Book Title: Sadguru Satpurush Sant Gyani Purushonu Mahatmya
Author(s): Rasikbhai T Shah
Publisher: Raj Saubhag Satsang Mandal Sayla
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005556/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rAja-sobhAga smAraka graMthamALA puSpa 12muM zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya saMkalana-vivecana 'brani. zrI rasikabhAI zAha zrI rAja-sobhAga satsaMga maMDaLa ' sobhAgaparA, sAyalA-363 430 phona : (02755) 280 pa33 For Personal & Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1139 11 i zrI rAja-sobhAga smAraka graMthamALA puSpa-12muM zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya * saMkalana ane vivecana * bra.ni. zrI rasikabhAI TI. zAha zrI rAja-sobhAga satsaMga maMDaLa 363 430 sobhAgaparA, sAyalA phona : (02755) 280533 - For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : prakAzana samiti zrI rAjasobhAga satsaMga maMDaLa sobhAgaparA - sAyalA-363430 prathama AvRtti : saM. 2066, aSADa suda 15 tA. 26-7-2010, somavAra prata : 1000 prApti sthAna : zrI rAja-sobhAga satsaMga maMDaLa zrI rAja-sobhAga Azrama, sobhAgaparA - sAyalA-363430 mudraka : naiSadha prinTarsa 145, myu. skUla pAse, nAraNapurA, amadAvAda phona : 27491 6ra7 For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya - viSe IndoranI pU. kauzalyAbAI mahAsatIjInA darzanArthe javAnI yAtrAmAM vicAranI sphuraNA thaI. tethI te vacanonuM saMkalana tathA tenA para je kAMI sadgurunA anugrahathI samajaNamAM sthira thayuM che tenA AdhAre ghoDI vicAraNArUpa vAto mULa vacano upara karavAno avasara prApta thayo. te vacano zrImad rAjacaMdra 'vacanAmRta' tathA pa.pU. sadguru deva lADakacaMda mANekacaMda vorAnA hastalikhita vacano che. te vicAraNA bIjA mumukSuone upayogI thAya tethI A pustaka rUpe saMkalita karIne mumukSuone vicAraNA arthe ane sAdhanAmAM upayogI thAya tevA bhAva sAthe rajU karela che. paramakRpALudeva tathA parama pUjya zrI sadguru devanA vacano ApaNane maLyAM te ApaNuM sadbhAgya che, kAraNa ke A vacano temanA AtmAne sparzIne nIkaLelAM che. ane tenA para vicAraNA karI sadguru pratye zraddhA dRDha thatI jAya to A prayatna saphaLa thayo gaNI zakAya. Apane saune upayogI thAya e bhAvanA saha.. 11 39 11 astu For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzana viSe.) "sadganA upadeza vaNa, samajAya na jinarUpa" pa.kudeva zrImad rAjacaMdrajI tathA pa.pU. sadgurudeva (pa.pU.zrI lA.mA.vorA)nA bodha vacanonuM saMkalana tathA tenA vicAraNArUpe AvelA vicArorUpa vizleSaNa rajU karavAmAM Avela che. A saMkalana to ja sArthaka gaNAya ke jo ApaNe vAraMvAra enuM vAMcana, manana, ciMtana karI, nididhyAsana rUpa karI ApaNane maLela ratnaciMtAmaNI jevA manuSya jIvananA, eka eka paLano sadupayoga karI muktimArge prayANa karIe. tA. 26-7-2010 gurupUrNimA prakAzana samiti zrI rAja-sobhAga satsaMga maMDaLa sobhAgaparA, sAyalA. For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama kRpALudeva zrImad 2AjacaMdra For Personal & Private Use Only vilana ) (f) che je che te che ) ( ) 8 ) K) AiS) (C) Sm) Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E % E E. sadgurudevazrI pa. pU. bApujI. (zrI lADakacaMda mANekacaMda vorA) ApanA satsamAgamanA anugrahathI svasvarUpanuM saMvedana thayuM te mATe ApanA caraNamAM samarpita - saMtacaraNaraja rasikabhAInA AtmabhAve vaMdana Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya gurumA (zrImati DaoN. sadagunbena sI.yu.zAha) For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya bhAIzrI (zrI nalInabhAI koThArI) For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAmya zrImad rAjacaMdrajI vacanAmRta-vivecana sAthe samasyAno udaya mANasane DUbADavA mATe nahIM paNa tenI kasoTI karI taravAnuM varadAna banavA mATe Ave che, jo ApaNAmAM "AsthAzraddhA' hoya to samajAya che. tene mATe dhIraja joIe che. samasyA Ave to tenA nirAkaraNa mATe nIcenI vAtone jIvanamAM vaNI levAnI jarUra che. je ApaNA AtamarAmane jagADavAnuM kArya kare che. (1) nizcita banI e vAta manamAMthI kADhI nAkho ke samasyA . sarjAI che. (2) samasyA samaye ghAyala kabUtara banavAne badale saMkalpanA garuDa banI jAo. (3) Izvarane ke paramAtmAne ApaNI samasyAmAM bhAgIdAra banAvIne zraddhAno dipaka jalato rAkhavA puruSArtha karatA raho. (4) dareka aMdhArI rAtanuM eka suprabhAta hoya che, ema mAnI samasyAnA jaladI nirAkaraNa mATe dhamapachADA na karo. kabIrajIe kahyuM che ke : "mAlI sIMce so ghaDA, Rtu Aye phUla hoya." (pa) tamArA aMdaramAM rahelI saMkaTa samayanI sAMkaLa pakaDavA mATe hAtha taiyAra rAkho, paNa e sAMkaLa pakaDI laTakI rahevAnuM TALavAnuM che. (6) mArga zodhIzuM to avazya jaDaze; paNa e mATe IrSA, dveSa, pratizodha, niMdA ke bhraSTa upAyono Azaro levAnuM TALavuM, tamAruM bUruM karanAranuM paNa bhalu IcchI mauna dhAraNa karavuM. ApaNe bolavAnuM nathI. ApaNA karelA kAmane bolavA devAnuM che. ApaNuM kAma ja AtmArAmI banI ApaNane rAmabANa" ilAja sUcavaze. (7) jo ApaNe rAha upara hoIzuM to ApaNuM paramAtmasvarUpa ja takarUpe, mitrarUpe, madadarUpe AvavAnuM ja che, eTale sarva paristhitionA zubhadraSTA banI AtmAnA avAjane anusaro. eka ja zraddhA rAkho ke, "huM hAravA jabhyo ja nathI." (1) (61) cAlyuM AvatuM vaira Aje nirmULa karAya to uttama, nahIM to tenI sAvacetI rAkhaje. (62) tema navuM vaira vadhArIza nahIM, kAraNa ke vaira karI keTalA kALanuM sukha bhogavavuM che, e vicAra tattvajJAnIo kare che. (ra-puSpamALA-pA.-6) For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya aNasamajaNabhAve, ajJAnabhAvamAM pUrve je vairabhAva ropelo che, tene have udayamAM bhogavatAM navuM vaira na baMdhAya teno khyAla rAkhIne he jIva ! tuM cAlato raheje. temaja have navuM vaira na baMdhAya teno khyAla rAkhIne badhI pravRtti karato raheje, kAraNa ke vairabhAva utpanna karI kadAca koIka prakAranuM dunyavI sukha prApta karI laIza to paNa te keTalA samaya mATenuM haze ? bahu ja TUMkA samayanuM, paNa pachI tenuM phaLa azubharUpeazAtArUpe bhogavavAnuM Avaze. tevuM have karavAnuM baMdha karavuM tArA ja hitanI vAta che. tattvajJAna meLavavAno puruSArtha karanAra sAdhake Ama vicAravuM, AcaravuM khUba ja jarUrI ane Avazyaka che. jemaNe tattvajJAna prApta kareluM che tevA jJAnIo Ama ja vicAraNA karI potAnA AtmAne kharaDAvA detA nathI. mATe te sAdhaka jIvAtmA ! tAre paNa Ama ja vartavuM jarUrI che, kalyANakArI che. (2) nAva paththarane tAre che, tema sadguru potAnA ziSyane tArI zakeupadezIne-(11-bhAvanA bodha, pA-26) ' - jo pattharane sIdho pANImAM mUkavAmAM Ave to te pANImAM DUbI jAya che, paNa e ja paththarane jo nAvamAM mUkavAmAM Ave to tene jyAM laI javo hoya tyAM laI jaI zakAya che. tema jIvAtmA potAnA svacchede sAdhanA karI saMsAra sAgara tarI javAnI IcchA rAkhe to te pAra paDatI nathI. UlaTAnuM vadhAre rakhaDavAnuM thAya che, paNa jo sadgurunuM zaraNa svIkArI temanA kahyA pramANe sAdhanA karavAmAM Ave to temanA upadezanA sahAre te jIvAtmA ! tuM saMsAra sAgarane sahelAIthI pAra karI zakIza. svaccheda e paththara samAna che je buDI jAya che, paNa sadguru zaraNa e nAva che jenA sahAre svacchaMdano tyAga karI jIvAtmA saMsAra sAgara pAra UtarI jAya che. (3) savidyAne sAdhya karavA vinaya karavo; Atma-vidyA pAmavA nigraMthaguruno vinaya karIe to kevuM maMgaLadAyaka thAya. (zi.pA.-3ra/pA.-81) For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya 3 sat (sa) vidyAne prApta karavA, siddha karavA, vinayanI bahu ja AvazyakatA, agatyatA svIkAravAmAM AvI che. vinaya prApta karavA viveka Avavo jarUrI che ane viveka AvavA mATe AraMbha-parigraha bhAvonuM alpatva athavA potAne maLela saMpatti vagerenuM abhimAna ghaTADavuM jarUrI banI jAya che. vyavahArika kAryamAM paNa jo ApaNAmAM vinaya hoya to ApaNuM kArya saraLatAthI prApta thaI jAya che, banI jAya che. tevI ja rIte AtmavidyA prApta karavA je nigraMthaguru che, teno vinaya-viveka jALavavo jarUrI che. vinaya-viveka jALavavAthI temanA aMtaHkaraNamAM pragaTarUpe rahelI AtmavidyAne ApaNe temanA mArgadarzana nIce saraLatAthI prApta karI zakIe tema chIe; ane ApaNA A manuSya jIvananuM sArthakya thaI zake, kRtakRtyabhAvane prApta karI zakAya. mATe vinaya-viveka pragaTAvavA AraMbha-parigrahanuM alpatva, maMdatva karavuM khAsa jarUrI che. (4) bhagavAnanI AjJA ane tenuM zuddha svarUpa yathAtathya jANavuM-svayaM koIka ja jANe che, nahIM to nigraMthazAnI guru jaNAvI zake, nirAgI jJAtA sarvottama che. eTalA mATe zraddhAnuM bIja ropanAra ke tene poSanAra guru e sAdhanarUpa che. (zi.pA.-80/pA.117) jo ApaNe saMsAra paribhramaNane TALavuM che, to vItarAga bhagavAnanIM zuM AjJAo che ane teonuM je zuddha svarUpa pragaTarUpe raheluM che te jANavuM jarUrI che. koI jIvAtmA pUrvano ArAdhaka hoya to A bhavamAM svayaM pote jANI za` che, nahitara sAmAnyapaNe A svarUpa nigraMthajJAnI guru pAsethI sAMbhaLIne meLavI zakAya tema che. ane jANyA pachI te sthiti meLavavA pote teonI AjJA pramANe cAlIne puruSArtha kare to meLavI zake. mATe A bhavamAM zraddhAnuM-adhyAtma mArga pratyenI zraddhAnuM bIja ropanAra ane poSaNa ApanAra nigraMthaguru e ApaNA mATe sAdhanarUpa che. For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAmya (5) je manuSya sayuruSonA caritra rahasyane pAme che te manuSya paramezvara thAya che. (zi.pA.-101/pA.-128) je manuSya puruSonA AMtarika cAritranA rahasyane pAme che, jANI zake che, te tevo banavAno puruSArtha karIne temanA jevo ja paramezvara svarUpa, zuddha svarUpI banIne, saMsAra sAgarano pAra pAmI nirvANa pAmI jAya che. temanI AMtarika anaMta catuSTayarUpa sthitine oLakhI tevI sthiti meLavavA yathArtha puruSArtha kare che, te tevo ja banI jAya che. (6) sapuruSano yoga vizeSa vizeSa karI ArAdhavo; to anukrame ajJAnanI nivRtti thaze. (pA.-141) sapuruSa eTale AtmajJAnI puruSano samAgama jeTalo banI zake teTalo rAkhavAno prayatna karavo. tethI temanA aMtaHkaraNamAM pragaTa AtmasvarUpanI oLakhANa ApaNane thaI zake, to te pramANe sAdhanA karI temaNe pragaTa karela AtmasvarUpane ApaNe paNa pragaTa karI zakIe ane to ja ApaNAmAM anAdikALathI bharAyelA ajJAnano nAza karavA samartha banI zakIe ane TALI zakIe. mATe jema bane tema satpaSanosaddaguruno samAgama jeTalo bane teTalo karavAnuM rAkhavuM e ApaNA hitanI ja vAta che. (7) mahApuruSonAM AcaraNa jovA karatAM tenuM aMtaHkaraNa jovuM e vadhAre parIkSA che.-15 (pa.-21) (pAnuM 155) jo ApaNe tattvajJAnI banavuM che, AtmajJAnI banavuM che, to mahApuruSanA bAhya AcaraNa tarapha dRSTi karavI nahIM, paNa temanA aMtaHkaraNamAM pragaTa Atma-svarUpane oLakhavAno puruSArtha karavo jarUrI che. aMtaHkaraNanI parIkSA karavAthI aMtaHkaraNamAM pragaTapaNe rahela AtmatatvanI anubhUti ApaNane thaze. ane e pramANe ApaNe sAdhanA karIne AgaLa vadhIne ApaNA AtmAne pragaTa karI zakIzuM, anubhavI zakIzuM ane jo temanA aMtaHkaraNamAM tattvajJAna jaNAya nahIM For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadaguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya to temano Azaro choDI detAM paNa acakAvuM nahIM. A ja rIte parIkSA thaI zake. (8) mahAtmA thavuM hoya to upakAra buddhi rAkho, sapuruSanA samAgamamAM raho, AhAra-vihAra AdimAM alubdha ane niyamita raho. sazAstranuM manana karo. (17) - satparuSanA aMtaHkaraNe Acaryo kivA kahyo te dharma (68) eka niSThAe jJAnInI AjJA ArAdhatAM tattvajJAna prApta thAya che. (71) pavitra puruSonI kRpAdRSTi e ja samyagadarzana che. (110) sapuruSo kahetA nathI, karatA nathI, chatAM tenI sapuruSatA nirvikAra mukhamudrAmAM rahI che. (122)-(va.21/pA.-1pa6,157,159) mahAtmA-mahAna AtmA-zuddha AtmA banavuM hoya to jeNe jeNe ApaNA upara upakAra karyo hoya, tenA pratye ahobhAva rAkhavo, te sapuruSanA samAgamamAM rahevuM. svAdendriyano tyAga karavo ane sazAstramAM je kAMI vAMcyuM hoya tenuM ciMtana, manana, nididhyAsana karI te rUpa pariNamana karavuM. satparuSa dvArA AcaravAmAM Avela AMtaradharma e ja ApaNA mATe dharma banI rahe che. sapuruSa maLethI tenI AjJAnuM ArAdhana ekaniSThAe karavAthI temaNe pragaTa karela tattvajJAna ApaNAmAM paNa pragaTa thaI jAya che. pavitra jJAnIpuruSonI kRpA dRSTi thavI-mArga batAvavA rUpa anugraha thavo e ja vyavahArathI samyagdarzana gaNAya ane pariNamana rUpa thatAM te ja nizcaya samyagdarzanamAM pariNamita thaI jAya. puruSo sAmAnyapaNe kAMI kahetA nathI, karatA jaNAtA nathI, chatAM temanAmAM pragaTa thayela satpaSatAnI jhalaka temanI nirvikAra mukhamudrAmAM jovA maLe che. te jovAnI dRSTi jo pragaTI jAya to ApaNuM kArya bahu sahelAIthI thaI jAya. (9) upayoga e ja sAdhanA che. vizeSa sAdhanA to mAtra puruSanA caraNakamaLa che. (5-37/pA.-170) bhagavAna mahAvIre bodheluM dravya, kSetra, kALa, bhAvathI sarva svarUpa For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadga, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtma yathAtathya che tema mAnava. temanI zikSAnI koIpaNa prakAre virAdhanA thaI hoya to te mATe pazcAttApa karavAno che ane pharIne na thAya tenuM dhyAna rAkhavAnuM che. puruSonA adbhuta yoga skurita cAritrAmAM upayogane preravAnuM rAkhavAnuM che. vaLI jayAM tyAMthI rAgadveSa rahita thavuM e ja mAro Atma-dharma che, temAM ja upayogane rAkhavo e ja sAdhanA che. vizeSapaNe AtmasAkSAtkAra karavA mATe puruSanA AzramamAM rahI tenI AjJA pramANe cAlavuM e ja AtmalakSI sAdhanA che. (10) je AtmA mukta thayA che te AtmA kaMI svacchaMda vartanAthI mukta thayA nathI, paNa Akha puruSe bodhelA mArganA prabaLa avalaMbanathI mukta thayA che. (pa.-4)/pA.-171). ( vizALa buddhi, madhyasthatA, saraLatA ane jitendriyapaNuM-A guNo jenAmAM hoya te tattva pAmavAne uttama pAtra che. ApaNe AvI pAtratA keLavavAnI che. A pAtratA AvavAthI ApaNAmAM rahela svaccheda nAza pAme che ane ema thavAthI vItarAga dvArA, Apta puruSa dvArA kahevAmAM Avela bodhane anusaravAnI zakti ApaNAmAM Ave che ane tenA dvArA yathArthapaNe sAdhanA karavAthI jIvAtmA eTale ke ApaNe muktinA paMthe cAlavA mAMDIe chIe ane chevaTe saMpUrNa vitarAgatA pragaTa karIne mukta thaI zakIe chIe. to e pramANe karavA lAgI jaIe. (11) niraMtara puruSanI kRpA dRSTine Iccho; ane zoka rahita raho e mArI parama bhalAmaNa che. (pa.-41/pA.176). jo ApaNe mukta thavuM hoya to niraMtara sapuruSanI kRpA dRSTi ApaNA upara varasatI rahevI joIe eTale ke ApaNe AtmasAdhanAno puruSArtha karatA rahIe ane jyAM ApaNe aTakI paDIe ke avarodha Ave tyAre ApaNane temanuM amUlya mArgadarzana maLatuM rahe ke rahevuM joIe. koIpaNa prakAre zokagrasta thavAnuM choDI devAnuM rAkho e ja bhalAmaNa pa.kR.deva ahIM kare che. For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya (12) jagatamAM saparamAtmAnI bhakti-sadguru, satsaMga, satzAstradhyayana, samyakdaSTipaNuM ane satyoga e koI kALe prApta thayAM nathI. thayAM hota to AvI dazA hota nahIM. paNa jAgyA tyAMthI prabhAta ema rUDA puruSono bodha dhyAnamAM vinayapUrvaka AgrahI te vastu mATe prayatna karavuM e ja anaMtabhavanI niSphaLatAnuM eka bhave saphaLa thavuM mane samajAya che. sadgurunA upadeza vinA ane jIvanI satpAtratA vinA ema thavuM aTakyuM che. tenI prApti karIne saMsAra tApathI atyaMta tapAyamAna AtmAne zItaLa karavo e ja kRtakRtyatA che. satpuruSonuM yogabaLa jagatanuM kalyANa karo. (pa.-47/pA.178, 179) atyAra sudhI jIvane paramAtmAnI bhaktinI prApti, sadgurunI prApti, satsaMganI prApti, sat zAstrAdhyayananuM karavuM, Adi kAM to prApta thayAM nathI, athavA thayAM che to jIvAtmA sanmukhapaNe varto nathI. tethI satyoga maLyA chatAM phaLavAna thayA nathI, tethI samyagdaSTipaNuM pragaTa thayuM nathI. jo thayuM hota to atyAranI ApaNI AvI dazA hota nahIM, paNa have A bhavamAM sadguru ane temano yoga prApta thayo che, to temanAthI prApta thatA yathArthabodhane dhyAnamAM laIne, vinayAnvita thaIne te vastune, AtmAne pragaTa karavA prayatnazIla banI javuM jarUrI che. jo te vastu A bhavamAM pragaTAvI zakAya to anaMtabhavamAM maLelI niSphaLatAonuM sATuM vaLI jaI, saphaLatAnI prApti thaI jAya. paNa jyAre jyAre vItarAgano ke sadguruno yoga maLyo che tyAre upadeza sAMbhaLyo nathI ke avadhAryo nathI athavA potAnI yogyatA-pAtratA nahIM hovAthI Ama thatuM aTakyuM che. mATe je yoga maLyo che tene saphaLa banAvI, saMsAranA trividha tApathI choDAvI, ApaNA AtmAne zAMtadazAmAM ramaNatA karAvavArUpa sthiti pragaTa karAvavAno puruSArtha karI levo e ja hitAvaha che. satpuruSAnuM yogabaLa to jagatanA jIvonuM kalyANa thAya ema ja IcchatuM hoya che, paNa jIvo ja UMdhA cAle tyAM upAya kyAMthI kAragata nIvaDe ? jIvana vIrya sphurAyamAna to ja thaI For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya zake jo potAnuM upAdAna sapuruSa sanmukha kare. jo jIva taiyAra na hoya to vItarAga paNa kAMI karI zake nahIM, teo to upadezanA denAra dAtA che, paNa teno amala to ApaNe ja karavo rahyo. (13) anaMtakALamAM kAM to satpAtratA thaI nathI ane kAM to puruSa (jemAM saratva, satsaMga ane satkathA e rahyAM che) maLyAM nathI; nahIM to nizcaya che ke mokSa hatheLImAM che. A kathana trikALa siddha che. (pa-15, pAnuM-183) ahIM 1ramAM jaNAvyA pramANeno ja bhAva darzAvyo che. jo pAtratA thaI hota to jIva hajI sudhI saMsAramAM rakhaDI rahyo na hota. traNeya tattvanI prApti thaI hoya ane jIva daridrI rahI jAya to temAM jIvano ja vAMka che. AvI sthiti jIva pUrve anekavAra meLavI paNa cUkyo che, paNa teNe potAnI pAtratA ja keLavI nathI ane bahirmukhapaNe ja vartato rahyo che. jo pAtratA hoya ane traNe tattvanI prApti hoya to mokSa to nizcayathI hAjara ja che. A kathana to trikALapaNe siddha che. (14) zAstramAM mArga kahyo che, marma kahyo nathI. marma to puruSanA aMtarAtmAmAM rahyo che. (pa.-58/pA.-184) AgamomAM mokSano mArga batAvelo che, paNa tene kema karI prApta karavo teno marma temAM kahevAmAM Avyo nathI. marma (rahasya) to sapuruSanA aMtaHkaraNamAM aMtarAtmAnI sthitimAM rahelo che. mATe jo ApaNe mArgamAM AgaLa vadhavuM hoya to pratyakSa satparuSanI prAptinI jarUra paDavAnI che. te vinA mArganI prApti nahIM thAya ane mokSamArgamAM pragati paNa nahIM thAya. pratyakSa jJAnIpuruSanI AjJAnI prApti ane te pratye avicaLa zraddhAnI sAthe mArgamAM AgaLa vadhavAno puruSArtha karavo ja paDaze. guru to mArga AMgaLI cIMdhIne batAvaze, cAlavuM to ApaNe ja paDaze. A yoganI prApti A bhavamAM ApaNane thaI che to teno yathAyogya upayoga karI levo e ja eka kalyANa mATeno rasto che. mATe yoga niSphaLa na jAya tevI jAgRti sAthe AgaLa vadhatA raho, rahIe. For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya (15) paramAtmAne dhyAvavAthI paramAtmA thavAya che; paNa te dhyAvana AtmA sapuruSanA caraNakamaLanI vinayopAsanA vinA prApta karI zakato nathI, e nigraMtha bhagavAnanuM sarvotkRSTa vacanAmRta che. nizcayamAM nizcaya arthanI apUrva yojanA sapuruSanA aMtaramAM rahI che. zvAsano jaya tyAM che ke jyAM vAsanAno jaya che. tenAM be sAdhana che : saguru ane satsaMga (pa.-62/pA.188,189) paramAtmAnuM-vItarAganuM dhyAna karavAthI paramAtmasvarUpa banI javAya che, paNa te prakAranuM dhyAna jIvAtmAne puruSanI Azrayabhakti karavArUpa vinaya vinA prApta thaI zakatuM nathI-A nigraMtha bhagavAnanuM sarvotkRSTa vacanAmRta che. hAlamAM bharatakSetramAM zukladhyAnanuM dhyAvana thaI zakatuM nathI. te dhyAnanI parokSarUpe zuklapariNati thaI zake che. paNa mokSamArganI anukULatA to dhorI mArge prathama dharmadhyAnathI ja thaI zake che. sAtamAM guNasthAnaka sudhI dharmadhyAnanuM ja dhyAvana thAya che. tyArabAda zreNI mAMDatAM zukladhyAnanuM dhyAvana thaI zake. paNa tenA dAtA hAlamAM bharata kSetramAM nathI. eTale ja 5.ku. deve apUrva avasaramAM paNa kahyuM che ke "prabhu AjJAe jAzuM svarUpa svadeza re'. nizcayathI jevuM AtmasvarUpa che tenI yathAvat jANakArI to sapuruSanA aMtaramAM rahelI che. temanA dvArA ja jANakArI meLavI, sAdhanA dvArA tene prApta karI zakAya che. sadguru ane temano satsaMga karavAthI jIvAtmA sAdhanA dvArA nizcayane prApta karI zake che. sAdhanA mArga dvArA sAdhanA karatAM zvAsocchavAsano jaya che ane tethI vAsanAono jaya karI zakAya che. eTale tenA be sAdhana sadguru ane satsaMga kahyA che. (16) bIjuM kAMI zodhamAM mAtra eka puruSane zodhIne tenAM caraNakamaLamAM sarvabhAva arpaNa karI daI vanya jA. pachI jo mokSa na maLe to mArI pAsethI leje. puruSa e ja ke nizadina jene AtmAno upayoga che; zAstramAM nathI For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 . zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya ane sAMbhaLyAmAM nathI, chatAM anubhavamAM Ave tevuM jenuM kathana che; aMtaraMga spRhA nathI evI jenI gupta AcaraNA che.eka sapuruSane rAjI karavAmAM, tenI sarva IcchAne prazaMsavAmAM, te ja satya mAnavAmAM AkhI jIMdagI gaI to utkRSTamAM utkRSTa paMdara bhave avazya mokSe jaIza. (5-76/pA.194,195). A kathanamAM mokSamArganI ArAdhanA karavI haze to pratyakSa vidyamAna sanduruSanI zodha karavI paDaze. zodhIne temanI Azrayabhaktine svIkAravI paDaze ane temanI AjJAe cAlavuM paDaze to ja mokSa sudhI pahoMcI zakAze. chatAM jJAnIpuruSa kahe che ke-"jo tane mokSa na maLe to mArI pAse AvI jaje, tane te mArga batAvIne mArgadarzana ApIza, jenA AdhAre sAdhanA karIne mokSane pragaTAvI zakIza." have sapuruSa koNa tenI vAta kare che. satparuSa eja ke je dararoja potAnA AtmAnA upayogamAM ja lIna rahe che. teo je kAMI bole te zAstravAkya ja gaNAya, kAraNa ke te AtmAne sparzIne nIkaLela che, anubhavamAM AvI zake tevuM kathana che. jene koIpaNa prakAranI spRhA rahI nathI ema je rahelA che, tevA satparuSanI Azraya bhaktimAM rahI temanI kRpAne jItavAno puruSArtha karavAno che. teo je kAMI kahe te svIkArIne temanA guNagrAma karavAmAM tArI jIMdagIno samaya cAlyo jAya to paNa nukasAna nathI, kAraNa ke AnuM phaLa tane padara bhavamAM mokSa javA rUpa avazya maLavAnuM ja che. (17) dehamAM vicAra karanAra beTho che te dehathI bhinna che? te sukhI che ke duHkhI? e saMbhArI le. dehanI ciMtA jeTalI rAkhe che teTalI nahIM paNa ethI anaMtagaNI ciMtA AtmAnI rAkha, kAraNa anaMtabhava eka bhavamAM TALavA che. (pa.-84/pA.-200,201) jo yathAtathyapaNe vicAraNA karavAmAM Ave to jaNAze ke je dehamAM rahIne vicAraNA karI rahyo che, te dehathI judo ja rahelo jaNAya che. For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya dehAvasthAmAM prAya te duHkhanuM ja vedana karIne rahelo che. he jIva ! tuM tane maLelA dehanI jeTalI ciMtA rAkhe che tenA karatAM dehamAM rahelA AtmAnI ciMtA anaMtagaNI rAkhIne, te dehamAM mamatva karI rahyo che temAMthI pAcho vaLa; kAraNa ke anaMtakALathI je saMsAramAM paribhramaNa karI rahyo che, temAMthI bahAra nIkaLavAno yoga A manuSya bhavamAM ja prApta thAya tema che. mATe deha karatAM AtmAnI ciMtA anekagaNI rAkhIne tene saMsAra paribhramaNamAMthI choDAvavAno puruSArtha karI le, jethI anaMtakALanA paribhramaNano kinAro AvI jAya ane bahu ja thoDA bhavamAM teno aMta lAvI zakAya. te mATe sadguru AzrayamAM rahI yathAyogya sAdhanA karavAmAM lAgI javAnI ja jarUra che. to jarUra saMsArano aMta AvI jaze. (18) "anaMtakALa thayAM jIvane paribhramaNa karatAM chatAM tenI nivRtti kema thatI nathI ane te zuM karavAthI thAya ? A vAkyamAM aneka artha samAyela che.''A eka lakhela satpuruSonuM vacanAmRta vAraMvAra vicArI lezo. (5.86/pA.201 tathA pa.-195/pA.-260) A vAkyamAM lakhavAmAM Avela vAta u52 ciMtana karyA vagara, tene mATe dRDha thaI jhUryA vinA mArganI dizAnuM alpa paNa bhAna thAya tema nathI, hajI sudhI thayuM paNa nathI. mATe ApaNe saue tenA para vAraMvAra vicAraNA karavAnI jarUra che ane e vicAraNA dvArA ApaNA AtmAne saMsAramAMthI choDAvavAno yathArtha puruSArtha sadguru AzrayamAM rahI, temanI AjJA pramANe cAlavAthI ja thaI zake tema che. to ja vItarAgadeva ane vItarAgatA zuM che teno khyAla Avaze. to ja te mATeno puruSArtha karI zakAze ane ApaNA AtmAne paribhramaNanA duHkhamAMthI choDAvI zakavAno puruSArtha thaI zakaze. e ja A manuSyabhavanuM kartavya che tema samajavAnI jarUra che. (19) nizcaya, nigraMthajJAnI gurunI prApti, tenI AjJAnuM ArAdhavuM, 11 For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 ra zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAmya samIpamAM sadeva kALa rahevuM kAM satsaganI prAptimAM rahevuM, AtmadarzitA tyAre prApta thaze. (pa.-92/pA.206) mokSano mArga jJAnIoe akSaromAM spaSTapaNe darzAvyo nathI, paNa gauNatAe rAkhyo che. te gauNatAnuM kAraNa A vAkyamAM darzAvyuM jaNAya che. potAnuM mULasvarUpa zuM che te jANavAno nizcaya karavo. te nizcaya karyA pachI tenuM jANapaNuM thAya te mATe nigraMtha evA jJAnI gurune meLavavA prayatna karavo. jo teo maLI jAya to teonA AzramamAM rahI, teo je AjJA Ape te pramANe ArAdhanA karavI ane zakya hoya tyAM sudhI teonA sAnidhyamAM rahevAno puruSArtha karavo athavA temano satsaMga thayA kare tevo puruSArtha karatA rahevuM. AtmAno svAbhAvika guNa dekhavAjANavAno hovAthI te ya padArthane joyAkAre dekhe, jANe, paNa je AtmAne AtmadarzitA pragaTa thaI che, te parapadArthane dekhavA, jANavA chatAM temAM mamatvabuddhi, tAdAbhyapaNuM, ISTa aniSTa buddhi karato nathI. AtmadarzitA eTale ratnatrayanI prApti jene thaI che, te sahajapaNe saMsArabhAvothI para rahIne jAgRtapaNe draSTAbhAvane rAkhIne udayAnusAra vartana karatA rahe che jethI AtmA baMdhanamAM na Ave. (20) (1) sapuruSanA caraNano Icchaka-mahAvIranA bodhano pAtra che. (5-10pa/pA.210). je puruSanA caraNane Icche che te temanI Azrayabhaktine svIkAre che; tana, mana, dhana pratyeno AsaktibhAva ghaTADe che ane temanI AjJA pramANe cAlavAnI taiyArI rAkhe che, te mahAvIranA bodhane pAtra banI jAya che ane samyagadazA prApta karI le che. (21) saMta vinA aMtanI vAtamAM aMta pamAto nathI. lokasaMjJAthI lokAgre javAtuM nathI. lokalyAga vinA vairAgya yathAyogya pAmavo durlabha che. (pa.-128/pA.-rarara) saMta eTale puruSa eTale AtmajJAnI mahAtmAno bheTo thato nathI For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya tyAM sudhI A saMsArano kinAro hAthamAM Avato nathI. eTale saMsAranI pUrNAhuti thatI nathI. lokasaMjJAmAM ja rAcatA rahevuM ane lokAgre javAnI vicAraNA karavI te zakya banI zake tema nathI. loka tathA laukikabhAvano tyAga karyA vinA jJAnagarbhita vairAgyanI prApti thaI zakavI durlabha che. laukika bhAvano tyAga na thAya tyAM sudhI saMsArI padArtho pratyenI Asakti tUTatI nathI, temAMthI 'huM' paNuM, mArApaNuM, mAlikIbhAva chUTato nathI. jo ema na thAya to vairAgya Avato nathI. tethI sAdhanAmArgamAM pariNAmalakSe AgaLa vadhavuM muzkela jaNAya che. mATe jAgRta thaI saMtanA sAnidhyane zodhI, temanA kahyA pramANe sAdhanAmAM lAgI javuM e ja kalyANakArI rasto che. (22) jIvane satpuruSano yoga maLavo durlabha che. jIvane sAMsArika padArthonI prApti to anekavAra thaI cUkI che ane atyAre paNa thaI rahI che, paNa jenAthI saMsAra ane tenA duHkhano aMta AvI jAya te mATenuM mukhya kAraNa evA satpuruSano yoga maLavo ati durlabha kahyo che. (23) mAhAtmya, jenuM parama che evA niHspRhI puruSonA vacanamAM tallInatA te 'zraddhA'-'AsthA'. (5.135/pA.-226) 13 A 'zraddhA' e samyakdarzananA lakSaNomAMnuM eka lakSaNa che. jeo AtmajJAnI puruSo che ane saMsAranI kAmanAomAM jeo niHspRhapaNe vartI rahyA che tevA puruSonA vacanomAM lIna rahevuM te ja zraddhA che. temanI AjJA pramANe yathAtathyapaNe cAlatA rahevuM te zraddhA-AsthA che. (24) zrImAna puruSottama, zrI sadguru ane saMta e viSe amane bhedabuddhi che ja nahIM, traNe ekarUpa che. (pa.-158/pA.-237) * zrImAna puruSottama kahIe to te saMpUrNa zuddha AtmA che, zrI sadguru ane saMta temanA mArge cAlanArA mokSamArganA pathiko che ane zuddhAtmadazAne ja pragaTAvavAno puruSArtha karI rahyA che ane bIjAne te For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAmya mArga pradAna karI rahyA che. tethI A traNe ekarUpa ja rahelA che. temAM bhedabuddhi karanAra mokSamArgane samajI zakato nathI ane tethI saMsArano aMta karI zakato nathI. traNe eka ja rUpa che evI daDhatA AvyathI sAdhaka yathAvat sAdhanA karato karato AgaLa vadhI temanA jevo ja banI jAya che. (25) ame sAcuM samajavAnA kAmI chIe. kaMI lAja zarama, mAna, pUjAdinA kAmI nathI, chatAM sAcuM kema na samajAya? sadguru dRSTithI samajAya. potAthI yathArtha na samajAya. (pa.-16 1/pA.-242) jeo satya-sAcuM samajavAnI IcchA dharAvatAM hoya teone koIpaNa prakAre lAja-zarama ke mAna-pUjAdinI kAmanA hotI nathI, paNa te samajavA mATe potAnI dRSTithI ja samajavAno prayatna-puruSArtha karavAmAM Ave teone yathArtha samajAtuM nathI, paNa jo saruno bheTo thaI jAya ane temanA AzramamAM rahI zakAya to badhuM ja samajI zakAya, sAcA khoTAno nirNaya yathAvat thaI jAya. (26) satya eka che, be prakAranuM nathI, ane te jJAnInA anugraha vinA prApta thatuM nathI. (pa.-167/pA.-247) satya eka ja che. cetana te cetana ja rahe che, jaDa che te jaDa ja rahe che. A vAtanI yathAtathya samajaNa jJAnIno anugraha ApaNA upara thAya to ja prApta thAya. (27) niraMtara udAsInatAno krama sevavo; satparuSanI bhakti pratye lIna thavuM; sapuruSonA caritronuM smaraNa karavuM, puruSonA lakSaNanuM ciMtana karavuM, sapuruSonI mukhAkRtinuM hRdayathI avalokana karavuM tenA mana, vacana, kAyAnI pratyeka ceSTAnAM adbhata rahasyo pharI pharI nididhyAsana karavAM, teoe sammata kareluM sarva sammata karavuM. - A jJAnIoe hRdayamAM rAkheluM, nirvANane arthe mAnya rAkhavA yogya, zraddhavA yogya, pharI pharI ciMtavavA yogya, kSaNe kSaNe, samaye samaye temAM lIna thavA yogya, parama rahasya che. ane e ja sarva zAstrano, sarva saMtanA hRdayano, IzvaranA For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadaguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya 15 gharano marma pAmavAno mahAmArga che. ane e saghaLAnuM kAraNa koI vidyamAna puruSanI prApti, ane te pratye avicaLa zraddhA e che. (5.-17ra/pA.-250-251) A patra munizrI para lakhavAmAM Avyo che. temanAM saMbodhanamAM ja lakhe che ke : "sat jijJAsu, mArgAnusArI mati", eTale ke jenA dayamAM "sat" (potAnA zuddhAtmA) ne prApta karavAnI jijJAsA utpanna thaI che ane paramArtha mArgane viSe-jJAnInA mArgane viSe anusaravAnI jenI buddhi varte che tevA "mArgAnusArI mati munizrImAM AtmArthanI prApti thAya tevI bhakti pragaTI che. AgaLa jaNAve che ke jIvAtmAne anaMtakALathI potAne potAnA svarUpa viSe ja bhrAMti rahelI che. eTale ke anaMtakALathI potAnuM paribhramaNa TALavAno puruSArtha karato hovA chatAM, te sthiti prApta karI zakyo nathI, kAraNa ke potAnA svarUpa viSe ja bhrAMti varcA karI che je potAnuM nathI, tevA potAne maLela zarIra tenA kAraNe UbhA thayelA saMbaMdhomAM ja mArApaNuM rahyA karyuM che. ane potAnuM je svarUpa che tenuM bhAna ja rahyuM nathI. potAne je bhrAMti nAmano roga lAgu paDyo che, tene dUra karavA mATenuM mArgadarzana pa.kR.deva zrImadjI A patramAM yathAtathyapaNe jaNAvI rahyA che te para vicAraNA karIe. (1) niraMtara udAsInatAno krama sevavo :- kharI rIte joIe to A patramAM je krama Apyo che tene ulaTAvI nAkhavAthI mArga zuM che tenuM bhAna yathAtathya thAya tema che. paNa ApaNe A krama pramANe vicAraNA karI pachI joIzuM ke prathama zuM ? ane pachI zuM ? hovuM joIe. paramArtha mArga prAptino mULa pAyo che vairAgya ane upazama. A banne jIvamAM tyAre ja pragaTe jayAre jIva AraMbha parigrahathI pAchA vaLavAno puruSArtha kare to. jyAM sudhI AraMbha parigrahanuM jora hoya ane dehAdhyAsa rahelo hoya tyAM sudhI yathAvat vairAgya pragaTato nathI ane vairAgya na pragaTe to upazama paNa pragaTato nathI. athavA zama, saMvega, For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadaguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtma nirveda, AsthA, anukaMpA-je samyakdarzananAM lakSaNo che te pragaTavAM joIe. have udAsInatA eTale urdu eTale UMce ane AsIna eTale besavuM te. saMsArabhAvothI upara UThI javuM te udAsInatA. saMsAra pratye, temAM rahelA padArtho pratyethI mamatvabhAva nIkaLI javo te udAsInatA. 5.deva paNa kahe che ke : sukhakI sahelI akelI udAsInatA; adhyAtmanI jananI te udAsInatA. (5-77) jahAM rAga ane vaLI draSa, tahAM sarvadA mAno kleza; . udAsInatAno jyAM vAsa, sakaLa duHkhano che tyAM nAza. (pa-107) yathArtha sukhanI sakhI udAsInatA che, AtmAnA atIndriya AnaMdanI sakhI udAsInatA che. adhyAtma bhAvane janma ApanArI udAsInatA che. jyAM saMsAra saMbaMdhI padArthomAM rAgadveSanI pariNati vartatI hoya tyAM haMmezAM kalezita pariNAmano ja vAsa hoya che, jethI saMsAra paribhramaNa thayA kare che; paNa jevI udAsInatA pragaTe che ke badhA ja prakAranA dukhono nAza thaI javAno yoga banI Ave che. udAsInatA eTale (1) saMsArI bhAvothI upara UThI javuM. (2) koIpaNa paristhitimAM samatAbhAvane dhAraNa karIne rahevuM. (3) saMsArI banAvo ke padArtho pratye, potAnA udaya pratye upekSAbhAva ane (4) badhA ja prasaMgomAM draSTAbhAva jAgRta rAkhavo, kyAMya paNa bhaLavApaNuM na thavA devuM. Ama A cAra rIte udAsInatA pragaTAvavAno puruSArtha karavAno che. jema jema udAsInatA pragaTatI jAya tema tema jIva vItarAgabhAva tarapha AgaLa vadhato jAya che. ethI asaMgatA prApta thAya che ane asaMgatAnuM phaLa AtmasAkSAtkArarUpe prApta thAya che. eTale AtmArtha sAdhavA mATe A 'niraMtara udAsInatAno krama sevavo e agatyanuM pAsuM che. Ane mATe jJAnInI AjJA pramANe cAlavuM jarUrI che, te mATe For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadga, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya - 17 tana, mana, dhana ane AtmAthI arpaNatA jJAnI pratye karavI jarUrI che. eTale ke sAdhaka ekaniSThAe tana, mana, dhananI Asaktino tyAga karI jJAnInI AjJAnuM ArAdhana kare to sahajapaNe udAsInabhAvanI prApti karI zake. (2) puruSanI bhakti pratye lIna thavuM :- puruSanI bhakti to tyAre ja thaI zake ke jyAre pratyakSa jJAnIpuruSano bheTo thayelo hoya. paramArtha mArganuM rahasya, teno marma, satparuSanA hRdayamAM sthita che. te rahasya prApta karavA mATe satparuSanI bhakti karavI Avazyaka che. eTale ke sapuruSa je pramANe AjJA kare te pramANe sAdhanA mArgamAM cAlavAno puruSArtha karavAno che. ema karavAthI potAnAmAM rahelA svacchedAdi doSo nAza pAme ane pAtratA pragaTa thAya. pAtratA thatAM sapuruSano anugraha ApaNA upara thAya ane mArgamAM-adhyAtmamArgamAM AgaLa vadhavAno mArga khullo thato jAya. satparuSanA AzramamAM rahevuM ane temanI AjJA pramANe cAlavuM e ja eka adhyAtmamArgamAM AgaLa vadhavAno rasto che. pAtratA mATe 5.kudeva 954 mAM jaNAve che ke : maMda viSayane saraLatA, saha AjJA suvicAra; karuNA komaLatAdi guNa, prathama bhUmikA dhAra.-9. rokyA zabdAdika viSaya, saMyama sAdhana rAga; jagata ISTa nahi AtmathI, madhya pAtra mahAbhAgya.-10 nahi tRSNA jIvyA taNI; maraNa yoga nahi kSobha; mahApAtra te mArganA, parama yoga jIta lobha.-11 ahIMyA prathama, madhyama ane utkRSTa pAtratAnI vAta karavAmAM AvI che. vaLI dharmano marma batAvatAM Asi. zAstramAM kahe che ke : chUTe dehAdhyAsa to, nahIM kartA tuM karma; nahIM bhoktA tuM tehano, e ja dharmano marma.-115 e ja dharmathI mokSa che, tuM cho mokSasvarUpa, anaMta darzana jJAna tuM, avyAbAdha svarUpa.-116 For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zrI sadaguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtma A kaDIomAM dehAdhyAsa toDavAnI vAta karI che. te dehAdhyAsa nirAzrayapaNe chUTato nathI. te satparuSanA AzramamAM rahevAthI ane temanI AjJA pramANe cAlavAthI sahelAIthI toDI zakAya che. jo dehAdhyAsa chUTI jAya to te pote bhAvakarma ane dravyakarmano kartA maTI jAya che ane bAhyanuM kartApaNuM chUTavAthI tuM have bAhyano bhoktA paNa raheto nathI. e ja dharmano marma-rahasya che. A pramANe ArAdhana karavAthI ja mokSanI prApti thAya che. te pote ja mULathI ja mokSasvarUpI rahelo che. te pote ja anaMta catuSThayano svAmI che, avyAbAdhasvarUpI che. pUrve thaI gayelA jJAnI puruSonuM ciMtana kalyANakAraka che, paNa svarUpa sthitinuM kAraNa hoI zakatuM nathI, kAraNa ke jIve zuM karavuM jarUrI che, te tevA smaraNathI samajAtuM nathI; pratyakSa joge, vagara samajAvyuM paNa svarUpa sthiti thavI saMbhavita gaNavAmAM Avela che. (5.-249) pratyakSa jJAnI puruSano nizcaya thayuM ane pAtratA pragaTavAthI jIva samyagadarzanane eTale ke Atma sAkSAtkArane pAme che. A si. zAstromAM paNa kahyuM che ke : pratyakSa sadguru sama nahIM, parokSa jina upakAra; evo lakSa thayA vinA, Uge na Atma vicAra.-11 sadgurunA upadeza vaNa, samajAya na jina rUpa; samajyA vaNa upakAra zo? samaye jina svarUpa.-12 pratyakSa sadguru yogathI, svachaMda te rokAya; anya upAya karyA thakI, prAye bamaNo thAya.-16 svaccheda mata Agraha tajI, varte sadguru lakSa; samakita tene bhAkhiyuM, kAraNa gaNI pratyakSa.-17 mAnAdika zatru mahA, nija chaMde na marAya; jAtAM sadguru zaraNamAM, alpa prayAse jAya.-18 For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya Atmasiddhi zAstranI A kaDIomAM paNa spaSTapaNe pratyakSa satpuruSa vagara AtmalakSa thato nathI tema jaNAvela che. jJAnIpuruSanI prApti thaye, satsaMga thaye ane temanA jaNAvelA mArgane ArAdhavAthI ja jIvanuM darzana mohanIya karma upazame che ke kSaya thAya che ane anukrame jJAnanI prApti thavAthI jIva kRtakRtya thAya che. 'paMca parameSThi maMtramAM' paNa prathama namo arihaMtANaM pada mUkavAmAM AvyuM che, te paNa pratyakSa jJAnIpuruSano ja mahimA batAve che. teo pratyakSapaNe, dehadhArIpaNe rahelA hovAthI sAdhaka jIvAtmAone mokSamArga batAvI mArgadarzana ApI zake che, jyAre siddha bhagavaMta che te azarIrIpaNe rahelA hovAthI, teo mArgadarzana ApavA zaktimAna thaI zakatAM nathI. te paNa ema sUcave che ke bhakti mATe pratyakSa satpuruSa-jJAnIpuruSanI bhakti karo ane e ja paramAtma svarUpanI prApti ane bhaktinuM nidAna che. patrAMka-194mAM paNa A vAta spaSTapaNe jaNAvI che. eTale ke : "bhAva apratibaddhatAthI niraMtara vicare che evA jJAnIpuruSanAM caraNAraviMda, te pratye acaLa prema thayA vinA ane samyakpratIti AvyA vinA satsvarUpanI prApti thatI nathI, ane e AvyethI avazya te mumukSu jenAM caraNAraviMda teNe sevyAM che, tenI dazAne pAme che. A mArga sarva jJAnIoe sevyo che, seve che ane sevaze. jJAna prApti ethI amane thaI hatI." satpuruSa kevA hoya te viSe patrAMka-76 ane 213mAM lakhe che ke, "satpuruSa e ja ke nizadina jene AtmAno upayoga che, zAstramAM nathI, sAMbhaLyAmAM nathI, chatAM anubhavamAM Ave tevuM jenuM kathana che; aMtaraMga spRhA nathI evI jenI gupta AcaraNA che." (5.-76). "eka aMza zAtAthI karIne pUrNakAmatA sudhInI sarva samAdhi tenuM satpuruSa ja kAraNa che. ATalI badhI samarthatA chatAM jene kaMI paNa spRhA nathI, unmattatA nathI, potApaNuM nathI, garva nathI, gArava nathI, evA AzcaryanI pratimArUpa satpuruSane ame pharI pharI nAma rUpe smarIe chIe." (5.-213) 19 For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAmya AtmasiddhizAstramAM paNa jJAnI kevA hoya te spaSTapaNe 5. deve kahyuM che : "moha bhAva kSaya hoya jyAM, athavA hoya prazAMta; te kahIe jJAnI dazA, bAkI kahIe bhrAMta.-139 sakaLa jagata te eThavat, athavA svapna samAna; te kahIe jJAnI dazA, bAkI vAcA jJAna.-140 sapuruSanI ke jJAnI puruSanI bhakti e sarvoparI mArga che. ane e puruSanA caraNa samIpe rahIne thAya to kSaNavAramAM mokSa karI de tevo padArtha che. (5:-201). " jJAnIpuruSanA caraNane viSe mana sthApyA vinA e bhaktimArga siddha thato nathI. jJAnIpuruSanA caraNamAM mananuM sthApana thavuM prathama kaThaNa paDe che, paNa vacananI apUrvatAthI, te vacanano vicAra karavAthI tathA jJAnI pratye apUrva dRSTie jovAthI, mananuM sthApana thavuM sulabha thAya che. (5.572) - bhakti pUrNatA pAmavAne yogya tyAre thAya che ke eka tRNa mAtra paNa hari pratye yAcavuM nahIM, sarva dazAmAM bhaktimaya ja rahevuM. (patrAMka250) bhakti jJAnano hetu che, jJAna mokSano hetu che, akSarajJAna na hoya tene bhale abhaNa kahyo hoya, paNa tene bhakti prApta thavI asaMbhavita nathI. jIva mAtra jJAna svabhAvI che. bhaktinA baLe jJAna nirmaLa thAya che. nirmaLa jJAna mokSano hetu thAya che. bhaktinA rasathI bhIMjAyela AtmA-sapuruSanI-jJAnI puruSanI-sadagurunI niSkAraNa karuNAne nitya pratye niraMtara stavavAmAM Ave to paNa jJAna pragaTa thAya che. bhakti pUrNatA pAmavAne yogya tyAre thAya che ke sarva dazAmAM - bhaktimaya ja rahevuM." For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, puruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtma (3) sapuruSonA caritronuM smaraNa karavuM - bhUtakALamAM thaI gayelA athavA vartamAnamAM je koI puruSa hoya, temanAM caritronuM vAMcana, manana, ciMtana, nididhyAsana karavuM eTale ke smaraNa karavuM ema kahe che. A sapuruSonA caritronuM smaraNa zA mATe karavAnuM kahevAmAM AvyuM che tenuM samAdhAna. prathama niraMtara udAsInatAnI vAta karI, tyArabAda sapuruSanI bhakti karavAnuM kahyuM ane temanI AjJA pramANe cAlavAnuM kahyuM. te vAtane ja puSTa karavA mATe A vAta karavAmAM AvI che. temanAM caritronuM smaraNa karavAthI teoe muzkelInA samayamAM kevI rIte vartana karI teno sAmano karyo ane temAMthI pAra UtarI gayA, tenI jANa thAya. temaja temaNe pragaTa karelA guNonI paNa jANa thAya tethI ApaNe paNa e pramANe vartana karI yathArtha puruSArtha dvArA AtmAne karmonA bhArathI haLavo karI zakIe. dA.ta. bhagavAna mahAvIranA caritranuM smaraNa karavAthI teoe bhogavelAM karmonuM varNana jANavAmAM Ave ane teno sAmano teoe kevI rIte karIne AtmAnA guNone zuddha banAvyA hatA tenI jANa thAya. te pramANe ApaNe karavAthI ApaNe paNa ApaNA AtmAnA guNono AvirbhAva karI zakIe. temAMthI preraNAbaLa maLI rahe te mATe smaraNa karavAnuM kahyuM che. pa.kR.deva patrAMka-913mAM kahe che ke : "zAtA-azAtAno udaya ke anubhava thavAnA mULa kAraNone gaveSatA evA te mahat puruSone evI vilakSaNa sAnaMda Azcaryaka vRtti ubhavatI ke zAtA karatAM azAtAno udaya saMprApta thaye ane temAM paNa tIvrapaNe te udaya saMprApta thaye temanuM vIrya vizeSapaNe jAgRta thatuM, ullAsa pAmatuM ane te samaye kalyANakArI adhikapaNe samajAto." (pa.-913) "AtmAmAM ramaNa karI rahyA che, evA nigraMtha munio paNa niSkAraNa bhagavAnanI bhaktimAM pravarte che, kAraNa ke bhagavAnanA guNo ja evA che." (pa.-278) (4) sapuruSonA lakSaNanuM ciMtana karavuM je vaDe vastu ke padArtha oLakhAya tene lakSaNa kahe che. lakSaNa e guNa paNa hoI zake, paNa tenI vizeSatA e che ke te anyamAM hotuM nathI. dA.ta. upayoga e phakta jIvano guNa For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya ane lakSaNa che, tema jJAnIpuruSa ke satpuruSa potAnAM lakSaNo vaDe ajJAnIthI judA paDe che. satpuruSane nizadina AtmAno upayoga rahe che, temanuM kathana adbhUta ane anubhavamAM Ave tevuM hoya che; teo je kahe te paramArtha satyarUpa ja hoya che. 22 satpuruSo temanAM lakSaNothI oLakhAya, teonI vANImAM pUrvApara avirodha hoya, teo krodhano je upAya kahe, tethI krodha jAya, mAnano je upAya kahe tethI mAna jAya. jJAnInI vANI 52mArtharUpa ja hoya che. (u.chA.-10) Atmasiddhi zAstramAM paNa sadgurunAM lakSaNo jaNAvyAM che e ja satpuruSanAM lakSaNo che. AtmajJAna samadarzitA, vicare udaya prayoga; apUrvavANI, paramazruta, sadguru lakSaNa yogya-10 eTale ke (1) potAne potAnA AtmasvarUpano sAkSAtkAra thayelo che, tenuM yathArtha jJAna paNa temane che. vaLI parabhAvanI IcchArahita sthiti banelI che. te AtmajJAna che. (2) samadarzitA eTale padArthane viSe jene ISTAniSTa buddhirahitapaNuM, IcchArahitapaNuM, mamatvarahitapaNuM thayuM che. 'samadarzitA' e cAritra dazA sUcave che. samadarzI bAhya padArthane, tenA paryAyane, te padArtha tathA paryAya jevA bhAve varte tevA bhAve dekhe, jANe, jaNAve paNa te padArtha ke tenA paryAyane viSe mamatva ke ISTAniSTapaNuM na kare. (5.-837) (3) pUrvanA udaya AvI rahelAM karmone anusAre potAnI pravRtti che. potAnI IcchAthI kAMIpaNa kare nahIM te 'vicare udaya prayoga' sthiti che. (4) potAnA mukhamAMthI nIkaLatI, pravahatI vANI apUrva hoya che arthAt nija anubhavasahita upadeza hovAthI ajJAnInI vANI karatAM pratyakSa judI paDe che. (pa.-718) (5) paramazruta eTale AtmAne sparzIne yathArtha jANakArI sAthe vANInuM prakAzavuM thAya te. Ama satpuruSonAM caritra vAMcavAthI temanAmAM pragaTela guNonI oLakhANa thAya; lakSaNo lakSamAM Ave. temanuM ciMtana karavAthI te For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtma sapuruSonuM mAhAsya samajAya ane tevuM mAhAbhya potAnAmAM pragaTAvavAno puruSArtha thAya. sAmAnyapaNe kahevAmAM Ave che ke : "jIva jenuM ciMtana kare tevo thAya che. eTale jo sapuruSonA lakSaNanuM ciMtana kare to, temanA jevo banavAno puruSArtha saphaLa thAya. (5) sapuruSonI mukhAkRtinuM skrayathI avalokana karavuM - sapuruSomAM pragaTela guNonI jhAMkhI jovI hoya to teonI mukhAkRtinuM avalokana karavuM joIe kAraNa ke temAM pragaTela AMtarika guNonI asara teozrInA mukhAraviMda para spaSTapaNe joI zakAya che. teo kevA samatAbhAvathI rahI zake che tenI jhAMkhI thAya che. teomAM pragaTela vItarAgabhAva, prazamabhAva, AdinI jhAMkhI AMkhomAM spaSTapaNe aMkita thayelI jovAmAM Ave che. jethI tevA guNo pragaTAvavAnI ruci ApaNAmAM pragaTAvI zakAya che. tenuM mAhAsya ApaNA aMtaHkaraNamAM sthira thAya che. 5.kR.deva lakhe che ke : "mAtra jJAnIne Icche che, oLakhe che, ane bhaje che, te ja tevo thAya che, ane te uttama mumukSu jANavo yogya che. je vAstavya jJAnIne oLakhe che, te dhyAnAdine Icche nahIM evo amAro aMtaraMga abhiprAya varte che !" Ama sapuruSonI mukhAkRtinuM avalokana karavAthI pote temaNe pragaTAvela AMtarasthiti pragaTAvI zake che. (6) tenAM mana, vacana, kAyAnI pratyeka ceSTAnAM adbhata rahasyo pharI pharI nididhyAsana karavAM:- jayAre sapuruSanA sAnidhyamAM rahevAnuM banyuM hoya ane temanA mana, vacana, kAyAnuM pravartana barAbara oLakhI zakAyuM hoya, to tenuM nididhyAsana karI zakAya. A vAta khAsa karIne mumukSu sapuruSanA sAnidhyamAM rahI zakato na hoya tyAre upayogI thAya che. jenA AdhAre sAdhaka AgaLa vadhavA mATenuM baLa temAMthI prApta karI zake che A jAtanI zakti potAnAmAM pragaTAvavA mATe zraddhA ane premabhAva sapuruSa pratye pragaTelA hovA joIe. 5.kR.deva patrAMka-ra95mAM kahe che ke; "cittanI sthiratA thaI hoya to tevA samaya paratve puruSonA For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24. zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya guNonuM ciMtana, temanAM vacanonuM manana, temanAM cAritranuM kathana, kIrtana ane pratyeka ceSTAnA pharI pharI nididhyAsana ema thaI zakatuM hoya to manano nigraha thaI zake kharo; ema thavAthI dhyAna zuM che, e samajAze. paNa udAsInabhAve cittasthiratA samaya paratve tenI khUbI mAlUma paDe." mana, vacana, kAyAnI ceSTAnAM rahasyo jema jema jaNAtAM jAya tema tema te satparuSa pratye ahobhAva vadhato jAya ane tethI bhaktibhAva paNa vadhato jAya. ceSTAnuM nididhyAsana karavAthI udAsInatAmAM vadhAro thato jAya. enuM pariNAma ema Ave ke nirvikalpatArUpa sthiti tarapha AgaLa vadhI zakAya. (7) teoe sammata kareluM sarva sammata karavuM - A sAdhaka mATe mukhya vAta che ke jJAnI guru dvArA je kAMI paNa kahevAmAM Ave tene saMpUrNa arpaNabhAva sAthe svIkArI te pramANe AcaraNamAM lAvavA puruSArthI banavAnuM che. to ja mokSamArganuM rahasya pAmIne AgaLa vadhI zakAze. A mATe pa.pha.deva zuM kahe che teno ja vicAra karIe. "A loka trividha tApathI AkuLavyAkuLa che. jhAMjhavAnAM pANIne levA doDI tRSA chIpAvavA Icche che, evo dIna che. ajJAnane lIdhe svarUpanuM vismaraNa thaI javAthI bhayaMkara paribhramaNa tene prApta thayuM che. samaye samaye atulakheda, javarAdika roga, maraNAdika bhaya, viyogAdika duHkhane te anubhave che. evI azaraNatAvALA A jagatane eka sapuruSa ja zaraNa che... mATe pharI pharI te satparuSanA caraNanuM ame dhyAna karIe chIe.... saMsAra kevaLa azAtAmaya che. koIpaNa prANIne alpa paNa zAtA che, te paNa puruSano ja anugraha che; mATe ame ema ja jANIe chIe ke eka aMza zAtAthI karIne pUrNa kAmatA sudhInI sarva samAdhi tenuM sapuruSa ja kAraNa che." (pa.-213) "tathArUpa puruSanI AjJA upAsavAthI rAgadveSano kSaya thaI vItarAga dazA thAya che." (pa.-771) For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya 25 A patramAM kahevAmAM AvelA vacano sAdhakane mATe keTalA upayogI che, tenI jANa bIjA patramAM kahevAmAM AvelAM vacano sAkSI pUre che; "A jJAnIoe hRdayamAM rAkheluM, nirvANane arthe mAnya rAkhavA yogya, zraddhavA yogya, pharI pharI citavavA yogya, kSaNe kSaNe, samaye samaye temAM lIna thavA yogya parama rahasya che." (pa.-172) mAnavAnuM phaLa nathI paNa dazAnuM phaLa che. A ja patramAM kahe che ke : "ane e ja sarvazAstrano, sarva saMtanA dayano, IzvaranA gharano marma pAmavAno mahAmArga che ane saghaLAnuM kAraNa koI vidyamAna sapuruSanI prApti ane te pratye avicaLa zraddhA e che." je sAdhaka AnA para UMDI suvicAraNA karIne te pramANe vartavA prayatna karaze te cokkasa potAnA dhyeyane pAmI jaze. (28) bhavasthitinI paripakvatA thayA vinA, dInabaMdhunI kRpA vinA, saMtanA caraNa sevyA vinA traNe kALamAM mArga maLavo durlabha che. (pa.176/pA.-rapara) bhavapariNati paripAka thaI hoya eTale ke badhA ja karmonI bhogavavAnI sthiti 1 koDAkoDI sAgaropamathI nyUna thaI hoya te samaye pratyakSa sadgurunI prApti thAya ane temanI Azraya bhakti svIkAravAmAM Ave to mokSamArganI prApti thavArUpa jJAnI puruSano anugraha thAya ane mArga saraLa banI jAya. (ra9) saMtanA caraNa sevyA vinA traNe kALamAM mArga maLavo durlabha che. (pa.-176/pA.-rapara) uparanA anusaMdhAne ja vAta karavAmAM AvI che te satya che. (30) satsaMga e moTAmAM moTuM sAdhana che. puruSanI zraddhA vinA chUTako nathI. (pa.-174/pA.-2para) je AdhyAtmika sAdhanA karavI che, tene mATe satsaMga-sapuruSano saMga karavo e moTAmAM moTuM ane mukhya sAdhana che, bAkInAM bIjAM badhA For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya sAdhano enA saMge karavAnAM. rahyAM che. jayAM sudhI jIvane puruSa para yathArtha zraddhA AvatI nathI, tyAM sudhI saMsAra paribhramaNamAMthI chUTavAnI vArtAno prAraMbha thato nathI. satsaMga dvArA maLelI AjJAo, sAdhanono yathAtathya upayoga karavo te ja jIvAtmA mATe zreyanuM, kalyANanuM kAraNa rahela che. (31) mArgane sAdhya karavA niraMtara sapuruSanA caritranuM manana rAkhajo. (pa.-192/pA.-259) mokSamArgane sAdhya karavA mATe niraMtara satparuSanA AMtarika caritrane samajavAno puruSArtha karavo ane te pramANe cAlavAno puruSArtha karavo jethI mArga sulabha rIte prApta thavA yogya thAya che. jene AdhyAtmika sAdhanA karavI che teNe "karanA phakIrI kayA dilagIrI, sadA magana mana rahenAjI." A prakAranI vRtti adhikamAM adhika vardhamAna karavA jevI che. jJAnIpuruSe AcarelA ane paramArthane siddha karelA mArganuM AcaraNa karavuM e ja zreya che. (32) he AyuSyamano! A jIve sarva karyuM che. eka A vinA, te zuM? to ke nizcaya kahIe chIe ke puruSanuM kaheluM vacana, teno upadeza te sAMbhaLyA nathI, athavA rUDA prakAre karI uThAvyAM nathI ane ene ja ame munionuM sAmAyika kahyuM che. (Atma-svarUpanI prApti kahyuM che). eka A sthaLe nahIM paNa sarva sthaLe ane sarvazAstramAM e ja vAta kahevAno lakSa che ke-"ANAe dhammo ANAe tavo'-AjJAnuM ArAdhana e ja dharma, ane AjJAnuM ArAdhana e ja tapa. (AcArAMga sUtra). (pa.-194/pA.-260) ahIMyA kahevAmAM AvelI vAta pragaTa karavAno joga ApaNane prApta thayo che to have te pramANe AcaraNa karI ApaNI sthiti paramArthamaya banAvavI te ja kartavyarUpa hovuM joIe. ene mATe ja puruSArtha hovo joIe. potAnA svacchede kAMIpaNa karavAno puruSArtha na karavo. sapuruSanAM, jJAnIpuruSanAM vacanone yathAvat samajIne avadhAravAM, For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, puruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya 27 AcaraNamAM mUkavAM te ja kalyANarUpa ane kartavyarUpa mArga che. mATe temaja AcaravuM. (33) jIvane be moTA baMdhana che; eka svacchaMda ane bIjuM pratibaMdha. svaccheda TALavAnI IcchA jenI che, teNe jJAnInI AjJA ArAdhavI joIe; ane pratibaMdha TALavAnI IcchA jenI che, teNe sarvasaMgathI tyAgI thavuM joIe. (pa.-196/pA.-26 1) A.si. zAstramAM kahyuM che ke :- "roke jIva svachaMda to, pAme avazya mokSa; pAmyA ema anaMta che, bhAkhyuM jina nirdoSa-(15)-jIva anAdikALathI potAnA DahApaNe potAnI IcchAe cAlyo che. huM jANuM chuM, huM samajuM chuM, A to mane khabara che', A svacchaMda che. tene rokavAmAM Ave to jIva jarUra mokSane pAme ema doSa rahita evA jinezvare kahyuM che. svacchaMda jayAM thoDI athavA ghaNI rIte ghaTyo che, maMda thayo che, tyAM teTalI bodhabIja yogya bhUmikA thAya che. svaccheda jeno chedAyo che tene je pratibaMdha che, te avasara prApta thaye nAza pAme che. svacchaMdane jeNe maMda karyo che, evA puruSane cAra prakAranA pratibaMdha na naDe teno khyAla rAkhavAno che, te che-(1) lokasaMbaMdhI baMdhana () svajanakuTuMba baMdhana (3) dehAbhimAnarUpa baMdhana (4) saMkalpa-vikalparUpa baMdhana. A pratibaMdhathI para thavA mATe bAhya temaja atyaMtara rahelA sarva saMgane choDavAno puruSArtha karavAno che. nija parabhAva jeNe jANyo che evA jJAnI puruSane parabhAvanAM kAryano je kaMI prasaMga rahe che, te prasaMgamAM prarvatatAM paNa jJAnIno saMbaMdha chUTyA kare che ane temAM hitabuddhi thaI pratibaMdha thato nathI. svacchaMda ane pratibaMdha nAza pAme to mokSa avazya thAya. (34) potAne bhUlI gayA rUpa ajJAna, jJAna maLavAthI nAza thAya che, ema niHzaMka mAnavuM. (2) jJAnanI prApti jeNe IcchavI, teNe jJAnInI IcchAe vartavuM ema jinAgamAdi sarva zAstra kahe che. potAnI IcchAe For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtma pravartatAM anAdikALathI rakhaDyo. (4) jyAM sudhI pratyakSa jJAnInI IcchAe, eTale AjJAe nahIM vartAya, tyAM sudhI ajJAnanI nivRtti thavI saMbhavatI nathI. (5) A mATe jJAnInI AjJAnuM ArAdhana, eka niSThAe tana, mana, dhananI Asaktino tyAga karI, karavuM khUba ja jarUrI che. (6) jo ke jJAnIne koI bhakti kare tevI IcchA nathI, paraMtu mokSabhilASIne te karyA vinA upadeza pariNamato nathI. (7) anaMta kALa sudhI jIva nijachaMde cAlI parizrama kare to paNa pote potAthI jJAna pAme nahIM, paraMtu jJAnInI AjJAno ArAdhaka aMtarmuhUrtamAM paNa kevaLajJAna pAme. (11)(5-200/pA.262,263). (35) kevaLa nirvikAra chatAM parabrahma premamaya parAbhaktine vaza che, e hRdayamAM jeNe anubhava karyo che evA jJAnIonI gupta zikSA che....ghaNA ghaNA prakArathI manana karatAM amAro dRDha nizcaya che ke bhakti e sarvoparI mArga che, ane te puruSanA caraNa samIpa rahIne thAya to kSaNavAramAM mokSa karI de tevo padArtha che. (5-201/pA.ra62,264) AmAM kahelI vAta upara khUba khUba vicAraNA karavI jarUrI che. ane te pramANe vartavAmAM Ave to kSaNavAramAM mokSa pragaTa thaI jAya tevI vAta che. (36) azaraNatAvALA A jagatane eka sapuruSa ja zaraNa che;-sapuruSanI vANI vinA koI e tApa ane tRSA chedI zake nahIM ema nizcaya che. mATe pharI pharI te satparuSanA caraNanuM ame dhyAna dharIe chIe. saMsAra kevaLa azAtAmaya che. koIpaNa prANIne alpa paNa zAtA che, te paNa puruSano ja anugraha che; koIpaNa prakAranA puNya vinAM zAtAnI prApti thatI nathI; ane e puNya paNa sapuruSanA upadeza vinA koIe jANyuM nathI..eka aMza zAtAthI karIne pUrNa kAmatA sudhInI sarva samAdhi, tenuM sapuruSa ja kAraNa che he paramAtmA ! amane mokSa ApavA karatAM puruSanAM ja caraNanuM dhyAna karIe ane tenI samIpa ja rahIe evo yoga Apa. he purANa For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya 29 puruSa ! ame tArAmAM ane satpuruSamAM kaMI bheda hoya ema samajatA nathI; tArA karatAM amane to satpuruSa ja vizeSa lAge che; kAraNa ke tuM paNa tene AdhIna ja rahyo che; ane ama satpuruSane oLakhyA vinA tane oLakhI zakyA nahIM, e ja tAruM durghaTapaNuM amane satpuruSa pratye prema upajAve che. (5.-213/pA.-269) A vAkyomAM satpuruSa (sadguru)nuM mAhAtmya keTaluM hovuM joIe te darzAvavAno prayatna karavAmAM Avyo che. jo ATaluM mAhAtmya ApaNA hradayamAM sthira thAya to ApaNuM mokSamArgamAM AgaLa vadhavAnuM kArya khUba ja jhaDapathI thAya.. (37) jyAMthI 'sat'nI prApti hoya che evA saMtanA zaraNa vagara chuTako nathI, ema samajI te zodhI zaraNApanna thaI 'sat' pAmI 'sat' rUpa hoya che. (pa.-218/pA.-273) 'sat' eTale AtmA. sat AtmAnI pratIti thavA mATe saMtanA caraNa sevavAM jarUrI che. mATe teno yoga thavA mATe zodha karavAnuM kahyuM che. zodhIne teonI AjJA pramANe cAlavAthI satnI prApti thAya che ane pote 'sat' rUpa thaI jAya che. (38) jene paramAtmAno sAkSAtkAra thayo che, evo dehadhArI paramAtmA te parAbhaktinuM parama kAraNa che. te jJAnIpuruSanA sarva caritramAM aikyabhAvano lakSa thavAthI tenA hRdayamAM virAjamAna paramAtmAno aikyabhAva hoya che; ane e ja parAbhakti che. jJAnIpuruSa ane paramAtmAmAM aMtara ja nathI; jJAnI to paramAtmA che tenI oLakhANa vinA paramAtmAnI prApti thaI nathI; mATe sarva prakAre bhakti karavA yogya evI dehadhArI divyamUrti-jJAnIrUpa paramAtmAne namaskAra. Adi bhaktithI mAMDI parAbhaktinA aMta sudhI eka laye ArAdhavI, evo zAstra lakSa che. paramAtmA A dehadhArIrUpe thayo che ema ja jJAnIpuruSa pratye jIvane buddhi For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya thaye bhakti Uge che, ane e ja paramAtmAnI prApti ane bhaktinuM nidAna che. (5.-223/pA.-276) 30 jyAre sAdhakane paramAtmA ane jJAnIpuruSa ke sadguru, e bannemAM ke aikyabhAva pragaTe che, tyAre tenI bhakti krame karI parAbhaktirUpa bane che. eTale ke jIvAtmA potAnA svarUpano sAkSAtkAra karI zake che. e ja bhakti mATe ema sUcanA kare che ke jJAnIpuruSanI bhakti-AjJA pALavArUpa saMpUrNa taiyArI thAya tyAre paramAtma svarUpanI prApti potAnA hRdayamAM pragaTa thAya che. (39) viraha paNa sukhadAyaka mAnavo. virahAgni hari pratyenI jalavAthI sAkSAt tenI prApti hoya che. temaja saMtanA virahAnubhavanuM phaLa paNa te ja che. (5:-246/pA.-284) jJAnIpuruSanI prApti thayA pachI temano viraha raheto hoya, temanAthI dUra rahevuM paDatuM hoya to tene paNa sukhadAyaka mAnavo, kAraNa ke te pramANe thavAthI AtmasvarUpanI prApti karavA mATenI jharaNA tIvra bane che ane tenA phaLa rUpe hari (AtmA)nI prApti thAya che. mATe saMtanA virahanuM phaLa paNa AtmasvarUpanI prAptirUpa thAya che. (40) game te kriyA, japa, tapa ke zAstra vAMcana karIne paNa eka ja kArya siddha karavAnuM che; te e ke jagatanI vismRti karavI ane sattA caraNamAM rahevuM. (5.-299/pA.-306) jIve sAdhanAnuM phaLa meLavavA mATe je kAMI kriyA, japa ke tapa athavA zAstra vAMcana karavAnuM che tethI jagata, jagatabhAvonI vismRti karatA javAnuM che ane jeTalI bane teTalI satpuruSa-sadgurunI Azrayabhakti svIkArIne cAlavAnuM che. to ja sAdhanA pariNAmalakSI banI zake. (41) svarUpa sahajamAM che. jJAnInA caraNasevana vinA anaMtakALa sudhI paNa prApta na thAya evuM vikaTa paNa che. (pa.-315/pA.-311) For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya AtmasvarUpa sahajarUpe raheluM che. paNa tene pragaTa ANavA mATe jJAnIpuruSanA caraNanuM sevana-temanI AjJA pramANe cAlavArUpa Azraya bhakti nizcayathI jarUrI che. jo jJAnInI AzrayabhaktinI prApti na hoya to anaMtakALa sudhI mahenata karavA chatAM te prApta na thaI zake teTaluM vikaTa paNa kahyuM che. (42) samyakjhakAre jJAnIne viSe akhaMDa vizvAsa rAkhavAnuM phaLa nizcaye muktapaNuM che. (pa.-3rara/pA.-314) ajJAnabhAvone maMda karIne samyakapaNe jJAnI puruSa pratye akhaMDa vizvAsa, pratIti, zraddhA rAkhavAnuM phaLa nizcayathI muktinI prApti che. (43) koIpaNa prakAranI AkuLatA vinA vairAgya bhAvanAe, vItarAgabhAve, jJAnI viSe parama bhaktibhAve sanzAstrAdika ane satsaMgano paricaya karavo hAla to yogya che. (pa.-330/pA.-318) sAdhake haMmezAM koIpaNa prakAre AkuLatA AyA vinA vairAgyabhAvane daDha karavo joIe. vairAgyabhAva AvavAthI rAgadveSa maMda paDatA jaze ane vItarAgabhAva dhIme dhIme anukrame pragaTato jaze. vairAgya ane vItarAgabhAve jJAnI pratye utkRSTa bhaktibhAva rAkhI sanzAstra, satsaMgano paricaya karyA karavo e ja hitanuM kAraNa che. (44) mAtra jJAnIne Icche che, oLakhe che ane bhaje che, te ja tevo thAya che, ane te uttama mumukSu jANavo yogya che. (5.335/pA.-320) mAtra jJAnInA sAnidhyane Icche che. AMtarika sthitine barAbara oLakhe che ane te pramANe potAnI sthiti meLavavAno puruSArtha kare che. te jJAnIe je dazA meLavI che, te dazAne prApta karI le che ane temanA jevo ja banI jAya che. AvI sthiti je pragaTa karI zake te uttama mumukSu kahevA yogya che. (45) jagatanA abhiprAya pratye joIne jIva padArthano bodha pAmyo che. jJAnInA abhiprAya pratye joIne pAmyo nathI. je jIva jJAnInA abhiprAyathI For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtma bodha pAmyo che te jIvane samyaphadarzana thAya che. (pa-358/pA.325) atyAra sudhI jIva je kAMI padArthano bodha meLavato Avyo che te jagatanA jIvono jevo abhiprAya hoya che te abhiprAyane anulakSIne pAmyo che, paNa jo padArthano jJAnIno je bodha che te bodhanA abhiprAyane dhyAnamAM rAkhI puruSArtha kare to samyakdarzana prApta karI le (46) mahAtmAno deha be kAraNone laIne vidyamAnapaNe varte che, prArabdha karma bhogavavAne arthe, jIvonA kalyANane arthe; tathApi e bannemAM te udAsapaNe udaya AvelI vartanAe varte che, ema jANIe chIe. (-373/pA.330) je mahApuruSa che, jJAnI puruSa che, temanA dehanuM vidyamAnapaNuM, hayAtIpaNuM be kAraNe have raheluM hoya che. (1) pUrve upArjita karelA karmomAMthI je prArabdharUpa thayelA che ane udayamAM AvI vartI rahyA che, tene samabhAve bhogavavAnuM ja kArya kare che ane (2) potAnI je AtmajJAnanI dazA che, pragaTa rahelI che, tenA AdhAre bIjA jIvonuM kalyANa thaI zake to tema karavA mATe vidyamAnapaNuM raheluM che. te sivAyanA bIjA koI arthe teo potAnA dehano upayoga karatA nathI ke potAnA jJAnano paNa upayoga karatA nathI. (47) jIvane svasvarUpa jANyA sivAya chUTako nathI; tyAM sudhI yathAyogya samAdhi nathI; te jANavA mATe utpanna thavA yogya mumukSutA ane jJAnInuM oLakhANa e che. jJAnIne je yathAyogyapaNe oLakhe che te jJAnI thAya chekrame karI jJAnI thAya che. (pa-387/pA.337) jIva jyAM sudhI yathAyogyapaNe jANato nathI, anubhavato nathI tyAM sudhI samAdhi yathAyogyapaNe pragaTatI nathI. te jANavA mATe, utpanna thavA mATe mumukSutA pragaTAvavI jarUrI che ane sAthe sAthe AMtarika rIte jJAnInI AMtaradazAnI oLakhANa karavI jarUrI che. Ama jJAnInI yathAyogya oLakhANa, AMtarika AtmaanubhavarUpa dazAnI oLakhANa For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya - 33 thAya to sAdhaka paNa temanA jevo jJAnI banI jAya che. (48) bhakti pradhAna dazAe vartavAthI jIvanA svacchedAdi doSa sugamapaNe vilaya thAya che; evo pradhAna Azaya jJAnI puruSono che. (pa.-394/pA.340) 'bhakti pradhAna dazAe" eTale jJAnInI AjJA pramANe vartana karavAthI jIvamAM rahelAM svacchedAdi doSa sahelAIthI nAza karI zakAya che. evo pradhAna Azaya (hetu) jJAnI puruSono rahelo hoya che. AnaMdaghanajI ma.sA. paNa kahe che ke : jina thaI jinane je ArAdhe, te sahI jinavara hove re, mUMgI IlikAne caTakAve, te bhUMgI jaga jove re.(49) jJAnI puruSanI avajJA bolavI tathA tevA prakAranA prasaMgamAM ujamALa thavuM, e jIvanuM anaMta saMsAra vadhavAnuM kAraNa che, ema tIrthaMkara kahe che. te puruSanA guNagrAma karavA, te prasaMgamAM ujamALa thavuM, ane tenI AjJAmAM saraLa pariNAme parama upayoga dRSTie vartavuM, e anaMta saMsArane nAza karanAruM tIrthakara kahe che. (5-397/pA.343) A vAta jinAgamamAM kahevAmAM Avela che ane A vAkyo jIvo sAMbhaLatA paNa hoya che. chatAM potAne game tevI rIte vartatA hoya to temanI avajJA thAya athavA pote je dharmamatane mAnato hoya tenAthI viruddha vartana jaNAtuM hoya to paNa matAgrahane kAraNe temanI AzAtanA karatA hoya che. evA prasaMgomAM ullAsabhAva Avavo te anaMta saMsArano vadhAro karanAra banI jAya che. jayAre tenAthI UlaTuM jJAnIpuruSanAM guNagrAma karavAM, te prasaMgamAM ullAsa bhAva Avavo ane saraLa pariNAmathI utkRSTapaNe upayoga sahita vartavuM, ene anaMta saMsArane nAza karavAnuM tIrthakare kahyuM che. (50) mAtra Atmasthiti che jenI evA sapuruSathI ja AtmA ke Atmadharma zravaNa karavA joga che, yAvat ArAdhavA joga che. (pa.-403/pA.-351) For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAmya A vAta saMpUrNa satya che. potAnA AtmAne karmabaMdhanathI mukta karAvavo hoya to jeNe AtmasAkSAtkAra karIne potAnI sthiti sahaja banAvelI che tevA sapuruSa pAsethI AtmA ke Atmadharma sAMbhaLavA joga che ane pachI te pramANe ArAdhana karavA yogya che. (51) vartamAnakALa duSama kALa kahyo che, chatAM tene viSe anaMtabhavane chedI mAtra eka bhava bAkI rahe evuM ekAvatArIpaNuM prApta thAya evuM paNa che. mATe vicAravAna jIve te lakSa rAkhI, yathAzakti vairAgyAdi avazya ArAdhI sadguruno yoga prApta karI kaSAyAdi doSa cheda karavAvALo evo ane ajJAnathI rahita thavAno satya mArga prApta karavo. (5.-442/pA.36 1) vartamAnamAM kaLiyuga vartI rahyo che ane manuSyonI vRttio bahirmukha thatI rahI che, tethI tene duSamakALa kahyo che, chatAM hajI A kALamAM paNa AdhyAtmika puruSArtha karIne eka ja bhava bAkI rahe evuM ekAvatArIpaNuM sAdhanA dvArA prApta karI zakAya teTalo mArga to hajI paNa khullo che ane maLI paNa zake tevo joga maLavAno saMbhava paNa rahyo che, to zakti pramANe vairAgya-upazamabhAva aMtaramAM pragaTAvI, saddaguruno yoga prApta thayo che jene, tenuM mArgadarzana meLavI kaSAyAdi doSono kSaya karavAno mArga grahaNa karI, ajJAnane dUra karavAno puruSArtha karI levo ane satyamArga-mokSamArga je rahelo che tene Adaravo e ja kalyANakArI che. (52) je jJAnathI svAtmastha pariNAma hoya che, te jJAna sarva jIvo pratye pragaTa ho, anavakAzapaNe sarva jIva te jJAna pratye rucipaNe ho, evo ja jeno karUNAzIla sahaja svabhAva che, te saMpradAya sanAtana sapuruSono che. (pa-437/pA.363) ahIM 5.kR.deva zrImad rAjacaMdrajI bhAvanA bhAvatAM kahe che ke : je jJAnathI svAtmastha pariNAma thAya che, te jJAna sarva jIvone prApta thAo ane puruSo che teo to sarva jIvo anavakAzapaNe AtmajJAna For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya meLavI sukhI thAo evI bhAvanA satata bhAvatA hoya che. sarva jIvo AtmAnA sukhane ja prApta thAo ema ja IcchatA hoya che. temano svabhAva to 'savvi jIva karuM zAsana rasI'-evo ja hoya che. (53) AtmAne vibhAvathI avakAzita karavAne arthe ane svabhAvamAM anavakAzapaNe rahevAne arthe koIpaNa mukhya upAya hoya to AtmArAma evA jJAnIpuruSano niSkAma buddhithI bhakti yogarUpa saMga che. (5.-432/55.365) 35 ahIMyA AtmAne vibhAvathI choDAvavAne mATe temaja svabhAvamAM sahajapaNe rahI zakAya te mATeno mukhya upAya eka ja che ane te che AtmajJAnamAM sahajapaNe ramaNatA karatA evA jJAnIpuruSano saMga, niSkAma buddhithI karI temanI AjJAmAM vartavuM, te rahelo che. mATe jJAnInI Azraya bhakti svIkArI sAdhanAmArgamAM AgaLa vadhavA puruSArthI banavuM te ja upayogI che, kalyANakArI che. (54) maLa, vikSepa ane ajJAna e anAdinA jIvanA traNa doSa che. jJAnIpuruSonAM vacananI prApti thaye, teno yathAyogya vicAra thavAthI, ajJAnanI nivRtti hoya che. te ajJAnanI saMtati baLavAna hovAthI teno rodha thavAne arthe ane jJAnIpuruSanAM vacanono yathAyogya vicAra thavAne artha maLa ane vikSepa maTADavAM ghaTe che. saraLapaNuM, kSamA, potAnA doSanuM jovuM,, alpAraMbha, alpaparigraha e Adi maLa maTavAnAM sAdhana che. jJAnIpuruSanI atyaMta bhakti te vikSepa maTavAnuM sAdhana che....satpuruSanAM caritro ane mArgAnusArI jIvonAM vacano ane jeno uddeza AtmAne mukhya kahevA viSe che evA graMthano paricaya rAkhavo ane e sau sAdhanAmAM mukhya sAdhana evo zrI satpuruSano samAgama gaNavo. (5.-449/pA.372,373) ahIMyAM jIvamAM anAdithI traNa doSo rahelA che, tenI vAta karI ana te kema dUra karI zakAya tenuM mArgadarzana spaSTapaNe ApavAmAM AvyuM che. For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36. zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAsya (1) jJAnIpuruSanA bheTo thaye, temanI pAsethI zratarUpe vacananI prApti thavAthI ane tenA para yathAyogya vicAraNA karavAthI ajJAna nAmanA doSanI nivRtti thaI zake che. paNa ajJAna anAdikALathI baLavAna baneluM hovAthI tene dUra karavAne mATe ane jJAnIonA vacano para yathAvat vicAraNA karavAne mATe jIve maLa ane vikSepa maTADavAnAM che. (2) maLa eTale kaSAyaprerita bhAvonuM hovApaNuM. tene dUra karavAne mATenAM thoDAM kAraNo ahIM ApavAmAM AvyAM che. sauthI prathama jIvanamAM saraLatA guNa pragaTAvavo jarUrI che. pAramArthika sAdhanA karavA mAMgatA sAdhaka mATe A guNa sauthI agatyano ane jarUrI che. te AvyA vinA sAdhanAmArgamAM AgaLa vadhavuM muzkela che. jo saraLatA hoya to bIjA jIvonI bhUlone mApha karavAnI, tene kSamA ApavAnI vRtti sahajapaNe pragaTI jAya che, jo kSamAbhAva pragaTa thaI jAya to saraLatA ane kSamAbhAvathI jIvanI potAnI dRSTi potAnA doSa jovA bhaNI vaLI jAya che. tethI potAnA doSone kADhavAno puruSArtha karI zake che. jo ApaNAmAM saraLatA, kSamA ane potAnA doSa taraphanI dRSTi khulI jAya to ApaNe alpa AraMbhI thavA tarapha jaI zakIzuM. alpa AraMbhI thaI javAya to alpa parigrahI paNa thaI javAya. Ama AvA kAraNono yathAyogya vicAra karavAthI ApaNAmAM rahela maLa nAmanA doSano kSaya karI zakIzuM. to sAdhanAmArgamAM AgaLa vadhavuM sahaja ane saraLa banI raheze. (3) vikSepa maTADavAnuM sAdhana jJAnI puruSanI atyaMta ekalaze Azrayabhakti karavI te che. eTale ke teonI AjJA pramANe cAlavAthI sAdhanA mArgamAM naDato vikSepa nAmano doSa dUra karI zakAya che ane AtmAne zuddha banAvI zakAya che. A doSo kADhavA mATe satparuSano yoga mukhya che, paNa tenI gerahAjarImAM sapuruSanAM caritro ane mArgAnusArI sAdhakonAM vacano For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya upara vicAra karavAnI jarUra che. jemano phakta eka ja uddeza che ke AtmAne baMdhanathI choDAvavo che, tevAM zAstrono paricaya karavo. te jJAnIpuruSanI gerahAjarImAM khUba ja upayogI sAdhana che, AvI ja vAta nIce kahe che. (55) sarva prakAre jJAnInA zaraNamAM buddhi rAkhI nirbhayapaNAne, ni:khedapaNAne bhajavAnI zikSA zrI tIrthaMkara jevAe kahI che, ane ame paNa e ja kahIe chIe. koIpaNa kAraNe A saMsAramAM kalezita thavA yogya nathI. avicAra ane ajJAna e sarva klezanuM, mohanuM ane mAThI gatinuM kAraNa che. sadvicAra ane AtmajJAna te AtmagatinuM kAraNa che. (5.-460/pA.-379) 37 kramAMka (54)mAM je vAta karI hatI te ja vAta ahIM judI rIte karavAmAM AvI che paNa bhAva e ja rahelo che. jIvanamAM vicAraNA dvArA nirbhayatA ane niHkhedapaNAne pragaTAvavAnI khAsa jarUriyAta para bhAra mUkavAmAM Avyo che. koIpaNa kAraNe saMsAramAM klezita thavA yogya nathI. jIvanamAM avicAraNA ane ajJAna che tyAM sudhI pariNAmo klezita thayA karavAnAM che, tethI mohabhAva vadhe che ane mAThI gatimAM paribhramaNa karavAnuM Ave che. jo jIvanamAM sadvicAraNA cAlatI hoya to tenA AdhAre puruSArtha karI AtmajJAna pragaTAvI zakAya che ane nirvANa tarapha AgaLa vadhI zakAya che. teno sAkSAt ane mukhya upAya jJAnIpuruSe ApelI AjJAne vicAravI ane amalamAM mUkavI te che. (56) pUrvakALamAM je je jJAnIpuruSanA prasaMgo vyatIta thayA che te kALa dhanya che; te kSetra atyaMta dhanya che; te zravaNane zravaNanA kartAne ane temAM bhaktibhAvavALA jIvone trikALa daMDavat che. te AtmasvarUpamAM bhakti, ciMtana, AtmavyAkhyAnI jJAnIpuruSanI vANI athavA jJAnInAM zAstro ke mArgAnusArI jJAnIpuruSanAM siddhAMta, tenI apUrvatAne praNAma ati For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya bhaktie karIe chIe. (5.-465/pA.-381) ahIM pUrve thayelA jJAnIone, je kALamAM thayA tene, je kSetramAM thayA te kSetrane dhanya kahe che. tevA jJAnIpuruSanA vacanonA zravaNano, tene sAMbhaLanArane, tene karanArane ane temAM bhaktibhAvathI racyApacyA rahe che temane trikALa daMDavat praNAma karyA che. temaja AtmasvarUpanI bhakti, tenuM ja ciMtana, temaja evA AtmAnI vyAkhyA karanAra jJAnIpuruSanI vANI athavA temanA dvArA racelAM zAstro ane mArgAnusArI siddhAMto, temAM rahelI apUrvatAne ati bhaktithI praNAma karavAmAM AvyA che. (57) jJAnIono satsaMga karavo ane satsaMga thAya te pUrNa puNyodaya samajavo. te satsaMgamAM tevA paramajJAnIe upadezelo zikSAbodha grahaNa karavo eTale jethI kadAgraha, matamatAMtara, vizvAsaghAta ane asat vacana e Adino tiraskAra thAya; Atmatva prApta puruSano bodhelo dharma AtmatA mArgarUpa hoya che. pUrve thayelA anaMta jJAnIo jo ke mahAjJAnI thaI gayA che, paNa tethI kaMi jIvano doSa jAya nahIM; eTale ke atyAre jIvanamAM mAna hoya te pUrve thaI gayelA jJAnI kahevA Ave nahIM; paraMtu hAla je pratyakSa birAjamAna hoya te ja doSane jaNAvI kaDhAvI zake. jema dUranA kSIra samudrathI atrenA tRSAturanI tRSA chIpe nahIM, paNa eka mIThA pANIno kaLazo atre hoya to tethI tRSA chIpe. (pa.-466/pA.-382) ahIMyAM pratyakSa jJAnIpuruSanuM keTaluM mahatva che, tenuM spaSTa mArgadarzana ApyuM che. mATe pratyakSa jJAnIpuruSano samAgama karavo ane samAgama thAya, zruta maLe to te mahat puNyodaya thayo tema samajavuM. A bodhane pariNamAvavAthI ApaNAmAM rahelA doSo jevA ke kadAgraha, matAgraha Adino nAza thaI jAya. vaLI pratyakSa jJAnI ApaNAmAM rahelA kaSAyAdi doSone jaNAvI, te kADhavAno upAya paNa batAvI zake, mATe tenI Azrayabhakti svIkAravI e ja zreyanuM kAraNa che. dAkhalo ApI For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya 39 samajAvela che ke koIne tarasa lAgI hoya paNa kSIrasamudra ahIMthI ghaNe dUra hoya te dUra hovAthI ahIMyA tRSAturane upayogI thAya nahIM, paNa ahIM eka mIThA pANIno kaLazo hoya to kArya thAya ane tRSA chipAvI zakAya temaja pratyakSa jJAnInA sAnidhyamAM rahevAthI ApaNA doSone ApaNe sahelAIthI dUra karI zakIe. (58) je jJAnIpuruSe spaSTa evo AtmA koI apUrva lakSaNe, guNe ane vedanapaNe anubhavyo che, ane te ja pariNAma jenA AtmAnuM thayuM che, te jJAnIpuruSe jo te sudhArasa saMbaMdhI jJAna ApyuM hoya to tenuM pariNAma paramArtha-paramArtha svarUpa che... te bIjajJAnanuM dhyAna paNa ajJAnapaNe kalyANarUpa thatuM nathI. jeNe vedanapaNe AtmA jANyo che te jJAnIpuruSanI AjJAe te kalyANarUpa thAya che ane AtmA pragaTavAno atyaMta sugama upAya thAya che. A AtmA vibhAva pariNAmane bhaje che, tyAM sudhI tene caMdanavRkSa kahIe chIe ane sauthI tene amuka amuka sukSma vastuno saMbaMdha che, temAM tenI chAyA ! rUpa sugaMdha vizeSa paDe che, jenuM dhyAna jJAnInI AjJAe thavAthI AtmA pragaTe che. pavana karatAM paNa sudhArasa che temAM, AtmA vizeSa samIpapaNe varte che, mATe te AtmAnI vizeSa chAyA-sugaMdha ! no dhyAna karavA yogya upAya che. (pa.-47ra/pA.385,386) paramArtha jJAnIpuruSa pAsethI AtmajJAna pragaTAvavAno mArga maLyo hoya to ApaNane AtmajJAna pragaTa thAya. temaja bIjajJAna maLyuM hoya paNa yathAtathya samajaNa vagara te pramANe dhyAna karavAmAM Ave to phaLavAna thatuM nathI. jeNe te bIjajJAnane bodhabIjamAM pheravela che tenI AjJAe dhyAna karavAthI pariNAma maLe che ane pavana tathA sudhArasanI tulanAtmaka vAta karI sudhArasa prakriyAthI AtmA sahelAIthI pragaTa thaI jAya che tema kahevAno bhAva ahIM jovAmAM Avela che. AtmA jayAM sudhI vibhAvane bhaje che, tyAM sudhI caMdanavRkSa kahyo che kAraNa ke caMdanavRkSa For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtma che te potAnI sugaMdha bahAranI tarapha phelAve che ane amuka aMtara pachI te sugaMdhanI asara jaNAtI nathI. tema AtmA jayAM sudhI potAnI vRttio mana vaDe bahAranA padArtho tarapha dRSTi kare che tyAM sudhI potAnI zakti bahAra phoravyA kare che. paNa jo AtmA potAnI zaktine aMtarmukha kare to bahAranA vibhAvathI para thaI jAya che ane vibhAvikapaNuM maTI jAya che. AtmA pAse zarIrane laIne karmendriyo, jJAnendriyo, zvAsocchavAsa, sudhArasa vagere rahelAM che. temAM AtmAnI sugaMdha sauthI vadhAre sudhArasamAM paDe che, tyAra pachI kaMIka sugaMdha zvAsocchavAsamAM paDe che, pachI kaMIka aMze jJAnendriyomAM paDe che paNa karmendriyomAM AtmAnI sugaMdha AvatI nathI. tyAM to saMsAra pariNAmanI ja bahulatA rahI che. jo A vAta samajI jJAnInI AjJAe vibhAvabhAvathI pAchA pharavAnI prakriyArUpa dhyAna kare che to sudhArasa dvArA AtmAne sahelAIthI pragaTAvI zake che, anubhavI zake che ane anukrame zuddha avasthAne prApta karI nirvANane prApta kare che. tethI vibhAvika AtmAne caMdanavRkSa kahyo che. zuddha AtmA svabhAvamAM sthita che. (59) zrI jJAnI puruSoe samyadarzananA mukhya nivAsabhUta kahyAM evAM A cha pada atra saMkSepamAM jaNAvyAM che. samIpamuktigAmI jIvane sahaja vicAramAM te sapramANa thavA yogya che. parama nizcayarUpa jaNAvA yogya che, teno sarva vibhAge vistAra thaI tenA AtmAmAM viveka thavA yogya che. A cha pada atyaMta saMdeha rahita che. ema parama puruSe nirUpaNa karyuM che. e cha padano viveka jIvane svasvarUpa samajavAne arthe kahyo che. (pa.-493/pA.-395). AtmA che', "AtmA nitya che', "AtmA karmano kartA che', AtmA karmano bhoktA che', "AtmAno mokSa thAya che, ane "mokSano upAya che." A cha padamAM samyagdarzanano nivAsa rahelo che ema jJAnI puruSoe kahyuM che. saMkSepamAM tenuM varNana karavAmAM AvyuM che. je For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 1 zrI sara, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtma jIva samIpamAM mukta thavAnI yogyatA vALo hoya tene te sahaja vicAramAM jema che tema samyapaNe pramANita thavA yogya che ane teno nizcaya paNa utkRSTapaNe thAya che. tenA para vicAraNA karavAthI jIvamAM viveka pragaTe che ane pote potAnA svarUpanI oLakhANa karI le che. A che padamAM koIpaNa prakAre saMdeha karavA yogya nathI. ema pUrve thayelA parama puruSoe nirUpaNa karela che. A cha padano viveka darzAvavAnuM kAraNa jIvane svasvarUpa samajavAnuM che te arthe kahyo che. (60) jema jema jIvamAM tyAga, vairAgya ane Azraya bhaktinuM baLa vadhe che, tema tema sapuruSanA vacananuM apUrva ane abhuta svarUpa bhAse che ane baMdha nivRttinA upAyo sahajamAM siddha thAya che. (pa.-497/pA.398) jIvamAM jema jema AraMbha-parigrahanuM baLa ghaTe tema tema tyAgabhAva vadhato jAya. AMtarika vairAgyabhAva pragaTato jAya. tethI upazamabhAva paNa vadhavA mAMDe. Ama thatAM jJAnI puruSanI Azraya bhaktinuM baLa paNa vadhatuM jAya. Azraya bhaktinuM baLa vadhavAthI sapuruSanAM je vacano sAMbhaLavA maLe tenI apUrvatA AvatI jAya ane tenuM yathAtathya svarUpa jaNAtuM jAya. AthI pUrvanA baMdhananI nivRttinA upAyo karavAmAM Ave to te sahajamAM siddha thavA mAMDe che. eTale karmabaMdhanathI jIvAtmA haLavo thato jAya che ane tethI mokSamArga prazasta thato jAya ane oLakhANa vadhatI jAya. (61) jJAnI puruSanI AjJAnuM ArAdhana e siddhapadano sarvazreSTha upAya che. (pa.-511/pA.412) jaina zAstromAM jJAnIpuruSanI AjJA ArAdhavAthI jIvane zuM lAbha thAya tenuM varNana jovAmAM Ave che. AjJA pramANe ArAdhanA-upAsanA karavAthI sahelAIthI siddhapada-nirvANane meLavavAno sarvazreSTha upAya jaNAya che. (62) jIvane jJAnI puruSanuM oLakhANa thaye tathA prakAre anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lAbha moLAM paDavAno prakAra banavA yogya che. anukrame te For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya (paMca-viSayAdine) viSe rakta bhAva moLo paDe evA vairAgyamAM jIva Ave che.. athavA sapuruSano yoga thayA pachI AtmajJAna meLavavuM kaMI durlabha nathI. (pa.-paraca/pA.-419) jIvane jevI jJAnI puruSanI oLakhANa thAya che ke tenAmAM rahelA anaMtAnubaMdhI kaSAyo moLA paDavAno prakAra bane che eTale ke sadeva, sadaguru ane sattAstra para aTala zraddhA thavAthI dharmane nAme kaSAyanI pravRtti maMda paDe che ane jJAnI puruSa maLyA pahelAM jJAnendriyonA viSayo pratye je raktamAnapaNuM-gamavApaNuM hatuM te have moLuM paDavA mAMDe che ane vairAgyabhAva pragaTe che. eTale ja kahyuM che ke : satparuSano meLApa thavAthI AtmajJAna meLavavuM kAMI durlabha rahetuM nathI. (63) alpa paNa nijadoSa joIne pharI pharI pazcAttApamAM paDavuM ghaTe che ane vinA pramAde tethI pAchuM pharavuM ghaTe che; e bhalAmaNa jJAnIpuruSanAM vacanamAM sarvatra rahI che. ane te bhAva AvavA mATe satsaMga, ane salphAstrAdi sAdhana kahyAM che. je ananya nimitta che. (pa.-para6/pA.-432) jene pAramArthika sAdhanA karavI che teNe kema vartavuM tenuM mArgadarzana ahIM ApavAmAM AvyuM che. (1) sAdhake potAnAmAM je doSo thatAM jaNAya teno pazcAttApa sadbhayatAthI karavo joIe. (2) pazcAttApa karIne te doSomAMthI apramattapaNe pAchA pharavAno puruSArtha karavo joIe. (3) te mATe sadgurunI Azrayabhakti saMpUrNapaNe svIkAravI. (4) temano satsaMga karavo. (5) teoe batAvela sanzAstrano svAdhyAya karavo. (6) jIvana sadAcArI banAvavuM. A prakAranI bhalAmaNa jJAnI puruSonAM zratarUpe nIkaLelA vacanomAM jovAmAM Ave che ane A je sAdhano batAvyAM che te AtmajJAna meLavavA mATenA ananya nimittakAraNa rUpe rahelAM che. mATe tene yathAvat AdarI AtmAne saMsAra paribhramaNamAMthI choDAvavA mATe puruSArtha karavo e ja zreyanuM kAraNa che. AvI ja vAta patrAMka-pa34mAM kahI che. For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya 43 (64) mumukSu jIvane to ema ja kartavya che ke, jIvane saguruyoge kalyANanI prApti alpakALamAM thAya tenAM sAdhana vairAgya ane upazamArthe yogavAsiSTha', "uttarAdhyayanAdi' vicAravA yogya che, temaja pratyakSa puruSanA vacananuM nirAbAdhapaNuM, pUrvApara avirodhapaNuM jANavAne arthe vicAravA yogya che. (pa.-pa34/pA.-434) kramAMka (63)nA anusaMdhAne ja A vAtane grahaNa karavI. jJAnIpuruSanA vacananuM nirAbAdhapaNuM, pUrvApara avirodhapaNuM jANavA mATe tathA vairAgya-upazamamAM vadhAro karavAne arthe "yogavAsiSTha, 'uttarAdhyayanAdi zAstrone vicAraNAmAM levAnI bhalAmaNa karavAmAM AvI che. "yogavAsiSTha'mAM mumukSu prakaraNa ane vairAgya prakaraNa para khAsa vicAraNA karavI ane uttarAdhyayanAdi satzAstro paNa A lakSe vicAravAM. (65) jJAnI puruSano satsaMga thaye, nizcaya thayuM ane tenA mArgane ArAdhe jIvane darzanamohanIya karma upazame ke kSaya thAya che, ane anukrame sarva jJAnanI prApti thaI jIva kRtakRtya thAya che....jJAnInA satsaMge ajJAnInA prasaMganI ruci ALase, satyAsatya viveka thAya, anaMtAnubaMdhI krodhAdi khape, anukrame sarva rAgadveSa khape. (5.548/pA.-441) ApaNA AtmAne vaLagelI nibiDa evI graMthino cheda, kSaya kema karavo tenI vAta karavAmAM AvI che. graMthibheda thatAM jIvane yathArtha mokSamArgamAM kema AgaLa vadhavuM tenuM mArgadarzana maLI jAya che ane anukrame ghAtakarmono kSaya karI saMpUrNa jJAnane prApta karI kRtakRtya thaI jAya che. jJAnIno satsaMga jo yathAtathyapaNe thayo hoya, rucyo hoya to ajJAnI ane ajJAnabhAvanA prasaMgo taraphanI ruci ghaTatI javI joIe, satya zuM ane asatya zuM teno viveka pragaTI jAya ane tethI kaSAyonI cAreya cokaDIo anukrame kSaya thatI jAya ane saMpUrNapaNe rAgadveSano kSaya thaI jatAM jIva sarvajJa-kevaLajJAna-darzanarUpa banI nirvANane prApta karI le. For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya (66) jJAnI puruSanA daDha AzrayathI sarvotkRSTa evuM mokSapada sulabha che, to pachI kSaNe kSaNe Atmopayoga sthira karavo ghaTe evo kaThaNa mArga te jJAnIpuruSanA daDha Azraye prApta thavo kema sulabha na hoya? kema ke upayoganA ekAgrapaNA vinA to mokSapadanI utpatti che nahIM. jJAnIpuruSanA vacanano dRDha Azraya jene thAya tene sarva sAdhana sulabha thAya evo akhaMDa nizcaya puruSoe karyo che. (pa-pa60/pA.-447) "jJAnI puruSa ane temanAM vacano pratye daDha Azraya pragaTAvavAthI sarvotkRSTa mokSapada jIvAtmAne sulabha thaI jAya che. Avo nizcaya pUrve thayelA ane hAlamAM vicaratA sapuruSoe karyo che." tenA para daDhatA karavAnuM ahIMyAM kahyuM che. jethI mArgamAM pragati jhaDapathI thAya ane mokSapada meLavavA tarapha AgaLa vadhI javAya. (67) jJAnIpuruSanA caraNane viSe mana sthApyA vinA e bhaktimArga siddha thato nathI, jethI pharI pharI jJAnInI AjJA ArAdhavAnuM jinAgamamAM ThekANe ThekANe kathana karyuM che. (pa.-pa7ra/pA.454) jJAnI puruSano Azraya karavArUpa bhaktimArga jinezvaroe nirUpaNa karelo che, je mArganuM ArAdhana karavAthI saraLapaNe AtmajJAnadazA pragaTa thAya che. mATe jinAgamamAM ThekANe ThekANe A prakAranuM kathana karavAmAM AvyuM che. Ama karavAthI ja sAdhaka AtmA potAnI pragati jhaDapabhera karIne mokSamArgamAM AgaLa vadhI jAya che. (68) bodhabIjanI prApti thaye, nirvANa mArganI yathArtha pratIti thaye paNa te mArgamAM yathAsthita sthiti thavAne arthe jJAnI puruSano Azraya mukhya sAdhana che, ane te TheTha pUrNa dazA thatAM sudhI che, nahIM to jIvane patita thavAno bhaya che. (pa.-575/pA.-455) ahIM bodhabIjanI jeNe prApti karI lIdhI che, graMthibheda karI AtmasAkSAtkAra karI lIdho che tene nirvANa mArganI pratIti yathArthapaNe aMtaramAM sthira thaI jAya che, chatAM te mArgamAM yathAsthita sthiti karavAne For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya mATe AgaLa paNa jJAnIpuruSano Azraya ja mukhya sAdhana che. temaja saMpUrNa dazA pragaTa thatAM sudhI jJAnIpuruSano Azraya karIne vartavuM e ja zreyanuM kAraNa che, jo te Azrayano tyAga karavAmAM Ave to jIvane patita thavAno bhaya rahelo che. ema pUrNajJAnI evA jinezvare joyela che. mATe A zikSA ApavAmAM AvI che. (69) graMthibheda thavAmAM je vIryagati joIe te thavAne arthe jIve nityapratye satsamAgama, sadvicAra ane sagraMthano paricaya niraMtara karavo zreyabhUta che. (5.-593/pA.462) 45 graMthibheda ka2vA mATe ati baLavAnapaNe potAno puruSArtha phoravavAno che. te mATe jIve pratidina satsamAgama thAya to karavAno che, sadvicAraNA paNa karavAnI che ane te mATe sadraMthano paricaya niraMtara karavo e ja zreyarUpa che. (70) agama agocara nirvANa mArga che, emAM saMzaya nathI. potAnI zaktie, sadgurunA Azraya vinA, te mArga zodhavo azakya che. (5.-6 47 pA.-486) nirvANa mArga agama (gama na paDe tevo), agocara (vANIthI kahI na zakAya tevo che) emAM saMzaya nathI ane potAnI zakti vaDe sadgurunA Azrayane svIkAryA vinA mArga zodhavAno prayatna karavo te zakya banatuM nathI. mATe sadguru Azrayane svIkArIne AgaLa vadhavA puruSArtha karavAthI mArga sahelo banI jAya che. (71) dazyane adazya karyuM, ane adRzyane dazya karyuM evuM jJAnIpuruSonuM AzcaryakAraka anaMta aizvarya vIrya vANIthI kahI zakAvuM yogya nathI. (5.-648/pA.486) uparanA AMka (70)nI ja mahattA ahIM darzAvI che. sadgurunA Azraya vagara A sthiti pragaTAvavo muzkela athavA azakaya jevI che. For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya dezya eTale saMsAra ane saMsAra bhAvomAM rAcavArUpa pariNAma thatAM hatAM temAMthI bahAra nIkaLI javuM, te adRzya karavuM ane anAdikALathI potAnI je AtmasvarUpa-paramazAMtadazArUpa sthiti che tene pratyakSapaNe dazya karI eTale ke tenI svAnubhUti karI emAM ja rahevAnI sthiti jemaNe prApta karI che tevA jJAnI puruSoe phoravela puruSArthathI pragaTa karela anaMta Atmika aizvarya, AtmalakSmIne pragaTa karI te vIrya vANIthI eTale saMpUrNa jJAnI puruSathI paNa pUrNapaNe kahI zakAya tema nathI. te svarUpane pragaTa karI levuM e ja A manuSya janmanuM kartavya che. (72) je je prakAre paradravya-vastunAM kAryanuM saMkSepapaNuM thAya, nijadoSa jovAno daDha lakSa rahe ane satsamAgama, sanzAstrane viSe vardhamAna pariNatie parama bhakti varyA kare te prakAranI AtmatA karyA jatAM, tathA jJAnInA vacanono vicAra karavAthI dazA vizeSatA pAmatAM yathArtha samAdhine yogya thAya, evo lakSa azo. (pa-656/pA.-489). ahIMyAM paradravyathI kema chUTA paDavuM ane potAnI dazA vardhamAna karatA javI te viSe mArgadarzana ApyuM che. ema vartavAthI sAdhaka yathArtha samAdhine meLavavA mATeno pAtra banato jAya. (73) paramArthathI sarvasaMga parityAga yathArthabodha thaye prApta thavA yogya che. ema jANI, sAmAnya rIte bAhya sarvasaMga parityAga jJAnI puruSoe upadezyo che, ke je nivRttine yoge zubhecchAvAna evo jIva sadguru, sapuruSa ane satuzAstranI yathAyogya upAsanA karI yathArthabodha pAme. (pa.-657/pA.-489) A vAta yathArtha ane satya paNa che. temaja te prakAre vartavAno puruSArtha karI AgaLa vadhavA puruSArthI banavuM joIe. (74) AtmajJAna durgakhya prAye dekhIne niSkAraNa karUNAzIla evA te sapuruSoe bhakti mArga prakAzyo che, je sarva azaraNane nizcaLa zaraNarUpa che, ane sugama che. (pa-667/pA.491) For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya AtmajJAna prApta karavuM durgamya raheluM hovAthI, karuNAzIla evA jJAnIpuruSoe Azraya bhaktimArganuM prarUpaNa karyuM che. te bhaktimArga azaraNatAvALA jIvone zaraNarUpa thAya che ane ArAdhavo paNa sugama ane saraLa che. (75) asaMga evuM AtmasvarUpa satsaMganA yoge sauthI sulabhapaNe jaNAvA yogya che, emAM saMzaya nathI. satsaMganuM mAhAtmya sarva jJAnIpuruSoe atizaya karI kahyuM che, te yathArtha che. (5.-668/pA.-491) 47 ApaNuM svarUpa to asaMga rahela che, chatAM paNa atyAre to karmanA AvaraNathI jaNAtuM nathI. tene samajavA mATe, prApta karavA mATe satpuruSano yoga prApta thavAthI ane temanA batAvyA pramANe cAlavAthI sulabhapaNe jaNAya che, oLakhAya che, emAM saMzaya karavA jevI koI vAta nathI. teTalA mATe satsaMganuM mAhAtmya sarva jJAnIpuruSoe vistArathI karIne samajAvyuM che, te yathArtha ja vAta che. - (76) jyAM sudhI jIvane tathArUpa AtmajJAna na thAya tyAM sudhI AtyaMtika baMdhananI nivRtti na hoya emAM saMzaya nathI. te AtmajJAna thatAM sudhI jIve mUrtimAna AtmajJAna svarUpa evA sadguru devano niraMtara Azraya avazya karavA yogya che. (pa.-670/pA.-492) tathArUpa AtmajJAna eTale jJAnIpuruSone je pramANe pragaTa thayeluM che, te pramANe ApaNuM jJAna thayeluM hovuM joIe. temanA anubhava sAthe maLatuM AvavuM joIe, ane e ja pramANe jo AtmajJAna pragaTa thayeluM hoya to baMdhananI nivRtti avazya thAya che. te mATe jIve mUrtimAna AtmajJAnasvarUpa evA sadgurudevano niraMtara Azraya karavA yogya che. temAM ja jIvanuM, ApaNuM kalyANa samAyeluM che, kAraNa ke : (77) jJAnInI vANI pUrvApara avirodha, AtmArtha upadezaka, apUrva arthanuM nirUpaNa karanAra hoya che; ane anubhava sahitapaNuM hovAthI AtmAne satata jAgRta karanAra hoya che. (5.-679/pA.496) eTalA mATe.. For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zrI sadgara, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya (78) akhaMDa pariNatinA IcchAvAna mumukSune mATe nitya samAgamano Azraya karavAnI parama puruSe zikSA dIdhI che. (pa.-69)/pA.-503) jo sapuruSano nitya samAgama ke Azraya bhaktinI prApti thAya to te jIva akhaMDa evI AtmajJAnarUpa pariNati pragaTAvI de che. (79) durlabha evo manuSya deha paNa pUrve anaMtavAra prApta thayA chatAM kaMIpaNa saphaLapaNuM thayuM nahIM, paNa A manuSya dehane kRtArthatA che ke je manuSya dehe A jIve jJAnI puruSane oLakhyA tathA te mahAbhAgyano Azraya karyo, je puruSanA Azraye aneka prakAranA mithyAgrahAdinI maMdatA thaI, te puruSane Azraye A deha chUTe e ja sArthaka che. je Azraya pAmIne jIva te bhave athavA bhAvi evA thoDA kALe paNa svasvarUpamAM sthiti kare. zrI sadgurue kahyo che evA nigraMtha mArgano sadAya Azraya raho. (pa-692 pA.-503, 504). jIvAtmAe A pUrve paNa durlabha evo manuSya deha anaMtavAra meLavyo hovA chatAM saMsAra pariNAmI ja rahyo hovAthI hajI sudhI paribhramaNano aMta Avyo nathI. paNa A manuSya dehane kRtArthatA prApta thaI che ke je dehamAM rahI jJAnI puruSanI oLakhANa thaI, eTaluM ja nahIM, tenI jJAnI tarIke oLakhANa thavAthI tenA AzramamAM rahevAno nizcaya karyo, jethI aneka prakAranA mithyAgraho, kadAgraho, haThAgrahonI maMdatA thavAno joga prApta thayo ane AtmAnI oLakhANa paNa thavAno joga banI Avyo. to have e ja AzrayamAM rahIne A dehano tyAga thAya to ja sArthakatA thaI gaNAze. A AzrayathI jIva A kALamAM, A bhavamAM ke AgAmI bhAvi thoDA kALamAM paNa svasvarUpamAM ja sthiti karaze. to have sadguru dvArA kahevAmAM Avyo che evA nigraMtha mArgano mane nirvANane prApta na thAuM tyAM sudhI sadAya Azraya maLyA kare tevI bhAvanA bhAvuM chuM. (80) ghaNuM karIne puruSanA vacane AdhyAtmika zAstra paNa AtmajJAnano For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAmya 48 hetu thAya che, kema ke paramArtha AtmA zAstramAM vartato nathI, sapuruSamAM varte che. (pa.-706/pA.-516) ahIMyAM ema kahevAmAM AvyuM che ke satparuSa dvArA koIpaNa AdhyAtmika zAstranuM adhyayana karavAnuM kahevAmAM AvyuM hoya to te zAstro paNa AtmajJAna pragaTAvavA mATe hetubhUta thAya che, kAraNa ke paramArthaAtmA, zudhdhAtmA zAstramAM vartato nathI, paNa satparuSamAM pragaTapaNe vartI rahyo che. tethI temanA vacane je koI adhyayana karavAmAM Ave to te paramArtharUpe pariName che eTale ke AtmA pragaTa thaI zake che. (81) sarvathA svabhAva pariNAma te mokSa che. sadguru, sanzAstra, sadvicAra ane saMyamAdi tenAM sAdhana che. (pa-71)/pA.-para0) saMpUrNapaNe svabhAvarUpa pariNAma thaI javuM te mokSa che. A sthiti A maLelA dehamAM ja prApta thaI zake che. AyuSya pUrNa thaye siddhazilAmAM birAjavArUpa mokSa che. A sthiti pragaTa karavA mATe sadaguru-AtmajJAnI mahAtmA, satsaMga-temanA dvArA maLela upadeza ke zikSAbodhanuM pariNamana karavuM te, salphAsTA-jemAM paramArtha AtmA pragaTAvavAnA upAyo rahelAM che te, savicAra-jJAnInA vacano athavA svayaMvicAraNA AtmalakSI karavI te, ane saMyamAdi AtmAnI zuddhatA pragaTa karavA mATenAM sAdhana che. mATe satparuSanA Azraye A sAdhanono upayoga karI saMsAra paribhramaNano kSaya karavA puruSArthI banI javuM. (82) jeNe jeNe sadgurune viSe tathA temanI dazAne viSe vizeSapaNuM dIThuM che, tene ghaNuM karIne ahaMbhAva tathArUpa prasaMga jevA prasaMgomAM udaya thato nathI; athavA tarata samAya che. (5.-776/pA.-para4) jene sadgurunI AMtarika dazA samajAI che ane jenI jenI sthiti viziSTa banelI che, tene ahaMbhAvanA prasaMgo AvI paDe to paNa aham Ubho thato jaNAto nathI athavA kadAca thaI jAya to turata zAMta thaI samAI jAya che. For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya (83) seve sadguru caraNane, tyAgI daI nijapakSa; pAme te paramArthane, nija padano le lakSa (A.si.zA.gA.-9) "potAnA pakSane choDI daI, je sadgurunA caraNane seve te paramArthane pAme, ane AtmasvarUpano lakSa tene thAya." (pA.-728) gurunI AjJAe vartavuM. "gurunI AjJAe cAlatAM anaMta jIvo sIjhayA, sIjhe che ane sIjhaze." (pA.-531) Akho mArga jJAnInI AjJAmAM samAya che ema vAraMvAra kahyuM che. "gurune AdhIna thaI vartatA evA anaMta puruSo mArga pAmIne mokSa prApta thayA." (pA.-532), (5.718) pratyakSa sadguru sama nahIM, parokSa jina upakAra; evo lakSa thayA vinA, Uge na Atma vicAra. ,, (A.si.zA.gA.-11) 'pratyakSa AtmasrAMtinuM samAdhAna thAya evA saddaguruno samAgama prApta thayo hoya temAM parokSa jinonAM vacana karatAM moTo upakAra samAyo che, tema je na jANe tene AtmavicAra utpanna na thAya.' (pA.-533) sadgurunA upadeza vaNa, samajAya na jinarUpa; samajyA vaNa upakAra zo; samajyuM jinasvarUpa.-12 'sadgurunA upadezathI je jinanuM svarUpa samaje, te potAnA svarUpanI dazA pAme, kemake zuddha AtmApaNuM e ja jinanuM svarUpa che.' (pA.-534) mAnAdika zatru mahA, nija chaMde na marAya; jAtAM sadguru zaraNamAM, alpa prayAse jAya.-18 'mAna ane pUjAsatkArAdino lobha e Adi mahAzatru che, te potAnA DahApaNe cAlatAM nAza pAme nahIM, ane sadgurunAM zaraNamAM jatAM sahaja prayatnamAM jAya.' (pA.-534) te jijJAsu jIvane, thAya sadguru bodha; to pAme samaktine, varte aMtara zodha.-109 For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 1 zrI sadga, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtma mata darzana Agraha tajI, varte saguru lakSa; lahe zuddha samati te, jemAM bheda na pakSa.-110 te jijJAsu jIvane jo saguruno upadeza prApta thAya to te samaktine pAme, ane aMtaranI zodhamAM varte, mata ane darzanano Agraha choDI daI je sadgurune lakSe varte, te zuddha samaktine pAme ke jemAM bheda tathA pakSa nathI." (pA.-553) (patrAMka-718) - uparokta gAthAomAM saddaguru zaraNa, pratyakSanuM mAhAbhya, jinezvaranuM svarUpa kema jaNAya, mAnano nAza kema thAya, jijJAsu jIvane zuM phAyado thAya, mata-darzanano Agraha tajavAthI zuM phAyado thAya, to kahe ke samyagdarzananI prApti thAya. A prakAranA mAhAbhyanI vAto karavAmAM AvI che. tema vartavAthI jIva saMsAra paribhramaNamAMthI chUTI zake che. (84) sapuruSanI AjJAmAM vartavAno jeno daDha nizcaya varte che ane je te nizcayane ArAdhe che, tene ja jJAna samyaka pariNAmI thAya che, e vAta AtmArthI jIve avazya lakSamAM rAkhavA yogya che. ame je A vacana lakhyAM che, tenA sarva jJAnI puruSo sAkSI che. (pa.-719/pA.-pa58) 5. deva lakhe che ke : "ame je A vacana lakhyAM che, tenI sarva jJAnI puruSoe sAkSI ApelI che. temAM teo kahe che ke jeo sapuruSanI AjJAmAM vartavAno daDha nizcaya karIne te pramANe varte che, te pramANe puruSArtha kare che, tene ja jJAna samyapha pariNAmavALuM pragaTe che. A vAtane je AtmAne oLakhavA mATeno puruSArtha karavA mAMge che teNe khAsa ane avazya lakSamAM rAkhIne cAlavuM jarUrI che. jethI sAdhaka potAnA lakSa tarapha sahelAIthI AgaLa vadhI jAya che. (85) rAgadveSanA pratyakSa baLavAna nimittA prApta thaye paNa jeno AtmabhAva kiMcitra mAtra paNa kSobha pAmato nathI, te jJAnInA jJAnano vicAra karatAM paNa mahA nirjarA thAya, emAM saMzaya nathI. (pa.-736/.-pa63) For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 2 zrI sadguru, sapuruSa, saMta jJAnI puruSonuM mAhAbhya je AtmajJAnI puruSo che, teone potAnA prArabdhanA udaya anusAre rAgadveSa karAvavA mATenA baLavAna nimitto AvI paDe to paNa temanA AtmalakSI pariNAmomAM kiMcitta mAtra, lezamAtra paNa kSobha utpanna thato nathI. AvA jJAnI puruSonAM samyapha jJAnanI paNa vicAraNA karavAmAM Ave to paNa sAdhaka karmonI mahAnirjarA kare che, emAM jarA paNa saMzaya karavA jevI vAta nathI. ema ja che, ema kahevAno bhAva spaSTa che. (86) yathArtha bhAvasaMyamanI jijJAsAthI pravarte cho, mATe amUlya avasara prApta thayo jANo sanzAstra, apratibaMdhatA, cittanI ekAgratA, sapuruSanAM vacanonI anuprekSA dvArA te saphaLa kararvI yogya che. (pa.-732/pA.-pa63) pa.kudeva zrI lallujI Adi munione lakhatAM jaNAve che ke : Apa yathArthapaNe bhAva saMyamanI prApti thAya evI jijJAsAthI pravartI rahyA cho, to e Apa sarvene amUlya avasara prApta thayo che ema samajI-jANI sanzAstramAM vAMcavAmAM AvelAM vacano, tathA satparuSanAM vacanonI anuprekSA karavAnuM rAkhazo. tenA dvArA cittanI ekAgratA pragaTAvIne, bAhyanA koIpaNa prasaMgo ke vAto pratibaMdha rUpa na thAya tevo lakSa rAkhI bhAva saMyama pragaTAvI maLelA yogane saphaLa karI levo yogya che. evI zikSA che. to ApaNane sadgurunI prApti thaI hovAthI AMtarika pariNAmomAM bhAva saMyamanA pariNAmo sthira thAya tema vartavuM jarUrI che, lakSane prApta karavAno A ja rasto che. (87) nirvikalpa sthiti lAvavI, AtmasvabhAvamAM ramaNatA karavI, mAtra deSTAbhAve rahevuM, evo jJAnIno ThAma ThAma bodha che; te bodha yathArtha prApta thaye A jIvanuM kalyANa thAya. (pa.-746/pA.-pa68) mohanIya karmanuM svarUpa vAraMvAra satata vicAravA jevuM che. A karma mahAmunizvarone paNa eka paLamAM potAnA pAzamAM phasAvI, pragaTelI riddhi-siddhithI vimukta karI dIdhA che, zAzvata sukhane chInavI lIdhuM che For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya pa3. ane saMsAramAM rakhaDAvyA che. mATe jAgRtapaNe rahI nirvikalpa sthiti pragaTAvavI jarUrI che. te sthiti pragaTAvI AtmasvabhAvamAM sahajapaNe ramaNatA karatA rahevuM ane bAhya ane aMtaranA pariNAmonA daSTA banI javuM joIe. ema pUrve thayelA ane hayAta jJAnIono vAraMvArano A ja bodha che, zikSA che. yathArtha bodhanuM pariNamana aMtaramAM thavAthI cokkasapaNe A jIvanuM kalyANa thAya. (88) "jJAnanuM phaLa virati che.' vItarAganuM A vacana sarva mumukSuoe nitya smaraNamAM rAkhavA yogya che. vicAravRtti sAthe tyAgavRtti utpanna karavI te ja vicAra saphaLa che, ema kahevAno jJAnIno paramArtha che. (5.-749/pA.-pa6 8,569) jo ApaNAmAM AtmajJAna pragaTela che, to ApaNA jIvanamAM virati AvavI joIe ema vItarAge kaheluM che. mATe A vacanane nityasmaraNamAM rAkhIne vicAraNA dvArA tyAgabhAvane potAnAmAM pragaTAvavo e ja saphaLatAnI nizAnI che. jJAna pragaTa thavAthI jIvanamAM hiMsaka pariNAmo, viSayo taraphanI dRSTi ghaTatI javI joIe. e ja virati tarapha javAnI zarUAta che. virati AvyethI ja ahiMsA jIvanamAM sthira thAya che. (89) sArA dezakALamAM paNa vicit tevA mahAtmA (jJAnIpuruSa)no yoga banI Ave che, kema ke teo apratibaddha vihArI hoya che. tyAre evA puruSono nityasaMga rahI zake tema zI rIte banI zake ke jethI mumukSu jIva sarva duHkha kSaya karavAnAM ananya kAraNone pUrNapaNe upAsI zake ?... te mahAtmA puruSanA guNAtizayapaNAthI, samyaphacaraNathI, parama jJAnathI, parama zAMtithI, parama nivRttithI mumukSu jIvanI azubha vRttio parAvartana thaI zubha svabhAvane pAmI svarUpa pratye vaLatI jAya che. (pa.-7papa/pA.-578) jayAre dezakALa AdhyAtmika sAdhanA mATe anukULa hoya tevA kALamAM paNa kvacita thaI Ave tevA mahAtmAno ApaNane sahelAIthI For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya yoga maLI Avyo che, to have temanA je Atmika guNonI pavitratA, temanuM samyapha AcaraNa, temanAmAM pragaTelI zAMti, utkRSTa jJAnarUpa pariNAma ane vicare udayanI sthitimAM rahI nivRttine bhajatA jJAnInA saMsarga, temanI AzrayabhaktithI mumukSumAM rahela azubha vRttio parAvartita thaI zubhavRttimAM pheravAIne pachI svarUpa tarapha AgaLa vadhavA mAMDe che. to tema karI ApaNane prApta thayela yoMgane saphaLa banAvI levo e ja eka kartavya rUpa vAta che. (90) mahAtmA puruSonI alpa paNa pravRtti svaparane mokSamArga sanmukha karavAnI che. (pa-757/pA.-582) je mahAtmA che, jemaNe graMthibheda karelo che, sahajapaNe AtmasvarUpamAM sthira rahelA che, tevA puruSa nAnI sarakhI pravRtti kare to paNa te pravRtti evI hoya che ke te potAne mokSamArganI sanmukha rAkhe che ane parabIjA jIvone paNa mokSamArga sanmukha thavAnI preraNA ApavA rUpa rahelI hoya che. jo ApaNI dRSTi temanA sanmukha rahelI hoya to ApaNuM kArya sahajapaNe thaI jAya temAM zaMkA jevuM che ja nahIM. (91) sarva duHkhano AtyaMtika abhAva ane parama avyAbAdha sukhanI prApti e ja mokSa che ane te ja parahita che. vItarAga sanmArga teno sadupAya che. samyakdarzana, samyakajJAna ane samyaphacAritranI ekatratA te "mokSamArga che. zuddha Atmapada svarUpa evA vItarAga padamAM sthiti thavI te e traNenI ekatratA che. sarvajJadeva, nigraMthaguru ane sarvajJa upadiSTa dharmanI pratItithI tattva pratIti prApta thAya che. sarva jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa, sarva moha ane sarva viryAdi aMtarAyano kSaya thavAthI AtmAno sarvajJa vItarAga svabhAva pragaTe che. nigraMtha padanA abhyAsano uttarottara krama teno mArga che. tenuM rahasya sarvajJa upadiSTa dharma che. (pa.762/pA.-585) A vacano upara khUba ja vicAraNA karavAthI ApaNe ApaNA For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya AtmasvabhAvane pragaTa karI zakIe tema chIe. mATe yathArtha suvicAraNA dvArA tene pragaTAvavA puruSArtha karI levo. (92) jJAnInI AjJArUpa je je kriyA che te te kriyAmAM tathArUpapaNe pravartAya to te apramatta upayoga thavAnuM mukhya sAdhana che. (pa.-775/pA.-602). jJAnIpuruSa-sagurue je AjJA vaDe je kriyA karavAnuM kahyuM hoya, te kriyAmAM jema bhAva che tema pravartAya to ApaNe ApaNA apramatta upayogane ApaNAmAM pragaTAvI zakIe. e mATenuM sAdhana jJAnInI AjJAmAM tathArUpa pravartana karavuM te ja che. (93) koIne arthe vikalpa nahIM ANatAM asaMgapaNuM ja rAkhazo. jema jema sapuruSanAM vacana temane pratItimAM Avaze, jema jema AjJAthI asthimiMjA raMgAze, tema tema te te jIva AtmakalyANane sugamapaNe pAmaze, ema niHsaMdehatA che. (5.781/pA.605) pU. zrI saubhAgyabhAIne aMtima parA che. paramapuruSanI dazAnuM varNana lakhI vikalpothI para thavAnI sUcanA ApI potAmAM ja sthira thavAnuM kahyuM che ane temanA putro viSeno vikalpa manamAMthI kADhI nAkhavA mATe A vacano lakhI jaNAvyA che. temAM kahe che ke : koInA mATe koIpaNa prakArano vikalpa manamAM ANavo nahIM, te bAbatamAM asaMga thavAno ja puruSArtha karatA rahevAnuM kahyuM che. je jIvane puruSanAM vacana pratye pratIti, vizvAsa Ave che, te temanI AjJAmAM ja ramamANa thavAno prayatna kare, to te jIva potAnA AtmakalyANane sugamapaNe prApta karI leze. e bAbatamAM 5. deva kahe che ke : e vAta niHsaMdehapaNe satya rahelI che. (94) janma, maraNAdi anaMta duHkhano AtyaMtika (sarvathA) kSaya thavAno upAya anAdikALathI jIvanA jANavAmAM nathI, te upAya jANavAnI ane karavAnI sAcI IcchA utpanna thaye jIva jo sapuruSanA samAgamano lAbha pAme to te upAyane jANI zake che, ane te upAyane upAsIne sarva duHkhathI For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 . . zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya mukta thAya che. (pA.606/607) manuSyapaNuM, jJAnInA vacanonuM zravaNa prApta thavuM, tenI pratIti thavI, ane temaNe kahelA mArgamAM pravRtti thavI parama durlabha che, ema zrI vardhamAna svAmIe uttarAdhyayananA trIjA adhyayanamAM upadezya che. (pA.-607) AraMbha parigraha parathI jenI vRtti kheda pAmI che, eTale tene asAra jANI te pratyethI je jIvo osaryA che, te jIvone puruSono samAgama ane satzAstranuM zravaNa vizeSa karIne hitakArI thAya che. AraMbha parigraha para vizeSa vRtti vartatI hoya te jIvamAM sapuruSanAM vacananuM athavA sazAstranuM pariNamana thavuM kaThaNa che. (pa.-783, pA.-607) sarvathA duHkhathI mukta thavAno upAya sapuruSanA samAgamathI prApta thAya che ane te pramANe ArAdhana karavAthI mukta thavAya che. vaLI AgaLa kahyuM che ke jIvane cAra kAraNo maLavA muzkela che. te cAreya kAraNomAMthI prathamanA be kAraNonI prApti ApaNane pUrva puNyayoganA kAraNe thaI che. trIjA kAraNamAM je mArga batAvyo che te para pratItizraddhA, atUTa zraddhA lAvIne puruSArtha karavAnuM ApaNA hAthamAM che. to te pramANe AcaraNa yathAvat thaI zake to AtmaraNatArUpa sthiti prApta thaI jAya, to te mATeno yathArtha puruSArtha karIne AtmaraNatArUpa sthiti prApta karI laIe to A bhavamAM maLelo sapuruSano-sadguruno yoga saphaLatAne pAmI zake ane ApaNA mATe e ja kartavyarUpa paNa che. vaLI sapuruSono samAgama ane temanA mukhAraviMdathI salphAstranuM zravaNa karavuM te vizeSapaNe hitakArI thAya che. paNa A yoga maLyA pachI paNa hajI AraMbha-parigraha pratye vizeSa vRtti vartatI hoya to sapurUSanI vANI bhale ApaNe sAMbhaLIe paNa pariNamana karavuM ati ati-kaThaNa thaI paDe che. mATe AraMbha parigraha pratyethI vRttine pAchI vALavI mumukSu mATe hitakArI che. (5) uparanA anusaMdhAne ja A vAta kahI che ke :- puruSanA vacananuM For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya 57 zravaNa, tenI pratIti ane tenI AjJAe pravartatA jIva sAcA cAritrane pAme che, evo niHsaMdeha anubhava thAya che. (pa.-784/pA.-607). (96) he munio ! dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI asaMgapaNe vicaravAno satata upayoga siddha karavo yogya che. jemaNe jagataspRhA choDI jJAnInA mArgano Azraya grahaNa karyo che, te avazya te asaMga upayogane pAme che. je mRtathI asaMgatA ullase te zrutano paricaya kartavya che. (pa.-786/pA.-608). AtmasAdhana-dravyathI huM eka chuM, asaMga chuM, sarva parabhAvathI mukta chuM, kSetrathI asaMkhyAta pradezAtmaka nija avagAhanA pramANa chuM. kALathI huM ajara, amara, zAzvata chuM. svaparyAya pariNAmI samayAtmaka chuM. bhAvathI huM zuddha caitanyamAtra nirvikalpa draSTA chuM. A cAreyathI huM kevo chuM tenI vicAraNA karIne asaMga banavAno ane asaMgapaNe vicaravAno satata upayoga siddha karI levo e ja yogya che. jeo jagata ane jagatanA bhAvonI spRhano tyAga kare che ane jJAnIe prarUpela mArgano Azraya kare che te avazya asaMgatAne-asaMga upayogane pragaTa karI le che. asaMgatA pragaTAvavA mATe udAsInatA aMtaramAM pragaTAvavI khUba ja agatyanI che. udAsInatAthI je asaMgatA pragaTe che. asaMgatA e ja potAno AtmasAkSAtkAra che ema kahevAmAM AvyuM che. je zrata sAMbhaLavAthI ApaNA asaMgapaNAnA bhAvo ullasita thAya, ullAsa pAme teno paricaya karavo te kartavyarUpa che. (7) pAramArthika karuNAbuddhithI niSpakSapAtapaNe kalyANanAM sAdhananA upadekhA puruSano samAgama, upAsanA ane AjJAnuM ArAdhana kartavya che. (pa.75/pA.-610) potAne paramArthanI prApti thaI che tevA jJAnIpuruSo potAne pragaTa Atmika sukha bIjA jIvo paNa prApta kare tevA prakAranI karuNAbuddhithI, koIpaNa jAtanA pakSapAta vagara pote jenA vaDe kalyANa prApta karyuM che, For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 zrI sadga, puruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya te sAdhanano upadeza karanArA evA jJAnI puruSano samAgama karavo, teoe kahyA pramANe upAsanA-sAdhanAmArganI ArAdhanA karavI te ane temanI AjJAnuM ArAdhana yathAtathyapaNe karavuM te mumukSune kartavyarUpa che. (98) jIvane mahat puNyanA udayathI jo satsamAgamano apUrva lAbha rahyA kare to te nirvighnapaNe kaivalya parvatanI bhUmikAe pahoMcI jAya che. satsamAgamanA viyogamAM jIve AtmabaLane vizeSa jAgRta rAkhI sanzAstra ane zubhecchA saMpanna puruSonA samAgamamAM rahevuM yogya che. (pa-806/ pA.-6 12). - jIvane satsamAgamano apUrva lAbha maLyA karato hoya to te jIvanA mahatva puNyarUpa che ane tevo jIva nirvidanapaNe kevaLajJAna sudhInI bhUmikAe pahoMcI jAya che. jo tevo yoga na maLato hoya to potAnA AtmabaLane vizeSa vizaSapaNe jAgRta rAkhI sanzAstrAnA samAgamamAM ke zubhecchA saMpanna puruSonA samAgamamAM rahevuM yogya che. (99) jenI bhakti niSkAma che evA puruSono satsaMga ke darzana e mahatuM puNyarUpa jANavA yogya che. (pa-809/pA.-613) je jIvoe pariSada veThIne thoDA kALa sudhI te (jJAnInI) dRSTinuM ArAdhana karyuM che, te sarva duHkhanA kSayarUpa nirvANane pAmyA che, tenA upAyane pAmyA che. (pa-810 pA.-613) sapuruSano yoga tathA satsamAgama maLavo bahu kaThaNa che, emAM saMzaya nathI. grISmaRtunA tApathI tapAyamAna thayelA prANIne zItaLa vRkSanI chAyAnI peThe mumukSu jIvane puruSano yoga tathA satsamAgama upakArI che. sarva zAstromAM tevo yoga maLavo durlabha kahyo che. (pa.-811 pA.-613) | niSkAma bhaktivAna puruSono satsaMga ke darzana mahAna puNyarUpa jANavo. jeo jJAnInI dRSTinuM ArAdhana thoDA samaya mATe yathAvat kare che teo pote sarva prakAranA duHkhano nAza karI nirvANane pAmyA che. athavA te mATenA upAyane meLavyo che. satpaSa ke temano For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya satsamAgama maLavo jIvane bahu kaThaNa kahyo che. paNa jema grISmaRtunA tApathI tapAyamAna thayelA prANIne vRkSanI zItaLa chAyA zAtA Ape che, tema mumukSune satpuruSano yoga tathA satsamAgama upakArIrUpe pariName che. Avo yoga pAmavo zAstromAM durlabha batAvyo che. (100) zuddha sAna vagaranA A jIvane koIpaNa yogathI zubhecchA, kalyANa karavAnI IcchA prApta thAya ane niHspRha paramapuruSano yoga bane to ja A jIvane bhAna AvavuM yogya che. (pa.-812/pA.-614) 59 sAmAnyapaNe jIva saMsArabhAvonA jamelAmAM phasAyelo hovAthI tenI buddhi paNa malina thayelI hoya che. A jIvane yoganA sahAre zubhecchA utpanna thAya ane kalyANa karavAnI IcchA thAya ane jo niHspRha evA parama puruSa-utkRSTa jJAnIpuruSano yoga banI Ave to A jIvane bhAna pragaTI zake, nahiMtara nahIM. (101) kevaLa aMtarmukha thavAno satpuruSono mArga sarva duHkha kSayano upAya che, paNa te koIka jIvane samajAya che. mahat puNyanA yogathI, vizuddha matithI, tIvra vairAgyathI ane satpuruSanA samAgamathI te upAya samajAvA yogya che. (pa.-816/pA.-615) jo jIvane saMsAranA sarva prakAranA duHkhano nAza karavo haze to jema satpuruSo aMtarmukha thaIne duHkhono aMta karI zake che, tema puruSArtha karI sarva du:kha kSaya karI zakAze. paNa A vAta koIka jIva ja samajI zake che. potAnuM mahat puNya hoya, sAthe potAnI mati, buddhi vizuddha banelI hoya, vairAgya paNa tIvrapaNe pragaTela hoya ane AvI pAtratA sAthe satpuruSano samAgama karavAmAM Ave to sarva du:kha kSayano upAya samajAya che. nahiMtara nahIM. (102) sadbhutanA ghaNA kALanA sevanathI thato lAbha pratyakSa satpuruSanA samAgamathI bahu alpakALamAM prApta karI zake che. (5.-825/pA.-618) satkrutanI prApti karI ghaNA lAMbA kALa sudhI teno svAdhyAya, For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya ciMtana, manana vagere karavAthI je lAbha thAya, te lAbha bahu ja thoDA samayamAM jIva pratyakSa satpuruSanA samAgamathI prApta karI zake che tevo prabhAva pratyakSa satpuruSanA samAgamano rahelo che. 60 (103) duSamakALanuM prabaLa rAjya varte che, to paNa aDaga nizcayathI, satpuruSanI AjJAmAM vRttinuM anusaMdhAna karI je puruSo agupta vIryathI samyajJAna-darzana-cAritrane upAsavA Icche che, tene hajI parama zAMtino mArga paNa prApta thavA yogya che. (pa.-831/pA.-620) AmAM darzAvela vAtanI vicAraNA karI te pramANe pravartavAthI jIva parama zAMtinA mAgane hastagata karI zake tema che. (104) jijJAsAbaLa, vicArabaLa, vairAgyabaLa, dhyAnabaLa ane jJAnabaLa vardhamAna thavAne arthe AtmArthI jIvane tathArUpa jJAnIno samAgama vizeSa karI upAsavA yogya che. (5.-856/pA.-629) AtmArthI jIve potAnAmAM AtmArtha siddha karavA mATenuM jijJAsAbaLa (jhuraNA) pragaTAvavuM jarUrI che. jijJAsAbaLa pragaTAvavAthI jIva vicAraNA karavA mATenA baLane sphurAyamAna karI zake che. tema thatAM jIvamAM vairAgyabhAvanuM pragaTavuM thAya che. te thavAthI yogyatA-pAtratA prApta thAya che. ane tethI te dhyAna karavA mATe yogya banavAthI dhyAnamArga meLavIne potAnAmAM dhyAnabaLa pragaTAvavAno puruSArtha kare che, jenA phaLa svarUpe jIvamAM jJAnanuM baLa pragaTe che. A sthiti pragaTAvavA mATe AtmArthI jIve tathArUpa-yathArtha AtmajJAnI puruSano samAgama vizeSapaNe ArAdhavA yogya che. (105) sadeva guru zAstra bhakti apramattapaNe upAsanIya che. (5.-857) pA.-630). mahatpuruSano niraMtara athavA vizeSa samAgama, vItarAgazruta ciMtavanA ane guNa jijJAsA darzana mohano anubhAga ghaTavAnAM mukhya hetu che. tethI svarUpadRSTi sahajamAM pariName che. (5.-860/pA.-631). nyAya saMpanna AjIvikAdi vyavahAra te pahelo niyama sAdhya karavo ghaTe che. e For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadaguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya 6 1 niyama sAdhya thavAthI ghaNA AtmaguNo prApta karavAno adhikAra utpanna thAya che. A niyamane siddha ja karavAmAM Ave to kaSAyAdi svabhAvathI maMda paDavA yogya thAya che, athavA jJAnIno mArga AtmapariNAmI thAya che, je para dhyAna ApavuM yogya che. (5.-87ra/pA.-634) AmAM kahelI vAta para sAdhake vicAraNA karI te rUpa pariNAma meLavavA puruSArtha karavAno che jethI jJAnIno mArga AtmAmAM pariNamI jAya che eTale ke AtmasAkSAtkAra thaI jAya che. (106) OM. parama puruSanI mukhya bhakti, uttarottara guNanI vRddhi thAya tevA sadvartanathI prApta thAya che. caraNa pratipatti (zuddha AcaraNanI upAsanA) rUpa sadvartana jJAnInI mukhya AjJA che, je AjJA parama puruSanI mukhya bhakti che. uttarottara guNanI vRddhi thavAmAM gRhavAsIjanoe sadughamarUpa AjIvikA vyavahAra sahita pravartana karavuM yogya che. ghaNAM zAstro ane vAkyonA abhyAsa karatAM paNa jo jJAnI puruSonI ekeka AjJA jIva upAse to ghaNAM zAstrathI thatuM phaLa sahajamAM prApta thAya. (pa.-885/ pA.-637) AnA para vicAraNA karavAthI sAdhanA mArga sahelo karavAno rasto khule tema che. (107) agamya chatAM saraLa evA mahapuruSonA mArgane namaskArasatsamAgama niraMtara kartavya che. mahat bhAgyanA udaya vaDe athavA pUrvanA abhyasta yoga vaDe jIvane sAcI mumukSatA utpanna thAya che, je ati durlabha che. te sAcI mumukSatA ghaNuM karIne mahipuruSanA caraNakamalanI upAsanAthI prApta thAya che. athavA tevI mumukSatAvALA AtmAne mahapuruSanA yogathI AtmaniSThapaNuM prApta thAya che. sAcI mumukSatA jene prApta thaI hoya tene paNa jJAnIno samAgama ane AjJA apramatta yoga saMprApta karAve che. mukhya mokSamArgano krama A pramANe jaNAya che. (5.-887/pA.-637) gama na paDe chatAM saraLa evA mahApuruSe AdarelA mArgane namaskAra For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 2 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya karIne patranI zarUAta karI che. sAcI mumukSutA be rIte pragaTa thAya che te vAta jaNAvI che. te mumukSatA utpanna thaI hoya to mahAtmA puruSanA yogathI AtmaniSThapaNuM pragaTAvI zakAya che. A pramANe ArAdhanA karavAthI jIvAtmA apramatta yogane prApta karI zake che. A ja mukhya mokSamArgano krama che. (108) kSaNamoha paryata jJAnInI AjJAnuM avalaMbana parama hitakArI che. (pa.-888/pA.-638) - jJAnInI AjJAnuM avalaMbana adhavacce tyAgI devAmAM Ave to sAdhaka potAnA lakSa sudhI pahoMcI zakato nathI. (109) mahAtmA munivaronA caraNanI, saMganI upAsanA ane sazAstranuM adhyayana mumukSuone AtmabaLanI vardhamAnatAnA upAya che. (pa.-905/ pA.643) A prakAre mahAtmAonA caraNanI, temanA saMganI upAsanA karavAmAM Ave ane sazAstranuM adhyayane temanI AjJA sAthe karavAmAM Ave to mumukSu potAnuM AtmabaLa vardhamAna karI zake che. (110) sapuruSanI vANI sarva nayAtmaka varte che. (5.-918/pA.-647). pramatta pramatta evA vartamAna jIvo che, ane parama puruSoe apramattamAM sahaja Atmazuddhi kahI che, mATe te virodha zAMta thavA parama puruSano samAgama, caraNano yoga ja parama hitakArI che. (pa.-919/pA.-648). jJAnInA mArganuM, jJAnakriyAnuM samanvitapaNuM sthApita karavuM e ja nirjarAno suMdara mArga che. (pa.-937/pA.-653) (111) parama nivRtti niraMtara sevavI e ja jJAnanI pradhAna AjJA che. (5.943/pA.-654) sAmAnyapaNe jIva koIne koI kAryamAM lapeTAyelo ja raheto hoya che, potAnA viSe vicAra karavAno avakAza ja na rahe tevA prakAranI bAhya pravRttio karato ja raheto hoya che. jayAre jJAnI puruSo kahe che ke niraMtara nivRttibhAvane sevavAnI daSTi rAkhI nivRttino samaya meLavI For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtma potA viSe vicAravAno ane aMtarmukha thavAno puruSArtha karavo e ja A manuSya janmanuM kartavya che. mATe parama nivRttinuM sevana thAya tevuM Ayojana karavAno ja puruSArtha hovo joIe ane te meLavI aMtarmukha thavAno ja puruSArtha karavo joIe. (112) jJAnIne oLakho; oLakhIne eonI AjJA ArAdho. jJAnInI eka AjJA ArAdhatAM anekavidha kalyANa che. jJAnIo jagatane tRNavat gaNe che, e eonA jJAnano mahimA samajavo. (u.no.-16/pA.-669) jJAnIne temanAmAM pragaTa AtmajJAnanI sthiti vaDe oLakho. e oLakhANa thaI jAya to pachI saMpUrNa AzrayapaNe rahI temanI AjJAnuM ArAdhana karavAnuM rAkho, kAraNa ke teonI eka paNa AjJA yathAvat ArAdhavAmAM Ave to paNa jIvanuM kalyANa thaI jAya tevuM jJAnInI AjJA pramANe cAlavAnuM mAhAbhya che. vaLI AtmajJAnI puruSo te jagata ane jagatamAM rahelA padArthone AtmAnI apekSAe tRNavat gaNatA hoya che. tenI koI kiMmata ke mAhAbhya temanA AMtara hotuM nathI. e ja emanA jJAnano mahimA che, atizaya che. ema samajo. (113) svacchede, svamati kalpanAe, sadgurunI AjJA vinA dhyAna karavuM e taraMgarUpa che. (u.no-35/pA.-677) potAnA svaccheda vaDe potAnI buddhimAM kalpanAo ugADIne sadgurunI AjJA vagara dhyAna karavuM te mAtra taraMgarUpa che. tenuM pariNAma AtmalakSe AvatuM hotuM nathI. uparathI kalpanAnA sahAre karavAthI karmabaMdhana thayA kare che. jyAre jJAnI batAve ane kahe tyAre ja dhyAnano abhyAsa karavo, tyAM sudhI potAnI pAtratA yogyatA vadhAravAno ja prayatna-puruSArtha karavo e ja najIkanA bhaviSyamAM saMsArano niveDo lAvavA mATe upayogI thAya tema che, mATe tema vartavuM. (114) ajJAna timirAMdhAnAM jJAnAMjanazalAkyA; netramunmIlitaM yena tasma zrI gurave namaH || For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya ajJAnarUpI timira, aMdhakArathI je aMdha, tenA netra jeNe jJAnarUpI aMjana zalAkA, AMjavAnI saLIthI kholyAM te sadgurune namaskAra. (3.no.-37/pA.-679) 64 mokSa mArgasya netAruM bhettA2e karmabhUbhRtAma; jJAtAruM vizvatattvAnAM vaMde tadguNa labdhaye. mokSamArganA netA, mokSamArge laI janAra, karmarUpa parvatanA bhettA, bhedanAra, samagra tattvanA jJAtA, jANanAra, tene te guNonI prApti arthe huM vaMdu chuM. (u.no.-37/pA.679) (vistAra mATe va.pA.-679, 3.noM.-37 juo) (115) jJAnInI AjJAe vartatA evA bhadrika mumukSu jIvane 'brahmacarya' pALavuM eTale strI AdinA prasaMgamAM na javuM evI AjJA gurue karI hoya to te vacana para daDha vizvAsa karI ne te sthAnake na jAya...A prakAre je jIvane 'A sthAnake javuM yogya nathI' evAM je jJAnInAM vacano teno dRDha vizvAsa che, te brahmacarya vratamAM rahI zake che arthAt te A akAryamAM pravRtta na thAya. (u.chA.-2/pA.-685) (116) vAMravAra bodha sAMbhaLavAnI IcchA rAkhavA karatAM satpuruSanA caraNa samIpamAM rahevAnI IcchA ane ciMtanA vizeSa rAkhavI. je bodha thayo che te smaraNamAM rAkhIne vicArAya to atyaMta kalyANakAraka che. (u.chA.-3/pA.-687) (117) jJAnIpuruSarUpI vana che. jJAnIpuruSanuM agamya, agocara mAhAtmya che. tenuM jeTaluM oLakhANa thAya teTaluM mAhAtmya lAge; ane te pramANamAM tenuM kalyANa thAya. (pA.690) AkhA zarIranuM baLa upara nIcenuM banne kamara upara che. jenI kamara bhAMgI gaI che tenuM badhuM baLa gayuM; viSayAdi jIvanI tRSNA che. saMsArarUpI zarIranuM baLa A viSayAdirUpa keDa, kamara upara che. jJAnIpuruSano bodha lAgavAthI viSayAdirUpa keDano bhaMga thAya che. arthAt For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya viSayAdinuM tucchapaNuM lAge cheane te prakAre saMsAranuM baLa ghaTe che; arthAt jJAnI puruSanA bodhamAM AvuM sAmarthya che. (pA.-691) durAgraha mukAvavAne mATe jJAnI puruSo kahe ke, "mUkI de'; tArI ahaMvRttie karyuM hatuM te mUkI de. ane jJAnI puruSonI AjJAe tema kara.' ane tema kare to kalyANa thAya. (pA.-692) nigraMtha guru eTale paisA rahIta guru nahIM, paNa jenI graMthi chedAI che evA guru. sadgurunI oLakhANa thAya tyAre vyavahArathI graMthi chedavAno upAya che. (pA.-63) - (u.chA.-4) (118) sat sAdhana karavA mATe je kAMI batAvyuM hoya te sAcA puruSanA Azraye te prakAre karavuM te ja kalyANano hetu che ema samajAya to svaccheda maTe....jJAnInI eka paNa AjJA ArAdhatAM ghaNA guNo pragaTe che. (pA.-696) jJAnInA vacana pramANe pravarte, to ghaNA ja doSa, vikSepa maTI jAya. jyAM juo tyAM tyAM ahaMkAra rahita varte ane tenuM badhuM pravartana savaLuM ja thAya. ema satsaMga, sapuruSano yoga anaMta guNano bhaMDAra che...jagatane batAvavA je kaMI karato nathI tene ja satsaMga phaLIbhUta thAya che. satsaMga ne puruSa vinA traNe kALane viSe kalyANa thAya ja nahIM. (u.bA.-pa/pA.-696) (119) jJAnInI AjJAthI kAmakrodhAdi ghaTe che. jJAnI tenA vaidya che. jJAnInA hAthe cAritra Ave to mokSa thAya. (pA.-699)... jIva laukika bhAvamAM cAlyo jAya; paNa jo potAnA doSa jue, potAnA AtmAne niMda, ahaMbhAva-rahitapaNuM vicAre, to puruSanA AzrayathI kalyANa thAya. (pA.-700)... satpuruSano Azraya na hoya, to laukikabhAvamAM javAno saMbhava raha. (pA.-701) - (u.chA.-6) (120) jJAnInA upadezane viSe abhutapaNuM che, teo niricchApaNe upadeza de che. spRhArahita hoya che. upadeza e jJAnanuM mAhAtma che, mATe saheje mAhAbhyane laIne ghaNA jIvo bUjhe che. (u.bA.-pA.-707) For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya (121) jJAnI puruSa samatAthI kalyANanuM ja svarUpa batAve che, te upakArane arthe batAve che. jJAnI puruSo mArgamAM bhUlA paDelA jIvane sIdho rasto batAve che. jJAnInA mArge cAle tenuM kalyANa thAya. (pA.-708) jJAnIpuruSanAM vacano sAMbhaLI sAMbhaLIne gAMThe bAMdho to AtmAnI sAmAyika thaze. A kALamAM AtmAnI sAmAyika thAya che... jJAnI pratye barAbara prIti thAya te rAta-divasa te apUrva joga sAMbharyA kare to sAcI bhakti prApta thAya. (pA.-709) - (u.bA.-8) (122) jJAnIo doSa ghaTADavA mATe anubhavanAM vacano kahe che, mATe tevA vacanonuM smaraNa karI jo samajavAmAM Ave, zravaNa, manana thAya, to AtmA saheje ujjavaLa thAya. puruSo upakAra arthe je upadeza kare che te zravaNa kare, ne vicAre to jIvanA doSo avazya ghaTe. pArasamaNino saMga thayo, ne loDhAnuM suvarNa na thayuM kAM to pArasamaNi nahIM, ane kAM to kharuM loDhuM nahIM. tevI ja rIte je upadezathI suvarNamaya AtmA na thAya te upadeSTA kAM to sapuruSa nahIM, ane kAM to sAmo mANasa yogya jIva nahIM. yogya jIva ane kharA sapuruSa hoya to guNo pragaTyA vinA rahe nahIM. (pA.710).... satpuruSanuM eka paNa vacana sAMbhaLI potAne viSe doSo hovA mATe bahu ja kheda rAkhaze ane doSa ghaTADaze tyAre ja guNa pragaTaze. puruSa to jema eka vaTemArgu bIjA vaTemArgune rasto batAvI cAlyo jAya che, tema batAvI cAlyA jAya che. gurupada dharAvavA ke ziSyo karavA mATe puruSanI IcchA nathI. sapuruSa vagara eka paNa Agraha, kadAgraha maTato nathI. durAgraha karyo tene AtmAnuM bhAna thAya che. puruSanA pratApe ja doSa ghaTe che.jJAnI anukaMpA arthe mArga bodhe che. (pA.-711).....jJAnIpuruSanAM vacanonuM avalaMbana hovAthI jANapaNuM thAya. sAdhana che te upakAranA hetuo che. jevA jevA adhikArI tevuM tevuM tenuM phaLa. satparuSanA Azraye le to sAdhano upakAranA hetuo che. puruSanI dRSTie cAlavAthI jJAna thAya che....lokano bhaya mUkI sapuruSonAM vacano AtmAmAM pariNamAve to sarva For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya 67 doSa jAya...sadguru koNa kahevAya ? mithyAtva graMthi jenI chedAI che te. sadguru eTale nigraMtha. saddharma eTale jJAnIpuruSoe bodhelo dharma....parama vaidyarUpI sadguru maLe ane upadezarUpI davA AtmAmAM pariNAma pAme tyAre roga jAya; paNa te davA aMtaramAM na utAre to teno koI kALe roga jAya nahIM. (pA.-712)...jJAnIpuruSa badhI zaMkAo TALI zake che; paNa taravAnuM kAraNa satpuruSanI dRSTie cAlavuM te che; ane to ja duHkha maTe...vyavahAra jeno paramArtha che tevA AtmajJAnInI AjJAe varSe AtmA lakSagata thAya. kalyANa thAya. (pA.-713) - (u.chA.-9) (123) satpuruSa ane satzAstra e vyavahAra kaMI kalpita nathI. sadguru, satzAstrarUpI vyavahArathI svarUpa zuddha thAya, kevaLa varte, potAnuM svarUpa samaje te samakti. satpuruSanuM vacana sAMbhaLavuM durlabha che, zraddhavuM durlabha che, vicAravuM durlabha che, to anubhavavuM durlabha hoya temAM zI navAI ?...ekalA pustakathI jJAna thAya nahIM. pustakathI jJAna thatuM hoya to pustakano mokSa thAya ! sadgurunI AjJA pramANe cAlavuM, emAM bhUlI javAya to pustaka avalaMbabhUta che...sadgurunuM vacana zravaNa kare, manana kare, ne AtmAmAM pariNamAve to kalyANa thAya. (pA.-714)... jIvane satpuruSano joga thAya, ane lakSa thAya, to te saheje yogya jIva thAya; ane pachI sadgurunI AsthA hoya to samyaktva thAya. (pA.-716)...sAcA jIvo to viralA ja hoya; ane tevA virala sAcA sadgurunI bhakti zreyaskara che. sAcA sadgurunI bhakti mana, vacana ane kAyAe karavI. (pA.-717)...jIva taravAno kAmI hoya, ne sadgurunI AjJAe varte to badhI vAsanAo jatI rahe...sadgurunI AjJAmAM badhAM sAdhano samAI gayA...sadguruno joga maLye tenI AjJA pramANe cAlyo teno kharekharo rAgadveSa gayo....satpuruSo temanAM lakSaNothI oLakhAya, satpuruSonAM lakSaNo :- teonI vANI pUrvApara avirodha hoya, teo krodhano je upAya kahe tethI krodha jAya, mAnano je upAya kahe tethI mAna jAya. jJAnInI vANI paramArtharUpa ja hoya che; te apUrva che...jyAM sudhI jJAnInI vANI sAMbhaLI nathI tyAM sudhI sUtro paNa chAza bAkaLA jevA For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 zrI sadguru, sapuruSa, saMta jJAnI puruSonuM mAhAbhya lAge...taravAnA kAmI hoya, ane sadguru maLe, to karma TaLe. sadguru karma TALavAnuM kAraNa che. (pA.-719/u.chA.-10). (124) sapuruSanI vAta puruSArthane maMda karavAnI hoya nahIM, puruSArthane uttejana ApavAnI hoya. (pA-720)..sAcA puruSano bodha prApta thavo te amRta prApta thavA barobara che. (pA.-7rara)....anubhavI vaidya to davA Ape, paNa daradI jo gaLe utAre to roga maTe; tema sadguru anubhava karIne jJAna rUpa davA Ape, paNa mumukSu grahaNa karavArUpa gaLe utAre tyAre mithyAtvarUpa roga TaLe....sAcA puruSanI AjJA ArAdhe te paramArtharUpa ja che. temAM lAbha ja thAya. e vepAra lAbhano ja che. (pA.-724) manuSya avatAra maLyo che ne sadAcAra nahIM seve, to pastAvAnuM thaze. manuSya avatAramAM puruSanuM vacana sAMbhaLavAno, vicAravAno yoga maLyo che. puruSanA vacana vagara vicAra Avato nathI; vicAra vinA vairAgya Ave nahIM, vairAgya, vicAra vagara jJAna Ave nahIM. A kAraNathI sapuruSanAM vacano vAraMvAra vicAravA. (pA.-725)....lokalAja, parigraha Adi zalya (kAMTA) che. e zalyane laIne jIvanuM pANI bhabhakatuM nathI. te zalyane puruSanA vacanarUpI TAMkaNe karI taDa paDe to pANI bhabhakI UThe. jIvanA zalya, doSo hajAro divasanA prayatna paNa jAte na TaLe, paNa satsaMgano yoga eka mahinA sudhI thAya, to TaLe; ne jIva raste cAlyo jAya. (pA.-726/u.bA.-11) (125) satpuruSo parajIvanI niSkAma karuNAnA sAgara che. (pA.730)....je jJAnIpuruSanA vacanathI AtmA UMco Ave te sAco mArga, te potAno mArga. (pA.-731). (u.bA.-13) (126) jene e bhrama bhAMgI gayo che, te ja sAdhu, te ja AcArya, te ja jJAnI. jema amRta bhojana jame te kAMI chAnuM rahe nahIM, tema bhrAMti, bhamabuddhi mATe te kAMI chAnuM rahe nahIM. (pA.-732)....jJAnI sarvicArorUpI sahelI kUMcIo batAve te kUMcIo hajAro tALAne lAge che...sapuruSanA vacanonuM AsthA sahita zravaNa manana kare to samyakatva Ave. te AvyA For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya pachI paccakhANa Ave, tyAra pachI pAMcamuM guNasthAnaka prApta thAya. (pA.733)...satpuruSo je kahe che te sUtranA, siddhAMtanA paramArtha che. sUtra siddhAMta to kAgaLa che. ame anubhavathI kahIe chIe, anubhavathI zaMkA maTADavAnuM kahI zakIe chIe. anubhava pragaTa dIvo che; ne sUtra kAgaLamAM lakhela dIvo che. (pA.-734/u.chA.-14) (127) bAramA guNasthAnakanA chellA samaya sudhI paNa jJAnInI AjJA pramANe cAlavAnuM thAya che. temAM svacchadapaNuM vilaya thAya che. (vyA.sA.1/49-5A.-741) jIvane kevaLajJAna utpanna na thAya tyAM sudhI gurunI AjJAnuM pAlana karavAnuM che. jo e AjJAmAMthI bahAra nIkaLI jAya to aTakI jAya. Ama jovA jaIe to sAtamA guNasthAnaka pachI koI bAhyakriyA karavAnI rahetI nathI. phakta vicAradhArA-ciMtana upara ja mArga rahelo che. sAtamA guNasthAnakathI teramAM guNasthAnaka sudhI pahoMcavA mATenI vicAradhArA che te guru pAsethI prApta thayelI hovI joIe. guru pAsethI vicAraNA-ciMtana mATe je zruta prApta thAya e zrutanA avalaMbana vaDe ja teramA guNasthAnake pahoMcavAnuM che. jo e zrutanuM avalaMbana choDI de eTale ke gurunI AjJA bahAra thaI jAya to tene aTakavAnuM thAya che. eTale ja bAramA guNasthAnakanA chellA samaya sudhI jJAnInI AjJA pramANe cAlavAnuM che ema kahyuM. tema karavAthI 'huM jANuM chuM', 'huM samajuM chuM' e svacchaMdano nAza thAya che. jyAM sudhI jIva jJAnInI AjJA pramANe cAlavAno puruSArtha karato nathI tyAM sudhI svacchaMda nAza pAmato nathI. Ane mATe purANomAM zukadevajIno dAkhalo ApavAmAM Avyo che. (128) jJAnInA mArgane viSe cAlanArane karmabaMdha nathI; temaja te jJAnInI AjJA pramANe cAlanArane paNa karmabaMdha nathI. kAraNa ke krodha, mAna, mAyA, lobhAdino tyAM abhAva che; ane te abhAvanA hetue karI karma baMdha na thAya. (vyA.sA.-1/03/pA.-744) jJAnI je mArge sAdhanA mATe cAlyA che, For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya e mArge je sAdhaka cAlI rahyo che tene karmabaMdha thato nathI. temaja jJAnIe sAdhanA karavA mATe je AjJAo ApI che, e pramANe ja je cAle che tene karmabaMdha thato nathI. kAraNa ke jyAM sudhI sAdhaka jIva jJAnInI AjJAmAM che tyAM sudhI tenAmAM kaSAyabhAvono abhAva hoya che ane te abhAvanA hetue karI karmabaMdha na thAya. 70 (129) sadguru upadeSTi yathokta saMyamane pALatAM eTale sadgurunI AjJAe vartatAM pApa thakI viramavuM thAya che. ane abhedya evA saMsAra samudranuM taravuM thAya che. (vyA.sA.-1/-110/pA.-749) sadguru dvArA upadezavAmAM Avela yathArtha saMyamabhAvanuM AcaraNa karavAthI eTale ke sadgurunI AjJAe cAlavAthI, te pramANe vartavAthI pApakarmathI pAchA pharavAnuM saheje thAya che. ane tethI abhedya evA saMsAra samudrathI saheje saheje pAra utarI javAya che, saMsArathI mukti thaI jAya che ane sAdi anaMtokALa mATe anaMta avyAbAdha sukhane bhogavAya che. (130) sUtra siddhAMta, zAstro satpuruSanA upadeza vinA phaLatA nathI. (vyA.sA.1/158-pA.-754) sUtra siddhAMta ke zAstronuM vAMcana ApaNe karIe to tenA rahasyanuM pariNamana thatuM nathI. paNa e ja zAstro ke sUtra siddhAMta sadguruno upadeza grahaNa karI tene samajavAno puruSArtha karavAmAM Ave to tenA rahasyane phaLavAna banAvI zakIe chIe. (131) vicAra vinA jJAna nahIM, jJAna vinA supratIti eTale samyaktva nahIM. samyaktva vinA cAritra na Ave ane cAritra na Ave tyAM sudhI kevaLajJAna na pAme ane jyAM sudhI kevaLa jJAna na pAme tyAM sudhI mokSa nathI; ema jovAmAM Ave che. (vyA.sA.-1/163-5A.754) sarva klezathI ane sarva du:khathI mukta thavAno upAya eka AtmajJAna che-vicAra vinA AtmajJAna thAya nahIM, ane asatsaMga For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya tathA asat prasaMgathI jIvanuM vicArabaLa pravartatuM nathI. emAM kiMcit mAtra saMzaya nathI. AraMbha parigrahanuM alpatva karavAthI asatprasaMganuM baLa ghaTe che; satsaMganA AzrayathI asatsaMganuM baLa ghaTe che. asatsaMganuM baLa ghaTavAthI AtmavicAra thavAno avakAza prApta thAya che. Atma vicAraNA thavAthI AtmajJAna thAya che. eTale ke samyaktva pragaTe che. samyaktva pragaTavAthI cAritra pragaTe che ane kramekrame AgaLa vadhatAM cAritra yathAkhyAta cAritramAM parivartita thatAM ke pragaTatAM vItarAgatA pragaTe che eTale ke kevaLajJAna pragaTe che. kevaLajJAna pragaTavAthI jIvano te ja bhavanA aMte mokSa thAya che. ema jovAmAM Ave che. pUrvanA jJAnIono paNa evo ja anubhava che. ` (132) Apta eTale sarva padArthone jANI tenA svarUpano satyArtha pragaTa karanAra, Agama eTale Akhe kahelA padArthanI zabda dvArA e karI racanArUpa zAstra. Apte darzAvelA mArge cAlanArA te sadguru (vyA.sA.1/222-pA.-671) 71 Apta eTala sarvajJa-sarvadarzI, pUrNa vItarAga athavA vANI dvArA dareka padArthanA svarUpano satyArtha pragaTa karanAra. AptanA upadeza dvArA je vacano zrutarUpe bahAra AvyA, teno jemAM saMgraha karavAmAM Avyo che te Agama che ane te Agama anusAra AcaraNa karavAvALA ane Apte darzAvelA mArge cAlanArA te sadguru (133) jJAnInAM vacano viSayanuM vamana, virecana karAvanArAM che. (vyA.sA.2/1-4/pA.-762) jJAnIpuruSanA vacano jJAna ane vairAgya vAsita hoya che. jethI te vacanone aMtaramAM dhAraNa karavAthI ApaNAmAM rahela viSayanA jherane bahAra kADhanArAM che. jema peTamAM ajIrNa thaI gayuM hoya to ulaTI karAvavAmAM Ave che, jethI peTa haLavuM thaI jAya. temaja jJAnInA jJAna ane temanA vairAgyalakSI vacano viSaya bhAvanuM virecana karAvanAra che. For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya (134) jJAnIe nirUpaNa karelAM tattvono yathArtha bodha thavo te samyajJAna' (vyA.sA.-2/pa-pa/pA.766) jJAnIoe je tattvonuM nirUpaNa kareluM che, te ja pramANe yathArthapaNe bodha pariNamavo tenuM nAma samyaphajJAna kahyuM che. (135) saMtajanoe potAno krama mUkyo nathI. mUkyo che te parama asamAdhine pAmyA che. saMtapaNuM ati ati durlabha che. AvyA pachI saMta maLavA durlabha che. saMtapaNAnI jijJAsAvALA aneka che. paraMtu saMtapaNuM durlabha te durlabha ja che ! (A.pa.a.hA.-no 1/16/pA.-797) - saMtajano pUrve thayelAM jJAnIoe je mArga kaMDArelo che te krama pramANe cAle che ane krama choDatA nathI. teo jANe che ke jJAnIe batAvela mArgano krama tyAgavAmAM Ave to samAthi bhAvano tyAga thaI jAya che. samAdhi bhAva nAza pAmI jAya che. saMta thavA mATeno bhAva Ubho thavo ati ati durlabha che. ane e AvyA pachI tene poSaNa ApanArA saMtano meLApa thavo atyaMta durlabha che. saMta dazA pAmavAnI jijJAsAvALA jIvo aneka jovAmAM Ave che. paraMtu saMtapaNe pAmavuM te to durlabha che. jo saMta maLI jAya ane temano anugraha ApaNI pAtratAne anulakSI thaI jAya to sulabha thaI jAya tema che. * * * For Personal & Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya II zrI sadgurave namaH | 5. pU. 5. u. bApujInA hastalikhita vacanAmRto (1) "pa.pU.kupALudevanI vANI game te rUpe hoya to paNa sonerI ja gaNAya-sau adhikArI vAcakane mArgadarzaka, hitakArI, upakArI ja banI rahe emAM saMzayane sthAna nathI.'' pa.pU.sadguru devanA hastAkSaramAM lakhelA 36 vAkyomAMthI A prathama vAkya che. temAM teoe vacanAmRtamAM rahelI vANIno prabhAva kevo hoI zake, tenI vAta kahI che. vANI sonerIrUpe eTale mAhAtmyavAna rahelI che, adhikArI-pAtra vAcaka vargane AdhyAtmika rIte mArgadarzana ApanArI, jIvAtmAnuM hita kema thAya tenI ja vAta karI ane upakAra karanAra banI rahe tevI che. temAM koIpaNa prakAre saMzaya karavAne sthAna ja nathI. syAdvAda sAthe ekAMtika dRSTie zuM karavuM jarUrI che, tenuM spaSTa mArgadarzana Ape che. 73 (2) "nirlepatA-vAMcavAthI, sAMbhaLavAthI, bolavAthI ane mAtra samajavAthI AvI jatI nathI.'' zrI sadguru deva ahIM kahe che ke : nirlepatA pragaTAvavAnI che. to nirlepatA viSe vAMcI javAthI ke tenA viSe koInI pAsethI sAMbhaLI levAthI ke nirlepatA viSe bolI javAthI ke bolavAthI ane mAtra samajI gayo chuM tema mAnI levAthI AvI jatI nathI. nirlepatA-asaMgatAudAsInatA pragaTAvavA mATe to AMtarika vairAgya-upazamabhAva pragaTAvavo paDaze. dehAdhyAsane ghaTADavo paDaze jethI AraMbha-parigrahanuM baLa ghaTatuM jAya, viveka pragaTato jAya ane tenA vaDe bhedajJAna pragaTAvI jaDa-cetanano viveka pragaTa thAya, jethI jaDa-pudgala padArthonuM mAhAtmya aMtaramAMthI chUTatuM jAya ane jIva nispRha thato jAya. jeTalI spRhA maMda thatI jAya teTalA pramANamAM nirlepatA pragaTatI jAya. saMpUrNa nirlepatA eTale asaMgatA pragaTe tyAre asaMga evo zuddha-zAMtadazAvALo AtmA For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya pragaTI jAya emAM saMzaya nathI. paNa A nirAdhArapaNe banI zake tema nathI. tene mATe sadguru-satpuruSanuM sAnidhya zodhavuM paDaze, temanI Azrayabhaktine svIkAravI paDaze ane temanI je kaMI AjJAo thAya, te sahajapaNe, zaMkArahitapaNe svIkAravI paDaze ane te ja pramANe puruSArtha karI udAsInatA pragaTAvavI paDaze tyAre tenA phala svarUpa nirlepatAasaMgatA pragaTa thaze. 74 (3) "junA karmanA udaya vakhate vibhAva pariNatithI navAM karma baMdhAya che.'' (4) "navA karma na baMdhAya e ja jovAnuM che. ane te svabhAva pariNati vagara azakya che.' na ApaNe pUrve ajJAnabhAve rahIne ghaNA prakAranA karmonuM baMdhana karela che. te karmono udaya prApta thavAthI udayamAM Ave che, tyAre jIva ema mAne che ke A mane thayuM ane tema thatAM gamatI vAta hoya to rAga thAya che ane aNagamatI vAta hoya to dveSa thAya che. jenA kAraNe jIvAtmA navA karmanuM baMdhana kare che. Ama to anAdikALathI thatuM AvyuM che, hajI paNa thatuM rahyuM che. AnuM kAraNa AsravabhAvamAM ja ramaNatArUpa sthiti rahI che te che. paNa have navA karma na baMdhAya te mATe jAgRta thavAnuM che ane jAgRta thavA mATenA sAdhana sadgurunI prApti thaI che, temanI Azrayabhakti prApta thaI che ane Asava pariNati toDavA mATenA mArganuM pradAna temanA dvArA ApaNane thayeluM che. to te mArganuM ArAdhana karIne potAnA AtmasvabhAvane pragaTa karavAno puruSArtha karavAno che. jo ApaNe svabhAvane pragaTa karI zakIe, samyagdarzanane pragaTa karI zakIe to navA karmanA baMdhanane aTakAvI zakavAnI zakti ApaNane prApta thaI jAya. AtmasvarUpanI prApti thavAthI jIva sahajatAthI udayanI sAme samatA dhAraNa karI zake, te udayanI upekSA karI zake ke teno jAgRtapaNe draSTA thaI zake. te bhAvothI upara UThI zake. Ama thavAthI ApaNAmAM udAsIna pariNati pragaTe, tenA kAraNe ApaNAmAM asaMgatA pragaTatI For Personal & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya 75 jAya. jema jema asaMgatA pragaTatI jAya tema tema AtmA vadhAre ne vadhAre jAgRta thato jAya. jAgRta raheto jAya eTale karmano udaya tenuM phaLa ApyA vagara kharI jAya. jJAnadhArA jAgRta thatI jAya ane karmadhArAnuM baLa ghaTatuM jAya. tethI ajJAna cetanAmAM je karma cetanA che te pramANe na vartatA udayanA phaLane samatAbhAve vedI le ke jethI karmaphaLa cetanArUpe karma kharI jAya ane navA karmanuM baMdhana na thAya. ekavAra svabhAva pariNati jAgRta karI levAthI jIvAtmA potAnA karmanA udayanI sAme jAgRta rahI zake che ane ema thaI zakyuM tenuM kAraNa sadgurunI prApti, temanI Azraya bhaktine svIkAravI ane te pramANe cAlavuM te che. jethI junA karmanA udayanA draSTA rahevAthI sakAma nirjarA thayA kare ane karmano jaththo ghaTato jAya. tethI AtmA krame krame nirAvaraNa thaI nirvANane pAme. (5) "bhUtakALane jarAye yAda karatAM nathI. bhaviSyanI jarAye ciMtA karatA nathI, paraMtu jJAnI vartamAnamAM AnaMdathI samabhAve jIvana jIve che.'' jJAnIpuruSa kevI rIte jIvana vItAvatAM hoya tenI vAta ahIM karavAmAM AvI che. (1) teo kyAreya bhUtakALanA banAvo, vAto ke bIjI koI ghaTanAone yAda karatA ke saMbhAratA nathI ke vAgoLatA paNa nathI. (2) bhaviSyakALamAM zuM thaze teno vicAra paNa karatAM nathI. (3) mAtra vartamAnamAM ja varte che ane samabhAva dhAraNa karI AnaMdathI jIvana jIve che. temanuM jIvana to sAmAnyapaNe 'vicare udaya prayoga' rUpa raheluM hoya che. jema udaya Ave che tema varte che ane karmone vartamAnamAM samabhAvamAM rahI khapAvavAno puruSArtha karatA hovAthI udayarUpa nahIM thayelA evA karmomAMthI azubha karmonI sthiti, anubhAga ghaTADatA hoya che ane zubha karmonI sthiti ane anubhAga vadhAratA hoya che. thatuM hovAthI jJAnI kSaNamAM karoDo janmanA karmono kSaya karI nAkhe che. ane thoDA kALamAM nirvANane prApta thaI jAya che. Ama (6) "tanu manasA eTale manane sUkSma karIe tyAre sUkSma AtmA upara For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadaguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtma mana deDha thaI zake, kAraNa (ke) AtmA ghaNo sUkSma che." mananI judI judI sthiti darzAvavAmAM AvI che. temAM eka 'tanumAnasI" sthiti che eTale ke manane sUkSma karavAno puruSArtha karavAmAM Avyo hovAthI sUkSma thatAM te upayoga aMtarmukhapaNe vaLe che ane AtmA sAthe ekarUpa thato jAya che ane sUkSma evA AtmAnA sAkSAtkAra karavA tarapha jIvAtmA AgaLa vadhI jAya che. A (7) "darzanamoha vyatita thaI upanyo bodha je" - eTale darzana moha gayA pachI ja bodha thavAthI cAritra mohanA yoddhAone jItI zakAya." jJAnIpuruSanA AzramamAM rahI temanI AjJA pramANe tathA upadeza pramANe graMthino bheda karavAmAM Ave tyAre darzanamoha tathA anaMtAnubaMdhI kaSAyanI cokaDIno kSaya thatA bodhanuM pariNamana samyagadarzanarUpe thAya che. samyagdarzana pragaTatAM ja samyajJAna ane sammacAritra aMze pragaTI jAya che. have sAdhaka AnA AdhAre cAritramoharUpa rAga-dveSa ke kaSAyone kSaya karavA mATe pravarte che ane krame krame cAritra mohanIyanA kaSAya ane nokaSAyanI prakRtine khapAvavA mATe puruSArtha cAlu kare che eTale ke vItarAgabhAvane ja daDha karatA javAthI cAritra mohanIyanI prakRti krame krame kSaya thavA mAMDe che eTale ke cAritra mohanA sainikone mArI, haThAvIne zuddha AtmasvarUpa-paramAtmasvarUpa jevuM che, tevuM pragaTAve che. (8) "jo A durlabha mAnava bhavano AtmAnA lakSe upayoga nahIM karIe to eka divasa acAnaka A jIva A deha choDIne ekalo cAlyo jaze. ane bAMdhelA karmo sAthe leto jaze. bAkI badhuM paDyuM raheze. tyAre pazcAttApano pAra nahi rahe." A vacanamAM zrI sadgurudeva ApaNane cetavaNI Ape che ke, A durlabha evo mAnava bhava maLyo che tene saMsAra bhAvonA bhogavaTAmAM ja pasAra karI devAmAM Avaze ane teno upayoga je manuSya jIvananuM kartavya che, tenA mATe nahIM karavAmAM Ave to, eTale ke AtmAne zuddha For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadaguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya banAvavAno puruSArtha nahIM karavAmAM Ave to acAnaka eka divasa A deha choDavAno samaya AvI jaze ane te samaye saMsArano koI bhAva zaraNarUpa nahIM thatAM ekalA ja cAlI nIkaLavuM paDaze. te samaye pastAvo thaze ke maLelA manuSyabhavane eLe-nakAmo gumAvI dIdho, paNa te vakhate karavAmAM Avelo pastAvo upayogI thavAno nathI ane saMsArabhAvono bhogavaTo karatAM navA upArjana karelA karmone sAthe laIne A deha choDIne paryAya badalavA cAlyA javuM paDaze. tyAre potAne maLela jIMdagImAM bheguM kareluM badhuM ja ahIM paDyuM raheze ane te meLavatAM je karmo bAMdhyA haze te ja tArI sAthe Avaze ane te vakhate pastAvAno pAra nahIM rahe. paNa te "rAMDyA pachInuM DahApaNa haze." eTale ke teno koI artha saraze nahIM. game teTalI saMpatti bhegI karI haze te tane zaraNarUpa thavAnI nathI. mATe A vAtanI vicAraNA karI AtmasAdhanA karI AtmAnI oLakhANa karI le to bhavabhramaNane ghaTADI zakIza ane samAdhibhAva sAthe A deha choDIne jaI zakIza. tema karatAM anaMtakALanAM asamAdhi maraNane TALI daI zakIza mATe vicArI le. (9) "OM"matinuM tarpaNa thAya to suvicAraNA jAge." ApaNI mati-buddhi kaMIka kaMIka jAtanA ghoDA doDAvyA kare che ane tethI jIvAtmA navA karmone bAMdhyA kare che. emAM paNa "huM jANuM chuM', 'huM samajuM chuM', "mane AnI to khabara che', e prakArano bhAva jIvane svacchaMdI banAvI de che ane tema thatAM sAthe pratibaMdharUpa sthiti paNa UbhI karI de che. jyAM sudhI jIvamAM A prakArano svachaMda rahelo che, tyAM sudhI buddhi sAcuM vicArI zakatI ja nathI. enA badale "huM kAMI jANato nathI", "huM kAMI samajato nathI", "huM paNuM" choDavAmAM Ave to jIva saraLa banI jAya ane saraLa bane to ja AtmalakSI vicAraNA-suvicAraNAne karavA mATe jIva taiyArI karI zake ane suvicAraNA karavAthI jIva AtmArthane siddha karavAnA mArgamAM AgaLa vadhavAmAM saphaLa thaI zake, saphaLatAne prApta karI zake. For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya (10) "jyAM sudhI patha-mata, vADAnI pakaDa hoya tyAM sudhI mokSamArga kharo hAtha lAge nahIM." vyakti janmatAnI sAthe koIne koI mata ke paMthamAM Agraha karato thaI jAya che. sAmAnyapaNe jIvAtmA je kuLamAM janma dhAraNa kare che te kuLano je dharma ke paMtha hoya te ja mAro paMtha ke dharma mAnIne tene ja daDhatAthI vaLagI rahe che. teno ja Agraha ane pote jene dharma mAne che te ja barAbara che; tema mAnIne teno ja Agraha ane te pramANe vartavAno ja prayatna kare che. paNa jayAM sudhI A prakAranI pakaDa hoya tyAM sudhI potAno saMsArathI chUTakAro kema thAya tenuM jarA paNa bhAna pragaTatuM nathI. ane tethI dharmanA nAme je kAMI karato rahe che, tenA pariNAme saMsAra paribhramaNa ja prApta thayA kare che. pote je kuLamAM jamyo che te ja dharma mAro che ane te AdaratA kaSAya bhAvo thayA kare che. rAgadveSa pariNati vadhatI ja rahe che, paNa jIva jyAre madhyastha thaI vicAraNA kare ke huM je kAMI karI rahyo chuM, tethI mAruM saMsAra paribhramaNa ghaTI rahyuM che ke nahi, dharmane nAme huM je kAMI karI rahyo chuM, tenAthI mane zAMtinI prApti thaI rahI che ke mArAmAM kaSAya pariNati vadhI rahI che; Ama vicAraNA kare to dharmane nAme thato kadAgraha ke haThAgraha rokI zake ane sAco mArga zuM che, teno uhApoha karI AtmazAMtino mArga zodhavAno prayatna ke puruSArtha karI zake. ApaNane sAco mArga zuM che, mokSamArga zuM che, tenI samajaNa ApanAra jJAnI puruSano bheTo thayo che, to temanA Azrayane svIkArI, temanI AjJA pramANe cAlavAno puruSArtha karavAthI AtmAnuM jevuM zuddha ane zAMta svarUpa che, tenI oLakhANa thAya. te oLakhANa thatAM jIva saMsAra bhAvothI para thavAno puruSArtha kare to anaMtakALe jJAnI puruSano bheTo thayo che teno yathArthapaNe upayoga karI AtmAne mULasvarUpamAM lAvavAno puruSArtha karIe e ja zreyaskara che. For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya 79 (11) "kara vicAra to pAma'-sadvicAraNAthI viveka utpanna thAya ane vivakethI 'huM koNa ?' A badhuM zuM ? ane mokSamArga kayo ? te samajAya.'' zuddha buddha caitanya dhana, svayaM jyoti sukhadhAma, bIjuM kahIe keTaluM, kara vicAra to pAma...(A.si.-zAstra) jagatamAM be mukhya padArtho che. eka jIva ane bIjo ajIva. jIvanA guNadharmo zuM che ? ajIvanA guNadharmo zuM che ? tenA para vicAraNA karavAthI jIva-ajIvanA guNadharmonI jANa thaze ane te jANa thatAM sva ane parano bheda jaNAze, temaja vairAgyabhAva aMtaramAM pragaTa thaze. jenAthI jIvAtmA viveka pragaTAvaze ane viveka pragaTavAthI pote vicAraNA karaze ke 'mAruM svarUpa zuM che ? A badhuM je bAhya cakSu vaDe jaNAI rahyuM che, te zuM che ? A zarIramAM ja pariNamavuM, tenuM ja lAlana-pAlana karavuM, e ja mAro dharma che ke te sivAya bIjuM kAMI mAruM svarUpa che. Ama vicAraNA karavAthI mAruM svarUpa A bAhyathI jene mAruM mAnI rahyo chuM te nathI, te to nAza pAmatuM jovAmAM AvI rahyuM che, tene choDavuM ja paDe che evo anubhava thayA kare che. mATe mAruM svarUpa AnAthI juduM ja raheluM che. huM to eka zuddha dravyarUpe rahelo Atmatattva chuM. vaLI jJAyakatA guNa mArAmAM rahelo che. huM caitanyano ja piMDa, svapara prakAzaka zaktivALo svayaM jJAnarUpa, jyotirUpa ane anaMtasukhanuM dhAma rahelo chuM. te sivAyanuM je che te vaLageluM che, te to huM vibhAva bhAvamAM pariNamI rahyo chuM tenAthI che ane tene potAnuM mAnI tene ja sAcavavAno satata puruSArtha karato Avyo chuM, paNa hajI sudhI tene koI sAcavI zakyuM nathI to huM tene kevI rIte sAcavI zakavAno chuM ? mATe have yathArtha mokSamArgamAM cAlavAno mArga batAvanAra jJAnIpuruSano bheTo thayo che, to temanA AzrayamAM tene samajI, te pramANe ja AcaraNarUpa puruSArtha karIne A saMsAra paribhramaNane TALI anaMta evA sukhamAM birAjI jAuM te ja mane maLelA manuSya dehanuM (janmanuM) kartavya raheluM che. A samajaNa keLavI zAzvata sukha meLavavAno puruSArtha karI For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya lauM te ja have to barAbara kahevAya. (12) "dehAdhyAsa choDo ane chevaTe bhagavAna AtmAno sAkSAtkAra karavo. basa eTaluM ja karavAnuM che." ApaNI samajaNa ja evI che ke A deha ane tenA sagAsaMbaMdhIo mArA che. Ane kAraNe A dehanI paLojaNa karavAmAM ja samaya pasAra karI rahyo chuM. paNa jo yathArtha vicAraNA karIe to jIvAtmAe vibhAvabhAvamAM rahevArUpa pariNAma karavAthI ja kArpaNa vargaNA vaLagelI che, tenuM phaLa bhogavavA mATe maLela zarIra eka sAdhana che. ane e sAdhanano upayoga sadguru Azraye rahI "mokSabhAva" pragaTAvavAno puruSArtha karI levo e ja hitAvaha che. paNa jIva maLelA dehanA lAlana-pAlanamAM tene sukha upaje tema karavAno prayatna karI rahyo che. ane tenA kAraNe gamatI vAta hoya to rAga kare che ane aNagamatI vAta hoya to dveSa thayA kare che jethI navAne navA karma baMdhAI rahyA che, jenA kAraNe tene paribhramaNa ja karavAnuM Ave che. paribhramaNano kinAro lAvavo haze to A dehano je adhyAsa thaI gayo che tene choDavAno puruSArtha karavo paDaze. jyAre jIva ema samajaze ke mane maLela deha e to karma khapAvavAnuM sAdhana mAtra che ane tenA dvArA sakAma nirjarA karavAno puruSArtha samatAbhAva draSTAbhAva keLavIne karavAno che, tema karavAthI potAnuM je mULasvarUpa-zuddha ane zAMtadazArUpa che teno sAkSAtkAra thaze. ane sAkSAtkAra karIne tenA AdhAre ja AgaLa vadhIne AtmAne karmarahita karavAno satata puruSArtha karatA rahIne saMpUrNa paramAtmasvarUpane pragaTAvavAnuM che. tema na thAya tyAM sudhI kSaNano paNa pramAda karyA vagara satata mokSalakSI puruSArthamAM lAgyA ja rahevAnuM che. A jIvananuM A ja kArya che. kahyuM che ke : "svamAM vasa, parathI khasa, ATaluM basa'-A ja lakSa rahevuM joIe. (13) "cetana jyAM sudhI kumatinA kabajAmAM hoya ne sumatinA kabajAmAM na Ave tyAM sudhI mokSamArga na maLe." For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya 81 cetana hAlamAM to kumati-kubuddhinA sahAre ja badhI pravRttio karI rahyo che. enA kAraNe je potAnuM svarUpa nathI, tene potAnuM mAnIne e pravartI rahyo che, tethI dehAdhyAsa pragaTelo che. te dehane kAMIpaNa azAtArUpa thAya to tarata ja A mane thayuM ema thaI jAya che, tethI tenA upacAramAM AkuLatA-vyAkuLatA karIne tene zAtArUpa karavAno prayatna karyA kare che. mane IndriyonA viSayonA bhogavaTAmAM ja sukha maLaze tema mAnI temAMthI sukha meLavavAno puruSArtha karato rahyo che, jenA pariNAme sukha to maLatuM nathI, paNa anaMtakALa sudhI duHkha bhogavavuM paDe che. paNa te tarapha kumatinA kAraNe draSTi jatI ja nathI ane bAhya viSayothI ja mane sukha maLaze tema mAnIne tevo ja puruSArtha karato rahyo che. paNa te to saMsAramAM rakhaDavA rUpa dhaMdho che. mATe te jIva ! A viSe vicAra karavAno avakAza tane A manuSya bhavamAM prApta thayo che to teno upayoga karI kubuddhi-kumatinA kabajAmAMthI chuTavAno prayatna karI subuddhisumatinA sAnidhyamAM AvavAno puruSArtha karavA lAgI jA. jyAre tuM sumatinA sAnidhyane svIkArIza tyAre ja tane yathArtha puruSArtha karavAno vicAra spharaze. tema thatAM A manuSya jIvananuM kartavya zuM che te tarapha lakSa jaze. lakSa jatAM te lakSane meLavavAno puruSArtha karavAnI vicAraNA zarU thaze. ane sadguru yoge, temanA Azraye suvicAraNA karavAthI mAruM sAcuM svarUpa zuM che tenI jANa thaze. te jANa thatAM te mATeno puruSArtha karavAnI ruci jAgRta thaze. eTale ke mokSamArganI prApti thaze. te mArganuM yathAtathya pAlana karavAthI ApaNo AtmA saMsAra paribhramaNane toDI anaMtasukhanA dhAmane meLavI zakaze. (14) "jyAM sudhI aMtaramAMthI mithyAtva jAya nahi tyAM sudhI ApaNe je dharmakriyA karIe tenuM phaLa saMsAra ja che." - mithyAtva eTale UMdho samajaNa, je rUpe pote nathI te rU5 potAne mAnavo te. athavA potAnA mULa svarUpanI ja bhrAMti, ajJAnarUpa sthiti. A sthiti jIvane anAdikALathI vaLagelI rahelI che. tenA For Personal & Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtma aneka prakAra che paNa tene vargIkRta karI, gRhita mithyAtva ane agRhita mithyAtva evA bheda pADelA che. agRhita mithyAtva e jIva anAdikALathI potAnI sAthe leto ja Avyo che. Ane AdhAre bIjA parabhAvomAM mArApaNuM karavA rUpa gRhita mithyAtva jayAM janma dhAraNa kare che tyAMthI grahaNa kare che (vadhAre mATe tattvArtha sUtramAM jovuM) (15) "ajJAna dazAmAM AtmA parane jue che agara jANe che tyAre paramaya thaI jAya che. te vibhAva pariNati che, tethI kSaNe kSaNe karma bAMdhe che." jayAM sudhI jIvamAM mithyAtva dazA-darzanamohanI dazA rahelI che, tyAM sudhI ajJAnadazA pravartI rahI che tema kahevAya che. ajJAnadazA hovAthI jIva je potAnuM che tene joto nathI, paNa je paranuM che, para che, tenA tarapha ja dRSTi rahyA kare che ane te parane ja potAnuM svarUpa mAnIne tenI badhI pravRtti te pramANe thayA kare che. jayAM sudhI jIvamAM paramaya thaI javAnI mati-buddhi rahelI che, tyAM sudhI te vibhAva pariNatimAM ja rahelo che. vibhAva pariNatinA jorane kAraNe jIva gamatA prasaMgo ke gamatI vastumAM athavA daihika zAtAmAM rAga kare che. tathA aNagamatA prasaMgo ke aNagamatI vastumAM ke daihika azAtAmAM dveSa bhAva kare che. dehanI zAtA meLavavA mATe game te karavA te taiyAra thaI jato hoya che, tene kAraNe tenA pariNAmo Arta ke raudradhyAnarUpa paNa thatA jovAmAM Ave che. A badhA bhAvo vibhAvabhAvo-parabhAvo--AtmAne nukasAnakartA bhAvo che. jethI jIva kSaNe kSaNe navA karma bAMdhyA kare che. A paristhitimAMthI chUTavA mATe prathama jJAnI puruSanuM sAnidhya svIkAravuM jarUrI che. ane pachI temanI AjJA pramANe vartavAthI jIva vibhAva pariNAmothI, parabhAvothI, parapadArtha mane sukhanA kAraNa che tevA bhAvothI para thaI zake che ane potAnuM je mULa AtmasvarUpa-je paramAtmasvarUpa che te tarapha dRSTi jAya che ane tema thatAM te svarUpane pragaTAvavAno puruSArtha karIne svabhAva pragaTa kare che. jethI navA karmane AvatA have sahelAIthI rokI zake che ane aMze aMze zuddhatA meLavato For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya meLavato AgaLa vadhavAno puruSArtha karI zake che. (16) "sadeva, sadguru, saddharma yathArtha jANe, oLakhe to ja sAcI zraddhA pragaTe.'' sadeva eTale vItarAga bhagavAna, jeNe 'sat' tattvane saMpUrNa pragaTa karyuM che. sadguru eTale sadevanA mArge cAlI nigraMtha dazA, AtmaramaNatArUpa dazA pragaTa karI che te. sadharma eTale vItarAga deva dvArA paramArtha pragaTa karavA mATe Apela upadeza jemAMthI maLe te saddharma, je AgamomAM saMgrahita thayela che. jayAre A traNe tattva, sadevasadguru-saddharma pratye yathArtha jANapaNuM kare, oLakhe, to ja sAcI zraddhA, atUTa zraddhA te pratye pragaTI zake, je zraddhA jIvane mokSamArgamAM AgaLa vadhavAmAM sahAyaka thAya che. 83 (17) "'huM' ane 'mAruM' jAya to pachI adhyAtma mArge cAlavAnuM saheluM bane.'' paramAM jyAM sudhI 'huM' paNAno ane 'mArA' paNAno bhAva hoya tyAM sudhI jIva mithyAtvamAM ajJAnabhAvamAM ja rahelo che. A 'huM' ane 'mAruM' atyAre gADhapaNe potAne prApta thayelA dehamAM ja raheluM che ane tethI bIjA 52 padArthomAM paNa mArApaNAnA, huMpaNAnA bhAva rahyA kare che. tethI zarIra ane teNe meLavelA bIjA padArthamAM ahaM, mamatva varte che. jethI vibhAva pariNatimAM ja rAcavAnuM thAya che ane kSaNe kSaNe navA karma bAMdhyA kare che. tyAM sudhI adhyAtma mArgamAM cAlavAnuM agharuM raheluM che, muzkela raheluM che. jo paramAMthI 'huM'paNAnA bhAva ane 'mArA'paNAnA bhAva dUra thAya to adhyAtma mArga samajavo paNa sahelo thaI jAya ane temAM pragati paNa thaI zake. (18) "jyAM sudhI mumukSunA jIvanamAMthI daMbha na jAya tyAM sudhI adhyAtma mArgamAM ekaDo thavAno nathI.' prathama to daMbha (kapa)thI jIvane kevuM nukasAna thAya che te joIe. For Personal & Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya daMbha (kapaTa-mAyA) muktinI latAne mATe agnisamAna che eTale muktine pAMgaravA deto nathI. daMbha sakriyAne mATe rAhunuM kArya kare che. tenI kAMtine pragaTavA deto nathI. daMbha e jIva mATe moTA durbhAgyanuM kAraNa che. temaja daMbha adhyAtma sukhamAM bhogaLa samAnabAdhakatA rUpa che. daMbha e jJAnane pariNamavA ja deto nathI. daMbha kAmarUpI agnine prajajavalita karanAra che, daMbha vratanA pariNAmone pragaTavA deto nathI. daMbhathI jIvAtmA kadarthanA pAme che. daMbha che te Atmadharmane pariNamavA deto nathI. sAdhaka naMda kriyAvAna hoya chatAM daMbha ke kapaTa rahita thayelo hoya to, tenI kriyA ane yatnA karmonI nijarA karanAra banI jAya che. mATe AtmArthI jIve anarthanA kAraNarUpa evA daMbhano tyAga karavo joIe, kAraNa ke saraLatA guNa-RjutAguNavALAnI ja zuddhi thAya che. adhyAtma! mArgamAM AgaLa vadhavAnI zarUAta thAya che. daMbhanA tyAgI thavuM ema jinezvaroe AjJA ApelI che. jeNe adhyAtmane siddha karavo che, teNe to jarA sarakho paNa daMbha karavo ucita nathI. mahAna dhuraMdhara tapasvIo paNa jarAka sarakho matsarabhAva lAvavAthI ke potAnI tapasyA vadhAravA mATe sAthI sAdhako sAthe kapaTa-mAyA karavAthI teone strI vedano udaya chellA bhavamAM Avyo hato. dA.ta. mallinAtha bhagavAnano jIva, brAhmI suMdarInA jIvo pUrve munio hatA paNa kapaTa ke matsarabhAvathI strIvedano udaya bhogavavAno Avyo hato. adhyAtma kriyA dUSita thaI gaI hatI. upAdhyAya zrI yazovijayajI adhyAtmasAra zloka-12mAM kahe che ke 'adhyAtmazAstra daMbharUpI parvatane mATe vajra samAna che, maitrIrUpI samudrane mATe caMdrasamAna ane vRddhi pAmelA mohajALarUpI vanane mATe agnisamAna che. eTale ke (1) adhyAtmazAstrano abhyAsa daMbhane toDavAmAM vajra samAna che, daMbha jatAM saraLatA, nirdoSatA, saccAI pragaTa thavA lAge che. darzana vizuddhi vadhavA mAMDe che, mithyAtva dUra thavA For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 zrI sadguru, puruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya mAMDe che. tethI samakti nirmaLa thatuM jAya che. (2) adhyAtmazAstranA abhyAsathI prANImAtra pratye maitrIbhAva pragaTa thAya che. te maitrIrUpa sAgara mATe caMdranuM kArya kare che. 3) te moharUpI jALane bALI nAkhavA mATe agni samAna nIvaDe che. eTale daMbha jatAM adhyAtmazAstra vaDe sAdhaka adhyAtma mArgamAM AgaLa vadhato jAya che ane potAnA lakSane prApta karI le che. (19) "AtmA satpuruSane arpaNa karavo te janma maraNa TALavAno mArga che." - AtmA traNa prakAranA che : bahirAtmA, aMtarAtmA, paramAtmA. bahirAtmA saMsAra paribhramaNa ja karyA kare che. to sadguru pratye tana, mana, dhana ane AtmAthI arpaNatA karavI ema kahevAmAM AvyuM che. ahIM je AtmAne arpaNa karavAno che te bahirAtmA che. tema karavAthI AtmA aMtarAtmadazAne tvathI pragaTa karI le che. ane aMtarAtma dazA vaDe sAdhaka paramAtma svarUpa tarapha AgaLa vadhato rahe che. A pramANe sAdhanA karatA rahevAthI pote janma-maraNane TALIne mukta dazAne pragaTa karavA mATe pAtra banI jAya che. (20) "Asakti chUTavI sahelI nathI. AvI dazA samajaNathI lAvavI e kAMI jevI tevI vAta nathI." gRhakuTuMbAdi viSe anAdikALathI jIvane mohabhAva, mArApaNAno bhAva, mAlikI bhAva satata ghUMTAto rahyo che jene Asakti paNa kahevAmAM Ave che. anAdikALanA abhyAsane kAraNe A AsaktibhAvane choDavo sahelo nathI. jyAM sudhI A Asakti bhAva chUTe nahIM tyAM sudhI jJAnagarbhita vairAgya pragaTato nathI. A Asakti bhAvane samajaNathI toDavo sAmAnyapaNe muzkela che. paNa jo jJAnIguruno bheTo thaI jAya ke je ApaNane puNyodayathI thayo che, to tenA AzramamAM rahevAthI, tenI AjJA pramANe vartavAthI Asakti toDavI sahelI banI For Personal & Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya zake che. Asakti tuTavAthI vairAgya pragaTe che, jenA AdhAre upazamabhAva paNa pragaTe che. A banne guNonA pragaTavAthI jIvamAM viveka yathAvat pragaTe che. viveka pragaTavAthI jaDa-cetananI bhinnatAne yathArtha samajI zakAya che ane bhedajJAna vaDe jaDabhAvono vibhAvabhAvono, parabhAvono tyAga karI zakAya che. tema thatAM AtmA AtmasvarUpe aMze pragaTI jAya che jene samyagdarzana kahevAmAM Ave che. samyagadarzana pragaTa thatAM ja jIvAtmA potAnA svarUpano yathAvat anubhava kare che ane anAdikALanI paribhramaNanI kathAvArtAne thoDA samayamAM sameTI levA mATe sakSama banI jAya che. (21) "karmanuM bAhya svarUpa A sthUla zarIra che." A zarIra konuM che ? to ke pUrve bAMdhelA karmothI baneluM hovAthI karmanuM zarIra kahevAmAM Ave che. karmano bhogavaTo karavA mATe ja AtmA e karma dvArA ja upArjita karela A zarIra che. tethI zarIra karmanA udayanA bhogavaTA mATenuM sAdhana che. jayAM sudhI jIvAtmA zarIramAM potApaNAno bhAva karato rahe che, tyAM sudhI rAgadveSa pariNati cAlyA karavAnI che. ane navA karmo baMdhAtA ja rahevAnA ane navA navA zarIro dhAraNa thatA ja rahevAnA. jo AtmA udayano draSTA banI jAya to ja karmano jaththo tvarAthI ghaTavA mAMDe, ane AtmA zAMtadazAne pragaTa karato karato AgaLa vadhato rahe ane samabhAva-samatAbhAvane dhAraNa karela hovAthI thoDA samayamAM zarIrano paNa nAza karI saMpUrNa zuddha avasthAne prApta karI le che. mATe jJAnIo jANe che ke A zarIra pudgalAstikAya pAsethI uchInuM lIdheluM che. to tene pAchuM soMpyA vagara devuM pUruM thavAnuM nathI. jema devAdAra potAnuM devuM cUkate karIne zAMti anubhave che tema AtmA paNa pudgala pAsethI lIdhela zarIra-pudgalane pAchuM soMpI detA akhaMDa zuddha-zAMtadazAno bhogavaTo sAdi anaMtakALa sudhI karavAvALo banI jAya che. Ama joIe to zarIra e aghAtI karmo je udayamAM che tenuM baneluM che, eTale nokarmanuM che. have jo tenA For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtma 87 pratyeno adhyAsa chUTI jAya to AtmA mukta banI jAya eTale pharIthI A zarIra na joItuM hoya to dehAdhyAsano ja kSaya karavAno che. tema thatAM rAgadveSa pariNati thavAno prasaMga Ubho thavAno nathI. rAgadveSa UbhA thatA nathI to te vItarAgadazA pragaTavAnuM kAraNa banI jAya che. vItarAgatA e mohanIya karmanA kSaya sAthe bAkInA ghAtakarmono kSaya jaNAve che. jethI bAkIno samaya AyuSya hoya tyAM sudhI A zarIramAM rahevuM paDe che. pachI teno paNa tyAga thaI jAya che. (22) "jyAM sudhI bhedajJAnathI, svajAgRti na rahe tyAM sudhI svarUpajJAna kyAMthI thAya ?" vairAgya-upazama pragaTavAthI viveka pragaTe che te che. te viveka dvArA jIva bhedajJAna yathAvat karavAnI zakti meLave che. bhedajJAnathI sva ane parane judA pADavAno, tenA guNo lakSaNo samajIne karI zakAya che. jema jema bhedajJAnathI svanI jAgRti vadhatI jAya tema tema jIva svarUpajJAna tarapha AgaLa vadhato jAya che ane svarUpajJAna thatAM potAnA sukha ane zAMtine anubhave che. (23) "jyAM sudhI tamArA magajamAM saMsAra bharyo che, tyAM sudhI tamArI aMdaranI muDInI khabara nahIM paDe." jyAM sudhI aMtaramAM kaSAyorUpa-graMthio rUpa saMsAra bharelo paDyo che tyAM sudhI dehanI zAtA-azAtAnA vicAromAM ja samaya pasAra thato rahe che, ane tyAM sudhI bAhya vaibhavarUpa saMpatti tarapha ja dRSTi rahelI che. tethI ApaNAmAM rahelI ApaNI aDhaLaka Atmika vaibhavanI mUDInI khabara kema paDe ? bAhya vaibhava taraphano rAgabhAva tUTe to ja AMtarika saMpatti jovArUpa avakAza jIvamAM pragaTI jAya che. ane anaMta zaktino puMja potAnI aMdara bharapUra che tema jANa thatAM bAhya vaibhavanI tucchatA samajAya che. tethI tenA taraphanI ruci, te ja sukhanA kAraNa che evo bhAva tUTI jAya che ane sva-ruci temaja potAnA sAcA sukha tarapha bhAva For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadga, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya pragaTato jAya che. Ama thavAthI ja ApaNe anaMtasukhanA dhaNI banavA tarapha AgaLa vadhI zakIzuM ane anaMta catuSTayarUpa bhAva prANano bhogavaTo karavA sthiti pragaTI jaze. (24) "cAritra eTale svabhAva pariNati." anAdikALathI jIva para paraMpariNatimAM ja rAcI rahyo che, kAraNa ke anAdikALathI mithyAtvabhAvamAM rAcavApaNuM cAlatuM AvyuM che. to have A graMthi je mohanIya karmanI sAta prakRttinI banelI che tene toDavA puruSArtha karavAno avakAza, yoga maLyo che. to tenA sahAre A graMthino bheda karatAM svabhAva pragaTavArUpa samyagdarzananI prApti thAya che. samyagadarzananI prApti thatAM samajaNa hatI te samyaphajJAnarUpe pariNamI jAya che. samyakdarzana ane samyajJAnathI pragaTela svabhAvamAM ja ramaNatArUpa sthiti sammacAritra che. eTale kahyuM ke cAritra eTale svabhAva pariNatimAM sthira rahevuM. jeTalo samaya jIvAtmA svabhAva pariNatimAM sthira rahe teTalo samaya asaMkhyAtA karmonI nirjarA kSaNavAramAM karavA mATe zaktimAna banI jAya che eTale ke svabhAvamAM rahevuM e ja karmano kSaya karavAno rasto che. (25) "jenI najara svArtha pAchaLa ja AMTA mAre che, tene paramArtha mArga agara adhyAtma mArgano svAM sudhI daravAjo baMdha rahe che" jenI daSTi bhautika sukha meLavavA tarapha ja rahelI che te svArthI banI jAya che eTale ke potAne bhautika sukha maLavuM ja joIe, e meLavatAM bIjA jIvone nukasAna thAya to paNa tenI darakAra te karato nathI. ane potAne maLelA sukhane bhogavavAmAM tathA te cAlyuM na jAya tenI ciMtAmAM tenuM ja Ayojana karato rahe che. temAM koI jIva ADo Ave to tenuM apamAna karatAM ke tene koIpaNa rIte haTAvI devAnA prayatnamAM ja rAcato rahe che. AvA svArthI jIva mATe paramArtha mArgano daravAjo baMdha ja rahe che. te adhyAtmamArgamAM-mokSamArgamAM AgaLa vadhavA For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya 89 samartha thaI zakato nathI. jo te potAnA ADo je svArthano pATo bAMdhelo che teno tyAga kare, dUra kare to sAcI vastu sthiti zuM che te tarapha dRSTi jAya ane tene meLavavA mATe puruSArtha AdarI zake to tenA mATe paramArtha mArganuM ArAdhana karavAnuM zakya banI zake. mokSamArgano daravAjo khulI jAya. (26) "kadAca soyanA nAkAmAMthI UMTa pasAra thaI jAya te zakya che, paraMtu lobhI mANasane mokSamArga azakya che." ahIM eka azakya vAta darzAvI, kahyuM ke mAno ke, kadAca tema banI jAya, paraMtu je lobhI mANasa che, lobhane vaza thayelo che, teno tyAga karI zakato nathI tyAM sudhI tene mokSamArga prApta thavo azakya kahyo che. lobhI mANasane Atma saMpattimAM rasa hoto ja nathI. tene to phakta bAhya dhanAdi saMpattine ja vadhAravAno lobha vadhato hoya che, te lobhane kevI rIte choDI zake ? jyAM sudhI lobha na chUTI zake tyAM sudhI kaSAyanI hAjarI rahe che ane kaSAyanI hAjarImAM mokSamArgamAM AgaLa vadhavA maLe nahIM, saMsAramAM rajhaLavAno mArga prApta che. (27) "AtmA amara che, tevI sAcI samajaNa Ave to aMdarathI bhaya jAya." AtmA eka dravya che ane dravyano kyAreya nAza thato nathI, tethI dareka dravya TANe kALa rahevAvALA, temaja AtmA paNa traNe kALa rahevAvALo che, tethI amara che, teno nAza kyAreya thaI zake nahIM. A prakAranI samajaNa aMtaHkaraNamAM sthira thAya to aMdarathI mRtyuno bhaya nAza pAmI jAya. (28) "ApaNAmAM bhrAMti che, ajJAna che, avidyA che. tyAM sudhI ApaNane mRtyuno bhaya lAge che." ApaNe je svarUpe rahyA nathI te svarUpane potAnuM mAnavArUpa bhrAMti rahelI che, tene ja ajJAna kahevAmAM Ave che, tene ja avidyA kahevAmAM For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya Ave che. jyAM sudhI AvI bhrAMti-AtmAne badale zarIrane ja AtmA mAnavArUpa bhAva rahe tyAM sudhI mRtyuno bhaya ApaNane lAge che. bhaya lAgavAnuM kAraNa e che ke (1) pote zarIra nahIM paNa AtmA che tevuM bhAna nathI tethI zarIranA nAzane potAno nAza thaI jaze ema mAnyatA hovAthI bhaya lAgyA kare che. (2) pote A bhavamAM meLavelI saMpatti, kuTuMba vigerene tyAgI devI paDaze teno bhaya lAge che, paNa jo A bhrAMti, ajJAna, avidyAno samyakUdarzana karavAmAM Ave to nAza thaI jAya che. mATe AtmA nitya, trikALa rahevAvALo padArtha che. tethI teno nAza thaI zake nahIM ema zAstro kahe che. teno paryAya badalAya che, paNa mULasvarUpe teno kyAreya nAza thaI zakato nathI. (29) "potAnI mUDInI atyAre khabara nathI, atyAre to A badhI bahAranI mUDInI ja khabara che. jemAMthI eka soya paNa sAthe AvavAnI nathI.' jIvAtmAnI dRSTi ja bahirmukha ajJAnanA kAraNe rahelI che. tethI tene potAno AMtarika vaibhava zuM che tenI jANa ja nathI. potAne je deha maLelo che temAM ja potApaNAnI mAnyatA thaI rahI che. tethI potAne maLelA sagAM-saMbaMdhIomAM ja mArApaNuM thaI rahyuM che. jIvana nirvAha mATe bAhya padArthonI, dhananI jarUrIyAtonI ja jANa che. tethI bahAranA ja dhana-vaibhava, kuTuMbAdi ja mArI mUDI che, saMpatti che, tene ja meLavavAnI, sAcavavAnI ja ciMtA satata karyA kare che. tene kAraNe janma-maraNanA pherA mATenA karmonA jaththAne bhegA karyA kare che, tethI saMsAra paribhramaNa karyA ja kare che. paNa jyAre A deha choDIne javAnuM thaze tyAre temAMnI eka soya paNa sAthe AvavAnI nathI. badhuM ja ahIM choDIne ja javuM paDaze. tyAre bhAre pastAvo thaze ke meM mAtra sukha mATe kAMI karyuM nahIM ane bhautika sukha mATe, kuTuMbanA sukha mATe A manuSya jIvana veDaphI nAkhyuM. Avo pastAvo na karavo paDe te mATe have to jAgRta thaI jA ane bAhya saMpatti pratyenI Asaktino tyAga karI For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAmya potAnI Atmika guNorUpI je aDhaLaka saMpatti tArI pAse rahelI che tene zodhavA puruSArtha karavA lAgI jA. e ja kalyANano, anaMtasukhano khajAno che. samajIne bujhI jA. (30) "bAhya dRSTi hoya tyAM sudhI sAcI rIte vicAravAnuM sUjhe nahIM." jIva pote anAdikALathI ajJAnI ja rahyo che. tethI je bAhyacakSu vaDe dekhAya che, tene ja potAnuM mAnI rahyo che. potAne maLeluM zarIra, tenA kAraNe maLI AvelA strI, kuTuMbAdine sAcuM mAnI cAlI rahyo che. temAM ja sukhanI kalpanAo karI sukhane meLavavA mATe jIMdagInojAgRta avasthAno moTo bhAga tenI pAchaLa gumAvato rahyo che. te maLavuM ke na maLavuM te to potAnA udayamAM AvI rahelA karmane Adhina che. potAnI IcchA pramANe maLe to rAgabhAva thAya che ane pote Icchato hoya tenA mATe puruSArtha karato hoya, chatAM na maLe to duHkhI duHkhI thaI jAya che. paNa tethI to navA karmano jaththo ja maLyA kare che. jIva bAhyadaSTi choDI guru Azraye AMtaradRSTi kare to pote sAcuM vicArI zake ane to ja potAnI A saMsAra paribhramaNanI sAMkaLane toDI anaMta avyAbAdha sukharUpa pote che, tene meLavI zake. (31) "tattvadRSTi Ave nahIM, bAhyadRSTi jAya nahIM, tyAM sudhI adhyAtma mArgamAM AgaLa vadhAya nahi." anAdikALathI jIvanI bahiMdaSTi rahelI che, tethI bahAramAM ja sukha raheluM che, bAhya padArtho ja mane sukhanA kAraNo che. eTale temane meLavavA mATe je karavuM paDe te karavA taiyAra ja rahelo che. ane temAM ja jIvananI ItizrI eTale saphaLatA mAnI rahyo che, paNa tenAthI to daSTi bahirmukha ja rahyA kare che. tethI pote koNa che tenuM bhAna AvatuM nathI. pote je tattvarUpa che te tarapha daSTi ja nathI. ane pote je rUpa rahelo nathI tene potAnuM svarUpa mAnIne navA karmo bAMdhavAnuM ja kArya karI rahyo che. have to tattvadaSTi ja meLavavAno puruSArtha karavAmAM Ave For Personal & Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya to pote kayA tattvarUpe rahelo che tenI jANa thaI zake ane to ja paraMtattva-ajIvatattva pratyeno je mohabhAva rahelo che tene choDavAno puruSArtha sadguru Azraye thaI zake, to ja adhyAtmadRSTi khUle ane adhyAtma mArgamAM AgaLa vadhIne saMsAra paribhramaNane kSaya karavAno puruSArtha thaI zake. (32) jo tamo sAkSI thaI gayA to tame eka moTuM pagathiyuM caDI gayA eTale ke aMtarAtmA thaI gayA, to tamane navA karma na baMdhAya.'' na hAlamAM jIva ajJAnane kAraNe parane potAnuM mAnIne, te ja sAcuM che, tema samajIne ja teno vyavahAra calAvI rahyo che. tethI janmamaraNanA cakkaramAM pharI rahyo che. AvuM anAdikALathI jIva karato ja rahyo hovAthI te ja sAcuM mAne che. ane tenAthI ja mane sukha prApta thaze ema mAne che. paNa e badhuM to saMyogothI prApta thAya che ane saMyogo chuTI jatAM nAza pAmI jAya che, paNa te mATe je bhAvo karyA hatA, tethI navA karma baMdhanane ja vadhAryA kare che. have jo sadguruno sahAro maLyo che to temanI dRSTie sAdhanA karavAno puruSArtha zarU karavAmAM Ave to parabhAva pratyeno ahaMbhAva ke mamatvabhAvano tyAga thavA mAMDe, ane tenA sAkSI thavAno, draSTA thavAno puruSArtha jAgRta thaI jAya. jo draSTApaNuM-sAkSIpaNuM pragaTa thaI jAya to sAdhanA mArganuM eka moTuM pagathiyuM caDI gayA tema kahevAya eTale ke bahirAtmapaNuM choDIne aMtarAtmapaNuM prApta thaI gayuM. A sthiti pragaTavAthI ane temAM ja rahevAthI ApaNane navA karma na baMdhAya. (33) "huM jANuM chuM, dekhuM chuM sAkSI chuM-A jJAnadhArAthI navA karma baMdhAtA nathI." jo mane satya dekhAya (samyagdarzana), satyanuM jJAna thAya (samyajJAna) ane tethI pa2no huM sAkSI thaI jAuM (samyakUcaraNa) to te mArI jJAnadhArA pragaTa thaI gaNAya. jIvAtmA karmadhArAthI chUTo For Personal & Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya paDIne jJAnadhArAmAM ja rahevAno puruSArtha kare athavA pUrve baMdhAyelA karmonA udayane sAkSIbhAve joyA kare to navA karmanuM baMdhana thAya nahIM. navA karmanuM baMdhana aTakI jAya to jUnA karma to satata udayamAM AvI rahyA che te teno bhAga bhajavIne kharI jAya eTale karmadhArA maMda ane maMda thatI jAya. jJAnadhArA baLavattara banatI jAya. tethI sAkSIbhAva vadhato jAya ane asaMkhyAta karmonI nirjarA jIva kSaNavAramAM karI nAkhe tevI zakti AvirbhAva pAmI jAya. (34) "mana ane aMtaHkaraNa zuddha hoya to nirAkuLatA rahe." jayAM sudhI ApaNuM mana malina che, tyAM sudhI aMtaHkaraNamAM paNa kaSAyorUpI malinatA rahelI che. jo ApaNe manane kAbUmAM laI zakIe to tenA ghoDA doDatA aTakI jAya. udhAmA zAMta thaI jAya to aMtaHkaraNamAM paDelA malina kaSAyono jaththo paNa ghaTato jAya ane zuddhatAno anubhava aMdaramAM pragaTa thavA mAMDe. tethI udayane anusarI je AkuLatA-vyAkuLatA thatI hatI te zAMta thavA mAMDe che, kadAca udaya karmanA kAraNe AkuLatA AvI jAya to paNa vyAkuLatA na Ave to navA karma na baMdhAya. eTale ke mana zAMta thatuM jAya ane aMtaHkaraNa paNa kaSAyonI malinatArUpa kacaro ghaTavA mAMDavAthI zuddha thatuM jAya. jeTalA pramANamAM mana ane aMtaHkaraNa zuddha thAya teTalA pramANamAM nirAkuLatA pragaTe ane nirAkuLatAnA sukhano bhogavaTo thaI zake. mana saMpUrNapaNe AtmA sAthe bhaLI jAya to aMtaHkaraNa paNa zuddha banI jaze jethI akhaMDapaNe nirAkuLatAno bhogavaTo jIvAtmA eTale ke ApaNe karI zakIe ane ApaNI sAdhanAno mukhya hetu ke pAyo A ja che. nirAkuLatA pragaTatA samatA-samAdhibhAva pragaTI jAya che jethI jIva krame krame tenA sahAre saMpUrNa karma rahita banIne aMnata avyAbAdha sukhano bhogavaTo karavArUpa nirvANanI sthitine pAmI jAya. (35) "tattvadeSTi thAya nahIM tyAM sudhI bAhyadRSTi jAya nahIM." For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAbhya tattvadaSTi eTale pote mULa svarUpe jevo che tevo ja oLakhAya, e rUpa ja pariNamana thayA kare. eTale ke parapratyeno abhAva, mamatvabhAva, Asakti rahela che te nAza pAmI jAya. tattva mULa to be rahelA che : jIva ane ajIva. A banne je je rUpe rahelA che te rUpe yathAvat oLakhANa thavI ane te rUpa ja pariNamana thaI javuM te tattvadaSTi che. eTale ke jIvatattva upAdeya che ane ajIvatattva jANIne chAMDavA yogya che, emAM paNa mukhyatve to pudgala pratyeno mamatvabhAva choDavAno che; to tattvadaSTi pragaTa thaI jAya. A dRSTi pragaTa thatAM bAhya dRSTithI je kAMI dekhAtuM, jaNAtuM hatuM ane tenuM mAhAsya ja lAgatuM hatuM te chUTI jAya eTale ke bAhyadRSTi chUTI jAya, AMtaradRSTi-tattvadRSTi pragaTa thaI jAya. manuSya jIvananuM kartavya paNa A tattvadRSTi khIlavavA rUpa ja raheluM che. (36) "A badhuM choDavAnuM che. eTale vanamAM ke jaMgalamAM jatAM rahevAnuM nahIM. e to saheluM che, paNa Asakti choDavAnI che, te sahelI nathI." ApaNuM zarIra, ApaNuM kuTuMba, ApaNuM ghara, ApaNo dhaMdho ke vyavasAya ane milakata e badhuM para che, paNa temAM mArApaNAnI bhAvanA, tenA pratye mamatvabhAva, mAlikIbhAva, AsaktibhAva thaI gayelo che tene choDavAno prayatna karavAno che. "AsaktibhAva" toDavA mATe jJAnI puruSanA Azraye rahI tenI AjJA pramANe sAdhanA karavAnI che. te pramANe yathArtha sAdhanA thaze to AsaktibhAva tuTaze. svacchede teno nAza karavAno puruSArtha karavAmAM Ave to te nAza nahIM pAmatAM vadhAre majabUta banavA saMbhava che. mATe jAgRtapaNe jJAnInI AjJAe cAlavAthI "Asakti je choDavI sahelI nathI tene ApaNe choDI zakIe tema chIe. mATe te aMge puruSArtha karI A manuSyabhavane saphaLa karI levo e ja DAhyA mANasanuM kartavya che. For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadguru, sapuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtma 95 : noMdha : For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 zrI sadguru, satpuruSa, saMta-jJAnI puruSonuM mAhAtmya : noMdha : For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gika MITI SIR .elele osle kAyalA