevAnuM che, to zarUthI ja ekAMtano abhyAsa be, cAra, pAMca kalAka hovo joIe.(268) sahajatA praznaH zAstramAM to prayatna karavo, prayatna karavo te vAta Ave chene? uttara: prayatna karavAnuM kahevAmAM Ave che, prayatna thAya paNa che, paraMtu prayatna paNa che to paryAya! huM to paryAyamAtrathI bhinna chuM. prayatna zuM karuM sahajarUpa thAya che. prayatna vagerenuM "thavuM paryAyano svabhAva che. huM temAM na AvuM chuM, na jAuM chuM, huM trikALI chuM, evI daSTimAM prayatna sahaja thAya che.(71) svadravyamAM ekatva karyA vinA rAgathI ane zarIrathI bhinnatA thaI zakatI nathI, bhale bhinna che, bhinna che ema kahe ane potAnA dravyamAM ekattva thatAM sahaja ja bhinnatA thaI jAya che, vikalpa uThAvavo paDato nathI, sahaja ja bhinnatA rahe che.(1para). Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. 4. 5. 6. 7. .. 9. 10. 2. 3. 11. anubhUtiH 1. 4. 5. (212) zuddha jIvAstikAyanI dhruSTi vinA, zAstramAM je kathana Ave che, tenI keTalI hada sudhI maryAdA che, te samajamAM Ave nahi ane dRSTi thatAM jJAnamAM sahaja ja badhI vAto samajamAM AvI jAya che.(166) . pariNAmanuM kArya pariNAma karaze. tame tenI darakAra choDo. tame to potAnA nitya gharamAM ja besI raho. potAnA gharamAM (dravya svabhAvamAM) bese to badhuM sahaja ja sahaja che.(198) dhruvatattva para paga rAkho to paryAyamAM badhuM kArya sahaja ja thaze.(230) bahArathI to ApaNe kAMI prayojana che ja nahi. tethI bAhya padArthothI to sahaja udAsInapaNuM rahe ja.(283) sahaja puruSArthathI thAka lAgaze nahi. sUvA vagerenA bhAvamAM paNa duHkha lAgaze. nidrAmAM paNa thAka lAgaze.(362) svacchaMdathI Daro nahi. atyAra sudhI (svarUpanA abhAnamAM) svacchaMda ja cAlato Avyo che. have to "sahaja svacchaMda (svamAM pravRttirUpa) dazA'' pragaTa karo. viveka ApoApa AvI jaze.(495) vikalpa sahaja thAya che, nirvikalpatA paNa sahaja thAya che, ane huM paNa sahaja chuM.(555) dhAraNA sahaja thAya che. huM A dhAraNA karI lauM e to bojo upADavAno che. vaLI dhAraNA upara vajana nahi AvavuM joIe. dhAraNA hovI to joIe ne ! evuM vajana nahi hovuM joIe. sahaja hoM.(177) prazna: zarUAtavALAe anubhavano prayatna kaI rIte karavo? uttaraH huM pariNAmamAtra nathI, trikALI dhruvapaNAmAM ahaMpaNuM sthApI devuM te ja upAya che.(70) anubhUti mATe eka ja mAsTara kI (cAvI) che, badhI vAtomAM (zAstro mAM) eka ja sAra che. 'trikALIpaNAmAM ahaMpaNuM joDI devAnuM che.''(90) huM zuddha chuM, evo chuM, evA vikalpa karavAnI vAta nathI. ane vicAra paNa eka samayanI paryAyamAM thAya che.ahIM to 'huM Avo ja chuM' evA trikALI mAM ahaMpaNuM thaIne anubhavapUrvaka evuM pariNamana thaI javuM joIe. vicArAdi to paryAyano svabhAva hovAthI cAle ja che, paraMtu jora dhyeya svabhAvanI tarapha rahe che, to pariNati trikALanI tarapha DhaLI jAya che.(93) anubhavanI vAta to zuM kahevI! ekavAra vijaLInA karaMTanI jema aMdaramAM utarI javuM joIe. jema karaMTano kALa thoDo, to paNa AkhuM zarIra jhaNajhaNI uThe che, tema asaMkhya pradezamAM AnaMda AnaMda thaI jAya che. pachI zubhAzubha vikalpa Ave che. paNa anubhavathI chUTavA icche nahi, to paNa chUTI jAya che. chUTI jAya to chUTo, paNa huM to A trikALI AtmA ja chuM.(108) prazna: AtmA to dekhAto nathI to pratyakSa kema thAya? uttaraH pariNAma to dekhAya che ne? to pariNAma jemAMthI Ave che e cIjanuM pahelAM anumAna karavAmAM Ave che, pachI pratyakSa (vedanathI) karavo.(506) pariNAmathI ahaMpaNuM khasavuM ane trikALI svabhAvamAM ahaMpaNuM thavuM te zuddha jIvanuM svarUpa che.(569) Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. huM trikALI tatva che emAM ahapaNuM karavuM e ja bAra aMga cauda pUrvano sAra che. aMga pUrvamAM A ja kahevuM che.(pa71) hara samaye dravyasvabhAvanI adhikatA rahevI joIe. taraNAnI othe DuMgara dekhAto nathI, te rIte daSTi pariNAma upara rokavAthI pariNAmI DhaMkAI jAya che. huM to apariNAmI chuM.(599) Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. zrI samayasAra bhAvAnuvAda 1.jIvAjIva adhikAra * 1. dhruva. acala anupamagatine prApta evA sarva siddhone vaMdIne huM ahobhutakevalIoe.bhASita A samayaprAta (samayasAra) kahIza. 2. caritra-darzana-jJAna sthita jIvate ja svasamaya jANa. ane pudagala karmapradeza sthita (jIva) te parasamaya jANa. 3. sarvatra lokamAM ekva nizcayagata samaya suMdara che. tethI ekvamAM baMdhakathA visaMvAdinI hoya che. savane kAmabhoga-baMdhanakathA zrata, paricita anubhUta che, paNa vibhakta evA kevala eno upalaMbha (prAptianubhava) sulabha nathI. ekatvathI vibhakta evo te AtmA huM AtmAnA svavibhavathI darzAvuM chuM. je darzAvuM te pramANa karajo. sUkIne chala rahaNa na jo. 6. jJAyaka evo je bhAva nathI hoto apramatta. nathI hoto pramA. zuddhanaya ene zuddha kahe che. ane je jJAta te to te ja : 4 hoya che. " 7. vyavahArathI jJAnIne jJAna-darzanana-cAritra che. nizcayathI jJAna paNa nathI. darzana paNa nathI. cAritra paNa nathI. te zuddha jJAyaka ja che. jema anArya bhASA vinA anAryane samajAvavo zakya nathI. tema vyavahAra vinA paramArthano upadeza azakya che. (9 ane 10) je mRtathI nizcaye krIne A kevala zuddha evA AtmAne jANe che. tene lokapradIpaphra RSio "zrutakevalI' kahe che. je zrutajJAna sarvane jANe che tene jino zrutakevalI' kahe che. kAraNa ke jJAna sarva AtmA che. tethI te 'zrutakevalI' che. 11. vyavahAra abhUtArtha ane zuddhanaya bhUtArtha darzAvavAmAM Avyo che. bhUtAIne Azrita jIva nizcaye karIne samyagdaSTi 12. zuddha AdezavALo zunaya paramabhAvadarzIoe jANavo yogya che. paNa jeo aparamabhAvamAM sthita che. teo to vyacahArathI upadezita che. 13. bhUtAIthI jANavAmAM AvelA jIva, ajIvapuNya. pApa. Asava saMvara. ni. baMdha ane mokSa - e samyakta che. 14. je AtmAne abaddhaskRSTa, ananya. niyata. avizaSa. asaMyukta evo dekhe che. te zuddhanaya jANI. 15. je AtmAne abaddhaskRSTa, ananya. avizeSa evo dekhe che. te sarva jinasArAnane dekhe che. - ke je jinazAsana bAhya dravyazrata tema ja atyaMtara jJAnarUpa bhAvasRtavALuM che. 1. darzana-jJAna-cAritra sAdhue nitya sevavA yogya che. ane te traNeya nizcayathI AtmA ja jANa. 17. (17 ane 18) jema koI puruSa rAjAne jANIne sahe (zraddha) che. pachI arthArthI evo te tene prayatnathI anucare che. tema jIvarAjA jANavo yogya che. pachI zraddhavo yogya che ane mokSakamIe punaH te ja anucaravo yogya che. 19. karma ane nokarmamAM huM evI ane huM karma-nokarma evI je kharekhara A buddhi jyAM lagI hoya che, tyAM lagI AtmA apratibuddha hoya che. 20. (20 thI 22) sacit. acit vA mitra evuM anya je padravya te A huM chuM. A dravya muja svarUpa che. huM Ano ja houM chuM. A mAruM che. A pUrve mAruM hatuM. huM paNa A pUrvALe hato, A punaHpaNa mAruM haze. ane huM paNa A hoIza, - A asabhata Atmavilpa saMmaDha kare che, paNa bhUtAthane jANato asaMmuDha tema to nathI. 23. (23 thI 25) ajJAnathI jenI mati mohita thaI che. evo bahabhAva saMyukta jIva, baddha ane abaddha evuM A pudgala dravya 'A mAruM ema kahe che. sarvajJa jJAnathI daSTa evo jIva nitya upayoga lakSaNavALo che. te vaLI pudgala dravyarUpa kevI rIte thaI gayo? ke jyI "A mAruM' ema kahe che. jo te (jIva) pudgala dravyarUpa thaI gayo, to Itara (pudagala) jIvatva pAmI gayuM to ja tuM kaddI zake ke A pudgaladravya mAruM che. 26. jIva jo zArIra nathI. to tIrthakara AcAryanI stuti te sarve paNa mithyA hoya che. tethI AtmA te deha hoya che. zrI samayasAra...1 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra10 27. (27 thI 30) vyAhAranaya bhAkhe che ke - jIva ane deha kharekhara eka che, paNa nizcayanayanA abhiprAya to jIva ane deha kadApi eka artha nathI. jIvathI anya evA A pudgalamaya dehane stavI muni mAne che ke mAcathI kevalI bhagavAna stAyA ane vRMdAyA. te nizcayamAM yukta nathI, kAraNake zIguNo kevalInA hotA nathI, je kevalI guNone stave che, te kevalItatvane stave che. nagaranuM varNana vAmAM AvyuM. jema cajAnuM varNana thatuM nathI. tema dehaguNa stavavAmAM AvatAM kevalIguNonI-stavanA thatI nathI. paNa aTaka gAmomA 31. je iMdriyone jItine jJAna svabhAvathI adhika evA AtmAne jANe che, tene ja nizcaye rIne jitendriya teo he che, ke je sAdhuo nizcayavaMta che. 32. je mohane jItIne jJAna svabhAvathI adhika evA AtmAne jANe che, tene 'jitamoha' sAdhu paramArtha vijJAyako kahe che. 33. jItamoha sAdhuno kSINamoha jyAre hoya, tyAre ja nizcaya karIne te nizcayavidothI 'kSINamoha' kahevAya che. 34. kAraNake sarva bhAvone '52' ema jANIne tyaje (paccakhe) che. tethI pratyAkhyAna jJAna niyamathI jANavuM. 35. jema kharekhara! sphuTapaNe koIpaNa puruSa 'A padravya che' ema jANI tyajI de che, tema sarva parabhAvone jANIne jJAnI choDI de che. 36. mAce koIpaNa moha che nahi, upayoga ja jaNAya che. huM eka chuM, tene moha nirmamatva samayanA vijJAyako jANe che. 37. dharma Adi mArAM nathI, je upayoga che te huM chuM, ema dharme nirmamatva siddhAMtanA jJAyako kahe che. 38. huM nizcayathI eka, zuddha, darzana-jJAnamaya, sadA arUpI chuM; anya kaMI paNa paramANu mAtra mAruM nathI ja. ajIva adhikAra 39. (39 thI 43) AtmAne nahi jANatA evA mUDha 5ramAtvavAdIo koI adhyavasAna jIva che ema prarUpe che, tathA karma jIva che ema prarUpe che. bIjAo adhyavasAnamAM tIvra-maMda anubhAgane jIva mAne che, tathA bIjA vaLI nokarmana jIva mAne che. bIjA karmanA udayane jIva kahe che. to vaLI bIjA tIvratva-maMdatva guNathI karmAnubhAgane jIva kahe che. koI jIva karma-ubhaya e baMnene jIva kahe che; ane bIjA karmonA saMyogathI jIva hoya che ema kve che. ema bahu prakAranA alpamatio (mithyAtvio - durbuddhio) parane AtmA kahe che, paNa te nizcayavAdIothI 5ramAtmavAdI'nirdiSTa nathI athavA paramArthavAdI nirdiSTa nathI athavA paramArthavAdI nathI ema nirdiSTa che. 44. A sarva bhAvo kevalI jinothI pudgala dravyanA pariNAmothI niSpanna thayelA kahevAmAM AvyA che, te 'jIva' ema kema kahevAya? 45. ATha prakAranuM paNa karma sarva pudgalamaya jino kahe che, je vipAka pAmI rahelanuM phaLa 'duHkha' ema vhevAya che. 46. A sarva adhyavasAnAdi bhAvo che te jIva che evo jinavoe je upadeza varNavyo che te vyavahAranaya darzAvyo che. 47. (47 ane 48) (jema koI zajA senA sahita nIkaLyo tyAM) 'A cajA nIkLyo' ema A je senAnA samudAyane kahevAmAM Ave che te vyavahArathI kahevAmAM Ave che, te senAmAM (vAstavikapaNe) rAjA to eka ja nIkaLyo che; tevI ja rIte adhyavasAna Adi anyabhAvone '(A) jIva che' ema paramAgamamAM kahyuM che te vyavahAra karyo che, nizcayathI vicAravAmAM Ave to temanAmAM jIva to eka ja che. 49. haiM bhavya tuM jIvane sahita, rUparahita, gaMdharahita, avyakta (iTriyothI agoca2) evo, cetanA jeno guNa che evo, zabdarahita koI cihnathI jenuM grahaNa nathI ane jeno koI Ara kahevAto nathI evo jANa. 50: (50 thI 55) jIvane varNa nathI. gaMdha paNa nathI, rasa paNa nathI, sparza paNa nathI, rUpa paNa nathI. zarIra paNa nathI. saMsthAna paNa nathI, saMhanana paNa nathI. jIvane zaga paNa nathI, dveSa paNa nathI, moha paNa vidyAna nathI, pratyayo paNa nathI, karma paNa nathI ane norma paNa tene nathI, jIvane varga nathI, vargaNA nathI. breI spardhako paNa nathI, adhyAtmasthAno paNa nathI ane anubhAgasthAno paNa nathI, jIvane koI yogasthAno paNa nathI athavA baMdhasthAno paNa nathI. vaLI udayasthAno paNa nathI, koI mArgaNAsthAno paNa nathI, javane sthitibaMdhasthAno paNa nathI athavA saMklezasthAno paNa nathI. vizuddhisthAno paNa nathI athavA saMyamalabdhisthAno paNa nathI; vaLI jIvane jIvasthAno paNa nathI athavA guNasthAno paNa nathI; kAraNa ke A badhA pudgaladravyanA pariNAma che. zrI samayasAra...... 2 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6. A varSathI guNasthAna sudhInA bhAvo kahevAmAM AvyA che te vyavahAranayathI to jIvanA che, paraMtu nizcayanayanA matamAM te koI paNa jIvanA nathI. Ev 57. A vAdika bhAvo sAthe jIvano saMbaMdha jaLane ane dUdhane ekSetrAva mAharUpa saMyogasaMbaMdha che tevo jANavo, ane teo te jIvanA nathI kAraNa ke jIva temanAthI upayogaguNe adhika che. 58. (58 thI 60) jema mArga cAlanArane lUMTAto dekhIne 'A mArga lUMTAya che ema vyacahArathI loko kahe che; tyAM 5ramArtha to te mArga nathI lUMTAto, te mArge cAlanAra luMTAya che. tevI rIte jIvamAM karmono ane nokarmono varNa dekhIne 'jIvano A varNa che' ema jinadevoe vyavahArathI kahyuM che. e pramANe gaMdha, rasa. sparza, rUpa, deha, saMsthAna Adi je sarva che, te sarva vyavahArathI nizcayanA dekhanArA he che. 61. varNAdika che te saMsAramAM sthita jIvone te saMsAramAM hoya che ane saMsArathI mukta thayelA jIvone nizcayathI varNAdika koIpaNa bhAvo nathI. 62. jo tuM ema mAne ke A varNAdika sarva bhAvo jIva ja che, to tAtha matamAM jIva ane ajIvano kAMI bheda raheto nathI. 93. (93 thI 64) athavA jo tAro mata ema hoya ke saMsAramAM sthita jIvone ja varNAdi (tAdAtmyasvarUpe) che, to te kAraNe saMsAramAM sthita jIvo rUpIpaNAne pAmyA; ema thatAM, tevuM lakSaNa to rUpIpaNuM) pudgaladravyanuM hovAthI. he mUDhabuddhi! pudgaladravya te ja jIva TharyuM ane (mAtra saMsAcavasthAmAM ja nahi paNa) nirvANa pAmyuM paNa pudgala 4 jIvapaNAne pAmyuM| 7pa. (95 ane 96) akeMdriya, dvIdriya, gIMdriya, caturiMdriya, paMceMdriya, bAdara, sUkSma, paryApta ane aparyApta jIvo e nAmakarmanI prakRtio ke jeo pudgalamaya tarIke prasiddha che temanA vaDe NasvarUpa thaIne racAyelAM je jIvasthAno che teo jIva kema hevAya? - 67. je paryApta, aparyApta, sUkSma, ane bAdara Adi (sAta) jeTalI dehane jIvasaMjJA kLI che te badhI sUtramAM vyavahArathI khI che. 68. je A guNasthAno che te moharmanA udayathI thAya che ema (sarvajJanAM AgamamAM) varNavavAmAM AvyuM che; eo jIva kema hoI zake ke jeo sadA acetana kahevAmAM AvyAM che? 2. karma adhikAra 69. (69 ane 70) jIva jyAM sudhI AtmA ane Asrava - e bannenA taphAvata ane bhedane jANato nathI tyAM sudhI te ajJAnI rahI krodhAdi AsavomAM pravarte che; krodhAdikamAM vartatA tene karmano saMcaya thAya che. kharekhara A rIte jIvane karmono baMdha sarvajJadevoe kahyo che. 71. jyAre A jIva AtmAnA ane AsravonA taphAvata ane bhedane jANe tyAre baMdha thato nathI. 72. AsavonuM azucipaNuM ane viparItapaNuM tathA teo duHkhanA kAraNa che ema jANIne jIva temanAthI nivRtti kare che. 73. (jJAnI samaje che ke) nizcayathI huM eka zuddha chuM. mamatArahita chuM. jJAnadarzanapUrNa chuM; te svabhAvamAM raheto, temAM (caitanyamAM) lIna thato (huM) A krodhAdika sarva Avone kSaya karuM chuM. 74. A Asavo jIvanI sAthe nibaddha che, ava che, anitya che tema ja azaraNa che, vaLI teo duHkharUpa che, duHkha ja jemanuM phaLa che evA che, - evuM jANIne jJAnI temanAthI nivRtti kare che. 75. je AtmA A karmanA pariNAmane tema ja nokarmanA pariNAmane karato nathI paraMtu jANe che te jJAnI che. 76. (76 thI 78) jJAnI aneka prakAranA pudgalakarmane jANato hovA chatAM nizcayathI paraMdravyanA paryAyamAM pariNamato nathI, tene grahaNa karato nathI ane te rUpe upajato nathI. jJAnI aneka prakAranA potAnA pariNAmane jANato hovA chatAM nizcayathI paradravyanA paryAyamAM pariNamato nathI, tene grahaNa karato nathI ane te-rUpe upajato nathI. jJAnI pudgalakarmanuM phaLa ke je anaMta che tene jANato hovA chatAM paramArthe padravyanA paryocarUpa pariNamato nathI, tene grahaNa karato nathI ane te-rUpa upajato nathI. 79. evI rIte pudgaladravya paNa paradravyanA paryAyarUpa pariNamatuM nathI, tene grahaNa karatuM nathI ane (a-31) upajatuM nathI; kAraNa ke te potAnA ja bhAvothI (bhAvorUpa) pariName che. zrI samayasAra...... 3 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27 80. (80 thI 82) pudgalo jIvanA pariNAmanA nimittathI karmapaNe pariName che, tema ja jIva paNa pudgalakarmanA nimittathI pariName che. jIva karmanA guNone karato nathI tema ja karma jIvanA guNone karatuM nathI; paraMtu paraspara nimittathI bannenA pariNAma jANo. A kAraNe AtmA potAnA ja bhAvathI rtA (hevAya) che paraMtu pudgalakarmathI karavAmAM AvelA sarva bhAvono phkta nathI. 83. nizcayano ema mata che ke AtmA potAne ja kare che ane vaLI AtmA potAne ja bhogave che ema he ziSya1) tuM jANa. 84. vyavahAranayano e mata che ke AtmA aneka prakAranA pudgalakarmane kare che ane vaLI te ja aneka prakAranA pudgalakarmane bhogave che. 85. jo AtmA A pudgalakarmane kye ane tene ja bhogave to te AtmA be kriyAthI abhinna Thare evo prasaMga Ave che. je jinamatathI pramANa nathI. 86. je thI AtmAnA bhAvane ane pudgalanA abhAvane - bannene AtmA kye che ema teo mAne che, tethI eka dravyane be kriyAhovAnuM mAnanAca mithyArdaSTi che. 87. vaLI je mithyAtva kahyuM te be prakAre che - eka jIvamithyAtva ane eka ajIvamithyAtva; ane evI ja rIte ajJAna, avirati, yoga, moha ane krodhAdi kaSAyo - A sarva bhAvo jIva ane ajIvanA bhedathI babbe prakAre che. 88. je mithyAtva, yoga, avirati ane ajJAna aMjIva che te to pudgalakarma che; ane je ajJAna, avirati ane mithyAtva jIva che te to upayoga che. 89. anAdithI mohayukta hovAthI upayoganA anAdithI mAMDIne traNa pariNAma che; te mithyAtva. ajJAna ane aviratibhAva e traNa jANavA. 90. anAdithI A traNa prakAranA pariNAmavikko hovAthI. AtmAno upayoga joke (zudghanayathI) te zuddha. niraMjana (eka) bhAva che.to paNa - traNa prakArano thaI te upayoga je vidhI) bhAvane pote re che te bhAvano te o thAya che. 91. AtmA je bhAvane re che te bhAvano te phkta thAya che; te phkta thatAM pudgaladravya potAnI meLe karmapaNe pariName che. - 92. je 52ne potArUpa kye che ane potAne paNa para kare che te ajJAnamaya jIva karmano kartA thAya che. 93. je parane potArUpa to nathI ane potAne paNa para to nathI te jJAnamaya jIva karmono artA thAya che arthAt rtA thato nathI. 94. traNa prakArano A upayoga 'huM dveSa chuM' evo potAno viklpa kare che; tethI AtmA te upayogarUpa potAnA bhAvano phkta thAya che. 5. traNa prakArano A upayoga huM dharmAstikAya Adi chuM' evo potAno viklpa kare che. tethI AtmA te upayogarUpa potAnA bhAvano phkta thAya che. 96. A rIte maMdabuddhi arthAt anAnI ajJAna bhAvathI 52 dravyone potArUpa kare che ane potAne para re che. 97. A (pUrvokta) kAraNathI nizcayanA jANanAca jJAnIoe te AtmAne kartA kahyo che - AvuM nizcayathI je jANe che = te (jJAnI thaI) kartRtvane choDe che. 98. vyavahArathI jagatamAM AtmA ghaDo, kapaDuM, ratha, ItyAdi vastuone, vaLI iMdriyone, aneka prakAranAM krodhAdi dravyakarmo ane 2ArIdi nokarmone kare che. 99. jo AtmA 5dravyone re to te niyamathI te tanmaya arthAt para vyamaya thaI jAya; paraMtu tanmaya nathI tethI te temano phkta nathI. 100. jIva ghaTane karato nathI, paTane to nathI, bAkInAM koI dravyo. (vastuone) karato nathI; paraMtu jIvanA yoga ane upayoga ghaTAdine utpanna nAceM nimitta che, tethI temano hartA jIva hevAya che. 101. je jJAnAvaraNAdika-pudgaladravyonA pariNAma che temane je AtmA karato nathI paraMtu jANe che te jJAnI che. 102. AtmA je zubha ke azubha (potAnA) bhAvane re che te bhAvano te kharekhara phkta thAya che, te (bhAva) tenuM karma thAya che ane te AtmA teno (te bhAvarUpa karmano) bhoktA thAya che. zrI samayasAra...... 4 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che 103. je vastu (dravya) je dravyamAM ane 3 mAM varte che te anya dravyamAM tathA guNamAM saMkramaNa pAmatI nathI (badalAI ke anyamAM bhaLI ktI nathI); anArUpe saMkramaNa na pAmatI te (vastu) bIjI vastune kema pariNamAvI zake? 104. AtmA pudagalamaya karmamAM dravyane ane guNane karato nathI. temAM te bannene to nathI te teno rtA kema hoya? 105. jIva nimittabhUta banatAM karmabaMdhanuM pariNAma thatuM dekhIne, jIve karma karyuM' ema upacAra mAtrathI dhevAya che. 10. yoddhAo vaDe yuddha karavAmAM AvatAM 2AjAe yuddha kyuM ema loka (vyavahArathI)Skaheche jovI rIta 'jJAnAvaraNAdi karma jIve kara" ema vyavahArathI kahevAya che. 107. AtmA pudgaladravyane upajAve che. kare che. bAMdhe che. pariNAve che ane grahaNa che - e vyavahAranayanuM kyana che. 108. jema rAjAne prajAnA doSa ane guNane utpanna kranAra vyavahArathI kahyo che. tema jIvane pudgaladravyanA dravya guNano utpanna karanAra vyavahArathI hyo che. 109. (109 thI 112) cAra sAmAnya pratyayo nizcayathI baMdhanA kartA kahevAmAM Ave che - mithyAtva, avirati.. kaSAya ane yoga (e cAra) jANavA. ane vaLI temano, A tera prakArano bheda kahevAmAM Avyo che - mithyASTi (guNasthAna)thI mAMDIne saMyogIkevaLI guNasthAna) nA carama samaya sudhIno. A pratyayo athavA guNasthAno) ke jeo nizcayathI acetana che kAraNa ke pudagalakarmanA udayathI utpanna thAya che teo jo karma kare to bhale kre; temano (karmono) bhoktA paNa AtmA nathI. jethI A 'guNa' nAmanA pratyayo karma kare che tethI jIva to karmano akartA che ane 'guNo' ja karmone kare che. 113.(113 thI 115) jema jIvane upayoga ananya arthAt ekarUpa che tema ja krodha paNa ananya hoya to e rIte jIvane ane ajIvane ananyapaNuM AvI paDyuM. ema thatAM A jagatamAM je jIva che te ja niyamathI tevI ja rIte achava karyo (bannenuM ananyapaNuM hovAmAM A doSa Avyo:) pratyaya, nokarma ane karmanA ekapaNAmAM paNa A ja doSa Ave che. have jo (A doSanA bhayathI) tAca matamAM krodha anya che ane upayogasvarUpa AtmA anya che; to jema krodha tema pratyayo. karma ane nokarma paNa AtmAthI anya ja che. 116. (117 thI 120) A pudagaladravya jIvamAM svayaM baMdhAyuM nathI ane karmabhAve svayaM pariNamatuM nI ema jo. mAnavAmAM Ave to te apariNAmI Thare che ane karmaNavargaNAo karmabhAve nahi pariNamatAM. saMsArano abhAva Thare che athavA sAMkhyamatano prasaMga Ave che. vaLI jIva pudagaladravyone karmabhAve pariNAve che ema mAnavAmAM Ave to e prazna thAya ke svayaM nahi pariNamatI evI te vargaNane cetana AtmA kema pariNamAvI zake? athavA jo pudagala dravya potAnI meLe ja karmabhAve pariName che ema mAnavAmAM Ave, to jIva karmane arthAta pudagala dravyane karmapaNe pariNAve che ema kahevuM mithyA kare che. mATe jema niyamathI karmarUpe pariNameluM pudagala dravya karma ja che tevI rIte jJAnAvaraNAdirUpe pariNameluM pudagala dravya jJAnAvaraNAdi ja jANo. 121. (121 thI 125) A chava karmamAM svayaM baMdhAyo nathI ane krodhAdibhAve svayaM pariNamato nathI ema jo tAro mata hoya to te (jIva) apariNAmI Thare che ane jIva pote krodhAdibhAve nahi pariNamatAM saMsArano abhAva Thare che athavA sAMkhyamatano prasaMga Ave che. vaLI pugalakarma je krodha te jIvane krodhapaNe pariNAve che ema huM mAne to e prazna thAya che ke svayaM nahi pariNamatA evA jIvane krodha kema paNimAvI zake? athavA jo AtmA potAnI meLe krodhabhAve pariName che ema tArI buddhi hoya, to krodha jIvane krodhapaNe pariNamAve che ema kahevuM mithyA Thare che, mATe e siddhAMta che ke krodhamAM upayukta (jeno upayoga krodhAkare pariNamyo che evo) krodha ja che. mAnamAM upayukta AtmA mAna ja che. mAyAmAM upayukta AtmA mAyA ja che ane lobhamAM yukta AtmA lobha ja che. 129. AtmA je bhAvane kre che te bhAvarUpa karmano kta thAya che; jJAnIne to te bhAva jJAnamaya che ane ajJAnIne ajJAnamaya 127. ajJAnIne ajJAnamaya bhAva che tethI ajJAnI karmone kre che. ane jJAnIne to jJAnamaya (bhAva) che. tethI jJAnI karmone to nathI. * 128.(128 ane 129) karaNa ke jJAnamaya bhAvamAMthI jJAnamaya ja bhAva utpanna thAya che tethI jJAnInA sarva bhAvo kharekhara jJAnamaya ja hoya che. tema ajJAnamaya bhAvamAMthI ajJAnamaya ja bhAva utpanna thAya che tethI ajJAnInA bhAvo ajJAnamaya ja hoya che. zrI samayasAra... 5 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21) 130. (130 ane 131) jema suvarNamaya bhAvamAMthI suvarNamaya kuMDaLa vagere bhAvo thAya che ane lohramaya bhAvamAMthI lomaya kaDAM vagere bhAvo thAya che, tema ajJAnIne (ajJAnamaya bhAvamAMthI) aneka prakAranA ajJAnamaya bhAvo thAya che ane jJAnIne (jJAnamaya bhAvamAMthI) sarva jJAnamaya bhAvo thAya che. 132. (132 thI 139) jIvone je tatvanuM ajJAna (arthAta vastusvarUpanuM ayathArtha-vitarIta jJAna) che te ajJAnano udaya che ane jIvane je (tatvanuM) azraddhAna che te mithyAtvano udaya che. vaLI jIvone je aviramaNa arthAt " atyAgabhAva che te asaMyamano udaya che ane jIvone je malina (jANapaNAnI svacchatA rahita) upayoga che te kaSAyano udaya che; vaLI jIvone je zubha ke azubha pravRtti ke nivRttirUpa (manavacanakAcA-Azrita) ceSTAno utsAha che te yogano udaya jANa. A uyo ' hetubhUta thatAM je karmaNavargaNArUpa pudgaladravya jJAnAvaraNAdibhAvorUpe ATha prakAre pariName che, te kArmaNavargaNArUpa pudgaladravya jyAre kharekhara jIvamAM baMdhAya che tyAre jIva (potAnA ajJAnamaya) pariNAmabhAvono hetu thAya che. 137. (137 ane 138) e pudgala dravyane jIvanI sAthe ja karmarUpa pariNAma thAya che (baMne bheLAM thaIne ja karmarUpe pariName che) ema mAnavAmAM Ave to e rIte pudgala ane jIva banne kharekhara karmapaNAne pAme. paraMtu karmabhAve pariNAma to pudgaladravyane ene ja thAya che tethI jIvabhAvarUpa nimittathI rahita ja arthAt juduM ja karmanuM pariNAma che. 139. (139 ane 140) jo jIvane karmanI sAthe ja cagAdi pariNAmo thAya che (baMne bheLAM thaIne pariName che) ema mAnavAmAM Ave to e rIte jIva ane karma banne cagAdipaNAne pAme. paraMtu cagAdibhAve pariNAma to jIvane ene ja thAya che tethI karmodayarUpa nimittathI rahita ja arthAta khuduM ja jIvanuM pariNAma che. 141.. jIvamAM karma (tenA pradezo sAthe) baMdhAyeluM che tathA sparzAyeluM che evuM vyavahAranayanuM kzana che ane jIvamAM karma aNabaMdhAyeluM. aNasparzAyeluM che evuM zudranayanuM thana che. 142. e prakAre to nayapakSa jANa; paNa je pakSAtikrAMta (pakSane oLaMgI gayelo) hevAya che te samayasAra (arthAt nirvikalpa zuddha Atmatatva) che. 143. nayapakSathI rahita jIva. samayathI pratibaddha thaI (cirUpa AtmAne anubhavIne) banne nayonA kzanane kevaLa jANe ja che. paraMtu nayapakSane jarA paNa grahaNa karato nathI. 144. je sarvanayapakSothI rahita kahevAmAM Avyo che te samayasAra che; Ane (samayasArane) ja kevaLa samyagdarzana ane samyajJAna evI saMjJA (nAma) maLe che. (nAma judAM hovA chatAM vastu eka ja che.) 3. puNyapApa adhikAra 145. azubha karma kuzIla che ane zubha karma suzIla che ema tame jANo cho! te suzIla kema hoya ke je jIvane saMsAramAM praveza kzave che? 149. (146 ane 147) jema suvarNanI beDI paNa puruSane bAMdhe che ane lokhaMDanI paNa bAMdhe che, tevI rIte zubha tema ja azubha kareluM karma jIvana bAMdhe che. mATe e banne kuzIlo sAthe caga na kare athavA saMsarga paNa na ko kAraNa ke kuzIla sAthe saMsarga ane caga karavAthI svAdhInatAno nAza thAya che. 148. (148 thI 149) jema koI puruSa kutsita zIlavALA (kharAba svabhAvavALA) puruSane jANIne tenI sAthe saMsarga ane caga karavo choDI de che, tevI ja rIte svabhAvamAM rata puruSo karmaprakRtinA zIla-svabhAvane kutsita (khAba) jANIne tenI sAthe saMsarga choDI de che ane rAga choDI de che. A jina bhagavAnano upadeza che; mATe (he 150. cagI jIva karma bAMdhe che ane vecagyane pAmelA karmathI chUTe che - bhavya jIva!) tuM karmomAM prIti-zaga na kara. 151. nizcayathI OM paramArtha che, samaya che. zuddha che, kevaLI che, muni che, jJAnI che te svabhAvamAM sthita munio nirvANane pAme che. 152. 12mArthamAM asthita evo je jIva tapa kare che tathA vrata dhAraNa kare che, tenAM te sarva tapa ane vratane sarvajJo bALatapa ane bAva vrata kahe che. zrI samayasAra...... 6 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. vrata ane niyamo dhAraNa tA hoya chatAM, tema ja zIla ane tapa karatA hovA chatAM, jeo paramArthathI bAhya che . (jene AtmAnI zraddhA nathI) teo nirvANane pAmatA nathI. 154. jeo paramArthathI bAhya che teo mokSanA hetune nahi jANatA thakA - jo ke puNya saMsAragamanano hetu che to paNa - ajJAnathI (pRzyane mokSano hetu jANI) Icche che. 155. jIvAdi padArthonuM zAna samyakta che. te jIvAdi padArthono adhigama jJAna che ane rAgAdino tyAga cAritra che - A ja mokSano mArga che. 156. nizcayanayanA viSayane choDIne vidvAno vyavahAra vaDe pravarte che; paraMtu paramArthana (AtmasvarUpane) Azrita yatIzvarone ja karmano nAzA AgamamAM kahyo che (kevaLa vyavahAramAM pravartanArA paMDitone karmano kSaya thato nathI). 157. (157 thI 159) jema vagano zvetabhAva melanA maLavAthI tethI AcchAdita thAya che - tirobhUta thAya che, tevI rIte mithyAtvarUpI melathI AcchAdita thaI samyatva kharekhara tirobhUta thAya che ema jANavuM. jema vastrano svatabhAva melanA maLavAthI tethI AcchAdita thAya che - tirobhUta thAya che, tevI rIte ajJAnarUpI melathI AcchAdita thaI jJAna tirobhata thAya che ema jANavuM. jema vastrano svaitabhAva melanA maLavAthI tethI AcchAdita thAya che - tirobhUta thAya che. tevI rIte kapAyarUpI melathI AcchAdita thaI cAritra paNa tirobhUta thAya che ema jANavuM. 1. te AtmA (svabhAvathI) savana jANanAro tathA dekhanAce che to paNa potAnA karmamaLathI AcchAdita thaI saMsArane vyApta thayelo te sarva prakAre sarvane jANato nathI. 11. (171 thI 193) samyaktane rokanAruM mithyAtva che ema jinavaroe kahyuM che. tenA udayathI jIva mithyArdaSTi thAya che ema jANavuM. jJAne zekanAruM ajJAna che ema jinavaroe kahyuM che tenA udayathI jIva ajJAnI thAya che ema jANavuM. cAritrane rokanAra kaSAya che ema jinavaroe kahyuM chetenA udayathI jIva acAritrI thAya che e jANavuM 4. Aciva adhikAra 114. (174 ane 195) mithyAtva. aviramaNa. kaSAya ane yoga - e ArAvo saMjJa(cetananA vikAra) paNa che ane asaMjJa (pugalanA vikAra) paNa che. vividha bheTavALA saMjJa Azravo - ke jeo jIvamAM utpanna thAya che teo -- jIvanA ja ananya pariNAma che. vaLI asaMzI Acavo jJAnAvaraNa Adi karmanuM kAraNa (nimitta) thAya che ane temane paNa (asaMjJa ArAvone paNa karmabaMdhananuM nimitta thavAmAM) rAgadveSAdi bhAva karanArA jIva kAraNa nimita) thAya che. 16. samyagdaSTine Asrava jenuM nimitta che evo baMdha nathI. kAraNa keAsavone (bhAvAcavano) nirodha che: navAM karmone nahi bAMdhato te. sattAmAM rahelAM pUrve baMdhAyelAM karmone jANe che. 167. cheve karelo rAgAdiyukta bhAva baMdhaka (navAM karmano baMdha karanAra) klevAmAM Avyo che. cagAdi vimukta bhAva baMdhaka nathI, kevaLa jJAyaka ja che. 118. jema pAkuM phaLa kharI paDatAM phrIne phaLa DIMTA sAthe joDAtuM nathI. tema jIvane karmabhAva kharI jatAM pharIne utpanna thato nathI. 19. te jJAnIne pUrve baMdhAyelA samasta patyayo mATInAM TephAM samAna che ane te mAtra) karmaNa zarIra sAthe baMdhAyela che. 10. kAraNa ke cAra prakAranA dravyAsavo jJAnadarzanaguNo vaDe samaye samaye aneka prakAranuM pudgalakarma bAMdhe che. chatAM tethI jJAnI to abaMdha che. 11. kAraNa ke jJAnaguNa, jadhanya jJAnaguNane lIdhe pharIne paNa anyapaNe pariName che. tethI te (jJAnaguNa) karmano baMdhaka kahevAmAM Avyo che. 12. kAraNa ke darzana-jJAna-cAritra jadhanya bhAve pariName che tethI jJAnI aneka prakAranA pudagalakarmathI baMdhAya che. 193. (173 thI 171) samyagdaSTine baLa pUrve baMdhAyelA pratyayo (vya Asavo) satArUpe mojuda che teo upayoganA prayoga anusAra, karmabhAva vaDe (rAgAdi vaDe) navo baMdha kare che. te pratyayo, nirupabhogya rahIne pachI je rIte upabhogya thAya che te rIte, jJAnAvaraNAdi bhAve sAta-ATha prakAranAM thayelAM evAM karmone bAMdhe che. sattA zrI samayasAra..... 7 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (221) - avasthAmAM teo nirupabhogya che (bhogavavA yogya nathI) - jema gatamAM bALa strI puruSane nirupabhogya che tema; te bhogavavA yogya thatAM baMdhana kare che - jema taruNa strI purUSane bAMdhe che tema. A kAraNathI samyagdaSTine abaMdhaka kyo che, kAraNa ke AsravabhAvanA abhAvamAM pratyayone (karmanA) baMdhaka kahyA nathI. 177. (177 ane 178) caga, dveSa ane moha e Asavo samyagdaSTine nathI tethI AsavabhAva vinA dravyapratyayo karmabaMdhanAM kAraNa thatAM nathI. cAra prakAranA hetuo (mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga) ATha prakAranAM karmonAM kAraNa kahevAmAM AvyAM che, ane temane paNa (jIvanA) rAgAdi bhAvo kAraNa che; tethI cagAdi bhAvonA abhAvamAM karma baMdhAtAM nathI (mATe samyagdaSTine baMdha nathI). 179. (179 ane 180) jema puruSa vaDe grahAyelo AhAra te udAgnithI saMyukta thaI aneka prakAre mAsa, vasA, rupiAdi bhAvorUpe pariName che. tema zudghanayathI pyuta thayelA jJAnIne pUrve baMdhAyelA dravyAAsothI bahu prakAranAM karma baMdhAya che. - 5. saMvara adhikAra 1881, (181 thI 183) upayoga upayogamAM che, krodhAdimAM koI upayoga nathI; vaLI krodha krodhamAM ja che, upayogamAM nizcayathI krodha nathI. ATha prakAranAM karma temaja nokarmamAM upayoga nathI ane upayogamAM karma tema ja norma nathI. AvuM aviparIta jJAna jyAre jIvane thAya che, tyAre te upayogasvarUpa zuddhAtmA upayoga sivAya anya koIpaNa bhAvane karato nathI. 184. (184 ane 185) jema suvarNa agnithI tapta thatAM paNa tenA suvarNapaNAne choDatuM nathI tema jJAnI karmanA udayathI tapta thaIne paNa jJAnIpaNAne choDato nathI. - AvuM jJAnI jANe che, ane ajJAnI ajJAna-aMdhakArathI AcchAdita hovAthI AtmAnA svabhAvane nahi jANato te cagane ja AtmA mAne che. 186. zuddha AtmAne jANato-anubhavato jIva zuddha AtmAne ja pAme che ane azuddha AtmAne jANato-anubhavato jIva azuddha AtmAne ja pAme che. - 187. (187 thI 189) AtmAne AtmA vaDe be puNya-pAparUpa zubhAzubhayogothI cekIne darzanajJAnamAM sthita thaI anyanI IcchAthI viramIne. je AtmA, (IcchArahita thavAthI) sarvasaMgathI rahita thaI. (potAnA) AtmAne AtmA vaDe dhyAve che karma ane nokarmane dhyAto nathI, (pote) cetayitA (cetanAra - jANanAra ane jonA2 hovAthI) ektvane ja ciMtave che - cete che - anubhave che, te (AtmA) AtmAne dhyAto, darzanajJAnamaya ane ananyamaya thaI alpa kALamAM ja karmathI rahita AtmAne pAme che. 190. (190 thI 192) temanA(AsavonA) hetuo (pratyayo) sarvadarzIoe mithyAtva, ajJAna, aviratibhAva ane yoga - e cAra adhyavasAna kyA che. jJAnIne hetuonA abhAve niyamathI Asavano nirodha thAya che. AsravabhAva vinA karmano paNa nirodha thAya che. vaLI karmanA abhAvathI nokarmono paNa nicedha thAya che, ane nokarmanA nicedhathI saMsArano nicedha thAya che. - 6. nirdeza adhikAra 193. samyagdaSTi jIva je iMdriyo vaDe acetana tathA cetanadravyono upabhoga kare che te sarva nirjAnuM nimitta che. 194. vastu bhogavavAmAM AvatAM, sukha athavA duHkha niyamathI utpanna thAya che; udaya thayelA arthAt utpanna thayelA te sukhaduHkhane anubhave che, pachI te (sukhaduHkharUpa bhAva) nirjarI jAya che. 195. jema vedya puruSa viSane bhogavato (khAto) chatAM maraNa pAmato nathI, tema jJAnI pudgalakarmanA udayane bhogave che to paNa baMdhAto nathI. 196. jema koI puruSa aviztabhAve madirA pItAM matta thato nathI tema jJAnI paNa dravyanA upabhoga pratye arata vartatAM (karmothI) baMdhAto nathI. 197. koI to viSayone rovato chatAM nathI sevato ane koI nahi sevato chatAM sevanAce che -jema koI puruSane prakaraNanI (kAryanI) ceSTA varte che to paNa te prANika (kArya karanAthe) nathI. zrI samayasAra...... 8 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22 198. karmonA udayano vipAka jinavaroe aneka prakArano varNavyo che te mArA svabhAvo nathI. huM to eka jJAyabhAva che. 19. rAga pudagalakarma che. teno vipAkarUpa udaya A che. A mAro bhAva nathI. huM to nizcayathI eka jJAyabhAva chuM. 200. A rIte samyagdaSTi AtmAne potAne) jJAyakasvabhAva jANe che ane tatvane arthAta yathArtha svarUpane jANIne karmanA vipAkarUpa udayane choDe che. . . . . . . . . . 201. (201 thI 202) kharekhara je jIvane paramANumAtra - lezamAtra - paNa cagAdika varte che te jIva bhale sarva Agama bhaNelo hoya to paNa AtmAne nathI jANato. ane AtmAne nahi jANatAM te anAtmAne (parane) paNa nathI "ANato: e rIte je jIva ane ajIvane nathI jANato te samyagdaSTi kema hoI zake? 203. AtmAmAM apadabhUta dravya-bhAvone choDIne nizcita, sthira, eka A (pratyakSa anubhavagoca2) bhAvane ke je (AtmAnA) svabhAvarUpe anubhavAya che tene - he bhavyI) jevo che tevo grahaNa kara. te tAruM pada che). 204. mati. zruta, avadhi. mana5ryava ane kevaLa - te eka ja pada (kAraNa ke jJAnanA sarva bhedo jJAna ja che; te A paramArtha che. ke jene pAmIne AtmA nirvANane prApta thAya che. 205. jJAnaguNathI rahita ghaNAya lobe (paNA prakAranAM karma karavA chatAMA jJAnasvarUpa padane pAmatA nathI. mATe he bhavya! jo tuM karmathI sarvathA mukta thavA IcchatA ho to niyata evA Ane (jJAnane) grahaNa kara. 206. (he bhavya prANI) tuM AmAM (jJAnamAM) nitya ta arthAt prItivALo thA. AmAM nitya saMtuSTa thA. ane AnAthI tRpta thA. (Ama karavAthI tane) uttama sukha thaze (mokSa maLaze). 207. (207 ane 208) potAnA AtmAne ja niyamathI potAno parigraha jANIne kyo jJAnI ema kahe ke A padravya mAruM dravya che? jo padravya-parigraha mAthe hoya to huM ajIvapaNAne pAmuM. kAraNa ke huM to jJAtA ja chuM tethI (padravyarUpa) parigraha mAthe nathI. 209. chedAI jAo athavA bhedAI jAo athavA breI laI jAo athavA naSTa thaI jAo athavA to game te rIte jAo. to paNa kharekhara parigraha mAro nathI. 210.(210 thI 213) anicchane aparigrahI kahyo che ane jJAnI dhamana (puNyane) Icchato nathI. tethI te dharmano parigrahI nathI. (dharmano) gAyaka ja che. anicchane aparigrahI hyo che ane jJAnI adharmane (pApane) Icchato nathI. tethI te adharmano parigrahI nathI. (adharmano) jJAyaka ja che. anicchakane aparigrahI kahyo che ane jJAnI azanane (bhojanane) Icchato nathI. tethI te azAnano parigrahI nathI. (azanano) jJAyaka ja che. anicchane aparigrahI kahyo che ane jJAnI pAnane Icchato nathI. tethI te pAnano parigrahI nathI. (pAnano) jJAyaka che. 214. e Adi aneka prakAranA sarva bhAvone jJAnI icchato nathI. sarvatra (badhAmAM) nirAlaMba evo te nizcita jJAyakabhAva ja bha prANI!) te Si tama mukha thaze mAtra tRpta thA: (Ama karavAthI sAmA) nitya rata ane gaLAnI grahaNa kara. 215. je utpanna (arthAtu vartamAna baLanA) udayano bhoga te. jJAnIne sadA viyogabuddhie hoya che ane AgAmI | (arthAta bhaviSya kALanA) udayanI jJAnI vAMchA krato nathI. 219. je bhAva veda vedabhAva) che ane je bhAva vedAya vedyabhAva) che te banne bhAvo samaye samaye vinAza pAme che - evuM jANanAra jJAnI te banne bhAvone kadApi vAMchato nathI. 217. baMdha ane upabhoganAM nimita evA saMsArasaMbaMdhI ane dehasaMbaMdhI adhyavasAnanA udayomAM jJAnIne sUga Upasto nathI. 218.(218 ane 219) jJAnI ke je sarva dravyo pratye aMga choDanAro che te karma madhye rahelo hoya to paNa karmarUpI 2jathI lapAto nathI - jema sonuM kada madhye raheluM hoya topaNa lekhAtuM nathI tema. ane ajJAnI ke je sarva dravyo pratye jAgI che te karma madhye rahI. karmarajathI lepAya che - jema lokhaMDa kAdava madhye rahyuM lepAya che. 220. (220 thI 223) jema zaMkha aneka prakAranAM sacita, acita ane mizra dravyone bhogave che - khAya che to paNa tenuM zvetapaNe kRSNa karI 2kAtuM nathI. tema jJAnI paNa aneka prakAranAM sacitta, acitta ane pitra dravyone bhogave to paNa tenuM jJAna (Isaro) ajJAna kvI dAkatuM nathI. jyAre te ja zokha pote te zvetasvabhAvane choDIne kRSNabhAvane pAme tyAre zvetapadyAne choDe. tevI rIte kharekhara jJAnI paNa jyAre te jJAnasvabhAvane choDIne ajJAnarUpe pariName tyAre ajJAna paNAne pAme. zrI samayasAra. 9 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 623 224. (224 thI 227) jema A jagatamAM koI puruSa AjIvika arthe rAjAne seve che to te cA paNa tene sukha, utpanna karanArA aneka prakAranA bhogo Ape che. tevI ja rIte jIvapuruSa sukha arthe karmane seve che to te karma paNa tene sakha utpanna nAca aneka prakAranA bhogo Ape che. vaLI jema te ja 5kSa AjI.vekarSe cAne nathI ke sevato to te rAjA paNa tene sukha utpanna karanAruM aneka prakAranA bhogo nathI Apato. tevI ja rIte samyagdaSTi viSaya arthe karmane nathI sevato to te karma paNa tene sukha-utpanna kyanA aneka prakAranA bhogo nathI ApatuM. .. 228, samyagdaSTi jIvo niHzaMka hoya che tethI nirbhaya doryuM che. kAraNa ke te sAta prakAranA bhayathI rahita hoya che. che tethI nizaMka hoya che. A 22 je cetayitA (AtmA), karmabaMdha saMbaMdhI moha nAza (jIva nizcayathI karmacI baddha che evA bama vALA) * mithyAtvAdi bhAvoe cAre pAyAne chede che. te niHzaMka samyagdaSTi jANavo. 230. je cetayitA karmonAM phaLo pratye tathA sarva dharmo pratye kalA krato nathI. te niSkasa samyagdaSTi jANavo. 231. je cetayitA badhAya dharmo vastunA svabhAvo) pratye jugupsA (glAni krato nathI. te nizcayathI navicitsika samyagdaSTi jANavo. 232. je cetayitA sarva bhAvomAM amUDha che - yathArtha daSTivALo che, te kharekhara amUDhaSTi samyagdaSTi jANavo. 233. 4 (cetayitA) siddhanI bhakti sahita che ane 52 vastunA sarva dharmona gopavanAra che. te upagUhArI " samyagdaSTi jaNavo. 234. je cetayitA unmArge jatA potAnA AtmAne paNa mArgamAM sthApe che. te sthitikaraNayukta samyagdaSTi jANavo. 23pa. je tatayitA) mokSamArgamAM helA samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpI traNa sAdhaSe - sAdhako pratye vAtsalya rAkhe che te vatsalabhAvayukta samyagdaSTi jANavo. 239. je cetayitA vidyArUpI rathamAM ArUDha thaI manarUpI ratha-paMthamAM bhramaNa kare che. te jinezvaranA jJAnanI prabhAvanA nAce samyagdaSTi jANavo. 7. baMdha adhikAra 237. (237 thI 241) jevI rIte koI puruSa tela Adi snigdha padArtha lagAvIne ane baha 2vALI jagyAmAM DhIne zastro vaDe vyAyAma kare che, ane tADa. tamAla, keLa, vAMsa, azoka vagere vRkSone chede che, bhede . sacitta tathA acittadravyono upadhAta kare che; e rIte nAnA prakAranAM kaNo vaDe upadhAta tA te puruSane rajano baMdha kharekhara kayA kAraNe thAya che te nizcayathI vicAce. te puruSamAM tela Adino cibAbhAva che tenAthI tene rajano baMdha thAya che. ema nizcayathI jANavuM. zoSa kayAnI ceothI nathI thato. evI rIte bahu prakAranI cerAomAM vartato mithyASTi upayogamAM cagAdi bhAvone karatAM. karmarUpI rajathI lepAya che - baMdhAya che. 242. (242 thI 247) vaLI svI rIte te puruSa samasA tela Adi niSpa pArthane dUra karavAmAM AvatAM. bahu 2vALI jagyAmAM zo vaDe vyAyAma kare che, ane tADa, tamAla, keLa vAMsa, azoka vagere vRkSone chede che. bhede che. sacita tathA acittadravyono upadhAta kre che. e rIte nAnA prakAranAM phraNo vaDe uparAta karatA te puruSane . rajano baMdha kharekhara kyA kAraNe nathI thato te nizcayathI vicAze. te puruSamAM je tela Adino cikazabhAva hoya tenAthI tene rajano baMdha thAya che, ema nizcayathI jANavuM. roSa kayonI ceothI nathI thato. evI rIte bahu prakAranA yogomAM vartato samyagdaSTi upayogamAM cagAdine nahi tAM, karmarUpI 24thI lekhAto nathI. 247. (247 thI 252) je ema mAne che ke huM pa2 jIvone mAruM chuM ane pa2 jIvo mane mAre che. te mUDha che, ajJAnI che. ane AnAthI viparIta te jJAnI che. jIvonuM maraNa AyukarmanA kSayathI thAya che ema jinavacee kahyuM che; tuM pa2 jIvonuM Ayakarma to harato nathI. to te temanuM maraNa kaI rIte karyuM? jIvonuM maraNa AyukarmanA kSayathI thAya che ema jinavacee kahyuM che; pa2 jIvo tAruM Ayukarma to haratA nathI. to temaNe tAruM maraNa kaI rIte kyuM? je jIva ema mAne che ke huM para jIvone jIvADuM chuM ane para chavo mane jIvADe che. te mUDha che. ajJAnI che ane AnAthI viparIta te jJAnI che. jIva AyukarmanA udayathI jIve che ema sarvajJadevo kahe che: tuM pa2 jIvone Ayakarma to deto nathI to te temanuM jIvita kaI rIte kyuM? jIva AyukarmanA udayathI jIve che ema sarvadevo kahe che.para jIvo tane Ayukarma to detA nathI to temaNe tAruM jIvita kaI rIte karyuM? zrI samayasAra.... 10 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 253. (253 thI 256) je ema mAne che ke mArca potAthI huM (52) jIvone duHkhIsukhI karuM chuM, te mUDha (mohI) che, ajJAnI che, ane AnAthI viparIta te jJAnI che. jo sarva jIvo karmanA udayathI duHkhIsukhI thAya che, ane tuM temane karma to deto nathI, to teM temane duHkhIsukhI kaI rIte karyo? jo sarva jIvo karmanA udayathI duHkhIsukhI thAya che. ane teo tane karma to detA nathI, to temaNe tane duHkhI kaI rIte ryo? jo sarva jIvo karmanA udayathI duHkhIsukhI thAya che, ane teo tane karma to detA nathI, to temaNe tane sukhI kaI rIte-ryo? 257. (257 ane 258) je mare che ane duHkhI thAya che te so karmanA udayathI thAya che; tethI 'meM mAryo, meM duHkhI ryo' evo tAro abhiprAya zuM kharekhara mithyA nathI? je nathI marato ane nathI duHkhI thato te paNa kharekhara karmanA udayathI thAya che; tethI 'meM na mAryo, meM na duHkhI karyo' evo tAro abhiprAya zuM kharekhara mithyA nathI? 259. tArI je A buddhi che ke huM jIvone duHkhIsukhI karuM chuM. te A tArI mUDha buddhi ja zubhAzubha karmane bAMdhe che. 260. (260 ane 261) 'huM jIvone duHkhIsukhI karuM chuM' AvuM je tAruM adhyavasAna (vaibhAvika pariNamana) te ja pApanuM baMdhaka athavA puNyanuM baMdhaka thAya che. 'huM jIvone mAruM chuM ane jivADuM chuM' AvuM je tAruM adhyavasAna (vaibhAvika pariNamana) te ja pApanuM baMdhaka athavA puNyanuM baMdhaka thAya che. 272, jIvone mAthe athavA na mAro - karmabaMdha adhyavasAnathI ja thAya che. A nizcayanaye, jIvonA baMdhano saMkSepa che. 263. (263 ane 274) e rIte asatyamAM, adattamAM, abrahmAcaryamAM ane parigrahamAM je adhyavasAna karavAmAM Ave che tenAthI pApano baMdha thAya che ane tevI ja rIte satyamAM, dattamAM, brahmacaryamAM ane aparigrahamAM je adhyavasAna karavAmAM Ave tenAthI puNyano baMdha thAya che. 265. vaLI, jIvone je adhyavasAna thAya che te vastune avalaMbIne thAya che topaNa vastuthI baMdha nathI. adhyavasAnathI ja baMdha che. 266. huM jIvone duHkhIsukhI kyuM chuM, baMdhAvuM chuM tathA mukAvuM chuM. evI je A tArI mUDha mati che te nirthaka hovAthI kharekhara mithyA che. 277. jo kharekhara adhyavasAnanA nimitte jIvo karmabaMdhathI baMdhAya che ane mokSamArgamAM sthita mukAya che, to tuM zuM re che? 268. (268 ane 269) jIva adhyavasAnathI tiryaMca, nAka, deva ane manuSya e sarva paryAyo, tathA aneka prakAranAM puNya ane pApa - e badhArUpa potAne re che, vaLI tevI rIte jIva adhyavasAnathI dharma-adharma, jIva-ajIva ane loka-aloka - e badhArUpa potAne kare che. 270. A tathA AvA bIjA paNa adhyavasAna jemane nathI, te munio azubha ke zubha karmathI lepAtA nathI. 271. buddhi. vyavasAya, adhyavasAna, mati, vijJAna, citta, bhAva ane pariNAma - e badhA ekArtha ja che. 272. e rIte vyavahAranaya (para Azrita) nizcaya (svaAzrita) vaDe niSiddha jANa; nizcayanayane Azrita munio nirvANane pAme che. 273, (273 thI 275) jinavaroe kahelAM vrata, samiti, gupti, zIla, tapa karatAM chatAM paNa abhavya jIva ajJAnI ane mithyAdaSTi che. mokSane nahi to evo je abhavyajIva che te zAstro to bhaNe che. paraMtu jJAnane nahi zraddhatA evA tene zAkhapaThana guNa karatuM nathI. je bhoganA nimittarUpa dharmane ja zraddhe che, tenI ja pratIti re che, tenI ja rUci kare che ane tene ja sparze che, paraMtu karmakSayanA nimittarUpa dharmane nahi. 276. (276 ane 277) AcArAMga Adi zAstro te jJAna che, jIva Adi tatvo te darzana jANavuM ane cha jIvanikAya te cAritra che - ema to vyavahAranaya kle che. nizcayathI mArce AtmA ja jJAna che, mArca AtmA ja darzana ane cAritra che, mArca AtmA ja pratyAkhyAna che, mATe AtmA ja saMvara ane yoga (dhyAna, samAdhi) che. 278. (278 ane 279) jema sphaTimaNi zuddha hovAthI sagAdirUpe potAnI meLe pariNamato nathI paraMtu anya rakta Adi dravyo vaDe te rakta Adi rAya che, tema jJAnI arthAt AtmA zuddha hovAthI cAdarUpe potAnI meLe pariNamato nathI paraMtu anya rAgAdi doSo vaDe te cagI Adi zrcaya che. 280. jJAnI sagadveSamohane ke kaSAyabhAvaneM potAnI meLe potAmAM to nathI tethI te, te bhAvono kAraka () nathI. 281.ga, dveSa ane kaSAyakarmo hotAM (te udaya thatAM) je bhAvo thAya che te-rUpe pariNamato ajJAnI zaMgAdika pharIne paNa bAMdhe che. 220 zrI samayasAra...... 11 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282. caga. kepa ane kaSAyarmo hotAM te udaya thatAM) je bhAvo thAya che te rUpe pariNamato AtmA cagAdika bAMdhe che. 283. (283 thI 2hya) apratikramaNa be prakAranuM tema ja apratyAkhyAna be prakAranuM jANavuM. A uparAthI AtmA akAraka varNavavAmAM Avyo che. apratikramaNa be prakAranuM che - dravya saMbaMdhI ane bhAva saMbaMdhI; tevI rIte apratyAkhyAna paNa be prakAranuM che-Travya saMbaMdha ane bhAva saMbaMdhI AnaupadezathI AtmA akAraka varNavavAmAM Avyo che. dravya nimitte bhAva thAya che tethI AtmA kAraka nathI). 28. (287 ane 287) adhakarma (pApa karmathI taiyAra karelA AhArathI. munine lAge te) Adi je A pudagaladravyanA doSo che temane jJAnI arthAta AtmA kema kare ke je sadA paradravyanA guNo che? mATe adhakarma ane udezika (muni mATe ja taiyAra karela AhAra) evuM A pugalamaya dravya che te mAruM kyuM kema thAya ke je sadA acetana kahevAmAM AvyuM che? 8. mokSa adhikAra 28.(288 thI 290) jevI rIte baMdhanamAM ghaNA kaLathI baMdhAyelo koI puruSa te baMdhananA tIvra-maMda svabhAvane ane kALane jANe che. paraMtu jo te baMdhanane kaMpato nathI to tenAthI chUTato nathI. baMdhanavaza rahetAM ghaNA kAne paNa te puruSa baMdhanathI chUTArUpa mokSane pAmato nathI. tevI rIte jIva karmabaMdhanonAM pradeza, sthiti, pakRti temaja anubhAgane jANatAM chatAM paNa (karma baMdhanathI) chUTato nathI. paNa jo pote (cagAdi dUra kya) zuddha thAya to ja Te. 291. jema baMdhanathI baMdhAyelo puruSa baMdhonA vicAra #vAthI mokSa pAmato nathI tema jIva paNa baMdhonA vicAra karavAthI mokSa pAmato nathI. A 292. jema baMdhanathI baMdhAyelo puruSa baMdhone chedIne baMdhathI chUTe che, tema jIva paNa karma-baMdhone chedIne mokSa pAme che. 23. baMdhonA svabhAvane ane AtmAnA svabhAvane jANIne baMdho pratye je virakta thAya che. te karmothI mukaya che.. 294. jIva tathA baMdha niyata svalakSaNothI (pota potAnAM nizcita lakSaNothI) doya che. prArUpI vINI vaDe davAmAM AvatAM teo nAnApaNAne pAme che (judAM paDI jAya che). 25. e rIte jIva ane baMdha niyata svalakSaNothI (pota potAnAM nizcita lakSaNothI) chedAya che. tyAM baMdhane davA ane zuddha AtmAne grahaNa phlevo. 2chu. te (ka) AtmA kaI rIte grahaNa kyAya? prajJA vaDe te grahaNa kyaya che. jema prajJA vaDe bhinna ryo. tema prajJA vaDe ja grahaNa kravo. 27. prajJA vaDe AtmAne ema grahaNa kyavo ke- je cetanAce che te nizcayathI huM chuM. bAkInA je bhAvo che te mArAthI para che ema jANavuM. 298, (298 ane 29) prajJA vaDe AtmAne ema grahaNa kyavo ke- je dekhanAce che te nizcayathI huM chuM. bAkInA je bhAvo che te mAcathI para che ema jANavuM. prajJA vaDe AtmAne ema grahaNa karavo ke - je jANanAce che te nizcayathI huM chuM. bAkInA je bhAvo che te mArAthI para che ema jANavuM. 300. sarva bhAvone pAkka jANIne neNa jJAnI. potAne zuddha jANI: "A mAruM che' evuM vacana bole? 301. (301 ane 303) je puruSa corI Adi aparAdho re che te lokamAM jatAM rakhe mane koI cora jANIne bAMdhaze' ema zakti phare che; je puruSa aparAdha karato nathI te lokamAM niHzaMka phaTTa che, kAraNa ke tene baMdhAvAnI ciMtA kadApi UpajatI nathI. evI rIte aparAdhI AtmA 'huM aparAdhI che tethI huM baMdhAIrA' ema zaMkti hoya che. ane jo niraparAdhI (AtmA) hoya to huM nahi baMdhAuM' ema niHzaMka hoya che. 304. (304 ane 305) saMsiddhi, cala - zaDha AtmAnuM ArAdhana, siddha, sAdhita ane AdhArita - e zabdo ekartha che. je AtmA "apagatavadha' arthAta adhathI rahita che te AtmA aparAdha che. vaLI je AtmA niraparAdha che te niHzaMka hoya che; 'zuddha AtmA te ja huM chuM ema jANato thako ArAdhanAthI sagha varte che. zrI samayasAra......12 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306. (309 ane 307) pratikramaNa, pratisaraNa, parihAra, dhAraNA. nivRtti. niMdA, gaha ane zuddhi - be ATha prakArane viSakuMbha che (kAraNa ke emAM ktApaNAnI vRddhi che). apratikramaNa, apratisaraNa. aparihAra, apAraNA. anivRti, aniMdA, agaha ane azuddhi - e amRtakuMbha che kAraNa ke emAM ktapaNAnI buddhi nathI). 9. sarvavijJAna adhikAra 308. (308 thI 311) je dravya je guNothI Upaje che te guNothI tene ananya jANaka jJatamAM kaDAM Adi paryAyothI suvarNa ananya che tema. jIva ane ajIvanA je pariNAmo sUtramAM darzAvyA che. te pariNAmothI te jIva athavA ajIvane ananya jANa. kAraNa ke koIthI utpanna thayo nathI tethI te AtmA koInuM karyuM nathI. ane koIne upajAvato nathI tethI te breInuM kAraNa paNa nathI. niyamathI karmanA Azraye kartA hoya che tema ja kartAnA Azraye karmo utpanna thAya che. bIjI koI rIte kartAkarmanI siddhi jovAmAM AvatI nathI. 312. (312 ane 313) cetaka (AtmA) prakRtinA nimitte Upaje che tathA viNase che. ane prakRti paNa cetakanA nimitte Upaje che tathA viNase che. e rIte paraspara nimittathI banneno - AtmAno ne prakRtino - baMdha thAya che, ane tethI saMsAra utpanna thAya che. 314. (314 ane 315) jyAM sudhI AtmA prakRtinA nimitte UpavuM-viNasavuM choDato nathI. tyAM sudhI te ajJAyaka che. mithyASTi che. asaMyata che. jyAre AtmA anaMta karmaLane choDe che. tyAre te jJAyaka che. darzaka che. muni che. vimukta che. 31. ajJAnI prakRtinA svabhAvamAM sthita rahI karmaphaLane vede che ane jJAnI to udita karmaphaLane jANe che. vedato nathI. 317. sArI rIte zAstro bhaNIne paNa abhavya prakRtine choDato nathI, jema sAravALuM dUdha pIvA chatAM sarpo nirviSa thatA nathI. 318. nirveda prApta vairAgya pAmelo) jJAnI mIThA-kaDavA bahavidha karmaphaLane jANe che tethI te avedaka che. 319. jJAnI bahu prakAranAM karmone karato paNa nathI. vedato paNa nathI. paraMtu puNya ane pAparUpa karmabaMdhane tathA karmaphaLane jANe che. 320. netranI jema (netra deya padArthone kratuM nathI - bhogavatuM nathI. dekhe che) jJAna paNa akaraka tathA avedaka che. ane baMdha, mokSa, karmodaya tathA nicane jANe ja che. 321. (321 thI 323) lokanA matamAM deva, nATaka, tiryaca. manuSya - prANIone viSNu kare che ane jo zramaNonA saMtavyamAM paNa che kAyanA jIvone AtmA krato hoya to loka ane zramaNono eka siddhAMta thAya che. kAMI phera dekhAto nathI. kema ke lokanA matamAM viSNu kare che ane zramaNonA matamAM paNa AtmA kare che, e rIte deva, manuSya ane asuravALA traNe lokane sadAya karatA evA te loka tema ja zramaNa - banneno koI mokSa dekhAto nathI. 324. (324 thI 327) jemaNe padArthanuM svarUpa jANyuM nathI evA puruSo vyavahAranAM vacanone rahIne 'padravya mAruM che' ema kahe che. paraMtu jJAnIo nizcaya vaDe jANe che ke 'paramANu mAtra paNa mAruM nathI'. jevI rIte koI puruSa 'amAruM gAma. amAro deza. amAruM nagara, amAruM rASTra' ema kahe che. paraMtu te tenAM nathI. mohathI te AtmA 'mArAM' kahe che. tevI ja rIte je jJAnI paNa "padravya mAruM che' ema jANI padravyane potArUpa kare che. te nisaMdeha mithyASTi thAya che. mATe tatvajJo 'padravya mAruM nathI' ema jANIne. A banneno (lono ane zramaNano) paradravyamAM topaNAno vyavasAya jANatA thakA, ema jANe che ke A vyavasAya samyagdarzana rahita puruSono che. 328. (328 thI 331) jo mithyAtva nAmanI prakRti AtmAne mithyArdASTi kare che, ema mAnavAmAM Ave, to tArA matamAM acetana prakRti (mithyAtvabhAvanI) rtA banId (tethI mithyAtvabhAva acetana ThaI) athavA A jIva putradravyanA mithyAtvane kare che ema mAnavAmAM Ave, to pUgaladravya mithyASTi Thare! jIva nahi athavA jo jIva tema ja prakRti banne pugaladravyane mithyAtvabhAvarUpa kare che ema mAnavAmAM Ave, to je banne vaDe karavAmAM AvyuM tenuM phaLa banne bhogave athavA jo pudgaladravyane mithyAtvabhAvarUpa nathI prakRti tI ke nathI jIva karato. ema mAnavAmAM Ave, to pudagalaDha svabhAve ja mithyAtvabhAvarUpa Thare te zuM kharekhara mithyA nathI? : - zrI samayasAra.... 13 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra. (33 thI 344) karmo (jIvana) ajJAnI kare che tema ja karmo (jIvana) jJAnI kare che. karmo saMvADe che tema ja ka gADe che. karmo sukhI kare che tema ja karmo dukhI kare che. karmo mithyAtva pamADe che temaja karmo asaMyama paDe che. karmo Urdhvaloka, adholoka ane tiryomAM bhamAve che. je kaMI paNa TaluM zubha azubha che te badhuM karmo ja kare che. jethI karma kyuM che, karma Ape che. karma harI le che - ema je kAMI paNa kyuM che te karma ja kyuM che. terI sarva jIvo akAraka Thare che. vaLI puruSavedakarma strInuM abhilASI che ane strIvedakarma puruSanI abhilASA kve che - evI A AcAryanI paraMpaca utarI AvelI mati che; mATe amAca upadezamAM leI paNa jIva adrAcArI nathI. kAraNa ke karma ja karmanI abhilASA kare che ema kahyuM che. vaLI je parane haNe che ane je parathI haNAya che te ahiM che - e arthamAM paghAtamAnakarma kahevAmAM Ave che. tethI amArA upadezamAM koI paNa jIva upadhAtaka nathI karaNake karma ja kamane haNe che ema kahyuM che. A pramANe Avo sAMkhyamatano upadeza je zramaNo prarUpe che temanA matamAM prakRti ja kyuM che ane AtmAo to sarve adraraka che ema kare che. athavA jo tuM ema mAne ke "mAro AtmA potAnAM dravyarUpa) AtmAne kare che to evuM jANanAce tAce e mithyAsvabhAva che, kAraNa ke siddhAMtamAM AmAne nitya, asaMkhyAta-pradezA batAvyo che. tenAthI tene hIna-adhika karI zakato nathI. vaLI vistArathI paNa jIvanuM zarUpa nizcayathI lokamAtra jANa: tenAthI zuM te hIna athavA adhika thAya che? to pachI (AtmA) dravyane havyarUSa AtmA kaI rIte kare? athavA je 'nAyaka bhAva to jJAnasvabhAve sthita Dhe che' ema mAnavAmAM Ave. he ema paNa AtmA pote potAnA AtmAne to nathI ema kare che. 5. (345 thI 348) karaNa kevA keTalAka paryAyothI nAza pAme che ane keTalAka paryAyothI nathI nAra pAmato. tethI je bhogave che) te ja kare che athavA bIjo ja kare che evo enaMta nathI. kAraNa ke jIva keTalAka paryAyolI nAza pAme che ane keTalAka paryAyothI nathI nAza pAmato. tethI '(je kare che, te ja bhogave che athavA bIje ja bhogave che. evo enaMta nathI. je kare che te ja nathI bhogavato' evo jeno siddhAMta che. te jIva mizrAdarei. anAIta (advaitanA matane nahi mAnanAce jANavo. bIje kyuM che ane bIje bhogave che' evo jeno siddhAMta che. te jIva mithyASTi, anArkata (arvatanA matane nahi mAnanAcejANavo. 349 (349 thI 355) jema zillI kuMDaLa Adi karma kyuM che paraMtu te tanmaya thato nathI. tema jIva paNa puNyapApa Adi pudgalakarma kare che paraMtu tanmaya thato nathI. jema zillI hathoDa di No vaDe kyuM che paraMtu te tanmaya pato nathI. tema chava paNa kyaNo (manavacanakAyArUpa) vaDe re che paraMtu te tanmaya thato nathI. jema rilI karaNone grahaNa kare che paraMtu te tanmaya thato nathI. tema jIva raNone grahaNa kyuM che paraMtu tanmaya thato nathI. jema zillI kuMDaLa Adi karmanA phaLane bhogave che paraMtu te tanmaya thato nathI, tema chava pusthapApAdi pudagalakarmanA phaLane bhogave che paraMtu tanmaya thato nathI. e rIte to vyavahArano mata saMkSepathI kahevAyogya che. have nizcayanuM vacana sAMbhaLa ke je pariNAma viSayaka che. jema riyAlI caNarUpa karmane kare che ane tenAthI ananya che. tema jIva paNa kamane kare che ane tenAthI ananya che. jema cembarUpa karma to zillI nitya duHkhI thAya che ane tenAthI te ananya che, tema ceSya to jIva duHkhI thAya che ane ananya che), .. 3paka. (357 thI 395) jema khaDI paranI nathI. khaDI te to khaDI ja che, tema jJAcaka (jANanAce AtmA) parano (paravyano) nathI. jJAyaka te to gAyaka ja che. jema khaDI paranI nathI, khaDI te to khaDI ja che, tema darzaka jonAce AtmA) parano nathI. darzaka te to darzaka ja che. jema khaDI paranI nathI. khaDI te to khaDI ja che, tema saMyata (saMyamI AtmA) parano nathI. saMyata te to saMyata ja che. jema khaDI paranI nathI, khaDI te to khaDI ja che, tema darzana (zraddhA) panuM nathI. darzana te to darzana ja che. e pramANe jJAna-darzana-cAritra viSe nizcayanayanuM kathana che. vaLI te viSe saMkSepathI vyavahAranayanuM kathana sAMbhaLa. jema khaDI potAnA svabhAvathI paradravyane sapheda re che. tema jJAtA paNa potAnA svabhAvathI paddhavyane jANe che. jema khaDI potAnA svabhAvathI paradravyane sapheda kare che. tema jIva paNa potAnA svabhAvathI paradravyane jue che. jema khaDI potAnA svabhAvatha paddhavyane sapheda kare che. . tema jJAtA paNa potAnA svabhAvathI paradravyane tyAge che. jema khaDI potAnA svabhAvathI padravyane sapheda kare che, tema samyagdaSTi potAnA svabhAvathI paraMtavyane kahe che. A pramANe jJAna-darzana-cAritra viSe vyavahAranayano nirNaya kahyo: bIja paryAco viSe paNa e rIte ja jANavo. 397. (377 thI 371) jJAna-darzana-cAritra acetana viSayamAM kyAM paNa nathI. tethI atmA te viSayomAM zuM haze (zAno ghAta )? jJAna-darzana-cAritra acetana karmamAM kya paNa nathI, tethI AtmA te karmamAM zuM haze? jJAna zrI samayasAra..14 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) darzana-cAritra acetana kAyAmAM jaca paNa nathI, tethI khAtmA te kAyAomAM zuM haNe? jJAnano, darzanano tathA cAritrano thAta kyo che, tyAM pudgaladravyano thAta ca paNa kyo nathI. (jJAna-darzana-cAritra haNAtAM pudgaladravya haNAtuM nathI). Ama je koI jIvanA guNo che, te kharekhara padravyomAM nathI; tethI samyagdaSTine viSayo pratye graMga nathI. vaLI rAga, dveSa ane moha jIvA ja ananya pariNAma che, te kAraNe zagAdika zabdAdi viSayomAM nathI. 1 # 372. anya dravyathI anya dravyane guNanI utpatti karI zakAtI nathI; tethI sarva dravyo potapotAnA svabhAvathI upaje che. 373. (373 thI 382) bahu prakAranAM niMdAnAM ane stutinAM vacanorUpa pudgalo pariName che; temane sAMbhaLIne ajJAnI jIva 'mane kahyuM' ema mAnIne roSa tathA toSa kare che. pudgaladravya zabdapaNe pariNamyuM che; teno guNa jo anya che, to he ajJAnanI jIva! tane kAMIpaNa kahyuM nathI; tuM ajJAnI banI ceSa zA mATe kare che? azubha athavA zubha zabda tane ema nathI hetuM ke 'tuM mane sAMbhaLa': ane AtmA paNa zrotendriyanA viSayamAM AvelA zabdane grahavA jato nathI. azubha athavA zubha rUpa tane ema nathI kahetuM ke 'tuM mane jo'; ane AtmA paNa cakSuIndriyanA viSayamAM AvelA rUpane grahavA jato nathI. azubha athavA zubha gaMdha tane ema nathI kahetI ke 'tuM mane suMdha'. ane AtmA paNa ghrANendriyanA viSayamAM AvelI gaMdhane grahavA jato nathI. azubha athavA zubha 2sa tane ema nathI kaheto ke 'tuM mane cAkha'; ane AtmA paNa rasanA-indriyanA viSayamAM AvelA rasane grahavA jato nathI. azubha athavA zubha sparza tane ema nathI hetuM ke 'tuM mane sparza'; ane AtmA paNa kAyAnA viSayamAM AvelA sparzana grahavA jato nathI. azubha athavA zubha guNa tane ema nathI kletuM ke 'tuM mane jANa'; ane AtmA paNa buddhinA viSayamAM AvelA guNane grahavA jato nathI. azubha athavA zubha dravya tane ema nathI khatuM ke 'tuM mane jANa'; ane AtmA paNa buddhinA viSayamAM AvelA dravyane grahavA jato nathI. AvuM jANIne paNa mUDha jIva upazamane pAmato nathI; ane ziva buddhine nahi pAmelo pote parane grahavAnuM mana kare che. 383. (383 thI 386) pUrve kareluM je aneka prakAranA vistAravALuM zubhAzubha karma tenAthI je AtmA potAne nivartAva che te AtmA pratikramaNa che. bhaviSyakALanuM je zubha-azubha karma te je bhAvamAM baMdhAya che te bhAvathI je AtmA nivarte che. te AtmA pratyAkhyAna che. vartamAnakALe udayamAM AveluM je aneka prakAranA vistAravALuM zubha-azubha karma te doSane je AtmA cete che - anubhave che- jJAtAbhAve jANI le che. te AtmA kharekhara AlocanA che. je sadA pratyAkhyAna kare che, sadA pratikramaNa kare che ane sadA AlocanA kare che. te AtmA kharekhara Aritra che. 387, (387 thI 389) karmanA phaLane vedatAM je AtmA karmaphaLane potArUpa re che, te pharIne paNa ATha prakAranA karmana - duHkhanA bIjane - bAMdhe che. karmanA phaLane vedatAM je AtmA 'karmaphaLane meM ryuM' ema jANe che te pharIne paNa ATha prakAranA karmane - duHkhanA bIjane - bAMdhe che. karmanA phaLane vedatAM je AtmA sukhI ane duHkhI thAya che, te pharIne paNa ATha prakAranA karmane - duHkhanA bIjane - bAMdhe che. 390. (390 thI 404) zAstra jJAna nathI kAraNa ke zAstra kAMI jANatuM nathI. mATe jJAna anya che, zAstra anya che -- ema jinadevo ddhe che. zAbda jJAna nathI kAraNa ke zabda kAMI jANato nathI, mATe jJAna anya che, zabda anya che ema jinadevo kahe che. rUpa jJAna nathI kAraNa ke rUpa kAMI jANatuM nathI, mATe jJAna anya che, rUpa anya che - ema jinadevo kahe che. varNa jJAna nathI kAraNa ke vaNa kAMI jANato nathI. mATe jJAna anya che, varNa anya che - ema jinadevo kahe che. gaMdha jJAna nathI kAraNa ke gaMdha kAMI jANatI nathI, mATe jJAna anya che, gaMdha anya che ema jinadevo The che. 2sa jJAna nathI kAraNa ke 2sa kAMI jANato nathI, mATe jJAna anya che, 25 anya che - ema jinadevo he che. sparza jJAna nathI kAraNa ke sparza kAMI jANato nathI, mATe jJAna anya che, sparza anya che - ema jinadevo kahe che. karma jJAna nathI kAraNa ke karma kAMI jANatuM nathI, mATe jJAna anya che, karma anya che - ema jinadevo he che. dharma (dharmAstikAya) jJAna nathI kAraNa ke dharma kAMI jANato nathI, mATe jJAna anya che. dharma anya che - ema jinadevo he che. adharma (adharmAstikAya) jJAna nathI kAraNa ke adharma kAMI jANato nathI, mATe jJAna anya che, adharma anya che - ema jinadevo kahe che. kALa jJAna nathI kAraNa ke kALa kAMI jANato nathI, mATe jJAna anya che. ALa anya che - ema jinadevo kahe che. AkAza jJAna nathI kAraNa ke AkAza kAMi jANatuM nathI, mATe jJAna anya che. AkAza agnya che - ema jinadevo kahe che. adhyavasAna jJAna nathI kAraNa ke adhyavasAna kAMI jANatuM nathI, mATe jJAna anya che, adhyavasAna anya che - ema jinadevo he che. kAraNa ke jIva niraMtara jANe che zrI samayasAra...... 15 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe jJAyaka evo jIva zAnI che. ane jJAna jJAcakkI avya ema jANavuM. budha puruSo jJAnane 4 samyagdaSTi (jJAnane 4) saMyama aMgapUrvagata satra dharma-adharma (ka1 a2) tathA dIkSA mAne che. 405. (405 thI 407) e rIte teno AtmA amUrtika che te kharekhara AhAraka nathI: AhAra to mUrtika che kAraNake te pudagalamaya che. je paddhavya che te grahI zakatuM nathI tathA choDI zakatuM nathI, evo ja che teno (AtmAno) prAyogika (karmajanya) tema ja vecasika (svabhAvajanya, guNa che. mATe je vizuddha AtmA che te jIva ane ajIva .: dravyomAM kaMI paNa grahato nathI tathA kaMI paNa choDato nathI. vAstavika rIte AtmA sacitta acita pAMca prakAranA AhAra - karma. nokarma, lepTa. o. mAnasa - ne kya paNa grahaNa #to nathI. tema nokarma AhAramaya evuM A zarIra tejIvasvarUpa thatuM nathI). 408. (408 ane 409) bahu prakAranAM muniliMgone athavA gRhIliMgone grahaNa krIne mUDha jano ema kahe che ke A (bAhya) liMga molamArga che. paraMtu liMga mokSamArga nathI: karaNake ahaMtadevo deha pratye nirmama vartatA thA liMgane cheDIne darzana-jJAna-cAritrane ja seve che. 410. muninAM ane gRhasthanAM liMgo e mokSamArga nathI: dAna-jJAna-cAritrane jinadevo mokSamArga kahe che. 411. mATe sAgA go ) athavA aNagAze (munio) vaDe grahAyelAM liMgone choDIne darzanajJAnacAritramAM - ke je mokSamArga che temAM - tuM AtmAne joDa. 412. he bhavya tuM mokSamArgamAM potAnA AtmAne sthApa, tenuM dhyAna , tene ja ceta-anubhava ane temAM ja - niraMtara vihAra kya: anya dravyomAM vihAra na kara. 413. jeo bahu prakAranAM muni liMgomAM athavA gRhasthaliMgomAM mamatA kare che, temaNe samayasArane nathI jANyo. 414. vyavahAranaya bane liMgone mokSamArgamAM kahe che. nizcayanaya sarva liMgone (arthAt breIpaNa liMgane) mokSamArgamAM gaNato nathI. 415. je AtmA A samayaprAkRta bhaNIne. artha ane tatvathI jANIne tenA arthamAM sthita thaze. te uttama sokhasvarUpa thaze. zrI samayasAra..... 17 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R. 2 zrI pravacana sAra 'dAdA 1. jJAnasva-prajJApana 1. A huM surendro. asurendro ane narendrothI je vaMdita che ane ghAtakarmamaLa jemaNe dhoI nAkhela che evA tIrtharUpa ane dharmanA rtA zrI vardhamAnasvAmIne praNamuM chuM. 2. vaLI viruddha sattAvALA roSa tIrthakvene sarva siddha bhagavaMto sAthe. ane jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra, tathA vIcAravALA zramaNone praNamuM chuM. te te sarvana tathA manuSyakSetramAM vartatA ahatone sAthe sAthe - samughayarUpe ane pratyeka pratyekane - vyaktigata vaMduM chuM. (4 ane 5) e rIte ahaMtone ane siddhone. AcAryone, upAdhyAyavargane ane sarva sAdhuone namaskAra karIne temanA vizudarzanajJAnapradhAna Azramane pAmIne huM sAmyane prApta karuM chuM ke jenAthI nirvANanI prApti thAya che. jIvane darzanajJAnapradhAna cAritrathI devendra, asurendra ne narendranA vaibhavo sahita nirvANa prApta thAya che. (jIvane sacagacAritrathI devendra vagerenA vaibhavanI ane vItarAga cAritrathI nirvANanI prApti thAya che). 7. cAritra kharekhara dharma che. je dharma che te sAmya che ema (zAstramAM kahyuM che. sAmya modakSobharahita evo AtmAno pariNAma (bhAva) che. dravya je baLe je bhAvarUpe pariName che te baLe temaca che ema (jinendradeve kahyuM che tethI dharmapariNata AtmA dharma jANavo. ... ' jIva. pariNAmasvabhAvI hovAthI. jyAre zubha ke azubha bhAve pariName che tyAre zubha ke azubha (pote ja thAya che ane jyAre zuddha bhAve pariName che tyAre zuddha thAya che. che. A lokamAM pariNAma vinA padArtha nathI. padArtha vinA pariNAma nathIH padArtha dravya-guNa-paryAyamAM lo ane (utpAdavyayadhovyamaya) astitvathI banelo che. dharma pariNamelA svarUpavALo AtmA ja zuddha upayogamAM joDAyelo hoya to mokAnA sukhane pAme che ane jo zubha upayogavALo hoya to svarganA sukhane baMdhane pAme che. 12. azubha udayathI AtmA manuSya tiryaMca ane nAraka thaIne hajAro dukhothI sadA pIDita thato saMsAramAM atyaMta bhame 13. dropayogathI niSpanna thayelA AtmAonuM kevaLIbhagavaMtonuM ane siddhabhagavaMtonuM sukha atidAya. Atmotpanna. viSayAtIta (atIndriya), anupama anaMta ane avicchinna che. 14. jemaNe (nija zuddha AtmAdi) pAna ane satrone sArI rIte jANyAM che. je saMyama ane tapa sahita che. je vItarAga Arthat cagarahita che ane jemane sukhaduHkha samAna che. evA zramaNane (munivarane) "zudropayogI' kahevAmAM AvyA che. 15. je upayoga vizuddha (zudropayogI che. te AtmA jJAnAvaraNa. darzanAvaraNa. aMtacaya ane moharUpa rajathI rahita vItarAga lava thaI cabhUta padArthonA che. te AtmA jJAnAvaraNa jAnavarane zudropayogI che. ka. e rIte te AtmA svabhAvane pAmelo. sarvajJa ane sarva (traNe) lokanA adhipatiothI pajita svayameva thayo hovAthI "svayaMbhU che ema jinendradeve kahyuM che. 17. tene (drAtmasvabhAvane pAmelA AtmAne) vinAza hita utpAda che ane utpAda hita vinAza che. tene ja vaLI sthiti. utpAda ane vinAzano samavAya tameLApa) che. 18. beI paryAyathI utpAda ane koI paryAyathI vinAza sarva padArthamAgane hoya che. vaLI koI paryAyathI padArtha kharekhara dhruva 19. jemAM dhAti karmo kSaya pAmyAM che. je atIndriya thayo che. anaMta jenuM uttama vIrya che ane adhika jenuM vavajJAna ane kevaLadana35) teja che evo te svayaMbhu AtmA) jJAna ane sukharUpe pariName che. 20. kevaLajJAnIne zArIra sabaMdhI sukha ke dukha nathI. kAraNa ke atIndriyapaNuM thayuM che tethI ema jANavuM. . kharekhara jJAnarUpe (1LajJAnarUpe) pariNamatA kevaLIbhagavAnane sarva dravya-paryAyo pratyakSa che te temane avagraha Adi ciAothI nathI jANatA. 22. je sadA IndriyAtIta che. je sarva taraphathI (sarva Atmapradeza) sarva iDhiyaguNo vaDe samudra che ane je svayameva jJAnarUpa thayelA che. te kevaLIbhagavAnane kaMI paNa pakSa nathI. zrI pravacana sAra...3 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23. AtmA jJAnapramANa che; jJAna yapramANa kahyuM che. joya lokaloka che, tethI jJAna sIgata (sarvavyApaka) che. 24. A jagatamAM jenA matamAM AtmA jJAnapramANa nathI. tenA matamAM te AmAM araya jJAnathI hIna athavA adhika hovo joIe. 25. jo te AtmA jJAnathI hIna hoya to pAna acetana thavAthI jANe nahIM. ane jo (AtmA) jJAnathI adhika hoya to te A tmA ) jJAna vinA kema jANe?vfline , , " * * * * * * * * * * * * * * * * *N: 1, "i. & tir 4 u, **, * *** .* - jinavara sarvagata che ane gatanA sarva padArtho jinavaragata (nivaramAM prApta) che. kAraNa ke jina jJAnamaya che ane sarva padArtho jJAnanA viSaya hovAthI jinanA viSaya dhevAmAM AvyA che. 27. jJAna AtmA che ema jinadevono mata che. AtmA vinA bIjA kreI dravyamAM) jJAna hotuM nathI tethI jJAna AtmA che. ane AtmA to (jJAnaguNa dvAca) jJAna che athavA (sukhAdi anyaguNa dvAca) anya che. AtmA jJAnasvabhAva che ane padArtho AtmAnA zeyasvarUpa che. jema rU5 (rUpI padArtho netranAM zeya che tema. teo ekbIjAmAM vartatA nathI. 29. jevI rIte cala rUpane joyomAM apravezeluM rahIne tema ja apravezeluM nahi DhIne jANe-dekhe che, tevI rIte AtmA IdriyAtIta thaI azeSa gatane (samasta lokalokane) joyomAM apraviSTa DhIne tema ja apraviSTa nahi DhIne niraMtara jANe-dekhe che. 30. jema A jagatane viSe dUdhamAM DheluM dranIla ratna potAnI prabhA vaDe te dUdhamAM vyApane varte che. tema jJAna (jJAtudravya) padArthomAM vyApIne varte che.. 31. jo te padArtho jJAnamAM na hoya to jJAna sarvagata na hoI zake. ane je jJAna sarvagata che to padArtho jJAnasthita kaI rIte nathI? (arthAt che ja.). 32. kevaLI bhagavAna parane grahatA nathI. choDatA nathI. parUpe pariNamatA nathI. teo niravazeSapaNe sarvana (AkhA AtmAne. sarva yone) sarva taraphathI (sarva AtmapradezathI) khe-jANe che. ' je kharekhara zrutajJAna vaDe svabhAvathI jJAcaka (zAyakasvabhAva) AtmAne jANe che. tene lokanA prakAzaka RSivace zrutakevaLI kahe che. sUsa eTale pagaladrAvyAtmaka vacano vaDe jinabhagavaMte upadezeluM che. tenI zakti te jJAna che ane tene sUtranI zakti (zrutajJAna) kahI che. je jANe che te jJAna che ke nAyaka te ja jJAna che), jJAna vaDe AtmA jJAyaka che ema nathI. pote ja jJAnarUpe pariName che ane sarva padArtho jJAnasthita che. tethI jIva jJAna che ane zeya vidhA varNavavAmAM AveluM nikaLasparzI) dravya che. (e zeyabhUta dravya eTale AtmA (svAtmA) ane 52 ke jeo pariNAmavALAM che. 37. te (jIvAdi) dravyajAtionA samasta vidyamAna ane avidyamAna paryAyo. tAtkAlika (vartamAna) paryAyonI mAphaka, viziSTatApUrvaka potapotAnA bhinna bhinna svarUpe) jJAnamAM varte che. je paryAyo kharekhara utpanna thatA nathI. tathA je paryAyo kharekhara utpanna thaIne nArA pAmI gayA che, te avidyamAna paryAyo jJAnapratyakSa che. 39. je anutpanna paryAya tathA naSTa paryAya jJAnane kevaLajJAnane pratyakSa na hoya to te jJAnane 'divya bheNa prarUpe? 40. jeo alapatita arthAt indriyagocara padArthane IhAdika vaDe jANe che. temane mATe parokSabhUta padArthane jANavAnuM azakya che ema pArvajJa deve kahyuM che. 41. je jJAna apradezane, sapradezane, mUtane. ane amUrtane tathA anutpanna tema ja naSTa paryAyane jANe che. te jJAna atIndriya ' kahevAmAM AvyuM che. 42. jJAtA jo roya padArtharUpe pariNamato hoya to tene sAyika jJAna nathI ja. jinendroe tene karmane ja anubhavanAra kahyo che. (saMsArI jIvane udaya prApta karmo (jJAnAvaraNIyAdi pudagalakarmanA bhedya) niyamacI jinavaravRSabhoe kahyo che. jIva te kamazo hotAM. mohI. cagI athavA draSI thaI baMdhane anubhave che. te ahaMtabhagavaMtone te kALe UbhA eNvuM. besavuM. vihAra ane dharmopadeza, strIone mAyAcAranI mAphaka. svAbhAvika ja hoya che. 45. ahaMtabhagavaMto puNyanA phaLavALA che ane temanI kyiA odacikI che. mohAdikathI rahita che tethI te pAyikI mAnavAmAM AvI che. zrI pravacana sAra...2, Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47. jo ema mAnavAmAM Ave ke AtmA svayaM svabhAvathI zubha ke azubha thato nathI to sarva jIvakiyone saMsAra paNa vidyamAna nathI ema ThA 47. je jJAna yugapa sarvataH (sarva AtmapradezothI) tAtkAlika ke atAtkAlika, vicitra ane viSama (mUrta. amarta Adi asamAna jAtinA sarva padArthone jaNe che. te jJAnane sAyika kahyuM che. 48. je ekIsAthe gekAlika tribhuvanasthapadArthone jANato nathI. tene paryAya sahita ekadravya paNa jANavuM zakaya nathI.* * * 49. jo anaMta paryAyavAlA eka dravyane Atmadravyane) tathA anaMta dravyasamUhane yugapada jANato nathI to te puruya) sarvane * kaI rIte jANI zake, padArthone avalaMbIne u na ane aneka prakAranA samasta 50. jo AtmAnuM jJAna kramazaH padArthone avalaMbIne utpanna thatuM hoya to te (jJAna) nitya nathI. sAyika nathI. sarvagata nathI. 51. traNe baLe sadAya viSama (asamAna jAtinA), sarva kSetranA ane aneka prakAranA samasta padArthone jinadevanuM jJAna yugapa jANe che. aho! jJAnanuM mAhAbhyA para. kevaLajJAnI) AtmA padArthone jANato hovA chatAM te-rUpe pariNamato nathI. temane grahato nathI te padArthorUpe utpanna thato nathI tethI tene abaMdhaka kahyo che. pa3. padArtho saMbaMdhI jJAna amUrta ke mUrti. ataDhiya ke endriya hoya che. ane e ja pramANe (amUrta ke mUrta. atapriya ke eriya) sukha hoya che. temAM je pradhAna-utkRSTa che te upAdeyapaNe jANavuM 54. dekhanAranuM je jJAna amRtane. mUrta padArthomAM paNa atIMTiyane. ane pracchannane (hRAyelane) e badhAMyane - sva tema ja parane - dekhe che, te jJAna pratyakSa . papa. svayaM amUrta evo jIva mUrta zarIrane prApta karI te mUrta zarIra vaDe yogya mUrta pArthane avagrahIne tene jANe che athavA nathI jANato. paka. A rasagaMdha, varNa ane zabda - ke jeo pudgala che teo - driyonA viSayo che. paraMtu te iDhiyo temane (paNa) yugapa grahatI nathI. 57. te Idriyo padravya che. temane AtmAnA svabhAvarUpa kadI nathI. temanA vaDe jaNAyeluM AtmAne pratyakSa kaI rIte hoya? 58. para dvArA thatuM je padArtho saMbaMdhI vijJAna te to parokSa kahevAmAM AvyuM che. jo kevaLa jIva vaDe ja jANavAmAM Ave to te jJAna pratyakSa che. pa9, svayaM (potAnAthI 4) UpajatuM samaMta (sarva pradezathI jANatuM). anaMta padArthomAM vistRta. vimaLa ane avagahAdithI rahita - evuM jJAna ekAMtika sukha che ema (sarvadeve kahyuM che. 10. je kevaLa' nAmanuM jJAna che te sukha che. pariNAma paNa te ja che. tene kheda kahyo nathI kAraNa ke ghAtI karmo kSaya pAmyAM che. 31. jJAna padArthonA pArane pAmeluM che ane darzana lokalokamAM vistRta che; sarva aniSTa nArA pAmyuM che ane je iSTa che te sarva prApta thayuM che. tethI kevaLajJAna sukhasvarUpa che) kara. 'jemanAM ghAti karmo nAza pAmyAM che temanuM sukha sarva sukhomAM parama arthAt utkRSTa che evuM vacana sAMbhaLIne jeo tene zraddhatA nathI teo abhavya che; ane bhavyo teno svIkara (Adara, zraddhA) kare che. 3. manuyeMdro, asureMdro ane sureMdro svAbhAvika Idriyo vaDe pIDita vartatA thA te dukha nahi sahI rAkavAthI 2mya viSayomAM rame che. 14. jemane viSayamAM rati che. temane dukha svAbhAvika jANo kAraNa ke te jo dukha temano svabhAva na hoya to viSayArthe vyApAra na hoya. kapa. sparzanAdika iMdriyo jemano Azraya kare che evA STa viSayone pAmIne potAnA aDha) svabhAve pariNamIne AtmA svayameva sukharUpa thAya che. deha sukharUpa thato nathI. 99. ekAMte athAtu niyamathI svargamAM paNa deha dehIne (AtmAne) sukha karato nathI, paraMtu viSayonA vo sukha athavA dukharUpa svayaM AtmA thAya che. je prANInI daSTi timiranAka hoya to dIvAthI kaMI prayojana nathI arthAta dIvo kaI kato nathI, tema jyAM AtmA svayaMsukharUpa pariName che tyAM viSayo zuM kare che? jema AkarAmAM sUrya svayameva teja, uSNa ane deva che. tema lokamAM siddhabhagavAna paNa (svayameva) jJAna, sukha ane deva che. 79, deva, guru ane catinI prajAmAM, dAnamAM. suzIlomAM tathA upavAsAdikamAM rakta AtmA zubhopayogAtmaka che. 70. bhopayogayukta AtmA tiryaMca manuSya athavA deva thaIne. teTalo kaLa vividha Idriyasukha pAme che. zrI pravacana sAra...3 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71. jinadevanA) upadezamAM siddha che ke - devone paNa svabhAvaniSpanna sukha nathI. teo (paMceMdriyamaya) dehanI vedanAthI pIdhi hovAthI ramya viSayomAM rame che. mano. nAcyo. tiryaMco ane devo je dehotsarga dukhane anubhave che, to jIvono te (zukaupayogathe, vilakSaNa - azuddha) upayoga zubha ane azubha - be prakArano kaI rIte I? (arthAtu nathI). 73. vadhaze ane cakradhaze zubhopayogamUlaka pUNyonA phaLarUpa) bhago vaDe dehAdinI puSTi kare che ane e TIne) mogomAM rata rahIne sukhI jevA bhAse che. 4. (mukta rIte) sujoyagara) pariNAma layajatAM vividha succo vimAna che to teo deva sudhInA jIvone viSayatRSNA utpanna kre che. 75. vaLI. jemane tRSNA udita che evA te jIvo tRSNAo vaDe duHkhI chatAM maraNaparyata viSayasukhone Icche che ane dukhathI - saMtapta thaIne dukhadAha sahana na thavAthI temane bhogave che. 77. je IdriyothI prApta thAya che. te sukha para saMbaMdhavALuM. bAbAsahita. vichinna. baMdhanuM kAraNa ane viSama che. e rIte te duHkha ja che. 77. e rIte puNya ane pApamAM taphAvata nathI ema je nathI mAnato, te mohAcchAdita vartane ghora apAra saMsAramAM paribhramaNa kare che. 78. e rIte vastu svarUpa jANIne je dravyo pratye rAga ke dveSane pAmato nathI. te vizudra upayogamAM vartana dehotpanna dukhano kSaya kare che. 9. pApAraMbha choDIne zubha cAritramAM udyata hovA chatAM jo jIva mohAdikane choLo nathI. to te zuddha AtmAne pAmato nathI. je ahaMtane dravyapaNe. guNapaNe ane paryAyapaNe jANe che. te potAnA) AtmAne jANe che ane teno moha avazaya laya pAme che. jeNe mohane dUra karyo che ane AtmAnA samyapha tatvane prApta karyuM che evo jIva jo aMgadveSane choDe che. to te zuddha AtmAne pAme che. 82. badhAya ahaMtabhagavaMto te ja vidhithI kamarono kSaya krIne tathA anyane paNa e ja prakAre upaderA krIne mokSa pAmyA che, temane namaskAra ho. jIvane dravyAdika viSe je mUdrabhAva te moha che. tenAthI AcchAdita vartIne jIva caga athavA TreSane pAmIne subdha thAya che. moharUpe. cagarUpe athavA TreSarUpe pariNamatA jIvane vividha baMdha thAya che. tethI temane moha-caga-dveSane) saMpUrNa rIte kSaya ravA yogya che. padArthanuM anyathAgahaNa (padArtha viSe viparIta samaja) ane tiryaMca-manuSyo pratye ruNAbhAva. tathA viSayono saMga A mohanAM liMgo che. jinazAstra dvArA pratyakSAdi pramANothI padArthone jANanArane niyamathI mohopacaya kSaya pAme che. tethI zAsana samyaka prakAre abhyAsavAyogya che. dravyo. guNo ane temanA paryAyo artha' nAmathI kahyAM che temAM guNa-5ryAyono AtmA dravya che (arthAta guNo ane paryAyonuM svarUpa-satva dravya ja che. teo bhinna vastu nathI) ema (jineno upadeza . 88. je jinanA upadezane pAmIne moha-caga-dveSane haNe che. te alya kaLamAM sarva dukhathI mukta thAya che. 89. je nizcayathI jJAnAtmaka evA potAne ane pAne nija nija dravyatvathI saMbaDha (saMyukta) jANe che te mohano kSaya kare che. 90. mATe (sva paranA vivekathI mohano kSaya karI zakato hovAthI) jo AtmA potAne nirmohapaNuM Icchato hoya to. jinamArga dvArA guNo vaDe dravyamAM sva ane parane jANo (arthAt jinAgama dvArA vizeSa guNo vaDe anaMta dravyamAMthI 'A sva che ane A para che' ema viveka kya). je jIva zramaNapaNAmAM A sattAsaMyukta saviroSa padArthone zraddhato nathI. te zramaNa nathI tenAmAMthI dharma udabhavato nathI (arthAta te zramaNAbhAsane dharma thato nathI). je AgamamAM kuzaLa che, jenI mohadaSTi haNAI gaI che ane je vItarAga cAritramAM ADha che, te mahAtmA zramaNane (zAstramAM) dharma karela che. zrI pravacana sAra...4 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) 2. zeyatattva-prApana 3. padArtha dravyasvarUpa che: dravyo guNAtmaka kahevAmAM AvyAM che ane vaLI dravya tathA guNothI paryAyo thAya che. paryAyamUDha jIvo parasamaya (arthAta mithyASTi) che. 4. je jIvo paryAyamAM lIna che temane parasamaya kahevAmAM AvyA che, je jIvo AtmasvabhAvamAM sthita che te svasamaya - jANavA. che. che. 95. svabhAvane choDyA vinA je utpAda-vyaya-dhrovyasaMyukta che tathA guNavALuM ne paryAyasahita che, tene dravya' kahe che. 7. sarvakALe guNo tathA aneka prakAranA potAnA paryAyo vaDe tema ja utpAda-vyaya-dhovya vaDe dravyanuM je astitva. te kharekhara svabhAva che. 7. dharmane kharekhara upadezatA jinavRSabhe A vizvamAM vividha lakSaNavALAM dravyonuM sat' evuM sarvagata lakSaNa eka kahyuM 98. dravya svabhAvathI siddha ane sat che ema jinoe tatvataH kahyuM che. e pramANe Agama dvArA siddha che; je na mAne te kharekhara parasamaya che. 9. svabhAvamAM avasthita hovAthI) dravya sat cheka dravyano je utpAda-vyaya-dhrauvya sahita pariNAma te padArthono svabhAva 100. utpAda bhaMga vinAno hoto nathI ane bhaMga utpAda vinAno hoto nathI: utpAda tema ja bhaMga dhovya padArtha vinA hotA nathI. 101. utpAda, sthiti ane bhaMga paryAyomAM varte che; paryAyo niyamathI dravyomAM hoya che. tethI (te) badhuMya dravya che. 102. dravya eka ja samayamAM utpAda, sthiti ane nAza nAmanA artho sAthe kharekhara samaveta (ekameka) che tethI e trika kharekhara dravya (ja) che. 103. dravyano anya paryAya utpanna thAya che ane koI anya paryAya naSTa thAya che. paraMtu dravya to naSTa paNa nathI. utpanna paNa nathI. (dhruva che). 104. sattA-apekSAe aviziSTapaNe. dravya pote ja guNamAMthI guNAMtare pariName che (dravya pote ja eka guNaparyAyamAMthI anya guNaparyAye pariName che. ane tenI sattA guNaparyAyonI sattA sAthe abhinna che), tethI vaLI guNaparyAyo dravya ja kahevAmAM AvyA che. 105. jo dravya (svarUpathI 4) sat na hoya to - (1) nakkI te asat hoya: je asatuM hoya te dravya kema hoI zake? athavA . (jo asatu na hoyato (2) te sattAthI anya (daM) hoya! te paNa kema bane?) mATe dravya pote ja sattA che. 10. vibhaktapradeza- te pRthatva che ema vIrano upadeza che. atabhAva (te paNa nahi hovuM te) te anyatva che. je te-paNe na hoya te eka kema hoya? 107. 'sat dravya'. 'sat guNa' ane 'sanuM paryAya' - ema (sattAgaNano vistAra che. temane paraspara) je teno abhAva' ' arthAt 'te-paNe hovAno abhAva' che te ' taabhAva' eTale ke 'atabhAva' che. 108. svarUpa-apekSAe je dravya che te guNa nathI ane je guNa che te dravya nathI: - A adbhAva che. sarvathA abhAva te ' atarbhAva nathI: Ama (jiteMdrakAca) darzAvavAmAM AvyuM che. 109. je dravyanA svabhAvabhUta (utpAda-vyaya-dhrauvyAtmaka) pariNAma che te satthI aviziSTa (satAthI judo nahi evo) guNa che. "svabhAvamAM avasthita hovAthI) dravya sat che' evo je (gAthA lmAM kahela) jinopadeza te ja A che. 110. A vizvamAM guNa evuM koI ke paryAya evuM koI, dravya vinA hotuM nathI. ane dravyatva te bhAva che (astitvane guNa che) tethI dravya pote sattA (astitva) che. 111. AvuM pUrvokta) dravya svabhAvamAM dravyArthika ane paryAyArthika nayo vaDe sadbhAvasaMbaMddha ane asadabhAvasaMbaMDha utpAdana sadA pAme che. 112. jIva pariNamato hovAthI manuSya, deva. athavA bIjuM kAMI (tiryaMca. nAka ke siddha) thaze. paraMtu mukhyadevadika thaIne zuM te dravyapaNAne choDe che? choDayA vinA te anya kema hoya? (arthAt te anya nathI. teno te ja che). 113. manuSya te deva nathI, athavA deva te manuSya ke siddha nathI. ema na hotAM ananya kema hoya? 114. dravyArthika (naya) vaDe saghaLuM dravya che ane vaLI paryAyArthika (naya) vaDe te (dravya) anya-anya che. kAraNa kTa te kALe tanmaya hovAne lIdhe dravya paryAyothI) ananya che. * zrI pravacana sAra..5 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115. dravya koI paryAyathI "asi' koI paryAyathI 'nAsi' ane koI paryAyathI "avaktavya: che; vaLI koI payayathI "asti-nAsti' athavA koI paryAyathI anya traNa bhaMgarUpa kahevAmAM Ave che. 117. (manuSyAdi paryAyomAM) "A ja' evo koI (zAzvata paryAya) nathI (kAraNa ke saMsArI jIvane) svabhAvaniSpanna kriyA nathI ema nathI; (vibhAvasvabhAvathI nIpajatI rAgadveSamaya kriyA avazya che. ane jo paramadharma aLa che to kriyA jarUra aphaLa nathI (eka vItarAga bhAva ja manugAdiparyAyarUpa phaLa hapajavato nathI."cagaSamaya citoavAya te La upajAve che). 17. tyAM nAma saMjJAvALuM karma potAnA svabhAva vaDe jIvanA svabhAvano parAbhava karIne manuSya. tiyaca. nAraka athavA deva . (e paryAyone) kare che. 118. manuSya. nAka, tiryaMca ne devarUpa chavo kharekhara nAmakarmathI niSpanna che. kharekhara teo potAnA karmarUpe pariNamatA na hovAthI temane svabhAvanI upalabdhi nathI. 119. kSaNe kSaNe utpAda ne vinAzavALA jIvalokamAM leI utpanna thatuM nathI ne nAza pAmatuM nathI. kAraNa ke je uddabhava che te ja vilaya che; vaLI udabhava ane vilaya ema teo aneka bhinna) paNa che. 120. tethI saMsAramAM svabhAvathI avasthita evuM koI nathI (saMsAramAM koIno svabhAva kevaLa ekarUpa hevAno nathI); saMsAra to saMsaraNa karatA dravyanI kriyA che. 121. karmathI malina AtmA karmasaMyukta pariNAmane (dravyakarmanA saMyoge thatA azuDha pariNAmane) pAme che, tethI karma coMTe che (dravyakarma baMdhAya che); mATe pariNAma te karma che. 122. pariNAma pote AtmA che, ane te jIvamayI kriyA chedicAne karma mAnavAmAM AvI che; mATe AtmA dravyakarmano kta to nathI. 23. AtmA cetanArUpe pariName che, vaLI cetanA traNa prakAre mAnavAmAM AvI che ane tene jJAna saMbaMdhI, karma saMbaMdhI athavA karmanA phaLa saMbaMdhI - ema kahevAmAM AvI che. 124. avilpa (sva-para padArthonuM bhinnatApUrvaka yugapad avalAsana) te jJAna che. jIva vaDe je kyatuM hoya te karma che. te aneka prakAranuM che; sukha athavA duHkha te karmaphaLa kahevAmAM AvyuM che. 125. AtmA pariNAtmaka che. pariNAma jJAnarUpa. karmarUpa ane karmaphaLarUpa thAya che. tethI jJAna karma ane karmaphaLa AtmA che ema jANavuM. 127. zramaNa 'kartA. karaNa. karma ane karmaphaLa AtmA che' evA nizcayavALo thaI anyarUpe na ja pariName, to te zuddha AtmAne upalabdha kyuM che.' 127. dravya. jIva ane ajIva che. tyAM cetanA-upayogamaya (cetanAmaya tathA upayogamaya) te jIva che ane pudagala dravyAdika acetana dravyo te ajIva che. 128. AkArAmAM je bhAga jIva ne pudgalathI saMyukta tathA dhanika. adharmAstikAya. ne kaLathI samRddha che. te sarva kALe loka che. 129. pudagala jIvAtmaka lokane pariNAma dvArA ane saMpAta vA bheda dvArA utpAda, bovya ne vinAza thAya che. 13). je liMgo vaDe dravya jIva aneM ajIva tarIke jaNAya che. atabhAvaviziSTa (dravyathI atadabhAva vaDe bhinna evA) mUrta amUrta guNo jANavo. . IdriyagrAhya evA mUrta guNo pudagaladravyAtmaka anekavidha che; amUrta dravyonA guNo amUrta jANavA. 132. varNa. rasa, gaMdha ne sparza (e guNo) sUkSmathI mAMDIne pRthvI parvatanA (sarva) pudgalane hoya che, je vividha prakArano rAda te pudagala arthAta pogalika paryAya che. 133. (133 ane 134) AkAzAno avagAha, dharmadravyano gamanahetutva ane vaLI adharmadravyano guNa sthAnakAraNatA che, kALano guNa vartanA che, AtmAno guNa upayoga kahyo che. A rIte amUrta dravyonA guNo saMkSepathI jANavA. 135. jIvo. pudagalakAyo, dharma, adharma ane vaLI AkAza svapradezonI apekSAe asaMkhyAta arthAt aneka chemaLane pradezo nathI. 136. AkAza lokalokamAM che, loka dharmane adharmathI vyApta che. bAkInAM be dravyono Azraya karIne kALa che. ane te bAkInAM be dravyo jIvo ne pudagalo che. zra pravacana sAra...3 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137. je rIte te AkAzapradero che, te ja rIte bAkInAM dravyonA pradeza che arthAt jema AkAzanA pradezo paramANarUpI gajavI mapAya che tema bAkInAM dravyonA pradeza paNa e ja rIte mapAya che). paramANu apradelI che tenA vaDe pradezobhava kahyo che. 138. kALa to apraderI che. pradezamAtra pudagala-paramANu AkAza dravyanA pradezane maMda gatithI oLaMgato hoya tyAre te varte che " , " arthAta nimittabhUtapaNe pariName che. 139. paramANu eka Akaza pradezane (maMda gatithI) oLaMge tyAre tenA bacabara je vakhata te samaya' che; 'samaya'nI pUrve tema ja pachI evo (nitya) je padArtha che te kALadravya che; 'samaya' utpannaasI che. 140. eka paramANu jeTalA AkAzamAM The teTalA AkarAne AkAzapradeza' evA nAmathI kahevAmAM AvyuM che, ane te sarva paramANuone avakAza devAne samartha che. 141. dravyone eka, be. ghaNA. asaMkhya athavA anaMta pradezo che. kALane "samaco che. 142. jo kALane eka samayamAM utpAda ane dhvasa varte che, to te kaLa svabhAve avasthita arthAt dhruva (Thare che. 143. eka eka samayamAM utpAda, dhovya ane vyaya nAmanA artho kaLane sadAya hoya che. A ja kANuno abhAva che (arthAt A ja kALANunA astitvanI siddhi che). 144. je padArthane pradezo athavA eka pradeza paNa paramArthe jaNAto nathI. te padArthane zUnya jANa - ke je astitvathI arthAtara bhUta (anya) che.. 145. saMpradeza padArtho vaDe samApti pAmelo Akho loka nitya che. tene je jANe che te jIva che ke je saMsAradarAmAM) cAra prANothI saMyukta che. 146. IndriyaprANa. baLaprANa. AyuprANa tathA zvAsocchavAsaprANa e (cAra) jIvonA prANa che. 147. je cAra prANothI jIve che. jIvaze ane pUrve jIvato hato, te jIva che. Ama chatAM prANo to pudagaladravyothI niSpanna che. 148. mohAdika karmo vaDe baMdhAyo hovAne lIdhe jIva prANothI saMyukta thaI karmaphaLane bhogavatAM anya karmo vaDe baMdhAya che. 149. jo jIva moha ane pa vaDe jIvonA (sva tathA parajIvanA) prANone bAdhA kaThe che. to pUrve vhelA jJAnAvaraNAdika karmo vaDe baMdha thAya che. 150. jyAM sudhI dehapradhAna viSayomAM mamatva choDato nathI. tyAM sudhI karmathI malina AtmA pharI pharIne anya anya prANo dhAraNa kare che. - 151. je ikiyAdino vijaya thaIne upayoga mAtra AtmAne dhyAve che. te karmo vaDe rejita thato nathI. tene prANo kaI rIte anusare? tene prANono saMbaMdha thato nathI). 152. astitvathI nizcita arthano dravyano) anya arthamAM dravyamAM) Upajato je artha (bhAva) te paryAya che - ke je saMsthAnAdi bhedo sahita hoya che. ' 153. manuSya. nAka, tiryaMca ane deva - e nAma karmanA udayAdikane lIdhe jIvonA paryAya che - ke jeo saMsthAnAdi vaDe anya anya prakAranA hoya che. 154.je jIva te pUrvokta) astitvaniSpanna, traNa prakAre kahelA, bhedovALA dravyasvabhAvane jANe che. te anya dravyamAM moha pAmato nathI. 155. AtmA upayogAtmaka che; upayoga jJAna-darzana dhela che ane AtmAno te upayoga zubha athavA azubha hoya che. 15. upayoga jo zubha hoya to jIvane puNya saMcaya thAya che ane jo azubha hoya to pApa saMcaya pAme che. temanA bannenA) abhAvamAM saMcaya thato nathI. 157.je jinendrone jANe che. siddhone tathA aNagArone (AcArya. upAdhyAya ane sAdhuone) kahe che. jIvo pratye anukaMpAyukta che. tene zubha upayoga che. 158. jeno upayoga viSaya-kaSAyamAM avagADha (masa) che. kusuti, kuvicAra ane kusaMgatimAM joDAyelo che, udA che tathA unmArgamAM lAgelo che. tene te azubha upayoga che. 159. anya dravyamAM madhyastha thaI huM abhopayoga rahita thaI tema ja zubhopayukta thayA vinA jJAnAtmaka AtmAne dhyAuM chuM. 170. huM deha nathI. mana nathI. tema ja vANI nathI. temanuM kAraNa nathI. kartA nathI. karayitA (AvanAra) no. kartAno anumodaka nathI. nakala. deha mana ane vANI pudagaladravyAtmaka (vItarAgadeve kahyAM che ane te dehAdi pudgaladravya paramANuono piMDa che. 1kara. huM pudagalamaya nathI ane te pudagalo meM piMDarUpa karyA nathI tethI huM deha nathI tema ja te dehano kartA nathI. . zrI pravacana sAra...7 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) 63. paramANu ke je pradeza che, pradezamAtra che ane pote azabda che, te snigdha athavA rUkSa thai videzAdipaNuM anubhave che. 194. paramANune pariNAmane lIdhe ekathI (eka avibhAga praticchedathI) mAMDIne ekeka vadhatAM anaMtapaNAne (anaMta avibhAga praticchedapaNAne) pAme tyAM sudhInuM snigdhatva athavA rUkSatva hoya ema (jinadeve) kahyuM che. 165. paramANu-pariNAmo snigdha che ke aa ho, bekI -vALA to ke ekI aMza vALA ho. jo samAna karatAM be apika aMzavALA hoya to baMdhAya che, jadhanya aMzavALo baMdhAto nathI. 169. snigdhapaNe be aMdAvALo paramANu cAra aMzavALA snigdha athavA rUA paramANu sAthe baMdha anubhave che; athavA rUkSapaNe traNa aMzavAlo paramANu pAMca aMzavALA sAthe joDAyo thako baMdhAya che. 197. videzAdika kaMpo bethI mAMDIne anaMta pradezavALA sko) ke jeo rAma athavA bAdara hoya che ane saMsthAno (AkAro) sahita hoya che teo - pRthvI, jaLa, teja ane vAyurUpa potAnA pariNAmothI thAya che. 198. loka sarvataH sUkSma tema ja bAdara tathA karmatvane ayogya tema ja karmatvane yogya pudgalakAyo (pudgalaskaMdho) vaDe viziSTa rIte) avagAhAIne gADha bharelA che. 169. karmapaNAne yogya skaMdho vanI pariNatine pAmIne karmabhAvane pAme che; temane jAva pariNAvato nathI. 170. karmapaNe pariNamelA te te pudgalakAyo dehAMtarUpa pheraphArane pAmIne pharI pharIne jIvane zArIo thAya che. 171. audArika zarIra, vaikrizcika rArI, tejasa zarIra, AhAraka zarIra ane kAryaNa zarIra - badhAM pudgalAvyAtmaka che. 172, jIvane arasa, rUpa, gaMdha, avyakta, cetanAguNavALo, azabda, aliMgagaNa (liMgathI bacAva) ane jene koI saMsthAna kahyuM nathI evo jANa. 173. mUrta (evAM pudgala) to rUpAdiguNavALAM hovAthI anyonya (paraspara baMdhonca) sparzI vaDe baMdhAya che. (paraMtu) tenAthI viparIta (amUrta) evo AtmA paudgalika karma kaI rIte bAMdhI zake? 174. je rIte rUpAdi rahita (jIva) rUpAdikane - dravyone tathA guNone (rUpI dravyone tathA temanA guNone - dekhe che ane jANe che. e rIte tenI sAthe (apIne rUpI sAthe) baMdha jANa. 175. je upayogamaya sva vividha viSayo pANIne moTha kare che. zaga kare che athavA Tepa kare che. te java temanA vaDe moka cagadveSa vaDe) baMdharUpa che. 176, va je bhAvathI viSayamAM Avela padArthane dekhe che ane jANe che, tenAthI ja upanna thAya che; vaLI tenAthI ja karyuM bAya che. ema upadeza che. 177.sparzo sAthe pudgalano baMdha, zagAdika sAthe jIvano baMdha ane anyonya avagAha te pudgalanAtmaka baMdha kahevAmAM Avyo che. 178. te AtmA pradeza che: e pradezomAM pudgalasamUho praveze che. cacAyogya rahe che, jAya che ane baMdhAya che. 179. zagI AtmA karma bAMdhe che. rAgarahita AtmA karmothI mUkAya che: - A jIvonA baMdhano saMkSepa nizcayathI jANa. 180. pariNAmathI baMdha che. (4) pariNAma rAga-dveSa-moyukta che. temAM moTha ane dveSa zubha che, caga ama athavA azubha hoya che. ya. paNa pratye zubha pariNAma puNya che ane (para pratye) azubha paNiAma pApa che ema kahyuM che; para pratye nahi pravartano evo pariNAma rAmaye duHkhakSayanuM kAraNa che. Dara, have sthAvara ane trasa evA je pRthvIAdika javaniyo kahevAmAM AvyA che, te vathI anya che ane va paNa temanAthI anya che. 1083. je e rIte svabhAvane pAmIne pudgalanAsyabhAvane nakkI karIne) pane ane svane jANato nathI. te mohathI "khA huM chuM. A mAruM che' ema avasAna kare che. 84. potAnA bhAvane karato thako AtmA kharekhara potAnA bhAvano kartA che; paraMtu puddagaladravyamaya sarva bhAvono kartA nathI. 8pa, jIva sarva kALe pugalanI madhyamAM raheto hovA chatAM paNa paudgalika karyuM ne kharekhara ano nathI, choDato nathI. karato nathI. ghaTaka. te hamaNAM (mAMcArAvasthAmAM) dravyathI (AtmadravyathI) utpanna thatA (barna) pariNAmano kartA thato thako karmaja De ahAya che ane kadAcita mUlya che. ka. jyAre AtmA zagadveSayukta thayo tho zubha ane azubha pariName che, tyAre karmara jJAnAvaraNAdibhAve temanAmAM praveze che. zrI pravacana sAra.... Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. sapradera evo te AtmA samaye moha-zaMga vaDe kapAyita thavAthI kamareja vaDe spiSTa thayo thako jene kamaja vaLagI che evo thaI, 'baMdha' kahevAmAM Avyo che. ' 9. A pUrvokta rIte), jIvonA baMdhano saMpa nizcayathI aSThitadevoe yatione kaho che vyavahAra anya rIte kahyo che. 90. je deha-dhanAdikamAM huM A chuM ane A mAruM che' evI mamatA ghelo nathI. te hAsyane choDIne unmArgano Azraya kare 1. 'huM pa2no nathI. para mArAM nathI. huM eka jJAna chuM' ema je dhyAve che. te dhyAtA dhyAnane AtmA arthAt zuddhAtmA thAya che. 12. huM AtmAne e rIte jJAnAtmaka, darzanabhata, atIndriya mahA padArtha. dhruva. acaLa. nirAlaMba ane zudra mAnuM chuM. 93. zarIce, dhanasukhaduHkha athavA zatramitrano - e kaMIjIvane dhruva nathI, dhruva to upayogAtmaka AtmA che. 194.je Ama jANIne vizuddhAtmA thayo tho parama AtmAne dhyAve che. te - sAkara ho ke anAkAra ho - mohadurmacine kSaya re 5. je mohagraMthine naSTa kya. caga-dveSano kSaya karI. samasukhadukha thaIne zramaNya (munipaNAmAM pariName che. te akSaya sogane prApta kare che. 9. je mohamaLano kSaya karIviSayathI vikta thaI. manano virodha kvI, svabhAvamAM samavasthita che. te AtmAne dhyAnAra che. 17.jemaNe dhanadhAtikarmano nAza karyo che, je sarva padArthonA svarUpane pratyakSa jaNe che ane je zeyanA pArane pAmelA che evA saMdiTha 2hita zramaNa kyA pArthane dhyAve che? ' . * 198. aniyiM ane indriyAtIta thayelo AtmA sarva bAdhA rahita ane AkhA AtmAmAM samaMta (sarva prakAranA paripUrNa soga temaja jJAnathI samRddha vartato thake parama saukhyane dhyAve che. 19. jino. jinendro ane zramaNo A rIte mArgamAM ArUDha thaI siddha thayA. namaka ho temane ane te nirvANamArgane. 200. tethI (zuddhAtmAmAM pravRtti vaDe ja mokSa thato hovAthI) e rIte AtmAne svabhAvathI jJAyaka jANIne huM nirmamatvamAM sthita rahyo thake mamatAno parityAga karuM chuM. 3. caravyAnuyogasUcakacUlika 201. je dukhathI parimukta thavAnI IcchA hoya to. pUrvokta rIte (jJAnatatva-prajJApananI pahelI traNa gAthAo pramANe) pharI pharIne sidrone. jinavaravRSabhone (ahaMtAne) tathA zramaNone praNamIne. (jIva) kAmarcane aMgIkAra kya. 202. (zrAmasyArthI) baMdhavarganI vidAya laIne, vaDIlo. strI ane pagathI mukta kravAmAM Avyo thaSe. jJAnAcAra, darInAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryacArane aMgIkAra karIne.. 73. je pramANa che. guNADhaya che. kuLa. rUpa tathA vayathI viziSTa che ane zramaNone ati STa che evA gaNIneM mAro svIkAra kya' ema kahIne praNata thAya che ane anugRhIta thAya che. 204. huM parano nathI. para mAruM nathI, A lokamAM mAruM kaMI paNa nathI AvA nizcayavALo ane jiteMdriya vartato thadhe te cayAjAtarUpadhara (sahajarUpadhArI) thAya che. 205. janmasamayanA 3pa jevA rUpavALuM. mAthAnA ane ghaDhImUchanA vALano loca kyayeluM. zuddha (azcina), hiMsAdithI sahita ane pratikarma (zArIranI sajAvaTa) vinAnuM - evuM (zrAmastha bahiraMga) liMga che. 209. mUcha mamatva) ane AraMbha rahita. upayoganI ane yoganI zuddhithI yukta tathA paranI apekSA vinAnuM - evuM jinadeve te kaheluM (zrAmasthanuM aMtaraMga) liMga che ke je mokSanuM kAraNa che. 207. parama guru vaDe devAmAM AvelAM te baMne liMgane gahIne. temane namaskAra karzane. vrata sahita ciAne sAMbhaLIne upasthita (AtmAnI samIpa sthita) thaI te zramaNa thAya che. 208. (207 ane 209) vrata, samiti. IDhiyarodha, loca. Avayaka, acelapaNuM. asnAna, kSitizayana. adaMtadhAvana, UbhAM UbhAM bhojana ane eka vakhata AhAra - A kharekhara zramaNonA mULaguNo jinavacee kahyA che. temAM pramatta thayo thaLe zramaNa cheoNpasthApaka thAya che. 210. liMgagrahaNa vakhate je pravajyAdAyaka dIkSA denAra) che te temanA guru che ane je chedaye upasthApaka (eTale ke je bhedomAM sthApita kare che tema ja ke saMyamamAM keda thatAM pharI sthApita kare che, te zeSa zramaNo niryApaka che. 211. jo zramaNane prayatnapUrvaka karavAmAM AvatI kAyasegnane viSe Ida thAya che to teNe to AlocanApUrvaka ciA karavI joIe. zrI pravacana sAra...9 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23) 212. paraMta) jo zramaNa chedamAM upayukta thayo hoya to teNe jinamatane viSe vyavahAkrALa zramaNa pAse jaIne, Alocana karIne potAnA dezonuM nivedana karIne). teo je upadeza de tevuM joIe.' 213. adhivAsamAM vasatAM (AtmavAsa ke guru sahavAsamAM vasatAM ke vivAsamAM vasatAM (guruothI bhinna vAsamAM vasatAM), sadA (paDhavya viSe pratibaMdho paDhiIne grAmadyane viSe chedavihIna thaine zramaNa vize. 214. je zramaNa saMdajJAnamAM ane darzanAdikamAM pratibaddha tathA mULaguNomAM prayata (prayatnazIla) vicare che. te paripUrNa zrAmasthavALo che. 215. muni AhAramAM. paNamAM (upavAsamAM) AvasathamAM (nivAsamAM) vihAramAM. upadhimAM (parigrahamAM) zramaNamAM (anya munimAM) athavA vikthAmAM pratibaMdha Icchato nathI. 213. zramaNane zayana. Asana besavuM sthAna ubhA eNvuM. gamana ItyAdimAM je apramatacarcA te sarva kALe satata hiMsA mAnavAmAM AvI che. 217. jIva mace ke jIvo. aprayata AcAravALAne (aMtaraMga) hiMsA nizcita che. prayatane. samitivaMtane (bahiraMga) hiMsAmAtrathI baMdha nathI. ' 218. aprayata AcAravALo zramaNa ye kaya saMbaMdhI vadhano karanAra mAnavAmAM - kahevAmAM Avyo che. jo sadA prayatapaNe AcaraNa kare to jaLamAM kamaLanI mAphaka nilepa kahevAmAM Avyo che. ra9. have upadhi viSe ema kahe che kekayacerApUrvaka jIva maratAM baMdha thAya che athavA nathI thato. (paNa) upadhithI - parigrahathI nakko baMdha thAya che. tethI amaNoe (ahaidevoe) sarva parigrahane choDavyo che. 220. jaoN nirapekSa (I paNa vastunI apekSA vinAno tyAga na hoya to bhikSune bhAvanI vizuddhi nathIane bhAvamAM je aviruddha che tene karmakSaya kaI rIte thaI zake? 221. upapinA sadabhAvamAM tene bhikSane ma. AraMbha ke asaMyama na hoya e kema bane? na ja bane.) tathA je padravyomAM | ta hoya te AtmAne kaI rIte sAdhe? 222.je upAdhine (AhAra-nihAzadinAM) grahaNavisarjanamAM sevatAM jenAthI sevanArane cheda thato nathI. te upAdhi sahita. kALakSetrane jANIne A lokamAM zramaNa bhale varno 223. bhale thoDo hoya to paNa. je anidita hoya. asaMyata janothI aprArthanIya hoya ane je mUchadinA janana rahita hoya - evA ja upAdhine zramaNa grahaNa kya. 224.4 jinavareMDhoe molAnA abhilASIne "deha parigraha che' ema kahIne dehamAM paNa apratikarmapaNuM (saMskArarahitapaNuM) upadezya che. to pachI temano evo Azaya che ke tene anya parigraha to zAno hoya? 225.yathAjatarUpa je liMga (jamyA pramANe rU5 evuM je liMga) te jinamArgamAM upaNa kahevAmAM AvyuM che. gurunAM vacana. sUtronuM adhyayana ane vinaya paNa upaNa kahela che. 227. zramaNa kaSAya rahita vartIne A lokamAM nirapekSa ane paralokamAM apratibaddha hovAthI yuktAhAravihArI hoya che. 227.jeno AtmA eSaNAhita che (arthAta je anazanasvAbhAvI AtmAne jANato hovAne lIdhe svabhAvathI AhAranI icchA rahita che) tene te paNa tapa ; vaLI tene prApta karavA mATe (anazanasvabhAvI AtmAne paripUrNapaNe prApta karavA mATe prayatna karanArA evA je zramaNo temane anya (svarUpathI judI evI) bhikSA eSaNA vinA (eSaNAdoSa rahita) hoya che, tethI te zramaNo anAhArI che. 228 kevaLadehI amaNe jene mAtra deharUpa parigraha ja varte che evA munie) dehamAM paNa mAre nathI' ema samajIne parikarma rahita vartI. potAnA AtmAnI zaktine gopabA vinA tapa sAthe tene dehane) yukya karyo (joDavyo che. ' 229.kharekhara te AhAra (yuktAhAra) eka vakhata. UNodara, yathAlabdha jevo maLe tevo), bhilAcaraNathI. divase, rasanI apekSA vinAno ane madha-mAMsa rahita hoya che. 230. bALa vRddha, zAMta (thAklo) ke glAna (cegI, durbaLa) zramaNa mULano cheda je rIte na thAya te rIte potAne yogya AcaraNa Acaze. 231. zramaNa AhAra athavA vihAramAM deza. kALazrama. kSamatA tathA u5dhine jANIne pravarte to te alpalepI hoya che. 232. zramaNa ekAgratAne prApta hoya che; ekatA padArthonA nizcayavaMtane hoya che, (padArthono nizcaya Agama dvArA thAya che; tethI AgamamAM vyApAra mukhya che. 233. AgamahIna mANa AtmAne potAne) ane parane jANato nathI ja padArthone nahi jANato milsa kamene kaI rIte thAya kare? zrI pravacana sAra.10 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * dakhIne jANe che. parya hari darzana) nathI tene saMsArI nathI padArthona jANA 234. sAdhu AgamacakSu AgamarUpa cakSuvALA) che. sarva bhUto prANIo) indriyacakSu che. devo avadhicakSu che ane siddha sarvataHcakSu (sarva Atma pradeze cakSuvALA) che. 235. badhA padArtho vicitra (aneka prakAranA) guNaparyAyo sahita Agamasiddha che. te sarvane e bamaNo Agama vaDe kharekhara 236. A lokamAM jene AgamapUrvaka daSTi (darzana) nathI tene saMyama nathI ema sUtra kahe che. ane asaMyata te kaI rIte hoya? 237, AgamathI. jo padArthonuM zradAna na hoya to siddhi (mukti) thatI nathI: padArthone jANanAro paNa. jo asaMyata hoya to. nirvANa pAmato nathI. 238. je karma ajJAnI lA beTi bhavo vaDe khapAve che. te karma jJAnI traNa prakAre temanacavanakAyAthI) gupta hovAne lIdhe ucchavAsamAtrathI khapAve che. ra39. ane jo dehAdika pratye paramANu jeTalI paNa mUcha vartatI hoya, to te bhale sarva Agamadhara hoya to paNa siddhi pAmato nathI. 240. pAMca samitiyukta. pAMca iMdriyonA saMvaravALo. traNa gupti sati. jita kaSAya ane darzanazAnathI paripUrNa - evo je zramaNa tene saMta kahyo che. A 241. zatru ane baMdhuvarga jene samAna che. sukha ane dukha jene samAna che. prazaMsA ane siMdha pratye jene samatA che, loTa (mATInuM de) ane kyana jene samAna che temajajIvita ane maraNa pratye ne samatA che. te pramANa che. 242.je darzana, jJAna ane cAritra - e traNemAM yugapada AruDha che, te ekAgratAne pAmelo che ema (zAbamAM kahyuM che. tene zrAmastha paripUrNa che. 243. jo zramaNa. anya dravyano Azraya krIne ajJAnI thaIne. moha kare che. caga kare che athavA Dheya kyuM che, to te vividha karmo vaDe baMdhAya che. 244. zramaNa padArthomAM moha to nathI. Aga to nathI. Sa karato nathI. to te niyamathI (cokkasa) vividha karmone khapAve che. 245. zAstrane viSe (ema kahyuM che ke, zudropayogI te zramaNa che. zubhopayogI paNa bhamaNa che. temAMya. zuddhopayogI nicacava che, bAkInA Asava che (bhopayogIne paNa ArAva ). 249.zrAmaNyamAM jo ahetAdika pratye bhakti tathA pravacanarata jIvo pratye vatsalatA vartatI hoya to te zubhayukta caryA (bhopayogI cAritra) che. 247.zramaNo pratye vaMdana-namaskAra sahita abhyatyAna (mAnArthe UbhA thavuM te) ane anugamarUma (pAchaLa alavuM te) vinIta vartana karavuM tathA temano ama dUra #vo te cagacaryAmAM niMdita nathI. 248. darzanajJAnano (samyagdarzana ane sumyajJAnano upadeza. ziyonuM grahaNa tathA temanuM poSaNa. ane jidranI pUjAno upadeza kharekhara sacagIonI carcA che. 249. je brei (zramaNa sagha ijhayanI vicadhanA vinA cAra prakAranAM zramaNasaMdhane upakAra kare che, te caganI pradhAnatAvALo che. 250. (zramaNa) vaiyAvRtya mATe udyamavaMta vartatAM kSayane pIDha kare to te zramaNa nathI. guhastha che; (karaNa ke, te | (chakayanI vicadhanA sahita vecAvRtya) thavaSeno dharma che. 251. abha lepa thato hovA chatAM paNa sAkAra-anAkara carcAyukta janone anukaMpAthI nirapekSapaNe (zubhopayogI) upakara ra52.ogathI. sudhAthI, tuSAthI athavA amathI AzcaMta zramaNane dekhIne potAnI zakti anusAra veyAvatyAdika kya. 253. vaLI ghegI guru (pUya. vaDIlo) bALa ane vRddha zramaNonI sevAnA (veyAvRtyanA) nimitte zubhopayogavALI lokika jano sAthenI vAtacIta niMdita nathI. 254.A prazAstabhUta caryA zramaNone (gauNa) hoya che ane gRhasthone to mukhya hoya che ema rasAstramAM kahyuM che, tenAthI ja na (paraMparAe) guhastha parama saukhyane pAme che. 255.jema A gatamAM aneka prakAranI bhUmimAM paDelAM bIja dhAnyakALe viparItapaNe phaLe che, tema prasasta caga vistRbhedathI (pAtranA bhedathI) viparItapaNe Le che. 25. je jIva chazvavidita vastuone viSe (izvastha - ajJAnIe kahelA devagurudharmAdikane viSe) vrata-niyama-adhyayana dhyAna-dAnamAM ta hoya te jIva mokSane pAmato nathI, zAtAtmaka bhAvane pAme che. zrI pravacana sAra..13 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257.maNe paramArthane jANyo nathI ane jeo viSayakapAye adhika che evA puruSo pratyenI sevA. upakAra ke dAna kudevapaNe ane kumanuSyapaNe Le che. 258. je te viSayakaSAyo pApa che ema zAstromAM prarUpaNa karavAmAM AvyuM che. to temAM pratibaddha (viSayakaSAyomAM lIna) te puruSo nistAka (tAranA) kema hoI zake? " 259.jene pApa vicama pAmyuM che. je sarva dhArmika pratye samabhAvavALo che ane je guNasamudAyane sevanAce che te puruSa sumArgavaMta che. 20. jeo azubhopayogarahita vartIne zudropayukta athavA zubhopayukta hoya che. teo te zramaNo) lokane tAre che: (a) temanA pratye bhaktivALo jIva prazastane (puNyane pAme che. 231. prakRta vastane dekhIne (prathama to) abhyatyAna Adi kriAo vaDe (zramaNa) vartepachI gaNa pramANe bheda pADavo - Ama upadeza che. . 212. guNAdhika (guNomAM adhika zramaNa patye abhyatyAna. grahaNa (AdarathI svIkara), upAsana. poSaNa (temanAM zayana | arAna vagerenI ciMtA), satkAra (guNaprazaMsA), aMjaliphraNa (vinayathI hAtha joDavA) ane praNAma karavAnuM ahIM kahyuM : che. ' 293. zramaNoe sUtrArthavizArada tathA saMyamatapaNAnADhaya zramaNo pratye abhyatyAna. upAsanA ane praNipAta karavA yogya che. 234, sUtra, saMyama ane tapathI saMyukta hovA chatAM paNa je te jIva) jirokta AtmapradhAna padArthone thato nathI to te zramaNa nathI ema kahyuM che. 27pa. je rAsanatha (jinadevanA zAsanamAM rahelA) zramaNane dekhIne dveSathI tenA apavAda bole che ane sAdi kriyAo anumata (khuzI) nathI. tenuM cAritra naSTa thAya che. 29. je zramaNa guNe hIna hovA chatAM huM zramaNa chuM' ema mAnIne arthAta garva karIne guNe adhika pAsethI vinaya Icche che. te anaMtasaMsArI thAya che. 277. jeo zramaNyamAM adhika guNavALA hovA chatAM hIna guNavALA pratye (vaMdanAdi kriyAomAM varte che. teo mithyA upayukta thaIne cAritrathI bhraSTa thAya che. 298. sUtro ane arthonA padane (adhinane) jeNe niyata (nirNata) kvela che. kaSAyone jeNe zamAvyA che ane je adhika tapavALo che - evo jIva paNa jo lakijanonA saMsargane joto nathI. to te saMyata heto nathI (arthAt asaMyata thaI jAya che). 279. je (jIva) nircathapaNe dIkSita hovAthI saMyamatapasaMyukta hoya tene paNa. jo te aihika kAryo sahita vartato hoya to. 'lokika' kahyo che. 270. (laukika jananA saMgathI saMyata paNa asaMyata thAya che, tethI jo zramaNa dukhathI parimukta thavA Icchato hoya to te samAna guNavALA athavA adhiguNavALA zramaNanA saMgamAM nitya vaso. 271.o. bhale teo rasamayamAM hoya to paNa (bhale teo dravyaliMgIpaNe jinamatamAM hoya to paNa) "A tatva che (vastusvarUpa che)' ema nizcayavaMta vartatA thaka pagharyone ayathAtathapaNe rahe che jevA nathI tevA samaje che), teo atyaMtaphaLasamRddha (anaMta karmaphaLothI bharelA) evA have pachInA kALamAM paribhramaNa karaze. 272.je jIva yathAtathapaNe padonA ane arthonA padArthonA nizcayavALo hovAthI prazAMtAtmA che ane ayathAcAra rahita che. te saMpUrNa zrAmasthavALo jIva akaLa (karmaphaLa rahita thayelA) evA A saMsAramAM cirakALa raheto nathI (atyakALamAM mukta thAya che). 273. samyaka padArthone jANIne o bahiraMga tathA aMtaraMga parigrahane choDIne viSayomAM Asakta nathI. temane 'zuddha' kahevAmAM AvyA che. 274.zudrane (zudropayogIne) zramaNya kahyuM che, zukane darzana ane jJAna kahyuM che, zudrane nirvANa hoya che, te ja (zuddha ja) siddha hoya che. tene namaskAra ho. 275.je sAkAra-anAkAra carcAthI yukta vartane A upadezane jANe che, te ala kALe pravacananA sArane (bhagavAna AtmAne) pAme che. * zrI pravacana sAra.12 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAKSBX X10 DIK DXDXDX98XKBABADUS manana karavA cogya zrI samayasAra, niyamasAra, tathA pravacanasAranI gAthAo para eNmathasAra : namaH samayasArAya svAnubhUlyA cakAte, cit svabhAvaya bhAvAya sarva bhAvAMtaracchide. kaLaza nI 1 nathI apramata ke pramattanathI je eka jJAyaka bhAva che, e rIta zuddha kathAya, ne je jJAta te te teja che. 6. vyavahAranI abhUtArtha darzita, zuddhanaya bhUtArtha che, bhUtAIne Azrita jIva sudaSTi nizvaya hoya che. 11. bhUtAIthI jANela jIva, ajIva, vaLI pUNya pApane, Asarava, saMvara nirjarA baMdha mekSite samyakatva che. 13. abaddharapRSTa, ananya ne je niyata dekhe Atmane, avizeSa, aNa saMyukta, tene zuddhanaya tuM jANe . 14. huM eka zuddha sadA arUpI jJAna darzana maya khare, kaMI anya te mArUM jarI paramANuM mAtra nathI ere! 38. BADKBHXBXBAKBAKEXBXXS:DXB2B KaDB 135 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -datacame aaaaa deal raas A B 9:288ArA Bewada BBI BTANa98 99 BERhANA ja chuM eka zuddha, mamatvahIna huM jJAna darzana pUrNa chuM, emAM rahI sthita, lIna emAM zIvra A saukSayakaruM. 53. * puNya pApagathI rokIne nija Atmane AtmAthakI, darzana ane zAne karI, para pravya IcchA pari harI. 187. je sarvasaMgI vimukata dhyAne Atmane AtmA vaDe, nahi karma ke karma, cetaka cetato ekatvane 18, te AtmadhyAta, jJAna darzanamaya, ananyamayI khare, basa alpakALe karmathI pravimukta AtmAne vare. 18La. * AmAM sadA prItivaMtabana, AmAM sadA saMtuSTane AnAthI bana tuM tRpta, tujane sukha aho! uttamathaze. 203. jIva baMdha bane, niyata nija nija lakSaNe chedAya che, prajJAchINI thakI chedatAM banne judA paDI jAya che. 24. zrI niyamasAranI gAthA 7781 (pAMca ratno) nAraka nahIM, tiryaMca mAnava deva paryaya huM nahIM, ina, kArayitAna, anumaMtA huM tane nahIM. 77 83 Bal Baa aa e aa aa Been Bela Banda Bai 136 ARIO(23 ROV BEROBELO 22:4013:31 Lag Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IS|[][[][][][][][][][]][][][]][][][][G]S|[][][][][]][][][S|||||| (24) [][][[]][]]][][][][[][[][][[][][][][][][[][][][][][][][][][][[]. huM mArgaNArathAne nahIM, guNasthAna jIvarathAne nahIM, kartAna, kArayitAna, anumaMtA huM kartAne nahIM. 7 8 huM bALa vRdhdha yuvAna nahi, huM temanuM kAraNa nahIM, kartAne, kArayitAna, anumaMtA huM kartAne nahIM. 79 - huM rAgadveSa, moha nahi, huM temanuM kAraNa nahIM, kartAnI kArayitAna, anumaMtA huM kartAne nahIM. 7, * huM ke nahi, nahimAna, temaja lobha mAyA chuM nahIM, kartAne kArayitAna, anumaMtA huM kartAne nahIM. 81, zrI niyamasAranI gAthA ~-106 parityAgI jalpa samastane, bhAvI zubhAzubha vArIne, je jIva dhyAve Atmane, pakhANa che te jIvane. ni.sA. 5 kevala daraza, kevala vIraja, kevalpa jJAna svabhAvI che, vaLI saukhyamaya che je te huM ema jJAnI ciMtave. ni.sa. 96 nija bhAvane choDe nahIM, parabhAva kaMI paNa nava rahe, jANe jue je sarva, te huM ema jJAnI ciMtana nisA. 97 ]i[][][][]][][][]][][]]][][][][][][][][][][][][][][][][][][][][][][][][][][][][][][][] Di]D]Ti]i]]]]]]]]]]]]]]][][el][][][][][][][[][[][][][][][][][][[][][][][G| 137 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / mmmmmmmmPHER 25) kSakSakSakSakSakSakSakSakSakSa8-8mmBBBBB&mchannaBGGBBBBmRlmmmmm prakRti sthiti paradeza anubhava khatha virahita jIva je, chuM teja huM, tyamabhAvatA temAM ja te sthiratA kare ni.sA. 98 parivatuM chuM huM mamatva, ni`ma bhAvamAM sthita huM rahuM, avalaMbu chu muja Atmane, avazeSa sa huM pariharU. 99 138 muja jJAnamAM AtmA khare, dana-caritamAM mAtamA, pacakhANamAM AtmAja, huM savar jIva ekalA ja mare, svayaM jIva ekaleA jIva ekanuM nIpaje maraNu, jIva yAgamAM paN AtamAM. 100 janme. are ! ekalela sidhdhi he. ni.sA. 101 mArI suzAzvata ekadana jJAna lakSaNa jIva che, bAkI badhA saMyeAga lakSaNu bhAva munthI bAhya che. ni.sA. 102 kSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSakSa je kAMI paNa dughdharita muja te sa huM... trivize tajI karUM chuM. nirAkAraja samasta cAritra je trayavidhatuM. ni.sA. 103 sau bhUtamAM samatAmane, kA sAtha vera mane nahIM, AzA kharekhara cheADIne prApti karU chu samAdhinI. ni.sA. 104 saeNkSakSakSakSakSakSammmmmmmmmmmmmBmmmmmmm-BBBBBBkSakSakSakSakSakSakSakSa Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Bill - - - - * - - * - : * prANAyAma karavAthI kAkAnA rAjAnA mArA akSAya, udyamI, dAnta che saMsArathI bhayabhIta che, zuravIra che, te jIvane pracakhANa sukhamaya hoya che. ni.sA. 105 jIva-karma kerA bhedane abhyAsa je nitya kare, te saMyamI pacakhANa-dhAraNamAM avazya samartha che. ni.sA. 106 zrI niyamasAranI gAthA 125-133 (sthAyI samAyikanuM svarUpa) sAvagha virata, triguNa che, IMdriyasamUha nirUddha che, sthAyI samAyika tehane bhAkhyuM zrI kevaLIzAsane. nisaha. 125 sthAvara ane trasa sarva bhUta samUhamAM samabhAva che, sthAyI samAyika tehane bhAkhyuM zrI kevaLI zAsane. 126 saMyama, niyama ne tapa viSe AtmA samIpa che jehane, sthAyI samAyika tehane bhAkhyuMzrI kevaLI zAsane. 127 nahi rAga athavA vaiSarUpa vihAra janme jahane, sthAyI samAyika tehane bhAkhyuM zrI kevaLI zAsane. 128 je nitya varja Arta temaja raudra bane dhyAnane, sthAyI samAyika tehane bhAkhyuM zrI kevaLI zAsane. 129 139 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [][][][][][][][][][][][T][][l[][][][][][][[][[] [][][][][l[SI[D SI][][][][[][[[][][][][[][][]][][[][][][][][][][][][][][][][[][[][] je nitya vaje puNya temaja pApa bane bhAvane, sthAyI samAyika tehane bhAkhyuM zrI kevaLI zAsane. 130 je nitya va hAsyane, rati arati temaja zokane, sthAyI samAyika tehane bhAkhyuM. zrI kevaLI zAsane. je nitya va bhaya jugupsA, vaje te sau ne, sthAyI samAyika tehane bhAkhyuM zrI kevaLI zAsane. 13ra je nitya dhove dharma temaja zukala uttama dhyAnane, sthAyI samAyika tehane bhAkhyuM zrI kevaLI zAsane. 133 - zrI pravacanasAra je jA. mahaMtane guNa, dravyane paryaya paNe, te jIva jANe Atmane, tasu meha pAme laya khare. 80 Agama viSe kauzalya che ne meha daSTi vinitara che, vItarAga caritA rUDha che te muni mahAtmA dharma che. ra, dravyArthi ke badhuM dravya che, ne teja paryAyArthika, che ane jethI te samaye tadarUpa hoI ananya che. 11 S|D]S]G]@[B[QGiI[G]]][][][][][][ ][]] []]][][]][][][][][][][][][]3][][] [] [][G][][][][][][][][Ti][][[][][][G][][][][][][][][][][][][][]] 140 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u4) 33333333333353ssssssssssssssssssssssssia XXXX%22%22%22%22%PS*&&&&&&&&&&&&&&&&&PSPSPSPS:&E nahi koI upaje viNase kSaNa bhaMga saMbhavamaya jage, kAraNa janama te nAza che, vaLI janma nAza vibhinna che. 119 tethI svabhAve sthira evuM na kaI che saMsAramAM, saMsAra to saMsaraNa karatA dravya kerI che kriyA. 120 e rIta tethI AtmAne zAyaka svabhAvI jANIne, nirmamapaNe rahI sthita A parivajuM chuM mamatvane. 200 zrI pravacanasAra gAthA ra71-275 (pAMca ratno) samayastha ho paNa sevI zrama ayathA rahe je arthane, atyaMta phaLa samRddha bhAvI kALamAM jIva te bhame. 20 ayathA caraNahIna sUtra artha suniyi upazAMta je, te pUrNa sAdhu aphaLa A saMsAramAM cira nahi rahe. R2, jANI yathArtha padArthane, tajI saMga aMtabadhine, Asakata nahi viSaya viSe je "zudhdha" bhAkhyA temane. 73 re! zukrane zramaNya bhAkhyuM, jJAna darzana zuddhane, che zuddhane nirvANa, zuddha ja siddha, praNamuM tehane. 288 sAkAra aNaAkAra carcAyukata A upadezane, je jANata, te alpakALe sAra pravacanane lahe. 75 3333333333333333333333333333E3E3%E3%83%E3%E3esies 141 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [][][D][][][] KHn 24 ||pub[]]] 142 U]:[D]D[D[D]D :DDED DECID: sweety che bhagavAna AtmA zaktirUpe paramAtmA hato, tenuM dhyAna karIne vartamAna paryAyamAM siddha bhagavAna paramAtmapadane pAmI gayA. vastu to zuddha hatI ja paNa tenuM dhyAna karatAM tenI dazAmAM paramAtmAdazA e AtmAe prApta karI. evA paramAtmAne oLakhIne mArA lakSamAM laIne evA siddhaparamAtmAne huM namaskAra karuM chuM. zrI samayasAramAM lIdhuM che ke bhAI! siddhaparamAtmAne namaskAra koNa karI zake?--ke je hRdayamAM--jJAnanI dazAmAM siddhapadane sthApI zake ane vikAra Adi mArAmAM nathI, huM pUrNAnaMda siddha samAna zaktie chuM--ema je zraddhA-jJAnamAM siddhane sthApe e siddhane kharo namaskAra karI zake. Urdhva rahyAM chatAM siddhone heThe utAruM chuM ke prabhu! padhAro padhAro! mAre AMgaNe padhAro! siddhane Adara denAranA AMgaNA keTalA ujaLA hoya! rAjA Ave to AMgaNuM keTaluM sApha kare che! anaMta anaMta siddhone huM vaMdana karuM chuM eTale ke e sivAya rAgano, alpajJatAno, nimittano Adara dRSTimAMthI huM choDI dauM chuM. amArA AMgaNAM ujaLA karyAM che prabhu! Apa padhArone! potAnI jJAnakaLAnI pragaTa dazAmAM anaMta siddhone sthApe che ke Avo prabhu! nirvikalpa paryAyamAM pragaTa thAo, Avo.--evI jenI dRSTi thaI che te anaMtA siddhone potAnI paryAyanA AMgaNe padharAve che ane teNe bhagavAnane namaskAra karyAM kahevAmAM Ave che. 458. pa.. D][D][E][][]]: [D][][][][]:[D[ Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - thAdhyAya sudhaL nitya ) 25che 223728282828282888XXXXXXXXX7.⊸EEEX zrI samayasAranI 47 zakti saMkSipta arthe sAthe. Atma prasiddhi ??? - - XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX 4i//xxx/xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx ahe ! Ate Atma tatvanI aMtaranI apUrva vAta che. je Atmatatvane anAdikALathI nathI jANyuM te AtmAno anubhava kesa thAya tenI prasiddhi kema thAya tenA AnaMdanuM dila kesa thAya tenI A vAta che che. AtmAnA anubhava pUrvaka jene Atma prasiddhi karavI hoya tene aMtaramAM Ane mahimA Avavo joIe. che ke aho ! A mArA AtmAnI apUrva vAta che, anaMta zakita saMpanna :-- che ke je Atmaprasiddhi parama AnaMdanuM kAraNa che. AcAryadeva AtmAnI anaMta zakitaomAMthI TilIka zakitaonuM varNana kare che. keTalIka kema A kIdhI ? kAraNa ke chazastha jIva. sAmAnyapaNe AtmAmAM anaMta zakitao che ema te jANI zake paraMtu vizeSache paNe te anaMta zakitaone bhinna bhinna na NI zake. temaja vANI dvArA paNa anaMtI zakitaonuM varNana che. thaI na zake, vANImAM te amuka Ave. tethI khAsa prajane bhUta kahe zakitaonuM pU. gurudevazrIe pravacane dvArA varNana karela che je pravacane AtmA prasiddhi' nAmanA pustakamAM chapAyAM che jemAMthI saMkSipta artha sAthe 4 47 zakitaone svAdhyAya ahI Apela che.' Engagasad#sugges/aaaaaaaaaaaaa aaa 6 tha nA vadhAmRta (c) nizcayardaSTithI dareka jIva paramAtmasvarUpa ja che. jinavara ne jIvamAM phera nathI. bhale te ekendriyano jIva hoya ke svargano jIva hoya. e badhuM to paryAyamAM che. Atmavastu svarUpe to paramAtmA ja che. paryAya uparathI jenI dRSTi khasIne svarUpa upara dRSTi thaI che te to potAne paNa paramAtmasvarUpa dekhe che ne dareka jIvane paNa paramAtmasvarUpa dekhe che. samyagdaSTi badhA jIvone jinavara jANe che ane jinavarane jIva jANe che. ahA! keTalI vizALa dRSTi! are, A vAta bese to kalyANa thaI jAya; paNa AvI kabUlAtane rokanArA khoTI mAnyatArUpI gaDhanA pAra na maLe! ahIM to kahe che ke bAra aMgano sAra e che ke AtmAne jinavara samAna dRSTimAM levo, kema ke AtmAnuM svarUpa paramAtmA jevuM ja che. 2. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mjjjjjjjjjmtngng 88888888888888888888888888888888-888888888888888 1, jIvatva zakti - AtmA sadAya pitAnI jIvatva zakitathI jIvI rahyo che, mATe A jIvatva che sarjita Atma dravyane kAraNabhUta che. zarIra, AyuSya vagere vyAvahArIka dasa prANe AtmAnA jIvananuM kAraNa nathI, A jIvatvazakita ja AtmAnA jIvananuM kAraNa che, tenAthI ja AtmA anAdi anaMta chavI rahyo che. che je AvI jIvanane to mRtyune bhaya TaLI jAya. anaMtA sidhdha bhagavaMte zarIra vagara ja mAtAnA cItanya prANuthI ja sukhI jIvana jIvI rahyA che. 2, citi zakti -ajaDa svarUpe citi-zakita che; ajaDatva eTale cetanatva te citi zakitanuM svarUpa che pragala te jaDasvarUpa che ne AtmA ajaDatatva svarUpa che. rIMgamAM ke zArIrAdimAM aTakavAnuM AtmAnuM svarUpa 3 nathI. AtmAmAM cetanapaNuM purepuruM che. temAM rAgano ke jaDano abhAva che. AvI AtmAnI citi zakita che. * 3. zi zakti- dazi zakti anAmara upayogamaya che eTale temAM padArthonA vizeSa bheda nathI * DA. vizeSa bheda pADyA vagara padArthonI sattAne darzana upaga dekhe che. AvI darzana kriyArUpa AtmAnI zami tenuM nAma dazi zakita che ane te anAkAra che. 4. jJAna zakti - AtmAnI zAna zakita sAkAra upayoMgamayI che, jJAna padArthonA vizeSa AkArone che , e che tethI tene sAkAra kahevAya che. jJAna zakitane e mahAna vizeSa svabhAva che ke te badhA padArthone ! 6 vizeSapaNe bhinna bhinna jANe che. A jIva A ajIva, A jJAna A darzana, A sukha ema badhAne pRthaka pRthaka jJAna jANe che. jJAna sivAya bIjI kaI zakitamAM AvuM sAmarthya nathI. che . A pa. sukha zakti - anAkuLatA jenuM lakSaNa che evI sukha zakita AtmAmAM trikALa che. kAMipaNa za karavAnI vRttinuM utthAna te AkuLatA che ane AkuLatA te du:kha che. azubha ke zubha kaI paNa vRtti rahIta che Ra8a888888888888888888888888899988-898888888888 (2) pUrNatAne lakSe zarUAta te ja vAstavika zarUAta che. 6. (3) AkhA siddhAMtano sArAmAM sAra to bahirmukhatA choDI aMtarmukha thavuM te che. zrImade kahyuM che ne!- Upaje mohavikalpathI samasta A saMsAra, aMtarmukha avalokatAM vilaya thatAM nahi vAra." jJAnInA eka vacanamAM anaMtI gaMbhIratA bharI che. aho! bhAgyazALI haze tene A tattvano rasa Avaze ane tattvanA saMskAra UMDA Utaraze. 7. che nimittanI apekSA levAmAM Ave to baMdha-mokSa be paDakhAM paDe che ane tenI apekSA na letAM ekaluM nirapekSa tattva ja lakSamAM levAmAM Ave to svaparyAya pragaTe che. 8. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-888-88-98-88-88-88-88-88-88-88-8818 | zAMta nirAkuLa dazA te ja sukhanuM svarUpa che. AtmAnI anaMta zakitaomAM AvI sukhazakita paNe bhegI II -8 a--aa-a -8B--8--88-89- -88-88-89: 6. vIryazakita - pitAnA svarUpanI racanAnA sAmarthyarUpa vIryazakita che. AvIrya zakita e che AkhI jaitanya vastune svarUpamAM TakAvI rAkhI che. vIryazakita dravya-guNa-paryAya gaNemAM rahelI che. paryAyamAM che paNa potAnI racanAnuM sAmarthya che. 7, prabhutvazakita - jenA pratApa akhaMDita che arthAta koIthI khaMDIta karI zakAto nathI evA svAtaMtryathI (vAdhInatAthI) zobhAyamAnapaNuM jenuM lakSaNa che evI prabhutvazakita AtmAmAM trikALa che. AtmAmAM evo akhaMDa pratApa che ke anaMtI pratikaLatAnA gaMja AvI paDe toya pitAnI prabhutAne te na choDe koIne AdhIna thaI jAya evo tene svabhAva nathI, A ekaja zakitamAM pratApa, akhaMDatA, svataMtratA, zobhA ane prabhutA evA pAMca bela mukIne AtmAne prabhu tarIke varNavyuM che. 2 3 4 8. vibhutva zakita - sarvabhAmAM vyApaka evA eka bhAvarUpa vibhutva zakita AtmAmAM trikALa | che che. AtmA potAnA badhA guNaparyAyamAM vyApelo vibhu che. temaja tenA jJAnAdi dareka guNa paNa sarva bhAvomAM | vyApanArA che. jo eka guNa badhA guNAmAM vyApela na hoya to anaMtaguNane abhedapiMDa anubhavamAM AvI che zake nahI ane badhA guNonI abhedatAne AnaMda AvI zake nahIM. 9, sarvadarzitva zakita :- samasta vizvanA sAmAnya bhAvane dekhavA rUpe pariNamelA evA Atmache darzanamathI sarvadazitva zakita che. sarva padArthanA samuharUpa kAlekane sattA mAtra dekhe evI sarvadarzitvazakti che. 10. sarvajJatva zakita - samasta vizvanA vizeSabhAvene jaNavArUpe pariNamelA evA AtmajJAnamayI sarvajJatva zakita che. darzana' te badhuM che' ema sAmAnya sattAmAtra bhAvane dekhe che; paraMtu jagatanA badhA 8-88-88-83-88-88-88-83-88-88-88-893che @-88-~98- -8 5) bhakti eTale bhajavuM. kone bhajavuM? potAnA svarUpane bhajavuM. mAruM svarUpa nirmaLa ane nirvikArIsiddha jevuM-che tenuM yathArtha bhAna karIne tene bhajavuM te ja nizcaya bhakti che, ne te ja paramArtha stuti che. nIcalI bhUmikAmAM deva-zAstra-gurunI bhaktino bhAva Ave te vyavahAra che, zubha rAga che. koI kaheze ke A vAta agharI paDe che. paNa bhAI! anaMtA dharmAtmA kSaNamAM bhina tattvonuM bhAna karI, svarUpamAM TharI-svarUpanI nizcaya bhakti karI-mokSa gayA che, vartamAnamAM keTalAka jAya che ane bhaviSyamAM anaMtA jIvo tevI ja rIte jaze. 12. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ]][][][][]][][][][][][][][][][][][]][][][][][][][][][][][]][][][][][G]"G-Si||||||| Si padArtho sattApaNe samAna hovA chatAM temanA svarUpamAM vizeSatA che. koI jIva che. koI ajIva che. koI siddha che. koI sAdhaka che, koI ajJAnI che, ema anaMta prakAranA judA judA bhAvo che, te badhAne vizeSapaNe jANe evI AtmAnI sarvajJatvazakita che. 11. svacchatva zakita - amUrtika AtmapradezamAM prakAzamAna kAlenDa AkArathI mecaka | (arthAt aneka AkArarUpa) e upaga jenuM lakSaNa che evI svacchatvazakita AtmAmAM che, jema arIsAnI svacchatvazakitathI tenI paryAyamAM ghaTapayadi prakAze che tema AtmAnI svacchatvazakitathI tenA upayogamAM lokAlekanA AkAra prakAze che. 12. prakAza zakita - svayaM prakAzamAna visada (spaSTa) evA svasaMvedanamayI eTale ke svAnubhava svarUpa prakAza zakita che. AtmA pote pitAthI ja pratyakSa svAnubhavamAM Ave evI tenI prakAza zakita che, 13. asaMkucita vikAsatva zakita - kSetra ane kALathI amaryAdita evA civijha svarUpa asaMkucitavikAsatva nAmanI zakita che. saMkoca vagarano vikAsa thAya evo caitanyano vilAsa che. alpajJatA ! ne aWvIrya vagere saMkocapaNe rahevAno AtmAno svabhAva nathI, zakitane parimita vikAsa rahe e tene svabhAva nathI, paNa asaMkhya pradezamAM ne eka samayamAM purU amaryAdita kevaLajJAna tathA behavIrya AnaMda vagere vikAsa pAme e amaryAdita AtmasvabhAva che. 14. akAryakaraNatvazakita - AtmAnA dravya guNa ke paryAyane kaI para vastu karatI nathI che tethI AtmA akArya che ane AtmA koI pavastunA dravya, guNa ke paryAyane karato nathI tethI AtmA akAraNa che, 5ra sAthenA kAryo kAraNabhAva vagarane AtmA pite sAthI bhinna eka dravyasvarUpa che. I[ [][][][][]][][S|||||||MU|| S[][][][][][][][][GO[D[S[D][[][][][][][[][][][B >> jagatamAM je koI suMdaratA hoya, je koI pavitratA hoya, te badhI AtmAmAM bharI che. zrI kuMdakuMdAcAryadeve samayasAramAM kahyuM che : ekatva-nizcayagata samaya sarvatra suMdara, lokamAM; tethI bane vikhavAdinI baMdhanakathA ekatvamAM. -AvA suMdara AtmAne anubhavamAM letAM tenA sarva guNonI suMdaratA ne pavitratA ekasAthe pragaTe che. ekeka samayanI paryAyamAM anaMta guNono svAda bhego che; te anubhavamAM ekasAthe samAya che; paNa vikalpa karIne ekeka guNanI gaNatarIthI AtmAnA anaMta guNone pakaDavA mAge to anaMta kALeya pakaDAya nahi. eka AtmAmAM upayoga Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ WBGBGBWPmmmmmBBWEEGGBWRmmmmmmmmmm#GH-E BB sa sa Ri 15. pariNamya-pariNAmakatva zakita H- AtmA pAte jJAnapaNe pariNamIne sva-parane jANe che, B AtmAnA jJAnAkAramAM parajJeyeA nimitta che, temaja paranA jJAnamAM A AtmA jaNAya evA tene svabhAva che. peAtAnA jJAnane temaja parajJeyAne e rIte sva-para banne ne grahaNa kare eTale ke jANe evI AtmAnI pariNamya zakita che tyA sva-para bannenA jJAnamAM grahaNa thAya eTale ke jaNAya evI AtmAnI pariNAmaka zakita che, A rIte AtmA pariNamya pariNAmaka zakitavALA che. A zakitamAM jJAtRtva ane prameyatva ane bhAvA samAI jAya che. BB:88888DOaBBWBBEBEGEBGE & BEBB 16, tyAgApAdana zUnyatva zakita :- AtmA, je dhaTatu-vadhatu nathI avA svarUpamAM niyatapaNe rahe che. paratu grahaNu-tyAga te| AtmAmAM che nahi ane vikAranu grahaNu-tyAga paNa AtmAnA trikALasvarUpamAM nathI. trikALI svabhAvamAM vikArane cheADune niLa paryAyane mahu, ema paNa nathI: te teA paryAyamAM che. B cha B2BG 17. aguru laghutvazakita H- sthAnapatita vRddhihAnirUpe pariNamelA ane svarUpapratiSThitvanA che kAraNarUpa evA je viziSTa guNa te svarUpa agurU ladhutva zakita che. AtmAnI paryAyamAM cha prakAranI vRddhihAni thavA chatAM te peAtAnA svarUpamAM evA ne evA TakI rahe che. evA tene anurUlaghu svabhAva che A sukSma svabhAva kevaLI gamya che. A agurU laghutva `zakitane lodhe dravya peAtAnA svarUpamAM ja pratiSThita rahe che. vastu peAtAnA svarUpamAM TakI rahe che. anaMta guNNAnA bhaMDAra AtmA kadI paNa peAtAnA svarUpane cheDIne pararUpe thatA nathI; tenA ananagruSNeA vIMkhAine chinna bhinna thaI jatAM nathI. 16 gurudevazrInAM vacanAmRta mUkatAM temAM tenA anaMta guNonI paryAyo nirmaLapaNe avazya anubhavAya che. he bhAI! AvA anubhavanI hoMza ne utsAha kara. bahAranI ke vikalpanI hoMza choDI de, kema ke tenAthI caitanyanA guNo pakaDAtA nathI. upayogane-rucine bahArathI sameTI laI nizcaLapaNe aMtaramAM lagAva, jethI tane tatkSaNa vikalpa tUTIne atIndriya AnaMda sahita anaMtaguNasvarUpa nija AtmAno anubhava thaze. 27. vara jene bhavano thAka lAgyo hoya, jene AtmA kevo che te samajavAnI sAcI jijJAsA aMtaramAM jAgI hoya, tene sAcA guru maLe ja. 92. sa 29 23 23 18, utpAda vyaya dhruvatva zakita H- krama pravRttirUpa ane akrama pravRttirUpa vana jenuM lakSaNa che evI utpAda vyaya dhruvatva nAmanI zakita che. paryAyA utpAda vyayarUpa che ne guNA dhruvarUpa che. utpAda vyayarUpa paryAyA kramavartI che. te varUpa guNA akramavartI che. guNA badhA eka sAthe akrame varte che tethI tene . akramavartI kakSA. paNa badhAya guNAnI padmayatA kramabadhdha ja che. BBBBMEBWEBGGBWBGGBmmmmmmBBmmBiWBBBBiEWauN 23 H Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - qT` lklbn bn ly - - - - - - - GE--- j][G]][][][][][][]][][D[][][][][][][][][][][][][G]][]][][][][G];[G][][][][][E []]][[][ - 19, pariNAma zakti - dravyanA svabhAvabhUta dhrauvya-vyaya-utpAdathI AliMbita sadaza ane visadaza jenuM rUpa che evA eka astitva mAtramayI pariNAma zakita che. utpAda-vyaya-dhruva te dravyanA svabhAvabhUta che. ane dravyanuM astitva evA utpAda-vyaya--dhruvathI AliMgita che; eTale ke utpAda-vyayanI bhinna bhinna traNa sattA nathI paraMtu ekaja sattAe traNethI eka sAthe sparzAvelI che te sattAnuM astitva dhruvatA apekSA che e te sadaza che ne utpAda vyaya apekSAe visadaza che. AvA astitvamAtramaya pariNAma zakita che. 20. amUrtatva zakita - karma baMdhananA abhAvathI vyakata karAyela sahaja sparzAvI rahIta evA Atmapradeze svarUpa amUrtattva zakita che. jJAnamAtra pariNamanamAM A zakita paNa bhegI pariName che. AtmA asaMkhya pradezI akhaMDa vastu che. AtmAnA dezo amUrta che. tenAmAM varNa, gaMdha, rasa ke sparza nathI. asaMkhya pradeze caitanya sukhavIrya ane sattAthI bharelo tathA jaDathI khAlI e amUrta AtmA che. Avo amUrtika AtmA IndrI dvArA dekhAto nathI paNa atIndriyajJAna dvArA ja anubhavamAM Ave che. 21. akartRtva zakita - samasta karmathI karavAmAM AvelAM, ane jJAtavamAtrathI judAM je pariNAme te pariNAmenA karaNunA uparamasvarUpa evI arvatva zakita che. jJAnane aMtarmukha karIne AtmAne anubhava karatAM temAM A zakitanuM pariNamana paNa bheguM varte che. jJAnamAM jyAM AtmasvabhAvane pakaDaze tyAM vikArIbhAnuM kartApaNuM chUTI jAya che. virAma pAme che, te akaI zakitanuM nirmaLa pariNamana che. zubha-azubha samasta pariNAmo AtmAnA jJAyaka bhAvathI judA che, tethI paryAyanuM valaNa jyAM jJAyaka svabhAva tarapha vaLyuM ( tyAM temAM zAtApaNuM ja rahyuM ne zubhaazubha pariNAmanuM kartApaNuM uparama pAmyu-chUTI gayuM. E {][][][][][[][][IIIIIIIIIIIIIIII[GI[[][][][][[[][][][][[][][][B[][[][T[G[][][][H:[G][ni 8) bhagavAne kahyuM che ke paryAyaSTinuM phaLa saMsAra che ane dravyadRSTinuM phaLa vItarAgatA-mokSa che. 15. t t tt tb ys niERIAGNA anaMta guNasvarUpa AtmA, tenA ekarUpa svarUpane dRSTimAM laI, tene (AtmAne) ekane dhyeya banAvI temAM ekAgratAno prayatna karavo e ja pahelAmAM pahelo zAntisukhano upAya che. 17. akhaMDa dravya ane avasthA baMnenuM jJAna hovA chatAM akhaMDasvabhAva tarapha lakSa rAkhavuM, upayogano dora akhaMDa dravya tarapha laI javo, te aMtaramAM samabhAvane pragaTa kare che. svAzraya vaDe baMdhano nAza karato je nirmaLa paryAya pragaTyo tene bhagavAna mokSamArga arthAt dharma kahe che. 11. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22abhakatRtva zakita - samasta karmathI karavAmAM AvelAM, ne AtmAnA jJAtRtva mAtrathI judA evA pariNAmonA anubhavanA uparamasvarU5 abhakatRtvazakita che. jJAnane aMtaramAM vALatAM je atIndriya AnaMdano bhogavaTe thaye temAM harSa zekanA bhogavaTAne abhAva che. 23, nizikayatvazakita - samasta karmanA uparathI pravartelI AtmapradezonI niSpadatA svarUpa niSkiyatvazakina che. jJAnamAtra AtmAmAM AvI paNa eka zakita che. AmAnA pradezamAM halana-calana rUpa kriyA thAya te caNa che, te kriyAnA nimitta karmo Ave che paNa te karmo ke pradezanA kaMpanarUpa kriyA AtmAno svabhAva nathI, jema rAga dveSathI asthiratA thAya te AtmAno svabhAva nathI, vitarAgI sthiratA te ja AtmAno svabhAva che tema padezanuM kampana asthiratA thAya te paNa AtmAno svabhAva nathI. AtmAne jJAyakavabhAva to IcchA vagarane ane kaMpana vagarano che. AtmA to vItarAgI akaMpasvabhAvI che.. 24. niyata pradezatva zakita - AtmAnuM nijAkSetra asaMkhya pradeza che. te anAdisaMsArathI mAMDIne saMkeca vistArathI lakSita che ane mekSa dazAmAM te carama zarIranA pariNAmathI kaMIka uNA pariNAme avasthita thAya che, AvuM kAkAzanA mApa jeTalA asaMkhya Atma avayavapaNuM te niyata pradezava zaktinuM lakSaNa che. mahAramAM je A nAka-kAna vagere zarIranA avayave che te te jaDa che, te kAMI AtmAnA avayava nathI. AtmA to arUpI-avayavavALo che, e asaMkhya pradezo te ja tenA avayavo che lekAkAzanA pradezonI jeTalI saMkhyA che. teTalI ja AtmAnA avayenI saMkhyA che, ane te dareka avayava jJAna AnaMda vagere zakitathI bharele che. svadharma vyApakatva zakita - jJAna varU5 AtmAmAM eka evI zakita che ke anAdikALathI deva-manuSya nAraka tiryaMcanA aneka zarIra dhAraNa karyA chatAM pite te eka svarUpe ja rahyo che. AtmA aneka zarIrarUpe thaI gayo nathI paNa pitAnA anaMta dharUpe ja rahyo che. A rIte sarva zarIramAM eka svarUpAtmaka - jJAna ne AnaMda vagere anaMta pUrNa zaktinA bhaMDAra evA sasvarUpa bhagavAna nija jJAyaka AtmAnA Azraye jatAM nirvikalpa samyagdarzana thAya tyAre tenA anaMta guNono aMza-AMzika zuddha pariNamana-pragaTa thAya che ane badhA guNonI paryAyonuM vedanA thAya che. tene zrImad rAjacaMdra "sarvaguNAMza te samyakatva' ne pa0 ToDaramalajI rahasyapUrNa ciThThImAM "cothA guNasthAne AtmAnA jJAnAdika guNo ekadeza pragaTa thayA che.--ema kahe che. te vAta Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8i88888888888888888888888888888888888888888-898 che evI svadharma vyApakatva zakita AtmAmAM che; eTale zarIranA dharmarUpe na thatAM AtmA pitAnA dharmomAM ja rahe # che. dehane jANavAno AtmAne svabhAva che paNa pite deharUpe thaI jAya evo AtmAne svabhAva nathI, pote te } che potAnA jJAnAdi svabhAvarUpa dharmamAM ja rahe che. 26, sAdhAraNa-asAdhAraNa sAdhAraNa sAdhAraNa dharmatva zakita - sva-paranA samAna, asamAna ane samAna-asamAna evA traNa prakAranI bhAvanA dhAraNuM svarUpa sAdhAraNa--asAdhaNu-sAdhAraNu sAdharaNuM dharmAtra zakita che. AtmAmAM anaMta dharmo che; paNa te badhA eka sarakhAM nathI, temAM keTalAMka sAdhAraNa che, keTalAMka asAdhAraNa che, ne keTalAMka sAdhAraNa asAdhAraNa che. A rIte traNa prakAranA dharmo che. te traNe prakAranA dharmone dhAraNa karavAnI AtmAmAM zakita che. te zakitanuM nAma sAdhAraNa--asAdhAraNa sAdhAraNAsAdhAraNa dharmatva zakita che. 27, anaMta dharmatva zakita - zAna svarUpamAM AtmAmA vilakSaNa anaMta svabhAvathI bhAvita e eka bhAva jenuM lakSaNa che evI anaMta dharma zakti che eTale AtmA pate eka bhAva paNe rahIne tudA judA lakSaNavALA anaMtadhane dhAraNa kare che. AtmAmAM zakitao keTalI ? ke anaMtaH te anaMta zakitaothI abhinaMdita (abhimaMDita) AtmA eka svarUpa che. eka ja svarUpa anaMta dharmarUpa che. e rIta che. anaMta dharma nAmanI eka zakita AtmAmAM che. 28, virUddha dharmatva zakita - jJAyaka svarUpa AtmAmAM taddarUpamayapaNuM ane atada rUpamayapaNuM januM lakSaNa evI viruddha dharmanta zakti che. AtmA pitAnA jJAna, AnaMda vagere, sAthe sadA tarUpa che. ane para che B yadArtho sAthe sadA ataddarUpa che. e rIte tarUpapaNuM ane atarUpapaNuM evA virUddha dharmo eka sAthe che. jo 8888888888888888888888888888888888888888888888888the jjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjN tj benanA bolamAM (bahenazrI caMpAbenanAM vacanAmRtamAM) A pramANe AvI che : "nirvikalpa svAnubhUtinI dazAmAM AnaMdaguNanI AzcaryakArI paryAya pragaTa thatAM AtmAnA badhA guNonuM (yathAsaMbhava) AMzika zuddha pariNamana pragaTa thAya che ane badhA guNonI paryAyonuM vedanA thAya che." aMdara AtmA pUrNAnaMdano nAtha che tenI jene dRSTi thaI che tene "vastu aMtaramAM paripUrNa che' evo anubhava -vedana thatuM hovAthI, anaMta guNonuM aMze yathAsaMbhava vyaktapaNuM thayuM hovAthI, te samakitI che. 35. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ]]:[][][][]] ][][]] ][][][][]"GEl[G[][][][][][E] SG][][][][][]G][G] ]] ]][][][]] ] [C][[][][]][[][][, [[][][][][][][][][][][]][][][][][][][][][]E g| AvuM virUddhadharmapaNuM na hoya, ne ekaluM taddarUpapaNuM ja hoya te AtmA jaDa sAthe paNa tadarUpa thaI jAya che cheeTale jaDa thaI jAya; ne ekaluM ataddarUpapaNuM ja hoya to AtmA pitAnA jJAna-AnaMdathI paNa jude Thare. paNa mATe tadarUpa ane ataddarUpa evI bane zakitae tenAmAM eka sAthe che. 29-30 "tatva zakti ane atatva zakita - tarUpa bhavanarUpa evI tatvazakita che. ane matadupa bhavanarUpa evI atatvazakita che. jJAna svarUpa AtmA svayameva AvI zakitavALo che. bhavanarUpa eTale rahevArUpa athavA pariNamavArUpa jJAna svarUpa AmAM potAnA ratana svabhAvapaNe ja rahIne pariName che. paNa jaDarUpe thato nathI. A rIte cetana svabhAva5Ne ja rahevArUpa zakita te tatvazakita che. ane cetana maTIne jaDarUpa na thavArUpa zakita te atatva zakita che. kharekhara zuddha Atma dravyamAM te puNya-pAparUpe pariNamavAnI paNa zakita nathI. puNya-pApathI atadarUpa rahevAnI tenI zakita che. 31-32 ekatva zakita tthA anekatva zakita - anekAntasvarUpa jJAnamutimAM ekatva zakita thA anekatvazakita rahelI che. aneka paryAye vyApaka evA eka dravyamayapaNArUpa e 1 zakita che. ane eka dravyathI vyApya je aneka paryAye te maya5NArUpa anekatvazakita che. dharma jANe che ke mAro aneka paryAmAM mAro AtmA vyApele che karma ke vikAra mArI paryAyamAM vyApelA nathI vikAra to bIjI kSaNe IE ja nAza thaI jAya che, tenAmAM evI zakita nathI ke laMbAIne badhI paryAmAM vyApe; AtmasvabhAvamAMja evI zakita che ke badhI paryAyamAM vyApe che. AvuM bhAna thatAM vyApaka-vyApanI ekatAthI ya paryAyanI ekatAthI) nirmaLa 5yoja thAya che. aneka nirmaLa 5yomAM vyApavA chatA AtmA pote dravyapaNe to eka ja rahe che. dravyapaNe kAMI pote aneka thaI jato nathI. evI tenI ekatvazakita che. ane dravyapaNe 6 eka hevA chatAM aneka paryAyapaNe paNa pite ja thAya che. evI tenI anekatva zakita che. ][][][][][][][][][][][][][][][]][][][el][][][][][][O]e][[][][][][][][][][]:Li][[][][][][] svarUpamAM lInatA vakhate paryAyamAM paNa zAnti ane vastumAM paNa zAnti, AtmAnA AnaMdarasamAM zAnti, zAnti ne zAnti; vastu ane paryAyamAM otaprota zAnti. rAgamizrita vicAra hato te kheda chUTIne paryAyamAM ane vastumAM samatA, samatA ane samatA; vartamAna avasthAmAM paNa samatA ane trikALI vastumAM paNa samatA. AtmAno AnaMdarasa bahAra ane aMdara badhI rIte phATI nIkaLe che; AtmA vikalpanI jALane oLaMgIne AnaMda rasarUpa evA potAnA svarUpane pAme che. 22. 3 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6) Pe [[D]D][][]]]]]]]DF D][6][D]D[D[C] [D][][][ 33-34 bhAva zakita ane abhAva zakita H- jJAna svarUpa AtmAmAM vidyamAna avasthAvALA paNArUpa bhAva zakita che, temaja zUnya arthAta avidhamAna avasthAvALA paNArUpa abhAva zakita che. vamAna paNe eka avasthA varte che te bhAvazitanuM kAryAM che, ne te avasthAmAM bIjI avasthAe avidhanAna che te abhAva zakitanuM kArya che. AmAM paryAya buddhi uDI jAya che. kemake ekeka paryAyamAM Akhu dravya sAthe ne sAthe varte che. paNa eka paryAyamAM bIjI paryAya vatI nathI. ane AvI dRSTithI jyAM AtmA pAte nirmaLa bhAvarUpe pariNamyA tyAM te nirmaLabhAvamAM vikAranA bhAva che. jene paryAyamAM vikAratu vidyamAnapaNuM ja bhAse, vikArane abhAva na bhAse teNe kharekhara AtmAnI bhAva-abhAva zakitane jANI nathI. 35-36 bhAva abhAva zakata ane abhAva bhAva zakita H- AtmAmAM bhavatA (vatA) paryAyanA vyayarUpa bhAva-abhAva zakita che; temaja nahi bhavatA paryAyanA uyarUpa abhAva bhAva zakita che. AtmAmAM pahelA samaye je paryAya vidyamAna hAya tenA bInna samaye asAvuM. thaI jAya che ane pahelAM samaye je paryAya avidhamAna haiAya teneA bIje samaye bhAva (utpAda) thAya che. A rIte dareka samaye eka paryAyane vyaya ne bIjI paryAyanA utpAda anAdi anaMta thayA kare che, evA ja vastunA svabhAva che. kAi bIjAnA kAraNe paryAyanA utpAda vyaya thatA nathI. bhAvanA abhAva ane abhAvane bhAva e bannene ekaja samaya che. judA judA samaya nathI. jema ke sAdhakane kevaLajJAna pragaTayu' tyAM pahelA je sAdhaka dazA hatI tene abhAva thayeA te bhAvanA abhAva che. e pahelAM je kevaLa jJAna dazA na hatI te pragaTI tenu nAma abhAvanA bhAva che. 37-38 bhAva bhAva zakita abhAva abhAva zakita - trikALI bhAvane AdhAre vamAna bhAvatu aAvApaNuM bhAva-bhAva zakita, temAM trikALInA AdhAre vamAna kahIne dravya-paryAyanI ekatA batAve che, ane ][D][][]| satyamAgame AtmAnI oLakhANa karI AtmAnubhava kara. AtmAnubhavanuM evuM mAhAtmya che ke pariSaha Avye paNa jIvanI jJAnadhArA' Dage nahi. traNa kALa ne traNa lokanI pratikULatAnA gaMja ekasAthe sAme AvIne UbhA rahe topaNa mAtra jJAtApaNe rahIne te badhuM sahana karavAnI zakti AtmAnA jJAyakasvabhAvanI eka samayanI paryAyamAM rahelI che. zarIrAdi ne rAgAdithI bhinnapaNe jeNe AtmAne jANyo tene e pariSahonA gaMja jarA paNa asara karI zake nahi--caitanya potAnI jJAtRdhArAthI jarA paNa Dage nahi ne svarUpasthiratApUrvaka be ghaDI svarUpamAM lInatA thAya to pUrNa kevaLajJAna pragaTa kare, jIvanmuktadazA thAya ane mokSadA thAya. 38. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mm HD mpPDx BBB BBBB BBBBBAGE: dravya-paryAyanI je ekatA thai temAM parane ne vikAranA atyaMta abhAva che, te abhAva abhAva zakita trikALabhAva ane vamAnabhAva banne eka thaine varte che evI bhAva-bhAva zakita che. AtmA trikALabhAva rUpa rahIne samaya samayanA bhAtrapaNe varte che, e rIte bhavatA bhAvanuM bhavana che. ane pararUpe AtmA kadI thatA nathI, paranA AtmAmAM abhAva che ne te sadAya abhAvapaNe ja rahe che, evI abhAva--abhAva zakita che. A rIte A zakita. AtmAnu svamAM ekatvane parathI bhakatapaNu batAve che. 'bhAva-bhAva' eTale guNane bhAva ane paryAyane bhAva evA banne bhAva sahIta AtmA te che. ane abhAva--abhAva eTale peAtAthI bhinna evApara dravya guNa paryAyA sadA peAtAmAM abhAvapaNe varte che. AvI banne zakitae AtmAmAM che. 22.7+2+ 39 bhAva zakita :- kartA-karma Adi kArA anusAra je kriyA tenAthI rahita bhavanamAtramayI (hAvA mAtramayI, thavA mAtramasI) bhAtra zakita che, pahelAM 33 mAM belamAM bhAva zakita kahI hatI tyAM te avasthAnI vidyamAnatA batAvI hatI te A bhAvazakita judI che; A bhAva zakitamAM bhedarUpa kArakAthI nirpekSapaNuM batAve che. parane kAraka banAvIne tenI pAsethI sukha levA mAMgaze te kadI sukha nahIM maLe. pAtAnA pappAdi bhAvAne mATe parane kAraka banAve eve AtmAnA svabhAva nathI. katA-kam Adi bhinna bhinna kArA anusAra je kriyA thAya te rUpe pariNamavAnA AtmAnA svabhAva nathI, paNa tenAthI rahita pariNamavAnA AtmAnA svabhAva che. AtmAnuM dravya, guNu ke paryAya peAtAnAthI bhinna bIjA kAI kArakAnA AdhAre Take evA AtmAnA parAdhIna svabhAva nathI; paNa anya kArakAthI rahita pAte svayaM peAtAnA bhAvarUpe pariName evA tenA svAdhIna svabhAva che. je AvA svabhAvamAM zeAdhe teA ja sukha maLe tema che, paNu bIjA kAraNeAmAM sukha zeAdhe te sukha maLe tema nathI. [BE]SAHEBBLESHWEIBBE 14 syAdvAda e to sanAtana jainadarzana che; tene jema che tema samajavuM joIe. vastu trikALI dhruva che; tenI apekSAe eka samayanI zuddha paryAyane paNa bhale heya kahe che; paNa bIjI bAju, zubha rAga Ave che--hoya che; enAM nimitto deva-zAsra-gurunI zraddhAno zubha rAga hoya che. bhagavAnanI pratimA hoya che; tene je na mAne te paNa mithyArdaSTi che. bhale tenAthI dharma thato nathI, paNa tene uthApe to mithyArdaSTi che. zubha rAga heya che, duHkharUpa che, paNa e bhAva hoya che; tenAM nimitto bhagavAnanI pratimA Adi hoya che. teno niSedha kare to te jainadarzanane samajyo nathI, tethI te mithyArdaSTi che. 45. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CexIXSSXXSEXX edBX8ABABXQDXQDXC2I88%DB ' 40, kriyAzakti - kAra anusAra thavApaNurUpa je bhAva te-mayI kriyA zakti AtmAmAM che. 38 mI zaktimAM bhedarUpa kAro anusAra thatI vikArI kriyAthI rahitapaNuM batAvyuM ke A zaktimAM abhedarUpa che zuddha kAraka anusAra thatI nirmaLa kriyAthI sahitapaNuM batAve che. potAnA svabhAvane ja anusarIne nirmaLa gI bhAvarUpe thAya evI kriyAzakti AtmAmAM che paNa AtmA paranI kriyA kare ke parane anusarIne kriyA kare che evI tenI kriyA zakti nathI. pitAnA svabhAvanuM avalaMbana rAkhIne eka avasthAmAMthI bIjI nirmaLa || avasthArUpe pariName evI kriyAzaktivALo AtmA che paNa AtmA palaTIne parabhAvarupa thaI jAya evI | tenI zakti nathI. 41. karma zakti - prApta karAto evo je siddharUpa bhAva te-mayI-karmazakti che. prApta karAto jI e siddharUpa bhAva eTale nakkI thayelo bhAva, sAbita thayela bhAva, pragaTelo bhAva te AtmAnuM karma che, ne je Tii te karma rUpe AtmA pote thAya che, evI tenI karmazakita che. | 42, katRtva zakti - thavApaNu rUpa e je siddharUpa bhAva tenA bhAvapaNAmayI katatvazakita che ja che. AtmAmAM eka evI kavatva zakita che eTale potAnA nirmaLabhAvane kartA pote ja thAya che. pahelAM 21 mI - cheatRtva zakitamAM ema batAvyuM hatuM ke jJAtAsvabhAvathI judA je samasta vikArI pariNAmo tenA kartApaNAthI che. | nivRtta svarUpa AtmA che ane have, zAtAsvabhAva sAthe ekameka ja avikArI pariNAme tene kartA AtmA che che- ema A kartavazakita batAve che. A rIte A bhagavAna AtmA vikArane artA ne zuddhatAne kartA | svabhAvavALo anekAnta mUrti che. krodhAdi thavA kALe, koI paNa jIva potAnI hayAtI vinA "A krodhAdi che' ema jANI zake ja nahi. potAnI vidyamAnatAmAM ja te krodhAdi jaNAya che. rAgAdine jANatAM paNa "jJAna....jJAna...jJAna' ema mukhyapaNe jaNAvA chatAM "jJAna te huM ema na mAnatAM, jJAnamAM jaNAtA "rAgAdi te huM ema, rAgamAM ekatA buddhithI, jANe che--mAne che, tethI te mithyASTi che. 47. che A samayasAra zAstra AgamonuM paNa Agama che; lAkho zAstrono nicoDa emAM rahelo che; jaina zAsanano e staMbha che; sAdhakanI e kAmadhenu che; kalpavRkSa che; cauda pUrvanuM rahasya emAM samAyeluM che. enI dareka gAthA chaThThA-sAtamAM guNasthAne jhUlatA mahAmuninA AtmaanubhavamAMthI nIkaLelI che. 41. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28aBBWDBBXDXD2X2K@BAEB * 43, karaNa zakti - bhavatA bhAvanA bhavananA sAdhakatamapaNAmayI karaNazakita che. A zakitathI AtmA pote ja potAnA bhAvanuM sAdhana thAya che. "bhavato bhAva" eTale vartamAna vartate bhAva, te kArya che. te kArya thavAnuM utkRSTa sAdhana AtmA pote ja che. sAdhaka AtmAmAM je samyagadarzanAdi nirmaLa kArya thAya che tene sAdhakatama AtmA teija che. ahIM AtmAne "sAdhakatama' kahyo tethI ema na samajavuM ke sAdhaka ane sAdhakatara kaI bIjuM haze. ahIM sAdhakatama e ananyapaNuM batAve che. eTale ke nirmaLabhAvanuM sAdhana che eka AtmA pote ja che, tenAthI bhinna bIju kAI sAdhana che ja nahi. SAXXXXXXXXXX 44, saMpradAna zakita - patAvI devAmAM Avate ja bhAva tenA upeyapaNAmaya saMpradAna zakita AtmAmAM che AtmAno e svabhAva che ke potAnA bhAvane pote ja jhIle che, dravya svabhAvathI apAtA kevaLajJAnAdi nirmaLabhAvane jhIlIne pitAmAM ja rAkhavAnI AtmAmAM zakita che. AtmA pitAnI nirmaLa paryAya pragaTa karIne koI bIjAne nathI ApatA, paNa pitAmAM ja rAkhe che, te pitAne ja nirmaLaparyAyanuM dAna Ape che, evI AtmAnI saMpradAna zakita che. . - 45. apAdAna zakita - utpAda - vyayathI.. AliMgita bhAvanA apAya (-nAza) thavAthI hAni nahi pAmatAM evA prApaNAmayI apAdAna zakita che. utpAda vyayarUpa bhAve kSaNika che, tene nAza thaI jAya che chatAM AtmAne dhruva svabhAva kAMI nAza pAmato nathI, te to evo ne evo TakI rahe che, ne te dhruva TakatA bhAvamAMthI ja navuM navuM kArya thAya che. A rIte dhruvapaNe TakIne navuM. navuM kArya karavAnI AtmAnI apAdAna zakita che. AvI zaktinA nirNayamAM dhRvasvabhAvanI dRSTithI nirmaLa nirmaLa kArya ja thAya che. jJAna ane rAgane lakSaNabhede sarvathA judA pADo to ja sarvajJasvabhAvI zuddha jIva lakSamAM AvI zake. jema je saMpUrNa vItarAga thAya te ja sarvajJa thaI zake, tema je sarva prakAranA rAgathI zAyakanI bhinnatA samaje te ja sarvajJasvabhAvI AtmAne oLakhI-anubhavI zake. evI sAnubhava oLakhANa karanAra jIvo viralA ja che. jema pApabhAvo zuddhAtmAnI svAnubhUtithI bahAra che, tema puNyabhAvo paNa bahAra ja rahe che, svAnubhUtimAM nathI pravezatA; ane tethI ja temane "abhUtArtha' kahyA che. puNya-pApa rahita nija zuddha AtmAnI-bhUtArtha jJAyaka svabhAvanI-aMtaramAM dRSTi thatAM svAnubhUti pragaTa thAya che, ane te ja samyagdarzana ne samyajJAna che. pa6. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||||8 E 34 desecededeceasedessedeesaage 333333333333333333333sing 46. adhikaraNa zakti - bhAvyamAna bhAvanA AdhArapaNAmayI evI adhikaraNa zakita AtmAmAM che. tethI AtmA pote ja potAnA samyagadarzana-jJAna-caritrarUpa dharmane AdhAra che. bIjA koI AdhAra nathI. AtmAmAM evI adhikaraNa zakita che ke pote ja potAnA dharmane AdhAra thAya che, bIjA koI bhinna AdhAranI tene jarUra paDatI nathI. samyagadarzana-zAna-cAritrarUpa bhAva te dharma che; ane te bhAvanuM kAvana (-pariNamana) AtmAnA AdhAre thAya che, koI bIjA AdhAre thatuM nathI, tethI AtmA ja tenuM adhikaraNa che. 47, saMbaMdha zakti - svabhAvamAtra sva-svAmitvamathI saMbaMdha zakita AtmAmAM che. samyagadarzanajJAna AnaMdarUpa je pitAne bhAva che te ja AtmAnuM svadhana che, ne tene ja AtmA svAmI che. e sivAya bIju kAMI AtmAnuM svanathI ne AtmA tene svAmI nathI. |8||88184433 434x:xx sissyGESSIEGE3E3%essssssssssssssssssssss: 1:31:3E sahaja jJAna ne AnaMda Adi anaMta guNasamRddhithI bharapUra je nija jJAyaka tattva che tene adhUrA, vikArI ne pUrA paryAyanI apekSA vagara lakSamAM levuM te dravyadRSTi che, te ja yathArtha dRSTi che. zrutajJAnanA baLa vaDe prathama jJAnasvabhAva AtmAno barAbara nirNaya karIne matijJAna ane zrutajJAnanA vyApArane Atmasanmukha karyo te vyavahAra che,-prayatna karavo te vyavahAra che. indriyo ne mana tarapha rokAtuM tathA ochA ughADavALuM je jJAna tenA vyApArane sva tarapha vALavo te vyavahAra che. sahaja zuddhapAriNAmikabhAva to paripUrNa ekarUpa che; paryAyamAM adhUrAza che, vikAra che, mATe prayAsa karavAnuM rahe che. paryAyadRSTie sAdhyasAdhakanA bheda paDe che. paryAyadRSTie vikAra ne adhUrAza che; tene tattvadRSTinA jorapUrvaka TALIne sAdhaka jIva anukrame pUrNa Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ najara rAkhavA jevI zrI pravacanasAranA 47 no saMkSipta artha sAthe 47 nAno saMkSepa svAdhyAya zrI pravacanasAranA pariziSTamAM 47 na dvArA "AtmA keNu che ane kaI rIte prApta karAya che ? e saMbaMdhI paramapUjya gurudevazrInA vyAkhyAne "naya-prajJApana" nAmanA pustakamAM prakAzIta thayA che temAMthI 47 nane saMkSepa svAdhyAya ahIM ApavAmAM Ave che. ziSya pAtra thaIne pUche che ke he nAtha ! mAre AtmA koNa che te jANyA vinA huM anAdithI saMsAramAM rakhaDo chuM, tethI AtmAnuM svarUpa zuM che? ane tenI prApti kaI rIte thAya te mane samajAve, ke je samajIne huM AtmAnI prApti karIne paramAtma thaI jAuM ne mAre pharIne avatAra na rahe. A AtmA ke che? -ke AtmA kharekhara caitanya sAmAnyathI vyApa anaMtadhavaNuM ekadravya che. * te AtmA kaI rIte jaNAya che ? - kahyuM ke AtmAnA anaMta dhamene jaNanArA anaMta ne, temAM vyApta zrutajJAna pramANa vaDe sAnubhavathI Atmadravya jaNAya che. AtmamAM jJAna, darzana asti, nAsti, nitya, anitya, puruSArtha, niyata vagere anaMta svabhAva rahelA che te badhAya tenA dharmo che, pitAnA te dharmothI dharmI e AtmA oLakhAya che. ahIM dharma eTale vinAnA vAchANA rAja jhAjhA nA vakhANa karanArA ane nirmaLatA pragaTa kare che. yathArtha dRSTi thayA pachI sAdhakaavasthA vacce AvyA vinA rahetI nathI. AtmAnuM bhAna karIne svabhAvamAM ekAgra thAya che tyAre ja paramAtmArUpa samayasArane anubhave che, AtmAnA apUrva ne anupama AnaMdane anubhave che, AnaMdanAM jharaNAM jhare che. 50. aMtaranA bhAvamAMthI--UMDANamAMthI bhAvanA UThe to mArga saraLa thAya. AtmA aMdara zuddhacaitanya che. aMdaranI rucithI enI bhAvanA UThe ane vastunA lakSa sahita vAMcana-vicAra kare to mArga maLe. zrI mokSamArgaprakAzakamAM Ave che ke, vAMcana sAcuM hoya chatAM je mAna ne pUjA mATe vAMce che tenuM jJAna khoTuM che. teno hetu jagatane rAjI rAkhavAno ne potAnI vizeSatA moTapa poSavAno hoya to tenuM badhuM vAMcavuM vicAravuM ajJAna che. 44. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apjypjjjjjjjjj � e 888888888888888888888gB888888888888-%B8888888888888 che. samyagdarzana-zAna-cAstrirUpa je mekSamArga che tenuM varNana nathI paNa vastu anaMtadharmasvarUpa che. tenuM A varNana che. AvA anaMtadharmovALA AtmAne jANIne tenI ruci ane temAM ekAgratA karatAM je sacaeNnajJAna-cAritra pragaTe che te mokSamArga rUpa dharma che. ' AtmadravyamAM anaMta dharmo che, ne te anaMta dharmone jANanArA anaMta no che te anaMta nAmAM ApanArA eka RtAna pramANapUrvaka anubhavathI AtmA jaNAya che. AkhuM zrutajJAna te pramANa che ane tenuM eka paNuM te naya che, pramANa AkhI vastune jANe che ke saMya ekeka dharmane jANe che. ahIM te, je naya je dharmane jANe che te naya te dharmamAM vyApI jAya che ema kahIne AcArya deva nayane ane nayanA zuM | viSayane abheda batAve che. je dharmanI sanmukha thaIne tene je naya jANe che te dharmanI sAthe te naya abheda che # thai jAya che. eTale pitAmAM naya ane namano viSaya eka thaI jAya che. ' - AtmAnA koI paNa dharmane kabUlanAra Atmadravya sAme joIne ja te dharmane svIkAre che- nahi ke para sAme; kema ke AtmAnA anaMta dharmomAMthI koI paNa dharma paranA AdhAre nathI paNa anaMta dharmanA piMDarUpa AtmadravyanA AdhAre ja dareka dharmamAM rahela che. eTale Akhe dharma dRSTimAM AvyA vagara tenA ekeka sa dharmanI kalAta yakSArtha hoya nahi, nayathIekeka dharmane mukhya karIne jonAra gauNapaNe anaMta dharmavALI AkhI vastune paNa svIkAre che, kemake dharma te vastune che. eka dharma kaI vastuthI judA paDIne nacane # viSaya thato nathI, mATe koI paNa nayathI eka dharmane mukhya karIne jonAranI daSTi paNa ekalA dharma upara che hotI nathI. dharma to dharma evI akhaMDa vestanA AdhAre rahe che, mATe tenA upara ja dRSTi rAkhIne ekeka | dharmanuM sAcuM jJAna thAya che. baMdhAya nayanA varNanamAM 'vAta khAsa dhyAnamAM rAkhavI. * * t; 8 BBeggae8888888888888888888888888-8e9999999888 (O huM eka akhaMDa zAyakamUrti chuM, vikalpano eka aMza paNa mAro nathI--evo svAzrayabhAva rahe te muktinuM kAraNa che; ane vikalpano eka aMza paNa mane AzrayarUpa che-evo parAzrayabhAva rahe te baMdhanuM kAraNa che. 3. 2 6) darzanazuddhithI ja Atmasiddhi. 4. hara) samyagdarzana e koI apUrva cIja che. zarIranAM cAmaDAM UtaraDIne khAra chAMTanAra upara paNa krodha na karyo-evAM vyavahAracAritro A jIve anaMta vAra pALyAM che, paNa samyagdarzana eka vAra paNa prApta karyuM nathI. lAkho jIvonI hiMsAnA pApa karatAM mithyAdarzananuM pApa anaMtagaNuM che. samakita saheluM nathI, lAkho karoDomAM koIka virala jIvane ja te hoya che. samakitI jIva potAno nirNaya pote ja karI zake che. samakitI Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Kuang Wu Zhi Ji Shu Lun Jiao Xue Yan Tao Hui Long Lu Jia Tu Lun Re Chao Sha Zhi Sha Ji 1. dravyanaya - anaMta dharmAtmaka Atmadravya drazyane paTamAtranI mAphaka cinmAna che. jema vatramAM ? keTalA tANa, keTaluM lAMbu-paheluM ke ke raMga- avA koI bhedane lakSamAM na letAM ekarUpa sAmAnya vastra tarIke jotAM "A vastra che ema jaNAya che, tema anaMta gharmovALA AtmAne dravyanayathI jatAM siddha che saMsArI, sAdhaka ke bAdhaka evA koI paryAyabhede ke darzana-jJAnacAritra evA guNabhede gauNa karIne ekarUpa che sAmAnya caitanyarUpe AtmA jaNAya che. 2, paryAyanaya - anaMta dharmAtmaka Atmadravya che te paryAyana, taMtumAtranI mAphaka darzanazAnAdimAtra ja che; jema vastra taMtumAtra che tema AtmA paryAya darzanazAnacAritrAdimAtra che. paryAyanaya te atajJAnane 1 prakAra che te paryAyanayathI jotAM Atmadravya darzana-jJAna-cAritrAdimAtra jaNAya che. dravyanayathI abheda ekarUpa 4 caitanyasvabhAvamAtra jaNAya che ne paryAyanayathI te AtmA jJAna-darzana-cAritra vagere guNa-paryAyanA bheda vALa. A paNa jaNAya che, evo AtmAne svabhAva che. 3. astitvanaya - Atmadravya astitvane svadravya kSetra-kALa-bhAvathI astitvavALuM che; lehamaya, tArIne kAmaThInA aMtarALamAM rahelA, saMdhAyelI avasthAmAM rahelA ane sa nmukha tIranI mAphaka. anata dharmanA ja A piMDarUpa ApyuM Atmadravya to- pramANane viSaya che, ane tene ja astitvanaye jotAM te AstitvavALuM che. ji svadravya-kSetra-kALa bhAvathI AtmA astitvavALe che, ema astitvanaya thI astine ja lakSamAM ye . '' ''4. nAstitvanaya - AtmadraSya mAstitvane padravya kSetra-kALa-bhAvathI nAstitvavAnuM che. A IT alehamaya, derIne kamaThInA aMtarALamAM nahi rahelAM saMdhAyelI avasthAmAM nahi rahelA ane alakSyamukha | evA pahelAMnA tIranI mAphaka astitva ane nAstitva e baMne dharmo eka ja vastumAM eka sAthe rahelAM che; mahamahamahA-kAhavA havAmAna hAlamAhAhAhAkAra ra AkhA brahmAMDanA bhAvone pI gayo hoya che....samakita e koI judI ja vastu che. samakita vinAnI kriyAo ekaDA vinAnAM mIMDAM che. samakitanuM svarUpa ghaNuM ja sUkSama che. hIrAnI kiMmata hajAro rUpiyA hoya che, tenA pAsA paDatAM kharelI rajanI kiMmata paNa seMkaDo rUpiyA hoya che, tema samakita-hIrAnI kiMmata to amUlya che, te maLyo to to kalyANa thaI jaze paNa te na maLyo topaNa "samakita e kAMIka judI ja vastu che'ema tenuM mAhAsya samajAI te meLavavAnI tAlAvelIrUpa rajo paNa ghaNo lAbha Ape che. jANapaNuM te jJAna nathI. samakita sahita jANapaNuM te ja jJAna che. agiyAra aMga kaMThAgre hoya paNa samakita na hoya to te ajJAna che. 62. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [G]\[GI[GI[GI[GI[GI[]][GI[GI[GIGIGAR RT |[][][][][][][][]][][][][]][][][][][][]]][][][][][][][][][] [][][][][][][][][E][G][][GFi tethI astitvadharmanA varNanamAM je tIranuM dRSTAMta hatuM te ja tIra nAstitvadharmanA daSTAMtamAM lIdhuM che. eTale astitvadharma judI vastune, ne nAstatvadharma judI vastune ema nathI paNa eka ja vastunA te baMne dharmo che. * 5 astitva-nAstitvanaya - Atmadravya astitva-nAstitvanaya kamazaH svapa, dravya-kSetra-kALI bhAvathI astitva-nAstitvavALuM che. AtmA svacatuSTayathI astirUpa che ane pacatuSTayathI nAstirUpa che, ravathI astirUpa ane parathI nAstirUpa evA "astitva-nAstitva dharmane je jANe tenuM nAma astitva-nAstitvanaya che, 6. avakatavyanaya - Atmadravya avakatavyaneye yugapad sva-para dravya-kSetra-kALa bhAvathI avaktavya tuM che. svacatuSTayathI astitva ane pacatuSTayathI nAstitva, evA baMne dharmo AtmAmAM eka sAthe che, paNa vANI dvArA te baMne dha yugapada kahI zakAtA nathI. "svathI asti che ema kahetAM te ja vakhate bIjA nAstidharmanuM kathana bAkI rahI jAya che ane "parathI nAsti che ema kahetAM te ja vakhate bIjA astidharmanuM kathana bAkI rahI jAya che, e rIte vANI dvArA baMne dharmo eka sAthe kahI zakAtA nathI mATe AtmA avakatavya che avakatavya nathI paNa baMne dharmo yugapada kahI zakAtA nathI je apekSAe avakatavya che, krame te [ ] kahI zakAya che, te apekSAe vakatavya che. . . . . . : : . 7, astitva-avakatavyanaya - je atadhavALuM Atmadravya che te astitva avakatavyane [ adravya-kSetra-kaLa-bhAvathI tathA yugapaH svapadravya-kSetra-kALa-bhAvathI astitvavALuM--avakatavya che. A astitva nAstitva Adi sAte prakAranA dharmo vastunA svabhAvamAM che, astitva ane nAstitva e be ja dharmo vastumAM che ne bIjA pAMca dharmo nathI- ema nathI je vastumAM sAte dharmo na hoya te tenuM kathana paNa na hoya, che kema ke vAcaka che te vAccane batAve che. [E [G][[][][][G[GFD]SI[En[C] T[G[T][][][][][][][][][][][][]][][][][3][][][][][][][][G][][][GLE][] -- lttttlt GiGIFGiIGI========== 104 zuddha caitanya jJAyaprabhunI dRSTi, jJAna ane anubhava te sAdhakadazA che. tenAthI pUrNa sAdhyadazA pragaTa thaze. sAdhakadazA che to nirmaLa jJAnadhArA, paraMtu te paNa AtmAno mULa svabhAva nathI; kema ke te sAdhanAmaya apUrNa paryAya che. prabhu! tuM pUrNAnaMdano nAtha-saccidAnaMda prabhu-AtmA cho ne. paryAyamAM rAgAdi bhale ho, paNa vastu mULasvarUpe evI che nahi. te nija pUrNAnaMda prabhunI sAdhanA-paramAnaMdasvarUpamAM ekAgratArUpa sAdhakadazAnI sAdhanA-evI kara ke jenAthI tAruM sAdhya-mokSapUrNa thaI jAya. 30. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&XXXXXXXXXXXXXXXXXX 8 nAstitva-avakatavyanaya - Atmadravya nAstitva-avakatavyana 5radravya-kSetra-kALabhAvathI tathA yugapad svapadravya-kSetra-kALabhAvathI nAstitvavALuM--avakatavya che. astitva-avakatavyanI mAphaka A dharma paNa samajI levo. jema astitvadharmanuM kathana karatAM nAstitva vagerenuM kathana bAkI rahI jatuM hatuM mATe astitva-avakatavya dharma kahyo, tema ahIM "AtmA parapaNe nathI" ema nAstitvadharma kahetAM "AtmA svapaNe che evuM astitvanuM kathana bAkI rahI jAya che, nAstitva kahI zakAya che paNa baMne sAthe kahI zakAtA nathI. mATe AtmA "nAstitva-avakatavya" dharmavALo che. ' 9. astitva-nAstitva avakatavyanaya - AtmAmAM svapaNe astitva che, parapaNe nAstitva che, e baMne dharmo, eka pachI eka kahI zakAya che paNa eka sAthe kahI zakAtA nathI, e rIte AtmA "astitva-nAstitva-avakatavya nAmanA dharmavALe che. A dharmamAM traNa zabdo AvyA tethI tenA vAgyarUpa traNa judA dharmo na samajavA, paNa traNenA vATyarUpa eka dharma che ema samajavuM. 10, vikalpanaya - Atmadravya vikalpanaye, bALaka, kumAra ane vRddha evA eka puruSanI mAphaka, savikalpa che. ahIM vikalpano arthabheda che. vastumAM darzana -jJAna-cAritra ityAdi je bheda che tene vikalpa kahevAya che. vika95 eTale rAga nahi paNa vika95 eTale bheda. eka AtmA ja eka samayamAM bhedavALe che. vikalpanayathI jotAM AtmA anaMta guNu-paryAnA bhedapaNe bhAse che, evo teno dharma che. 11. avikalpanaya - Atmadravya avikalpanaye, eka puruSamAtranI mAphaka avikalpa che. jema eka je puruSa-bAla-yuvAna-vRddha evA vinAne eka puruSa mAtra ja che, tema abhedanayathI AtmA abheda che. anaMtaguNe hovA chatAM AtmA kAMI anaMta thaI jatAM nathI, AtmA to eka ja che. guNa-paryAyanA bheda hovA chatAM dravyapaNe { te AtmA eka abheda che. abhedanayathI AtmAne juo to temAM bheda nathI, A AtmAne abheda dharma che. 638XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX so-sessssssuuuuuuuuuuuuuuuuuuuN XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX jJAyakasvabhAva lakSamAM Ave tyAre kramabaddha paryAya yathArtha samajamAM AvI zake che. je jIva pAtra thaIne potAnA Atmahita mATe samajavA mAge che tene A vAta yathArtha samajamAM AvI rahe che. jene jJAyakanI zraddhA nathI, sarvajJanI zraddhA nathI, sarvajJanI pratIta nathI, aMdaramAM vairAgya nathI ane kaSAyanI maMdatA paNa nathI evo jIva to jJAyaka svabhAvanA nirNayano puruSArtha choDIne kramabaddhanA nAme svachaMdatAnuM poSaNa kare che. je jIva kramabaddha paryAyane yathArtharUpe samaje che tene svachaMdatA thaI zake ja nahi. kramabaddhane yathArtha samaje te jIva to jJAyaka thaI jAya che, tene kartutvanA uchALA zamI jAya che ne paradravyano ane rAgano akartA thaI jJAyakamAM ekAgra thato jAya che. 77. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kh sht kh nk kh kh ka - - -- - - --- -- -- -- dd dd m b tmm kh -- uEa833333333333333EGESSEGES RESEARSESSEGESSES 33333333:17 12, nAmanaya - Atmadravya nAmanaye, nAmavALAnI mAphaka, zabdabrahmane sparzanAruM che. jema nAmavALo padArtha tenA nAmarUpa zabdathI kahevAya che tema nAmanaye AtmA zabdabrahmathI kahevAya che. jema "sAkara evA nAma vaDe sAkara padArtha kahevAya che tema AtmA' evA nAma vaDe AtmapadArtha kahevAya che. ane AtmAmAM abhAva che paNa zabdabrahma vaDe kahI zakAya -vAcya thAya e nAmanayathI AtmAno svabhAva che. 13. sthApanAnaya - Atmadravya sthApanAnaye, mUrtipaNAnI mAphaka sarva pudagalene avalaMbanAruM che. mUrti citra vagere puNalamAM AtmAnI sthApanA karIne AtmA jaNAya tevo AtmAno dharma che. AtmA pudagalane che ema ahIM kahyuM che teno artha e che ke pudagala sAthe AtmAne evA prakArano nimittamittika saMbaMdha che ke pugalamAM tenI spaMpanA karI zakAya che pudgala mUrtika hovA chatAM, temAM sthApanA dvArA amUrtika AtmAnuM lakSa thAya che e AtmAno eka dharma che. 14. dravyanaya - Atmadravya anaMta dharmasvarUpa che, tene dravyanayathI jotAM, bALaka zeThanI mAphaka ane zramaNa rAjanI mAphaka anAgata ane atIta payoce te prati bhAse che. AtmA vatamAna 5yora che ne bhUta-bhAvI paryAyapaNe atyAre na jaNAya-ema nathI; dravya potAnI bhUta-bhaviSyanI paryAyapaNe paNa vartamAnamAM jaNAya che evo tene dharma che ane jJAnane paNa traNa kALane jANI levAno svabhAva che. 15. bhAvanaya - Atmadravya bhavana, puruSa samAna pravartatI strInI mAphaka, tatkALanA (vartamAna) paryAyarUpe ullase che- prakAze che pratibhAse che, jema puruSa samAna pravartatI strI puruSatvarUpa paryAyarUpe che. mAtmA bhAvana vartamAna paryAyarUpe jaNAya che. trikALI dravya ulasIne vartamAna paryAyapaNe pratibhAse che evo teno dharma che. AtmA samyagdaSTi che, AtmA muni che, AtmA kevaLajJAna che ema vartamAna paryAyapaNe dravyane evuM te bhAvanaya che. : : safe 33333333333333333333333333333333:453 E32332333: 16 anaMta jJAnIono eka ja Azaya hoya che. sarvajJa vItarAga bhagavaMtoe kahelo je AtmAne pahoMcI vaLavAno mArga-mokSamArga te traNe kALe eka ja che. jene te pAmavAnI ruci che, saddagurunA samAgamanI jhaMkhanA che, tene te maLyA vinA rahe nahi. kadApi sadguruno yoga na banyo to aMtarathI, pUrvanA saMskArathI jAte AtmajJAna thAya, athavA to pratyakSa guruno yoga maLe ane aMtaramAM e ja pUrNa paramArthanI khaTaka hoya tene Avo mArga maLe ja. 68. --- * ko paramapariNAmika bhAva chuM, kAraNaparamAtmA chuM, kAraNajIva chuM, zuddhopayogoha, nirvikalpoDahaM. 110. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D]]]]][D[ t[D]m]] DD DD DDEO @D] DJD]l][]] BODIDE ]p]g][][][D][D]p][][D][][][][][][][][][][][][][] 16. sAmAnyaya - Atmadravya sAmAnyanaye, hAramALA kaMThInA dvArAnI moka vyApaka che, jema mAtInI mALAne dAza satra meAtImAM vyApe che tema AtmA sAmAnyanaye satra paryAyAmAM vyApe che. bhAvanayathI AtmA va`mAna paryAyapaNe pratibhAse che eTale ke vamAna eka paryAyamAM vyApelA pratibhAse che ema kahyu ane ahIM kahe che ke sAmAnyanaya AtmA badhI paryAyAmAM vyApaka eka dravyapaNe krRkhAya che. 17. vizeSanaya :- Atmadravya vizeSanace, mALAnA eka meAtInI mAphaka avyApaka che, jema mALAnu eka meAtI AkhI mALAmAM vyApatuM nathI tethI te abhyApaka che, tema AtmAnI eka paryAya samasta paryAyAmAM vyApatI nathI tethI vizeSanaye AtmA avyApaka che. dravya apekSAe AtmA samasta paryAyAmAM vyApaka che. evA vyApakasvabhAvane sAmAnyAya jANe che; ane AtmAnI ekeka paryAya badhI paryAAAmAM vyApatI nathI eTale paryAMya apekSAe avyApaka svabhAva che ema vizeSanaya jANe che. 18. nityanaya :- Atmadravya nityanaye, naTanI mAphaka, avasthAyI che; jema rAma-rAvaNurUpa aneka anitya svAMga dharatA DhAvA chatAM paNa naTa teA teja che, tema paryAyA kSaNe kSaNe palaTatI DhAvA chatAM dravyapaNe mAtmA nitya. DhakanArA che, Ave AtmAnA dhaM che tene nityanaya kahe che. manuSya, sva, naraka vagerenA anaMta avatAra thayA chatAM AtmA tene teja avasthita che, avatAra badalatAM AtmA badalI jatA nathI, AvA tene nitya dharma che. 19, anityanaya :- 'Atmadravya anityanaye, rAjA-rAvaNunI mAphaka, anavasthAyI che; jema Te dhAraNa karelA rAma-rAvaNa vagere svAMgeA kSaNika che tema anityadharmanI apekSAe jotAM AtmA kSaNika che. anityanayathI AtmAne anityadharma paNe jotI vakhate paNa dharmAMne AtmAnI nityatAnu N bhAna sAthe ja varte che. D][D]]n]]D[][][][][][][]]|]]]][][][][][][][][][][][][][][][][][][] [Dli[ 109 29 huM zAyaka chuM....zAyaka chuM....zAyaka chuM--ema aMdaramAM raTaNa rAkhyA karavuM, jJAyaka sanmukha DhaLavuM, zAyaka sanmukha ekAgratA karavI. ahAhA! paryAyane zAyaka sanmukha vALavI bahu kaThaNa che, anaMto puruSArtha mAge che. jJAyakataLamAM paryAya pahoMcI, ahAhA! enI zI vAta! evo pUrNAnaMdanAtha prabhu enI pratItimAM, enA vizvAsamAM- bharosAmAM Avavo joIe ke aho! eka samayanI paryAya pAchaLa AvaDo moTo bhagavAna te huM ja. 89. * 18) deha to tane choDaze ja choDa . enI balihArI che. che. 98. paNa tuM dehane (dRSTimAM) A to zUravIranA khela Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkha ane sukha baMne dazAmAM je AtmAnI saLaMgatA na hoya to du:kha TALIne sukha pragaTayuM tene bhagavaze koNa ? ane je AtmAmAM kSaNikatA na hoya to du:khano nAza thaIne sukha pragaTe kaI rIte ? mATe AtmA dhruvapaNe nitya TakanAro hevA chatAM utpAda vyayapaNe kSaNika paNa che. dravyarUpe saLaMga TakIne kSaNe kSaNe navI che navI paryAyapaNe upaje che, ne jUnI paryAyathI nAza pAme che. 20sarvagatanaya - sarvagatanayathI jatA AtmA khullI rAkhelI AMkhanI mAphaka, sarvavartI che. jema khullI AMkha badhA padArthomAM pahoMcI vaLe che tema AtmAnuM jJAna sarva padArthomAM pahoMcI vaLe che tethI AtmA sarvamAM vyApaka che. kharekhara AtmA potAnuM svakSetra cheDIne kAMI paradravyamAM pesI jato nathI, paNa tenA jJAna sAmarthya vaDe te sarve padArthone jANI lya che. te apekSAe tene sarvavyApaka kahyo che. 101% 88 1989 1988 a8B%8B *911 BBIE BB: 18 88 1983 134 13) te 21. asavaMgatanaya :- "sarvavartI dharmanI sAthe AtmAmAM eka "AtmavartI dharmapaNa che, asarvagatanayathI jotA AtmA sarvavartI nathI paNa Atmavata che. jema mIcalI AMkha potAnAmAM ja rahelI che. tema asarvagatanaye AtmA pitAmAM ja rahelo che, tethI te AtmavartI che. ahIM AtmAne "asarvagatanayathI Atmavata' kahyo teno artha "alpazatA" nathI. mIcalI AMkhanuM dRSTAMta alpajJatA batAvavA mATe nathI ApyuM paNa "AtmavatapaNuM batAvavA mATe ApyuM che. 22, zUnyanaya - Atmadravya zUnyaneye zUnya (khAlI) gharanI mAphaka ekaluM (amilita) bhAse che. 8 @Ajema khAlI gharamAM bIjuM koI na hoya tema zUnyanayathI jotA AtmA parathI taddana khAlI ekale che te kaI sAthe maLela nathI. AtmAmAM parano bilakala abhAva che eTale parathI AtmA tadana khAlI ekAkI che jema ghara khAlI paDayuM hoya tema AtmAnuM caitanya ghara parathI taddana khAlI che. caitanya gharamAM koIne praveza nathI. che vAna BB BBA BBA BalBee 98798908988288 BelaBB ahAhA! AkhI duniyA bhulAI jAya evuM tAruM paramAtmatattva che. arere! traNa lokano nAtha thaIne rAgamAM roLAI gayo! rAgamAM to duHkhanI jvALA saLage che, tyAMthI dRSTine choDI de! ane jyAM sukhano sAgara bharyo che tyAM tArI dRSTine joDI de! rAgane tuM bhUlI jA! tArA paramAtmatattvane paryAya svIkAre che, paNa e paryAyarUpa huM chuM e paNa bhUlI jA! avinAzI bhagavAna pAse kSaNika paryAyanAM mUlya zAM? paryAyane bhUlavAnI vAta che tyAM rAga ne dehanI vAta kayAM rahI? ahAhA! eka vAra to maDadAM UbhAM thaI jAya evI vAta che, eTale ke sAMbhaLatAM ja UchaLIne aMtaramAM jAya evI vAta che. 99. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I[GI[GI[GI[[SI[[RIT[D[SI[alI[][][][][][][SECTI[T][][][][][ISROGRUITTSIMI[TI[TDI[TI[ n kharekhara trikALI cautanya gharamAM vikalpano paNa praza nathI. zUnyanayane jotAM AtmA ekale dekhAya che. ekalo eTale bIjAnA sabaMdha- vagarane. pitAmAM pitAnA anaMtadharmo te ekapaNe che paNa parathI te bilakula khAlI hovAthI ekale che. 23, azUnyanaya - Atmadravya anyana, lekethI bharelA vahANanI mAphaka, milita bhAse che. AtmAnA jJAnamAM badhAya ? bhAse che. tethI jANe ke jJAnarUpI vahANamAM Akho lokAloka bhareluM hoya -ema AtmA bharelo dekhAya che. zUnyanayathI AtmAne parapadArthothI khAlI kyo tethI kAMI teno mahimA ghaTI jato nathI te batAvavA mATe anyAyathI kahyuM ke AtmAnA jJAnamAM jANe ke kAleka bharelA hoya -evuM tenuM aciMtya jJAna sAmarthya che 24. jJAnaya-advaitanaya - AtmA anaMta dharmovALuM eka dravya che; jJAna ane zeyanA adratarUpa naye jotAM te Atmadravya meTA IMdhana samUharUpe pariNata agninI mAphaka eka che. AtmA tanyasvarUpa vastu , tenAmAM anaMta dharmo che. kharekhara AtmA pote pitAmAM che te para paramAM che AtmAmAM para padArtho AvI jatA nathI, paraMtu AtmAne jJAnasvabhAva evo vizALa che ke temAM badhAya ? jaNAya che. jema agninA che moTA bhaDakAmAM aneka jAtanAM lAkaDA vagere baLatAM hoya tyAM agnine eka meTe bhaDake ja dekhAya che tema AtmAnI jJAnatanuM evuM moTuM sAmarthya che ke badhA ne jANI le che, te apekSAe jJAna jANe ke badhA ya sAthe ata hoya. ekaluM jJAna jANe pote anaMtapadArthopaNe thatuM hoya ema badhA ne ! jANavAne tene svabhAva che. ', ' , ' ': ' ' . . . . . ! " fill(D[[GItalia(GI[B][][[[][][][][Dligli](@DIGIOUDi[SI[][][SI[BTlmIGIOUS folio/el (fol[[ll@lili](m/ sI E-m/FGGGIFilmi[TI[RIGIGIGNIFoliGiIFniAiNING kivi bhaGien==== - u0) samyagdarzana koInA kahevAthI ke ApavAthI maLatuM nathI. AtmA pote anaMta guNono piMDa-sarvajJa bhagavAne jevo kahyo tevo-che tene sarvazanA nyAya anusAra satsamAgama vaDe barAbara oLakhe ane aMdara akhaMDa dhruva zAyakasvabhAvano abheda nizcaya kare te ja samyagdarzana-AtmasAkSAtkAra che. temAM koI paravastunI jarUra paDatI nathI. ATalAM puNya karuM, zubharAga karuM, tenAthI dhIme dhIme samyagdarzana thaze-e vAta khoTI che. koI bAhya kriyA kare, jApa kare, haThayoga kare, to tenAthI tene kadI paNa sahaja caitanyamaya zuddhAtmasvabhAva pragaTe nahi, dharma thAya nahi; dharma to AtmAno sahaja sukhadAyaka svabhAva che. 102. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25, jJAnoya-dvaitanaya - Amadravya jJAnayata, paranAM pratibiMbathI saMyukta darpaNanI mAphaka aneka che. jemAM aneka cIjonuM pratibiMba jhaLakatuM hoya e arIsa pote anekarUpa thayA che tema jJAnamAM aneka prakAranA paraze jhaLake che- jaNAya che, tyAM jJAna potAnA svabhAvathI ja anekarUpa pariNamyuM che, paraco kAMI jJAnamAM nathI peThA. 26, niyatinaya - Atmadravya niyatinaye niyata svabhAve bhAse che, jema uSNutA te agnino niyata svabhAva che tema niyatine AtmA paNa potAnA niyata svabhAvavALo bhAse che. AtmA trikALa ekarUpa svabhAvane ahIM niyata svabhAva kahyo che, te svabhAvane jonAra niyatanayathI jyAre juo tyAre AtmA pitAne maitanyasvabhAvapaNe ekarUpa bhAse che. 27. aniyatinaya - Atmadravya aniyatine aniyata svabhAve bhAse che, jema pANImAM uSNatA niyamita nathI paNa agninA nimitte kayAreka temAM uSNatA thAya che tema aniyatanayathI AtmA rAgAdi aniyasvabhAvapaNuM jaNAya che. pANIne kAyamI svabhAva ThaMDo che te niyata che, ne uSNutA tenA ThaMDA svabhAvathI viparIta dazA che, te uSNutA pANImAM kAyama rahenAra nathI tethI aniyata che; tema AtmAnI avasthAmAM rAgAdi vikArI bhAve thAya che te kAyamI rahenAra nathI paNa kSaNika che mATe te aniyata che. AvuM aniyatapaNuM te paNa AtmAne eka dharma che. ' - 28 svabhAvanaya - Atmadravya svabhAvana saMrakArane nirarthaka karanAruM che;: jema tIr kAMTA svabhAvathI ja aNIvALo che, tene kaithI aNI kADhavAmAM AvatI nathI, tema AtmAne ja ekarUpa svabhAva che ? temAM saMrakAra nirupayogI che. svabhAvanayathI jotAM, AtmAne je svabhAva che temAM keInA saMrakAra paDatA nathI. ke. - eka tarapha vikAranI dhArA anAdithI che ne bIjI tarapha svabhAvasAmarthyanI dhArA paNa anAdithI sAthe ne sAthe ja cAlI rahI che; vikAranI dhArA vakhate svabhAvasAmarthyanI dhArA kAMI tUTI nathI gaI, svabhAvasAmarthyano kAMI abhAva nathI thayo. pariNati jyAM svabhAvasAmarthya tarapha vaLI tyAM ja vikAranI paraMparAno pravAha tUTyo ne adhyAtmapariNatinI paraMparA zarU thaI, je pUrI thaIne sAdi-anaMta kALa raheze. 111. eka vAra parane mATe to mRtakavat thaI javuM joIe. paramAM tAro kAMI adhikAra ja nathI. are bhAI! tuM rAgane tathA rajakaNane karI zakato nathI evo jJAtAdraSTA padArtha cho. evA jJAtAdraSTAsvabhAvanI dRSTi kara. cAre bAjuthI upayogane saMkelIne eka AtmAmAM ja jA. 112. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ @aa888888888888899888888888888888998e3e98BBB9-99ae a 29, asvabhAvanaya - AtmadravyathI avabhAvanameM sarakArane sArthaka karanAruM che jema tIrane svabhAvathI aNI hatI nathI paNa saMrakAra karIne luhAra vaDe. aNI kADhavAmAM AvI hoya che, tema asvabhAvane AtmAne | saMsakAra upayogI che eTale ke tenI paryAyamAM navA saMskAra paDe che. juo paryAyamAM anAdinuM mithyAtva che I8 mATe te pheravIne have samyajJAna na thaI zake -ema nathI, paNa savaLI racinA sarakAra vaDe anA che mATe te pheravIne have samyajJAna na thaI zake -ema nathI paNa savaLI rucinA sarakAra vaDe anAdinuM ajJAna TaLIne eka kSaNamAM samyajJAna thaI zake che. anAdikALanA udhA bhAvonA saMrakAra TALIne vartamAna paryAyamAM savaLAbhAva thai zake che, e rIte AtmA saMrakArane sArthaka karanAra che. - 30, kALanaya - Atmadravya kALane jenI siddhi samaya para AdhAra rAkhe che evuM che, -unALAnA divasa anusAra pAkatA AmraphaLanI mAphaka. AtmAnI mukti je samaye thavAnI che te samaye ja thAya -e kALanayathI AtmAne eka dharma che. je kALe mukti thAya che te kALe paNa te puruSArthapUrvakaja thAya che, paraMtu puruSArthathI kathana na karatAM "ravakALathI mukti thaI" ema kALanayathI kahevAmAM Ave che. svakALathI mukti thaI mATe puruSArtha uDI jAya che -ema nathI. svakALe mukti thaI temAM paNa purUSArtha to bhegeja che. ' * - 31, akALanaya - Atmadravya akALanaye jenI siddhi samaya para AdhAra rAkhatI nathI evuM che, -katrima garamIthI pakavavAmAM AvatA AmraphaLanI mAphaka. jane svabhAvadaSTi che. te jIva alpakALamAM mukti pAme che. keI jIva ugra prayatna vaDe svabhAvamAM ekAgra thaIne alpakALamAM mukti pAme tyAM ema kahevAya che ke A jIva uca puruSArthathI 8 mukti pAmyo. : 32, puruSakAranaya - Atmadravya puruSakAra noye jenI siddhi yatnasAdhya evuM che, jene puruSakArathI che lIMbunuM jhADa prApta thAya che evA puruSakAravADInI mAphaka AtmAmAM eka evo svabhAva che ke tenI siddhi che m rmmmmmmmmmngngll 88888888888888888888888888888888888 88888888888888888888@Baaaaaaateesaa. prazna -AtmAno mahimA kevI rIte Ave? uttara :-AtmA jJAnasvarUpa vastu che, anaMta guNono piMDa che. te pUrNa zAyakatattva trikALa atirUpa che; tenuM svarUpa tema ja sAmarthya agAdha ne AzcaryakArI che. Atmavastu kevA astitvavALI ne kevA sAmarthyavALI che tenuM svarUpa rucipUrvaka khyAlamAM le, samaje to tenuM mAhAbhya Ave, rAganuM ne alpajJatAnuM mAhAbhya chUTI jAya. kSaNe kSaNe je navI navI thAya che evI eka samayanI kevaLajJAnanI paryAya paNa traNakALa-traNalokane jANavAnA sAmarthyavALI che to pachI tene dharanAra trikALI dravyanuM sAmarthya keTaluM?-ema AtmAnA AzcaryakArI svabhAvane khyAlamAM barAbara le to AtmAno mahimA Ave. 127. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ == [G][][][][Si[B[T|E][][][][][][][[][][[][][[[][][][][][][G/][el][][]][0:[][][][][][]] ] yatnasAdhya che. jema koI mANasa lIMbu vAve ne tene lIMbunuM jhADa uge, tema tanyasvabhAvanI sanmukha thaIne tenI ruci ane ekAgratAnA prayatna vaDe AtmAnI siddhi prApta thAya che. AvuM jANanAra yuruSAkAranaya che: AvA puruSakAranaya vagara niyatinaya ke kALanaya detA nathI. badhA nothI badhA paDakhAMthI dravyane jANIne pratItamAM levuM joIe. puruSArthathIja AtmAnI siddhi thAya e dharma AtmAmAM trikALa che -kayo puruSArtha ? nimitta taskana ke rAga taraphane puruSArtha te kAMI mukitanuM kAraNa nathI paNa AtmA tarapha vaLIne svabhAvane puruSArtha te mukitanuM kAraNa che. 33 devanaya - Atmadravya vana nI siddhi ayasAdhya che evuM che, puruSakAravAdIe kIdhelA ni lIMbunA jhADanI aMdarathI jane yatna vinA, daivathI) mANeka prApta thAya che evA vivAhInI mAphaka. moTA puNyavaMtA puruSonA magajamAM temaja hAthInA mastakamAM mukatAphaLa - metI pAke che, tema koI jIvane puNya pratApe lIMbunA | jhADamAMthI paNa metI nIkaLI paDe, tyAM metI meLavavAno prayatna na hato ne maLyA, tethI tene deve kahyuM. [1] tema ja jIva svabhAva taraphanA prayatnathI mokSamArgane sAthe che te jIvane karmo svayameva DhaLatA jAya che, kamane TALavA taraphane tene puruSArtha nathI mATe tene seva kahyuM. vijyamAM ema nathI ke karma mArga Ape tyAre |i mukita thAyane temAM jIvane puruSArtha na cAle ! jIva pitAnA svabhAvane puruSArtha kare tyAM karma enI meLe ! TaLI jAya che temAM judo yatna karavo paDato nathI mATe tenuM nAma deva che. * 34, izvaranaya - Atmadravya izvarane parataMtratA meLavanAra che, dhAvanI dukAne dhavaDAvavAmAM . AvatA musApharanA bALakanI mAphaka. jema bALaka mAtAnI godamAM hoya tyAre te jyAre dhAvavuM hoya tyAre dhAve -ema vataMtra che, paNa mAtAnI godamAMthI nIkaLIne paradezamAM game tyAM to dhAvamAtAnI dukAne amuka vakhata ja dhavarAve, eTale temAM bALaka parataMtrapaNe dhAvanAra che tema mAtA eTale zuautanyamUrti svabhAva, tenI godamAM rahe eTale ke E ][[]G[][][][3][][][[][S[ D]S[G][G][][][][][][][][][][][][][][is[G][2][][][][][][][][][ ][][][][][G]Gi][][3][][GGPS="G||||==Api1itikriyA Gi Ohnieligioon OOONG K) jene jJAnadhArAmAM zAyakanuM jJAna thayuM che tene rAgAdi parazayonuM je zAna thAya che te joyane laIne thAya evI parAdhInatA jJAnane nathI. zubhAzubha bhAvothI bhinna paDIne jene caitanyanI dRSTi thaI che tene jJAnanI paryAyamAM sva-paranuM je jJAna thayuM te, parazeya che mATe para saMbaMdhI jJAna thayuM che ema nathI; jJAnanA svaparaprakAzakapaNAne laIne zAna thayuM che. tethI rAgane-oyane jANatAM zeyakRta jJAna che ema nathI, paNa jJAnakRta jJAna che. 128. , 6) vicAra-manana karIne tattvano nirNaya karavo ane zarIrAdithI ne rAgathI bhedazAna karavAno abhyAsa karavo. rAgAdithI bhinnatAno abhyAsa karatAM karatAM AtmAno anubhava thAya che. 126. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tee8a88888888888888888888888888888888888-8Baada svabhAvane Azraya karIne temAM lIna rahe to te AtmA parataMtra thatuM nathI paNa pitAnA AnaMdane svAdhInapaNe bhagave che paNa jyAM svabhAvanI godamAMthI bahAra nIkaLIne parano Azraya karyo tyAM parataMtrapaNe sagAdine bhagave. che mATe IzvaranayathI AtmA parataMtratA bhogavanAra che. je svabhAvane Azraya karIne saMpUrNa izvaratA pragaTI | jAya te parataMtratA rahe nahi ne tyAM Izvaranaya lAgu paDe nahi, 35, anIzvaranaya - Atmadravya anIcaranave svataMtratA meLavanAra che, haraNane svade svataMtrapaNe phADI khAtA siMhanI mAphaka. vartamAna paryAya svabhAva tarapha DhaLatAM aMtaranI AnaMda zakitane cIrIne AtmA pite svataMtrapaNe te AnaMbe gavanAra che. jema siMha svataMtratApUrvaka haraNane cIrI khAya che te anaMta parAkramane svAmI AtmA pite pitAnI svataMtratAthI Ano bhogavanAra che tenA upara bIjo koI Izvara nathI. eTale AtmA kAIne AdhIna nathI. AnaMdanA svAdhIna bhogavaTAmAM AtmAne vipta karanAra A brahmAMDamAM kaI che ja nahi. AtmA eTale caitanya rAjA te aMtara svarUpamAM ekAgratA vaDe mehane mArIne vecchApUrvaka pitAnA AnaMdane bhogavanAra che. Avo tene eka dharma che. AvA dharmathI ja pitAnA AtmAne oLakhe te ne ezIyALo na thAya. dhamAM jANe che ke A jagatamAM koI paNa dravyamAM, guNamAM ke paryAyamAM evI tAkAta nathI ke mArI svataMtratAne luMTI zake. huM anIzvara chuM eTale ke mArA upara bIjo koI ira nathI, huM ja mArA gharane mATe 'Izvara chuM. 36 guNInaya - Atmadravya guNanA guNagAhI che, -zikSaka vaDe jene keLavaNI ApavAmAM Ave che evA kumAranI mAphaka. jema zikSaka jevuM zIkhave che tevuM kumAra zIkhI le che, tema nimitta tarIke jJAnI guru pAsethI AtmA bodha grahaNa kare che --e tene eka dharma che. je upadeza zrIguru Ape tevuM grahaNa karI BBeg9898889998988888888888888888888888888888888888888888888 GPBeEJER] 31231:32GBIRPERATI==E99I??IPPIRY27/8/ &# 39) svapara-prakAzaka jJAnapuMja-zAyaka prabhu to "zuddha' ja che, paNa rAgathI bhinna paDIne upAsavAmAM Ave tene te "zuddha' che. samasta paradravyathI bhinna paDIne svamAM ekAgratA karatAM jene zuddhatA pragaTe che tene te "zuddha' che. rAganA vikalpapaNe thayo nathI mATe rAgAdithI bhinna paDIne zAyakane sevavAmAM AvatAM jene paryAyamAM zuddhatAno namUno Avyo tene te "zuddha che ema pratItimAM Ave che; rAganA premIne te "zuddha' che ema pratItimAM Avato nathI. 129. aho! A manuSyapaNAmAM AvA paramAtmasvarUpano Adara karavo e jIvananI koI dhanya paLa che. AtmA jJAnasvarUpa che, zAyaka ja che, te ene khyAlamAM Ave, game tevA prasaMgamAM paNa huM zAyaka chuM....zAyaka chuM ema bhAsamAM Ave, jJAyakanuM lakSa rahe to te tarapha DhaLyA ja kare. 115. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ levAnI AtmAmAM tAkAta che. samyagnadarzanAdi guNanuM grahaNa karavAmAM guru te nimitta che, paNa te guNane . grahaNa karavAne naimittika dharma te A AtmAne che paNa te guNene grahaNa karavAnI tAkAta kenI che? te dharma te jIvane che, mATe guNagrAhImayamAM paNa nirmoittAdhInapaNuM nathI, te naya paNa AtmAnA dharmane che 37. agaNInaya - Atmadravya aguNIne kevaLa sANI ja che, -zikSaka vaDe jene keLavaNI ApavAmAM Ave che. e ja kumAra tene jenAra puruSanI mAphaka. aguNInayathI AtmAne e svabhAva che ke bIjA pAsethI guNanuM grahaNa na kare paNa sAkSIpaNe ja rahe. guNInayathI guNagrahaNano vikalpa heya, paNa te vikalpa vakhateya ! AvA sAkSI -svabhAvanuM dharmane bhAna varte che, eTale tene vikalpanI mukhyatA nathI. paNa sAkSIbhAvanI ja A mukhyatA che, tenI paryAyamAM kSaNekSaNe sAkSI paNAnuM pariNamana vadhatuM jAya che ne vikalpa tUTate . jAya che. nI sAdhakane asuNInaya" sadAya na hAtha, paNa sAkSIpaNAnuM pariNamana te sadAya vatI ja rahyuM che ema to te | taskane upaga mUke tyAreja heya. ' 38, kahyu - Atmadravya kana, raMgarejanI mAphaka. sagAdi pariNAmanuM karanAra che. jemAM cAre ja raMgakAma karanAra che tema kartAnaye AtmA rAgAdipariNAmane kartA che. huM anataguNano piMDa zaha cidAnaMda svabhAva chuM, mArA zuddha caitanyadravyamAM rAgane aMza paNa nathI eTale rAganuM kartApaNuM mArA varUpamAM . nathI mAM -AvI aMtara-svabhAvanI draSTipUrvaka, paryAyamAM je alparAga thAya che tene sAdhaka jIva pitAnuM pariNamana sI ke jANe che, tene kanaya haiya che, rogarahita cidAnaMda svabhAvanI daSTi choDIne ekalA gajakartApaNamAM zakAya tene A karvanaya hoto nathI. para kartA thAya evo te koI dharma AtmAmAM traNa kALamAM nathI A che temaja paravastu jIvane rAgAdipaNe pariNumAve evo dharma paNa AtmAmAM ke pAjamAM nathI.* * * * * * . . . *** * 14 jJAyakasvabhAva sAthe ekatA karIne je jJAyakabhAvarUpa pariNamana thayuM te mokSano mArga che. mATe, jJAnI kahe che ke he vatsa! tuM tArA zAyakasvabhAvano nirNaya karIne, tArI pariNatine temAM ja vALa; tArI pariNatine para taraphathI pAchI vALIne sva tarapha vALa; svabhAvanA mahinAmAM ja tene ekAgra kara. samayasAramAM Ave che ne AmAM sadA prItivaMta bana, AmAM sadA saMtuSTa ne AnAthI banatuM tRpta, tujane sukha aho! uttama thaze. yogasAramAM paNa kahyuM che ke - jema ramatuM mana viSayamAM, tema jo Atma lIna zIgha lahe nirvANapada, dhare na deha navIna. -135. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ex ***xxxxxxxxxxxxxxxxx$?x******* jene hajI pA~yamAM rAma thAya che evA sAdhakajIva ke nayathI ema jANe che ke A rAga thAya che tenA huM kartA chuM, bIjuM tenuM karyuM ke karAvanA nathI; temaja mArA trikALI rautanya svabhAvamAM A rAganu OM kartApaNuM nathI -Ama jANavuM te anekAnta che. * *** X ma X K samayasAra pariziSTamAM je 47 zakitaonu varNana karyuM che te tA trikALI tyAM paNa 42 mI zaktimAM katla zakitanuM varNana karyuM che te katRtvazakita tA badhAM te katla che te ahIM kaI nayathI je. kartApaNAnuM vaMna karyuM te trikALI svabhAvarUpa dharmAM nathI paNa eka kSaNa puranI paryAyanA dharma che te pA~ya tene AtmAnA dhama kahevAya che. che temAM te rAganA 38|:8|*||xxxx|ma ''. svabhAvarUpa dharmo che. jIvAmAM che siddhamAMya paNAnI vAta che, AtmAnI che tethI 39, akatRnaya - Atmadravya aka naye kevaLa sAkSIja che! jema ra`gArA peAtAnA raMgakAmamAM pravRtta hArya tene bIjo puruSa jotA haiAya, tyAM te jonAra puruSa raMgakAma jevu thAya che tene jANe che paNa tenA te karyAM nathI, te ta tenA sAkSIja che, tema anayathI AtmA rAgAdineA kartA nathI paNa sAkSIja che. ahIM paranI vAta nathI paranA tA AtmA akartA che ja; ne peAtAnI paryAyamAM rAga thAya che tenA paNa akartA -sAkSI ja che evA AtmAnA svabhAva che. rAma vakhateya rAganA akartArUpa svabhAva AtmAMmAM rahelA che. pUrve rAganA kartArUpa dharma kahyo ane ahIM rAganA akartArUpa dharma kahyo, te banne dharmAM judA judA AtmAnA nathI; eka AtmAmAM te baMne dharmAM eka sAthe varte che. je vakhate paryAyamAM rAma che teja vakhate dravyavabhAvanI dRSTithI juo ta jJAyaphasvabhAvarUpa AtmA rAgAdipe pariNamyAja nathI. samayasAramAM ema kahyuM ke ajJAnadazAmAM mithyAdaSTi jIva rAganeA kartA thAya che. ne bhedajJAna thatAM samyagdaSTi jIva rAdine akartA che. ahIM e rIlI nathI. ahIM te ema kahe che ke samyagdaSTi jIva paNa paryAyamAM je rAga thAya che tenA kartA ane teja vakhate tene akartA *****X*XXxxxxx3xxxxxxxxxxxxxxxx xxxx*X*XX*XXXX samyagdaSTi eTale jene AtmAnA pUrNa svabhAvano aMdaramAM vizvAsa lAvIne AtmAnuM sAcuM zraddhAna- samyagdarzana-thayuM hoya te. huM zAna-AnaMda Adi anaMta zaktiothI bharapUra padArtha chuM--ema pahelAM bharoso Avyo tyAre aMdara AtmAno anubhava thayo. pUrNa svabhAvane grahaNa karavAthI aMdara vizvAsa thAya che. anAdithI jIvano vizvAsa vartamAna paryAyamAM che; paNa e paryAya jyAM che tyAM ja pAchaLa UMDe, enA taLiye AkhI pUrNa vastu che; anaMta anaMta aparimita zaktiono te sAgara che. eno jene aMdara vizvAsa Ave ane je aMtara anubhavamAM jAya tene samyagdaSTi kahevAya che. 172. 11 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aagaakaa1aRN221022 Bmaralar ARGIA paNa che. evA bane che tevAmAM eka sAro che. je vakhatenayathI zAmI, payArAsanuM kartApaNuM jANe che, te vakhate paNa tenI daSimAM AtmAne mautanyAravabhAva Avyo che eTale rAya aparuM paNa tene varte che. vikAra te mAre aMza che, ane te aMza che paNa Akhe A zrI nathI. A mazIno anaMta dhana tanya piMDa che, A jANyuM te zuddha zaitanya svabhAvanI pradhAnatAmAM gata sAlI ja rahe che. A tene eka-ya hoya che. ! = 40 sekanayA- tmadravya bhokavana suSaAdi emavI che hitamI_ahitakArI agnane | khAnAra rAgInI mAphaka ekatAnathI AtmA sukha-duHkhane bhagave che, harSa sukhane zo, te jubAe mahA sukha | ane duHkha baMne vikAra che. jema rAgI hitakArI ahitakArI anna khAya che ne temA phaLarUma sAtAalAtAne bhagave che, tema AtmA ha kanA vikArI pariNAma kare che, te tenA phaLa sukhanA gile che. karmanA | udayane lIdhe harSazokane sagavaTe thAya che ema nathI, paNuM jIvatI paryAyamAM te kAma che. mAtmAne | bekAdha para kAra tethI, temaja ane AtmA bhegA nathImArA pitAnI avasthAmAM thatA kone A sane e to eka dharma che. , vy its * - - 01 - - - - che .za. abhakatRnayama,AtmadragyAabhakAme sukhadu:khAzcima bhAgavAnArothI paNa marUnA sAkSI chuM. che. hinakArI ahitakArI ackhamAra rAgIne jenAra ghanIbhIka majama rAnI mukharakhane emanaeN che paNa nodha to tene sAkSI che, ema AtmAMnA paryAyamAM homI jaMga che. tenebNAka mathI raNa vize sAkSIja che vA -sAkSIlathI AbhAne lakSamAM lebora tenuM nAma kaInayalyche mAkakSAmajI che tema ja ekatAmaNuM bumidhamI AmAmAM eka sAthe cheDa-zatanyamUrti AtmA ane dharmane nA che , bhokazAhI zAkane baeNkatA paNa che je te vakhate ekatAnasene sIvaNa che : " : { " dvArA zrI rAdhA rANA na98ArAha982 rAsArANAvANA kANA ) pahelAM svarUpasanmukha thaIne nirvikalpa anubhUti thAya--AnaMdanuM vedanA thAya, tyAre ja yathArtha samyagdarzana thayuM kahevAya. te sivAya pratIti yathArtha kahevAya nahi. pahelAM tattvavicAra karIne daDha nirNaya kare, pachI anubhUti thAya. tattvanirNayamAM ja tenI bhUla hoya tene to yathArtha anubhUti kyAMthI thAya? na ja thAya. ekalA vikalpathI tattvavicAra karyA kare te jIva paNa samyakatva pAmato nathI. aMtaramAM caitanyasvabhAvano mahimA lAvIne tenI nirvikalpa anubhUti karavI te ja samyagdarzana che. 156. karI ke.' che , ' sarvajJa bhagavAne kaheluM satya sAMbhaLavA mAgato ho to jevA paramAtmA pUrNa pavitra che tevo tuM paNa cho tenI "hA" pADa; "nA" pADIza nahi. "hA" mAMthI "hA" Avaze; pUrNano Adara karanAra pUrNa thaI jaze. 116. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42. kiyAnaya - Atmadravya kriyAne anuSThAnathI pradhAnatAnI siddhi sadhAya evuM che. jema koI aMdhapuruSane pattharanA thAMbhalA sAthe mAthuM phoDavAthI mAthAmAMnA leDIne vikAra dUra thavAne lIdhe AMkhe khUlI jAya ane nidhAna prApta thAya, tema kriyAnaye anuSThAnanI pradhAnatAthI siddhi thAya evo AtmA che. anuSThAnanI eTale ke zubhanI pradhAnatA kahI che te ema batAve che ke gaNapaNe te ja vakhate sabhyazAnane viveka paNa varte che. 43, jJAnanaya - jJAnanayathI jotAM, vivekanI pradhAnatAthI siddhi sadhAya che evuM Atmadravya che. jema koI ratnane pArakhu vepArI gharanA khUNAmAM beTho heya ne bharavADane mUThI caNa ApIne tenI pAsethI ciMtAmaNI kharIdI le tema AtmA viveka vaDe eTale ke samyajJAna vaDe cautanyacitAmaNI bhagavAna AtmAne oLakhIne temAM aMtara-ekAgratA vaDe kSaNamAtramAM siddhi prApta kare che. tyAM vivekanI pradhAnatAthI eTale ke samyajJAnanI pradhAnatAthI AtmAnI siddhi thaI. ema zAnanaya jANe che. ekalA jJAnadharmane mAnavAthI mukita thaI jatI nathI paNa jJAnanI sAthe ja AnaMda vagere bIjA anaMtadharmo AtmAmAM che, evA AtmasvabhAvanI daSTi karIne tenA avalaMbanathI ja mukita thAya che. tyAM jJAnanaya vakhate ema kahevAya ke vivekanI pradhAnatAthI siddhi thAya che. paNa te jJAnanaya yAra hoya ke AkhA AtmAnI draSTi thaI hoya tyAre. AkhA AbharavabhAvanA .saMpUrvakaja "jJAnanaya siddha thAya che, te sivAya jJAnanaya siddha thatuM nathI. ' 44. vyavahAranaya - vyavahAranayathI jotAM Atmadravya baMdha ane mokSane viSe tane anusaranArU che. jama paramANunA baMdhane viSe te paramANu anya paramANu sAthe saMga pAmavArUpa tane pAme che, ane paramANunA ekSane viSe -eTale ke eka paramANu chUTo paDe temAM te paramANu bIjA paramANuthI chUTA thavArUpa I? dvatane pAme che tema vyavahAranayathI AtmAnA baMdhane viSe karma sAthenA saMyoganI apekSA. AvatI hovAthI drata che ane AtmAnA melane viSe karmanA viyoganI apekSA AvatI hovAthI tyAM paNa drata che. bAkAranA kArakhAnA nAnA nAnA nAnA nAnA tattvavicAramAM catura ne nirmaLa cittavALo jIva guNomAM mahAna evA sargurunAM caraNakamaLanI sevAnA prasAdathI aMtaramAM caitanya paramatattvano anubhava kare che. ratnatraya Adi guNothI mahAna evA guru ziSyane kahe che ke-paramabhAvane jANa, parathI bhaluM-bUruM mAnavuM choDIne, dehamAM raheluM hovA chatAM paNa deha ane zubhAzubha rAgathI bina nija asaMga caitanya paramatattvane aMtaramAM dekha. "A ja huM chuM-evA bhAvabhAsana dvArA caitanyano anubhava thAya che. zrIgurunAM AvAM vacano daDhatAthI sAMbhaLIne nirmaLa cittavALo ziSya aMtaramAM tadrupa "pariNamI jAya che. AvI sevA-upAsanA-nA prasAdathI pAtra jIva AtmAnubhUti prApta kare che. 182. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalama '[G][][][]][][][][][][]][][][G][E][G][][C][G][]][][][][]][G][e][]][][][G][] [][[][[][[]][} 45. nizcayanaya - Atmadravya nizcayanaye baMdha ane mekSane viSe adratane anusaranArU che. jema baMdha-kSane yogya evI lakhAza ke cIkAzarUpe pariNamIne paramANuM ekalo ja baMdhAya ke mukta thAya che, tema che nizcayanayathI AtmA ekaleja baMdha ke mekSadazArUpe thAya che; baMdhamAM ke mekSamAM potAnI yogyatAthI ja pariName che che, temAM nizcayathI bIjAnI apekSA rAkhato nathI. ahIM nizcayanayathI AtmA baMdhamAkSamAM atine anusare che che ema kahyuM temAM, nizcayathI AtmAne trikALa ekarUpa svabhAva -ke je daSTine viSaya che tenI vAta nathI paNa baMdha-ekSaparyAyamAM AtmA eka ja pariName che -ema ekalA AtmAnI apekSAthI baMdha-mAlaparyAyane lakSamAM levAnI vAta che. baMdha paryAyamAM paNa ekalo AtmA ja pariName che ne ekSaparyAyamAM paNa ekalo AtmAna pariName che, e rIte baMdha-ekSaparyAya nirapekSa che, eTale nizcayathI AtmA baMdhamAM temaja mekSamAM adde tane anusaranAra che, eve tene eka dharma che. 46, azuddhanaya - azuddhanaye jatAM, ghaTa ane rAmapAtrathI viziSTa mATImAtranI mAphaka, Atmadravya sopAdhi svabhAvavALuM che. jema mATImAM ghaDe, rAmapAtra vagere avasthAo thAya che te tene ekarUpabhAva nathI - te apekSAe te upAdhibhAva che; tema AtmAnI avasthAmAM je vikArIbhAvo thAya che te tene ekarUpa svabhAva gi nathI paNa upAdhibhAva che, azuddha che. pudagalamAM te ghaDe vagere judI judI avasthA thayA kare che tene na svabhAva che, paNa AtmAnI paryAyamAM je azuddhatA thAya che, te kAyamI thayA kare che tene svabhAva nathI, vi. eTale azuddhatA tene kAyamI svabhAva nathI paNa upAdhibhAva che. chatAM te upAdhibhAvane paNa eka samayapuratI che paNa paryAyamAM AtmAe pite dhAraNa karI rAkhyo che. tethI te paNa AtmAno eka dharma che, ane te dharmanI che. [G] (kAGiG[BoOioIiGIkiiOAGill BalGIRotiGiITAtatiniGiRotiniGi Gi]G][][][][G]:[][][Gi[G]S]/GO|||E] FEEP - AinI (18 | he mokSanA abhilASA mokSano mArga to samyagdarzana-jJAna-cAritrasvarUpa che. te samyagdarzana Adi zuddha bhAvarUpa mokSamArga aMtarmukha prayatna vaDe sadhAya che ema bhagavAne upadezya che. bhagavAne pote prayatna vaDe mokSamArgane sAdhyo che ne upadezamAM paNa ema ja kahyuM che, ke "mokSano mArga prayatnasAdhya che'. mATe tuM samyagdarzanAdi zuddha bhAvone ja mokSano paMtha jANIne sarva udyama vaDe tene aMgIkAra kara. he bhAI! samyagdarzanAdi zuddha bhAvothI rahita evA dravyaliMgathI tAre zuM sAdhya che? mokSa to samyagdarzana Adi zuddha bhAvothI ja sAdhya che mATe teno prayatna kara. 181. dhruvanI kiMmata vadhu che. AnaMdanI paryAya to eka samayanI che ne dhruvamAM to AnaMdanA DhagalA bharyA che. 114. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&: x apekSAe jotAM AtmA pAdhisvabhAvavALe che. ahIM pAdhisvabhAva' kahyo te trikALI svabhAva che paNa azuddha paryAya purate kSaNika svabhAva samajo. jJAnI jANe che ke A azuddhatA che te mArI paryAyamAM & thAya che, eTale azuddhanayathI huM upAdhivALe azuddha chuM. 47zuddhanaya - Atmadravya zuddhanaye kevaLa mATImAtranI mAphaka, nirupAdhisvabhAvavALuM che. jema ekalI mATIne piMDa paDa heya te kevaLa mATI ja che temAM koI upAdhi nathI, tema zuddhanayathI jotA nirUpAdhika ekarUpa svAvI AtmA che, temAM koI upAdhi nathI. paryAyamAM kSaNikaupAdhi che te ja kSaNe sAdhakane nirUpAdhi che zuddhasvabhAvanuM bhAna che, ne paryAyamAM paNa aMze nirupAdhipaNuM pragaTayuM che, eTale sAdhakane paryAyamAM paNa upAdhipaNuM ne nipAdhipaNuM baMne dharmo eka sAthe pariName che. je tema na heya ne ekalI upAdhi hoya to ekAMta thaI jAya che. 888888888888888888831:3s/s3EsojI xx:XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX G are jIvo! TharI jAo, upazamarasamAM DUbI jAo -ema jANe ke bhagavAnanI pratimA upadezatI hoya! mATe sthApanA paNa paramapUjya che. traNa lokamAM vItarAgamudrAyukta zAzvata jinapratimA che. jema loka anAdi akRtrima che, lokamAM sarvajJa paNa anAdithI che, tema lokamAM sarvazanI vItarAga pratimA paNa anAdithI akRtrima zAzvata che. jemaNe AvI pratimAnI sthApanAne uDADI che te dharmane samajyA nathI. dharmI jIvane paNa bhagavAnanA jinabiMba pratye bhaktino bhAva Ave che. 123. kAraNaparamAtmA e ja kharekhara nitya AtmA che. nityano nirNaya kare che anitya paryAya, paNa teno viSaya che kAraNaparamAtmA; tethI te ja kharekhara AtmA che. paryAyane abhUtArtha kahIne, vyavahAra kahIne, anAtmA kahyo che. 122. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ perproovyo gaaaaaaaaaaaaagevasavdged Eastasia-sessages Eassessage 33 6)zrI samayasAra gAthA 49 tathA zrI pravacanasAra gAthA 172 nA arasa Adi tathA aliMga grahaNanA saMkSipta bolo artha sahita jIva cetanaguNa zabda rasa rUpa gaMdha vyakti vihIna che, nirdiSTa nahi saMsthAna jIvanuM grahaNa liMga thakI nahIM. zrI samayasAra gAthA 49 he bhavya ! tuM jIvane rasarahita rUparahita gaMdharahita avyakta arthAta Idrine gocara nathI. e cetanA je guNa che evo zabdarahita kaI cinDathI jenuM grahaNa nathI evo jeno koI AkAra kahevAte nathI e jANu. arasa AdimAMthI eka arasanA cha belathI anirdiSTa saMsthAnanA cAra belathI ane avyaktanA cha belathI AtmAnuM svarUpa jANavuM. A belene pU. gurudevazrInA pravacanamAMthI saMkSipta artha sahita svAdhyAya rAkhela che. : XXXXXXX:XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX 20 AtmA arasa che tenA cha bola - (1) vizvamAM cha dravya che. temAM jIva dravya pAMca dravyathI bhinna che. pAMca dravyamAM eka pudagalamAM che ja ekatra karIne (udho) paDayo che. zarIra vANI, mana, indriya ityAdi huM chuM ema viparIta mAnI beThe che. tene AtmA je trikALa cidAnaMdarasamaya vastu che temAM pudagalano rasaguNa vidyamAna nathI tethI arasa che. ema kahI zarIrAdithI bhedajJAna karAvyuM. 33333333 Issages333333333333333333xXxx 9) sAcI tattvadRSTi thayA pachI paNa deva-zAstra-gurunI bhakti vagerenA zubha bhAvamAM jJAnI joDAya, paNa tenAthI dharma thaze ema te mAne nahi. samyagdarzana thayA pachI sthiratAmAM AgaLa vadhatAM vratAdinA pariNAma Ave, paraMtu tenAthI dharma na mAne. samyagdarzana-jJAna-cAritrano nirmaLa zuddha paryAya eTale jeTale aMze pragaTe tene ja dharma mAne. dayA-pUjA-bhakti vagerenA zubha pariNAma to vikArI bhAva che; tenAthI puNyabaMdha thAya paNa dharma na thAya. 193. ) tattvavicAranA abhyAsathI jIva samyagdarzana pAme che. jene tattvano vicAra nathI te, deva-zAstra-guru ne dharmanI pratIti kare che, ghaNAM zAstrono abhyAsa kare che, vrata-tapa vagere kare che, topaNa samyakatvanI sanmukha nathI-samyakatvano adhikArI nathI; ane tattvavicAravALo e vinA paNa samyakatvano adhikArI thAya che. samyagdarzana mATe mULa to tattvavicArano udyama ja che; mATe tattvavicAranI mukhyatA che. 157. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tra - - - - - - - -aja8 hawjA jA (2) pudagala dravyanA guNethI paNa bhinna hovAthI pote paNa rasaguNa nathI mATe arasa che. (3) paramAthe padagala dravyanuM svAmipaNa paNa tene nahi hovAthI te dravyendriyanA avalaMbana vaDe chepaNa rasa cAkhatuM nathI A jaDa indriyane svAmI AtmA nathI tethI kansendriyonA avalaMbana vaDe te rasaTH cAkhatuM nathI mATe arasa che. (4) potAnA svabhAvanI draSTithI vArtA Ave te kSApakSamikabhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA avalaMbana vaDe paNa rasa cAkhatuM nathI. bhAvendriyane ja paramAthe AtmAmAM abhAva che mATe arasa che. (5) sakaLa viSayanA vizemAM sAdhAraNa evA ekaja saMvedana pariNAmarUpa tene svabhAva hovAthI te kevaLa rasadanA pariNAmane pAmIne rasa cAkhato nathI mATe arasa che. AtmA akhaMDa zAyaka bhAva5 vastu che te pAMceya indriyanA viSayane akhaMDapaNe jANanAro che. ekaja indriya viSayanuM vedana arthAta jANavuM e AtmaravabhAva nathI. (6) sakaLa joya zAyaka tAdAbhyane niSedha hovAthI rasanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote rasarUpe pariNamato nathI. mATe asa che. zeyane jANavA chatAM ghAyaka zeyarUpe thato nathI. A ja rasa che te zeya che ! che ane AtmA tene jANanAra jJAyaka che rasarUpane jANavA chatAM AtmAnuM jJAna zeyapaNe eTale rasarUpa thatuM nathI. | enirdiSTa saMsthAnanA cAra bela (1) pudagala dravya vaDe racAeluM ja zarIra tenA AkArathI jIvane saMsthAnavALo kahI zakAto nathI mATe jIva anirdiSTa saMsthAna che. A zarIrane je AkAra che, e AtmAne AkAra nathI. AtmAmAM pudagalathI racAyelA jaDa dehanA AkArane abhAva che. AtmA jaDanA AkAravALo nahi hevAthI jIva pote anirdiSTa saMsthAna che. A pha ja nahaha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ja - SS pahelAM nakkI karo ke A jagatamAM sarvajJatAne pAmelA koI AtmA che ke nahi? jo sarvajJa che, to temane te sarvajJatArUpI kArya kaI khANamAMthI AvyuM? caitanyazaktinI khANamAM sarvajJatArUpI kAryanuM kAraNa thavAnI tAkAta paDI che. AvI caitanyazaktinI sanmukha thaIne sarvajJatAno svIkAra karatAM temAM apUrva puruSArtha Ave che. "sarvajJatAno svIkAra karatAM puruSArtha UDI jAya che' e mAnyatA to ghaNI moTI bhUla che. kevaLajJAna ne tenA kAraNanI pratIti karatAM jene svasammukhatAno apUrva puruSArtha UpaDe che te jIva niHzaMka thaI jAya che ke mArA AtmAnA AdhAre sarvajJanI pratIti karIne mokSamArgano puruSArtha meM zarU karyo che, ne sarvazane jJAnamAM paNa e ja rIte AvyuM che;-huM alpa kALamAM mokSa pAmavAno chuM ne bhagavAnanA jJAnamAM paNa ema ja AvyuM che. 210. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D]D]D[D][D][D}.0].D][]]D]g][][]n]]][td [D][][][][]p][][][][][][][]][D]ID]@[ (ra) peAtAnA niyata svabhAvathI aniyata saMsthAnavALA ana tazarIzamAM rahe che mATe anirdiSTasa sthAna che. bhagavAna AtmA je asaMkhyAta pradezI che e tenA niyata svabhAva che. A bhinna bhinna zarIranA AkArA ekendriya-e-indriya-traNa indriya-cAra 'indriya ane pa Mcendriya zarIranA je AkarA te aniyata che AvA aniyata AkAravALA anaMta zarIramAM te rahe che tethI te niyata sasthAnavALA kaDI zakAtA nathI. (3) saMsthAna nAma karmAMnA vipAka pudgaleAmAMja kahevAmAM Ave che tethI tenA nimittathI paNa AkAra nathI. mATe anirdiSTa saMsthAna che. saMsthAna nAmaka nu kaLa pudgala zarIramAM Ave che AtmAmAM nahi tethI tenA nimitte thatA AkAra AtmAne nathI. AtmAne pAtAnA arkhyAta pradezasvarUpa AkAra teA che, paNa jaDane kAra AtmAne nathI. . (4) judA judA saMsthAnarUpe pariNamele samasta vastuonA svarUpa sAthe zakti sabadhita che evA heAvA chatAM paNa jene samasta leAkanA milApathI rahita ni evA heAvAthI pAte atyatapaNe saMsthAna vinAnA che mATe anirdiSTa saMsthAna che. makAna, bagalA vagere aneka AkAre rahelI che tenuM jJAna AtmAmAM thavAM chatAM e thatuM nathI. svanuM jJAna ane aneka AkArUpe pariNamelI aneka cIjonu jJAna AtmAmAM thaI rahI che. !? > avyaktanA cha khela (i) cha dravyanA svarUpa leAka je jJeya ane nyAta che. tenAthI jIva anya che mATe anyakata che. jagatamAM cha krUnya che te jJeya che. anaMta AtmAo ana'tAnata paramANuo asakhya kAlANue, eka dharmAstikAya, eka adharmAstikAya ane eka AkAza ema chabyA anAaima'ta bhagavAne joyAM che. A pl:omp]n][pl][][][][0][][][][][][3]]]] [6][][][pppp.ilp to p]D[D]n]n]p][] 22 (40) jenI svAbhAvika saMvedana La anubhUti thaI rahI che. jagatanI cIjo zarIra, aneka AkArapaNe jJAna enIni La anubhUti darzanamoha maMda karyA vinA vastusvabhAva khyAlamAM Ave nahi ane darzanamohano abhAva karyA vinA AtmA anubhavamAM Ave evo nathI. 203. bahAranI vipadA e kharekhara vipadA nathI ane bahAranI saMpadA e saMpadA nathI. caitanyanuM vismaraNa e ja moTI vipadA che ane caitanyanuM smaraNa e ja kharekhara sAcI saMpadA che. 204. 5 svasvabhAva sanmukhanuM jJAna te samyajJAna che. ekalA para sanmukhanuM jJAna te ajJAna che; kAraNa ke svasvabhAvanI saMpUrNatAnA bhAna vinA, eka samayanI pUrNa paryAyanI apUrNatAmAM pUrNatA mAnI che. tethI svabhAvane lakSamAM laI pUrNa sAdhyane sAdhavuM. 178. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ) gad33333333333333333333333eaesaesaegeskgee3e3e3e3e33dead as a cha dramAM devagurU zAma ItyAdi AvI gayuM. A cha drathI to AtmA bhinna che, paNa e cha dravyane jANanArI paryAyathI paNa triALI AtmA bhi-na che. cha dravyone jANanArI paryAya ema jANe che ke dravyathI che mArI cIja bhinna che. cha dravya vyakta ane zeya che. tenAthI bhinna bhagavAna AtmA zAyaka ane avyakta che. (2) kaSAyone samUha je bhAvakabhAva vyakta che tenAthI jIva anya che mATe avyakta che. bhAvakabhAva eTale zuM ? karma je vikAra thavAmAM nimitta che tene bhAvaka kahe che ane vikArane bhAva kahe che. vikAra e bhagavAna AtmAno bhAva nathI ajJAnadraSTimAM jIva bhAvaka ane vikAra eno bhAva bane che ane svabhAvadraSTi thatAM karma je nimitta te bhAvaka che ane vikAra teno bhAva che. A bhAvabhAva te vyakata chebAhya che, che ane tenAthI bhagavAna AtmA anya che mATe avyakata che. " . " " ' ' (3) citsAmAnyamAM caitanyanI sarva vyakitao nimagna che mATe AtmA avyakta che. je paryAya bhaviSya vyakata thavAnI che ane je vyakata thaI gaI te badhI paryAye caitanya sAmAnyamAM aMtarlIta che. vartamAna paryAya caitanyamAM nimagna nathI. vartamAna paya paNa temAM nimagna hoya te jANavAnuM kArya koNa kare? vartamAna paryAya sivAyanI bhUta bhaviSyanI saghaLI paryAya etanyamAM AMsala che. mATe tuM AtmAne avyakata jANa. jANanArI vartamAna paryAya te citsAmAnyanI bahAra rahI. e vyakata paryAyamAM A jJAyaka vastu avyakata che. " (4) kSaNika vyakita mAtra nathI mATe avyakta che. eka samayanI paryAya je vyakti pragaTa che te ! che kSaNika che. jyAre AtmA zuddha cautanya sAmAnya nikALa che tethI kSaNika vyakita mAtra eTale pragaTa paryAya che che eTale AtmA nathI mATe avyakata che. AtmA enAthI anya avyakata che. 282228XXXXXXXXXXX882X:XXXXXX8853898888888888 12 53) AtmAno svabhAva trikALI paramapariNAmikabhAvarUpa che; te svabhAvane pakaDavAthI ja mukti thAya che. te svabhAva kaI rIte pakaDAya? rAgAdi audayika bhAva vaDe te svabhAva pakaDAto nathI; audayika bhAvo to bahirmukha che. ne pArivAmika savabhAva to aMtarmukha che. bahirmukha bhAva vaDe attarmukha bhAva pakaDAya nahi. vaLI je aMtarmukhI aupathamika, kSAyopathamika, kSAyika bhAva che tenA vaDe te pAriNAmika bhAva jo ke pakaDAya che, topaNa te aupazamikAdi bhAvonA lo te pakaDAto nathI. aMtarmukha thaIne e parama svabhAvane pakaDatAM aupazamikAdi nirmaLa bhAvo pragaTe che. te bhAvo pote kAryarUpa che, ne parama pariNAmika svabhAva kAraNarUpa paramAtmA che. 219. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ELE 388398-888888888888888888888888888888888888888888@es (5) vyakatapaNuM tathA avyakatapaNuM bheLAM mizritarUpe tene pratibhAsavA chatAM paNa te vyakatapaNAne sparza nathI mATe avyakata che. eka samayanI paryAyamAM paryAya ane dravya bane sAthe pratibhAse che chatAM ja svabhAva paryAyane aDato sparzatuM nathI eTale dravya paryAyamAM vyApatuM nathI. avyakata vyakatamAM che Avato nathI vyApato nathI eTale ke paryAya paryAyarUpe rahe che ane dravya dravyarUpe rahe che. (6) pite pitAthIja bAtha atyaMtara spaSTa anubhavAI rahyo hovA chatAM paNa vyakata paNa prati udAsInapaNe pradyotamAna che mATe avyakata che pote pitAthIja bAhya eTale paryAya atyaMtara eTale dravya -ema dravya ane paryAya bannene pratyakSapaNe anubhave che vedananI apekSAe pratyakSa) Ama dravya paryAyapaNe zA pite pitAthI ja pratyakSa jaNAI rahyo hovA chatAM vyakatapaNA prati udAsInapaNe protamAne che arthAt paryAyanA che vedana pratye udAsIna che. vedananI paryAya dravyabhaNI najara kare che. dravya tarapha ja vaLe che paNa paryAyamAM aTakatI nathI. mavagaaaaaaaaaaaaaaaaaH988888888 8888888888888888888888888888888 prabhu tuM savane jANanAra dekhanAra svarUpe pUje cho ne! paNa tArA pUrNa svarUpane nahi jANatA ekalA seyane jANavA dekhAvA rokAI gaye te tAro aparAdha che. puya pApanA bhAva karavA ane jANavA dekhavAnA svabhAvane bhUlI gayo te tArA aparAdha che. puNya pApa e ja ane eTaluM ja mAruM reya che ema mAnIne tene ja jANavAmAM rokAI gayo ne pitAnA pUraNa jANavAnA svabhAvane bhUlI gayo e tAro aparAdha che. kamanA kAraNe tArA pUraNa svabhAvane jANatA nathI ema nathI, paNa e tAre potAno ja aparAdha che.. (Atmadharma aMke 49-498. bola naM. 41) 8 888888888888889 8888888888888888888888888888UThe 24 dravyamAM UMDo UtarI jA, dravyanA pAtALamAM jA. dravya te caitanya-vastu che, UMDuM UMDuM gaMbhIra gaMbhIra tattva che, jJAna-AnaMda Adi anaMta anaMta guNonA piMDarUpa abheda eka padArtha che; temAM dRSTi lagAvI aMdara ghUsI jA. "ghUsI jA' no artha ema nathI ke paryAya dravya thaI jAya che; paraMtu paryAyanI jAti, dravyano Azraya karavAthI, dravya jevI nirmaLa thaI jAya che; tene, paryAya dravyamAM UMDI UtarI-abheda thaI -ema kahevAya che. 183. vyavahAranaya abhUtArtha darzita, zuddhanaya bhUtArtha che; bhUtArthane Azrita jIva sudRSTi nizcaya hoya che. nizcaya-vyavahAra saMbaMdhI badhA jhaghaDA UkalI jAya ne AtmAne samyagdarzananI prApti thAya evA bhAvo A gAthAmAM bharyA che. 177. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jI'aliuM ' bIJa badha BBBBBB BBBPAGE AB che cetanA guNa gadha rUpa rasa zabda vyakitana jIvane vaLI liMga grahaNa ane saMsthAna bhAkhyuM na tehane (17ra pravacana sAra) jIvamAM rasa nathI, gaMdha nathI, sparze guNanI vyakatatA nathI te cetana guNavALA che. AtmA zabda meAlatA nathI temaja zabdanuM kAraNa nathI. liMgathI grAhya thaI zake tevA nathI ane paranA AkAra vinAnA che tema tu jANu ahiM AcAya bhagavAna Adeza kare che ke tuM tArA AtmAne evA jANu. Ale'gagrAhya" ema kahevAnu che tyAM je ali'gagrahaNu' ema kahyuM che te dhaNA arthAnI prApti karavA mATe che. vIsa bAlethI pravacana dvArA pU. gurudevazrI A bhAve samAve che. temAMthI sakSipta atha sahita vIsa belAne svAghyAya Apela che. (1) AtmA IMdriya vaDe jANatA nathI ema tuM jANu A AtmA saccidAnaMda svarUpa che. te iMdriyothI jANutA nathI ema tuM jANu AtmAmAM iMdriyAnA abhAva che. je padArthamAM jene abhAva hAya tenAthI te kAma kare ema banI zake nahi mATe AtmA atIndri svabhAvavALe che ema tu jANu. . jANu ! 5 (2) AtmA iMdriya pratyakSanA viSNu nathI ema tu AtmA eve che ke, iMdriyA vaDe jaNAtA nathI., iMdriyA temAM che ja nahi je vastu jenAmAM na heAya tenAthI te jAya evu kadI bane nahiM AtmAmAM indriyA ja nathI mATe te IMdriya pratyakSanA viSaya nathI te teA peAtAthI jaNAya teve che ema tuM jANuM. BBBB BBB BABBIGBO GR BIGBAB 1. je nija zuddha jJAyakavastumAM mithyAtva ke rAgAdi vibhAvo che ja nahi temAM rucinA pariNAma tanmaya thatAM mithyAtva TaLe che; bIjA koI upAyathI mithyAtva TaLe nahi. guNabhedano vikalpa paNa zuM zuddhavastumAM che?--nathI; to te zuddhavastunI pratIti guNabhedanA vikalpanI apekSA rAkhatI nathI. zuddhavastumAM vikalpa nathI, ne vikalpamAM zuddhavastu nathI. bannenI bhinnatA jANatAM . pariNati vikalpothI khasIne svabhAvamAM AvI tyAM samyaktva thayuM ne mithyAtva TaLyuM.--A, mithyAtva TALavAnI rIta che. te mATe, aMdara cidAnaMdasvabhAvano anaMto mahimA bhAsIne teno anaMto rasa Avavo joIe, ema karavAthI pariNAma temAM tanmaya thAya che. 258. ALB 13 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * tttttttt bd st ]]g][E]G][]][][][][G]S|][][]]][]][][]][[]][][][][][][][][][][] 1]][][][[C][][][][][T[ (3) AtmA Indriya pratyakSapUrvaka anumAne viSaya nathI ema tuM jANa zarIra hAle cAle che. vANI belAya che mATe AtmA che ema Idriya pratyakSapUrvaka anumAna karI 3 zakAya evo AtmA nathI. jema dhumADAthI agninuM anumAna thAya che tema Idvigamya koI paNa cihnathI AtmA lo jaNAto nathI paNa svasaMvedana jJAnathI jaNAya evo che tema tuM jANa. (4) kevaLa anumAnathI ja jaNAya te AtmA nathI ema tuM jANa bIjA cha kevaLa anumAna kare ne AtmA jaNAya evo AtmA nathI. bIjAo kevaLa anumAna jJAnathI nakkI kare ke A AtmA Avo che to te AtmAnuM jJAna sAcuM nathI. rAga rahita jJAnAnaMda zuddha tanya chuM tenA bhAna dvArA svasaMvedana jJAna dvArA AtmA jaNAya evo che. . (5) AtmA kevaLa anumAna karanAra ja nathI ema tuM jANuM AtmA mAtra anumAna karanAro hoya te anumAna rahita pratyakSa kevaLa jJAne pragaTa karavAno avasara raheto nathI jevI rIte puNya pApanA bhAvane je mAtra karanAra ne tene je sarvasva mAnavAvALe je te Atma kahevAtuM nathI tema ekaluM anumAna jJAna karanArane AtmA ja kahetA nathI. ' ' ' (6) AtmA pratyakSa jJAtA che ema tuM jANavA AmA kAI bAhya cinha tathA anumAna vagere liMga dvArA jaNAya tevuM nathI. paNa svabhAva vaDe ja jaNAya eve che ema kahetAM ja te parokSa anumAna mAtrathI jaNAya e nathI. tema ja Idrine mananA avalaMbanathI jaNAya evo nathI. fall[][][[][][][][][][][][][][][][]][][][][DOT][GI[GI[GI[RI(g(GJ[ BgtJlgriti IiJtltfGBI(@lore 2 huM AtmA zuddha chuM, azuddha chuM, baddha chu. mukta chuM, nitya chuM, anitya chuM, eka chuM, aneka chuM ityAdi prakAro vaDe jeNe prathama zrutajJAna vaDe jJAnasvabhAvI nija AtmAno nirNaya karyo che evA jIvane, tattvavicAranA rAganI je vRtti UThe che te paNa duHkhadAyaka che, AkuLatArUpa che. tevA aneka prakAranA zrutajJAnanA bhAvane maryAdAmAM lAvato, huM Avo chuM ne tevo chuM--evA vicArane puruSArtha dvArA rokato, para tarapha vaLatA upayogane sva tarapha kheMcato, nayapakSanA AlaMbanathI thato je rAgano vikalpa tene AtmAnA svabhAvarasanA bhAna dvArA TALato, zrutajJAnane paNa je Atmasanmukha kare che te, te vakhate atyaMta vikalparahita thaIne tatkALa nijarathI pragaTa thatA, Adi-madhya-anta rahita AtmAnA paramAnaMdasvarUpa amRtarasane vede che. 276. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GO) 38888888888888888888888888888888888888-898888888888 (7) upayAgane ya padArthonuM avalaMbana nathI ema tuM jANa upayoga caitanyanuM eMdhANa athavA cinha che. upaga AtmAne avalaMbe che. Atma dravya zeya che. guNaIR thaze che ne paryAya paNa zeya che. upaga paNa zeya che. upayogano svabhAva jANavA dekhavAno che. te para zene 8 avalaMbato nathI kAraNa ke parama upaga nathI. je jenAmAM na hoya tenuM avalaMbana te kevI rIte ? 18 (8) AtmA upayogane bahArathI lAvate nathI ema tuM jANa anAdithI mithyA daSTino upayoga para tarapha hato, te have pote kAMI satsamAgama kare, vANI sAMbhaLe 3 vagere zubha bhAva kare te upaga sudhare khare ke nahi ? nA upayoga kayAMya bahArathI lavAto nathI. te kramasara | aMtaramAMthI pragaTe che. bahAranA koI kAraNumAMthI pragaTato nathI mATe akAraNIya che. (9) tAre jJAna upayoga kai harI zakato nathI ema tuM jANu | svasammukha rahIne je kAma kare te upara che. jJAna AtmAnuM che mATe tene koI bIjI cIja zuM haraNa karI zake tema banI zake nahi. bIjI cIjane AtmAmAM abhAva che mATe jJAna harI zakatuM nathI. PS evA upara lakSaNavALe tAro AtmA che ema huM jANuM. (10) tArA jJAna upayogamAM kaI malinatA nathI ema tuM jANa je upayoga svasammukha vaLe ne AtmAmAM ekAkAra thAya tene upaga kahe che. jene upayoga che te te jJAnadarzana cAritra vagere anaMta guNono piMDa che. jJAna AtmAnuM che chatAM te jJAna je puNya pApanuM kAma kare to tene jJAna kahetAja nathI ema tuM jANu. jJAna upaga tArI tarapha vaLe te tArI cIja kahevAya paNa puNya pApa tarapha vaLe te tArI cIja kahevAya nahi. svatarapha vaLavuM te dharmanuM kAma che ne para tarapha vaLavuM te adharmanuM kAma che. sUryane malinatA nathI tema zuddhopAgamAM malinatA nathI. 888888888888888888888888888888888888888888888888 naayrmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm 88888888888888888888888888888888888888 17. KW(r)AtmaciMtanamAM kyAMya guNabhedanI ke rAganI mukhyatA nathI, vikalpanuM jora nathI, paNa jJAnamAM parama jJAyakasvabhAvanA koI aciMtya mahimAnuM jora che, ane tenA ja jore nirvikalpa thaIne mumukSujIva AtmAne sAkSAt svAnubhavamAM laI le che; tyAM koI vikalpa rahetA nathI. A rIte bheda-vikalpa vacce AvatA hovA chatAM svabhAvanA mahimAnA jore mumukSujIva tene oLaMgI jaIne svAnubhUtimAM pahoMcI jAya che. 279. ekalA vikalpathI tatvavicAra karyA kare to te . jIva paNa samyakatva pAmato nathI. aMtaramAM caitanyasvabhAvano mahimA karIne tenI nirvikalpa anubhUti karavI te ja samyagdarzana che. 218. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ == (11) jJAna-upayAga kramane gratA nathI, upayAga peAtAneA che te parane kema grahaNa kare ? athavA parane grahaNa karavAmAM nimitta paNa prema thAya ? na ja thAya. par tarapha valaNa karI krama thavAmAM je nimita thAya te svaneA upayega ja nathI, paNa je zrajJA, jJAna, sthiratAnuM kAma kare te upayoga che. upayAga lakSaNa dvArA AtmA eLakhAya che. svasanmukha dazA che|DI malina pariNAmarupa adha` utpanna karI te mahavAmAM nimita thAya tene AtmAnA upayeArA kahetA nathI. je upayega AtmAmAM ekAkAra thaI samyagdarzana--jJAna-cAntrirupI dhama` utpanna kare che tene AtmAne upayoga kahyo che, ==== (12) mAtmA viSayAnA bhAktA nathI paNa svanA bhAtA che ema svajJeyane tuM jANu, AtmAdvaitanya jJAtAdRSTA svabhAvI che. temAM zAMti ne AnaMdanA sadbhAva che. IMdriyA, zarIra, lADavA, zaTalI, dALa, bhAta, zAka vagere padmArtho jaDa che temAM spa, gaMdha, vaNa rahelA che, te AtmAthI para che. para padmArthAMnA AtmAmAM abhAva che te para padmACmAM AtmAnA abhAva che, tethI AtmA te para padArthAne bhAgavatA nathI. je vastune jemAM abhAva hAya tene te kevI rIte bhegave ? AtmAne IMdriyA ja nathI; kAraNa ke IMdriyA tA jaDa che. tethI tenAM vaDe AtmA viSayeAne bhegave che te vAta khATI che. ja : (13) AtmA jaDa prANAthI jIvatA pAMca IMdriyA, traNa pala, zvAsecchavAsa ane nathI. kAraNa ke te' dase prANA jaDa che, ne AtmA te che tethI AtmA te jaDa prANathI jIvatA nathI. AXXXX? (6) 28 nathI..ema svajJeyane tuM jANu, Ayu--e dasa prANa che, paNa tenAMthI jIva jIvatAM caitanya prANavALA che. jaDa prANanA AtmAmAM abhAva >>> svAnubhUti thatAM jIvane kevo sAkSAtkAra thAya? svAnubhUti thatAM, anAkuLa-AhlAdamaya, eka, AkhAya vizvanI upara tarato vijJAnaghana paramapadArtha--paramAtmA anubhavamAM Ave che. AvA anubhava vinA AtmA samyakSaNe dekhAto--zraddhAto ja nathI, tethI svAnubhUti vinA samyagdarzananI--dharmanI zarUAta ja thatI nathI. svAr AvI svAnubhUti prApta karavA jIve zuM karavuM? .nI prApti mATe jJAnasvabhAvI AtmAno game tema karIne paNa dRDha nirNaya karavo. jJAnasvabhAvI AtmAno nirNaya dRDha karavAmAM sahAyabhUta tattvajJAnano-- dravyonuM svayaMsiddha satpaNuM ne svataMtratA, dravya-guNa-paryAya, utpAda-vyaya-dhrauvya, nava tattvanuM sAcuM svarUpa, jIva ane zarIranI taddana bhinnabhinna kriyAo, puNya ane dharmanA lakSaNabheda, nizcaya-vyavahAra ityAdi aneka viSayonA Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20X60 XBOXDXDXDXO:3XXDSK:LXX (14) AtmA jaDa iMdriyAnA AkArane grahaNa karatA nathI ema svacane jANe, A zarIranI IdrinA je AkAra dekhAya che tene jIve grahayA nathI. puruSAdI AkAra e badhI ygalanI avasthA che. te AkArano AtmAmAM abhAva che ane AtmAne te AkAramAM A jemAM abhAva hoya te abhAvavALI vastune grahe ema banI zake ja nahI. mATe AtmA iMdriyanAM graho nathI. (15) AtmA lekavyAptivALe nathI ema svayane tuM jANuM, dareka AtmA jema saMsAramAM zarIra dITha bhinna bhinna rahe che tema mukta thayA pachI paNa bhinna bhinna rahe che. te lekamAM vyApa nathI, pitAnAM asaMkhya pradezane choDIne lokamAM vyApavuM te tene svabhAva nathI. AtmA zuddha thayA pachI pitAnAM chellA zarIra pramANathI kicita jUna pitAnAM AkAre-nizcayathI pitAnAM asaMkhya pradezamAM rahe che ne urdhvagamana svabhAvanA kAraNe vyavahArathI lekanAM agrabhAge birAje che. (16) AtmA dravya ke bhAve strI, puruSa ke napusaMka nathI ema tuM jANa. jene liMganuM eTale ke strI, puruSa ane napusaMka vedanuM grahaNa nathI te aliMgagrahaNa che. A rIte AtmA dravyuM tema ja bhAve strI, puruSa ane napuMsaka nathI evA arthanI prAptI thAya che.. (17) AtmA bAhya dharmacihanone graha nathI ema svayane tuM jANu, AtmA zuddha cidAnaMda svarupa che evuM bhAna thayA pachI svabhAvamAM vizeSa sthiratA thavI te aMtara | | munidazA che ne aMtara nigraMthadazA pragaTe che tyAre bAhyamAM vastra Adi. hotAM nathI arthAt zarIranI nagna digaMbara dazA hoya che tathA mArapIcha ane kamaMDaLa hoya che paNa te bAhya nimitta morapIcha Adi tathA zarIranI nagnadazA vagerene AtmAmAM abhAva che. tene AtmA rahaNa karato nathI. kAraNa ke te jaDapadArtho che. che te tenAM kAraNe hoya che. tene levA mukavAnI kriyA AtmA karI zakato nathI.. CeeWBKBXQXSKBX23*:*XXE sAcA bodhano-abhyAsa karavo. tIrthakara bhagavaMtoe kahelAM AvAM aneka prayojanabhUta satyonA abhyAsanI sAthe sAthe sarva tattvajJAnano ziramora-mugaTamaNi je zuddhadravyasAmAnya arthAt parama pariNAmikabhAva eTale ke jJAyakasvabhAvI zuddhAtmadravyasAmAnya-je svAnubhUtino AdhAra che, samyagdarzanano Azraya che, mokSamArganuM AlaMbana che, sarva zuddhabhAvono nAtha che-teno divya mahimA hRdayamAM sarvAdhikapaNe aMkita karavA yogya che. te pariNamatuM dravya che, tethI tene potAnA bhAva svAdhInapaNe karavAmAM kharekhara koNa rokI zake? te svataMtrapaNe potAnuM badhuM karI zake che. 281. HBCDXDXDXDXDXXSBDBXB Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Bl[G]S| RUB [T[ JI[T[G][[][][][]][][][][][][][][][][][][][][G][[][][][][][][][][][][][][][][n[][O] [][][G][] - Gi (18) tAro abheda Atma guNabhedane sparzata nathI ema svayane tuM jANuM, | AtmA vastu che. te anaMta guNanepiMDa che. te ekalA jJAnaguNuvALo nathI. abheda AtmA guNanA 6 | bhedane sparze te nathI. (19) tAre nitya AtmA anitya nirmaLa paryAyane paNa sparzata nathI ema svayane jANa, AtmA jJAtAdaSTA zuddha svabhAvI che tenAM zraddhA-jJAna karIne je nirmaLa paryAya pragaTe che te paryAyane paNa AtmA sparza nathI, AliMgana karato nathI, paraMtu AtmA nitya zuddha dravya che. A tAre zeya svabhAva che. zuddha svabhAvI dravya te nitya che ne nirmaLa paryAya te eka samayanI anitya che. nitya evu zuddha dravya anitya evA samyajJAnanI athavA kevaLa jJAnanI paryAyane nizcayathI aDe te dravya nitya rahetuM nathI arthAta dravya kSaNika thavAno prasaMga Ave che, paNa tema banatuM nathI. (20) zuddha paryAyanI anubhUti te ja AtmA che ema svayane tuM jANu. . lIMga eTale ke pratyabhijJAnanuM kAraNa evuM je grahaNa eTale ke arthAvabodhasAmAnya che jene nathI te aliMgagrahaNa che, A rIte AtmA dravyathI nahi AliMgita e zuddha paryAya che evA arthanI prApti thAya che. AtmA trikALI jJAnaguNu sAmAnyathI nahi spardhAyele zuddha paryAya che. avikArI jJAnanI paryAya zA trikALI guNanAM AdhAre pragaTatI nathI. nizcayathI tene sAmAnyane paNa AdhAra nathI-ema ahIM sAbita karavuM che. GSSSSS][B[T]G[][][][][][][DG][][][la[G[l[Ol:niGi][[La NiIn Dgl[][][]]][[]][][][][][[][][][][][][G[G][][][]:_i| 30. S][][][][][][[][3][][][][][][][][][][][][]][][[][][][][][[]][][] [IS][][] \2 AtmAnuM prayojana sukha che. dareka jIva sukha icche che ne sukhane ja mATe jhAvAM nAkhe che. he jIva! tArA AtmAmAM sukha nAmanI zakti hovAthI AtmA ja svayaM sukharUpa thAya che. AtmAnuM samyagdarzana, samyajJAna ne samyaphacAritra-e traNe sukharUpa che. AtmAno dharma sukharUpa che, duHkharUpa nathI. he jIva! tArI sukhazaktimAMthI ja tane sukha maLaze, bIje kyAMyathI tane sukha nahi maLe; kema ke tuM jyAM cho tyAM ja tAruM sukha che. tArI sukhazakti evI che ke jyAM duHkha kadI pravezI zakatuM nathI; mATe AtmAmAM DUbakI mArIne tArI sukhazaktine uchALa-uchALa!! eTale ke paryaTana pariNAva, jethI tane tArA sukhano pragaTa anubhava thaze. 286. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. avyaktanA bola vizeSa ciMtavana avyaktanA 4, 5 ane 6 bola cotho :- kSaNika vyaktimAtra nathI, eka samayanI paryAya je vyakti che teTalo ya AtmA nathI. je samyagdarzananI paryAya trikALane pratIta kare che te samyagdarzananI paryAya kSaNika che, te emAM nathI. enAthI bhinna bhagavAna che. je paryAya jeno nirNaya kare che, je samyagdarzananI paryAya vyakti che, te teno nirNaya kare che, akhaMDa AnaMda kaMdano paNa te vyakti eTalo mAtra AtmA nathI. rAga to nathI, para to emAM nathI paNa enI kSaNika paryAya-mokSamArganI je nirNaya kare che kSaNika paryAya, e nirNaya kare che paryAya-eTalo e pote nathI. ahIMyA to ema kahe che, prabhu tu rAgarUpe to nathI, pararUpe to nathI, paNa kSaNika vyaktimAtra paNa tuM nathI. mokSamArganI paryAya che, e kSaNika che, kevaLajJAna pote kSaNika che, pachI AnI vAta zuM karavI? e kSaNika vyakti pragaTa dazArUpa astipaNe che teTaluM tAruM svarUpa nathI, teTalo tuM asti nathI. eka paryAyanI astipaNe pragaTa che, asti che, paNa teTaluM tAruM svarUpa nathI (astipaNuM nathI). paNa A huM asti tarIke eTalo nathI, mAruM astitva to taddana bhinna che. e sattAno sAhebo potAnI sattA, kSaNika sattAthI bhinna rAkhe che. evI aMtara kSaNika sattA vyaktimAtra nathI evo nirNaya koNa kare che? e nirNaya to kSaNika vyakti ja kare che. anitya paryAya, nityano nirNaya kare che. nityano nitya koNa kare? kSaNika vyakti e anitya che, e trikALa huM chuM, ATalo nathI ema nirNaya kSaNika vyakti kare che. "evo mAraga vItarAgano bhAkhyo zrI vItarAga." bhale, kSaNika vyakti anaMta che vartamAna, anaMta che ne? paNa eka samayanuM astitva che, eTalA astittva pUrato huM nathI, mAruM astitva pUrNAnaMdanuM pUrNa pUruM astitva che, e paryAyamAM AvatuM nathI mATe tene avyakta karyuM. vastu tarIke vyakti pragaTa ja che. evo huM paryAyanI vyaktitAnI apekSAe avyakta huM chuM. pAMcamo bola :- "pragaTa paryAya ane avyakta dravya benuM eka sAthe jJAna hovA chatAM te vyaktapaNAne sparzato nathI. vartamAna je paryAya pragaTa che ane trikALI jJAcakasvarUpa dravya apragaTa nAma, paryAyanI apekSAe apragaTa che, paryAyamAM nathI AvyuM, vastunI apekSAe pragaTa che, evuM vyakti je paryAya ane avyakta je dravya tenuM eka sAthe jJAna hovA chatAM te dravya je che e paryAyane sparzatuM nathI. AtmA zarIra, vANI, karmane aDato nathI, bIjA badhA padArtha che tene aDatoya nathI, aDato ja nathI bhinna che, paNa ahIM to have ema kahe che ke enI je paryAya che, nirmaLa vyakti je paryAya che, sukhanA paMthanI je pragaTa thaI, samyagdarzana-jJAna-cAritra Adi e vyakti paryAya che ane vastu avyakta te paryAyane aDatuM nathI. vyaktapaNuM pragaTa avasthAo anaMtI ane avyaktapaNuM trikALI dhruva je che. paryAyamAM AvatuM nathI e apekSAe avyaktapaNuM vyaktimAM AvatuM nathI mATe avyaktapaNuM che. "eka kSaNikamAtra vyaktapaNuM ane avyaktapaNuM bheLAM mizrita rUpe tene pratibhAsavAmAM AvatAM chatAM" jJAnamAM to vyaktapaNuM ane avyaktapaNe beya jJAna thAya che, "jJAna" pragaTa dazA ane dazAmAM AvyuM nathI evuM avyakta pragaTa vastu, beyanuM eka samayamAM vyakta paryAyamAM jJAna hovA chatAM te, chatAM paNa eTale kema kahyuM? e avyakta Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) " ane vyaktanuM jJAna to becanuM eka sAthe che "AvuM hovA chatAM paNa vyaktane sparzatuM nathI dravya (V. IMP)'vartamAna jJAnanI paryAyamAM potAnI paryAyano pratibhAsa, ane bIjI paryAyano pratibhAsa, ane te paryAyamAM trikALI dravyano pratibhAsa.' vastu che e to vastumAM rahI, paNa jema biMba che sAme tema arisAmAM pratibiMba e pratibiMbapaNe che e arIso che, ahIM biMba5Ne e nathI. ema ahIM vyaktapaNe paryAya che ane avyaktapaNe vastu che, eTale ke A paryAyamAM AvyuM nathI mATe, e benuM eka kSaNe mizrita jJAna hovA chatAM e vyaktane dravya sparzatuM nathI. dravya svabhAva paryAyane sparzato nathI. e jANanAranI paryAyane jANanAra sparzato nathI. chaThTho bola :- have potAthI je bAhya atyaMtara spaSTa anubhavAya rahyo hovA chatAM, bhagavAna AtmA pote potAthI ja, paranI apekSA vinA, rAga ne nimittanI apekSA vinA pote potAthI ja bAhya nAma vyakta paryAya ane atyaMtara aMtaHtattva, ene spaSTa anubhavAI rahyo hovA chatAM be no sAdhakane paryAyano ne dravyano pratyakSa anubhava hovA chatAM paNa vyaktapaNA pratye udAsIna, paryAyamAM tenI STi TakatI nathI. sAdhakanI dRSTi paryAyamAM TakatI nathI, DhaSTi dravya trikALa upara che. A paryAya je pragaTa che, samyagdarzana jJAna AdinI sAdhakanI vAta che, e paryAya vyakta che e bAhya che ane aMtaHtattva je jJAyaka trikALI che te atyaMtara che, e beyano spaSTa anubhava becano pratyakSa anubhava sAdhakane che, dharmIne, samyagdaSTine, dharmI jene kahIe, samyagdaSTi kahIe, jJAnI kahIe tene vartamAna paryAya ane trikALI jJAyaka svarUpa beuno eka sAthe anubhava hovA chatAM, pAMcamAM bolamAM ema kahyuM hatuM ke beyanuM eka sAthe jJAna hovAM chatAM te AtmAne sparzatI nathI. have ahIM ema kahe che vyakta je paryAya bAhya ane atyaMtara tattva je jJAyaka pUrNAnaMda dhruva, beno eka samayamAM sAdhakane anubhava hovA chatAM, sAdhakanI daiSTi tyAM TakatI nathI, paryAya upara TakatI nathI. bAhya eTale vartamAna pragaTa paryAya dharmI jIvane, pragaTa paryAyano anubhava ane apragaTa atyaMtara tattvano paNa anubhava, anubhava zabde anubhava to paryAyamAM che, paNa jJAyaka tarapha valaNavALI dazA, te jJAyakano anubhava ane paryAyano anubhava ema Avo hovA chatAM paNa vyaktapaNA pratye udAsInapaNe, paryAya pratye tenI daiSTi TakatI nathI. samaktinI kruSTi TakatI to trikALa Upara ja jAya che Ama, sAdhakanI daiSTi, vartamAna pragaTa thayelI nirmaLa paryAyano anubhava hovA chatAM, ane trikALIno anubhava hovA chatAM sAdhakanI dRSTi vyaktapaNe TakatI nathI, DhaSTi to tyAM jAya che, dravya svabhAva, dravya svabhAva, dravya svabhAva... DhaSTi e paryAya para thaMbhatI nathI, DhaSTi to A bAju DhaLI gaI che. hajI to samyagdarzana kema thavuM e pachI, samyagdarzana che e trikALI jJAyaka svarUpa che prabhu dhruva tenA Azraye tene avalaMbane samyagdarzana thAya nizcaya. bIjI vAta che ke eka paryAya bahirtattva che ane paramAtmA aMtara atyaMtara tattva che, 'be' nI zradhdhA e paNa vyavahAra samakIta che e rAga che ema kahe che. e vikalpa ne rAga che, vyavahAra samakIta eTale rAga che. ahIM je bahira ane atyaMtara kahyuM ne e bAhya je paryAya che ane atyaMtara je tattva che ene anubhavavA chatAM paryAyamAM STi nathI, e daeNSTi tyAM jora to dravya Upara che. trIjI rIte jJeya che ane jJAyaka che, parajJeya che ane svajJAyaka che, 'be' nI pratIti te nizcaya samyagdarzana che, e jJAnapradhAna kathanazailI che. pravacana sAra gAthA 242 mAM ema Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 kahe che ke je zeyatattva che jeTalI ane jJAyaka pote e be' nI zradhdhA jJeya ane jJAyakanI ene nizcaya samyagdarzana kahevuM e jJAnapradhAna kathana che. navatattvanI zradhdhA che e samyak Ave che mokSamArga prakAzaka e jJAnapradhAna kathana che. jJAyaka trikALa ane paryAya benI zradhdhA e jJAnapradhAna samyagdarzananuM kathana che. ahIMcA to paryAya ne dravya 'be' nI zradhdhA jJAna anubhava hovA chatAM DhaSTi paryAya upara rahetI nathI, TakatI nathI. ahIMyA ekalo jJAyakabhAva je che avyakta ane je paryAya che vyaktae 'be' no anubhava hovA chatAM ddaSTi to dravya upara DhaLI gayelI che. A darzanapradhAna kathana che. darzanamAM to nirvikalpatA che eTale darzanamAM to trikALI jJAyakane ja dRSTimAM lIdho che. samyagdarzana thayuM che trikALI jJAyaka che, tene anubhavamAM lIdho che, paryAyaDhaSTi choDI, rAga kruSTi choDI, nimitta dhruSTi choDI ane trikALI jJAyaka svabhAva ene potA tarIke mAnavAno, sattAno svIkAra, nirvikalpa samyagdarzana che chatAMya kahe che ke paryAyamAM nirmaLatA thaI che eno ya anubhava che ane jJAyaka taraphanuM lakSa che mATe teno paNa anubhava che, anubhavanI paryAya che paNa enA taraphanA joravALI paryAya che eno anubhava che.! chatAM dharmanI dRSTi paryAyathI udAsa che. trikALI caitanya jyota bhagavAna paramAnaMda svarUpa ema jinezvarano pokAra che, evI daSTi karatAM ene paryAyamAM AnaMdano svAda Ave, e svAda Ave ene anubhavavuM kahyuM ane trikALI vastune paNa lakSamAM lIdhI mATe ene anubhave ema kahevAmAM Ave. e 'beya' no anubhava hovA chatAM sAdhakanI daiSTi vartamAna paryAyanA anubhava para TakatI nathI. traNa lokano nAtha jJAcakabhAva huM chuM tyAM ddaSTinuM jora che. sAdhaka jIva tyAre kahevAya ke trikALI caitanyamUrti bhagavAna Upara kruSTi paDI che ne jene AtmAno svAda Avyo che e svAdane anubhave che ane trikALIne paNa anubhave kema ke lakSa tyAM che e eTale dhArA dhruvanI dhArA, pariNatimAM Ave che, dhruva to dhruvamAM rahe che, paNa dhruvanuM jora thayuM DhaSTimAM ethI jANe dhruvano anubhava che ema kahevAmAM Ave che. vyaktapaNe udAsInapaNe eTale ke paryAyathI udAsa che. paryAyamAM tyAM STi thaMbhatI nathI. udAsIna eTale paryAyathI udAsIna Asana che, ne dravya para tenI dRSTi che. dravyasvabhAva Upara jenI daiSTinuM jora che. mumukSuH- 'aliMgagrahaNa'nA 20 mAM bolamAM ane AmA zuM phera che ? samAdhAna :- tyAM vIsamAM bolamAM AtmAnuM vedana te AtmA che, eTaluM paNa tyAM dravya che. ahIM e dravya anubhUtimAM che paNa paryAya che te zuddhanaya che. dravyano anubhava te zuddhanaya che ane zuddhanayane ahIMyA AtmA kahIe. tyAM je vedanane AtmA kIdhuM che, ahIM anubhUtine AtmA kIdho che. mumukSuH- anubhUti ane vedanamAM zuM phera che ? samAdhAnaH- eka ja vAta che. 20 bolamAM AtmA trikALI dravya che tene enuM vedana aDatuM nathI. vedana to paryAyanuM che. anubhUti e paryAyanuM vedana che. AnaMdanuM vedana e paryAyanuM che. e paryAyanuM vedana dravyane aDatuM nathI. kema ke dravya te dhruva che. paNa dhruvanA lakSe anubhUti thaI, paNa anubhUti te dravyane aDatI nathI. upAdAna ane nimittanI svataMtratA 1. jema sphaTika ghoLuM che, chatAM kALA ane lAla phUlanA saMbaMdhe kALI ane lAla jhAMca emAM dekhAya che, e jhAMya enI che, enAmAM che. pelA phUlane laIne nahIM. kALA Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane lAla phUla to nimitta che. paNa sphaTikamAM potAnI lAyakAtanI tyAM kALI, lAla jhAMya che. samajANuM kAMI? AhAhA...A lAkaDA pAse ahIM lAla phUla mUkazo to emAM jhAMya nahi dekhAya. kAraNa ke enI te rUpe pariNamavAnI yogyatA nathI. ane kALA ane lAla phulanA saMge sphaTikanI paryAyamAM lAla ane kALuM thavuM e tat samayanI potAnI yogyatAthI potAmAM thAya che. dravya svabhAvathI joIe to sphaTika sadAya nirmaLa ja che te potAnA nirmaLa svabhAvane choDato nathI. paNa paryAyamAMe pramANenI jo pariNamavAnI svataMtra yogyatA hoya (potAnA pakArathI) to lAla-kALA phala para nimittano Aropa Ave che. A to dRSTAMta thayo. have sidhdhAMta joIe. jyAre jIvamAM rAga-dveSa (vikAra rUpe) pariNamavAnI svataMtra yogyatA hoya to te vakhate karmanA udayanA upara nimittano Aropa Ave che. karmanuM emAM kAMI yogadAna nathI-chatAM tenI te vakhate svataMtra hAjarI hovAthI tenA upara nimittano Aropa Ave che. jo nimittathI upAdAnamAM kAMI thAya to nimitta ane upAdAna baMnenI svataMtratA rahetI nathI. eka dravyano bIjA dravyanA pariNamanamAM koI hastakSepa nathI e sidhdhAMtano virodha thAya. baMne dravyanA dravya-guNa-paryAyanI svataMtratA rahetI nathI. saMpUrNa vizva vyavasthA khoravAI jAya jo AvI rIte hastakSepa thAya to. aMdhAdhuMdhI thaI jAya. upAdAna ane nimittanI baMnenI AvI svataMtratAne jo mAnavAmAM na Ave to mithyAtva che. ane nimittanI hAjarIno jo svIkAra karavAmAM na Ave to paNa mithyAtva che. paryAyamAM dareka kArya potAnI svataMtra yogyatAthI ja thAya che, tyAre nimittanI hAjarI hoya che paNa nimitta kAMI karatuM nathI. evI ja rIte jyAre jIvanI paryAyamAM svataMtra rAga-dveSa thavAnI jo yogyatA hoya tyAre ene anukuLa nimitta tyAM hoya ja che, paNa nimitta kAMI karatuM nathI. jo nimittanI hAjarIno svIkAra na karavAmAM Ave to A kArya svabhAvathI thayuM ema thaze. have dhruva svabhAvamAM evo koI guNa nathI ke je vikAra karAve. mATe A vAta dhIrajathI samajavA jevI che. eka jIva nigodathI nIkaLIne mokSamArgamAM Avyo te potAnA cAritrAguNanI upAdAna zaktithI ja Avyo che tathA e ja rIte potAnA bhAvakalaMkanI pracuratAnA kAraNe nigodamAM rahyo che. baMne dazAmAM potAnuM ja svataMtra upAdAna che, temAM nimitta-karma vagere-akiMcitkara che. gurudevazrInA vacanAmRta bola naM 154) ghaNA ema mAne che ke AtmA to buddhipUrvaka puruSArtha kare paNa karma nAza thAya ke na paNa thAya, paraMtu ema nathI. AtmA puruSArtha kare ane karmano nAza na thAya ema bane ja nahi, ane AtmAe puruSArtha karyo che mATe puruSArthathI karmano nAza thayo che-ema paNa nathI. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) 8. AtmAno samyagdarzanano kALa che te vakhate darzanamohanIyanA nAza vagereno kALa che. jJAnanA ughADano kALa che te vakhate jJAnAvaraNIyanA kSayopazamano kALa che. ane rAgAdinA abhAvano kALa che te vakhate cAritramohanIyanA nAzano kALa che, paNa karmanA kAraNe te samyagdarzana vagere nathI ane AtmAnA puruSArthanA kAraNe karmano nAza nathI ema samajavuM. A mATe pAMca samavAyano sidhdhAMta barAbara samajavA jevo che. koIpaNa kArya thAya tyAre A pramANe pAMca samavAya hoya ja che. 1. svabhAva - emAM be prakAra - trikALI upAdAna ane kSaNika upAdAna paryAyamAM kArya te samayanI paryAyanI kSaNika yogyatAthI thAya che. 2. nimittaH- te vakhate tyAM anukULa nimittanI hAjarI hoya che. 1-sarbhAvarUpe ke ra-abhAvarUpe 3. puruSArtha:- te vakhate jIvano evo ja puruSArtha sahaja hoya che. 4. niyati athavA bhavitavyatAH- je kArya niyata thavAnuM hatuM te ja thayuM che. 5. kALalabdhiH - je samaye kArya thavAnuM te ja samaye thayuM che. tene ja kALalabdhi kahevAmAM Ave che. te eno svakALa che. ghaNA jIvone sat samajavAnI aMtarathI tAlAvelI thAya, tyAre saMsAramAMthI unnatikramamAM AgaLa vadhelA koI jJAnI tIrthaMkarapaNe janme temanA nimitte je lAyaka jIvo hoya te satyane samajI le-evo meLa sahaja thaI ja jAya che. tIrthaMkara koI anya mATe avatAra letA nathI. (gurudevazrInA vacanAmRta bola naM 119) 1. dravya svabhAvanI zudhdhatA ane paryAyamAM azuddhatA baMne hovA chatAM jo zuddha svabhAva upara dRSTi nahi kare to azuddhatAne jANaze koNa? upAdAna ane nimitta baMne hovA chatAM, upAdAna tarapha vaLyA vagara nimittanuM yathArtha jJAna karaze koNa? zuddhasvabhAva ane rAga athavA nizcaya ane vyavahAra baMne hovA chatAM nizcaya dravyasvabhAva tarapha daSTi karyA vagara vyavahAra kaheze koNa? nirmaLa jJAna svabhAva taraphanA valaNa vagara sva-parane jANavAno viveka UghaDaze nahi. 5. abheda svabhAva tarapha DhaLavuM te je enekAntanuM prayojana che. paranA nimitte ne potAnI yogyatAnA kAraNe jIva paryAyamAM bhUla kare to je rAgadveSarUpa dhumADo UThe che te azuddha UpAdAnathI thayelI jIvanI-jIvanA vItarAga svabhAva nAmanA cAritraguNanI-arUpI vikArarUpa UMdhI avasthA che. A kSaNika vikArI avasthAno caitanya svabhAvamAM praveza nathI. jo karma vagere para nimitta vinA ja vikAra thAya to te svabhAva thaI jAya, ane svabhAva to kadI TaLe nahi. paraMtu A bhUla to kSaNika avasthA pUratI che ane te trikALI paripUrNa svabhAvanA bhAna vaDe TaLe che. je TaLe te svabhAvanA gharanuM kema kahevAya? je trikALa sAthe rahe te 11. Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) je potAnuM gaNAya. (gurUdevazrInA vacanAmRta bola ne 65) (rAga-dveSanuM svarUpa batAvavuM che-jIvanI paryAyamAM thAya che tyAre pAMca samavAya . kevI rIte hoya e samajavA mATe A bola che.) 1. svabhAva | 2. nimitta 3. puruSArtha | 4. niyati | 5. kALalabdhi | dho te samaye trikALI (vItarAga puruSArtha kSaNika potAnI samayanI azuddha upAdAnanI yogyatA (paranA nimite) (karmano udaya svataMtra) nimittanI svabhAva) paryAya thavAnI hatI te tenI hAjarI potAnA jJAna AnaMda svabhAvane bhUlIparyAya sAthe joDAI jAya che paryAyaSTi kALalabdhi hoya che (honahAra) cAritra guNanI viparIta arUpI kSaNika avasthA che. mATe TaLI zake che. e svabhAva bhAva nathI. paripUrNa svabhAvanA kALalabdhi bhAna vaDe paNa nimitta kAMI karatuM nathI TaLI zake che. have rAga-dveSa rUpa je dhumADo UThe che-e bIjI vastu che. ane agni-je mithyAtva-ajJAna bhAva che te judI vastu che. jJAnanI paryAya jyAre rAganI paryAya sAthe ekatattvabuddhi kare che te paryAyabuddhi-mithyAtva che e anaMtAsaMsAranuM-du:khanuM kAraNa che. 12. 1. potAnI bhUmikAne yogya thatAM vikArI bhAvone je choDavA mAMge che te potAnI vartamAna bhUmikA samajI zakyo nathI, mATe tenuM mithyA che. ane jene vartatA vikArI bhAvono niSedha Avato nathI paraMtu mIThAsa vedAya che. to e paNa vastu svarUpa samajyo nathI tethI tenuM jJAna-zraddhAna mithyA che. 3. jJAnIne to rAgane rAkhavAnI bhAvanA hotI nathI ane rAgane TALavAnI AkuLatA hotI nathI, svabhAvanA Azraye enI utpatti ja thatI nathI eTale saheje TaLI jAya che ema kahevAmAM Ave che. (DhaSTinAM nidhAna - bola naM 455). 13. jeTalA vikalpo UThe I badhAmAM kAMI mAla nathI. I badhA du:khanA paMtha che, badhA vikalpo (zubha ke azubha) herAna karanArA che ema ene nirNaya thAya to rAgathI bheda dAna karI jJAnasvabhAva tarapha vaLavAno puruSArtha kare. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u000 14. jaina eTale aMtaramAM samAya te jena che. bahAranA jeTalA UbharA Ave e badhA prakRtinA cALA che. vikalpa UThe I paNa badhA prakRtinA cALA che ane bahAranuM je badhuM thAya che e to badhuM pugala-parAvartana thayA ja kare che. 15. pahelAM to potAne vikalpavALo mAnavo ane pachI vikalpane TALavAno prayatna karavo I ja moTAmAM moTI viparItatA che, mithyAtva che pahelAM vikalpa vinAno chuM evI daSTi kare pachI vikalpa chUTe. svabhAvamAM vikalpanI gaMdha paNa nathI-evA nirvikalpa jJAnasvabhAvano Azraya kare to vikalpanI utpatti ja thatI nathI. (ThaSTinA nidhAna 257) pariNAmane haThAvI zakAya nahIM, pariNAmamAMthI ekattva haThAvI zakAya che. nitya svabhAvamAM ekattva kare to pariNAmamAMthI ekattva chUTe. nizcaya nityasvabhAvamAM draSTi jamAvIne pariNAmamAtrathI ekattva UThAvI levuM. (dravyadraSTi prakAza - 256) huM to vikalpathI zUnya chuM. nirvikalpa svarUpathI bharapUra chuM (313) rAga" paNa te samaya pUrato sat che. tene ukhADavA jaIza to tuM khuda ukhaDI jaIza. tene temAM rahevA de. tuM tArAmAM rahe. te svayaM ja cAlyo jaze. (dravyadRSTi prakAza-333) sAra- dravya sat, guNa sat ane paryAya paNa eka samayanI sat ahetuka che. jeNe kSaNika upAdAna nathI mAnyuM teNe dhruva ke je paryAyamAM nathI AvyuM tene nathI mAnyuM. jene kSaNika upAdAnanI svataMtratA na bese tene dhruva UpAdAnanI svataMtratA nathI mAnI. have jJAnamAM AnI khatavaNI karIe. jIvano jJAna-svabhAva trikALa che. AtmAnuM svarUpa dravya-guNa-paryAyAtmaka hovAthI dareka samaye jJAnanI paryAyano utpAda thAya che. AtmAno sva-para prakAza svabhAva che. have je jIvamAM jeTalI jANavAnI 1) svataMtra yogyatA hoya 2) kramabaddha nizcita thayelI (sarvajJanA jJAnamAM jema Avela che tema) 3) tenI tat samayanI UpAdAnanI yogyatA pramANe eTaluM ja jANe che. te samaye jJAnanI paryAyano evo AkAra thAya che tene jJAnAkAra kahevAmAM Ave che-e jJAnanI paryAya kharekhara potAne ja jANe che. have jJAnanI vyavasthA pramANe te samaye bahAramAM evA ja prakAranI zeyanI paryAya hoya che tene joyAkAra kahevAmAM Ave che-have baMneno AkAra eka sarakho che. have je jJAnanI paryAyano AkAra svataMtra thayo che te potAnI svataMtra yogyatAne lIdhe thayo che. bahAra zeya che mATe tenAthI jJAna thayuM che ema nathI ane enuM jJAna thayuM che ema paNa nathI. to zuM che? AboLa gopALa sarvene pratisamaya potAnI jJAnanI paryAyamAM potAnuM svarUpa ja pratibhAsa thAya che paNa ajJAna avasthAmAM enuM lakSa para dravya para che tethI ema mAne che ke enuM jJAna thayuM ane enAthI jJAna thayuM paNa e mAnyatA khoTI che. Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u0) 9. pratisamaye pote ja potAne jANI rahyo che e vAta besI jAya to enI balIhArI che. 10. pratyeka samaye mana-vacana-kAyAnI ane rAganI kriyA thaI rahI che, tenuM jJAna thAya che, kharekhara tenuM jJAna nathI paNa te saMbaMdhInuM jJAna thAya che, te paNa kharekhara to potAnI jJAnanI paryAyanI yogyatAmAM jJAnanI paryAya ja jaNAya che. ajJAnI ema mAnato nathI. 11. jJAnI thavA zuM karavuM? e jaDanI kriyAthI ne rAgathI bhedajJAnano abhyAsa karavo ane mAnavuM ke "je jaNAya che te huM ja chuM" 12. AvA prakAranA abhyAsathI vartamAna jJAnanI paryAya nirmaLa thatI jAya che. e pUrNAzuddha paryAyamAM bhagavAna AtmA zuddha jaNAya che. A ja AtmAnubhUti che. sukhI thavAno A ja eka upAya che. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 kijIyujI jIlu CHih sjef) . Fe- jJAnamaya jIvana jIvavuM che (rAgamaya nahi) FE Fka AnaMdamaya jIvana jIvavuM che. (AkuLatA rahita) + * * - * * * - - - 3 svAdhIna - nirAvalaMbana jIvana jIvavuM che. (parAvina ahI), IBP saMyamIta satulIta jIvana jIvavuM che. (svachaMdI nahi) to na karo = svabhAvano jayAM Azraya hoya evuM svaAzrita jIvana jIvavuM che. parAzrIta nahi .(puNyanA Azrayano nahi). . 'prema + a = - ra - - - AtmAnI jyAM mukhyatA hoya evuM AdhyAtmika jIvana jIvavuM che. bIju badhu gauNa ja II vivekamaya jIvana jIvavuM che- pUraya ane dharmano viveka kyAM nizcaya-vyavahAranI saMdhi hoya evuM jIvana jIvavuM che. - se, is = Fka nirbhaya - nizaMka - nikAMkSIta nimUDha jIvana jIvavuM che. (bhaca AMkA IchAo rahita) bAra ! = dugati thAya evA pApamaya pariNamavALuM jIvana have nathI jIvavuM manuSyabhava saphaLa karavo che. anAdi-anaMta jaina sanAtana vItarAga mAno svIkAra karavAthI A zakya bane ema che. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ l nijarasathI ja pragaTa thato te samayasAra kevo che. 1) : ' Adi-madhya aMtarahita che. arthAta anAdi anaMta trikALa zAzvata nitya vastu che. 2) anAkuLa che. zrutajJAnamAM je vikalpa uThe che te AkuLatArUpa che. ane bhagavAna AtmA nirAkuLa AnaMda svarUpa che. atindraya AMnadanA sAgara prabhu AtmA che. kevaLa eka che. A dravya ane paryAya evo bheda paNa jemAM nathI evo kevaLa eka che. anaMta guNano piMDa prabhu guNaguNInA bhedathI rahita abheda ekarUpa dhruva vastu che. AkhAya vizva upara jANe ke tarato hoya evo che. eTale rAgathI mAMDIne AkhAya lokAlokathI bhinna vastu che. akhaMDa pratibhAsamaya che. sva saMvedanA jJAnamAM jevo pUrNa svarUpa che tevo pratibhA samAna thAya che. jinasvarUpa paripUrNa AtmA che. evo jJAnamAM pratibhAsa thAya che. jenAM guNa paryAyanA khaMDa nathI, bheda nathI, bhaMga nathI evo abheda AtmA paripUrNarUpe jJAnamAM che te akhaMDa pratibhAe che. jJAnamAM akhaMDano pratibhAsa thavo te samyagdarzana ane samyajJAna che. anaMta vijJAnaghana che. temAM sUkSma rAgano paNa kadI praveza nathI evA anaMta vijJAnaghana svarUpa samayasAra che. Avo paramAtmAsvarUpa samayasAra che. dvavyakarma, bhAvakarma ane nokarmathI bhinna cisvarUpa sadA sidhdha svarUpa evo paramAtmArUpa samayasAra che. AvA samayasArane jyAre AtmA vikalparahita thaIne anubhave che te vakhate ja AtmA samyaphapaNe zradhdhAmAM Ave che. ane jJAnamAM jaNAya che. tethI samayasAra ja samyagdarzana ane samyajJAna che. samyagdarzana ane samyajJAna kAMI anubhavathI judAM nathI. - Ama zudhdhanayano pakSa nahI thavAthI jIva anaMta kALathI duHkhI thaI rahyo che. zudhdha nayano upadeza paNa denAra koI nathI. vrata karo dayA pALo ema vyavahArano upadezato ThAmaThAma denArA che, paNa trikALI dhruva caitanya eka mAtranA AlaMbanathI dharma thAya che. ema upadeza karanAra kyAMka che, kadAcita Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI yathArtha upadezadAtA maLyA paNa kharA; to temanI vAta aMtaramA grahaNa karI nahIM ane tethI bhavabhamaNa maryuM nahiM. AvA bhavabhramaNanA duHkhathI mukta thavA upakArI zrI gurUe zudhdhanayanuM phaLa mokSa jANIne eno upadeza pradhAnatAthI Avyo che ke - zudhdhanaya bhUtArtha che. satyArtha che eno Azraya karavAthI samyagdaSTi thaI zakAya che. juo videha kSetramAM sAkSAta arihaMta paramAtmA birAje che. tyAM OMdhvaninA dhodha varase che. e divyavANI sAMbhaLavA svarganA indro Ave che. pahelA devalokane saudharma devaloka kahevAya che. temAM batrIsa lAkha vimAna che. ekeka vimAnamAM asaMkhya devo che. te batrIsa lAkha vimAno no svAmI saudharma indra che. te samyagdaSTi che. tenI ijANI zacI che. te paNa samakitI che. banne eka bhava karI mokSa javAnA che. teo je divyadhvani sAMbhaLavAmAM Ave che teno sAra-sAra laI bhagavAna kuMdakuMdAcArye hRdayamAM parama karUNA dharI ahIM upadeza karyo che ke zudhdhanaya bhUtArtha che, tenA Azraryo jIva samyagdaSTi thAya che. bhagavAna kuMdakuMdAcArya zudhdhanayanuM phaLa je mokSamArga jANatA anubhavatA hatA tethI bhavya jIvonAM upakAra hetuthI zudhdhanayano upadeza pradhAnatAthI karyo che. ahAhA...! AcAryadeva kahe che ke ekavAra tuM daSTi pheravI nAkha. eka samayanI paryAya upara ane bheda upara anAdinI daSTi che. tene tyAMthI khaseDI laI akhaMDa ekarUpa trikALI dhruva caitanya sAmAnya para daSTi sthira kara. tethI tane samyagdarzana Adi dharma pragaTa thaze. tane bhavabhramaNanA duHkhathI mukti thaI anaMta mokSasvarUpa evo mokSa thaze. aho! Avo virala upadeza ApI AcArya deve jagatano mahAna upakAra karyo che. AtmA trikALI sat jJAyaka jJAyaka jJAyaka, dhruva dhruva dhruva akhaMDa ekarUpa vastu che te bhUtArtha che, tenA Azraye samyagdarzana thAya che ane tenAja Azraye janmamaraNa maTe che, mokSanAM bhaNakArA vAge che. zudhdhanayane eTale trikALI dhruvane jANyA vinA jyAM sudhI jIva vyavahAramAM magna che eTale ke zubharAganAM karmakAMDamAM magna che, bhedamAM magna che ke paryAyamAM magna che tyAM sudhI AtmAnA zradhdhArUpa nizcaya samyagdarzana pragaTa thatuM nathI. trikALI zudhdha Atmatatvane oLakhI temAM magna thavuM e ja mukhya kartavya ja Mega Sahasa] ka A eka ja vA jevuM che. * AkuLattAmaya zubhAzubhabhAvathI bhinna tAro nirAkuLa jJAyakasvabhAva che. tene anubhavavAne prabaLa puruSArtha kara. eka dravya bIjA dravyane raspaze nahIM; dareka padArthanI dareka samayanI paryAya kramabaddha thAya e vAta samajavAmAM mahA puruSArtha che. prabhu ! kramabaddha thatI paryAyane paranI to apekSA nathI paNa potAnA dravya-guNanI paNa apekSA nathI --evA tattvane samajamAM le to tArA bhavabhramaNane aMta Avaze. A eka ja karavA jevuM che. -svAnubhava preraNAmUrti pUjya gurudeva EasGEEEEEEEE. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtima sAra rUpa saMdeza : 1. bhava bhramaNanA mULane chedanAruM e mokSa ApanAruM nizcaya samyagdarzana - svAnubhUti ja che. 2. tArA hita mATe aMtarmukha svabhAvane jo! tArA pUrNa svarUpane draSTimAM le bhAI! pUrNa caitanyano svIkAra karanAra jIvasamyagdaSTi che. nava tatvanA bhedanI zraddhA choDIne, akhaMDa caitanyasvabhAvanA Azraye rAgarahita svabhAvanI zraddhA karavI te paramArtha samyakatva che. 4. nava tattvonI daSTi te paryAyaThaSTi che, nava tatvomAM anekatA che, te anekatAnA Azraye eka svabhAvanI pratIta thatI nathI. tethI paryAyaSTi choDI-dravyadraSTi kara to svAnubhUtiatIndriya sukhanA svAda sAthe pragaTa thaze. *: bhUtArthanA Azraye ja samyagdarzana pragaTa thAya che. - tIvra puruSArtha ane vairAgya sahita Atmaci nija svabhAvano aciMtya mahimA-e ja samyakatvanuM kAraNa che. chelle bhedajJAnanI kaLA vIkasAvavA jevI che. AtmA ane baMdhanA-jJAna ane rAganA AtmA ane dehanA niyata svalakSaNonI sUma aMtaraMga saMdhimAM prajJA chINIne sAdhana karIne paTakavAthI temane chedI zakAya che. e rIte baMdhathI-rAgathI potAno judo paramAtmA tatva anubhavI zakAya che. enA UMDA saMhAra pADe to AgAmI bhavamAM paNa svAnubhUti thaI jAya 8. sAco mArga le to phaLa Ave! jAgo...jAgo..cetanya prabhu jhaTa jAgo! vAraMvAra AvA hitanI zikhAmaNa denArA durlabha che. avasara pAmyA cho to teno lAbha laI lo. nimitta tarIke jJAnI guruno upadeza maLyo che to Aje ja svAnubhUtithI AtmAne prakAzIta karo. he bhavya! tane nakAmo kolAhala karavAthI zuM lAbha che? enAthI tuM virAma pAma! prabhu! virAma pAma! eka caitanyamAtra vastune pote nizcaya thaI aMtaramAM dekha. Avo ane kahIe chIe e rIte cha mahinA AtmAne dekhavAno abhyAsa kara. ema karavAthI potAnA hadaya sarovaramAM dehAdithI-rAgAdithI bhinna tArA zuddha AtmAnI upalabdhi-anubhava tane thaze ja. mATe he bhavya AtmArthI! tuM bhaya choDa. niHzaMka, nirbhaya, nirbhara thA. atyAra sudhI je kAMI karyuM te niSphaLa gayuM teno Agraha choDI de. caitanyanA lakSa vagara je paNa kAMI karyuM te satyathI vIparIta hoya. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u0) jJAnInA mArgadarzana anusAra prasannatAthI sAcA bhAvathI niHzaMkapaNe ane dunIyAthI nirbhayapaNe te AtmAnI anubhUtinA prayatnamAM tArI vartamAna jJAnanI paryAyane joDa. trikALI dhruvamAM ahaMpaNuM sthApavuM e ja svAnubhUtinI MASTER KEY che. jarUra mahAna AnaMda sahita tane AtmAnubhUti thaze ne samyagdarzana vaDe tArA kalyANanA koDa pUrA thaze! A je kAMI ahIM namrabhAvathI eka bheTazuM ApavAmAM AvyuM che tenuM eka ja prayojana che. jJAyaka svabhAvane jANIne anubhavavA prabaLa prayatna kara. e ja karavA jevuM che eno vizvAsa sAthe svIkAra karaje. bhAI tArA anaMtA anaMtA guNonI gaNatarIno pAra nathI-behada zakti sAmarthyathI tuM pUrNa cho. evo je jJAyaka svabhAva, prabhu! tene anubhavavAno prayatna kara. e ja eka kAma A bhavamAM karavA jevuM che. jJAyaka..jJAyaka..jJAyaka tenA taraphanuM valaNa karavuM. basa, AzA rAkhuM chuM tamane A mArgadarzana saphaLatAnI siddhae pahoMcADaze! parama pUjya zrI gurudeva kAnajIsvAmInA ananya bhakta evA ramaNIkabhAI sAvalAnA vaMdana! 14 jAnyuArI - 2009 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- Page #340 -------------------------------------------------------------------------- _